นิราศนรินทร์คำโคลง

นิราศนรินทร์คำโคลง

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

คลิปวิดีโอบทประพันธ์

ความเป็นมา

นิราศเป็นวรรณคดีประเภทหนึ่งที่นิยมแต่งกันมานานแล้ว นิราศ
เรื่องแรกของไทยนั้น คือ โคลงนิราศหริภุญชัย ซึ่งแต่งในสมัยกรุง
ศรีอยุธยา นิราศแต่งขึ้นเพราะจากนางอันเป็นที่รัก ดังนั้นเมื่อจะแต่ง
นิราศจึงต้องมีบทครวญถึงนาง สาเหตุที่แต่งนิราศน่าจะเกิดจากการ
เดินทางไกล ซึ่งใช้เวลายาวนาน จึงแต่งนิราศเพื่อคลายความเหงาและ
ความเบื่อหน่าย

ประวัติผู้แต่ง ผู้แต่งนิราศนรินทร์ คือนายนรินทร์

ธิเบศร์ (มิใช่ชื่อตัวแต่เป็นบรรดาศักดิ์ใน

สมัยโบราณ มีนามเดิมว่า อิน รับราชการ

เป็นมหาดเล็กในกรมพระราชวังบวร จาก

โคลงบทสุดท้ายในเรื่องเท่านั้น มีข้อความ

ดังนี้

โคลงเรื่องนิราศนี้ นรินทร์อิน

รองบาทบวรวังถวิล ว่าไว้

ลักษณะคำประพันธ์

นิราศนรินทร์คำโคลง แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท ร่ายสุภาพ ๑ บท
และโคลงสี่สุภาพ ๑๔๓ บท

ร่ายสุภาพ แต่งเป็นวรรค วรรคละประมาณ 5 คำ หรือมากกว่านั้น และ
จะแต่งให้ยาวกี่วรรคก็ได้ แต่สามวรรคสุดท้ายก่อนที่จะจบจะต้องมี
ฉันทลักษณ์เป็นโคลงสองสุภาพเสมอ

ร่ายสุภาพ

แผนผังร่ายสุภาพ

ตัวอย่างร่ายสุภาพ

โคลงสี่สุภาพ

แผนผังโคลงสุภาพ

ตัวอย่างโคลงสุภาพ

จุดมุ่งหมาย

นิราศนรินทร์คำโคลงนี้ถูกประพันธ์โดยนายนรินทรธิเบศร์ (อิน)
เมื่อตามเสด็จกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์และจากนางอันเป็นที่รัก
มายกทัพหลวงไปปราบพม่าซึ่งยกลงมาที่เมืองถลางและชุมพร

ผู้แต่งมีจุดประสงค์หลักในการคร่ำครวญถึงสตรีอันเป็นที่รักอยู่ห่างไกล ส่วน
รายละเอียดอื่นๆเป็นเพียงส่วนประกอบ มีการพรรณนาถึงสถานที่ที่ไปแต่ใจความ
หลักยังคงมีเพียงการคร่ำครวญ เช่น
ใจความว่า “เรือมาถึงตำบลบ้านบ่อซึ่งน้ำแห้งหมด ไม่มีน้ำให้เห็นเลย มีแต่น้ำตาของ
พี่ที่เป็นเลือดไหลลามไปทั่ว นางผู้เป็นเบญจกัลยานีโปรดมาช่วยซับน้ำตาให้พี่ด้วย

เรื่องย่อ

เนื้อเรื่องเริ่มด้วยการยอพระเกียรติ
พระมหากษัตริย์ ชมเมือง กล่าวถึงความเจริญ
รุ่งเรื่องของพระพุทธศาสนา ต่อจากนั้น
เป็นการรำพันถึงการจากนางอันเป็นที่รัก
เพราะต้องไปราชการสงครามทางเรือและ
พรรณนาสถานที่ที่ผ่านไป

บทประพันธ์
นิราศนรินทร์คำโคลง

บทประพันธ์นิราศ
นรินทร์คำโคลง

อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤๅ
สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร เจิดหล้า
บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ
บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้ นใจเมือง ฯ

เรืองเรืองไตรรัตน์พ้น พันแสง
รินรสพระธรรมแสดง ค่ำเช้า
เจดีย์ระดะแซง เสียดยอด
ยลยิ่งแสงแก้วเก้า แก่นหล้าหลากสวรรค์ ฯ

โบสถ์ระเบียงมรฑปพื้น ไพหาร
ธรรมาสน์ศาลาลาน พระแผ้ว
หอไตรระฆังขาน ภายค่ำ
ไขประทีปโคมแก้ว ก่ำฟ้าเฟือนจันทร์

โฉมควรจักฝากฟ้า ฤๅดิน ดีฤๅ
เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ลอบกลํ้า
ฝากลมเลื่ อนโฉมบิน บนเล่า นะแม่
ลมจะชายชักชํ้า ชอกเนื้อเรียมสงวน

ฝากอุมาสมรแม่แล้ ลักษมี เล่านา
ทราบสยมภูวจักรี เกลือกใกล้
เรียมคิดจบจนตรี โลกล่วง แล้วแม่
โฉมฝากใจแม่ได้ ยิ่งด้วยใครครอง




พระนางอุมา พระพระนางลักษมี พระนารายณ์

จากมามาลิ่วลํ้า ลำบาง
บางยี่เรือราพลาง พี่พร้อง
เรือแผงช่วยพานาง เมียรม่าน มานา
บางบ่รับคำคล้อง คล่าวนํ้าตาคลอ

เห็นจากจากแจกก้าน แกมระกำ
ถนัดระกำกรรมจำ จากช้า
บาปใดที่โททำ แทนเท่า ราแม่
จากแต่คาบนี้หน้า พี่น้องคงถนอม

เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย
เมรุชุบสมุทรดินลง เลขแต้ม
อากาศจักจารผจง จารึก พอฤๅ
โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม อยู่ร้อนฤๅเห็น

เกมทดสอบความรู้ความเข้าใจเรื่อง นิราศนรินทร์คำโคลง

ใบงานเรื่อง นิราศนรินทร์คำโคลง

ขอบคุณค่ะ