องค์ประกอบของการสื่อสาร

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสาร และเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 ก คำ นำ คู่มือการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ( E-BOOK ) หน่วยที่ 2เรื่ององค์ประกอบ ของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์เล่มนี้จัดทำ ขึ้นเพื่อใช้นำ ใช้ในการ ประกอบการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้เทคโนโลยี (วิทยาการ คำ นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ซึ่งเป็นสื่อนวัตกรรมที่สมบูรณ์ ครบถ้วนทั้งด้าน เนื้อหาสาระ เป็นขั้นตอนที่เข้าใจง่าย สำ หรับครู สามารถนำ ไปใช้ในการประกอบ การสอนได้เป็นอย่างดี สำ หรับนักเรียนใช้เป็นแนวทางในการศึกษาค้นคว้าด้วย ตัวเอง การจัดทำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ( E-BOOK ) ซึ่งเป็นสื่อการเรียนรู้ที่ เหมาะสมกับวัยและระดับชั้นของนักเรียน ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ( E-BOOK ) หน่วยที่ 2 เรื่ององค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์เล่มนี้จะเป็น ประโยชน์ต่อการจัดการเรียนการสอน ตลอดจนนำ ไปสู่การสร้างสรรค์ผลงาน ผู้จัดทำ นางสาวสุทธิพร จันทะงาม

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 ข สารบัญ เรื่อง หน้า คำ นำ สารบัญ จุดประสงค์การเรียนรู้ องค์ประกอบของการสื่อสาร ก ข 1 2 สื่อกลางประเภทมีสาย 5 สื่อกลางประเภทไม่มีสาย 8 บรรณานุกรม 12

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 1 จุดประสงค์ของบทเรียน รู้จักองค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เลือกใช้บริการบนอินเทอร์เน็ตได้อย่างถูกต้อง ยกตัวอย่างองค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่าย คอมพิวเตอร์

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 องค์ประกอบของการสื่อสาร องค์ประกอบของการสื่อสาร องค์ประกอบหลักของระบบสื่อสารข้อมูลมีอยู่5 อย่าง ได้แก่ ผู้ส่ง(SENDER)ผู้รับ(RECEIVER)ข่าวสาร(MESSAGE) สื่อกลาง(MEDIA) และโพรโท คอล(PROTOCOL) ผู้ส่ง (SENDER) ผู้ส่งในที่นี้หมายถึง อุปกรณ์ที่ท าหน้าที่ในการจัดส่งข้อมูล ข่าวสาร ซึ่งสามารถเป็นได้ทั้ง คอมพิวเตอร์โทรศัพท์กล้องวิดีโอ เป็นต้น ผู้รับ (RECEIVER) ผู้รับ คือ อุปกรณ์ที่ใช้ส าหรับรับข่าวสารที่ส่งมาจากผู้ส่ง เช่น คอมพิวเตอร์โทรศัพท์วิทยุ โทรทัศน์เป็นต้น 2

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 ข่าวสาร (MESSAGE) ข่าวสารประกอบด้วยข้อมูลหรือสารสนเทศที่ได้ส่งมอบ ระหว่างกัน ซึ่งสามารถเป็นได้ทั้งข้อมูลที่ เป็นข้อความ ตัวเลข รูปภาพ เสียง วิดีโอ หรือมัลติมีเดีย สื่อกลาง (MEDIA) หน้า 2 จาก 8 สื่อกลาง หมายถึงสื่อกลางส่งข้อมูลที่ใช้ใน การสื่อสาร (TRANSMISSION MEDIA) ซึ่งอาจเป็น สื่อกลางประเภทสาย เช่น สาย เคเบิล สายโทรศัพท์ และสื่อกลางประเภทไร้สาย เช่น คลื่นวิทยุ ซึ่งสื่อกลาง ดัง กล่าวท าหน้าที่ในการให้ข้อมูลสามารถเดินทางจากต้นทางไปยังปลายทางได้ โพรโตคอล (PROTOCOL) โพรโตคอล เป็นกฎเกณฑ์หรือข้อตกลงที่ใช้ในการ สื่อสารข้อมูล เพื่อให้การสื่อสารระหว่าง อุปกรณ์นั้นมีความเข้าใจในทิศทาง เดียวกันและสามารถสื่อสารกันได้หากไม่มีโปรโตคอลแล้วอุปกรณ์ทั้งสอง อาจจะ ติดต่อกันได้แต่ไม่สามารถสื่อสารกันได้เช่นเดียวกันกับมีบุคคล 2 คนที่ต้องการ พบปะกัน และเมื่อได้พบกัน แล้วแต่กลับสนทนากันไม่รู้เรื่อง เนื่องจากคนหนึ่งพูด ภาษาไทยและอีกคนหนึ่งพูดภาษาญี่ปุ่น ซึ่งทั้งสองได้มี การติดต่อกันแล้วแต่ไม่ สามารถสื่อสารระหว่างกันได้อย่างเข้าใจ 3

