Γλώσσα Στ' Δημοτικού 1η Ενότητα Ο χρόνος στον λόγο - Ανακοίνωση

Γραμματική
Πως εκφράζεται ο χρόνος στον λόγο

Ο χρόνος είναι η έννοια με την οποία αντιλαμβανόμαστε πότε
γίνεται κάτι ή πόσο διαρκεί. Για να δηλώσουμε, λοιπόν, την έννοια
του χρόνου στον προφορικό ή γραπτό λόγο, χρησιμοποιούμε
διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων είναι:

Α) Οι χρόνοι των ρημάτων

 Χρόνοι των ρημάτων είναι οι διάφοροι τύποι, οι διάφορες
μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν πότε
γίνεται κάτι (δες και την αντίστοιχη φωτοτυπία !)

ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΣΩΝ ΡΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΕΛΘΟΝΣΙΚΟΙ ΠΑΡΟΝΣΙΚΟΙ ΜΕΛΛΟΝΣΙΚΟΙ
Εξακολουθητικός
Παρατατικός Ενεστώτας Μέλλ.
θα τρέχω
έτρεχα τρέχω ΢υνοπτικός Μέλλ.
θα τρέξω
Αόριστος Παρακείμενος ΢υντελεσμένος
έτρεξα έχω τρέξει Μέλλ.
Τπερσυντέλικος θα έχω τρέξει
είχα τρέξει

Β) Επιρρήματα
 Χρονικά επιρρήματα είναι οι άκλιτες λέξεις που φανερώνουν
χρόνο.

Σα πιο συνηθισμένα χρονικά επιρρήματα είναι τα έξης:
έπειτα, κατόπιν, πρώτα, πριν, πρωτύτερα, νωρίς, αργά, αργότερα,
εγκαίρως, αμέσως, κιόλας, σήμερα, πέρυσι, απόψε, έπειτα, χθες,
ξανά, συχνά, σπάνια, ποτέ, κ.ά.// μετά, ύστερα, τότε, προηγουμένως

Π.χ

Φύγε αμέσως.

Το ασθενοφόρο έφτασε εγκαίρως.

Θα μιλήσουμε αργότερα.

Συνήθως κοιμόμασταν νωρίς.

Η συναυλία θα δοθεί τελικά σήμερα.
Πήγαινε στο γυμναστήριο καθημερινά.
Ο πρωθυπουργός εξέθεσε με λεπτομέρεια την κατάσταση.
Ύστερα ακολούθησε εκτενής συζήτηση.

 Επίσης ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου
χρησιμοποιούνται συχνά και κάποιες φράσεις με προθέσεις
(από, για, κατά, με, σε, μετά, προς, ως κ.λπ.).

Π.χ
Δεν κάνει τίποτα για την ώρα.
Θα έρθει κατά το βραδάκι.
Θα έχει φτάσει ως αύριο.
Ο νόμος ισχύει από χτες το πρωί.
Το πλοίο έχει ασφαλιστεί για δύο χρόνια.

Γ) Ουσιαστικά με λειτουργία επιρρήματος
 Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου
χρησιμοποιούνται συχνά και κάποια ουσιαστικά , συνήθως σε
πτώση αιτιατική (αιτιατική του χρόνου) και πιο σπάνια σε
πτώση γενική (γενική του χρόνου).Παραδείγματα: το
μεσημέρι, το απόγευμα, κ.λπ.

Π.χ
Θα επιστρέψω το βράδυ.
Έλα την Κυριακή να φάμε μαζί.
Θα ξανάρθουμε του χρόνου.
Τα μαθήματα αρχίζουν τον Σεπτέμβριο.
Θα βρεθούμε το μεσημέρι.
Το σχολικό θα περνάει κάθε μέρα από το σπίτι σας.

Δ) Μετοχές σε -οντας/ -ώντας

Π.χ
Ξημερώνοντας Χριστούγεννα, χτύπησε το σήμαντρο.
Περπατώντας στην Κορίνθου, συνάντησα τον Νίκο.

Ε) Χρονικές προτάσεις
 Χρονικές προτάσεις ονομάζονται οι εξαρτημένες
(δευτερεύουσες) προτάσεις που φανερώνουν χρόνο,
προσδιορίζουν δηλαδή χρονικά μια άλλη πρόταση.

Οι χρονικές προτάσεις εισάγονται με:

● χρονικούς συνδέσμους: όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου,
πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα

Π.χ
Όταν έμαθε τα νέα, χάρηκε πάρα πολύ.
Μόλις την είδε, έτρεξε αμέσως κοντά της χαμογελώντας.
Θα έχει νυχτώσει, πριν έρθετε.
Όσο άδειαζα τα συρτάρια, εκείνη τακτοποιούσε τα ράφια.
(το γεγονός της χρονικής πρότασης γίνεται την ίδια στιγμή με
το γεγονός της κύριας - ταυτόχρονο)
Αφού άδειασα τα συρτάρια, εκείνη τακτοποίησε τα
ράφια.( Το γεγονός της χρονικής πρότασης έγινε πριν από το
γεγονός της κύριας πρότασης- προτερόχρονο)

● λέξεις ή φράσεις που έχουν χρονική σημασία: όσο που να, εκεί
που, κάθε που, κάθε φορά που, μέχρι να κ.α.

π.χ. Όσο να Ϗρθεις, θα έχω γυρίσει.
Μέχρι να αρχίσει η βροχή, είχα φτάσει σπίτι.

΢ΗΜΕΙΩ΢Η: Οι χρονικές προτάσεις συνήθως χωρίζονται με κόμμα
από την πρόταση που προσδιορίζουν.

π.χ. Όταν δεν έχει πολλή δουλειά, πηγαίνει στο εξοχικό του.

Πώς γράφουμε μια α

Η ανακοίνωση είναι ένα σύντομο ενημερωτικό (π

γνωστό σε έναν ευρύτερο κύκλο ανθρώπων κάποι

σεμινάριο, ένα

Γενικά σε μια ανακοίνωση πρέπει να αναφέρουμ

 Ποιός ανακοινώνει.

 Σί ανακοινώνει (το θέμα δηλαδή της ανακο
πληροφορίες (πού και πότε θα συμβεί, ποιος
μπορεί να συμμετάσχει κανείς, τηλέφωνα
λεπτομερέστατη ενημέρωση των ενδιαφερο

 ΢ε ποιον απευθύνεται η ανακοίνωση.

΢ε μια ανακοίνωση προσέχουμε να είναι:
 ΢ύντομη.
 ΢αφής και περιεκτική (δίνουμε όλες τις απαρ

ανακοίνωση

πληροφοριακό) κείμενο με το οποίο γίνεται

ιο θέμα ή γεγονός (π.χ. μια εκδήλωση, ένα

πρόγραμμα κτλ.).

με τα εξής στοιχεία:

οίνωσης με όλες τις απαραίτητες για αυτό
ς είναι ο στόχος του, τι περιλαμβάνει, πως

- διευθύνσεις για άμεση επικοινωνία και
ομένων κλπ).

ραίτητες και βασικές πληροφορίες).