พญาคัคันคาก
พระนางแก้วเทวี มเหสีแห่งพระยาเอกราชเจ้าเมืองอินตามหานคร ได้ ประสูติพระโอรส ซึ่ง ซึ่ มีผิวพรรณเหลือ ลื งอร่ามดั่ง ดั่ ทองคำ แต่ทว่ามี ผิวหนังดุจคางคก และในวันที่พ ที่ ระกุม กุ ารประสูติเกิดอัศจรรย์ขึ้น ขึ้ บนพื้น โลก ฝนตกฟ้า ฟ้ ร้องฟ้า ฟ้ ผ่าเปรี้ยงปร้าง ลมพายุพัดต้นไม้หักล้ม ล้ ระเนระนาด เสียงดังสนั่น นั่ หวั่น วั่ ไหวราวกับว่าโลกจะถล่ม ล่ ทลาย ซึ่ง ซึ่ เป็น สัญลัก ลั ษณ์ของผู้มีบุญลงมาเกิด พระยาเอกราชได้จัดหาหญิงสาวที่มี ที่ มี ลัก ลั ษณ์ดีเช่นมีถันเต่งตึงกลมงามมาเป็นแม่เลี้ย ลี้ งนางนมแก่พระกุม กุ าร เมื่อพระกุม กุ ารเจริญวัยเติบใหญ่เป็นหนุ่มก็คิดอยากได้คู่ค คู่ รอง และ อยากได้ปราสาทเสาเดียวไว้เป็นที่ปที่ ระทับ จึงเข้าเฝ้าทูลขอให้พระบิดา ช่วย ฝ่า ฝ่ ยพระบิดาเห็นว่าพระโอรสของตนมีรูปร่างผิดแผกแตกต่างไป จากคนทั้ง ทั้ หลาย คงไม่มีหญิงใดปรารถนาจะได้เป็นคู่ค คู่ รอง จึงทรง บอกให้พระกุม กุ ารเลิก ลิ ล้ม ล้ ความคิดเช่นนั้นเสีย โดยให้เหตุผลว่าพระ กุม กุ ารมีรูปร่างอัปลัก ลั ษณ์ ทำ ให้พระกุม กุ ารเสียพระทัยยิ่ง ยิ่ นัก
ต่อมาในกลางดึกสงัดของคืนวันหนึ่ง นึ่ พระกุม กุ ารจึงตั้ง ตั้ จิตอธิษฐานว่า ถ้าตนเคยได้สร้างสมบุญบารมีมา ก็ขอให้สำ เร็จดังความปรารถนา ด้วยเถิด ด้วยแรงอธิษฐานทำ ให้บัณฑุกัมพลศิลาอาสน์ซึ่ง ซึ่ เป็นที่ ประทับนั่ง นั่ ของพระอินทร์เกิดแข็งกระด้างขึ้น ขึ้ พระอินทร์จึงลงมา เนรมิตปราสาทเสาเดียวอันงดงามหาที่เ ที่ ปรียบมิได้ พร้อมด้วยข้าทาส บริวาร เครื่องอุปโภคบริโภคล้ว ล้ นแล้ว ล้ไปด้วยทิพย์ปานประหนึ่ง นึ่ เมือง สวรรค์ และยังได้นำ เอานางแก้วจากอุดรกุรุ กุ ทวีปมามอบให้เป็นคู่ค คู่ รอง ก่อนจากได้เนรมิตพระกุม กุ ารให้เป็นชายหนุ่มรูปงาม พระยาเอกราช เห็นประจักษ์ในบุญบารมีของลูกแล้ว ล้ จึงเวนราชสมบัติบ้านเมืองให้ ครอบครอง เมื่อพระกุม กุ ารได้ครองราชย์แล้ว ล้ เจ้าเมืองทั้ง ทั้ หลายในชมพูทวีปต่างก็ มาขออยู่ใต้ร่มบารมี แม้พวก พญาครุฑ พญานาค พญาหงส์ เหล่า ล่ สัตว์น้อยใหญ่ เช่น ช้าง ม้า เสือ สิงห์ กระทิง แรด ลงไปถึงกบ เขียด อึ่ง อึ่ อ่าง คางคก ผึ้ง ผึ้ ต่อ แตน มด ปลวก ต่างพากันมาถวายตัวเป็น บริวารจนหมดสิ้น
