352'8.6,
5(.$ 7$1'$
02'8/
3URGXNVL *UDILN
$VDV 5HND %HQWXN *UDILN
N L I
3RXV*D U NL UG
8 /
'
2
0
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
MODUL 2.0
PRODUKSI GRAFIK
(24 jam)
Standard Kandungan
2.1 Asas Reka Bentuk Grafik (24 jam)
Standard Pembelajaran
2.1.1 Menyatakan prinsip reka bentuk dan elemen seni.
UNIT
2.1.2 Mengenal pasti maksud tipografi dan logo. 1
2.1.3 Menerangkan jenis tipografi dan logo. 3 Jam
Objektif Pembelajaran
Pada akhir pembelajaran murid boleh:
I. Menyebut prinsip reka bentuk.
II. Menyebut elemen seni.
III. Menyatakan maksud tipografi dan logo.
IV. Mengelaskan jenis tipografi dan logo.
63
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Nota
2.1 Asas Reka Bentuk Grafik
Kemajuan teknologi berlaku dengan begitu cepat dan ciptaan baharu
dihasilkan pada setiap tahun. Sektor industri seperti pembuatan, kejuruteraan
dan reka bentuk menggunakan kemajuan teknologi bagi menghasilkan produk
yang berkualiti, berinovatif dan berdaya saing. Dalam mereka bentuk sesuatu
produk, pereka bentuk perlu mengenal pasti ciri-ciri yang diperlukan bagi
menyelesai masalah pengguna.Kreativiti dan inovasi adalah antara faktor yang
boleh menjana sesuatu idea tentang penghasilan sesuatu reka bentuk.
Prinsip Reka Bentuk dan Elemen Seni
Prinsip Reka Bentuk
Definisi Prinsip Reka Bentuk ialah teknik susunan atau pengolahan untuk menimbulkan
gambaran tertentu yang dikehendaki dalam sesuatu gubahan seni visual. Terdapat tujuh
prinsip seni iaitu harmoni, kontras, imbangan, irama dan pergerakan, kepelbagaian,
kesatuan dan keringkasan.
Harmoni Kontras
Keringkasan Kepelbagaian Kesatuan
Irama dan
Pergerakan Imbangan
Rajah 2.1.1 Prinsip Reka Bentuk
64
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Susunan atau ulangan elemen-elemen seni mengikut cara yang
tertentu contohnya susunan tona warna yang hampir sama atau
susunan sesuatu objek dapat mewujudkan prinsip harmoni.
Harmoni Gabungan atau ulangan garisan, rupa, bentuk, jalinan serta ruang
dalam gaya pada arah yang tertentu juga menghasilkan gubahan
yang harmoni.
Wujud apabila terdapat unsur-unsur seni yang
mempunyai ciri-ciri bertentangan atau perbezaan dalam
satu gubahan. Kesan kontra dapat ditimbulkan dalam
Kontras
karya-karya visual melalui olahan, teknik dan gaya seni
yang berbeza-beza.
Imbangan bermaksud keadaan yang berpadanan dari segi
berat, tarikan dan tumpuan perhatian. Terdapat dua jenis
Imbangan imbangan iaitu Imbangan Simetri dan Imbangan Tidak
Simetri .
Irama Merujuk kepada elemen seni yang disusun berulang-
Dan ulang untuk menghasilkan pergerakan. Ia wujud dalam
Pergerakan alam semulajadi dan karya seni visual.
Kepelbagaian ialah keadaan yang mempunyai penggabungan
Kepelbagaian pelbagai gaya, nilai, dan idea yang berbeza dalam suatu
gubahan. Aplikasi prinsip reka bentuk dapat memberi gaya,
variasi, tenaga dan daya tarikan bagi gubahan itu.
Kesatuan wujud pada sesuatu gubahan apabila semua
elemen-elemen di dalamnya mempunyai satu tema
atau idea dan menyeluruh. Penggunaan elemen seni,
Kesatuan pengolahan tema serta rekaan yang baik mewujudkan
kesatuan pada sesuatu gubahan seni menjadikan hasil
karya itu lebih lengkap, teratur dan sempurna.
Keringkasan merupakan prinsip reka bentuk yang jelas, teratur
dan mudah difahami melalui visual yang lebih ringkas. Idea
Keringkasan terlalu padat, tidak teratur menyebabkan rekaan itu
mengelirukan, menghilangkan tumpuan orang yang melihatnya
dan maklumat tidak dapat disampaikan dengan jelas.
Rajah 2.1.2 Prinsip Reka Bentuk
65
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Elemen Seni
Definisi elemen seni ialah unsur asas untuk menghasilkan sebuah karya seni visual.
