การจัดการ4

*

ลักษณะของการจดั การ

การจัดการ (Management) เป็นกระบวนการที่ออกแบบเพื่อบรรลุ
วัตถุประสงค์ขององค์กรโดยใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพในสภาพแวดล้อมที่
เปลี่ยนแปลงไปโดยใช้ทรัพยากรน้อยที่สุด ส่วน ผู้จัดการ (Manager) หมายถึง
บุคคลในองค์กรซ่ึงตัดสินใจเก่ียวกับการใช้ทรัพยากร การวางแผน การจัดองค์กร
ภาวะผู้นา และการควบคุมกิจกรรมในองค์กร เพื่อให้บรรลุเป้าหมายท่ีตั้งไว้ การ
จัดการ คือ ศาสตร์ที่เป็นสากล การจัดการมิได้ใช้ในธุรกิจที่มีเป้าหมายอยู่ท่ีกาไร
เทา่ นน้ั แตย่ งั มกี ารใช้การจดั การในรัฐบาล และหน่วยงานต่างๆ

https://hcm-jinjer.com/thai-media/orgdevelopment/whyimportantmotivation/

หนา้ ที่การจดั การ

การประสานการใช้ทรัพยากรต่างๆ เพ่ือให้ธุรกิจสมารถพัฒนา
สร้าง และขยายผลิตภัณฑ์ได้น้ัน ผู้จัดการจะต้องเก่ียวข้องกับกลุ่มของ
กิจกรรม ได้แก่ การวางแผน การจัดการองค์กร การจัดตนเข้าทางาน การ
อานวยการ และควบคมุ (พิจารณารูป)

https://pantip.com/topic/32306043

ผูจ้ ดั การ

การวางแผน การจดั คนเข้า การควบคมุ
กจิ กรรมที่จะ ทางาน กิจกรรมของ
ทาให้บรรลุ จดั คนที่ องค์กรเพื่อให้
วัตถุประสงค์ ดาเนนิ ไป
ขององคก์ ร เหมาะสมกบั ในทางทีด่ ี
องค์กร

การจดั องคก์ ร การอานวยการ
ทรัพยากรและ กจิ กรรมของ
กิจกรรมทีท่ า พนักงาน
เพ่ือให้บรรลุ
ใหบ้ รรลุ วัตถปุ ระสงค์
วตั ถุประสงค์

การวางแผน (Planning) คือ กระบวนการในการกาหนดวัตถุประสงค์ขององค์กร
และการตัดสินใจว่ากิจการจะบรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าวได้ด้วยวิธีใด การวางแผนจัดว่า
เป็นหน้าทแ่ี รกของการจัดการ การวางแผนเป็นกิจกรรมท่ีสาคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นการ
ออกแบบเค้าโครงแผนเพ่อื วางแผนงานทเี่ ปน็ พน้ื ฐานสาหรับองคก์ รทัง้ องคก์ ร

วตั ถุประสงค์ (Objectives) คือ จุดส้ินสุดหรือผลท่ีองค์กรต้องการวัตถุประสงค์
จะเป็นแนวทางเดียวกบั ภารกิจ (Mission)

วัตถุประสงค์ของธุรกิจอาจซับซ้อนหรือง่ายก็ตามแต่วัตถุประสงค์หลักต้อง
เกย่ี วขอ้ งกับกาไร ความได้เปรียบเชงิ แขง่ ขนั ประสทิ ธิภาพ และการเติบโต

แผน (Plans) แผนที่จะทาให้องค์กรบรรลุวัตถุประสงค์ท่ีต้ังไว้แบ่งเป็น 3
ประเภทคือ แผนกลยุทธ์ แผนยุทธวิธี และแผนปฏิบัติการ โดยผู้จัดการ
สูงสุดในองค์กรต้องพัฒนา แผนกลยุทธ์ ซ่ึงเป็นแผนสาหรับวัตถุประสงค์
ระยะยาว

แผนยุทธวิธี (tactical plans) หมายถึงแผนระยะส้ัน
ซึ่งออกแบบการปฏิบัติกิจกรรมและวัตถุประสงค์
เฉพาะเจาะจง แผนยุทธวิธีจะมีระยะเวลาไม่เกิน 1 ปี

แผนกลยทุ ธ์ ระยะเวลา 5 ปขี องกจิ การคา้ ปลกี กาหนดวา่ กจิ การจะ
ลงทนุ 5,000,000 บาทเพ่ือขยายสาขาใหม่ 500 สาขา จะทาให้
กจิ การมแี ผนยุทธวธิ ี 5 แผน ซงึ่ ระบจุ านวนเงินที่แนน่ อนซงึ่ จะต้อง
จ่ายเพ่ือต้งั สาขาใหมข่ น้ึ แต่ละสาขา

