คำคล้องจอง

คำ คล้องจอง รายวิชาภาษาไทย ผู้จัดทำ : นางสาวปิยะดา เนาว์โนนทอง

คำ นำ E-Book เรื่อง “ คำ คล้องจอง ” ฉบับนี้จัดขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชานวัตกรรม และเทคโนโลยี เพื่อใช้เป็นสื่อการเรียนรู้ประกอบการเรียนการสอนในรายวิชาภาษาไทย โดยศึกษาผ่านแหล่งข้อมูลเว็บไซต์ อินเทอร์เน็ต โดย E-Book ฉบับนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับ คำ คล้องจอง ความหมายของคำ คล้องจอง ลักษณะและตัวอย่างคำ คล้องจอง ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า E-Book ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจศึกษา เรื่อง “ คำ คล้องจอง ” เป็นอย่างดี นางสาวปิยะดา เนาว์โนนทอง

ส า ร บั ญ ห น้ า ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง คำ ค ล้ อ ง จ อ ง ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง คำ ค ล้ อ ง จ อ ง คำ ค ล้ อ ง จ อ ง 1 พ ย า ง ค์ คำ ค ล้ อ ง จ อ ง 2 พ ย า ง ค์ คำ ค ล้ อ ง จ อ ง 3 พ ย า ง ค์ คำ ค ล้ อ ง จ อ ง 4 พ ย า ง ค์ แ บ บ ฝึ ก หั ด เ ฉ ล ย อ้ า ง อิ ง ป ร ะ วั ติ ผู้ เ ขี ย น 122345691213

ความหมายของคำ คล้อล้ งจอง คำ คล้องจอง คือ คำ ที่มีเสียงสระเดียวกัน และถ้ามีตัวสะกดจะต้องอยู่ใน มาตราเดียวกัน มีเสียงวรรณยุกต์ต่างกันได้ คำ คล้องจองในบทประพันธ์ร้อยกรอง เรียกว่า สัมผัส ตัวอย่างคำ คล้องจองที่มีสระเดียวกัน สระอา ขา ลา นา สา จ่า ล่า หล้า ป้า สระอี กี สี ศรี ขี่ ผี พี่ ปี่ จี้ สระอู หมู ขู่ สู้ รู้ ผู้ ปู่ งู อู่ สระเอา เกา เขา เรา เผ่า เหล่า เจ้า เหง้า เศร้า สระเอือ เกลือ เขือ เจือ เผื่อ เสื้อ เพื่อ เยื่อ เอื้อ ตัวอย่างคำ คล้องจองที่มีสระเดียวกัน และมีมาตราตัวสะกดเดียวกัน สระอา มาตราแม่กด กาด ปาด พลาด ญาติ ทาส สระออ มาตราแม่กน กลอน ขอน ผ่อน ป้อน มอญ สระโอะ มาตราแม่กบ กบ ขบ จบ หลบ พบ อบ สระเอีย มาตราแม่เกอว เกี๊ยว เจียว เปรี้ยว เสียว เหี่ยว สระเอือ มาตราแม่เกย เลื้อย เปื่อย เมื่อย เดือย เอื้อย 1

ลักษณะของคำ คล้อล้ งจอง คำ คล้องจอง 1 พยางค์ คือ คำ ที่ออกเสียงเพียงครั้งเดียว มีสระเสียงเดียวกัน ตัวสะกดมาตราเดียวกัน ส่วนรูปและเสียงวรรณยุกต์ต่างกันได้คำ คล้องจอง 1 พยางค์ มี 2 ลักษณะ ดังนี้ 1. คำ คล้องจอง 1 พยางค์ ไม่มีตัวสะกด เช่น กา ตา มา พา ปลา ยา แม่ แน่ แล แปร แพร่ ดู หู ปู่ หมู รู้ ขี่ สี มี หมี พี่ แกะ แคะ แวะ แพะ และ 2. คำ คล้องจอง 1 พยางค์ มีตัวสะกด เช่น กิน ดิน ปิ่น หิน สิ้นนิล กุ้ง ปรุง พุง นุ่ง รุ้ง ยุ่ง เกี๊ยว เขียว เพียว เรียว เจียว เหมียว กลาด ขาด ชาติ ราด ปราชญ์ สาด กก นก ครก ปก พก 2