Terdapat enam elemen seni seperti garisan, rupa, bentuk, jalinan, ruang dan warna
Garisan
Rupa
Bentuk
Elemen Seni
Jalinan
Ruang
Warna
Rajah 2.1.3 Elemen Seni
66
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Garisan Garisan ialah satu susunan titik atau siri titik yang
bersambungan berterusan dalam satu ruang. Garisan boleh
menghasilkan rupa, jalinan, tona, corak, ruang dan pergerakan
melalui pelbagai media. Jenis garisan ialah:
Garisan Putus-putus Garisan Melintang
Garisan Beralun
Garisan Zig Zag Garisan Silang
Pangkah
Rajah 2.1.4 Jenis Garisan
Garisan boleh menghasilkan rupa, jalinan, tona, corak, ruang, pergerakan dan bentuk
melalui pelbagai media seperti contoh dibawah:
Rajah 2.1.5 Contoh Garisan Menghasilkan Rupa, Tona, Corak, Ruang Dan Pergerakan
Rajah 2.1.6 Jenis Garisan Boleh Menunjukkan Kesan Dua Dimensi (2D) Dan 3 Dimensi (3D)
67
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Rupa Rupa adalah hasil pertemuan titik penghujung sesuatu garisan dengan
titik permulaan. Rupa adalah kawasan rata yang dilingkari oleh garisan
luar serta tidak mempunyai jisim. Rupa hanya mempunyai panjang dan
lebar (2 Dimensi)
Rupa Geometrik
Rupa yang bersudut
Bergaris lurus
Berbucu tajam
Rupa Organik
Rupa yang bebas
Dilukis secara spontan
Tidak bersudut
Rajah 2.1.7 Contoh Rupa Geometrik dan Organik
Rupa boleh dihasilkan dalam Imej Positif dan Imej Negatif
Imej Negatif
Imej Positif
Rajah 2.1.8 Rupa Dalam Imej Positif Dan Negatif
Elemen rupa yang telah diolah untuk dijadikan logo atau simbol
Rajah 2.1.9 Contoh Rupa Yang Dijadikan Logo Atau Simbol
68
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Bentuk
Bentuk ialah objek yang mempunyai struktur jisim dan isipadu. Bentuk
juga mempunyai lebih daripada satu permukaan dan boleh dilihat dari segi
ketinggian, isipadu serta kelebarannya.
Bentuk Konkrit
Bersifat tiga dimensi (3D)
Boleh dilihat dan disentuh
Wujud pada objek fizikal Tinggi
seperti bunga, ukiran
bunga,kerusi.
Lebar
Panjang
Bentuk Ilusi
Bersifat dua dimensi (2D)
Hanya boleh dilihat tetapi
tidak dapat dirasa melalui
sentuhan seperti catan,
lukisan dan cetakan.
Rajah 2.1.10 Contoh Bentuk Konkrit Dan Bentuk Ilusi
Tips Guru
Boleh mencadangkan kepada murid untuk menggunakan botol air minuman sebagai objek
rujukan bentuk.
69
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Jalinan Jalinan ialah kesan yang terdapat pada permukaan sesuatu benda.
Jalinan pada objek alam atau benda buatan manusia menjadikan sesuatu
objek itu kelihatan lebih cantik dan menarik.
Jalinan Sentuh
Dapat dirasa melalui sentuhan
Diaplikasikan dalam penghasilan seni visual
seperti kolaj, arca, catan teknik impasto, hasil
kraf seperti anyaman, tenunan dan ukiran
Jalinan Tampak
Bentuk dua dimensi (2D)
Dapat dilihat tetapi tidak dapat dirasa melalui
sentuhan
Diaplikasikan dalam seni visual seperti seperti
lukisan, ilustrasi dan catan
Sumber: Mimiazrin.MH
‘Selamat Pagi Alam Rimba 2019’
Acrylic on canvas Rajah 2.1.11 Contoh Jalinan Sentuh Dan Jalinan Tampak
12’x12”
’
Penggunaan jalinan boleh digunakan bagi aspek kehidupan seharian contoh seperti
keselamatan, estetika atau penyamaran.
Untuk berkenalan dengan artis Mimiazrin.MH Mimiazrin Art by Mimiazrin
boleh anda temui beliau di media sosial ini.
70
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Ruang
Ruang bermaksud kawasan kosong ataupun rongga antara sesuatu
objek.
Ruang nyata ialah ruang yang wujud pada keadaan sebenar
Ruang Nyata
yang berbentuk tiga dimensi.
