พิธีลำ ผีฟ้า 01
ลำ ผีฟ้ผีา ฟ้ ตำ บลหนองบัวบับาน อำ เภอจัตุจัรั ตุ สรัจังจัหวัดวัชัยชัภูมิ ภูมิ
0 3 ที่ มา แห ล่ ง ที่ พบ ค ว า มเชื่ อ มี อิ ท ธิ พ ล ต่ อ ตั ว ม นุ ษ ย์ โ ด ยเฉ พ า ะ ค ว า มเชื่ อเกี่ ย ว กั บ ผี ซึ่ ง คื อ ก ฎเก ณ ฑ์ แ ล ะ ร ะเบี ย บ แ บ บ แ ผ น ข อ ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง ม นุ ษ ย์ กั บ สิ่ ง ธ ร ร ม ช า ติ ที่ มี อำ น า จ ม า ก ก ว่ า พิ ธี ก ร ร ม จึ ง ถู ก ส ร้ า ง ขึ้ นเพื่ อเป็นการวิงวอนต่อสิ่งเหนือธรรมชาติ ในสังคมแบบเก่าการเข้าถึงของวิทยาศาสตร์เป็นเรื่องยาก เมื่อมีคนล้มปวดมักเชื่อว่าความเจ็บป่วยมีสาเหตุสำ คัญ 3 ประการ คือ สาเหตุทางธรรมชาติ , สาเหตุผิดธรรมชาติ และสาเหตุจากสิ่งที่มีอำ นาจเหนือธรรมชาติ การรำ ผีฟ้าจึงถูกสร้างขึ้นเพื่อบูชาพญาแถนให้ลงมาปกปักษ์รักษาคนและทำ นายการเกิดขึ้นของคนที่เจ็บป่วย
04 ที่มาแหล่งที่พบ ผีฟ้าตามคติของชาวไทยโบราณและชาวลาว เชื่อว่า ผีฟ้าเป็นผีที่มีอำ นาจสูงสุดบนฟ้าบนสวรรค์ เผ็นผีที่ชาวอีสานให้ ความนับถือทุกท้องถิ่น แต่เรียกต่างกันออกไป บางท้องถิ่นเรียก ผีหลวง ผีไท้ ผีแถน ผีเทอง หรือ แถนหลวง การำ ผีฟ้ากระทำ ขึ้นเพื่อรักษาความเจ็บป่วย โดย อัญเชิญผีฟ้ามาร่วมพิธี โดยมีเครื่องดนตรีสำ คัญ คือ แคนแปด บรรเลงประกอบตั้งแต่ผีฟ้าเข้าคายจนถึงการรำ ไปจนจบพิธี เพื่อ อ้อนวอนให้มาช่วยรักษาผู้ป่วยให้หายเป็นปกติ เชื่อว่าสาเหตุ การป่วยเกิดจากการผิดผี ในที่นี้ยกพิธีรำ ผีฟ้าจาก คณะหมอลำ ผีฟ้า แม่ใหญ่ แก้ว พยัคชัย หมู่บ้านหนองคอนไทย ตำ บลกุดตุ้ม อำ เภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ
05 เชื่อกันว่าการรำ ผีฟ้าจะจัดขึ้นใน 2 กรณี กรณีที่ 1 รักษาคนป่วย รำ เพื่ออ้อนวอนและเอาอกเอาใจผี เพื่อให้ผู้ป่วยมี อาการดีขึ้นนอกจากนั้นแล้วยังมีการเสี่ยงทายอาการ เจ็บป่วย กรณีที่ 2 ใช้ในพิธีปลงพาข้าว รำ เพื่อเซ่นสรวงสังเวยโดยผู้ที่มีหิ้งบูชาผีฟ้าประจำ บ้านและผู้นับถือผีฟ้า เพื่อไหว้และถวายเครื่องเซ่น สังเวย ในแต่ละปีให้บรรดาผีที่มาเทียมร่างพอใจ ของ ประโยชน์ ผีฟ้ผี า ฟ้
06 ภาพประกอบที่เกี่ยวข้อง กับพิธีการรำ ผีฟ้า องค์ประกอบการรำ ผีฟ้าจะมี ๔ ส่วนคือ ๑.หมอรำ ผีฟ้า (หมอจ้ำ หรือกก) ๒.หมอแคน (หมอม้า) ๓.ผู้ป่วย ๔.เครื่องคาย กระบวนการรำ จะเริ่มโดยการที่ครูบา (หมอรำ ผีฟ้า) กล่าวคำ ไหว้ครูและเสี่ยงทาย อธิษฐานว่าจะหายจากโรคหรือไม่