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 สื่อกลางในการสื่อสารข้อมูล สื่อกลาง, ตัวกลาง หรือสายเชื่อมโยง เป็นส่วนที่ ทำ ให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ เข้าด้วยกัน และอุปกรณ์ที่ยอมให้ ข่าวสารข้อมูลเดินทางผ่านจากผู้ส่งไปสู่ผู้รับ สื่อกลางที่ใช้ในการสื่อสารข้อมูลมี อยู่หลาย ประเภท แต่ละประเภทมีความแตกต่างกันในด้านของปริมาณข้อมูลที่ สื่อกลางนั้นๆ สามารถน าผ่านไปได้ในเวลา ขณะใดขณะหนึ่ง การวัดปริมาณหรือ ความจุในการน าข้อมูลหรือที่เรียกกันว่า แบนด์วิดธ์ (BANDWIDTH) มีหน่วย เป็น จ านวน บิต ข้อมูลต่อวินาที (BITS PER SECOND: BPS) 4

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 สื่อกลางแบ่งออกเป็น 2 พวกใหญ่ๆ คือสื่อกลางจ าพวกที่มีสายได้ เช่น สาย เกลียวคู่ สายโคแอกเชียล และสายไฟเบอร์ออปติก และสื่อกลางจ าพวกที่ไม่มีสาย หรือไร้สาย เช่น คลื่นไมโครเวฟ คลื่นวิทยุ และคลื่น ดาวเทียม ลักษณะของ ตัวกลางต่างๆ มีดังต่อไปนี้ สื่อกลางประเภทมีสาย 1. สายคู่บิดเกลียว(TWISTED PAIR CABLE) ประกอบด้วยเส้นลวดทองแดงที่ หุ้มด้วยฉนวน พลาสติก 2เส้นพันบิดเป็นเกลียว ทั้งนี้เพื่อลดการรบกวนจาก คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจากคู่สาย ข้างเคียงภายในเคเบิลเดียวกันหรือจากภายนอก เนื่องจากสายคู่บิดเกลียว นี้ยอมให้สัญญาณไฟฟ้าความถี่สูงผ่านได้ ส าหรับ อัตราการส่งข้อมูลผ่าน สายคู่บิดเกลียวจะขึ้นอยู่กับความหนาของสายด้วย กล่าวคือ สาย ทองแดงที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางกว้าง จะสามารถส่งสัญญาณไฟฟ้า ก าลัง แรงได้ ท าให้สามารถส่งข้อมูลด้วยอัตราส่งสูง โดยทั่วไปแล้วส าหรับการ ส่งข้อมูลแบบดิจิทัล สัญญาณที่ส่งเป็นลักษณะ คลื่นสี่เหลี่ยม สายคู่บิดเกลียว สามารถใช้ส่งข้อมูลได้ถึง100เมกะบิตต่อ วินาที ในระยะทางไม่เกิน 100 เมตร เนื่องจากสายคู่บิดเกลียว มีราคาไม่แพงมาก ใช้ส่งข้อมูลได้ดี จึงมีการใช้งาน อย่างกว้างขวาง ตัวอย่างเช่น 5

2. สายโคแอกเชียล (COAXIAL CABLE) หรือสายโคแอก เป็นสายสื่อสารที่มี คุณภาพดีกว่า สายเกลียวคู่ มีลักษณะเช่นเดียวกับสายที่ต่อจากเสาอากาศของ โทรทัศน์ สายโคแอกเชียลที่ใช้ทั่วไปมี 2 ชนิดคือ 50 โอห์ม ซึ่งใช้ส่งข้อมูลแบบ ดิจิตอล และชนิด 75 โอห์ม ซึ่ง ใช้ส่งข้อมูลสัญญาณแอนะล็อก สายประกอบด้วย ลวดทองแดงที่เป็นแกนหลักหนึ่งเส้นที่หุ้มด้วยฉนวนชั้นหนึ่ง เพื่อป้องกันกระแส ไฟรั่วจากนั้นจะหุ้มด้วยตัวน าซึ่งท าจาก ลวดทองแดงถักเป็นเปีย เพื่อป้องกัน การรบกวนของคลื่น แม่เหล็กไฟฟ้าและสัญญาณรบกวนอื่นๆ ก่อนจะหุ้มชั้นนอก สุดด้วยฉนวนพลาสติก ลวดทองแดงที่ถักเป็นเปียนี้เอง เป็น ส่วนหนึ่งที่ท าให้สาย แบบนี้มีช่วงความถี่สัญญาณไฟฟ้า สามารถผ่านได้สูงมากและนิยมใช้เป็นช่อง สื่อสารสัญญาณ แอนะล็อกเชื่อมโยงผ่านใต้ทะเลและใต้ดิน น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 6

