นางสาว อารียา แสนรังค รหัส 63108406139 สาขาการบัญชี คณะวิทยาการจัดการ ใบงานที่ 1 1.วัดพระธาตุนารายณเจงเวง พระธาตุนารายณเจงเวงตั้งอยูภายในวัดพระธาตุนารายณเจงเวง ตำบลนาเวง อำเภอเมือง จังหวัด สกลนคร เปนโบราณสถาณจำนวน 1 หลังประเภทประสาทในวัฒนธรรมเขมรโบราณสมัยบาปวนตอนปลายราว ครึ่งแรกพุทธศตวรรษ ที่ 17 (พ.ศ. 1600-1650) (กรมศิลปากร 2545,10) สรางขึ้นในคติศาสนาฮินดูลัทธิไศวะ นิกายหางจากเมืองสกลนครเการิมฝงหนองหานซึ่งอยูในเขตเทศบาลเมืองสกลนครออกมาทางทิศตะวันตกเฉียง เหนือระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตรหนวย ศิลปากรที่ 7ขอนแกนดำเนินการบูรณะดวยวิธีอนัสติโลซิสในปพ.ศ. 2521 ถึง 2522 อางอิง : https://www.google.com
2.วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร เปนที่ตั้งของ พระธาตุเชิงชุม ปูชนียสถานศักดิ์สิทธิ์คูเมือง สกลนคร โดยองค พระธาตุนี้ สรางขึ้นมาก็เพื่อครอบรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจา 4 พระองคเอาไว ภายในวิหารนั้น ก็ยังเปนที่ ประดิษฐานของ หลวงพอพระองคแสน พระพุทธรูปปางมารวิชัยศิลปะเชียงแสนที่สวยงาม ตัวขององคเจดียจะกออิฐถือปูน ฐานรูปสี่เหลี่ยม สูงประมาณ 24 เมตร ดานบนจะเปนทรงบัวเหลี่ยม ไมมี ลวดลายประดับ สวนยอดฉัตรทองคำเหนือองคพระธาตุเชิงชุมจะทำดวยทองคำบริสุทธิ์ น้ำหนักกวา 247 บาท มี ซุมรอบประตูทั้ง 4 ดาน ซึ่งซุมยอดประตูนั้น จะมีลักษณะเปนยอดปราสาท ขางในจะทึบ สรางดวยศิลาแลง และ หินทรายแดง อีกทั้งยังมีซุมประตูหลอกแบบขอม ดานทิศ เหนือ ใต และตะวันตก เมื่อกอนนั้น พระธาตุเชิงชุม เปนลักษณะของปราสาทหินทราย ในศิลปะสมัยขอม มีจารึกพระธาตุเชิงชุม อักษรขอมโบราณเอาไว เมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 16 แตองคพระธาตุในปจจุบันนี้ จะเปนศิลปะแบบลานชาง เพราะ ในชวงที่อิทธิพลของอาณาจักรลานชางแผเขามานั้น ไดมีการบูรณะองคพระธาตุขึ้นมาใหม อางอิง : https://travel.trueid.net/detail
3.ถ้ำผาลาย ประวัติความเปนมา ศิลปะถ้ำในจังหวัดสกลนคร เพิ่งเปนที่รูจักกันเมื่อปลายป พ.ศ. ๒๕๓๐ จากการคนพบและประชาสัมพันธ ของศูนยศิลปวัฒนธรรม สถาบันราชภัฏสกลนคร (วิทยาลัยครูสกลนคร ในขณะนั้น) ตอมาคณะสำรวจโบราณคดี ของกรมศิลปากร จึงไดเดินทางไปศึกษารายละเอียดหลายครั้ง เพื่อจะไดนำขาวสารที่นาสนใจมาเผยแพรสงเสริมให เดินทางไปทัศนศึกษา แหลงนั้น ๆ ในภูมิประเทศที่เปนธรรมชาติจริง ลักษณะทั่วไป ถ้ำผาลายคือ แหลงที่มีภาพสลักรูปรอยลงในเนื้อหิน สวนหนึ่งของภูผายนตซึ่งติดกับภูตาง ๆ มี ภูโลน ภู บันได อยูทางเหนือ ภูหมากแงวตอนเหนืออยูทางทิศตะวันออก ภูหมากแงวตอนใตอยูทางทิศใต ภูพอกแลง ภูอาง ขาม อยูทางทิศตะวันตก นอกจากนี้ยังมีลำหวยแหงหนึ่งซึ่งเกิดจากภูเขาไหลผานระหวางเชิงภูกับหมู บานนาผาง ไหลไปบรรจบกับลำน้ำพุงทางดานทิศตะวันออกเฉียงเหนือของหมูบาน ทางดานทิศตะวันออกของภูผายนต มีหวย ปลากอนไหลลงบรรจบกับลำน้ำพุงทางดานทิศตะวันออกเฉียงเหนือ สวนทางดานทิศเหนือมีลำหวยพุง เมื่อ พิจารณาที่ตั้งของภูผายนตแหงนี้จะเห็นวามีชัยภูมิแวดลอมดวยภูตาง ๆ และลำน้ำถึง ๓ ดานนับเปนแหลงอุดม สมบูรณและยังไดใชภูเขาเปนแหลงทำพิธีกรรม หรือหลบซอนตัวยามมีภัยไดเปนอยางดี มีชัยภูมิเชน นี้เหมาะกับ การตั้งถิ่นฐานของมนุษยในยุคกอนประวัติศาสตร แหลงภาพสลักหิน อยูในสวนพื้นที่เปนหนาผาหิน ทรายลักษณะเปนเพิงผา ที่ชาวอีสานเรียกวา "ถ้ำ" สันนิษฐานวา แตเดิมเพิงผาแหงนี้อาจมีเพิงหินหลังคาและแนวหินดานขางหนาทึบ และภาพสลักก็อาจอยูลึกกวานี้ แตเนื่องจากการกัดกรอนทางธรรมชาติ เชน น้ำฝน ซึ่งมีกรดคารบอนิคกัดกรอนหินทรายใหสลายออกไปทีละนอย นอกจากนี้กระแสลมและแสงแดดก็มีสวนทำใหเกิดการสึกกรอนของหนาผาไดเชนกัน ทั้งนี้ดวยเหตุที่เวลาลวงเลย นับพันปจึงทำใหเหลือเฉพาะเพิงผาตื้น ๆ ที่เห็นในปจจุบันเทานั้น ลักษณะของเพิงผาหันหนาไปทางทิศตะวันตก เปนหนาผายาว ๔๕ เมตร ความสูงจากพื้นดินถึงหลังคาหิน ๑๒ เมตร สูง ๔ เมตร มีโพรงลึกขนาดพอลอดไดอยูกึ่งกลางผนังหิน หากโพรงมีภาพสลักหลายภาพ และอาจมีภาพ สลักภายในโพรงหินซึ่งจะตองมีการสำรวจขางในขึ้นเนื้อหาราย ละเอียดอีกครั้งหนึ่ง
อางอิง : http://www.openbase.in.th/node/9181
4.ใบเสมาคู วัดกลางศรีเชียงใหม บานทาวัด วัดกลางศรีเชียงใหมและบริเวณชุมชนบานทาวัดเปนหนึ่งในชุมชนรอบหนองหารที่มีพัฒนาการตอเนื่องมา หลายสมัยตั้งแตสมัยทวารวดีเปนตนมา โดยพบหลักฐานทางโบราณคดีที่มีความสำคัญมากที่สุดอยางหนึ่ง คือ กลุม ใบเสมาสมัยทวารวดี ซึ่งเปนหนึ่งในกลุมใบเสมาที่ยังอยูในสภาพคอนขางสมบูรณและมิไดถูกเคลื่อนยายไปจาก ตำแหนงเดิม และฐานอาคารศิลาแลงในบริเวณใกลเคียง นอกจากนี้ยังพบโบราณวัตถุเปนจำนวนมาก เชน ภาชนะ ดินเผาเนื้อแกรงเคลือบแบบลานชางใชสำหรับบรรจุกระดูก ชิ้นสวนพระพุทธรูปและประติมากรรมรูปเคารพทำ จากหินทราย ชิ้นสวนเครื่องประกอบสถาปตยกรรมแบบเขมร รวมถึงศิลาจารึกที่ระบุนามผูสราง คือ พระ มหาพรหมเทโวโพธิสัตวและระบุถึงชื่อวัดกลางเชียงใหมหนองหารคามเขต ซึ่งเปนที่มาของชื่อวัดกลางศรีเชียงใหม ในปจจุบัน กลุมใบเสมาหินทรายสมัยทวารวดี ทำจากหินทรายสีแดงและสีเทา สลักลวดลายสันสถูปและหมอ ปูรณะฆฏะ มีลักษณะการปกแบบปก 8 ทิศ ลอมรอบเนินดิน (ซึ่งปจจุบันทางวัดไดมีการถมดินภายในวัดใหสูงขึ้น เพื่อแกปญหาน้ำทวม ทำใหใบเสมาอยูระดับเดียวกับพื้นราบ) โดยปกใบเสมาเปนคู คือ ปกใบเสมาซอนกัน 2 ใบใน แตละทิศ ทั้งหมดจำนวน 16 ใบนอกจากนี้ยังพบใบเสมาแบบทวารวดีแบบปกเดี่ยวที่อยูนอกบริเวณกลุมใบเสมา โดยตั้งอยูรอบฐานอาคารศิลาแลง ซึ่งปจจุบันที่เหลืออยูจำนวน 3 ใบ อางอิง : https://www.facebook.com/sakonnakhon/photos