Rajah 2.1.12 Ruang Nyata
Ruang ilusi ialah ruang tampak yang wujud dalam sesebuah
Ruang Ilusi
karya seni seperti lukisan, catan, cetakan dan sebagainya.
Ruang
Ruang
Rajah 2.1.13 Ruang Ilusi
71
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Warna
Warna ialah tindakbalas cahaya ke atas sesuatu permukaan. Warna amat
penting dalam segala ciptaan hasil seni kerana dapat mempengaruhi
perasaan. Contohnya, warna yang terang dan cerah menimbulkan
perasaan riang dan gembira. Sebaliknya warna gelap dan kelam akan
menimbulkan perasaan suram dan sedih. Terdapat tiga kumpulan warna
iaitu Warna Asas, Warna Sekunder dan Warna Tertier.
Dikenali sebagai warna utama
Terdiri daripada warna merah, biru dan kuning
Tidak dihasilkan dengan campuran warna lain
Biru
Merah
Warna
Asas Kuning
Rajah 2.1.14 Warna Asas
Dihasilkan melalui dua campuran warna asas
Terdiri daripada warna jingga, hijau dan ungu
Tidak dihasilkan dengan campuran warna lain
Merah + Kuning = Jingga
Jingga
Ungu
Merah + Biru = Ungu
Merah + Kuning = Jingga
Warna
Sekunder
Hijau
Biru + Kuning = Hijau
Rajah 2.1.15 Warna Sekunder
72
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Dihasilkan melalui campuran satu warna asas dengan
satu warna sekunder
Terdiri daripada warna kuning hijau, biru hijau, biru ungu,
kuning jingga, merah jingga, merah ungu
Kuning + Hijau= Kuning Hijau Kuning + Jingga=Kuning Jingga
Biru + Hijau=Biru Hijau Merah+ Jingga=Merah Jingga
Biru + Ungu= Biru Ungu Merah + Ungu= Merah Ungu
Rajah 2.1.16 Warna Tertier (tertiary)
Dikenali sebagai warna sekeluarga
Set warna yang terletak bersebelahan satu sama lain dalam
roda warna
Warna harmoni dapat menimbulkan suasana selesa, menarik
dan seimbang
Rajah 2.1.17 Warna Harmoni
Warna yang terletak bertentangan antara satu sama lain
dalam roda warna
Warna penggenap yang segar, dan bertenaga dapat
menimbulkan kesan kontra, getaran dan pergerakan
Rajah 2.1.18 Warna Penggenap
73
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Dikenali sebagai monokrom.
Merupakan suatu warna yang dihasilkan dalam pelbagai tona
Nilai warna lebih rendah akan bertambah putih. Nilai warna
akan meningkat jika dicampurkan dengan warna hitam
Rajah 2.1.19 Warna Sewarna
Warna kelabu yang tonanya adalah antara putih dan hitam
Merujuk kepada campuran dua warna penggenap dengan
nisbah yang menghasilkan warna baru yang telah hilang
kedua-dua warna asalnya
Digunakan bersama-sama warna asas, kombinasi warna
penggenap, warna kontra yang lebih lembut dan tidak
menyakitkan mata dengan warna hitam
Rajah 2.1.20 Warna Neutral
Terdapat dua jenis warna panas dan warna sejuk
Warna panas memiliki intensiti warna yang tinggi
Warna sejuk memiliki intensiti warna yang rendah
Warna Panas Warna Sejuk
Rajah 2.1.21 Warna Panas Dan Warna Sejuk
74
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Tipografi Dan Logo
Tipografi Tipografi atau Bahasa Inggeris Typography berasal daripada perkataan Greek
Typos= bentuk dan graphein=menulis merupakan teknik dan seni mengatur
huruf cetak, saiz huruf, ketebalan garis, garis pandu (line leading), jarak aksara
dan ruang huruf untuk menghasilkan seni aturan huruf dalam bentuk fizikal
atau digital.
Rajah 2.1.22 Contoh Tipografi
Logo Perkataan logo ialah singkatan daripada perkataan ’logogram’. Logo
merupakan rekaan grafik yang telah diringkaskan dengan tujuan untuk
memperkenalkan imej sesuatu pertubuhan, syarikat atau organisasi. Bagi
sesebuah syarikat perniagaan, logo merupakan tanda perniagaan (trademark)
dan membantu mempromosi jenama berkenaan (brand-conscious promotion).
