รายงานวรรณคดีเรื่องสังข์ทอง

รายงานวรรณคดีเรื่องสังขท์ อง
จดั ทาโดย

นาย ณฐกร เกตุสุวรรณ
รหสั นกั ศึกษา6110123304030โดย

เสนอ
อาจารย์ กิตติศกั ด์ิ คงพนู
วชิ า เทคโนโลยแี ละนวตั กรรมสร้างสรรคด์ า้ นภาษาและวฒั นธรรมเพื่อการเผยแพร่
มหาวทิ ยาลยั ราชภฎั พระนคร

คานา

รายงานน้ีเป็ นส่วนหน่ึงของวิชาวชิ า เทคโนโลยแี ละนวตั กรรมสร้างสรรคด์ า้ นภาษาและวฒั นธรรมเพื่อการ
เผยแพร่เพ่ือใหไ้ ดศ้ ึกษาหาความรู้ในเร่ืองวรรณคดีสังขท์ องและไดศ้ ึกษาอยา่ งเขา้ ใจเพื่อเป็นประโยชนก์ บั การ
เรียน ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานเล่มน้ีจะเป็นประโยชน์กบั ผอู้ ่านที่กาลงั หาขอ้ มูลเร่ืองน้ีอยไู่ มม่ ากก็นอ้ ย

ประวตั ผิ ้แู ต่ง

พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั ทรงพระราชสมภพเมื่อวนั พธุ เดือน ๔ ข้ึน ๗ ค่า ปี กนุ ตรงกบั วนั ที่
๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๓๑๐ มีพระนามเดิมตามหนงั สือราชวงศส์ กุลวา่ ฉิม เป็นพระราชโอรสใน
พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้ าจุฬาโลกและสมเด็จพระอมรินทราและ บรมราชินี ในเวลาน้นั พระบาทสมเดจ็
พระพทุ ธยอดฟ้ าจุฬาโลกยงั มีบรรดาศกั ด์ิเป็นหลวง ยกกระบตั รเมืองราชบุรี นามเดิมวา่ ทองดว้ ง พระองคท์ รง
พระราชสมภพ ณ บา้ นสวนอมั พวา จงั หวดั สมุทรสงคราม

กาลปางก่อน มีพระเจา้ พรหมทตั (ทา้ วยศวมิ ล) ครองเมืองพรหมนคร(เมืองยศวมิ ล) พระเจา้ พรหมทตั มีมเหสีสอง
องค์ มเหสีฝ่ ายขวาช่ือพระนางจนั ทราเทวี (นางจนั เทว)ี มเหสีฝ่ ายซา้ ยชื่อพระนางสุวรรณจมั ปากะ (นางจนั ทา)
พระเจา้ พรหมทตั โปรดมเหสีฝ่ ายซา้ ยมาก ตอ่ มามเหสีท้งั สองทรงครรภ์ โหรทานายวา่ บุตร ของมเหสีฝ่ ายขวา
เป็นชาย ส่วนมเหสีฝ่ ายซา้ ยเป็นหญิง พระนางสุวรรณจมั ปากะรู้สึกเสียใจที่จะไดธ้ ิดาแทนจะเป็นโอรส และเกรง
วา่ พระนางจนั ทราเทวจี ะไดด้ ีกวา่ จึงใส่ร้ายพระนางจนั ทราเทวจี นพระเจา้ พรหมทตั หลงเชื่อ ขบั ไล่พระนาง
จนั ทราเทเวอี อกจากพระราชวงั พระนางจนั ทราเทวเดินทางดว้ ยความยากลาบาก เมื่อถึงชายป่ านอกเมือง ยายตา
สองคนสงสารจึกชวนใหพ้ กั อยดู่ ว้ ย โอรสในครรภข์ องพระนางจนั ทราเทวเี ห็นความยากลาบากของพระมารดา
จึงแปลงกายเป็นหอยสงั ขเ์ พื่อไมใ่ หพ้ ระมารดาตอ้ งลาบากเล้ียงดู เม่ือครบกาหนดคลอด พระนางจนั ทราเทวกี ็
คลอดโอรสออกมาเป็ นหอยสังข์ ซ่ึงพระนางก็รักใคร่ เล้ียงดูเหมือลูกมนุษย์

