วันน้พี ีจ่ ะไปดหู นงั ที่โรงภาพยนตร์
นอ้ งก็จะไปดูทีโ่ รงหนงั เหมือนกนั เจา้
พีจ่ ะเดินทางด้วยรถประจาทาง
น้องว่าจะไปรถเมล์เจา้
โรงหนงั โรงภาพยนตร์
รถเมล์ รถประจาทาง
ระดบั ภาษา
การสื่อสารของมนุษย์ นอกจากจะเข้าใจการใช้
คาให้ตรงกับความต้องการแล้วยังจะต้องใช้คา
เหมาะสมกับฐานะบุคคล โอกาส และกาลเทศะด้วย
พสกนกิ รแห่งสยามประเทศ พธิ ีการ
ทางการ
พสกนิกรชาวไทย กึ่งทางการ
ปวงชนชาวไทย สนทนา
ประชาชนคนไทย กนั เอง
คนไทย
ภาษาระดบั การกล่าวถวาย การเขียนถวาย
พิธีการ พระพรชัยมงคล พระพร
การกล่าวเปิด-ปิด การกล่าว
ในงานตา่ ง ๆ สนุ ทรพจน์
ตัวอย่าง
กราบเรียน ฯพณฯ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ประธานองคมนตรี
และรัฐบุรุษในนามของราชบัณฑิตยสถาน กระผมมีความปลาบปลื้มยินดี
เป็นอย่างยิ่งที่ท่านประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษได้กรุณามาเป็นประธาน
ในพิธีเปิดงานฉลองวนั สถาปนาราชบณั ฑิตยสถานครบ 70 ปี ในวนั นี้
ทั้งได้กรุณารับแสดงปาฐกถาพิเศษ ในเร่ือง "ความเป็นคนไทยด้วยจิต
วิญญาณ" อีกดว้ ย
ภาษาระดับ การกล่าว การเขียน
ทางการ รายงาน จดหมายกิจธรุ ะ
การเขียน การเขียน
เรียงความ ตารา
ตัวอยา่ ง
… ในบทนี้เราจะพิจารณาบางส่วนของระบบค่านิยมของพวกกระฎุมพี
ซึ่งเป็นชนช้ันนาของสังคมไทย นับต้ังแต่ต้นรัตนโกสินทร์เป็นต้นมา อันแสดง
ออกไว้ในวรรณกรรมของพวกตนเอง และอาศัยปฏิสัมพันธ์ระหว่างชนช้ันนา
และประชาชนทั่วไป ได้กระจายระบบค่านิยมของตน โดยผ่านวรรณกรรม
ลงมายังชนช้ันเบื้องล่าง ยิ่งในสมัยต่อมา เมื่อการสื่อสารมวลชนและการพิมพ์
แพร่หลายขึ้นในประเทศ ระบบค่านิยมของกระฎุมพีเหล่านี้ก็จะยิ่งแพร่กระจาย
ไปได้กว้างขึ้น ฝงั แนน่ อยู่ในวรรณกรรมที่ถกู ยกย่องวา่ เป็นวรรณกรรมประจาชาติ
(นิธิ เอียวศรีวงศ.์ 2527 : 217-218)
ภาษาระดับ คอลมั นใ์ น การแสดงความ
กึ่งทางการ หนังสือพิมพ์ คิดเหน็ ในทป่ี ระชุม
การแสดง วิชาการ
ปาฐกถา
การอภปิ ราย
สาธารณะ
ตวั อย่าง
หนังเรื่องนี้มีโครงเรื่องหลักอยู่ที่การเปล่ียนแปลงของภูมิอากาศโลก