Rajah 2.1.23 Contoh Reka Bentuk Logo
75
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Jenis Tipografi dan Logo
Logo yang baik hendaklah mematuhi ciri-ciri berikut:
Ringkas
Berdaftar
Asli dan Unik
Hak Milik Sah Beridentiti
Warna Berkesan
Jenis Tipografi
Serif Serif : huruf yang mempunyai
serif (ekor) pada penghujungnya
Ad
San Serif : huruf yang tidak
San Serif mempunyai serif (ekor) pada
Ad penghujungnya
Jenis-jenis Text : huruf yang
Text merupakan tulisan
Tipografi OL zaman lama Inggeris
(Old English)
Skrip : huruf tulisan
Skrip gaya bebas
cd
Dekoratif: Penghurufan yang
Dekoratif bercorak fancy dan
memberikan hiasan pada huruf
76
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Jenis-jenis Logo
Logo Huruf
Logo huruf digubah dari huruf atau muka taip untuk
menghasilkan imej logo. Ada yang digubah dari
perkataan dan juga singkatan perkataan (initial).
Logo Representasi
Dalam bahasa Inggeris logo ini dikenali sebagai pictorid
logos atau pictogram. Reka bentuk ini berdasarkan objek
benda atau objek alam semula jadi dengan tujuan untuk
menghasilkan satu logo syarikat atau organisasi yang
kukuh.
Logo Huruf dan Representasi
Logo yang dibuat secara gabungan iaitu logo huruf dan
logo representasi. Kedua-dua bentuk ini digabungkan
menjadi satu logo.
Logo Simbol
Logo ini menggunakan simbol imej untuk menerangkan
sesuatu kumpulan atau tanda sukan, amaran dan
maklumat am.
77
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Penjarakan Huruf
Penjarakan Mekanikal Penjarakan Visual
Penjarakan mekanikal dihasilkan Penjarakan dihasilkan melalui
melalui sistem penjarakan daripada penjarakan secara manual
komputer Saiz ruang antara huruf adalah
Saiz ruang antara huruf adalah berbeza
sama Kedudukan huruf boleh diubah suai
Penjarakan mekanikal sesuai untuk mengikut kehendak pereka.
kerja-kerja penulisan. Mengambil kira bentuk dan ruang
Tidak mengambil kira bentuk dan huruf
ruang huruf Menimbulkan kesan yang seimbang
Menimbulkan kesan tidak seimbang antara ruang negatif dan huruf
antara ruang negatif dan huruf Menimbulkan kesan tidak seimbang
antara ruang negatif dan huruf
Komposisi Penghurufan
Huruf Serif ialah huruf yang Huruf Serif ialah huruf
Flush Right mempunyai serif (ekor) Justified yang mempunyai serif
pada penghujungnya (ekor) pada penghujungnya
Huruf Serif ialah huruf yang Huruf Serif ialah huruf yang
Flush Left Centered
mempunyai serif (ekor) mempunyai serif (ekor)
pada penghujungnya pada penghujungnya
Memelar huruf (extended) – Ketinggian huruf dikekalkan, lebar ditambah 60% daripada saiz
asal
.
Saiz asal huruf Saiz huruf yang telah dimelarkan
78
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Memadat huruf (condensed) - Ketinggian huruf dikekalkan, lebar dikurangkan 60%
daripada saiz asal
.
Saiz asal huruf Saiz huruf yang telah dipadatkan
Huruf Tegak dan Huruf Italik
.
Huruf Tegak- Huruf Italik-
huruf tidak disendengkan huruf yang disendengkan
Rajah 2.1.24 Contoh Komposisi Tipografi Dalam Rekaan Poster
Rujukan: https: //material.io/design/typography/understanding-typography.html#
https://bigdot82.wordpress.com/2015/03/10/74/
https//ms.m.wikipedia.org@1Julai 2019
79
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Aktiviti
LANGKAH 1
1. Kumpulkan objek atau bahan yang mengandungi mana-mana unsur dan prinsip seni di ruang yang
telah disediakan. Labelkan nama objek dan unsur seni yang dimilikinya.
LANGKAH 2
2. Potong dan tampal contoh-contoh penghurufan yang terdiri daripada Huruf Serif, San Serif, Text,
Skrip dan Dekoratif. Anda boleh menggunakan sumber rujukan daripada majalah, suratkhabar,
poster, pamphlet dan lain-lain bahan bercetak.
80
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Latihan
Jawab semua soalan.
1. Elemen seni amat penting dalam bidang seni reka tanda. Pilih dan tandakan (/) pada tiga
pernyataan yang betul tentang GARISAN dan (X) dua pada yang tidak berkaitan. Tandakan di ruang
yang disediakan.
Susunan atau cantuman antara titik dengan titik atau satu siri titik.
