GCMP 2022 PROTOZOA

MORFOLOGI – TRICHOMONAS VAGINALIS

TROPHOZOITE
• Sitoplasma; sitoplasma mengandungi

sejumlah besar butiran siderofilik dan
kadangkala zarah virus.
• Hidrogenosom; T. vaginalis ialah organisma
anaerobik. Hidrogenosom ialah mitokondira
yang diubah suai yang menghasilkan tenaga
melalui penapaian gula. Dalam
hidrogenosom enzim fosforilasi oksidatif
telah digantikan oleh enzim yang
menjalankan penapaian anaerobik.

KLASIFIKASI - SPOROZOA

• Sporozoa (juga dipanggil apicomplexa) adalah
parasit intrasel yang wajib.

• Walaupun mereka umumnya mempunyai bentuk
dewasa yang tidak bergerak, dalam sesetengah
spesies, gamet jantan mempunyai flagela. Contoh
sporozoan ialah Plasmodium vivax, yang
menyebabkan malaria.

• Sporozoa boleh mempunyai kitaran hidup yang
kompleks dengan lebih daripada satu perumah.

• Perumah muktamad ialah yang mempunyai
peringkat pembiakan secara seksual, manakala
perumah perantaraan menyediakan persekitaran
di mana pembiakan aseksual berlaku.

SPOROZOA

MALARIA PARASITE
PLASMODIUM SP.

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

PLASMODIUM SP.
• Parasit yang bertanggungjawab untuk malaria.
• Antara genera parasit yang paling banyak

dikaji di dunia.
• Jangkitan malaria terus berkembang di

kawasan tropika dan sub-tropika walaupun
kajian meluas mengenai langkah kawalan
telah dilakukan.

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

• Mempunyai tapak kompleks yang mengandungi polar rings,
rhoptries, micronemes, mitochondria, microtubule dan
microspore.

• Mempunyai organ untuk pergerakan
• Menunjukkan sedikit perubahan bentuk amoeboid
• Generasi parasit ini berubah mengikut jenis perumah; kitaran

aseksual (Schizogony) berlaku dalam eritrosit perumah manusia,
kitaran seksual (Sporogony) berlaku dalam nyamuk

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

• Biasanya, pigmen dihasilkan dalam eritrosit semasa peringkat
perkembangan parasit. Pigmen ini divisualisasikan oleh
mikroskop cahaya.

• Perkembangan mikrogamet dan makrogamet berlaku secara
bebas

• Setiap mikrogamont menghasilkan 8 mikrogamet pada
pengelupasan.

• Sporozoit telanjang dengan dinding tiga lapis.

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

• Class: Aconoidasida; Order: Haemosporida; Family:
Plasmodiidae; Genus: Plasmodium

• Genus Plasmodium dibahagikan kepada 9 sub genera, di mana
tiga daripadanya ditemui dalam mamalia, empat pada burung
dan dua dalam reptilia.

• Subgenus Plasmodium dan Laverania menyebabkan malaria
pada manusia.

• Plasmodium vivax, P. malariae dan ovale tergolong dalam
subgenus Plasmodium, manakala Plasmodium falciparum
tergolong dalam subgenus Laverania.

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

• Plasmodium yang akan dibincangkan dalam kelas ini
terdiri dari 5 plasmodium iaitu
– Plasmodium falciparum
– Plasmodium vivax
– Plasmodium malariae
– Plasmodium ovale
– Plasmodium knowlesi

SPOROZOA

PLASMODIUM
FALCIPARUM

PLASMODIUM SP.

MODE OF TRANSMISSION

KITARAN HIDUP

KITARAN HIDUP

MORFOLOGI – PLASMODIUM SP.

• Plasmodium yang akan dibincangkan dalam kelas ini
terdiri dari 5 plasmodium iaitu
– Plasmodium falciparum
– Plasmodium vivax
– Plasmodium malariae
– Plasmodium ovale
– Plasmodium knowlesi

PENYAKIT

• Penyakit yang disebabkan oleh 5 plasmodium ini ialah
– Plasmodium falciparum – Malignant tertian malaria
– Plasmodium vivax – Benign tertian malaria
– Plasmodium malariae – Benign tertian malaria
– Plasmodium ovale – Quartan malaria
– Plasmodium knowlesi – (Zoonotic)



PENYAKIT

Malaria adalah penyakit yang
disebabkan oleh parasit plasmodium
yang disebarkan kepada manusia
oleh gigitan nyamuk Anopheles yang
telah dijangkiti oleh parasit ini.
Dalam tubuh manusia, parasit ini
akan membiak/ berkembang di
dalam liver (hati), dan seterusnya
menjangkiti sel darah merah.