แผนปฏิบัติการ (Operational Plans) เป็นแผนระยะสั้นที่สุดซึ่ง
ระบุการกระทาของแตล่ ะคนกลุ่มงานหรือแผนก/ฝ่ายงาน ซึ่งจาเปน็ สาหรับ
การบรรลุถึงแผนยุทธวิธีและแผนกลยุทธ์ แผนอาจเป็นแผนสาหรับ
ระยะเวลา 1เดือน 1สัปดาห์ หรือ 1วัน ตัวอย่างเช่นกลุ่มงานจะผลิตราย
สัปดาห์ เพ่ือให้ม่ันใจว่าจะมีผลิตภัณฑ์จานวนมากพอสาหรับครองตลาด
มากขนึ้

http://www.thailandindustry.com/indust_newweb/articles_preview.php?cid=15513

การจัดองคก์ ร

องค์กรที่ไม่มีรูปแบบของโครงสร้างองค์กร อาจบรรลุถึง
เป้าหมายขององค์กรได้ยาก การจัดองค์กร คือการจัดโครงสร้างของ
ทรัพยากรและกิจกรรมเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์อย่างมีประสิทธิภาพ
ผู้จัดการทาการจัดองค์กรโดยทบทวนแผนและตัดสินใจว่ากิจการ
จาเป็นต้องปฏิบัติกิจกรรมใดบ้าง จากนั้นแบ่งงานให้เป็นหน่วยเล็กๆ
และมอบหมายงานยอ่ ยๆ นั้นให้แกบ่ ุคคล กลมุ่ หรือแผนก

https://humanresource17.files.wordpress.com/2015/09/e0b897e0b8a3e0b8b1e0b89ee0b8a2e0
b8b2e0b881e0b8a3e0b8a1e0b899e0b8b8e0b8a9e0b8a2e0b98c.jpg

การจดั คนเข้าทางาน

เม่ือผู้จัดการตัดสินใจว่าองค์กรต้องทางานอะไร
และจัดองค์กรอย่างไรแล้ว ผ้จู ัดการต้องมั่นใจว่าองค์กร
มีพนักงานซง่ึ มที ักษะทเ่ี หมาะสมกบั การทางาน

http://www.phuketlocal.go.th/images/news/vuypb20180223193746.jpg

การอานวยการ

การอานวยการ (Directing) คือการจูงใจและช้ีนา
พนักงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์กรผู้จัดการทุกคนต้อง
เกี่ยวข้องกับการอานวยการ แต่จะมีความสาคัญอย่างมากกับ
ผู้จัดการระดับล่างซ่ึงเก่ียวข้องกับการปฏิบตั ิงานของพนักงานใน
องคก์ รโดยตรง

https://hcm-jinjer.com/thai-media/orgdevelopment/th-
190215whatismanagement/

การควบคมุ

เมื่อใดก็ตามท่ีธุรกิจล้มเหลวในการ
บรรลุเป้าหมายตามแผนท่ีวางไว้ ธุรกิจต้อง
ใช้ การควบคุม คือกระบวนการในการ
ประเมินผลและแก้ไขกิจกรรมเพ่ือรักษาไว้
ซึ่งแนวทางการปฏบิ ัตงิ านขององคก์ ร

https://hcm-jinjer.com/thai-media/orgdevelopment/th-
190215whatismanagement/

ประเภทของการจัดการ

ผจู้ ัดการทุกคนของกจิ การทุกขนาด ต้องทาหน้าที่ต่างๆ ของ
การจัดการ ตามท่ีได้กล่าวไปข้างต้น สาหรับกิจการขนาดเล็ก
ผู้จัดการ 1 คน อาจต้องทาหน้าที่ท้ังหมด แต่ในกิจการขนาดใหญ่
อาจใช้วธิ ีแบ่งหน้าที่ความรบั ผดิ ชอบระหว่างผู้จดั การหลายๆ คน

http://52010911288.blogspot.com/2012/06/defining-management.html

ระดับสงู ระดับของการจัดการ
ระดบั กลาง
ระดบั ตน้ องค์กรบ้างองค์กรใช้การแบ่งความ
รับผิดชอบตามระดับการจัดการ โดยแบ่งเป็น
การจัดระดับสูง การจัดการระดับกลาง การ
จัดการระดับต้น ระดับของการจัดการช้ันต่างๆ
จะเป็นรปู พรี ะมดิ