Sesuatu objek yang mengandungi tinggi, lebar dan dalam.
Garisan boleh menghasilkan jalinan, tona dan rupa.
Kesan yang terdapat di atas sesuatu permukaan.
Satu kawasan antara dua objek fizikal atau visual
Pertemuan titik pertama dan titik akhir dalam garisan menghasilkan rupa
Sesuatu objek yang mengandungi tinggi, lebar dan dalam.
Garisan hanya menghasilkan bentuk bersifat 2 dimensi sahaja
2. Nyatakan mana-mana tiga jenis tipografi yang anda ketahui dan tampalkan contoh hurufnya.
3. Terangkan maksud logo.
….…………………………………………………………………………………………………………………
4. Suai padankan gambar logo dengan jenisnya.
Logo Simbol Logo Representasi Logo Huruf Logo Huruf &
Representasi
81
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
5. Lukiskan dua rupa geometrik dan dua rupa organik yang melibatkan papar tanda jalanraya.
6. Warnakan rajah dibawah dengan menggunakan warna yang boleh menunjukkan kesan kontras.
7. Tipografi atau Bahasa Inggeris Typography berasal daripada perkataan Greek iaitu ___________
bermaksud bentuk dan ________________ bermaksud menulis.
82
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Penilaian Unit
NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN
NAMA SEKOLAH
TINGKATAN TAHUN
MODUL 2.0 PRODUKSI GRAFIK
STANDARD 2.1 ASAS REKA BENTUK GRAFIK
KANDUNGAN
1.1.1 Menyatakan prinsip reka bentuk dan elemen seni
STANDARD 1.1.2 Mengenalpasti maksud tipografi dan logo
PEMBELAJARAN 1.1.3 Menyatakan jenis tipografi dan logo
RUBRIK PENGUASAAN
Tidak Menguasai Menguasai Sangat Menguasai
1 2 3
BIL. PERKARA YANG DINILAI PENGUASAAN CATATAN
1 Menyatakan maksud prinsip reka 1 2 3
bentuk dan elemen seni
2 Menyatakan maksud tipografi dan logo 1 2 3
3 Menyatakan jenis tipografi dan logo
1 2 3
Nama Guru Tandatangan /
Tarikh
83
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
MODUL 2.0
PRODUKSI GRAFIK
(24 jam)
Standard Kandungan
2.1 Asas Reka Bentuk Grafik (24 jam)
Standard Pembelajaran
UNIT
2.1.4 Menyesuai peralatan dan bahan asas yang digunakan 2
untuk menghasilkan logo. 3 Jam
Objektif Pembelajaran
Pada akhir pembelajaran murid boleh:
I. Menggunakan peralatan dan bahan asas yang digunakan untuk menghasilkan logo.
84
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Nota
Alatan dan bahan yang digunakan untuk menghasilkan logo.
Alat
Merujuk kepada benda-benda yang digunakan untuk membuat
sesuatu kerja. Bersifat kekal atau lambat habis.
Pembaris
Besi
Digunakan untuk mengukur
dan menanda dimensi projek
Set Geometri
Digunakan untuk kerja-kerja
matematik, lakaran dan
teknikal
Berus
Warna
Mewarna lakaran atau imej
Bekas
Warna
Digunakan untuk mencampur
dan membancuh warna
Pengasah
Pensil
Mekanikal Digunakan untuk mengasah
pensil kayu
85
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Templat
Bulatan Digunakan untuk
mengukur dan menanda
dimensi projek
French
Menghasilkan Curves
garisan lengkung
Pembaris
Mudah Lentur Mengukur dan
menanda dimensi
garisan lengkung
Pen Teknikal
Menghasilkan pelbagai
variasi garisan teknikal
Sesiku
Boleh Laras
Menghasilkan garisan
bersudut tertentu
86
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Bahan
Barang-barang yang dijadikan benda lain untuk sesuatu proses.
Bersifat habisguna dan tidak kekal.
Pensil Digunakan untuk membuat
kerja-kerja lakaran.
Memadam lakaran Pemadam
Pensil
Mewarna lakaran.
Pensil Warna
Membuat tekapan imej Kertas Surih
sebagai sumber idea.
Kertas
lukisan Bahan untuk proses melakar
.
87
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Digunakan sebagai bahan
Kertas Mahjung sokongan semasa aktiviti dalam
kumpulan/perbincangan.
Digunakan untuk Warna Mural
mewarna imej.
Perekat Semburan Sebagai bahan perekat untuk
menampal imej.
Digunakan untuk aktiviti Masking Tape
melekatkan bahan kerja.
