รายงานเชิงวิชาการ

รายงานเชงิ วชิ าการ
มลพิษทางอากาศ

เสนอ
ครู ณัฐรภิรมณ์ วราสินธ์

ผ้จู ัดทา
นางสาวปุณยนชุ ละครชยั เลขที่ ๑o

นางสาวชนิตา โกเกตุ เลขที่ ๓๔
นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๕/๖

รายงานนี้เปน็ ส่วนหนึง่ ของวิชาภาษาไทยพ้ืนฐาน(ท๓๒๑o๒)
ภาคเรยี นท่ี ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓

โรงเรียนศรีราชา อาเภอศรรี าชา จังหวดั ชลบุรี



รายงานเชงิ วชิ าการ
มลพิษทางอากาศ

เสนอ
ครู ณัฐรภิรมณ์ วราสินธ์

ผ้จู ัดทา
นางสาวปุณยนชุ ละครชยั เลขที่ ๑o

นางสาวชนิตา โกเกตุ เลขที่ ๓๔
นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๕/๖

รายงานนี้เปน็ ส่วนหนึง่ ของวิชาภาษาไทยพ้ืนฐาน(ท๓๒๑o๒)
ภาคเรยี นท่ี ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๓

โรงเรียนศรีราชา อาเภอศรรี าชา จังหวดั ชลบุรี

ก

คำนำ

รายงานนี้เป็นสว่ นหนึ่งของวิชา ท๓๒๑o๒ รายวิชาภาษาไทย ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๕ โดยมีจุดประสงค์
เพื่อการศึกษาคน้ ควา้ ข้อมูลจากเรอ่ื ง มลพิษทางอากาศ ซงึ่ รายงานนีม้ เี น้ือหา เก่ียวกับ มลพิษทางอากาศ เพอ่ื
อยากให้ทราบว่า สาเหตขุ องมลพษิ ทางอากาศเกดิ จากอะไร และ ผลกระทบของปัญหาทมี่ ตี ่อส่ิงแวดล้อม
ระบบนเิ วศมีอะไรบ้าง

กลุ่มผู้จัดทาได้เลือก หัวข้อน้ีในการทารายงานการศึกษาค้นคว้าในครั้งนี้ เน่ืองมาจากเป็นเรื่องที่
นา่ สนใจ รวมถึงเพ่ืออยากให้ทราบว่า สาเหตุของมลพษิ ทางอากาศเกิดจากอะไร และ ผลกระทบของปัญหาท่ีมี
ต่อส่ิงแวดล้อม ระบบนิเวศมีอะไรบ้าง กลุ่มผู้จัดทาต้องขอขอบคณุ ครู ณัฐรภิรมณ์ วราสินธ์ และเพ่ือนๆทกุ คน
ทใ่ี ห้ความช่วยเหลือ กลุ่มผู้จัดทาหวงั วา่ รายงานฉบับน้จี ะให้ความรู้ และเป็นประโยชน์แก่ผอู้ ่าน นักเรยี นหรือผู้
ท่ีกาลงั สนใจข้อมลู ในเร่อื งดังกล่าว

คณะผู้จัดทา

สารบัญ ข

คานา หน้า
สารบญั
มลพษิ ทางอากาศคืออะไร ก
สาเหตแุ ละปญั หาของมลพิษทางอากาศ ข
ผลกระทบของปัญหาทมี่ ตี ่อส่ิงแวดลอ้ ม ระบบนิเวศ ๑
วิธกี ารลดมลพิษทางอากาศ ๑
การปอ้ งกันผลกระทบจากมลพษิ ทางอากาศภายใน ๔
บรรณานุกรม ๖
๗
๘

๑

มลพษิ ทางอากาศคอื อะไร?

มลพิษทางอากาศ หมายถงึ ภาวะอากาศที่มีสารเจอื ปนอยูใ่ นปริมาณท่สี งู กว่าระดบั ปกตเิ ป็นเวลา นาน
พอท่ีจะทาใหเ้ กดิ อนั ตรายแก่มนุษย์ สัตว์ พืช หรือทรัพย์สนิ ต่าง ๆ อาจเกดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาติ เชน่ ฝนุ่
ละอองจากลมพายุ ภเู ขาไฟระเบิด แผ่นดินไหว ไฟไหมป้ ่า ก๊าซธรรมชาตอิ ากาศเสียที่เกิดข้นึ โดยธรรมชาตเิ ปน็
อนั ตรายต่อมนุษย์น้อยมาก เพราะแหลง่ กาเนิดอยไู่ กลและปรมิ าณท่เี ข้าสสู่ ภาพ แวดล้อมของมนษุ ย์และสตั วม์ ี
น้อย กรณีที่เกิดจากการกระทาของมนษุ ย์ ได้แก่ มลพิษจากทอ่ ไอเสยี ของรถยนตจ์ ากโรงงานอุตสาหกรรมจาก
ขบวนการผลติ จากกิจกรรมด้านการเกษตรจากการระเหย ของก๊าซบางชนดิ ซ่ึงเกดิ จากขยะมลู ฝอยและของ
เสยี เปน็ ตน้