วนั หน่ึงพระนางจนั ทราเทวีออกจากบา้ นไปช่วยตายายเกบ็ ผกั หกั ฟื น ลูกนอ้ ยในหอยสังขก์ อ็ อกจากรูปหอยสงั ข์
ช่วยปัดกวาดบา้ นเรือน และหุงหาอาหารไว้ พอเสร็จก็กลบั เขา้ ไปในรูปหอยสังขต์ ามเดิม พระนางจนั ทราเทวเี มื่อ
กลบั มาก็แปลกใจวา่ ใครมาช่วยทางาน และเม่ือนางจนั ทราเทวอี อกจากบา้ นไป ลูกนอ้ ยในหอยสงั ขก์ จ็ ะออกมา
ทางานบา้ นใหเ้ รียบร้อยทุกคร้ัง พระนางจนั ทราเทวอี ยากรู้วา่ เป็นใคร วนั หน่ึงจึงทาทีออกจากบา้ นไปป่ าเช่นเคย
แต่แลว้ กย็ อ้ ยกลบั มาท่ีบา้ น โอรสในหอยสังขก์ ็ออกมาทางานบา้ น พระนางจนั ทราเทวเี ห็นโอรสเป็ นมนุษยก์ ด็ ีใจ
จึงทุบหอยสงั ขเ์ สียและกอดโอรสดว้ ย ความยนิ ดี และต้งั ช่ือใหว้ า่ ” สังขท์ อง ”

เมื่อพระเจา้ พรหมทตั รู้ข่าววา่ พระนางจนั ทราเทวปี ระสูติพระโอรสก็ยนิ ดีจะรับพระนางจนั ทราเทวกี ลบั พระ
นางสุวรรณจมั ปากะเทวรี ิษยาจึงไดเ้ ทจ็ ทลู วา่ พระโอรสเดิมเป็นหอยสังข์ พระเจา้ พรหมทตั กห็ ลงเช่ือเกรงจะเป็ น
กาลกิณีต่อบา้ นเมือง จึงให้อามาตยจ์ บั พระนางจนั ทราเทวแี ละลูกนอ้ ยสังขท์ องใส่แพลอยไป เม่ือแพลอนออก
ทะเลเกิดพายใุ หญ่แพแตก พระนาจนั ทราเทวถี ูกคลื่นซดั ลอยไปติดที่ชายหาดเมืองมทั ราษฎร์ พระนางก็เดินทา
ซดั เซพเนจรไปอาศยั บา้ นเศรษฐีเมืองมทั ราษฎร์ชื่อ ธนญั ชยั เศรษฐี และทาหนา้ ที่เป็นแม่ครัว

ฝ่ ายพระสงั ขท์ องน้นั จมน้าลงไปยงั นาคพิภพ พระยานาคมีจิตสงสารจึงเนรมิตเรือทอง แลว้ อุม้ พระสังขท์ องใส่ไว้
ในเรือ เรือทองลอยไปถึงเมืองยกั ษซ์ ่ึงนางยกั ษพ์ นั ธุรัตปกครองอยู่ นางยกั ษเ์ ห็นพระสงั ขท์ องในเรือทองเกิด
ความรักใคร่เอน็ ดู จึงนาพระสงั ขท์ องมาเล้ียงดูในปราสาท และใหพ้ ีเ่ ล้ียงนางนมแปลงร่างเป็นคนเพอื่ มิใหพ้ ระ
สังขท์ องหวาดกลวั พระสงั ขท์ องกเ็ ติบโตอยกู่ บั นางยกั ษพ์ นั ธุรัต

