002เวตาล

ที่นิทานเวตาลเรือ่ ง 10

ผ้แู ตง่ พระราชวรวงศเ์ ธอ กรมหมืน่ พทิ ยาลงกรณ

พระนามเดิม พระองคเ์ จา้ รชั นแี จ่มจรัส (ตน้ ตระกลู รชั นี)
พระนามแฝง “น.ม.ส.” มาจากชอ่ื อักษรตวั หลงั ของพระนาม
ประสตู ิเมือ่ วันที่ 10 มกราคม พ.ศ.2419
สน้ิ พระชนมเ์ มื่อ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2488 ดว้ ยพระโลหิต
ในสมองตัน
สริ ิรวมพระชนมายุ 68 ปี 6 เดือน 13 วนั
ผลงาน ลว้ นเป็นยอดวรรณกรรม เชน่ จดหมายจางวางหรา่
พระนลค่าฉันท์ กนกนครค่ากลอน สามกรงุ และนิทานเวตาล

จดุ มุ่งหมายในการแต่ง

แต่งเพ่ือสอนให้มนุษย์รู้จักคิดให้รอบคอบ
ไตร่ตรองให้ดี การใช้ปัญญาอย่างเดียวไม่
สามารถแก้ไขปัญหาได้ตลอด ต้องมี
สติปญั ญาจึงจะผ่านปญั หา

ลกั ษณะคาประพันธ์

นิทานเวตาล เป็นนิทานความเรียงร้อยแก้ว ที่มีลักษณะเป็น

นิทานซ้อนนิทาน ประกอบด้วยนิทานหลักคือ นิทานเร่ืองใหญ่ 1 เร่ือง
และนิทานเร่ืองย่อยแทรกอยู่ 24 เร่ือง รวมเป็น 25 เร่ือง โดยมีตัว
ละครสาคญั ทีด่ าเนนิ เรือ่ งรอ้ ยเรียงเร่ืองย่อยเขา้ ด้วยกันคือ พระวิกรมา
ทิตยแ์ ละเวตาล

ความเป็นมาของนิทานเวตาล

• ฉบบั ของ น.ม.ส. มีทีม่ าจากจากวรรณกรรมสันสกฤตของอินเดยี

ประกอบดว้ ย • ช่อื เรื่อง เวตาลปัญจวิงศติ (นิทาน 25 เร่อื งของเวตาล)

นิทานเพียง 10 • สมัยอินเดียตกเปน็ อาณานิคมของอังกฤษไดม้ ีการแปลนิทานเรือ่ ง

เรือ่ ง นี้เปน็ สานวนภาษาองั กฤษหลายสานวน

• น.ม.ส. แปลมาจากของเซอร์ ริชาร์ด เอฟ. เบอรต์ นั ชอ่ื เรื่อง

แปลจากฉบับของ Vikram and the vampire or Tales of Hindu Devilry
เบอร์ตัน 9 เรอ่ื ง อกี หนึ่งเรือ่ งนามาจาก เหตทุ ี่เลือกฉบับของเบอรต์ ันเพราะอา่ นสนุกกวา่ ฉบบั อื่น

ฉบับภาษาองั กฤษ
สานวนอืน่

เวตาลเป็นวรรณกรรมสนั สกฤตของอินเดยี

เบอร์ตันนามาแปลเปน็ ภาษาอังกฤษ

น.ม.ส. นาภาษาองั กฤษของเบอร์ตนั มาแปล
เป็นนทิ านเวตาลทเ่ี ราเรียน

ก่อนอ่นื มารจู้ กั รปู ร่างหน้าตาเวตาล

รูปคล้ายค้างคาวสูงประมาณ ๒ ถึง ๓ ฟุต
กว้างฟุตครึ่ง หนาต้ังแต่อกถึงหลัง ครึ่งฟุต
ถึงหนึ่งฟุต ผมบนหัวยาวแลดก ขนที่ตัว
ยาวยืนเหยยี ดหวั กลม หนา้ รูปไข่ ต า ก ล ม
แลถลน จมูกยาวเป็นขอเหมือนปากเหยี่ยว
ปาก อ้า แก้มตอบ ตาแลขาตะไกรกว้าง
ฟนั เปน็ ซอ่ ม แขนแลมอื สัน้ ขาส้นั
ท้องพล้ยุ เลบ็ คม ปีกมีแรงมาก