สาเหตุและปัญหาของมลพษิ ทางอากาศ

ปัญหามลภาวะ สามารถแบ่งได้เปน็ ๔ กลุ่ม คือ
๑.๑ ปัญหาสิ่งแวดล้อม เกิดจากการใช้ทรัพยากรธรรมชาติมนุษย์และการผลิตในระบบ

อุตสาหกรรม โดยมีการ ปล่อยของเสียออกสู่สิ่งแวดล้อมในรูปของสารมลพิษหรือพลังงานในปริมาณที่
ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพอนามัยของมนุษย์ และสิ่งมีชวี ิตอื่น เช่น ปัญหาน้าเสยี อากาศเป็นพิษ มลพิษทาง
เสียง เปน็ ตน้

๒
๑.๒ ปัญหาสังคม เกิดจากการเพิ่มของจานวนประชาการซึ่งมีความสัมพันธ์กับการใช้ที่ดินและ
ทรัพยากร เกิดการ แย่งใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจากัด เช่น ปัญหาชุมชนแออัด ปัญหาการจราจร ปัญหาการ
บกุ รกุ พื้นที่ป่า ปัญหาการแย่งแหลง่ น้าเพื่อการเกษตร เปน็ ต้น
๑.๓ ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติร่อยหรอ เกดิ จากการขาดการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และไม่มี
การอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ ทาให้ปริมาณทรัพยากรธรรมชิตลดจานวนลงอย่างรวดเร็ว เช่น การสูญเสีย
พื้นท่ปี ่าไมเ้ นอ่ื งจากการบกุ รุก ตัดไม้และการเกิดไฟป่า ภาวะขาดแคลนน้ามันและแร่ธาตุ เปน็ ต้น
๑.๔ ปัญหาระบบนิเวศถูกทาลาย เกิดจากการกระทาของมนุษย์ท่ีเข้าไปใช้ประโยชน์จากแหล่ง
ทรัพยากรธรรมชาติ และทาลายส่ิงแวดล้อมจนทาให้ระบบนิเวศเสียสมดุล กลายเป็นปัญหาระบบนิเวศ เช่น
ปัญหาภาวะโลกรอ้ น ปญั หาภาวะแหง้ แลง้ ปัญหาการพงั ทลายของดนิ เปน็ ตน้

สาเหตุของมลพษิ ทางอากาศ
๑) การเผาไหม้ของกิจกรรมต่างๆ เช่น การเผาขยะ ป่องรถและเคร่อื งรถยนต์ เรอื ยนต์ เครื่องบิน การ

ผลิตกระแสไฟฟ้าโดยการใช้ถ่ายเป็นเช้ือเพลงิ ส่ิงเหล่าน้ีทาให้เกิดก๊าซตา่ งๆ ควัน ข้ีเถา้ และออกไซด์ของโลหะ
การจราจรที่ติดขัดทาให้รถเคล่ือนตัวได้ช้า มีการหยุดและออกตัวอยู่บ่อยๆ น้ามันถูกเผาผลาญมากข้ึน การ
สันดาปของน้ามันเชื้อเพลิงไม่สมบูรณ์ และมีการระบายสารมลพิษทางท่อไอเสียในสัดส่วนท่ีเพิ่มมากขึ้น

๓

เพราะฉะนั้นบริเวณที่ใกล้ถนนที่มีการจราจรติดขัด จะมีปัญหามลพิษทางอากาศท่ีรุนแรงกว่า ในบริเวณที่มี
การจราจรคลอ่ งตัว

