วิเคราะห์ภาษาจากสื่อ

การวิเคราะหแ์ ละประเมนิ การใชภ้ าษาจากส่อื

สือ่ สิง่ พิมพ์

หมายถงึ สอ่ื ทเี่ ป็นสงิ่ พิมพท์ ุกชนดิ ไดแ้ ก่
หนังสอื พิมพ์ โฆษณา นิตยสาร วารสาร สารคดี

นวนิยาย เรือ่ งส้ัน

หนังสอื พมิ พ์

หมายถึง สิ่งพิมพป์ ระเภทหนึ่งท่ีมีกาหนดตีพมิ พ์
เผยแพร่รายวนั รายสปั ดาห์ หรอื รายประจา
ตามระยะเวลาท่ีกาหนดอย่างสมา่ เสมอ ไม่เย็บเลม่
และไมม่ ปี ก เนื้อหาส่วนใหญ่ มุ่งเสนอข่าวสารตา่ ง ๆ
ใชภ้ าษาท่มี ลี ักษณะเฉพาะ ใช้เสนอข่าวเพื่อให้สะดุดหู
สะดุดตา สะดดุ ใจผอู้ า่ น

หนงั สือพิมพม์ ลี กั ษณะเฉพาะ ดังน้ี

1. ข้อเท็จจริง หมายถึง ขอ้ ความแหง่ เหตกุ ารณท์ เ่ี ปน็ มาหรือ
เปน็ อยตู่ ามจรงิ ข้อความหรอื เหตกุ ารณท์ จ่ี ะตอ้ งวนิ จิ ฉยั ว่าเท็จ
หรือจริง มลี ักษณะดงั น้ี

1. มีความเป็นไปได้
2. มคี วามสมจริง
3. มหี ลกั ฐานเชอื่ ถอื ได้
4. มคี วามสมเหตสุ มผล

เช่น กตเวที หมายถงึ สนองคุณทา่ น (พสิ ูจน์ได้โดยคน้ ความหมาย
จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕)

2. ขอ้ คดิ เหน็ หมายถงึ ความเหน็
ความรสู้ ึกนกึ คดิ ของผ้สู ง่ สาร
ทส่ี อดแทรกอยู่ในเนอื้ หา

วิเศษ ชาญประโคน อธบิ ายวา่
หนังสอื พมิ พ์มขี ้อจากัดในเรื่องของเวลา
ภาษาหนงั สอื พิมพ์จงึ มลี กั ษณะเฉพาะ

ตา่ งจากภาษาในวงการอื่น ดังน้ี

1. ใชภ้ าษาแปลกใหมเ่ พอ่ื ใหส้ ะดดุ ตาสะดดุ ใจ
และจาง่าย โดยเฉพาะส่วนพาดหวั ข่าว

ตัวอยา่ ง
“จับ 2 โจ๋ มอื ฆ่าหลวงพ่อดา”
“มหาชนโวย สง่ั ขรก. รบั ”

2. มีการใช้ภาษาระดับปากมากทส่ี ุด ด้วยเหตุผลท่ีตอ้ งเสนอข่าวสาร
เหตกุ ารณ์ใหผ้ อู้ า่ นรู้สกึ ใหม่อยู่เสมอ ทันขา่ ว ทันเหตกุ ารณ์ มีความรู้สกึ
เหมอื นอยู่ในเหตุการณน์ ้นั อีกทัง้ เพ่ือใหผ้ ้อู า่ นทกุ ระดับเข้าใจทนั ที
ภาษาปากจงึ ถูกนามาใชม้ ากเพราะเป็นคาพืน้ ๆ เข้าใจชดั เจน

ภาษาปากไดแ้ กค่ าเฉพาะกลมุ่ คาตลาด คาคะนอง สานวน
และคาทับศัพท์

ตัวอยา่ ง ภาษาระดับปาก
“อมุ้ ลูกโดดรถไฟทับ”
“ฝนถลม่ ทั้งวัน เชียงใหม่ทว่ ม”
“โผล่ไทยรับบริจาค ลทั ธิเพีย้ น คล่งั มนุษย์ตา่ งดาว”
“สนั่นล่ัน ชาวบา้ น 185 เสยี ง เชือด รตม.ทจุ รติ ”