5.ปราสาทบานพันนา ปราสาทบานพันนา หรือ กูพันนา ตั้งอยูที่บานพันนา ตำบลพันนา อำเภอสวางแดนดิน จังหวัดสกลนคร อยูหางจากตัวอำเภอสวางแดนดิน 11 กิโลเมตร หรือหางจากตัวจังหวัด 70 กิโลเมตร ตามเสนทางสายสกลนครอุดรธานี โบราณสถานแหงนี้สรางขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 18 สมัยพระเจาชัยวรมันที่ 7 แหงอาณาจักรขอม เพื่อ ใชเปนศาสนสถานประจำสถานพยาบาล หรือที่เรียกวา "อโรคยศาล" มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 4 ไร 1 งาน 33 ตารางวา ไดรับ การขึ้นทะเบียนเปนโบราณสถานของชาติเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478 ปราสาทบานพันนา ประกอบดวย "ปราสาทประธาน" ทรงสี่เหลี่ยมกอมุข มียอดเดียว กอดวยศิลาแลง ตั้งอยูทางดานหนาหรือดานทิศตะวันออก และ "วิหาร" ตั้งอยูทางทิศตะวันออกเฉียงใต รอบปราสาทลอมดวยกำแพงศิลาแลง มีโคปุระหรือซุมประตูขนาดใหญ ทางดานทิศตะวันออก นอกกำแพงดานทิศตะวันออกเฉียงใตมีสระน้ำขนาดเล็กรูปสี่เหลี่ยมผืนผา กรุดวยศิลาแลง เปนชั้น ๆ มีน้ำขังตลอดทั้งป จากการขุดแตงโบราณสถานในป พ.ศ. 2542 ไดพบโบราณวัตถุที่สำคัญ ไดแก เศียร พระวัชรธร ชิ้นสวนพระโพธิสัตววัชรปราณีทรงครุฑ พระยมทรงกระบือ และชิ้นสวนพระกรพระโพธิสัตวอวโลกิเต ศวร ประติมากรรมเหลานี้เปนรูปเคารพในพุทธศาสนานิกายมหายาน ซึ่งมีรูปแบบศิลปะเขมรแบบบายน ปราสาท บานพันนา นับเปนปราสาทขอมโบราณที่ยังคงสภาพสมบูรณอยูไมนอย สามารถใชเปนแหลงศึกษาศิลปะเขมรได เปนอยางดี อางอิง : https://thai.tourismthailand.org
ใบงานที่ 2 จิตรกรรมฝาผนัง 1.ภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ วัดเกาะแกวสุทธาราม อ.เมือง จ.เพชรบุรี ผนังดานหลังเปนภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ มีรูปพระแมธรณีบีบมวยผม ซึ่งมีผูใหขอสังเกตุวา เมืองเพชรบุรีใน สมัยอยุธยานั้นเปนเมืองทามีชาวตางชาติเดินทางเขามาติดตอคาขายกันมาก ซึ่งก็รวมไปถึงการนำศาสนาอื่นที่ไมใช พระพุทธศาสนาเขามาเผยแพรที่นี่ดวย ทำใหศิลปนไดวาดภาพชาวตางชาติสอดแทรกในรูปเหลามารผจญ เปนรูป เดียรถียนอกศาสนาดวย อางอิง https://www.papaiwat.com/th/story/category/detail/id/
2.ภาพพุทธประวัติตอนพระพุทธเจาเสด็จลงจากสวรรคชั้นดาวดึงส พระอุโบสถ วัดสุวรรณาราม บางกอกนอย กรุงเทพมหานคร จิตรกรรมฝาผนังดานหลังพระประธาน เขียนภาพพระพุทธเจาเสด็จลงจากสวรรคชั้นดาวดึงส พระอุโบสถ วัดสุวรรณาราม บางกอกนอย กรุงเทพฯ พระพุทธเจาเสด็จลงจากสวรรคชั้นดาวดึงส จิตรกรรมไทยประเพณีแบบแผนสมัยรัชกาลที่ 3แสดงฉากเหตุการณนี้ ดวยการเขียนปราสาทไวทางตอนบนของภาพ อันหมายถึงสวรรคชั้นดาวดึงส ตอจากนั้นสวนกลางเขียนบันไดทั้ง สามพาดลงมายังโลกมนุษย พระพุทธเจาเสด็จลงมาดวยบันไดแกวที่อยูตรงกลาง พรอมเหลาเทพเทวดาที่ลงมาสง เสด็จ ดานลางของภาพเขียนเปนฉากแดนนรก ภาพงานจิตรกรรมฝาผนังแหงนี้ไดเขียนรวมเหตุการณทั้งหมดไวใน พื้นที่เดียวกัน โดยแบงเหตุการณตางๆ ดวยพื้นที่สามระยะ คือ สวนบน สวนกลาง และสวนลางสุด แตมิไดใชกรอบ หรือก าหนดพื้นที่ใหแยกขาดออกจากกัน ทั้งนี้การเขียนภาพเสด็จลงจากสวรรคชั้นดาวดึงสหรือฉากไตรภูมิยังแฝง ความหมายในการสั่งสอนใหรูจักความดี ความชั่วเพื่อใหไปอยูในสวรรคและนรก รวมถึงเพื่อใชเชื่อมโยงเรื่องไตรภูมิ โลกสัณฐานเขากับพระพุทธประวัติตอนเสด็จลงจากสวรรคชั้นดาวดึงส อางอิง file:///C:/Users/ACER/Downloads/boonsri1,+Journal+manager,+2_กัญญาพัชร% 20(1).pdf
3.ภาพเทพชุมนุม พิพิธภัณฑสถานแหงชาติพระนคร เทพชุมนุมในชั้นที่ 2 ลงสีพื้นหลังสีดำ เปนสวรรคชั้นดาวดึงสและชั้นยามา ซึ่งชั้นดาวดึงสนั้นมีพระอินทรเปนใหญ และชั้นที่ 3 พื้นหลังสีแดงเปนสวรรคชั้นดุสิตและชั้นนิมมานรดี โดยเขียนเปนภาพเทพทั้งหมด สลับกันทั้งหนา ดานขางและหนาเสี้ยว สวนชั้นที่ 4 เปนสวรรคชั้นปรนิมมิตวสวัสดี เปนภาพของพระพรหมบนพื้นสีดำ ในชอง ระหวางเทพในทุกชั้น เปนพุมดอกไมพุทธบูชาหรือพุมทรงขาวบิณฑ โดยชั้นที่ 1 และชั้นที่ 3 เปนลายชอดอกไม สวนชั้นที่ 2 และชั้นที่ 4 เปนลายพุมขาวบิณฑ มีกานตั้งตรงยาวจรดพื้นที่เหลาทวยเทพนั่งอยู สวนชั้นบนสุดเหนือ เสนสินเทาแบบหยักฟนปลา ไปจนจรดเพดานและลงพื้นเปนสีฟา เปนภาพเหลา นักสิทธิ์และวิทยาธร เกือบทุกตน ที่มือขางหนึ่งถือพระขรรค แตอีกขางหนึ่งถือชอดอกไมเพื่อมาเปนพุทธบูชา ทั้งหมดแสดงทาทางเหาะเหินอยูบน ทองฟาหรือสวรรค เสนสินเทาที่กลาวถึงนี้ ใชในการแบงเหตุการณของภาพจิตรกรรม ซึ่งแสดงใหเห็นถึงการสืบ ทอดรูปแบบของจิตรกรรมที่นิยมมาตั้งแตสมัยอยุธยา อางอิง https://siamrath.co.th/n/127281
4.ภาพระหวางชองหนาตาง ทศชาติชาดก 1 ตอน วัดอรุณราชวราราม จิตรกรรมฝาผนัง เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก เรื่องมาจากทางขวามือ เปนภาพกัณฑมัทรี กัณฑกุมาร กัณฑสักกบร รพ กัณฑฉกษัตริย และกัณฑนครกัณฑ ตามลำดับ อางอิง https://www.dek-d.com/board/view/3435902