MANIFESTASI KLINIKAL

MANIFESTASI KLINIKAL

PLASMODIUM FALCIPARUM

PLASMODIUM FALCIPARUM

• Plasmodium falciparum ialah spesies Plasmodium yang
paling ganas pada manusia.

• Ia menyebabkan malaria tertian atau falciparum malignan.
• Nama 'falciparum' berasal dari Welch daripada 'falx'

bermaksud sabit atau bulan sabit dan 'parere' bermaksud
melahirkan.
• Pelbagai peringkat parasit malaria ditemui di dalam sel
parenchyme hati dan di dalam sel darah merah.

PLASMODIUM FALCIPARUM

Morfologi Plasmodium falciparum
Terdapat beberapa bentuk dalam kitaran hidup Plasmodium
falciparum
a. Bentuk cincin
b. Trophozoites
c. Schizonts
d. Gametocytes
e. Sporozoites
f. Ookinete dan Oocytes

PLASMODIUM FALCIPARUM

a. Bentuk cincin
• Trophozoite muda yang ditemui dalam sel darah merah
• Mengandungi central vacuole dan nucleus
• Biasanya dua atau lebih bentuk cincin ditemui dalam satu sel
darah merah

b. Trophozoites
• Trophozoite ini kelihatan kosong, seperti amoeba dan tidak
bernukleus
• Bersaiz kecil iaitu 1.25 – 1.5 µm

PLASMODIUM FALCIPARUM

c. Schizonts

• Parasit yang kecil, tidak bergerak, aseksual dan membahagi.
• Berukuran 4.5-5 µm diameter dan menduduki kira-kira 2/3

daripada RBC yang dijangkiti.
• Setiap schizont mengandungi dua atau empat merozoit dengan

pigmen berwarna gelap
• Schizont matang mengandungi 10-36 merozoit tersusun dalam

kelompok seperti anggur; setiap merozoit berukuran 5-10µm
panjang.
• Kehadiran schizonts dalam darah periferal menunjukkan jangkitan
yang teruk.

PLASMODIUM FALCIPARUM

d. Gametocytes
• Merupakan parasit peringkat seksual dan eritrosit dan
berjangkit kepada nyamuk.
• Berbentuk bulan sabit (pisang) dengan hujung bulat atau
runcing.
• Saiz gametocytes matang adalah kira-kira satu setengah kali
lebih besar daripada RBC.
• Terdapat dua jenis gametosit, Mikrogamet: bentuk lelaki, dan
Makrogamet: bentuk perempuan.

PLASMODIUM FALCIPARUM

e. Sporozoites

• Bentuk infektif dan berjangkit kepada manusia
• Ditemui dalam nyamuk yang dijangkiti.
• Berbentuk sabit bernukleus tunggal dengan hujung yang sama

runcing. Mereka mempunyai struktur yang kompleks dan pelikel
tebal.
• Pelikel terdiri daripada membran luar yang nipis, membran dua
lapis dan lapisan mikrotubul subperikular. Mereka mengandungi 3
cincin kutub dan mitokondria yang terdapat di hujung posterior.
• Gentian periferi berfungsi sebagai organ pergerakan.
• Ia berukuran 10-15 µm panjang

PLASMODIUM FALCIPARUM

f. Ookinete dan Oocytes
• Ia adalah bentuk lain yang terdapat dalam nyamuk yang
dijangkiti

PLASMODIUM VIVAX

PLASMODIUM VIVAX

• Parasit protozoa yang patogen pada manusia tapi kurang virulen
berbanding p. falciparum.

• Penyebab malaria berulang yang paling kerap dan tersebar
secara meluas.

• Boleh membawa kepada penyakit yang teruk dan kematian,
selalunya disebabkan oleh splenomegali. (limpa yang membesar
secara patologi).

• P. vivax dibawa oleh nyamuk Anopheles betina; jantan tidak
menggigit.

