d3 เอกสารประกอบการเรียนรู้ เรื่อง หลักฐานทางประวัติศาสตร์ นางวรันญาธรณ์ นนท์ทรัพย์ ตำแหน่ง ครู กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รายวิชาประวัติศาสตร์4 รหัสวิชา ส๒๒๑๐๔ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ โรงเรียนกุยบุรีวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาประจวบคีรีขันธ์ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
d4 ใบความรู้ ความรู้พื้นฐานทางประวัติศาสตร์ ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ เป็นวิชาที่ว่าด้วยพฤติกรรมหรือเรื่องราวของมนุษย์ที่ เกิดขึ้นในอดีต ร่องรอยที่คนในอดีตสร้างเอาไว้ เป้าหมายของการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ คือ การเข้าใจสังคมในอดีตให้ใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด เพื่อนำมาเสริมสร้าง ความเข้าใจในสังคมปัจจุบัน ความสำคัญของประวัติศาสตร์ สามารถสรุปได้ดังนี้ 1. ประวัติศาสตร์ช่วยให้มนุษย์รู้จักตัวเอง กล่าวคือ ทำให้รู้บางสิ่งบางอย่าง เกี่ยวกับขอบเขตของตน ขณะเดียวกันก็รู้เกี่ยงกับขอบเขตของคนอื่น 2. ประวัติศาสตร์ช่วยให้เกดความเข้าใจในมรดก วัฒนธรรมของมนุษยชาติ ความรู้ ความคิดอ่านกว้างขวาง ทันเหตุการณ์ ทันสมัย ทันคน และสามารถ เข้าใจคุณค่าสิ่งต่างๆในสมัยของตนได้ 3. ประวัติศาสตร์ช่วยเสริมสร้างให้เกิดความระมัดระวัง ความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ ฝึกฝนความอดทน ความสุขุมรอบคอบ ความสามารถในการวินิจฉัย และมีความละเอียดเพียงพอที่จะเข้าใจปัญหาสลับซับซ้อน 4. ประวัติศาสตร์เป็นเหตุการณ์ในอดีตที่มนุษย์สามารถนำมาเป็นบทเรียน และประยุกต์ใช้ในกระบวนการแก้ไขปัญหา และวิกฤตการณ์ต่างๆ ให้เป็นไปตามหลัก จริยธรรม คุณธรรม ทั้งนี้เพื่อสันติสุขและพัฒนาการของสังคมมนุษย์เอง 1
d5 ลักษณะและประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ หลักฐานทางประวัติศาสตร์ หมายถึง ร่องรอยของสิ่งที่มนุษย์ ประดิษฐ์ สร้างสรรค์ รวมทั้งร่องรอยของพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในอดีต และเหลือตกค้าง มาถึงปัจจุบัน ซึ่งสามารถใช้เป็นเครื่องนำทางในการศึกษา สืบค้น แสวงหาข้อเท็จจริง เกี่ยงกับเรื่องราวในอดีตของมนุษย์ได้ในระดับหนึ่ง หลักฐานทางประวัติศาสตร์ของไทยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ตามแบบสากล คือ 1. หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ จารึก บันทึก จดหมายเหตุร่วม สมัย ตำนาน พงศาวดาร วรรณกรรมต่างๆ บันทึกความทรงจำ เอกสาร ราชการ หนังสือพิมพ์ กฎหมาย งานวิจัย งานพิมพ์ทางประวัติศาสตร์ เป็น ต้น ( ผนังถ้ำที่เป็นรูปวาดแต่สามารถแปลความหมายได้ จะถือว่าเป็นหลักฐานที่เป็น ลายลักษณ์อักษร เช่น ผนังขิงสุสานฟาโรห์ ) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlakthan-thi-pen-lay-laksn-xaksr 2
d6 ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlak-than-thi-penlay-laksn-xaksr 2. หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ หลักฐานทางโบราณคดี หลักฐานจากการบอกเล่า และสัมภาษณ์ หลักฐานด้านศิลปกรรม สถาปัตยกรรม นาฏกรรมและดนตรี หลักฐานทาง มานุษยวิทยาและสังคมวิทยา เช่น ขนบธรรมเนียม ประเพณี คติความเชื่อ วิถีชีวิตของกลุ่มชนต่างๆ ฯลฯ ( กำแพงเมือง เมืองโบราณ โครงกระดูก นับว่าเป็นหลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com /site/anatsayaboorapanoey/hna/2- 1-hlak-than-thi-mi-pen-lay-laksn
d7 ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlak-than-thi-mipen-lay-laksn ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlak-than-thi-mipen-lay-laksn 3
d8 หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษรและหลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร มีข้อดีและจำกัด ดังนี้ ข้อดี ข้อจำกัด 1. หลักฐานทั้ง 2 ช่วยในการสืบค้น ความเป็นจริงในอดีต 2. การมีหลักฐานหลายอย่างช่วยทำให้ ได้ความจริงมากขึ้น 3. การมีหลักฐานหลายอย่างสามารถ ตรวจสอบซึ่งกันและกัน เพื่อหาความ ชัดเจนได้ดีขึ้น 1. หากผู้บันทึกหลักฐานลายลักษณ์ อักษรไม่รู้เบื้องหลังของเหตุการณ์ที่ แท้จริง หรือมีอคติกับเรื่องราวที่ บันทึก ก็จะไม่ได้ข้อมูลที่ถูกต้องตาม ความเป็นจริง 2. หลักฐานลายลักษณ์อักษรต้องอาศัย การตีความ การซักถามจาก บุคคล หรือผู้รู้ผู้เชี่ยวชาญ ประกอบด้วย ซึ่งอาจนำไปสู่การ ผิดพลาด หรือเข้าใจผิดได้ ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ไทยจะอาศัยหลักฐานทั้งที่เป็นลายลักษณ์ อักษร และไม่เป็นลายลักษณ์อักษร โดยแบ่งความสำคัญของหลักฐาน ออกเป็น 2 กลุ่ม คือ 1.หลักฐานชั้นต้น หรือ หลักบานปฐมภูมิ(Primary Sources ) หมายถึง บันทึก หรือคำบอกเล่าของผู้พบเห็น หรือผู้ที่อยู่ในเหตุการณ์ หรือผู้ร่วมสมัยกับ เหตุการณ์ จดหมายเหตุ บันทึกการเดินทาง หลักฐานทางโบราณคดี แผนที่ ลายแทง เป็นต้น ภาพ : วัดศรีสวาย ที่มาของภาพ : https://www.thailandtourismdirectory.go.th/th/home 4
d9 2. หลักฐานชั้นรอง ( Secondary Sources ) หมายถึง ผลงานการค้นคว้าที่เขียน ขึ้น หรือเรียบเรียงขึ้นภายหลังเกิดเหตุการณ์นั้นแล้ว โดยอาศัยหลักฐานขั้นต้น ประกอบ อาจเพิ่มเติมความคิดเห็น หรือเหตุผลอื่นๆ ประกอบ ส่วนใหญ่จะอยู่ในรูป ของเอกสารต่างๆ เช่น พงศาวดาร ตำนาน เป็นต้น ที่มาของภาพ : http://www.info.ru.ac.th ที่มาของภาพ : https://th.wikipedia.org/wiki 5
d10 ที่มาของแหล่งข้อมูล http://119.46.166.126/digitalschool/p5/hi5_1/lesson1/content1/more/page10.php https://th.wikipedia.org/wiki http://www.info.ru.ac.th https://www.thailandtourismdirectory.go.th/th/home https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlak-than-thi-mi-pen-lay-laksn 6
d11