5.ภาพทวารบาล วัดพนัญเชิงวรวิหาร อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา "เซี่ยวกาง" นักรบจีนถือขวาน ทำหนาหนาที่ทวารบาลศาลเจาแมสรอยดอกหมาก อางอิง http://www.sookjai.com/index.php?topic=198692.0
ใบงานที่ 2.2 ประติมากรรม 1.งานปน รูปปนเดวิด (THE BRONZE DAVID) สถานที่ : พิพิธภัณธแหงชาติบารเจลโล, เมืองฟลอเรนซ, ประเทศอิตาลี (Bargello Museum, Florence, Italy) ประติมากร : โดนาเตลโล (Donatello) ป : 1440 รูปปนเงินเดวิดเปนที่รูจักจากการเปนรูปปนขนาดใหญที่ยืนโดยไมมีเสื้อผามาปกปดเรือนรางซึ่งถือวาเปนสิ่งใหม สำหรับคนยุคเกาในตอนนั้น ผลงานชิ้นนี้เลาเรื่องถึงเด็กหนุมที่มีชื่อวาเดวิด ซึ่งเปนเรื่องราวระหวางเดวิดกับยักษ โกไลแอธ เขาถือดาบไวในมือขางหนึ่งหลังจากที่เขาสามารถเอาชนะศัตรูของเขาไดและวางเทาของเขาเอาไวบนหัว ที่ถูกตัดลงมาของยักษโกไลแอธ โดนาเตลโลออกแบบใหเดวิดเปลือยเปลาอยางสมบูรณ แตในขณะเดียวกันก็ให เดวิดสวมใสหมวกทรงกวางและรองเทาบูต รูปปนเดวิดมีสัดสวนที่ขัดแยงกับดาบในมือของเขา ซึ่งอาจจะเปนไปได วานี่อาจจะเปนการชี้ใหเห็นถึงวาเขาไดรับความชวยเหลือจากพระเจาที่ทำใหเขาสามารถทำภารกิจที่ยากลำบากนี้ ผานลุลวงได โดนาเตลโลถือเปนที่รูจักกันอยางกวางขวางวาเปนบิดาแหงยุคเรเนอซองสอีกคนหนึ่ง เขาเปนผูนำคน หนึ่งในฐานะประติมากรรุนแรกๆของยุค ประโยชน งานปนนี้แสดงใหเห็นถึงการใชชีวิตในยุคนั้น อางอิง http://realmetro.com
2.งานแกะสลัก งานแกะสลักเทียน ศิลปะแหงความศรัทธา อุบลราชธานี ดินแดนแหงพุทธศาสนา มีงานประจำปยิ่งใหญโดงดังทั้งในหมูคนไทยและชาวตางชาติ คืองาน ประเพณีแหเทียนเขาพรรษา ซึ่งจัดขึ้นในชวงเดือนกรกฎาคมของทุกป แตละปจะมีผลงานแกะสลักตนเทียน อลังการจากหลากหลายตัวแทนจากประเพณีถวายเทียนเขาพรรษาตั้งแตสมัยสุโขทัย ที่คนโบราณใชขี้ผึ้งทำเทียน เลมเล็กๆ มัดรวมกันเปนเทียนเลมใหญ ใหชางฝมือแกะสลักเปนลวดลายไทย แลวนำตนเทียนมาประกอบเปน ขบวนแห บอกเลาพุทธประวัติ จนเปนงานประเพณีแหเทียนเขาพรรษาที่สืบทอดมานับรอยป โดยเฉพาะที่ อุบลราชธานี ถือเปนงานใหญแสดงเอกลักษณประจำทองถิ่นที่ยังคงรูปแบบการทำเทียนประเพณีนิยมเรื่องราว พุทธศาสนาแฝงปริศนาธรรม และบรรจงแกะสลักลวดลายอีสานดั้งเดิมถายทอดจิตวิญญาณ วิถีชีวิต วัฒนธรรม ของชาวอุบลฯ ไวอยางงดงาม ชวงเทศกาลเขาพรรษาของทุกๆ ป บรรดาเทศบาล อำเภอ วัดตางๆ จะสงขบวนแห เทียนพรรษาที่แกะสลักอยางวิจิตร เขารวมประกวดและเดินขบวนแหโดยมีนางรำฟอนรำประกอบขบวนสวยงามไป ยังทุงศรีเมือง ใจกลางเมืองอุบลฯ ซึ่งรถบรรทุกตนเทียนจะจอดรวมกันไวใหนักทองเที่ยวไดเดินชม รวมถึง คณะกรรมการที่มาตัดสินการประกวดตนเทียนพรรษา ซึ่งจำแนกเปนขนาดใหญ กลาง เล็กประเภทแกะสลัก ประเภทติดพิมพ และประเภทเทียนโบราณแบบดั้งเดิม โดยพิจารณาที่องคประกอบทั้งหมด เชน การออกแบบ รูปทรงและสัดสวนตนเทียนและฐาน ความคิดสรางสรรค ลวดลาย ความประณีตงดงาม การตกแตงประดับรถตน เทียน การสื่อความหมายทางพุทธศาสนา วัฒนธรรม ประเพณีทองถิ่นและอัตลักษณของเมืองอุบลฯ ประโยชน จากการกสลักเทียนนี้สรางความสวยงามใหนักทองเที่ยว และทำใหทุกๆคนมีสวนรวมรวมกันสืบสาน ประเพณีวัฒนธรรมของไทย อางอิง http://wesmilemagazine.com
3.งานหลอ ษีดัดตน หลอดวยสังกะสีผสมดีบุก ตั้งอยูตามเขาบริเวณศาลาราย ทางทิศใตของพระอุโบสถ วัดพระเชตุพน วิมลมังคลาราม ศิลปะสมัยรัตนโกสินทร ประติมากรรมษีดัดตนภายในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามเปนงานที่มีการคิดสรางขึ้น ชวงสมัยตนกรุง รัตนโกสินทร ยังเนนถึงลักษณะเฉพาะของความเปนษี ทั้งในเรื่องการแตงกาย โดยเฉพาะการใสหมวกทรงดอก ลำโพง ถือเปนสิ่งที่แสดงความเปนเพศนักบวชอยางแทจริง สวน การพาดผาและการนุงผามีความหลากหลาย ขึ้นอยูกับทวงทาในการดัดตนของษีแตละตน สวนประเด็นเรื่องการกำหนดอายุสมัยประติมากรรมษีดัดตน จำนวน 28 ทา 29 ตน พบวา มีเพียง 19 ทา 20 ตน ที่มีทาทางและอิริยาบถสอดคลองกับเนื้อหาและภาพในสมุด ไทย ผูศึกษา มีความเห็นวาประติมากรรมกลุมนี้เปนประติมากรรมษีที่เกาสุดภายในวัดพระเชตุพนฯ ประโยชน ไดเห็นถึงการแตงกายหรือลักษณะของษีในยุคนั้นๆ อางอิง https://li01.tci-thaijo.org/index.php/crujournal https://saranukromthai.or.th
4.ประติมากรรมนูนต่ำ อนุสาวรียไทย สตูดิโอ ผลงานปนนูนต่ำ ประติมากรรมนูนต่ำหรือภาพนูนต่ำนูนสูงประดับตกแตงอาคารสถานที่ของเรา เพื่อสรางเนื้อหา เรื่องราวใหกับสถาปตยกรรม อาคารสถานที่สำคัญ โดยเนื้อหาของผลงานการปนหรือประติมากรรมนูนต่ำชุดนี้มี เรื่องราวเกี่ยวกับความอุดมสมบูรณองคเทพปกรณัมของกรีกและโรมัน หลอดวยวัสดุซีเมนตติดกรอบลายเสนขนาด ใหญพรอมประดับไฟใหสองผลงานรูปปนนูนต่ำใหเกิดแสงเงาที่สวยงามโดยภาพนี้เปนภาพผลงานตนแบบ ประโยชน เปนผลงานปนนูนต่ำที่แสดงใหเห็นความสมบูรณองคเทพปกรณัมของกรีกและโรมัน และสามารถเขาไป เยี่ยมชมไดงาย อางอิง https://thaimonument.com