ในองค์รวม อันเป็นผลพวงจากปฏิกิริยาเรือนกระจก หรือ green house effect
ซ่ึงเกิดจากน้ามือมนุษย์โลกอย่างเราๆท้ังน้ัน ไม่ว่าจะเป็นการเผาไหม้เชือ้ เพลิง
ให้เกิดความร้อนและควันลอยขึ้นไปเกิดเป็นชั้นห่อหุ้มโลกไว้ ส่งผลให้รังสี
ความร้อนจากดวงอาทิตย์ที่ส่องลงมายงั โลกสะท้อนกลับออกไปในห้วงอวกาศ
ไมไ่ ด้ โลกเลยกลายเป็นเตาอบยักษ์ที่ร้อนขึ้นเรือ่ ยๆ
(ชาธร สิทธเิ คหภาค ,2547,112 )
ภาษาระดับ พดู กบั คนใน พดู กบั เพ่อื น
กันเอง ครอบครัว ทีส่ นิทมาก
ภาษาระดับ การแสดง การพูด
สนทนา ความคดิ เหน็ ทอล์กโชว์
ในชนั้ เรยี น
การต้ังกระทู้
พูดคยุ กบั เพอ่ื น เขียนบทความ
ร่วมงาน
ตวั อย่าง
บทความเรือ่ งเขาอโี ต้ สถานีความมันเชิงเขาใหญ่ ในคอลมั น์ BikeLine ความว่า
“...ความตงั้ ใจในการเดินทางของผมครั้งนีอ้ ยทู่ ีก่ ารหาเส้นทาง ซอกแซกไปทีน่ า้ ตกเหว
อีอา่ ของอุทยานแห่งชาตเิ ขาใหญ่ แต่ความต้ังใจมเิ ปน็ ผล เมื่อเจา้ หน้าที่อุทยานฯ ที่หน่วยพิทักษ์
ป่าคลองเพกาปฏิเสธอย่างนิ่มนวลว่า ไม่สามารถอนุญาตให้ขึ้นไปป่ันจักรยานได้ เนื่องจากยังไม่
มีนโยบายให้ปั่น จักรยานขึ้นไปเที่ยวน้าตกเหวอีอ่า ซึ่งคงจะต้องรอไปอีกพักใหญ่ๆ เพราะอยู่
ในช่วงสารวจจัดทาเส้นทาง โดยทางอุทยานฯมีแนวคิดที่จะเปิดให้จักรยานเสือภูเขาขึ้นไปอยู่
แลว้ แต่เมือ่ ไหร่ยงั ไม่ทราบ เป็นคาปฏิเสธที่น่มุ นวล เราจึงไดแ้ ตน่ อ้ มรบั โดยดี…”
(หมหู วาน, ๒๕๔๗: ๗๒)
ตวั อยา่ ง
บทสนทนาจากนวนิยายเรือ่ งมายาตะวนั กลา่ ววา่
“เออ นังบา้ ไป ไปน่ังรวมกนั ทีเ่ กา้ อโี้ นน่ จาไว้ ถา้ คดิ หนีฉันยิง
จริงๆ ไอช้ ิด เอง็ ดนู งั สองตวั นี่ใหด้ ี ถ้ามันไปทป่ี ระตูเมื่อไหรย่ ิงมันได้
เลย” เชนขู่เสียงเกรีย้ ว
(กิ่งฉัตร, ๒๕๔๙: ๔๖๒)
๑. โอกาสและสถานที่
๒. สมั พันธภาพระหว่างบคุ คล
๓. ลกั ษณะของเนื้อหา
๔. สือ่ ที่ใช้ในการส่งสาร
ภาษาแบบแผน ภาษากึ่งแบบแผน ภาษาปาก
ภาษาท่เี ปน็ ทางการ ภาษากึง่ ทางการ ภาษาไมเ่ ปน็ ทางการ
ข้าพเจ้า กระผม ดิฉัน ผม ฉนั เรา ผม ฉัน หนู
โรงภาพยนตร์ โรงหนัง โรงหนงั