๒) การกระจายของฝนุ่ ละอองตา่ งๆ เกดิ จากการขนสง่ และผสมวสั ดุกอ่ สรา้ งต่างๆ
๓) โรงงานอุตสาหกรรมหรือแปรรูปวัตถุดิบ เช่นการผลิตสารเคมี กระดาษ ปุ๋ย เหล็กกล้า อลูมิเนียม
สารมลพิษบนอากาศเกิดจากการใช้เช้ือเพลิงและเกิดจากกระบวนการการผลิตต่างๆจะทาให้เกิดความ
เดอื ดร้อนราคาญเชอ้ื เพลงิ ที่ใชส้ าหรบั อุตสาหกรรมมีอยู่ ๓ ประเภทใหญ่ ๆ ด้วยกัน คือ
๑) เช้ือเพลิงท่ีเปน็ ของแข็ง
๒) เชือ้ เพลงิ ท่เี ปน็ ของเหลว ไดแ้ ก่ นา้ มันเตา และน้ามนั ดเี ซล
๓) เชื้อเพลงิ ที่เป็นก๊าซ ไดแ้ ก่ ก๊าซธรรมชาติ และก๊าซ LPG

๔

ผลกระทบของปญั หามลพิษทางอากาศท่มี ีตอ่ สิ่งแวดลอ้ ม ระบบนิเวศ

๑.๓.๑ ผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของชุมชน ทาให้เกิดผลเสียต่อมนุษย์ท้ัง ทางด้านร่างกายและ
จติ ใจ เกิดอารมณ์หงุดหงดิ ฉุนเฉียว มีอันตรายต่อผิวหนัง อันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ เกิดการเจบ็ ป่วย
หรอื การตายแบบเฉยี บพลัน ซง่ึ เกิดจากการรับมลพษิ ทางอากาศทม่ี ีความเข้มขน้ สงู เขา้ สู่ปอด

ผู้ท่ีเจ็บป่วยและตายส่วนใหญ่มักเป็นผู้สูงอายุ เด็ก และผู้ท่ีป่วยเป็นโรค เกี่ยวกับทางเดินหายใจ
นอกจากน้ัน ยังเกิดการเจ็บป่วยแบบเร้ือรัง รวมถึงการท่ีมนุษย์มีอายุส้ันลง หรือการเจริญเติ บโตไม่ดี
เท่าท่ีควร เน่ืองจากการไดส้ ัมผัสมลพษิ ทางอากาศทมี่ ีความเขม้ ขน้ ไม่สงู มากนัก

แตด่ ว้ ยระยะเวลาทน่ี านมากพอทท่ี าให้เกดิ ปญั หาสุขภาพ ทาให้เกิดโรคต่าง ๆ

๑.๓.๒ ผลกระทบต่อการเกษตรกรรม ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงท่ีเป็นอันตรายต่อพืช เช่น ซัลเฟอร์
ไดออกไซด์ ทาให้ใบของพืชมสี ีจางลงหรือใบเหลือง เนื่องจากคลอโรฟิลล์ถูกทาลายเป็นต้น วัชพืชจะโตเร็วและ
มีขนาดใหญ่กว่าเดิม เนื่องจากได้รับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพ่ิมมากขึ้น แต่ดินเสื่อมเร็ว แร่ธาตุถูกนามาใช้
มาก พืชจะขาดไนโตรเจน ความตา้ นทานโรคและแมลงจะลดลง

ต้องปรับปรุงพันธ์ุพืชให้มีความต้านทานโรค แมลง และอากาศท่ีแห้งแล้งข้ึน ผลกระทบต่อสัตว์ สัตว์
จะได้รับมลพิษเขา้ สรู่ ่างกายโดยการหายใจโดยตรง หรือโดยการทีส่ ัตว์บริโภคหญ้าหรือพชื อื่น ๆ ที่มีมลพิษทาง
อากาศตกสะสมอยู่ดว้ ยปรมิ าณมากพอที่จะเกิดอนั ตรายได้

๕

๑.๓.๓ ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม มลพิษทางอากาศส่งผลกระทบต่อวตั ถุและทรัพย์สินได้ เช่น
อาคาร สิ่งก่อสร้าง สถาปัตยกรรม เป็นต้น เกิดสึกกร่อนได้ ผลกระทบที่เกิดต่อเศรษฐกิจและสังคมท่ีสาคัญ
ได้แก่ การใชท้ รพั ยากรธรรมชาติมากข้นึ ทาใหอ้ ุณหภมู สิ ูงขน้ึ ต้นทนุ

การผลิตมากขึ้น เนอื่ งจากดินเสือ่ มความอุดมสมบรู ณ์ ศัตรพู ืชเพิม่ มากขน้ึ ความต้านทานของพืชลดลง
ทาให้ต้องสูญเสียค่าใช้จ่ายมากขึ้น ในขณะท่ีราคาพืชผลทางการเกษตรตกต่าลง การปลูกพืชในบางพ้ืนท่ีได้ผล
นอ้ ยลง ทาให้เกดิ การขาดแคลนอาหารมากขึ้น การพฒั นาประเทศทาไดล้ ่าช้า เน่ืองจากตอ้ งใช้งบประมาณเพื่อ
แก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึน้