3. สายใยแก้วน าแสง (FIBER OPTIC CABLE) หรือ หรือเส้นใย แก้วน าแสง แกน กลางของ สายประกอบด้วยเส้นใยแก้วหรือเส้นพลาสติกขนาดเล็ก ภายในกลวง หลายๆ เส้น อยู่รวมกัน เส้นใยแต่ละเส้นมี ขนาดเล็กประมาณเส้นผมของมนุษย์ เส้นใยแต่ละเส้น ห่อหุ้มด้วยเส้นใยอีกชนิดหนึ่งก่อนจะหุ้มชั้นนอกสุดด้วย ฉนวน การส่งข้อมูลผ่านทางสื่อกลางชนิดนี้ข้อมูลจะอยู่ ในรูปของคลื่นแสง ที่สะท้อน กลับไปมาที่ผิวของสาย ชั้นในใยแก้วน าแสงจากต้นทางไปยังปลายทาง โดยมีตัว ไดโอดที่ท าหน้าที่ในการแปลง สัญญาณข้อมูลทางไฟฟ้าให้เป็นแสง และสัญญาณ แสงเป็นสัญญาณทางไฟฟ้า สายใยแก้วน าแสงมักใช้ในการส่งข้อมูลระยะไกล สามารถมีช่องสัญญาณได้ถึง 20,000 - 100,000 ช่องทาง และ สามารถส่งข้อมูล ได้เร็วที่สุด เนื่องจากความสามารถในการส่งข้อมูลด้วยอัตราความหนาแน่นสูง และไม่มีการ ก่อกวนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ท าให้สามารถส่งข้อมูลทั้งตัวอักษร เสียง ภาพกราฟิก หรือวีดิทัศน์ได้ในเวลา หน้า 4 จาก 8 เดียวกัน อีกทั้งยังมีความ ปลอดภัยในการส่งสูง แต่อย่างไรก็มีข้อเสียเนื่องจากการบิดงอสายสัญญาณจะท าให้เส้น ใยหัก จึงไม่สามารถใช้สื่อกลางชนิดนี้ในการเดินทางตามมุมตึกได้ เส้น ใยน าแสงมีลักษณะพิเศษที่ใช้ส าหรับ เชื่อมโยงแบบจุดไปจุด ดังนั้นจึงเหมาะที่จะ ใช้กับการเชื่อมโยงระหว่างอาคารกับอาคาร หรือระหว่างเมืองกับเมือง เส้นใยน า แสงจึงถูกน าไปใช้เป็นสายแกนหลัก น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 7

สื่อกลางประเภทไม่มีสาย 1. อินฟาเรด (INTRARED) เป็นลักษณะของคลื่นที่ใช้ในการส่งข้อมูลระยะ ใกล้ๆ ในช่วง ความถี่ที่แคบมาก ใช้ช่องทางสื่อสารน้อย มักใช้กับการสื่อสารข้อมูล ที่ไม่มีสิ่งกีดขวาง ระหว่างตัวส่งกับตัวรับสัญญาณ โดยต้องใช้ วิธีการสื่อสารตาม แนวเส้นตรง ระยะทางไม่ เกิน 1 – 2เมตร ความเร็วประมาณ 4 -5 เมกกะบิตต่อ นาที เช่น การส่งสัญญาณจากรีโมตคอนโทรลไปยังโทรทัศน์ การเชื่อมต่อ คอมพิวเตอร์สองเครื่องโดย ผ่านพอร์ตไออาร์ดีเอ เป็นต้น น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 2. บลูทูธ คือ เทคโนโลยีการสื่อสารไร้สายระยะใกล้แบบเครือข่ายไร้สายส่วน บุคคล (WIRELESS PERSONAL AREA NETWORKS: WPAN) เป็นมาตรฐานที่ถูก ออกแบบมาเพื่อใช้ในการเชื่อมต่อ อุปกรณ์ไร้สายขนาดเล็ก เช่น เครื่องพีดีเอ (PERSONAL DIGITAL ASSISTANT:PDA) อุปกรณ์ สื่อสารแบบพกพาหรือเคลื่อนที่ รวมไปถึงการ เชื่อมต่อกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตผ่านอุปกรณ์ ปลายทางที่ให้ บริการ 8