ใบอนญุ าตขับรถยนต์ ใบขับขี่ ใบขับขี่
หนังสอื รบั รอง ใบรับรอง ใบรบั รอง
ดวงตราไปรษณียากร แสตมป์ แสตมป์
กรุงเทพมหานคร กรงุ เทพ ฯ บางกอก
ศรี ษะ หวั กบาล
ฌาปนกิจศพ ปลงศพ เผาศพ
ประทบั ตรา ตตี รา ตตี รา ปม๊ั ตรา
มาก มากมาย เยอะ เยอะแยะ เยอะ เยอะแยะ ถมไป
กิจกรรม
ประลองระดับภาษา
ข้อใดใช้ภาษาระดบั ทางการ
ก. พธิ ีเปิ ดเอเชี่ยนเกมทไี่ ทยเป็ นเจ้าภาพคร้ังนีท้ าได้ไม่เลวเลย
ข. เท่าทที่ ราบทางบริษทั ผู้รับผดิ ชอบได้ระดมมอื อาชีพมาร่วมเตรียมงาน
นานนับเดอื น
ค. นับได้ว่าเป็ นเกยี รตปิ ระวตั ิของไทยอกี คร้ัง ทีส่ ร้างความพร้อมจนเป็ น
ทเ่ี ชื่อมน่ั แก่ประธานสภาโอลมิ ปิ กแห่งเอเชีย
ง. ทาให้เห็นชัดแล้วว่าในภาวะวกิ ฤตเศรษฐกจิ เช่นนีเ้ รากม็ ไิ ด้ทาให้มนตรี
เอเช่ียนเกมท้งั หลายผดิ หวงั
ข้อใดใช้ภาษาระดบั ทางการ
ก. พธิ ีเปิ ดเอเชี่ยนเกมทไี่ ทยเป็ นเจ้าภาพคร้ังนี้ทาได้ไม่เลวเลย
ข. เท่าทที่ ราบทางบริษทั ผู้รับผดิ ชอบได้ระดมมอื อาชีพมาร่วมเตรียมงาน
นานนับเดอื น
ค. นับได้ว่าเป็ นเกยี รตปิ ระวตั ิของไทยอกี คร้ัง ทีส่ ร้างความพร้อมจนเป็ น
ทเ่ี ชื่อมน่ั แก่ประธานสภาโอลมิ ปิ กแห่งเอเชีย
ง. ทาให้เห็นชัดแล้วว่าในภาวะวกิ ฤตเศรษฐกจิ เช่นนีเ้ รากม็ ไิ ด้ทาให้มนตรี
เอเช่ียนเกมท้งั หลายผดิ หวงั
ข้อใด ไม่ใช่ ภาษาในระดบั เดยี วกนั กบั ข้ออน่ื ๆ
ก. แนวคดิ เรื่องธรรมรัฐ กาลงั ได้รับการขานรับจากสังคม
ข. ถ้ามใิ ช่เกมการเมอื ง ไฉนจึงตัดสินใจอย่างฉุกละหุกลุกลลี้ ุกลน
ค. แม้จะอ้างว่าเป็ นการใช้สิทธิตามรัฐธรรมนูญ แต่พฤตกิ ารณ์กบ็ ่งชัดว่า
เป็ นการเตะถ่วง
ง. การมุ่งเอาชนะกนั โดยปราศจากความรับผดิ ชอบ ก่อให้เกดิ ผลเสีย
อนั ประมาณมไิ ด้
ข้อใด ไม่ใช่ ภาษาในระดบั เดยี วกนั กบั ข้ออนื่ ๆ กงึ่
ทาง
ก. แนวคดิ เร่ืองธรรมรัฐ กาลงั ได้รับการขานรับจากสังคม การ
ข. ถ้ามใิ ช่เกมการเมอื ง ไฉนจึงตดั สินใจอย่างฉุกละหุกลุกลลี้ ุกลน
ค. แม้จะอ้างว่าเป็ นการใช้สิทธิตามรัฐธรรมนูญ แต่พฤติการณ์กบ็ ่งชัดว่า
เป็ นการเตะถ่วง
ง. การมุ่งเอาชนะกนั โดยปราศจากความรับผดิ ชอบ ก่อให้เกดิ ผลเสีย
