otan o daskalos mpainei se rolo teliko

Παρουσίαση του βιβλίου:

«Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο»

ΑΒΡΑ ΑΥΡΗ
ΜΕΛΙΝΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΑ

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Μάθημα: «Το θέατρο στην εκπαίδευση»
Υπεύθυνος καθηγητής: Π. Τζαμαργιάς
Μεταπτυχιακές φοιτήτριες: Δεληγιάννη Παναγιώτα,

Μηλιώτη Μαρία

Εκπαιδευτικό Δράμα

Ορισμός:

Είναι μια μορφή θεατρικής τέχνης με καθαρά παιδαγωγικό χαρακτήρα. Μπορεί να διδαχθεί
είτε ως ανεξάρτητο μάθημα είτε να αξιοποιηθεί ως μέσο για τη διδασκαλία διαφόρων
μαθημάτων του προγράμματος σπουδών.

Εξέλιξη εκπαιδευτικού δράματος

Δεκαετία `50 Δεκαετία `70 Δεκαετία `90 Σήμερα

Θεωρείται παιχνίδι Θεωρίες Vygotsky Εμφάνιση έργου της Αποτελεί πολύτιμο
ελεύθερης αυτό («Ζώνη επικείμενης Dorothy Heathcote. εργαλείο μάθησης.
ανάπτυξης»), Bruner
έκφρασης (Αγγλία).
(«σκαλωσιά» ).

Πρώτο μέρος: Η τεχνική δάσκαλος σε ρόλο

1. Επινόηση της μεθόδου «Ομαδικός αυτοσχεδιασμός με
δάσκαλο σε ρόλο» από την Dorothy Heathcote.

2. Εξέλιξη του «Ομαδικού αυτοσχεδιασμού με δάσκαλο σε
ρόλο».

3. Χρήση της τεχνικής Δάσκαλος σε ρόλο – Βασικές
κατευθύνσεις.

Ο ρόλος του δασκάλου

Το κείμενο

Η προετοιμασία των μαθητών Ο αυτοσχεδιασμός

Επινόηση της μεθόδου «Ομαδικός αυτοσχεδιασμός
με δάσκαλο σε ρόλο» από την Dorothy Heathcote

Βασική θέση της D. Heathcote ήταν η δημιουργία μίας «κατάστασης μάθησης» μέσα
από το Δράμα, μέσω της διερεύνησης και του αυτοσχεδιασμού σε πραγματικό χρόνο.

 Εισαγωγή στο δράμα με την τεχνική Δάσκαλος σε Ρόλο (ΔσΡ).
 Επιλογή ρόλου για τη δασκάλα.
 Επιλογή ρόλων για τους μαθητές.
 Μπαίνοντας και βγαίνοντας από τον ρόλο. Βίωση και αναστοχασμός.

Εξέλιξη του «Ομαδικού
αυτοσχεδιασμού με δάσκαλο σε ρόλο»

Νεότερες προσεγγίσεις του έργου της D. Heathcote.

 Gavin Bolton
 Cecily O’ Neil
 Jonathan Neelands
 David Davis

Χρήση της τεχνικής Δάσκαλος σε
ρόλο – Βασικές κατευθύνσεις

Στόχοι του προγράμματος:

 Να βοηθήσει τους μαθητές να χτίσουν τον φανταστικό κόσμο του δράματος και να
βιώσουν μια εμπειρία μέσα σε αυτόν.

 Να κινήσει το ενδιαφέρον, να δημιουργήσει ατμόσφαιρα και να τροφοδοτήσει με
δραματική ένταση το δράμα, προκειμένου να εμπλέξει συναισθηματικά τους μαθητές.

 Να εστιάσει στο θέμα της ιστορίας και να αναπτύξει περαιτέρω την πλοκή της.

 Να προκαλέσει τη σκέψη των μαθητών εκ των έσω, με τις κατάλληλες ερωτήσεις,
ώστε να διερευνήσουν ένα θέμα.

Χρήση της τεχνικής Δάσκαλος σε
ρόλο – Βασικές κατευθύνσεις

Στόχοι του προγράμματος:

 Να προωθήσει τον αναστοχασμό.

 Να ελέγξει τον ρυθμό και την ένταση του δράματος.

 Να ενθαρρύνει και να διατηρήσει την επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων, ώστε
να μπορέσουν όλοι μαζί να βρουν μια λύση στο πρόβλημα που τίθεται στο δράμα.

 Έτσι, οι μαθητές βιώνουν μία εμπειρία, εκφράζουν ελεύθερα σκέψεις και

συναισθήματα, αναλαμβάνουν ευθύνες και παίρνουν αποφάσεις, ενώ προωθείται
παράλληλα η βιωματική ενεργητική μάθηση.