ลักษณะของคำ คล้อล้ งจอง คำ คล้องจอง 2 พยางค์ คือ กลุ่มคำ ที่มี 2 พยางค์ พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับพยางค์แรกหรือพยางค์ที่สองของกลุ่มคำ หลังที่อยู่ถัดไปคำ คล้องจอง 2 พยางค์ มี 2 ลักษณะ ดังนี้ 1. คำ คล้องจอง 2 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับ พยางค์แรกของกลุ่มคำ หลัง เช่น ความดี มีอยู่ คู่กัน ฝันหวาน เวลา นาที ยินดี ปรีดา เอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่ แก่เด็ก เล็กน้อย คุณค่า ราตรี สีขาว วาววับ พรุ่งนี้ มีงาน อ่านเขียน เรียนรู้ 2. คำ คล้องจอง 2 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับ พยางค์ที่สองของกลุ่มคำ หลัง เช่น นักเรียน หมั่นเพียร อ่านเขียน วนเวียน โรงเรียน คุณครู ความรู้ เนื้อคู่ หมอดู พรั่งพรู แม่ค้า ไปมา ขายผ้า ท้องฟ้า รักษา สีเหลือง ลือเลื่อง ทำ เหมือง อุ่นเครื่อง ย่างเยื้อง นกบิน ผกผิน ทรัพย์สิน รวยริน เสียงพิณ 3

ลักษณะของคำ คล้อล้ งจอง คำ คล้องจอง 3 พยางค์ คือ กลุ่มคำ ที่มี 3 พยางค์ พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียง คล้องจองกับพยางค์แรกหรือพยางค์ที่สองหรือพยางค์ที่สามของกลุ่มคำ หลังที่อยู่ถัดไป คำ คล้องจอง 3 พยางค์ มี 3 ลักษณะ ดังนี้ 1. คำ คล้องจอง 3 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับพยางค์ แรกของกลุ่มคำ หลัง เช่น ตั้งใจเรียน เพียรศึกษา หาความรู้ ดอกดาวเรือง เหลืองอร่าม งดงามจริง สีสดใส ใบไม้เขียว เรียวสู่ปลาย คล้ายขนนก คำ ว่าเพื่อน เตือนความคิด มิตรสหาย ร้ายกลับดี ทุกนาที มีคุณค่า พาสุขใจ ห่วงใยจริง 2. คำ คล้องจอง 3 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับพยางค์ที่ สองของกลุ่มคำ หลัง เช่น เราทุกคน ฝึกฝนงาน ประสานใจ ความใฝ่รู้ ครูรักศิษย์ ผูกมิตรกัน สร้างฝันไกล แสงไฟส่อง ซื้อรถยนต์ มาขนส่ง วาดวงกลม สวยสมใจ เดินคนเดียว แสนเปลี่ยวใจ ลองใคร่ครวญ ดอกชวนชม เปลือกสีขาว วับวาวแสง ช่วยแต่งแต้ม ยิ้มแจ่มใส 3. คำ คล้องจอง 3 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับพยางค์ที่ สามของกลุ่มคำ หลัง เช่น รักแผ่นดิน ไม่โกงกิน เก็บทรัพย์สิน นกโบยบิน อารมณ์ขัน สร้างสีสัน ร่วมแบ่งปัน เดินคู่กัน รักวัยเรียน เหมือนจุดเทียน ย่อมแปรเปลี่ยน ใจวนเวียน ช่อดอกไม้ เก็บมาไว้ สายน้ำ ไหล ขั้นบันได รอยยิ้มหวาน กลีบแย้มบาน สิ่งใดปาน สีดอกจาน 4

ลักษณะของคำ คล้อล้ งจอง คำ คล้องจองที่มี 4 พยางค์ คือ กลุ่มคำ ที่มี 4 พยางค์ คำ สุดท้ายของกลุ่มคำ แรกมี เสียงคล้องจองกับพยางค์แรกหรือพยางค์ที่สองหรือพยางค์ที่สามหรือพยางค์ที่สี่ของกลุ่ม คำ หลังที่อยู่ถัดไป คำ คล้องจอง 4 พยางค์ มี 4 ลักษณะ ดังนี้ 1. คำ คล้องจอง 4 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับ พยางค์แรกของกลุ่มคำ หลัง เช่น ทรัพย์สินเงินทอง ของใช้ในบ้าน ร้านขายหนังสือ ถือของมากมาย ผ้านี้สีสวย ช่วยให้โดดเด่น เย็นค่ำ จันทร์พราว ดาวเดือนเลื่อนลอย ตักข้าวใส่จาน งานบ้านมากมาย ยายเล่านิทาน สานสายสัมพันธ์ 2. คำ คล้องจอง 4 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับ พยางค์สองของกลุ่มคำ หลัง เช่น เด็กไทยวันนี้ ต้องดีต้องเก่ง รีบเร่งค้นคว้า สืบหาความรู้ เจ้าปลาตัวน้อย ล่องลอยในน้ำ แสนสำ ราญใจ อยู่ในสายธาร ออกกำ ลังกาย มากมายประโยชน์ ไร้โทษเพิ่มสุข หมดทุกข์แข็งแรง 3. คำ คล้องจอง 4 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับ พยางค์สามของกลุ่มคำ หลัง เช่น เดินทางท่องเที่ยว ลัดเลาะเลี้ยวไป ธารน้ำ ไหลหลั่ง งดงามฝังใจ นั่งมองท้องฟ้า แสงจันทราส่อง สีเหลืองทองนวล พาให้ชวนฝัน ยุคสินค้าแพง กินข้าวแกงอิ่ม ซื้อของริมทาง ค้าขายกลางเมือง 4. คำ คล้องจอง 4 พยางค์ ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำ แรก มีเสียงคล้องจองกับพยางค์สี่ ของกลุ่มคำ หลัง เช่น หมอเพลงลำ แคน แห่งเมืองขอนแก่น อีสานดินแดน มีค่านับแสน ชีวิตย่ำ แย่ จงอย่าท้อแท้ ตั้งใจแน่วแน่ รีบเร่งคิดแก้ พ่อแม่สั่งสอน ไหว้พระก่อนนอน มือไม้หัดอ่อน ผู้ใหญ่อวยพร 5