นางยกั ษพ์ นั ธุรัตปกติจะตอ้ งออกไปหาสัตวป์ ่ ากินเป็นอาหาร เม่ือนางออกไปป่ ากจ็ ะไปคร้ังละสามวนั หรือเจ็ด
วนั ทุกคร้ังท่ีไปก็จะสง่ั พระสังขท์ องวา่ อยา่ ข้ึนไปเล่นบนปราสาทช้นั บน และในสวน พระสังขท์ องกเ็ ช่ือฟัง แต่
เมื่อโตข้ึนก็เกิดความสงสยั อยากรู้ วนั หน่ึงเมื่อนางยกั ษพ์ นั ธุรัตไปป่ า พระสังขท์ องกแ็ อบไปในสวนส่วนท่ีหา้ ม
ไว้ เห็นกระดูกสตั วแ์ ละคนเป็ นจานวนมากท่ีนางยกั ษก์ ินเน้ือแลว้ ทิง้ กระดูกไวเ้ ป็ นจานวนมาก พระสังขท์ องเห็น
เช่นน้นั ก็ตกใจ นึกรู้วา่ มารดาเล้ียงเป็นยกั ษก์ ็รู้สึกหวาดกลวั และเมื่อเดินต่อไปเห็นบอ่ เงินบ่อทองสวยงามพอ
พระสงั ทองเอานิ้วกอ้ ยจุ่มลงไปนิ้วกก็ ลายเป็นสีทอง พระสังขท์ องจึงลงไปอาบท้งั ตวั ร่างกายก็กลายเป็นสีทอง
งดงาม แลว้ พระสังขท์ องกข็ ้ึนไปบนปราสาทช้นั บน เห็นเกราะรูปเงาะป่ า เกือกทองและพระขรรค์ พระสังขท์ อง
เอาเกราะเงาะป่ ามาสวมก็กลายร่างเป็นเงาะป่ าพอใส่เกือกทองกร็ ู้สึกวา่ ลอยได้ พระสงั ขท์ องจึงหยบิ พระขรรค์
แลว้ เหาะหนีออกจากเมืองยกั ษ์ และขา้ มแม่น้าไปยงั เมืองตกั ศิลา ตกเยน็ จึงพกั อยทู่ ่ีศาลาริมน้า

ฝ่ ายนางยกั ษก์ ลบั มาไมเ่ ห็นลูก และข้ึนไปที่ปราสาทช้นั บนเห็นเกราะรูปเงาะป่ า เกือกทองและพระขรรคห์ ายไป
ก็รู้ทนั ทีวา่ พระสงั ขท์ องรู้วา่ ตนเป็นยกั ษแ์ ลว้ หลบหนีไป นางจึงเหาะตามไป เมื่อถึงฝ่ังน้าเห็นพระสังขท์ องพกั อยู่
นางไม่สามารถเหาะขา้ มไปได้ จึงร้องไหอ้ อ้ นวอนใหพ้ ระสังขท์ องกลบั ไป พระสงั ขท์ องยงั หวาดกลวั จึงไมย่ อม

กลบั นางพนั ธุรัตเสียใจจนหวั ใจแตกสลาย แต่ก่อนตายนางก็สอนมนตห์ าเน้ือหาปลาใหพ้ ระสงั ขท์ องแลว้ นางก็
สิ้นใจตาย พระสังขท์ องรู้สึกเสียใจมาก หลงั จากไดจ้ ดั เผาศพนางยกั ษแ์ ลว้ พระสังขท์ องก็เหาะเดินทางไปเมือง
พาราณสี และไดไ้ ปอาศยั ชาวบา้ นช่วยเล้ียงโค พระสงั ขท์ องตอนน้ีรูปร่างเป็ นเงาะป่ า พวกเด็กเล้ียงโคกม็ าเล่น
สนิทสนมกบั พระสงั ขท์ อง

ท่ีเมืองพาราณสีน้ีเจา้ เมืองมีธิดา 7 องค์ เจา้ เมืองคิดจะใหพ้ ระธิดาท้งั 7 องคไ์ ดอ้ ภิเษกสมรส จึงมีรับสั่งใหป้ ระกาศ
แก่เจา้ ผคู้ รองนครตา่ ง ๆ ใหส้ ่งโอรสมาใหพ้ ระธิดาเลือก พระธิดาท้งั 6 องคก์ เ็ ลือกไดเ้ จา้ ชายท่ีเหมาะสม แต่
พระธิดาองคส์ ุดทอ้ งชื่อรจนาไม่ยอมเลือกเจา้ ชายองคใ์ ด เจา้ เมืองพาราณสีทรงกริ้วมากจึงประชดโดยใหอ้ ามาตย์
ไปประกาศใหช้ ายทุกคนในเมืองให้เขา้ มาในวงั ใหพ้ ระราชธิดาเลือก พระสงั ขท์ องในรูปเงาะป่ า ก็ถูกเกณฑเ์ ขา้
มาดว้ ย เม่ือนางรจนาออกมาเลือกคู่ บุญบนั ดาลใหเ้ ห็นรูปทองของพระสงั ขท์ องแทนที่จะเป็นเงาะป่ า นางจึง
เลือกเงาะป่ า เจา้ เมืองพาราณสีกริ้วมากขบั ไล่นางรจนาออกไปอยนู่ อกเมือง