5.ประติมากรรมนูนสูง ตึกสุวรรณสมโภช ประติมากรรมนูนสูง หรือ ทับหลัง ชิ้นนี้ ถูกออกแบบขึ้นเพื่อประดับตึกสุวรรณสมโภช ซึ่งสรางขึ้นเพื่อเปนอนุสรณ ในการดำเนินกิจการครบ 50 ปของคณะภราดาเซนคาเบรียลในประเทศไทย อาคารหลังนี้สรางขึ้นระหวาง พ.ศ. 2491 - 2494 เปนอาคารสามชั้น โดยสวนสำคัญที่สุดไดแกหอประชุมขนาดใหญซึ่งมีความจุประมาณ 2,800 ที่นั่ง การสรางตึกดังกลาว นำโดยเจษฎาจารยฮีแลร โดยมีเจาพระยาธรรมาธิเบศรเปนประธานกรรมการ และมีบริษัทค ริสเตียนีเปนผูรับเหมากอสราง ในวันที่ 17 พฤศจิกายน 2494 ไดมีการทูลเชิญพระเจาวรวงศเธอกรมหมื่นพิทยลาภ พฤฒิยากรมาเปนประธานในการเปดตึก ในขณะนั้น หอประชุมตึกสุวรรณสมโภช ถือไดวาเปนหอประชุมที่ทันสมัย ที่สุดแหงหนึ่งในกรุงเทพ ดวยเหตุนี้จึงเปนสถานที่จัดงานตาง ๆ มากมาย ประติมากรรมแบงออกเปนสองสวน คือ ชิ้นลาง ไดแกชิ้นลาง ซึ่งเปรียบไดกับ “บนโลกมนุษย” และ “ชิ้นบน” ซึ่งเปรียบไดกับ “โลกสวรรค” หรือ “โลกของพระเปนเจา” ชิ้นลางสามารถแบงประติมากรรมออกไดเปนสามสวน คือ บุคคลทางดานซาย ซึ่งแทน “บุคคลที่ไมไดหมั่นศึกษาเลาเรียน - เกียจคราน” อยูในโลกของความมืด อันแทน ดวยคางคาว สุนัขที่กำลังหลับและตนไมที่เหี่ยวเฉาหมดความหวัง บุคคลทางดานขวาที่อยูตรงขาม คือสัญลักษณ ของ “บุคคลที่หมั่นศึกษาเลาเรียน” เปนเด็กในชุดนักเรียนมัธยมศึกษา กำลังอานหนังสือพรอมกับลูกโลกนั่งอยู
ภายใตตนไมที่อุดมสมบูรณ ทั้งสองสวนนี้ถือเปน “แกนนอน” ที่แสดงความขัดแยงแตกตางกันระหวางบุคคลสอง ประเภท สวนตรงกลางปรากฏนักบวชในคริสตศาสนากำลังชิ้นนิ้วขนไปดานบน แวดลอมไปดวยบุคคลที่คุกเขา คน หนึ่งแตงกลายคลายนักเรียนในระดับประถมศึกษากำลังเกาะเอวนักบวชนั้น ตรงนี้แสดงใหเห็นการแปลความของ คำวา “แตสวรรคดีกวาเราอยาลืม” ออกมาใหกลายเปนประติมากรรมนักบวชที่กำลังชี้แนะทางไปสูพระเปนเจา นิ้วที่ชี้ขึ้นไปดานบนนั้นสอดรับกับ ประติมากรรมชิ้นบนที่เปนรูปพระเยซูประทับยืนซอนกับ “ไมกางเขน” พระองค ทรงกมพระพักตรลงมองลงมายังประติมากรรมดานลางรวสมถึงผูที่นั่งอยูในหอประชุมดวยพระพักตรเมตตา พระ หัตถผายออกแสดงการประทานพรใหกับผูศรัทธา การสอดรับกันระหวางนักบวชที่ชี้นิ้วขึ้นและพระเยซูที่ประทับ อยูดานบนนี้ ทำใหประติมากรรมชิ้นนี้ปรากฏ “แกนตั้ง” ที่ตั้งอยูบนแกนนอนอีกทีดวย ประโยชน เพื่อแสดงถึงชนชั้นของเทพเจาและมนุษยที่ถูกแบงออกอยางชัดเจน อางอิง http://assumptionmuseum.com
6.ประติมากรรมลอยตัว พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พระนคร สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพเปนผูทรงคนพบประติมากรรมนี้ที่วัดพระบรมธาตุไชยา อำเภอไชยา จังหวัดสุ ราษฎรธานี เมื่อ พ.ศ. 2448 โดยพบที่บริเวณนอกกำแพงชั้นนอกทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ตามที่ระบุไวในจดหมาย ระยะทางไปตรวจราชการแหลมมลายู ร.ศ. ๑๒๑ ของสมเด็จเจาฟากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ มานิต วัลลิโภดม สันนิษฐานวาจุดที่พบอยูใกลกับวิหารพระศิลาแดงสามองคซึ่งมีระบุสัญลักษณเปนกลองสี่เหลี่ยมไวในแผนผังของ วัดที่ปรากฏในเอกสารดังกลาว[3] พุทธทาสภิกขุระบุวาเมื่อกรมพระยาดำรงราชานุภาพ "ทอดพระเนตรเห็นตั้งแต บนหลังชาง ชางยังไมทันจะทรุดตัวลงอยางเรียบรอย ทานรีบลงมาอยางกะวาจะหลนลงมา ตรงไปอุมรูปนี้ขึ้นดวย พระองคเอง" พรอมนำถวายแดพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวที่กรุงเทพมหานคร ซึ่งพระองค "ทรงจอง อยางตื่นเตน และตรัสดวยความตื่นเตนวา 'อะไรของเธอ ๆ ดำรง พระโพธิสัตวอวโลกิเตศวรนี้เก็บรักษาไวในพระบรมมหาราชวังนับจากนั้น และถูกนำมาเก็บเปนของสะสมของ พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พระนครภายหลังพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวพระราชทานไวใหกับพิพิธภัณฑ ลักษณะของประติมากรรมเปนภาพครึ่งตัวบนตั้งแตสวนเหนือสะดือของบุคคลยืนเอียงกาย ใบหนากลมมน มีคิ้วสัน นูนโคง จมูกโดง ปากจีบเปนกระจับ และแววตาเหลือบมองลงต่ำ สวมเครื่องประดับศีรษะคาดวาเปนชฎามงกุฏ
สวนยอดหักหายไป ประดับรางกายดวยสรอยประคำ, สรอยคอ, ตนแขนสวมพาหุรัด และผาเฉียงบาบนไหล ดานซาย คลองทับดวยสายยัชโญปวีตประดับหัวกวาง ประติมากรรมแตกหักสูญหายที่แขนขวาสวนศอกลงไป ประโยชน เปนวัตถุโบราณที่สำคัญของประเทศ เพื่อนำมาศึกษาเกี่ยวกับประวัติศาสตร อางอิง https://th.wikipedia.org/wiki
ใบงานที่ 2.3 สถาปตยกรรม 1.วัดสะพานคำ สถานภาพของวัด วัดสะพานคำเปนวัดในสังกัดคณะสงฆมหานิกาย เดิมชื่อวัด สะพานหิน เปนวัดเกาแกคูกับเมืองสกลนครมา เปนระยะเวลาอันยาวนาน ตามประวัติวาสรางขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๓ โดยพระยาประจันตประเทศธานี (ปด) เจา เมืองสกลนคร มีเนื้อที่ดิน ๓ ไร ๑ งาน ๖๐ ตารางวา โฉนดเลขที่ ๑๗๔๐ ตอมาเมื่อป พ.ศ. ๒๔๘๕ ไดเปลี่ยนชื่อจาก วัดสะพานหิน มาเปนชื่อวัดสะพานคำ ปจจุบันตั้งอยู บานเลขที่ ๑๖๗ ถนนเจริญเมือง ตำบลธาตุเชิงชุม อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร หลวงพอสะพานหินวัดสะพานคำมีพระพุทธรูปเกาแกสำคัญศักดิ์สิทธิ์คูวัดชื่อ “หลวงพอสะพานหิน” เปน พระพุทธรูปศิลปะลานชางปางมารวิชัย หลอดวยทองสัมฤทธิ์ ขนาดหนาตักกวาง ๑๙ นิ้ว จากฐานถึงพระเกศ ๔๕ นิ้ว มีลักษณะพิเศษคือมีลำพระศอยาวและมีหวงพระศอ ๓ หวง พระกรรณยาวและเจาะรูทั้ง ๒ ขาง ปจจุบัน ประดิษฐานเก็บรักษาที่กุฏิเจาอาวาส