ทำ ความไม่พอใจให้พระยาแถนเป็นยิ่ง ยิ่ นัก พระยาแถนจึงไม่ยอมให้ พวกพระยานาคลงเล่น ล่ น้ำ เป็นเหตุให้เกิดความแห้งแล้ง ล้ฝนไม่ตกลง มายังโลกมนุษย์เป็นเวลาหลายปี ทำ ให้พืชพันธุ์ธัญญาหารเหี่ย หี่ วเฉา ตาย มนุษย์และเหล่า ล่ สัตว์พากันเดือดร้อน จึงไปทูลให้พระยาคางคก ทราบ พระยาคางคกจึงไปยังเมืองบาดาล ถามพวกนาคดู เมื่อรู้เหตุที่ ทำ ให้ฝนแล้ง ล้ แล้ว ล้ พระยาคางคกจึงยกทัพอันประกอบไปด้วยมนุษย์ และเหล่า ล่ สัตว์ทั้ง ทั้ หลายบรรดามีอยู่ในโลกขึ้น ขึ้ไปทำ สงครามกับพวก แถนฟ้า ฟ้ พระยาคางคกกับพระยาแถนฟ้า ฟ้ได้ต่อสู้กันด้วยอิทธิฤทธิ์ต่ ธิ์ ต่ างๆ เมื่อ พระยาแถนเห็นว่าจะเอาชนะพระยาคางคกด้วยฤทธิเดชไม่ได้ จึงท้าให้ ชนช้างกัน ในที่สุที่ สุ ดพระยาคางคกชนะจับพระยาแถนฟ้า ฟ้ได้ให้พระยา นาคมัดไว้ พระยาแถนจึงขอยอมแพ้ขอมอบถวายบ้านเมืองให้ และ สัญญาว่าจะส่งน้ำ ฝนลงมาให้ตามฤดูกาลดังเดิม และจะลงมาปลูก พันธุ์ข้าวทิพย์ลูกเท่ามะพร้าวให้ นับแต่นั้นมา พอถึงฤดูทำ นาฝนก็ ตกลงมายังความชุ่มชื้นให้แก่แผ่นดินเป็นประจำ ทุกๆ ปี พระยาคางคกปกครองบ้านเมืองด้วยทศพิธราชธรรม คือศีลภาวนา สร้างกุศ กุ ลกรรมอยู่มิได้ขาด ทำ ให้ชาวประชาร่มเย็นเป็นสุขกันทั่ว ทั่ หน้า พระองค์ทรงพระชนมายุได้แสนปีจึงสวรรคต หลัง ลั จากนั้นมาชาวโลก ก็ได้อาศัยหนทางที่พ ที่ ระยาคางคกสร้างไว้ขึ้น ขึ้ไปเรียนเอาเวทย์มนต์ คาถาจากพวกพระยาแถน เมื่อลงมายังโลกแล้ว ล้ ก็ใช้คาถาอาคมที่ต ที่ น เรียนมาจากครูบาอาจารย์เดียวกันรบราฆ่าฟัน ฟั กันล้ม ล้ ตายเป็นจำ นวน มากต่อมาก และพวกมนุษย์ยังพากันเกียจคร้านไม่เอาใจใส่เรือกสวน ไร่นา เมื่อข้าวกล้า ล้ ที่พ ที่ ระยาแถนลงมาปลูกให้ตามคำ สัญญากับพระยา คางคกสุกแก่แล้ว ล้ ก็ไม่พากัน
ทำ ยุ้งฉางไว้ใส่ มิหนำ ซํ้ายังพากันโกรธแค้นให้เมล็ด ล็ ข้าวที่โที่ ตเท่าลูก มะพร้าว ช่วยกันสับฟัน ฟั จนแตกเป็นเม็ดเล็ก ล็ เม็ดน้อย เมล็ด ล็ ข้าวจึง กลายเป็นเมล็ด ล็ เล็ก ล็ ๆ ดังที่เ ที่ ห็นกันอยู่ในปัจ ปั จุบันนี้ จากนั้นมาข้าวจึงไม่ เกิดเองมนุษย์ต้องหว่านไถปัก ปั ดำ จึงจะได้ข้าวมากิน เมื่อพระยาแถนเห็นชาวโลกละเลยศีลธรรม ไม่ตั้ง ตั้ ตนอยู่ในศีลธรรมอัน ดีงาม พระยาแถนจึงทำ ลายเส้นทางติดต่อระหว่างชาวโลกกับพวก แถนเสีย นับแต่นั้นมาชาวโลกจึงไม่อาจขึ้น ขึ้ไปยังเมืองฟ้า ฟ้ พระยาแถน ได้อีก