แบบฝึกหัด คำ สั่ง : ให้นักเรียนนำ คำ ที่กำ หนดให้เขียนลงในช่องว่างให้เป็นคำ คล้องจอง วาววับ ตามหา เรียนรู้ บาดตาย ฝันหวาน เรียวสวย ยากนาน วานซืน คอขาด คู่กัน อ่านเขียน ทำ งาน รู้มาก สีขาว ไข่เจียว ลามปาม 6

แบบฝึกหัด คำ สั่ง : ให้นักเรียนจับคู่คำ คล้องจอง 2 พยางค์ให้ถูกต้อง รถยนต์ มังคุด บ้านช่อง เห็ดฟาง ขนของ มดดำ คอขาด ทางเดิน ตำ รวจ คนรวย บาดใจ สองมือ ห้องหอ หยุดก่อน 7

แบบฝึกหัด คำ สั่ง : ให้นักเรียนเติมคำ คล้องจอง 3 พยางค์ให้ถูกต้อง ขมเป็นยา ข่าก็แรง ตำ ให้รั่ว บ่าวสองนาย สาวความยืด ถากด้วยตา เตือความคิด ปลาสั่งหนอง เหลืองอร่าม เพียรศึกษา ต่อความยาว ขิงก็รา ยิ้มด้วยปาก ยุให้รำ ฝนสังฟ้า คำ ว่าเพื่อน หวานเป็นลม ดอกดาวเรือง ตั้งใจเรียน ข้าสองเจ้า 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 8

เฉลย คำ สั่ง : ให้นักเรียนนำ คำ ที่กำ หนดให้เขียนลงในช่องว่างให้เป็นคำ คล้องจอง วาววับ ตามหา เรียนรู้ บาดตาย ฝันหวาน เรียวสวย ยากนาน วานซืน คอขาด คู่กัน อ่านเขียน ทำ งาน รู้มาก สีขาว ไข่เจียว ลามปาม บาดตาย ฝันหวาน เรียนรู้ วานซืน ยากนาน วาววับ เรียวสวย ตามหา 9

เฉลย คำ สั่ง : ให้นักเรียนจับคู่คำ คล้องจอง 2 พยางค์ให้ถูกต้อง รถยนต์ มังคุด บ้านช่อง เห็ดฟาง ขนของ มดดำ คอขาด ทางเดิน ตำ รวจ คนรวย บาดใจ สองมือ ห้องหอ หยุดก่อน 10

เฉลย คำ สั่ง : ให้นักเรียนเติมคำ คล้องจอง 3 พยางค์ให้ถูกต้อง ขมเป็นยา ข่าก็แรง ตำ ให้รั่ว บ่าวสองนาย สาวความยืด ถากด้วยตา เตือนความคิด ปลาสั่งหนอง เหลืองอร่าม เพียรศึกษา ต่อความยาว ขิงก็รา ยิ้มด้วยปาก ยุให้รำ ฝนสังฟ้า คำ ว่าเพื่อน หวานเป็นลม ดอกดาวเรือง ตั้งใจเรียน ข้าสองเจ้า 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. สาวความยืด ข่าก็แรง ถากด้วยตา ตำ ให้รั่ว ปลาสั่งหนอง เตือนความคิด ขมเป็นยา เหลืองอร่าม เพียรศึกษา บ่าวสองนาย 11

อ้างอิง เพ็ญพ็นภา เพ็งพ็สิสสิาภาพพงษ์. (2023). คำ คล้องจอง, สืบสืค้นเมื่อมื่ 17 มกราคม 2566.จากhttps://www.gotoknow.org/posts/600440. 12

13