3. ไมโครเวฟ (MICROWAVE) จะใช้การส่งสัญญาณคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าไปใน อากาศพร้อมกับข้อมูลที่ต้องการส่ง และต้องมีสถานีที่ทำ หน้าที่ส่งและรับข้อมูล และเนื่องจากสัญญาณไมโครเวฟจะเดินทางเป็นเส้นตรงไม่สามารถเลี้ยวหรือโค้ง ตามขอบโลกได้ จึงต้องมีการตั้งสถานีรับ – ส่งข้อมูลเป็นระยะๆ และส่งข้อมูลต่อ กันเป็นทอดๆ ระหว่างสถานีต่อสถานี จนกว่าจะถึงสถานีปลายทาง และแต่ละ สถานีจะตั้งอยู่ในที่สูง เช่น ดาดฟ้าของตึกสูล ยอดเขา เป็นต้น เพื่อหลีกเลี่ยงการ ชนสิ่งกีดขวางในแนวการเดินทางของสัญญาณ เหมาะกับการส่งข้อมูลในพื้นที่ ห่างไกล และทุรกันดาร น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 9

4. ดาวเทียม (SATELLITE) เป็นสถานีรับส่งสัญญาณไมโครเวฟบนดาดฟ้า ซึ่ง ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเพื่อหลีกเลียงข้อจำ กัดของสถานีรับ – ส่งไมโครเวฟบนผิว โลก เพื่อใช้เป็นสถานีรับ – ส่ง สัญญาณไมโครเวฟบนอวกาศ และทวนสัญญาณ ในแนวโคจรของโลก ซึ่งจะต้องมีสถานีภาคพื้นดิน ทำ หน้าที่รับและส่งสัญญาณ ขึ้นไปบนดาวเทียมที่โคจรอยู่สูงจากพื้นโลกประมาณ 35,600 ไมล์ โดยดาวเทียม เหล่านั้นจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วที่เท่ากับการหมุนของโลก จึงเสมือนกับ ดาวเทียมนั้นอยู่นิ่งกับที่ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเอง ทำ ให้การส่งสัญญาณ ไมโครเวฟจากสถานีหนึ่งขึ้นไปบนดาวเทียมและการกระจายสัญญาณจาก ดาวเทียมลงมายังสถานีตามจุดต่างๆ บนผิวโลกเป็นไปอย่างแม่นยำ น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 10

4. ดาวเทียม (SATELLITE) เป็นสถานีรับส่งสัญญาณไมโครเวฟบนดาดฟ้า ซึ่ง ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเพื่อหลีกเลียงข้อจำ กัดของสถานีรับ – ส่งไมโครเวฟบนผิว โลก เพื่อใช้เป็นสถานีรับ – ส่ง สัญญาณไมโครเวฟบนอวกาศ และทวนสัญญาณ ในแนวโคจรของโลก ซึ่งจะต้องมีสถานีภาคพื้นดิน ทำ หน้าที่รับและส่งสัญญาณ ขึ้นไปบนดาวเทียมที่โคจรอยู่สูงจากพื้นโลกประมาณ 35,600 ไมล์ โดยดาวเทียม เหล่านั้นจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วที่เท่ากับการหมุนของโลก จึงเสมือนกับ ดาวเทียมนั้นอยู่นิ่งกับที่ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเอง ทำ ให้การส่งสัญญาณ ไมโครเวฟจากสถานีหนึ่งขึ้นไปบนดาวเทียมและการกระจายสัญญาณจาก ดาวเทียมลงมายังสถานีตามจุดต่างๆ บนผิวโลกเป็นไปอย่างแม่นยำ น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 11

HTTP://WWW.TUP.AC.TH/TUP/LEARNING/องค์ประกอบของระบบ สื่อสารข้อมูล.PDF น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2 12 บรรณานุกรม HTTPS://BEERDOTA.WORDPRESS.COM/เทคโนโลยีการรับส่งข้อม-2/

น างสาวสุ ทธิพร จันทะงาม องค์ประกอบของการสื่อสารและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ วิทยาการคำ นวณ ม.2