สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ICE

นางสาวสุดาวรรณ จิตแจ่ม

วิชาเอกภาษาไทย คณะศึกษาศาสตร์

รหัสนักศึกษา ๕๙๐๔๐๐๗๓๑๖

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

สำนวน

คือ คําพูด หรือ ถ้อยคําที่ค่อนข้าง
กระทัดรัด ดูไพเราะสละสลวย สำนวนไทย
จะมีความหมายโดยนัยเป็ นลักษณะความหมาย
เชิงอุปมาเปรียบเทียบ จะไม่แปลความหมาย
ตรงตามตัวอักษร เช่น กบในกะลา

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

สุภาษิต

คือ คำกล่าวที่มีคติสอนใจ สุภาษิต
จึงมีลักษณะเดียวกับสำนวนและคำพังเพย
แต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการสั่งสอน เตือนสติให้คิด
ไม่มีการเสียดสีหรือติชมอย่างคำพังเพย
เป็ นถ้อยคำที่แสดงหลักความจริง
เช่น หมาสองราง

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

คำพังเพย

คือ ถ้อยคําที่เปรียบเทียบเหตุการณ์
หรือเรื่องราวต่าง ๆ ที่พบเห็นได้ในการดํารงชีวิต
ของคนรุ่นก่อน โดยมากไม่เน้ นการสั่งสอน
แต่ใช้ในทํานองเสียดสีประชดประชันเพื่อให้
สะท้อนความคิด ความเชื่อถือ และเป็นคติ
เตือนใจ หรือเป็นข้อคิดสะกิดใจให้นํามาปฏิบัติ
เช่น เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ตัวอย่าง
สำนวน สุภาษิต คำพังเพย

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ขว้างงูไม่พ้นคอ



ขว้างงูไม่พ้นคอ
หมายถึง ทำอะไรแล้วผลร้ายกลับมาสู่ตัวเอง




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

เข้าหูซ้าย ทะลุหูขวา

เข้าหูซ้าย ทะลุหูขวา
หมายถึง บอกหรือสอนอะไรก็ไม่ได้ผล,
ไม่จำไม่ใส่ใจ




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ม้าดีดกะโหลก

ม้าดีดกะโหลก
หมายถึง มีกิริยากระโดกกระเดก
ไม่เรียบร้อย มักใช้แก่ผู้หญิง




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ขิงก็รา ข่าก็แรง

ขิงก็รา ข่าก็แรง
หมายถึง ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน,
ต่างฝ่ายต่างอารมณ์ร้อนพอ ๆ กัน




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

วัวหายแล้วล้อมคอก

วัวหายแล้วล้อมคอก
หมายถึง ของหายแล้วจึงคิดป้องกัน,
เรื่องเกิดขึ้นแล้วหาทางป้องกัน




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

เดินตามหลังผู้ใหญ่ หมาไม่กัด

เดินตามหลังผู้ใหญ่ หมาไม่กัด

หมายถึง ทำตามแบบอย่างผู้ใหญ่แล้วจะ

ปลอดภัย




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

อ้อยเข้าปากช้าง

อ้อยเข้าปากช้าง

หมายถึง สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้ว

ไม่ยอมคืน




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

เข็นครกขึ้นภูเขา

เข็นครกขึ้นภูเขา
หมายถึง ทำงานที่ยากเกินความสามารถ
ของตน ต้องใช้ความอดทนและความพยายาม
มาก

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

มือไม่พาย เอาเท้าราน้ำ

มือไม่พาย เอาเท้าราน้ำ
หมายถึง ไม่ช่วยทำแล้วยังขัดขวางการ
ทำงานของผู้อื่ น




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ปล่อยเสืเข้าป่า

ปล่อยเสือเข้าป่า
หมายถึง ปล่อยศรัตรูให้รอด อาจกลับมา
ทำร้ายภายหลัง




มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

อ่านจบแล้ว

มาทำแบบฝึกทักษะกันค่ะ

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

แบบฝึกทักษะ
สำนวน สุภาษ
ิต คำพังเพย

จงบอกความหมายของสำนวน สุภาษิต และคำพังเพยต่อไปนี้

1. กงเกวียน กำเกวียน หมายถึง
2. กระต่ายตื่นตูม หมายถึง

3. เขียนเสือให้วัวกลัว หมายถึง

4. คางคกขึ้นวอ หมายถึง

5. งมเข็มในมหาสมุทร หมายถึง

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

แบบฝึกทักษะ
สำนวน สุภาษ
ิต คำพังเพย

จงบอกความหมายของสำนวน สุภาษิต และคำพังเพยต่อไปนี้

6. คลุมถุงชน หมายถึง
7. ขี่ช้างจับตั๊กแตน หมายถึง

8. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ หมายถึง

9. กินน้ำใต้ศอก หมายถึง

10. คดในข้อ งอในกระดูก หมายถึง

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

เฉลย แบบฝึกทักษะ

สำนวน สุภาษ
ิต คำพังเพย

1. กงเกวียนกำเกวียน
หมายถึง ทำอะไรกับใครไว้ ย่อมได้รับผลกรรมนั้น

2. กระต่ายตื่นตูม
หมายถึง ตื่นตกใจง่าย ยังไม่ทันหาสาเหตุให้ชัดเจนเสีย

ก่อนก็โวยวายแล้ว
3. เขียนเสือให้วัวกลัว
หมายถึง หลอก ขู่ ให้ฝ่ายตรงข้ามเสียขวัญหรือเกรง
4. คางคกขึ้นวอ
หมายถึง คนจนพอได้ดีขึ้นมา ก็ลืมตัว
5. งมเข็มในมหาสมุทร
หมายถึง ค้นหาสิ่งหายากที่จะค้นหาได้

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

เฉลย แบบฝึกทักษะ

สำนวน สุภาษ
ิต คำพังเพย

6. คลุมถุงชน
หมายถึง การแต่งงานที่เจ้าบ่าวเจ้าสาว ต่างไม่ได้รักกันมาก่อน

โดนผู้ใหญ่จับแต่งงานกัน
7. ขี่ช้างจับตั๊กแตน

หมายถึง ลงทุนมาก แต่กลับได้ผลนิดเดียว
8. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่

หมายถึง ต่างฝ่ายต่างรู้ความลับของกันและกัน
9. กินน้ำใต้ศอก

หมายถึง เมียน้อยต้องยอมรับของเหลือจากเมียหลวง
ตกเป็นรองด้านศักดิ์ศรี
10. คดในข้อ งอในกระดูก

หมายถึง คนไม่ซื่อสัตย์ นิสัยชอบคดโกง

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

สื่อการสอนรายวิชาภาษาไทย

ขอบคุณค่ะ

มหาวิทยาลัยรามคำแหง