เจา้ เมืองพาราณสีมีความแคน้ เคืองเงาะป่ าคิดจะกาจดั จึงออกคาสัง่ ใหเ้ ขยท้งั หกและเงาะป่ าไปหาเน้ือมาคนละตวั
ใครหามาไม่ไดจ้ ะถูกประหารชีวติ เงาะป่ าเขา้ ไปในป่ าถอดรูปเงาะออกแลว้ ร่ายมนตเ์ รียกเน้ือ เน้ือท้งั หลายก็มา
อออยทู่ ่ีพระสังขท์ อง หกเขยหาเน้ือท้งั วนั ก็ไมไ่ ดจ้ นกระทง่ั มาพบพระสังขท์ อง ซ่ึงหกเขยคิดวา่ เป็นเทวดา หกเขย
ขอเน้ือจากพระสังขท์ อง พระสงั ขท์ องใหโ้ ดยขอตดั ใบหูคนละหน่อย หกเขยกย็ อม ท้งั หมดก็นาเน้ือไปใหเ้ จา้
เมืองพาราณสี

เจา้ เมืองพาราณสียงั ทาร้ายเงาะป่ าไม่ไดก้ แ็ คน้ ใจจึงมีคาสั่งใหเ้ ขยทุกคนหาปลาไปถวาย พระสงั ขท์ องกถ็ อดรูป
เงาะป่ าแลว้ ร่ายมนตเ์ รียกปลา ปลากม็ าออคบั คงั่ อยทู่ ี่พระสังขท์ อง หกเขยหาปลาไมไ่ ดท้ ้งั วนั และเม่ือพบปลามา
อออยทู่ ี่พระสังขท์ องกก็ ราบไหวอ้ อ้ อนวอนขอปลา พระสังขท์ องยกใหโ้ ดยขอตดั ปลายจมูกหกเขยคนละหน่อย
แลว้ หกเขยกบั เงาะป่ านาปลาไปถวายเจา้ เมืองพาราณสี

เจา้ เมืองพาราณสีขดั แคน้ ใจที่ทาอนั ตรายเงาะป่ าไม่ไดก้ ็เฝ้ าคิดหาวธิ ีการอื่นที่จะกาจดั เงาะป่ า พระอินทร์บน
สวรรคท์ ราบถึงการคิดร้ายของเจา้ เมืองพาราณสีต่อเงาะป่ าจึงลงมาช่วย โดยเหาะลงมาลอยอยหู่ นา้ พระท่ีนง่ั ของ

เจา้ เมืองพาราณสี และกล่าวทา้ ทายวา่ ใหเ้ จา้ เมืองพาราณสีหาคนดีมีฝีมือเหาะข้ึนมาตีคลีกบั พระอินทร์บนอากาศ
ภายในเจด็ วนั ถา้ หาไมไ่ ดก้ จ็ ะฆ่าเจา้ เมืองพาราณสี

เจา้ เมืองพาราณสีตกใจมากใหห้ กเขยและบรรดาเสนาอามาตยช์ ่วยกนั หาผอู้ าสาเหาะไปตีคลี ทุกคนกจ็ นปัญญา
เจา้ เมืองพาราณสีจึงใหป้ ่ าวประกาศวา่ ผใู้ ดท่ีสามารถเหาะไปตีคลีกบั พระอินทร์บนอากาศไดจ้ ะยกราชสมบตั ิให้
แตก่ ย็ งั ไมม่ ีผใู้ ดมาอาสา นางมณฑาเทวพี ระมเหสีของเจา้ เมืองพาราณสีจึงแอบไปหานางรจนา และขอใหน้ าง
รจนาออ้ นวอนใหเ้ งาะป่ าช่วย เงาะป่ าสงสารท้งั สองนางจึงรับปาก และในวนั ที่เจด็ เงาะป่ าก็ถอดรูปเป็ นพระสงั ข์
ทองใส่เกือกแกว้ เหาะข้ึนไปตีคลีกบั พระอินทร์จนชนะ พระอินทร์กก็ ลบั ไปบนสวรรค์