รรสสใในนววรรรรณณคคดีดี ดีไดีไททยย
๑.เสาวรจนีย์ 1 ๓.พิโรธวาทัง 4 ๔.สัลลาปังคพิไสย 3 ๒.นารีปราโมทย์ 2 รสวรรณคดีไทย รสวรรณคดี หมายถึง อารมณ์สัมผัส รับรู้ด้วยใจ เช่น รสเสียง รสถ้อยคำ สัมผัสคำ ฯลฯ เกิดจากจังหวะของ วรรคตอนในการอ่านบทประพันธ์ ซึ่งช่วยเสริมสร้าง มโนภาพด้านอารมณ์ ความเคลื่อนไหวของภาพให้ ชัดเจน มีชีวิตชีวายิ่งขึ้น จะเเบ่งได้ ๔ ชนิด
๑.เสาวรจนีย์ ๒.นารีปราโมทย์ ๓.พิโรธวาทัง ๔.สัลลาปังคพิไสย บทชมโฉม ชมความงามของธรรมชาติ ชมผู้คน นางอันเป็นที่รัก ความเก่งกล้าของกษัตษัริย์ ความ เจริญรุ่งเรืองของสภาพบ้านเมือง การกล่าวข้อความแสดงความรัก บทจีบ โอ้โลม เกี้ยกี้วพาราสี หรือการพรรณนาก่อนจะ ถึงบทสังวาส การกล่าวข้อความแสดงอารมณ์ไม่พอใจ ตั้งตั้แต่ โกรธ ไม่พอใจ ตัดพ้อต่อว่า น้อยใจ ประชดประชัน เสียดสี และด่าว่าอย่างรุนแรง บทโศกเศร้า หม่นหมอง วิตกกังวล การกล่าว ข้อความแสดงอารมณ์อาลัยรัก รสวรรณคดีไทย
หนุ่มน้อยโสภาน่าเสียดาย ควรจะนับว่าชายโฉมยง ทนต์แดงดั่งดั่แสงทับทิม เพริศพริ้มริ้เพรารับกับขนง เกศาปลายงอนงามทรง เอวองค์สารพัดไม่ขัดตา... จากบทข้างต้น เป็นการกล่าวชมรูปโฉมของ วิหยาสะกำ ซึ่งถูกสังคามาระตาสังหาร กล่าวว่า วิหยาสะกำ นั้นนั้เป็นชายหนุ่มรูปงาม ฟันนั้นนั้เป็น แสงแวววาวสีแดงราวกับแสงของทับทิม ซึ่งตัด รับกับคิ้วคิ้รวมทั้งทั้ปลายเส้นผมซึ่งงอนงามขึ้น เป็นทรงสวยงามรับกับทรวดทรงองค์เอวของ วิหยาสะกำ จากเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง
เมื่อนั้นนั้พระสุริย์วงศ์เทวัญอสัญหยา โลมนางพลางกล่าววาจา จงผินมาพาทีกับพี่ชาย ซึ่งสัญญาว่าไว้กับนวลน้อง จะคงครองไมตรีไม่หนีหน่ายมิได้ แกล้งกลอกกลับอภิปร อย่าสงกาว่าจะวายคลายรัก ถึงม้วยดินสิ้นสิ้ฟ้ามหาสมุทร ไม่สิ้นสิ้สุดความรักสมัครสมาน แม้นเกิดในใต้ฟ้าสุธาธาร ขอพบพานพิศวาสไม่คลาดคลา แม้นเนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เ ดิ์ ป็นมัจฉา แม้นเป็นบัวตัวพี่เป็นภุมรา เชยผกาโกสุมปทุมทอง เจ้าเป็นถ้าอำ ไพขอให้พี่ เป็นราชสีห์สมสู่เป็นคู่สอง จะติดตามทรามสงวนนวลละออง เป็นคู่ตรองพิศวาสทุกชาติไป จากเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง จากเรื่องพระอภัยมณี
เป็นตอนที่ท้าวดาหาได้ฟังความจากราชทูตของ เมือง กะหมังกุหนิง ที่กล่าวไว้ว่าถ้าท้าวดาหา ไม่ยอมยกบุษบาให้กับวิหยาสะกำ ก็ขอให้เตรียม บ้านเมืองไว้ให้ดี เพราะเมื่อกะหมังกุหนิงจะยกทัพ มารบ เมื่อท้าวดาหาได้ฟังก็โกรธเดือดดาลทันใด จึงบอกไปว่าจะมารบก็มา แล้วก็ลุกออกไปทันที เมื่อนั้น นั้ พระผู้ผ่านไอศูรย์สูงส่ง ประกาศิตสีหนาทอาจอง จะณรงค์สงครามก็ตามใจ ตรัสพลางย่างเยื้องยุรยาตร จากอาสน์แท่นทองผ่องใส พนักงานปิดม่านทันใด เสด็จเข้าข้างในฉับพลันฯ จากเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง
จากเรื่องจากนิราศภูเขาทอง เคยหมอบใกล้ได้กลิ่นสุคนธ์ตรลบ ละอองอบรสรื่นชื่นนาสา สิ้นแผ่นดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์ ตอนที่สุนทรภู่คร่ำ ครวญถึงรัชกาลที่ 1 ซึ่งสวรรคตแล้ว เป็นเหตุให้สุนทรภู่ต้องตก ระกำ ลำ บาก เพราะไม่เป็นที่โปรดปรานของ รัชกาลที่ 3 ต้องระเห็จเตร็ดเตร่ไปอาศัยใน ที่ต่างๆขณะล่องเรือผ่านพระราชวังสุนทรภู่ ซึ่งระลึกถึงความหลังก็คร่ำ ครวญอาลัยถึง อดีตที่เคยรุ่งเรือง
รหัสนิสิต 641031399 นางสาวณัฏฐ์นรี เพชรเกตุ ผู้จั ผู้ ด จั ทำ คณะศึกษาศาสตร์ สาขาวิชาภาษาไทย