๑.๓.๔ ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate change) เกิดจากก๊าซเรือนกระจก
ได้แก่ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซมีเทน และออกไซด์ของไนโตรเจน มีปริมาณ
เพ่มิ ขนึ้ อย่างรวดเร็วในชั้นบรรยากาศทาให้เกิดปรากฏการณเ์ รือนกระจก ปรากฏการณ์เรอื นกระจกเป็นสาเหตุ
ให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น ๑ – ๒ องศาเซลเซียส ทาให้เกิดความแห้งแล้งรุนแรง ภาวะฝนทิ้งช่วงยาวนานกว่า
ปกตแิ ละเกิดปญั หาอนื่ ตามมาจากการท่ีอุณหภูมโิ ลกเพิ่มสงู ขึน้

ส่งผลให้ระดับน้าทะเลสูงข้ึน เกิดน้าท่วมรุนแรงมากกว่าเดิม พื้นท่ีป่าไม้จะลดลง สิ่งมีชีวิตที่ปรับตัว
ไม่ได้จะตายและสูญพันธ์ุไป ดินจะพังทลายและเสื่อมโทรมมากข้ึนภัยธรรมชาติจะมีแนวโน้มรุนแรงและเกิด
บ่อยขึน้ ฤดหู นาวจะอุ่นขน้ึ ทาให้ศตั รูพชื ถกู ทาลายนอ้ ยลง

๖

วิธกี ารลดมลพษิ ทางอากาศ

๑.ถ่านหิน

การเผาเชือ้ เพลิงฟอสซลิ นัน้ เป็นส่งิ ไม่ดี แต่ทเี่ ลวรา้ ยทส่ี ดุ คือ การเผาถ่านหิน การเผาถ่านหินจะเกดิ
ก๊าซคารบ์ อนไดออกไซด์ (CO๒) ตอ่ หนว่ ยพลงั งานมากกว่านา้ มันหรือก๊าซ ซงึ่ หมายความว่ามันทาให้โลกเรา
ร้อนเร็วขึ้น

การเผาถ่านหินทาให้เกิดสารมากมาย เช่น ปรอท สารหนู และอนุภาคเล็กๆของเขม่าซ่ึงก่อให้เกิด
มลพิษทางอากาศ เมื่อเราหายใจในอากาศแบบน้ีจะทาให้เกิดอันตรายต่อหัวใจและปอด อีกท้ังยังเพ่ิมความ
เสยี่ งในการเกิดโรคหลอดเลอื ดสมองอกี ดว้ ย

ขณะนี้มีการใช้ถ่านหินอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสาหรับการผลิต
กระแสไฟฟ้า เราใช้ถ่านหินในการผลิตกระแสไฟฟ้ามากกว่าหน่ึงในสามของกระแสไฟฟ้าทั่วโลก โรงไฟฟ้าถ่าน
หินเหล่าน้ีส่งผลกระทบต่อคุณภาพอากาศหลายร้อยกิโลเมตรและส่วนใหญ่มักจะอยู่ในศูนย์กลางของเมือง
ดงั นั้นผูค้ นนบั ลา้ นมคี วามเสี่ยงทีจ่ ะไดร้ ับมลพษิ ทเ่ี กดิ จากโรงไฟฟา้ เหลา่ น้ี

๒. รถยนต์

รถยนต์สว่ นมากใช้น้ามันเบนซนิ และดเี ซลการเผาไหม้ของเครื่องยนตส์ ง่ ผลกระทบต่อส่งิ แวดลอ้ มไม่
ต่างจากการเผาถ่านหินรถยนตไ์ ม่ว่าจะใช้น้ามนั เบนซนิ หรือดเี ซลล้วนปลอ่ ยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซด์ และก๊าซ
อน่ื ๆ ทีส่ ง่ ผลต่ออณุ หภมู ิของโลก นอกจากนัน้ ไอเสยี จากรถยนต์ยังปลอ่ ยไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO๒) ซึ่งเปน็
อันตรายต่อสุขภาพของเราเชน่ กนั