อนั ประมาณมไิ ด้
ข้อความต่อไปนีแ้ สดงภาษาระดบั ใด
“ท่านประธานทเี่ คารพ กระผมนายอุดม รักดี ครูโรงเรียนดรุณศึกษา ขอ
กราบเรียนถามว่า การจัดหนังสือเสริมประสบการณ์ให้นักเรียนน้ัน จะส่งไปให้
นักเรียนในชนบทบ้างหรือไม่”
ก. ระดบั พธิ ีการ
ข. ระดบั กนั เอง
ค. ระดบั ทางการ
ง. ระดบั กง่ึ ทางการ
ข้อความต่อไปนีแ้ สดงภาษาระดบั ใด
“ท่านประธานทเ่ี คารพ กระผมนายอุดม รักดี ครูโรงเรียนดรุณศึกษา ขอ
เรียนถามว่า การจัดหนังสือเสริมประสบการณ์ให้นักเรียนน้ัน จะส่งไปให้นักเรียน
ในชนบทบ้างหรือไม่”
ก. ระดบั พธิ ีการ
ข. ระดบั กนั เอง
ค. ระดบั ทางการ
ง. ระดบั กงึ่ ทางการ
ข้อใดใช้ภาษาต่างระดบั กนั
ก. คณะนกั ท่องเทย่ี วจะไปเมอื งชลอาทติ ย์หน้า
ข. พวกเราท้งั หลายวนั นีผ้ มขอเชิญมานั่งจับเข่าคุยกนั หน่อยครับ
ค. ในยุคทขี่ ้าวของแพง ค่าครองชีพสูงคนส่วนใหญ่ชักหน้าไม่ถงึ หลงั
ง. คนตะกละ หากสวาปามอะไร ๆ เข้าไปมาก ๆ โดยไม่เลอื กแล้วท้องจะแตกได้
ข้อใดใช้ภาษาต่างระดบั กนั
ก. คณะนกั ท่องเท่ยี วจะไปเมอื งชลอาทติ ย์หน้า
ข. พวกเราท้งั หลายวนั นีผ้ มขอเชิญมาน่ังจบั เข่าคุยกนั หน่อยครับ
ค. ในยุคทขี่ ้าวของแพง ค่าครองชีพสูงคนส่วนใหญ่ชักหน้าไม่ถงึ หลงั
ง. คนตะกละ หากสวาปามอะไร ๆ เข้าไปมาก ๆ โดยไม่เลอื กแล้วท้องจะแตกได้
ข้อใดใช้ภาษาเหมาะแก่บุคคล
ก. หนูแดงร้องไห้จ้าพอเห็นหน้าผม
ข. ขอขอบคุณหนูมากนะจ้ะเอานี่พใี่ ห้เป็ นรางวลั
ค. ผมตอบส่งเดชไปอย่างน้ันเองครับคุณพ่อ
ง. พชี่ ายของข้าพเจ้าเป็ นคนใจร้อน ถ้าใครพูดจาไม่ถูกหูเขาจะโกรธ
กระฟัดกระเฟี ยดทเี ดยี ว
ข้อใดใช้ภาษาเหมาะแก่บุคคล
ก. หนูแดงร้องไห้จ้าพอเห็นหน้าผม
ข. ขอขอบคุณหนูมากนะจ้ะเอาน่ีพใี่ ห้เป็ นรางวลั
(ควรใช้ “ขอบใจ” เพราะอ่อนวยั กว่า)
ค. ผมตอบส่งเดชไปอย่างน้ันเองครับคุณพ่อ (ควรใช้ “ให้ผ่าน ๆ ไป”)
ง. พชี่ ายของข้าพเจ้าเป็ นคนใจร้อน ถ้าใครพดู จาไม่ถูกหูเขาจะโกรธ
กระฟัดกระเฟี ยดทเี ดยี ว
(โกรธกระฟัดกระเฟี ยดทเี ดยี ว ใช้กับผู้หญิง ผู้ชายควรใช้ว่า
“โกรธเป็ นฟื นเป็ นไฟ” จะดีกว่า)