1. Βασικά στοιχεία του ρόλου – Τύποι του ρόλου

Β

Α 1. Η στάση, δηλαδή τη στάση (attitude)που πρέπει ο ρόλος του δασκάλου να κρατήσει, απέναντι
Σ
στους ρόλους τω μαθητών και απέναντι στο γεγονός που συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο.
Ι

Κ

Α

2. Η λειτουργία, δηλαδή η βασική δράση που επιτελεί ο ρόλος στην ιστορία και τη σχέση του με

Σ τους ρόλους που υποδύονται οι μαθητές.

Τ

Ο

Ι
Χ 3. Το κύρος του ρόλου του δασκάλου σε σχέση με το κύρος των ρόλων των μαθητών (π.χ.
Ε ανώτερο, κατώτερο, ισότιμο).

Ι

Α

1. Βασικά στοιχεία του ρόλου – Τύποι του ρόλου

Τ Ι. Κατηγοριοποίηση με βάση τη λειτουργία του ρόλου.
Υ

Π  Αναζήτηση συμβουλής/βοήθειας.
Ο

Ι  Αναζήτηση πληροφοριών.

Τ  Παροχή πληροφοριών.
Ο
Υ  Συντονισμός συζήτησης, έρευνας, συμβουλίου.

Ρ  Παρεμπόδιση.
Ο
Λ  Βοήθεια στη διεκπεραίωση των καθηκόντων.
Ο
Υ  Αντιπαράθεση – πρόκληση.

1. Βασικά στοιχεία του ρόλου – Τύποι του ρόλου

Τ ΙΙ. Κατηγοριοποίηση με βάση το κύρος του ρόλου.
Υ
Π
Ο  Ρόλος με ανώτερο κύρος.
Ι

Τ  Ρόλος που είναι δεύτερος σε ιεραρχία.

Ο  Ρόλος με ισότιμο κύρος.
Υ

Ρ  Ρόλος με κατώτερο κύρος.

Ο  Σκιώδης ρόλος.
Λ

Ο

Υ

2. Προετοιμάζοντας τον αυτοσχεδιασμό

Για να προετοιμάσει ο ΔσΡ τον αυτοσχεδιασμό, πρέπει να σκεφτεί:

 Πώς θα εντάξει την τεχνική ΔσΡ στη δομή του δράματος.
 Ποιες τεχνικές θα χρησιμοποιήσει (π.χ, συλλογικός ρόλος, συμβούλιο, κυκλικό δράμα,

ανακριτική καρέκλα, κύκλος του κουτσομπολιού, θέατρο Αγοράς).
 Πώς θα σχεδιάσει τον ρόλο (στόχος, βασικά στοιχεία, δημιουργία ατμόσφαιρας και

δραματικής έντασης, συμβολή των μαθητών).
 Πώς θα σηματοδοτήσει τον ρόλο, μέσω του κειμένου (λόγια, γλώσσα, ερωτήσεις) και

της όψης του (σωματική έκφραση, χρήση αντικειμένων, δημιουργία εικόνας,
ενδυμασία).
 Πώς θα προετοιμάσει τους μαθητές για τον αυτοσχεδιασμό.

3. Ο αυτοσχεδιασμός

Κατά τη διάρκεια του αυτοσχεδιασμού:

 Πώς παίζεται ο ρόλος από τον ΔσΡ.
 Πώς μπαίνει και βγαίνει από τον ρόλο ο δάσκαλος.
 Πώς ελέγχει την ομάδα μέσα από τον ρόλο.
 Ποιες δεξιότητες πρέπει να έχει.

Συμπεράσματα

Ο εμψυχωτής καλείται να προσδιορίσει τις εξής παραμέτρους, κατά την
εφαρμογή:

▪ Τον στόχο που επιδιώκει.
▪ Την τεχνική που θα συνδυάσει με τον ΔσΡ.
▪ Τη στάση, το κύρος, την λειτουργία του ρόλου.
▪ Τους τρόπους με τους οποίους θα σηματοδοτήσει το ρόλο του μέσω

του λόγου και της όψης.
▪ Να ετοιμάσει ένα κείμενο (προφορικό ή γραπτό) που θα είναι η βάση

του αυτοσχεδιασμού και ερωτήσεων που ίσως απευθύνει στους
μαθητές. Παίζει με ευεξία χωρίς εντυπωσιασμούς.

Συμπεράσματα

Ο εμψυχωτής καλείται να προσδιορίσει τις εξής παραμέτρους, κατά την
εφαρμογή:

▪ Συζήτηση-Αναστοχασμός.

▪ Γενικά ο εμψυχωτής μπορεί να ξεκινά με απλούς ρόλους και σιγά σιγά
να πηγαίνει σε πιο σύνθετους. Να εστιάζει στη δράση του ρόλου ή να
επιλέγει ρόλους με απλή λειτουργία και να συνδυάζει το ρόλο με απλές
τεχνικές, να θέτει συγκεκριμένους στόχους που μπορούν να
επιτευχθούν.

▪ Δάσκαλος και Μαθητές Συμπαίκτες σε ένα παιχνίδι που το
απολαμβάνουν.

Ευχαριστούμε πολύ

« Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια
φωτιά που πρέπει ν’ ανάψει»
Πλούταρχος