อุโบสถ (สิม)วัดสะพานคำมีอุโบสถ (สิม) สรางแบบทรงไทยอีสาน หลังคามุงดวยไมกอดวยหินศิลาแลง อันเปนภูมิ ปญญาทองถิ่นที่พระสงฆและชาวบานไดรวมแรงรวมใจกันสราง ซึ่งมีอายุเกาแกถึง ๑๐๐ กวาป ไดรับพระราชทาน วิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๘ เปนแหลงโบราณคดีจังหวัดสกลนครอันดับที่ ๔๒ ของสำนักโบราณคดี กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม อุโบสถหลังที่มีสภาพชำรุดทรุดโทรมลงตามกาลเวลา ฉัตรและหลังคาทำดวยไมผุพังรั่วน้ำฝน ผนังฉาบปูนมีการผุกรอน พระพุทธรูปปูนปนบางองคแตกราว ขณะนี้ ไดรับการบูรณปฏิสังขรณซอมแซมใหอยูใน สภาพดีใชประโยชนในการประกอบพิธีกรรมไดเหมือนเดิมแลว ฌาปนสถานวัดสะพานคำ ไดสรางฌาปนสถานที่ทันสมัยเปนแหงแรกของจังหวัดสกลนคร เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๒ มีพระ ครูโอภาสสกลธรรม (สวาง จนทโชโต) เปนผูอำนวยการสรางโดยการอุปถัมภของกองทัพภาคที่ ๒ เพื่อใชเปน สถานที่บำเพ็ญกุศลศพของบรรดาเหลานายทหารที่เสียชีวิตในระหวางการตอสูกับผูกอการรายคอมมิวนิสตใน ขณะนั้น ฌาปนสถานแหงนี้ไดเอื้อประโยชนแกเหลาขาราชการ พอคา ประชาชนชาวเมืองสกลนครใหไดรับความ สะดวกสบายในการบำเพ็ญกุศลฌาปนกิจศพเปนอยางดีตลอดระยะเวลายาวนานจนถึงปจจุบัน เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๖ พระมหาคาวี ญาณสาโร ไดบูรณปฏิสังขรณเปลี่ยนจากการเผาแบบเดิมที่ใชถานมา เปนเตาเผาแบบไรมลพิษ เพื่อเปนการชวยรักษาสมดุลภาพทางธรรมชาติสิ่งแวดลอมอาคาร อางอิง https://watsaphankham.blogspot.com
2.โบสถอาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอล โบสถอาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอล เปนโบสถสีขาวขนาดใหญออกแบบและสรางดวยสถาปตยกรรมสมัยใหม รูปทรงคลายเรือ ซึ่งตั้งอยูที่ ตำบลทาแร อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ที่ถูกสรางขึ้นเพื่อระลึกถึงการอพยพมาจาก ประเทศเวียดนามในราวป 2427 มาตั้งถิ่นฐานของคริสตชนในหมูบานทาแรแหงนี้ เพื่อเปนการเผยแพรศาสนา คริสตยุคหลังสงครามอินโดจีน ซึ่งชุมชนทาแรเปนชุมชนคาทอลิกที่เกาแกมีอายุกวารอยป และถือวาเปนชุมชนชาว คริสตที่ใหญที่สุดในประเทศไทยก็วาได ในชุมชนทาแรมีประชากรที่นับถือคาทอลิกมากมายนับหมื่นคน ซึ่งอาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอล เปนวัดคริสตที่ใหญที่สุดของจังหวัดสกลนคร เปนงานศิลปกรรมที่ล้ำคา ที่มียอด สูงเสียดฟาเหนือสิ่งปลูกสรางอื่นใดในละแวกนั้น เปนสถานที่ที่ใชประกอบพิธีกรรมทางศาสนา และเปนศูนยรวม จิตใจทุกคนในชุมชนทาแรใหเปนหนึ่งเดียว ชุมชนทาแรที่มีประชากรนับถือคอทอลิกมีความเชื่อวา ที่นี่ไมใชเพียงตัว อาคารอาสนวิหารที่สวยงามตระการตาเพียงเทานั้น แตอาสนวิหารแหงนี้ หมายถึงเลือดเนื้อ ชีวิต และจิตใจของพี่ นองชาวทาแรทุกคน
สวนภายในอาสนวิหารแหงนี้ สามารถจุคนที่เดินทางมาสวดมนตไดถึง 1,000 คน มีโตะและเกาอี้วางไวเปนทิวแถว อยางเปนระเบียบเรียบรอย โดยใตโตะมีพระคัมภีรไบเบิลเตรียมไวใหทุกที่นั่ง ภายในมีความโออาโปรงโลงสบาย และเงียบสงบ สวนหนาตางรอบอาสนวิหารสวนบนตกแตงเปนกระจกใสลวดลายตางๆ อยางสวยงาม และกระจก ชองแสงเปนกระจกสีเปนรูปพระนางมารีย สวนบริเวณพระแทนเปนหินออน และไมกางเขนเปนไมสักเสริมดวยจั่ว ไมทรงโรมัน เพื่อทำใหไมกางเขนดูเดนเปนสงามากขึ้น สวนฝาเพดานไดตกแตงเปนลายไมเปนรูปดวงอาทิตย ลอมรอบดวยไม 8 เหลี่ยมอยูเหนือพระแทน อางอิง https://happytime1184.blogspot.com
3.มัสยิดนูรุลยันนะฮ ประวัติของมัสยิดบานเขาคอม ที่ดินไดมาจากการวากัฟจาก นายสมัน ลายดุล เมื่อ พ.ศ.2529 จำนวน ไร เริ่มแรกเรียกบาลายลูกกรวด เดือน พ.ย.- ธ.ค. พ.ศ.2529 เริ่มแรกที่เปนมัสยิด เมื่อ พศ. อิหมามคนแรกคือ นายหมีด ถิ่นมาลา คณะกรรมการชุดแรกมี อิหมามคนปจจุบัน นายนิพนธ เขตนคร คณะกรรมการชุดปจจุบัน อางอิง http://www.masjidthai.com/masjid/KBI0134-population.html
ใบงาน 2.4 ศิลปะพื้นบาน 1.ผาทออีสาน วัฒนธรรมการทอผา ผูกพันกับชาวอีสานมาอยางยาวนาน จากการศึกษาทางประวัติศาสตรและโบราณคดีทำให ทราบวา มีการทอผาใชในภาคอีสานตั้งแตชวงตนของยุคโลหะหรือประมาณ 6,000 ปมาแลว การทอผาถือเปนชีวิต ของหญิงชาวอีสานที่ทอไวใชในครัวเรือนมาแตอดีต โดยถือวาเปนงานจำเปนของผูหญิงอีสานที่ตองเรียนรูและ ปฏิบัติใหชำนาญ เพื่อนำไปใชเปนเครื่องนุงหมในชีวิตประจำวันและใชในพิธีการทางศาสนา และเปนเครื่องบงบอก วาผูหญิงคนนั้นมีความเหมาะสม มีคุณสมบัติความพรอมที่จะสามารถออกเรือนได ผาไหมแพรวา ผาไหมแพรวา แตเดิมหมายถึง ผาไหมที่มีความยาวขนาด 1 วา ชาวกาฬสินธุนิยมใชเปนผาสไบ ผาโพกหัว หรือ ผาพันคอ เฉพาะในโอกาสสำคัญเทานั้น ซึ่งอาจจะแสดงถึงฐานะทางสังคมในแงการมีผาสวยงาม มีคุณคาเปนสมบัติ ติดกาย เฉพาะผาแพรวาของชาวภูไทในจังหวัดกาฬสินธุนั้น มีลวดลายวิจิตรงดงาม ตองใชความสามารถและเวลา ในการทอมาก ดวยเปนลายผสมระหวางลายขิดและลายจก บางผืนอาจตองใชเวลาทอมากกวา 3 เดือน เชน ลาย นาค ซึ่งเปนเอกลักษณของกาฬสินธุมีความวิจิตรงดงามมากและละเอียดกวาลายอื่นๆ อางอิง https://www.isangate.com