นิทานเร่ืองน้ีเก่ียวกับการเลือกคู่ครอง โดยมีรอยเท้าเป็นอุปกรณ์ท่ีจะใช้ในการ
ตัดสินใจ ปรากฏว่าคาดขนาดเท้าผิด ทาให้ “ลูกกลับเป็นเมียพ่อ แม่กลับเป็นเมียลูก”
ซ่ึงเป็นพฤติกรรม อันเบี่ยงเบนไปจาก ขนบธรรมเนียมท่ีสังคมกาหนดไว้เก่ียวกับการ
แต่งงาน และนาไปสู่ปัญหาว่า ถ้ามีบุตรจะนับญาติกันอย่างไร นิทานเร่ืองน้ีจึงแสดง
โทษของการไม่ใช้ปัญญาให้รอบคอบในการพิจารณาสิ่งต่าง ๆ ทาให้เกิดการตัดสินใจ
ผิดพลาด ซ่ึงมีแนวคิดเดียวกับนิทานอีก ๙ เร่ือง ท่ีให้แนวคิดว่า “การใช้ปัญญาในการ
แก้ไขปญั หาเป็นเรือ่ งสาคญั ” และด้วยความกล้าหาญ ความมุ่งมั่นเพียรพยายาม ความ
มีสติและความอดกลั้นทาใหพ้ ระวิกรมาทติ ยส์ ามารถเอาชนะเวตาลไดใ้ นทีส่ ดุ

เรื่องยอ่

โครงเร่อื งของนิทานเวตาล

โครงเรื่องของนิทานเร่ืองน้ีเป็นเร่ืองการโต้ตอบเก่ียวกับปัญญาระหว่าง
พระวิกรมาทิตย์ กษัตริย์แห่งกรุงอุชเชนี กับเวตาล ปีศาจท่ีมีร่างกาย
ก่ึงมนุษย์กับ ค้างคาว ซ่ึงจะนาเข้าไปสู่นิทานย่อยต่างๆ ท่ีแทรก อยู่ในเร่ือง
น้ีรวม ๒๕ เร่ือง ลักษณะดังกล่าวคล้ายกับนิทานอาหรับราตรี หรือ
“พันหน่ึงราตรี” ซ่ึงเป็นนิทานชุดในซีกโลกอาหรับท่ีได้รับความนิยมอย่าง
มากอีกชุดหน่ึง นิทานของเวตาลเป็นการ เล่าเพ่ือทดสอบปัญญาและความ
อดทนอดกลั้นของพระวิกรมาทติ ย์

เวตาล

พระวกิ รมาทติ ย์ โยคีศานตศิ ีล

กรุงธรรมปุระ

ท้าวมหาพล พระมเหสี พระราชธดิ า

ในป่า

เจอรอยเทา้
จงึ ไดต้ กลงกัน
เท้าใหญ่ = ของพ่อ
เท้าเลก็ = ของลูก

ท้าวจนั ทรเสน พระราชบตุ ร

แมเ่ ท้าเลก็ ลกู เท้าใหญ่

พระมเหสี

ทา้ วจนั ทรเสน พระราชธิดา พระราชบตุ ร แมไ่ ดเ้ ป็น
ชายา
ลูกไดเ้ ปน็
มเหสี

คาถามทีเ่ วตาลถามคอื

เมื่อพระราชาและพระราชโอรสมลี กู
จะเรียกขานญาติกนั อยา่ งไร

การกระทาอัษฎางคประณต

มอื 2 เขา่ 2 เทา้ 2 หน้าผาก และหนา้ อก = 8