เราควรรเิ ร่ิมท่จี ะคดิ เกยี่ วกบั รถยนตใ์ หแ้ ตกตา่ งออกไปจากเดิม อาทเิ ช่นการใช้รถพลังงานไฟฟ้าแทนที่
จะใชร้ ถน้ามนั เบนซินหรือดเี ซล รถยนตพ์ ลงั งานไฟฟ้าไม่มีการปลอ่ ยควนั จากท่อไอเสีย แต่จะปลอ่ ยคาร์บอนใน
กระบวนการผลติ รถยนตแ์ ละการผลติ ไฟฟ้าที่ใช้เพ่ือขับเคล่อื นรถยนต์ ถา้ รถยนต์ไฟฟา้ ใชพ้ ลังงานหมนุ เวยี นใน
การขับเคลื่อน อัตราการเกดิ ก๊าซเรอื นกระจกจากรถยนต์พลังงานไฟฟา้ นน้ั กจ็ ะเทียบเทา่ กับศูนย์

๗

๓. ชมุ ชน
มลพิษทางอากาศไม่ใช่เรื่องของใครคนใดคนหน่ึง เป็นเรื่องท่ีเราทุกคนต้องช่วยกัน วิธีการแก้ปัญหา

ตา่ ง ๆ ทรี่ ะบไุ ว้น้ันเป็นสิ่งทกี่ าลังเกดิ ขึ้นทัว่ โลก และทุกคนต่างรว่ มกันเรียกรอ้ งให้เกิดขน้ึ
ความกังวลเก่ียวกับมลพิษทางอากาศทาให้เกิดความเคล่ือนไหวในหลาย ๆ ท่ี เช่น เมืองเซินเจิ้น

ประเทศจีน ใช้ไฟฟ้าในการเดินรถของรถโดยสาร, ผู้ปกครองในเบลเย่ียมมีการรวมตัวกันเพราะอากาศใน
โรงเรียนสกปรก ตอนนี้เมืองบรัสเซลส์ เมืองหลวงของเบลเย่ียม ได้ห้ามใช้รถยนต์ที่ใช้น้ามันเบนซินและดีเซล
และยงั มกี ารปรบั ปรุงโครงสรา้ งพนื้ ฐานของขนส่งสาธารณะ และทางจักรยานอกี ด้วย

การปอ้ งกนั ผลกระทบจากมลพษิ ทางอากาศภายใน
หลกี เลีย่ งการสูบบหุ รภี่ ายในอาคาร
วางเตาอบหรอื เตาแก๊สในบรเิ วณทอ่ี ากาศถา่ ยเทสะดวก
หลกี เลีย่ งการใชพ้ รม เพราะอาจเปน็ แหล่งสะสมฝ่นุ
จดั ท่พี ักอาศยั หรือสถานที่ทางานให้เปน็ ระเบียบ
หากภายในอาคารมีความชื้นสงู ควรใช้เคร่ืองปรับอากาศหรอื เคร่ืองลดความชน้ื
หม่ันทาความสะอาดเพือ่ ลดฝุ่น
ตรวจสภาพรถและตรวจวดั การปล่อยมลพิษอยา่ งสม่าเสมอ
ลดปรมิ าณการใช้สเปรยป์ รบั อากาศ
ซักเคร่ืองนอนด้วยน้าร้อนทกุ สัปดาห์
ใชพ้ ัดลมระบายอากาศภายในหอ้ งนา้ และห้องครวั
ใช้เทียนหอมหรือเตานา้ มนั หอมระเหยในบา้ นแต่พอเหมาะ

๘

บรรณานุกรม

ศวิ พนั ธ์ุ ชูอินทร์ มลพิษทางอากาศ พิมพ์ครง้ั ท่ี ๒
มหาวทิ ยาลัยจุฬาฯ : สานักพิมพ์แหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย,๒๕๕๙

Greenpeace“วิธีการลดมลพิษทางอากาศ”(ออนไลน)์ .แหล่งที่มา :

https://www.greenpeace.org/thailand/story/11064/climate-airpollution-3-ways-we-
can-solve-the-air-pollution-crisis/ ๑๙ มีนาคม,๒๕๖๔

rmuti“สาเหตแุ ละปัญหาของมลพิษทางอากาศ”(ออนไลน์).แหล่งท่ีมา :

http://www.rmuti.ac.th/user/thanyaphak/Web%20EMR/Web%20IS%20Environmen%2
0gr.4/Mola2.html ๑๙ มนี าคม,๒๕๖๔

eledu.ssru“ผลกระทบของปัญหามลพษิ ทางอากาศที่มีต่อสิ่งแวดลอ้ ม ระบบนเิ วศ”(ออนไลน์).

แหลง่ ท่ีมา:http://www.eledu.ssru.ac.th/kornkamol/mod/resource/view.php?id=247&red
irect=1 ๑๙ มีนาคม,๒๕๖๔