2.จิตรกรรมอีสาน องคประกอบภาพสวนรวมในฮูปแตมอีสานคลายกับการแสดงหนังตะลุง ผืนผนังภายในและภาพภายนอกของสิ มคือ จอหนัง ตัวละครที่กำลังแสดงอิริยาบถตางๆ ตามทองเรื่อง คือตัวหนังตะลุงที่ชางแตมนำมาประดับบนผืน ผนัง จากตอนหนึ่งเชื่อมตอกับอีกตอนหนึ่ง ใกลๆกับเนื้อเรื่อง แตละตอนจะมีคำบรรยายภาพดวยตัวอักษรกำกับ ไวดวย ชางแตมจะใชเสนแถบเปนสิ่งแทนการคั่นเนื้อเรื่องแตละตอนหรือไมก็ปลอยชองวางรอบองคประกอบภาพ เพื่อมิใหเกิดความสับสนระหวางเนื้อหาแตละตอน ชองวางจะเกิดคุณคาคลายกับที่พักสายตาคลายกับการเวน วรรคของประโยค หรือการขึ้นบรรทัดใหมของคอลัมนในการเขียนหนังสือ พื้นผนังหรือฉากหลังไมมีการรองพื้น ดวยสีหนัก จะรองพื้นดวยสีขาวลวนหรือขาวนวล ชางแตมจะรางรูปทรงของตัวละครตางๆ ลงบนผืนผนังสีขาว นั้น มีการลงสีตกแตงเครื่องประดับตัดเสนลงรายละเอียดในแงมุมบางสวนเฉพาะสวนที่เปนรูปทรงของตัวละคร จุดเดนขององคประกอบภาพจึงอยูที่ตัวละคร บรรยากาศของภาพก็ดูสวางสดใส ฮูปแตมลักษณะเชนนี้พบมากใน บริเวณแถบจังหวัดขอนแกน มหาสารคาม อันเปนจังหวัดในกลุมอีสานกลาง สิมบางหลังชางแตมจะระบายสี บางๆมีน้ำหนักออนๆ บริเวณใกลเคียงกับตัวภาพหรือตัวละคร ทำใหเกิดความเดนชัดมากขึ้น มีคุณคาทาง สุนทรียภาพ เกิดความรูสึกนุมนวลมากกวาที่เปนสีขาวโดดๆ ดังเชนงานจิตรกรรมฝาผนังจากวัดพุทธสิมา บาน ฝงแดง อำเภอธาตุพนม อางอิง https://cac.kku.ac.th
3.ประติมากรรมอีสาน ความเปนมาของพระไมในภาคอีสาน การสรางพระไมในอีสานไมสามารถระบุไดชัดเจนวามีประวัติความเปนมาและการสรางอยางไร ใครเปนผูสรางขึ้น ครั้งแรก เนื่องจากไมมีหลักฐานที่เปนเอกสารอางอิงชัดเจน จากการศึกษารูปแบบพระไมอีสานเมื่อเปรียบเทียบกับ พระไมในประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว จะมีลักษณะใกลเคียงกันมากจนแทบจะแยกขาดจากกัน โดยสิ้นเชิงไมไดหรืออาจกลาวไดวาเปนสกุลชางเดียวกันที่ไดรับและแลกเปลี่ยนอิทธิพลซึ่งกันและกัน นักวิชาการ บางทานไดใหความเห็นวาพระไมในอีสานไดรับอิทธิพลมาจากฝงซายแมน้ำโขง โดยศิลปะแบบลานชาง แลวแผ ขยายอิทธิพลขามมายังฝงไทย จากการอพยพโยกยายก็ดีหรือจากการถายโอนโดยทางเครือญาติก็ดี จากหลักฐานทางประวัติศาสตรไดกลาวอางสนับสนุนแนวความคิดขางตนดังกลาวคือ ชนชาติลาวไดนับถือพุทธ ศาสนามาตั้งแตสมัยอยูในจีนในสมัยแผนดินขุนหลวงลีเมา (พ.ศ. ๖๑๒) อยูในนครงายลาว อาณาจักรหนองแสง แลว เปนพุทธศาสนาแบบมหายาน ภายหลังไดจางหายไปเพราะแพรหลายอยูในชนชั้นสูงเทานั้นในขณะที่ผูคนสวน ใหญยังนับถือผีฟา ผีแถน จนกระทั่งพระเจาฟางุมขึ้นครองราชยจึงไดนำพุทธศาสนาเขามาสูอาณาจักรลานชางใหม เมื่อ พ.ศ. ๑๙๐๒ นับจากนั้นพุทธศาสนาจึงไดเจริญรุงเรืองสืบมา นักวิชาการเชื่อวาพระไมในอีสานแรกเริ่มเดิมที่นาจะเกิดขึ้นภายหลังสมัยการปกครองของพระเจาฟางุมและนาจะ เริ่มจากการทำพระพุทธรูปประทับเปนยืนเลียนแบบพระบาง ซึ่งพระเจาฟางุม ไดอัญเชิญมาจากเมืองอินทปตนคร (กัมพูชา) ตอมาจึงไดแพรกระจายความเชื่อสูสามัญชน เนื่องจากพระไมประทับยืนคอนขางทำไดยากและไมเหมาะ สำหรับชางพื้นบาน จึงเปลี่ยนมาสรางพระไมประทับนั่งปางตางๆ แทน ดังนั้นจึงพบเห็นพระไมประทับนั่งมากกวา
ประทับยืนเนื่องจากพระไมประทับยืนคอนขางทำไดยากและไมเหมาะสำหรับชางพื้นบาน จึงเปลี่ยนมาสรางพระไม ประทับนั่งปางตางๆ แทน ดังนั้นจึงพบเห็นพระไมประทับนั่งมากกวาประทับยืน ความเชื่อเกี่ยวกับการทำพระไมของคนอีสาน คนอีสานอันหมายรวมทั้งชาวบาน ชางแกะสลักและพระสงฆมีความเชื่อในการทำพระไมหลายประการดังนี้ • เพื่อผลานิสงสผลบุญแกคนสรางและชางในอานิสงส ภายภาคหนาและการเกิดในดินแดนของพระศรีอาริย เมตไตย • เพื่อเปนพระพุทธบูชา เมื่อชางแกะแลวคนอีสานมักนำพระไมของตนเองรวมทั้งพระอื่นๆ เขาพิธีพุทธา ภิเษกเพื่อใหพระพุทธปฏิมากรที่สรางมีความศักดิ์สิทธิ์และนำไปกราบไหวบูชาแทนองคสัมมาสัมพุทธเจา • เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนาสรางแทนองคสัมมาสัมพุทธเจา • เพื่อตออายุและสืบชะตาใหกับผูปวยหรือเพื่อสะเดาะเคราะหตางๆ • เพื่ออุทิศสวนกุศลใหกับบุพการีและญาติมิตรผูลวงลับ • เพื่อสรางพระพุทธแทนตนของพระผูบวชใหม (เพื่อยืนยันและเปนสักขีพยานในการเขาสูเพศบรรพชิตของ ตน) อางอิง https://cac.kku.ac.th
4.เครื่องปนดินเผาอีสาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ภาคอีสาน ของไทยนั้น เปนแหลงอารยธรรมเกาแก มีรองรอยการตั้งถิ่นฐานของ มนุษย และมีการผลิตเครื่องปนดินเผามาเปนเวลายาวนาน หลักฐานเกี่ยวกับเครื่องปนดินเผาภาคอีสานที่เกาแก และสำคัญที่สุดก็คือ ที่ แหลงโบราณคดีบานเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ซึ่งมีการคนพบ เครื่องปนดินเผาเขียนสี ที่มีอายุเกาแกถึงประมาณ 5,600 ป ปจจุบันไดรับการขึ้นทะเบียนเปนมรดกโลก ลักษณะเดนของลวดลายเครื่องปนดินเผาบานเชียงคือ ลายเขียนสีที่มีเสนโคงออนชอย แสดงอาการเคลื่อนไหว ตลอดเวลา การเขียนลายเสนที่ตอเนื่องไมขาดชวงและแทรกดวยลวดลายอิสระ ลวดลายสวนใหญที่เขียน ไดแก ลายกนหอยที่วนออกหรือเขาจากศูนยกลาง ลายกนหอยมีกานตอกัน ลายรูปประแจจีน ลายแบบขอเกี่ยวกัน ลาย รูปตัวเอสในวงกลม วงรีหรือรูปไข ลายโคงแบบลูกคลื่น วิธีการสรางลวดลายของภาชนะดินเผามีหลายแบบ ไดแก การทำเปนรองบนภาชนะดวยวิธีการขูด ขีด ขุด สัก หรือกลิ้งลาย การปนแปะ และการเขียนสีซึ่งมักจะเขียนดวยสี แดง