07 ครอบครัวผู้ป่วยมารับหมอไปที่บ้าน ถามดูอาการผู้ป่วยและสภาพของครอบครัว ให้กำ ลังใจผู้ป่วยและญาติ เริ่มพิธีกรรมธรรมดา ส่องดูสาเหตุของการเจ็บป่วยจากกาย อ้อนวอนผีฟ้าให้ช่วย เสร็จพิธีกรรม แนะนำ การปฎิบัติตัวของผู้ป่วย กระบวนการรักษาพยายามของหมอลำ ผีฟ้าสามารถแบ่งได้เป็น ๕ ขั้น ตอน คือ ๑.ขั้นตอนการเตรียมการ ๒.ขั้นตอนพิธีกรรมธรรมดา ๓.ขั้นตอนการรักษาพยาบาล เริ่มทำ พิธีกรรมส่งเครื่องเก้า ส่องดู ขอให้ผู้ป่วยเป็นลูกศิษย์ผีฟ้า เสร็จพิธีกรรมส่งเครื่องเก้า ๔.ขั้นตอนพิธีกรรมส่งเครื่องเก้า ๕.ขั้นขั ตอนหลังเสร็จพิธีกรรม นำ คายไปขึ้นบูชา
08 ภาพประกอบที่เกี่ยวข้อง กับพิธีการรำ ผีฟ้า การแต่งกายของหมอลำ ผีฟ้า ต้องผัดหน้าด้วยแป้งหอม หวีผม ทาน้ำ หอม นุ่งผ้าซิ่นไหม เสื้อสภาพ ผ้าสไบพาดไหล่ หมอลำ ผีฟ้า
09 ภาพประกอบที่เกี่ยวข้อง กับพิธีการรำ ผีฟ้า การแต่งกายของหมอแคน หมอแคน(หมอม้า) ในกรณีพิเศษนั้นเป็นการแต่งกายตามที่มีผีฟ้าเข้าเทียม (ทรง) เช่น ถ้าเป็นผีปู่ตาหรือผี คนเฒ่าคนแก่ก็จะนุ่งผ้าโสร่ง ผ้าขาวม้าพาดบ่าสูบบุหรี่ นั่งขัดสมาธิและพูดเสียงแหบ แห้ง เป็นต้น ดังนั้นการแต่งกายในลักษณะเช่นนี้ต้องเป็นไปตามความประสงค์ ของผีที่เข้าเทียม
10 ภาพประกอบที่เกี่ยวข้อง กับพิธีการรำ ผีฟ้า การแต่งกายของคนไข้ สามารถแต่งตัวตามปกติในชีวิตประจำ วันได้ แต่ต้องพาดผ้าขาวหรือผ้าข้าวม้าไว้ที่ไหล่ คนไข้
11 ภาพประกอบที่เกี่ยวข้อง กับพิธีการรำ ผีฟ้า เครื่องคาย เครื่องประกอบพิธีเพื่อบูชาผีฟ้าครูอาจารย์ ผู้ล่วงลับไป อัญเชิญมาช่วยรักษาผู้ ป่วย ประกอบด้วยขัน 5ขัน 8 ห่อนิมนต์4 ห่อขันน้ำ ผ้าซิ่นใหม่1 ผืน เทียน 1คู่ ดอกไม้ขาว บุหรี่ หมาก พลู หวี กระจก ฝ้ายผูกแขน และเงินคาย
1 2 ก า ร เ ผ ย แ พ ร่ มี ก า ร ทำ เป็ น ภ า พ ย น ต ร์ เช่ นเรื่อง" อุโมงค์ผาเมือง" ซึ่งภ า ย ใ นเรื่ อ ง มี ก า ร นำ เส น อเกี่ ย ว กั บ พิ ธี รำ ผี ฟ้ าเพื่ อ ทำ น า ย แ ล ะ สื่ อ ส า รเกี่ ย ว กั บ ผู้ ที่ ล่ ว ง ลั บ ไ ป แ ล้ ว ก า ร ดำ เนิ น สื บ ท อ ด รุ่ น ต่ อ รุ่ น ข อ ง ว ง ศ์ ต ร ะ กู ล ห ม อ รำ ผี ฟ้ า ก า ร จั ด แ ส ด งเพื่ อ ค ว า ม ส นุ ก ส น า น
จัด จั ทำ โดย นางสาว สุธาสิณี อยู่เจริญ เลขที่ 6 นางสาว จิราวรรณ เจริญสุข เลขที่ 29 ม.6/3 13