PLASMODIUM VIVAX

Morfologi Plasmodium vivax
Terdapat beberapa bentuk dalam kitaran hidup Plasmodium vivax
a. Bentuk cincin
b. Trophozoites
c. Schizonts
d. Gametocytes

PLASMODIUM VIVAX

a. Bentuk cincin
• Ia mempunyai bentuk cincin meterai.
• Plasmodium Vivax mengandungi sitoplasma besar dengan
kromatin yang besar.
• Selepas matang mereka membentuk bentuk amoeboid.
• Saiz bentuk Cincin ialah satu pertiga diameter sel merah.

b. Trophozoite
• Ia kelihatan sebagai beberapa titik kromatin besar dengan
sitoplasma amoeboid serta pigmen halus (hematin) yang
berwarna coklat kekuningan

PLASMODIUM VIVAX

c. Gametosit
• Ini berbentuk bulat dan bujur.
• Ia mengandungi sejumlah besar pigmen perang yang
bertaburan di dalam sel merah yang dijangkiti.

d. Schizonts
• Ia mengandungi 12 hingga 24 merozoit dan cukup besar
untuk mengisi keseluruhan sel eritrosit.
• Schizonts juga mengandungi pigmen coklat kekuningan.

PLASMODIUM MALARIAE

PLASMODIUM MALARIAE

• Parasit protozoa penyebab malaria dan pathogen pada
manusia.

• Dikenalpasti sejak tamadun Yunani dan Rom lebih 2,000
tahun yang lalu, dengan corak demam yang berbeza.

• Dikenali sebagai "malaria jinak“ kerana tidak begitu
berbahaya seperti yang dihasilkan oleh P. falciparum atau P.
vivax.

• Tanda-tandanya termasuk demam yang berulang pada
selang tiga hari

PLASMODIUM MALARIAE

Morfologi Plasmodium malariae
Terdapat beberapa bentuk dalam kitaran hidup Plasmodium
malariae
a. Bentuk cincin
b. Trophozoites
c. Schizonts
d. Gametocytes

PLASMODIUM MALARIAE

a. Bentuk cincin
• Cincin P. malariae mempunyai sitoplasma yang kukuh
dan titik chromatin yang besar

b. Trophozoite
• P. malariae trophozoite mempunyai sitoplasma padat
dan titik kromatin yang besar. Sesekali bentuk jalur
dan/atau bentuk "bakul" dengan pigmen coklat gelap
yang kasar boleh dilihat.

PLASMODIUM MALARIAE

c. Schizonts
• Schizonts P. malariae mempunyai 6 hingga 12 merozoit
dengan nukleus besar, berkelompok mengelilingi jisim
pigmen berwarna coklat gelap yang kasar. Merozoit
kadang-kadang boleh disusun sebagai corak rosettes.

d. Gametocytes
• Gametocytes P. malariae berbentuk bulat hingga bujur
dengan pigmen coklat berselerak; mereka mungkin
hampir memenuhi sel darah merah yang dijangkiti

PLASMODIUM OVALE

PLASMODIUM OVALE

• Strain kedua paling biasa di Afrika (selepas P. falciparum)
• Secara biologi dan morfologi serupa dengan P. vivax
• Ia adalah yang paling jarang daripada semua plasmodia

yang menjangkiti manusia.
• Trofozoit menyerupai P. vivax, tetapi biasanya lebih padat,

dengan penampilan amoeboid yang kurang.
• Titik Schuffner terdapat dalam sitoplasma RBC yang

dijangkiti dan dilihat di bawah pewarnaan yang baik.

PLASMODIUM OVALE

• Eritrosit yang dijangkiti sedikit membesar.
• Dalam filem nipis, kebanyakannya kelihatan bentuk bujur

dengan tepi fimbriated.
• Schizonts menyerupai P. malariae, kecuali pigmennya lebih

gelap.
• Schizogony erythrocytic mengambil masa 48 jam. Kedua-

dua gametocytes lelaki dan perempuan menduduki hampir
keseluruhan RBC.

PLASMODIUM KNOWLESI

PLASMODIUM KNOWLESI

• Peringkat cincin menyerupai P. falciparum.
• Bentuk accole, chromatin berganda dan pelbagai jangkitan

adalah perkara biasa dalam RBC yang dijangkiti. RBC yang
dijangkiti tidak diperbesarkan.
• Peringkat trophozoite mempunyai bentuk jalur yang
menyerupai P. malariae.
• Schizonts matang mempunyai purata 10 merozoit, dengan
maksimum 16.

PLASMODIUM KNOWLESI

• Pigmen terkumpul menjadi 1 atau lebih jisim hitam
kekuningan dan akhirnya menjadi satu jisim dalam
schizonts matang.

• Schizogony erythrocytic mengambil masa 24 jam.
• Kedua-dua gametosit lelaki dan perempuan menduduki

hampir keseluruhan RBC.

TERIMA KASIH..