เอกลักษณของวัฒนธรรมบานเชียงถูกนำมาใชในการพัฒนาผลิตภัณฑเครื่องปนดินเผาของบานเชียงในยุคปจจุบัน ทั้งรูปแบบและลวดลาย เพื่อจำหนายเปนของที่ระลึกแกนักทองเที่ยว ซึ่งไดรับความนิยมจากผูไปศึกษาแหลง โบราณคดีบานเชียงเปนอยางมาก อยางเชนบานคำออ ที่เปนแหลงผลิตเครื่องปนดินเผาแหงหนึ่ง ผลิตภัณฑ เครื่องปนดินเผาของที่นี่จะเขียนลวดลายและการลงสีเลียนแบบลวดลายดั้งเดิมของภาชนะดินเผาที่ขุดพบในแหลง โบราณคดี และอีกสวนหนึ่งก็ไดเขียนลวดลายตามแบบที่ทางพิพิธภัณฑสถานแหงชาติบานเชียงกำหนดไว มีการ ปรับปรุงวิธีการเขียนสีใหเกาะติดกับภาชนะที่คงทนถาวรมากขึ้นโดยการผสมกาวลงไปเล็กนอย สีแดงหรือสีน้ำตาล ที่ใชในการเขียนสีนั้น ไดจากสีของหินลูกรัง ซึ่งมีลักษณะคลายกอนดินแตมีสีแดง เรียกวา ตับหิน เมื่อนำมาบดให ละเอียดแลวนำไปกรองดวยผาจะไดฝุนสีแดงหรือน้ำตาลแดง นำไปใชสำหรับการเขียนลวดลาย อางอิง http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th
5.จักสานอีสาน กลองขาว หรือ กระติบขาว เครื่องจักสานภาคอีสาน ที่เกี่ยวเนื่องดวยวัฒนธรรมการบริโภคขาวเหนียวที่สำคัญ คือ กองขาว และกระติบ กอง ขาวและกระติบของชาวอีสาน ในบริเวณอีสานกลาง และอีสานใต มีรูปแบบเฉพาะตนที่ตางกัน โดยมีรูปแบบ และ วิธีการสานที่เปนของตนเองตามความนิยมของทองถิ่นที่สืบทอดกันมาแตโบราณ กองขาวที่ใชกัน ในบริเวณอีสาน กลาง ประกอบดวยสวนสำคัญ ๓ สวน ฐาน ทำดวยไม ตามแตจะหาได เปนแผนไมกากบาทไหวกัน เพื่อใชเปนฐาน สำหรับตั้ง บางทีก็แกะเปนลวดลาย เพื่อความสวยงามไปดวย ตัวกองขาว สานดวยไมไผซอนกัน ๒ ชั้น เปนรูป คลายโถ โดยมี ฝา รูปรางเหมือนฝาชีครอบอีกชั้นหนึ่ง ขอบฝาจะใชกานตาล เหลาเปนแผนบางๆ โคงทำขอบฝา เพื่อความคงทน การสานกองขาวชนิดนี้ จะตองสานตัวกองขาวซอนกัน ๒ ชั้น เพื่อใหเก็บความรอนไดดี โดยที่จะ สานโครงชั้นในกอน ดวยลายสองที่กน เปนแผนสี่เหลี่ยม เพื่อใหเกิดมุมสี่มุม สำหรับผูกกับไมกากบาท ที่เปนฐานได สะดวก เสร็จแลวจึงสานสวนตอขึ้นมาเปนตัวกองขาว ดวยลายขัด (ภาษาถิ่นเรียก "ลายกราว") โดยใชตอกตะแคง เสนเล็กๆ จนไดขนาดตามตองการ แลวจึงสานตัวกองขาวดานนอกครอบอีกชั้นหนึ่งดวยตอกปน เปนลายสองยืน หรือลายสองเวียน เพื่อใหเกิดความสวยงาม ตัวกองขาวที่สานหุมนี้ จะตองสานใหใหญกวาตัวแบบภายใน แลวพับ ปากกองขาว หุมกลับเขาไปภายในเพื่อความเรียบรอยอีกครั้งหนึ่ง โดยใชเสนหวายผูกคาดไวภายนอกเพื่อรับขอบ ของฝาไปในตัว เมื่อไดตัวกองขาวแลวจึงทำฐาน ใหผายออกรับกับรูปทรงของกองขาวดวย ไมฐาน นี้จะผูกติดกับ สวนกนสี่มุมดวยหวาย เมื่อไดตัวกอง ขาวพรอมฐานแลวจึงสานฝา ซึ่งมักจะสานดวย ตอกปนคอนขางใหญเปนลาย ตางๆ แลวแตจะเรียก โดยสานเปนรูปคลายฝาชี เมื่อไดสวนประกอบที่ สำคัญพรอมแลวจะตองทำหูสำหรับรอย เชือกเพื่อ ใชสะพายบาหรือใชแขวน จากรูปทรงและวิธีการ ของกองขาวแบบนี้จะเห็นวาเปนการสรางรูปแบบ ของ
เครื่องใชใหสนองประโยชนใชสอยไดดีนั่นเอง กองขาวชนิดนี้มีความสมบูรณทั้งรูปทรงที่สวย งามและใชประโยชน ไดดีดวย อางอิง https://saranukromthai.or.th
6.สถาปตยกรรมอีสาน ธาตุและพระธาตุ ธาตุและพระธาตุเปนภาษาถิ่นของภาคอีสานใชเรียกอนุสาวรียหรือสิ่งกอสรางใชบรรจุอัฐิธาตุของผูตายมี ความหมายเชนเดียวกับสถูปหรือเจดียในภาษาภาคกลางธาตุ หมายถึง ที่บรรจุกระดูกของบุคคลธรรมดาสามัญ นับ แตชาวบานไปจนถึงเจาเมืองและพระสงฆองคเจาโดยทั่วไป พระธาตุถูกสรางขึ้นเพื่อประดิษฐานเฉพาะพระบรมสา ริกธาตุขององคสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจา หรือพระอรหันตเจาเทานั้น ความโดดเดนของรูปแบบมักแสดงออกตรง สวนกลางของ “ยอดธาตุ” มากกวาสวนอื่น พระธาตุพนม จ.นครพนม พระธาตุพนมตามอุรังคนิทานเปนพระธาตุที่บรรจุพระอุรังคธาตุขององคพระสัมมาสัมพุทธเจาครั้นเมื่อถึงกาล บูรณะในสมัยพระราชครูโพนสะเม็ก ชางที่บูรณะมาจากเวียงจันทนและไดรูปแบบมาจากพระธาตุหลวงแตชางได ดัดแปลงเฉพาะสวนยอดธาตุจึงกอใหเกิดรูปลักษณใหมของพระธาตุฝงขวาแมน้ำโขง และสงอิทธิพลไปตลอดภาค อีสานสวนบนและสวนกลาง พระธาตุพนมองคปจจุบันสรางแทนองคเกาซึ่งลมไปเมื่อ 11 สิงหาคม 2518 ยอดธาตุทรงคอขวดสูงเรียวเปนของดัด แปลวใหมสมัยรัฐบาลจอมพล ป.พิบูลสงคราม (พ.ศ.2483) วัดพระธาตุพนม วรมหาวิหาร เปนวัดพระอารามหลวง ชั้นเอก ชนิดวรมหาวิหาร ปจจุบันมี พระเทพวรมุนี เปนเจา อาวาส ตั้งแต ป พ.ศ. 2549-ปจจุบัน ประดิษฐาน ณ ริมฝงแมน้ำโขง ถนนชยางกูร บานธาตุพนม ตำบลธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม มีลักษณะเปนเจดียรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสกอดวยอิฐ กวางดานละ 12.33 เมตร สูง 53.6 เมตร มีกำแพงลอมองคพระธาตุ 4 ชั้น องคพระธาตุตั้งอยูบนภูกำพรา (เนินดินสูงจากพื้นธรรมดาประมาณ 3 เมตร) ภายในบริเวณมีบึงขนาดใหญเรียกวาบึงธาตุพนม ในวันเพ็ญเดือน 3 ถึง แรม 1 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปจะมีงาน ประจำปเพื่อเปนการนมัสการพระธาตุพนม อางอิง https://cac.kku.ac.th https://th.wikipedia.org