Digunakan untuk menulis, melukis
Marker Pen atau mewarna.Terdapat pelbagai
Permanent saiz dan warna dipasaran. Boleh
digunakan pada permukaan kertas,
kain, kaca dan plastic.
French
88 Curves
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Jenis Pensil
a) Pensil kayu : b) Pensil mekanikal
* Terdapat dalam pelbagai gred, * Bermata grafit
* Dinyatakan melalui huruf dan * berdiameter 0.3mm-0.7mm.
nombor pada batangnya. * Tidak perlu ditajamkan.
* Perlu diasah supaya tajam. * Matanya boleh diganti.
* Menghasilkan garisan
yang bersih dan tajam.
c) Pensil Cekam
Sama seperti pensil mekanikal.
Mata grafitnya lebih besar.
Ditajamkan dengan pisau sahaja.
Digunakan untuk lakaran bebas.
Jenis Mata Pensil EXB paling lembut hingga 9H-paling keras
daripada bahan mentah grafit + tanah liat
d) EXB,6B,3B :
* Paling lembut.untuk garis keratan, garis profil
dan tajuk.
* Senang dipadam, mudah kotor, sesuai untuk
lakaran.
f) HB,F
Sederhana lembut, Sesuai untuk lukisan persembahan
Untuk garisan binaan, garisan tersebunyi
h) H,2H
* Sederhana keras, untuk garisan binaan dan garisan tersembunyi.
* Susah dipadam jika tekanan kuat
e) 2B, B
* Lembut sesuai untuk garis keratan dan tajuk.
* Senang dipadam dan sesuai untuk lakaran
g) 4H, 9H
* Paling keras, kurang sesuai untuk lukisan
grafik, susah dipadam, garisan dan tulisan
menjadi tidak jelas
89
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Pen Lukis dan Dakwat
Set Pena Lukisan – diameter 0.1 mm paling halus. 2.0
mm paling tebal. Digunakan pada kertas surih atau
kertas katrij. Pen ini disimpan dengan matanya
menghala ke atas.
Dakwat – Dakwat kedap air. Wujud dalam bentuk katrij /
botol isian semula
Kertas
Kertas Lukisan- warna putih, licin/berira (berjalinan).
Sesuai untuk lukisan dengan bahan seperti pensil, pen,
warna air,krayon dan sebagainya
Kertas surih – berwarna putih / biru, lutsinar dan agak
licin. Ada pelbagai saiz ketebalan. Boleh menggunakan
pensil, pen.
Lembaran alas
Berwarna putih/kelabu.
Digunakan untuk mengalas papan lukis
Mounting board / Bod llustrasi
Mounting board / Bod llustrasi
Ada pelbagai warna dan licin.
Sesuai untuk kerja akhir.
Boleh digunakan dengan pensil.
90
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Saiz Kertas
Diukur dengan unit DIN – Deutsche Industrie Normal atau INTERNATIONAL STD ( BS 4000:1668)
A0 1189mm x 841mm Antiquarian 1372mm x 813mm
A1 841mm x 594mm Double Elephant 1092mm x 737mm
A2 594mm x 420mm Imperial 813mm x 584mm
A3 420mm x 297mm Separuh Imperial 584mm x 406mm
A4 297mm x 210mm Kertas Kajang 392mm x 215mm
A5 210mm x 148mm
A1
A0 A3
A5
A2
A4
Rajah 2.1.25 Ukuran Saiz Kertas INTERNATIONAL STD (BS 4000:1668)
91
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Ativiti
LANGKAH 1
Guru menyediakan seberapa banyak alatan dan bahan di atas sebuah meja yang dijadikan
sebagai meja sumber.
LANGKAH 2
Murid membentuk kumpulan kecil dengan seramai lima orang setiap kumpulan.
LANGKAH 3
Murid dikehendaki mengambil 7-10 alatan dan 7-10 bahan dari meja sumber.
LANGKAH 4
Murid melabelkan nama alatan dan bahan yang telah diperolehi.
LANGKAH 5
Murid dikehendaki melukis kembali dan diwarnakan alatan serta bahan tersebut pada kad manila
sehingga siap.
LANGKAH 6
Hasil kerja yang telah siap boleh ditampal pada panel peraga kelas atau dikawasan gallery walk
dan dijadikan sudut rujukan kelas.