3. ใช้ถอ้ ยคาฟุ่มเฟือย
เหตผุ ลทีต่ ้องใชภ้ าษาเฟือยในภาษาหนงั สอื พมิ พ์
เนือ่ งจากต้องการขยาย รายละเอยี ดของขา่ ว
หรือเหตุการณใ์ ห้ชดั เจน และต้องการให้มคี วามยาว
ของขอ้ ความพอเหมาะ กบั เนื้อท่ขี องกระดาษ

4. ใชถ้ ้อยคากะทัดรัด ในบางกรณหี ากพน้ื ท่ีหนา้ กระดาษ
ทจ่ี ะเสนอข่าวมีจากัดอย่าง เชน่

ส่วนพาดหวั ขา่ วก็จาเป็นต้องใช้ภาษาที่ส้นั
กระชบั ชัดเจน

ตัวอย่าง
“ป๋าเหนาะเปดิ ใจ ทาไมไม่ 'สวน'”
“เป็นงน้ั ไป แหกโผงออกเสียง 'ภัทรา' อ้างกดป่มุ ผดิ ”
“ซที xี โพล่หอการคา้ ทว่ั ประเทศ จี้ รบ. แก้ทุจรติ ”

5. มกี ารใช้ตวั ยอ่ มาก การใช้ตัวย่อในภาษาหนงั สือพิมพ์มีคอ่ นข้างมากกวา่
หนังสอื ทวั่ ไป เน่ืองจากความจาเป็นในเรื่องของเวลาทีเ่ รง่ รัด
และความกาจัดของพ้นื ที่ขา่ วเม่อื ผนวกกบั คาเตม็ ยาวมาก
จงึ เลอื กใช้ตัวยอ่ ประกอบกบั ตัวยอ่ ทใี่ ชส้ ามารถส่อื ความได้ใจเป็นอย่างดี
เพราะเคยอา่ นและได้ยนิ มากอ่ นบา้ งแลว้

ตัวอย่าง
เซยี นบกุ กทม. กว้านซ้ือหมดหวยเมอื งจันท์
ธ.ก.ส. จลี้ ดค่าใชจ้ า่ ยไม่จาเปน็ จัดอบรมเกษตรกรทาบัญชี
โผ ครม. โชยจากแดนมังกร ‘ป๋ามวล’ ไมก่ ลา้ หกั ทรท.
สว. นักวชิ าการแนะทบทวน พรก. (ขา่ วสด)

การวิเคราะห์

หมายถึง การแยกออกเป็นส่วน ๆ เพื่อศึกษา
รายละเอียดแตล่ ะส่วนให้ ถอ่ งแท้ เชน่ วิเคราะห์ขา่ ว
ต่างแดน วเิ คราะห์ขา่ วเศรษฐกจิ ฉะนัน้ ในการวิเคราะห์
จะต้องพิจารณาไตรต่ รองอยา่ งรอบคอบ สามารถแยก
ใจความสาคญั และใจความรองได้ สามารถระบุไดว้ ่า

ข้อความใดเปน็ ข้อเทจ็ จริงหรือขอ้ คิดเหน็ ดังนี้

การวเิ คราะห์และประเมนิ การใช้ ภาษาจากสอื่ สงิ่ พิมพ์
1. เป็นข้อความทแ่ี สดงความรสู้ ึก
2. เปน็ ข้อความทแี่ สดงการคาดคะเน
3. เปน็ ข้อความทแ่ี สดงการเปรียบเทียบ
หรอื อปุ มา อปุ ไมย
4. เป็นข้อความทีเ่ ปน็ เป็นข้อเสนอแนะ
หรือเป็นความคิดของผ้พู ูดและผู้เขียนเอง

เช่น การปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยดที ีสดุ
(ไมม่ ีข้อวินจิ ฉยั )

การประเมนิ ค่า

หมายถงึ การพิจารณาอยา่ งละเอียดรอบคอบ
โดยมใี จเป็นกลางไม่มีอคตติ ัดสินหรือประเมนิ ค่า
สิง่ น้นั ๆ ออกมาโดยใชเ้ กณฑ์การประเมินคา่ วา่
แตล่ ะสว่ น มขี ้อดีขอ้ ดอ้ ยอย่างไร