7.งานกระดาษภาคใต การเลนวาวในภาคใตนั้นนิยมเลนเพื่อความบันเทิงและสนุกสนานเปนหลัก วาวที่เลนกันมากในภาคใตมีหลากหลาย ประเภท อาทิ เบอรอามัส (เปนวาวที่เกิดจากการสืบคนตำนานวาวของสามจังหวัดชายแดนใต) วาววงเดือน (ปจจุบันเปนสิทธิบัตรของประเทศมาเลเซีย) วาวปกเปา วาวนก วาวหลา (วาวจุฬา) วาวอีลุม วาวงู วาวคน วาว กระบอก และวาวใบไม ผูเลนมักชักขึ้นในตอนบายแลวเอาลงในตอนเชาของอีกวันหนึ่ง โดยบางตัวอาจจะติดแอก (ทำจากไมไผและขึงดวยใบลาน) ดวย ซึ่งจะมีที่ดังและไพเราะ (สวนมากจะใชกับวาวที่แขงขัน) แตถาเปนคนสูงอายุ จะมักนิยมเลนวาววงเดือนขนาดใหญ ซึ่งจะประดิษฐวาวที่มีขนาดของปกยาวประมาณ 3-4 เมตร ใชคนสงวาวขึ้น 2- 3 คน และคนชัก 3-4 คน วาวอีลุม วาวอีลุมมีรูปแบบคลายวาวปกเปา โดยมีรูปทรงเปนรูปสี่เหลี่ยมขนมเปยกปูน ที่ปลายปก ๒ ขางติดพู กระดาษเพื่อชวยการทรงตัวในอากาศมีลักษณะเปนรูปสี่เหลี่ยมขนมเปยกปูน มีไมไผเปนโครงสองอันคืออกและปก อกจะสั้นกวาปกเล็กนอย กระดาษที่ใชปดทาบลงบนโครงนี้คือกระดาษวาว ซึ่งจะบางเปนพิเศษสวนปลายของปกทั้ง สองขางจะติดพูกระดาษเพื่อชวยในการทรงตัว ในขณะที่วาวลอยอยูในอากาศ มีหางสำหรับถวงน้ำหนักปองกัน ไมใหวาวสายไปมา อางอิง https://clib.psu.ac.th
8.เครื่องจักสานภาคกลาง ภาคกลางมีพื้นที่กวางขวางและอุดมสมบูรณมากกวาภาคอื่น ๆ มีวัตถุดิบที่นำมาใชทำเครื่องจักสานหลายชนิด และ เครื่องจักสานภาคกลาง สวนใหญจะสัมพันธกับสภาพภูมิศาสตรทองถิ่น และขนบประเพณีของประชาชน ใน ทองถิ่นตาง ๆ เปนอยางดี ลักษณะทางภูมิศาสตรของภาคกลาง ทำใหพื้นที่บริเวณนี้มีความอุดมสมบูรณ ที่ดินสวนใหญ ใชทำการเกษตร จำเปนตองใชเครื่องมือเครื่องใชจักสาน หลายชนิด โดยเฉพาะบริเวณที่ราบลุม เจาพระยา ทาจีน และแมกลอง ซึ่งเปนที่โลง ประชาชนนิยมปลูกไมไผไว ตามบริเวณหมูบาน และตามหัวไรปลายนา และนอกจากนี้ในบริเวณจังหวัดกาญจนบุรี เพชรบุรี ลงไปจนถึงจังหวัด ประจวบคีรีขันธ มีภูเขาตะนาวศรี เปนแนวเขาที่มีปาไมไผอยูเปนจำนวนมาก จากลักษณะดังกลาว ทำใหบริเวณ ภาคกลางมีการทำเครื่องจักสานอยางแพรหลาย แตก็มีเครื่องจักสาน สวนที่ทำดวยวัตถุดิบอยางอื่นบาง ไดแก ใบ ลาน ใบตาล หวาย ผักตบชวา เปนตน ลักษณะภูมิประเทศของภาคกลาง เปนองคประกอบสำคัญในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึ่งจำเปนตองใชเครื่องจักสานในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ ขนบประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อของทองถิ่น ก็เปนเครื่องกำหนดรูปแบบของเครื่องจักสานดวย เครื่องจักสานอีกชนิดหนึ่ง ที่ถือไดวา เปนเครื่องจักสานที่มีลักษณะเฉพาะถิ่นของภาคกลางคือ ปลาตะเพียนสาน สำหรับแขวนไวเหนือเปลเด็ก สานดวยใบลาน หรือใบตาล สานเปนรูปปลาตะเพียนตัวใหญตัวหนึ่ง มีลูกปลาตัวเล็ก ๆ หอยเปนพวงอยูขางลาง รูปรางลักษณะของปลาตะเพียนเลียนแบบมาจากปลาตะเพียนจริงๆ นอกจากนี้ยังมี เครื่องเลนเด็ก ที่สานขึ้นจากใบไมจำพวกใบลาน ใบตาล อีกหลายอยาง ไดแก สานเปนกำไลขอมือ หมวก ตั๊กแตน และกุง เปนตน ปลาตะเพียนสานเปนความเชื่ออยางหนึ่งของชาวชนบท ที่มีมาแตโบราณ การแขวนปลาตะเพียนสานไวเหนือเปล จะตองแขวนใหพอดีกับระดับที่เด็กมองเห็นไดตรงๆ ไมคอนไปทางหัวนอน หรือคอนไปทางปลายเทา จะทำใหเด็ก ตาไมปกติได หากเด็กมองปลาตะเพียนสานเปนเวลานานๆ นอกจากนี้ คนโบราณยังเชื่อวา ถาแขวนปลาตะเพียน ไปทางหัวนอนมาก จะทำใหเด็กตาชอนขึ้น เพราะถูกแมซื้อมากวน ซึ่งเปนความเชื่ออยางหนึ่งของคนไทยในอดีต และแมในปจจุบันนี้ ชาวชนบทก็ยังนิยมเลี้ยงเด็กใหนอนในเปลไมไผ ที่แกวงไกวไดอยู แตการใชปลาตะเพียนใบ ลานแขวนดูจะลดนอยไปมาก การทำปลาตะเพียนสานในปจจุบัน มีทำที่อำเภอเมือง พระนครศรีอยุธยา จังหวัด พระนครศรีอยุธยา แตใชแขวนไวดูเลน เปนเครื่องประดับตกแตงบาน มากกวาใชแขวนเหนือเปลเด็ก และปลา
ตะเพียนสานในปจจุบัน นิยมตกแตงระบายสีใหมีสีสันสวยงามสะดุดตา มากกวาที่จะเปนสีของใบลาน หรือใบตาล แทๆ ซึ่งเปนการประยุกตรูปแบบ ใหตรงตามความตองการของผูบริโภค อยางไรก็ตาม เครื่องจักสานภาคกลางชนิดตางๆ ที่กลาวมาแลว จะเห็นวา มีรูปแบบ และลักษณะเฉพาะถิ่น ที่ตาง ไปจากเครื่องจักสานภาคอื่นๆ ซึ่งมีสาเหตุมาจากองคประกอบแวดลอม ทางสภาพภูมิศาสตร ประโยชนใชสอย ขนบประเพณี และความเชื่อของทองถิ่น ปจจุบัน เครื่องจักสาน ยังเปนเครื่องมือเครื่องใชในชีวิตประจำวันของชาว ชนบทจำนวนมาก แตเครื่องจักสานจำนวนไมนอย ไดรับการประยุกตรูปแบบ ใหเหมาะสมกับความเปลี่ยนแปลง ทางสังคม และวัฒนธรรมของทองถิ่น แตก็ยังมีเอกลักษณเฉพาะถิ่นที่นาสนใจหลายอยาง อางอิง https://saranukromthai.or.th
9.สถาปตยกรรมไทย ภาคเหนือ เรือนไทยภาคเหนือ รูปทรงจะมีความโดดเดนเปนแบบศิลปะลานนา การปลูกเรือนพักอาศัยของคหบดีผูมีอันจะกินทางภาคเหนือนิยม ใชสัญลักษณ ”กาแล” ซึ่งเปนไมปานลมสลักลายอยางงดงามไขวกันติดที่ปลายยอดหลังคา ใตถุนของตัวเรือน คอนขางต่ำ เพราะอยูบนดอยหรือทิวเขา น้ำทวมไมถึง หลังคาสวนใหญจะเปนทรงหนาจั่วคลายเรือนไทยภาคกลาง แตจะถางมากกวา ที่ยอดของปนลมมักติดกาแล และดวยสภาพภูมิอากาศที่หนาวเย็นกวา เรือนภาคเหนือจึงมี หนาตางบานเล็กและแคบ มักจะวางโองน้ำพรอมกระบวย หรือ มีเรือนน้ำใหผูสัญจรไปมาไดดื่มกิน ถือเปน เอกลักษณทางวัฒนธรรมอยางหนึ่งของเรือนลานนา ครัวมักสรางแยกจากเรือนนอน มีระเบียงหลังบานติดกับเรือน ครัว การแบงอาณาเขตของบานจะใชวิธีลอมรั้วดวยไมไผขัดกันเปนตาโปรง อางอิง https://vernculararch.blogspot.com นางสาว อารียา แสนรังค รหัส 63108406139 สาขาการบัญชี