92
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Latihan
BIL Alatan/Bahan Keterangan
1. Nama :
Kegunaan:
2 Nama :
Kegunaan:
3 Nama :
Kegunaan:
4 Nama :
Kegunaan:
5 Nama :
Kegunaan:
93
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Penilaian Unit
NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN
NAMA SEKOLAH
TINGKATAN TAHUN
MODUL 2.0 PRODUKSI GRAFIK
STANDARD
KANDUNGAN 2.1 ASAS REKA BENTUK GRAFIK
STANDARD 2.1.4 Menyatakan peralatan dan bahan asas yang digunakan dalam
PEMBELAJARAN menghasilkan logo
RUBRIK PENGUASAAN
Tidak Menguasai Menguasai Sangat Menguasai
1 2 3
BIL. PERKARA YANG DINILAI PENGUASAAN CATATAN
1 Menyatakan peralatan dan bahan
asas yang digunakan dalam 1 2 3
menghasilkan logo
Menyatakan bahan asas yang
2 digunakan dalam menghasilkan logo 1 2 3
Nama Guru Tandatangan /
Tarikh
94
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
MODUL 2.0
PRODUKSI GRAFIK
(24 jam)
Standard Kandungan
2.1 Asas Reka Bentuk Grafik (24 jam)
Standard Pembelajaran
2.1.5 Memaparkan lakaran perkembangan idea bagi penghasilan logo. UNIT
2.1.6 Memilih lakaran logo dalam produksi grafik. 3
2.1.7 Menghasilkan logo akhir dengan gabungan prinsip reka bentuk 18 Jam
dan elemen seni
Objektif Pembelajaran
Pada akhir pembelajaran murid boleh:
I. Menggunakan peralatan dan bahan asas yang digunakan untuk menghasilkan logo.
II. Menghasilkan proses lakaran logo
III. Menghasilkan logo akhir
95
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Nota
Lakaran perkembangan idea bagi penghasilan logo
Definisi lakaran
Lukisan awal atau lukisan draf
Dihasilkan dengan teknik gaya bebas/ freehand
Gambaran awal bagi menunjukkan rupa atau bentuk asas sesuatu produk
Menggunakan alatan asas seperti pensil, kapur, marker pen atau pen
Boleh dihasilkan menggunakan komputer
Menentukan konsep awal proses reka bentuk
Bermula diperingkat lakaran awal (thumbnail)
Gambaran kasar objek sebenar yang dilihat dari pelbagai arah atau sudut
pandangan iaitu padangan atas (pelan) secara 2D atau 3D
Penjanaan Idea
Proses penjanaan idea boleh dilakukan setelah semua maklumat diperolehi dan dikaji. Idea
awal yang dihasilkan akan menjadi rujukan asas dalam mengembangkan pelbagai idea
melalui siri-siri lakaran berpandukan kemahiran berfikir, kreatif, lateral, analitikal, kritikal dan
intuitif.
Lakaran
Lakaran awal separa penuh Lakaran penuh Lukisan
(thumbail) (semi (comprehensive) Persembahan
comprehensive) (Final
sketches))
Rajah 2.1.26 Proses Lakaran
96
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Lakaran Awal (thumbnail)
Lakaran awal (thumbnail) merujuk kepada
lakaran-lakaran bersaiz kecil yang menunjukkan
idea-idea awal sesuatu reka bentuk. Ia lebih
kepada komposisi asas rekaan itu sebelum dipilih
untuk dibesarkan menjadi lakaran penuh
Lakaran separa penuh
(semi comprehensive)
Lakaran Separa Komprehensif merujuk kepada
lukisan yang separa lengkap berdasarkan
pemilihan daripada peringkat thumbnail. Kajian
secara visual terhadap rupa, bentuk,
warna,tipografi dan saiz dihasilkan dalam satu
komposisi yang lengkap untuk memberi
kefahaman kepada penilai karya.
Lakaran Komprehensif (Comprehensive)
Lakaran Komprehensif merujuk kepada lukisan
lengkap hasil pemilihan rekaan daripada peringkat
separa komprehensif. Kesemua komposisi lukisan
telah dikenalpasti dengan visual lebih realistik dan
menjadi karya akhir secara manual.
Lakaran Akhir (Final Sketches)
Merupakan lakaran akhir yang digunakan untuk
persembahan kepada pelanggan dengan
memasukkan segala informasi berkaitan rekaan
itu. Tiada lagi perubahan reka bentuk akan dibuat
selepas lukisan persembahan itu dipersetujui oleh
pelanggan.
97
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Memilih lakaran logo dalam produksi grafik.
Pemilihan lakaran akhir merujuk kepada keputusan untuk memilih reka bentuk yang terbaik yang
akan dipersembahkan kepada pelanggan. Satu proses mengenalpasti kekuatan dan kelemahan
perlu dijalankan serta menyatakan bukti-bukti atau hujah bagi menyokong sebab-sebab rekaan itu
dipilih.
Elemen-elemen dalam menilai idea adalah seperti mempertimbangkan idea, mentafsir maklumat,
menyatakan rasional, alasan menerima atau menolak, membuat pilihan dan membahas isu.
Pemilihan
lakaran akhir
Rajah 2.1.27 Proses Lakaran
Reka bentuk logo akhir dengan gabungan prinsip reka bentuk dan elemen seni.
Lukisan persembahan dihasilkan bertujuan untuk mempersembahkan hasil rekaan kepada
pelanggan. Lukisan persembahan perlu kelihatan menarik dan dapat menyampaikan informasi
kepada pelanggan supaya mereka tertarik serta bersetuju dengan rekaan yang telah dihasilkan.
Mounting
Board
Rajah 2.1.28 Lukisan Persembahan
Catatan:Segala ilustrasi reka bentuk logo yang digunakan adalah ehsan daripada Sdr.Amin Nur Aizat;UiTM
98
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Aktiviti
LANGKAH 1
Murid dikehendaki menghasilkan 10-15 lakaran awal (thumbnail) untuk logo produk makanan
ringan.
LANGKAH 2
Berdasarkan lakaran awal (thumbnail), pilih 4 dan hasilkan lakaran separa penuh (semi
comprehensive).
LANGKAH 3
Semua hasil kerja hendaklah ditunjukkan di dalam kertas lukisan atau kertas A4 dengan kemas
dan teratur
Kertas A4/
Thumbnail kertas lukisan
Templat lakaran awal (thumbnail)
Templat separa penuh (semi comprehensive)
99
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
1 lakaran Komprehensif
1 Lakaran Akhir
100
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Latihan
Jawab semua soalan
1. Tuliskan jenis-jenis lakaran berikut
Jenis-jenis
lakaran
2. Labelkan proses lakaran dengan mengisi pilihan A,B,C,D dan E di ruang jawapan yang
disediakan
A B C
D E
101
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
2. Anda menerima satu tempahan untuk mereka bentuk logo sebuah restoran makanan segera
berasaskan ayam. Pengurus restoran tersebut meminta anda hadir ke pejabatnya untuk
mempersembahkan logo tersebut. Hasilkan satu lakaran penuh (comprehensive) rekaan logo
tersebut di ruang jawapan yang disediakan.
102
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Pnilaian Unit
NAMA MURID
NO. KAD PENGENALAN
NAMA SEKOLAH
TINGKATAN TAHUN
MODUL 2.0 PRODUKSI GRAFIK
STANDARD 2.1 ASAS REKA BENTUK GRAFIK
KANDUNGAN
2.1.5 Memaparkan lakaran perkembangan idea bagi penghasilan
STANDARD logo
2.1.6 Memilih lakaran logo dalam produksi grafik
PEMBELAJARAN
2.1.7 Menghasilkan logo akhir dengan gabungan prinsip reka bentuk
dan elemen seni
RUBRIK PENGUASAAN
Tidak Menguasai Menguasai Sangat Menguasai
1 2 3
BIL. PERKARA YANG DINILAI PENGUASAAN CATATAN
Memaparkan lakaran perkembangan
1 idea bagi penghasilan logo 1 2 3
Memilih lakaran logo dalam produksi
2 grafik 1 2 3
3 Menghasilkan logo akhir dengan
gabungan prinsip reka bentuk dan 1 2 3
elemen seni
Nama Guru Tandatangan /
Tarikh
103
Modul Pembelajaran
KSSM MPV Produksi Reka Tanda Tingkatan 4
Penilaian Modul
Nama Murid
NO KP
Nama Sekolah
Tingkatan Tahun
Nama Modul MODUL 2 : PRODUKSI GRAFIK
2.1 Asas Reka Bentuk Grafik
Standart Prestasi
Tahap Tafsiran Penguasaan Tarikh
Penguasaan (√)
1 2.1.1 Mengenalpasti prinsip reka bentuk
dan elemen seni.
2 2.1.3 Menjelaskan jenis tipografi dan
logo.
3 2.1.4 Menggunakan peralatan dan
bahan asas yang digunakan untuk
menghasilkan logo
2.1.5 Menafsir lakaran perkembangan
4 idea bagi penghasilan logo secara
analitik
2.1.6 Mengesah lakaran logo dalam
5 produksi grafik secara sitematik
dan Tekal.
6 2.1.7 Menghasilkan logo akhir dengan
gabungan prinsip dan elemen seni
.
Tandatangan
Nama Guru
& Tarikh
Tandatangan
Disahkan Oleh
& Tarikh
104