http://srivilaisukanya.blogspot.com/2017/12/1.html

ขอบเขตของการจดั การ

ในการจัดการธุรกิจทุกระดับจะมีผู้จัดการที่มีความ
เชีย่ วชาญในขอบเขตทางธรุ กิจแต่ละด้าน ได้แก่ การเงิน การผลิต
ทรพั ยากรมนุษย์ การตลาด และการบรกิ าร

http://www.prosofthrmi.com/ArticleInfo.aspx?ArticleTypeID=2135&Articl
eID=8749

การจดั การการเงิน

การจัดการการเงิน ผู้ที่ทาหน้าที่นี้คือ ผู้จัดการการเงิน ทา
หน้าท่ีจัดหาเงินทุนท่ีจาเป็นสาหรับการดาเนินงาน และใช้เงิน
เหลา่ น้นั ไปเพอ่ื ทาใหบ้ รรลุวัตถุประสงค์ขององคก์ ร

https://www.krungsri.com/bank/th/plearn-plearn/make-a-billion-successful.html https://www.gotoknow.org/posts/514569

การจัดการการผลติ และการดาเนินการผลติ

โดยผู้จัดการผลิตและการดาเนินการ
ผลิตซึ่งทาหน้าท่ีเปล่ียนทรัพยากรให้เป็น
สินค้าและบริการ วางแผนและออกแบบการ
ใช้เครื่องมือท่ีเป็นสาหรับการผลิต รวมถึง
การจัดซ้ือวัตถดุ บิ วางแผนการผลิต และการ
ทาใหใ้ ห้ผลติ ภัณฑม์ มี าตรฐาน

http://www.daikinthai.com/daikin-quality/production

การจดั การทรัพยากรมนุษย์

ผู้รับผิดชอบคือ ผู้จดั การทรัพยากรมนุษย์ ทาหน้าท่ีศึกษาความ
ต้องการขององค์กรในเร่ืองที่เก่ียวกับความต้องการทรัพยากรและ
ดาเนินการสรรหา คัดเลือก ฝึกอบรม เล่ือนขั้นเล่ือนตาแหน่ง ลงโทษ
และดูแลเร่อื งคา่ จ้างเงนิ เดอื น

http://singapore.mol.go.th/node/408

การจดั การการตลาด

https://cdn.marketingoops.com/wp-
content/uploads/2014/01/social_networking.jpg

โดย ผู้จัดการการตลาด ซึ่งรับผิดชอบในด้านการวางแผน การ
ต้ังราคา และการส่งเสริมการตลาด รวมถึงการทาให้ผลิตภัณฑ์ไปถึงมือ
ลูกค้า เช่น ผู้จัดการการตลาดต่างประเทศของบริษัทโทรทัศน์โซนี่ ต้อง
ตัดสินใจเกีย่ วกับขนาดของโทรทัศน์รุ่นใหม่ รูปลักษณ์ภายนอก ราคา และ
บรรจุภัณฑ์ รวมถึงต้องร่างแผนว่าจะจัดจาหน่ายในร้านค้าประเทใด และ
จะมีโครงการรณรงค์โฆษณาเพื่อแนะนาโทรทัศน์รุ่นใหม่ให้ลูกค้ารู้จักทาง
แหลง่ ใดไดบ้ ้าง

การจัดการสารสนเทศ

โดย ผู้จัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ ซ่ึงรับผิดชอบใน
ด้านการดาเนินการ บารุงรักษาและควบคุมเครื่องมืออุปกรณ์
ทางเทคโนโลยีของธุรกิจ เช่นระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ จะ
มีผูจ้ ดั การเทคโนโลยสี ารสนเทศของกูเกล้ิ

https://krunomchit.files.wordpress.com/2011/07/original_noc_bak.jpg

การจดั การดา้ นบรหิ าร

มีผู้จัดการด้านบริหาร เป็น
ผู้รับผิดชอบ โดยเป็นผู้ท่ีไม่มีความ
เช่ียวชาญทางด้านใดด้านหนึ่งแต่
เป็นผู้ท่ีจัดการทว่ั ท้ังองค์กร

http://www.thailandindustry.com/indust_newweb
/articles_preview.php?cid=15513

1. สร้างความสัมพนั ธก์ บั 2. ตดิ ตอ่ สือ่ สารอย่างมี
ลกู นอ้ งอย่างมปี ระสิทธผิ ล ประสิทธิผล โดยใชห้ ลาย ๆ
ชอ่ งทาง เช่น การพบปะ
อยู่บนพื้นฐานของ โดยตรงเอกสาร หรือทางอีเมล์
ความเหน็ อกเห็นใจ

7. สนบั สนนุ ให้ ทกั ษะทจี่ าเป็น 3. สร้างทีมงาน
ลกู น้อง สาหรบั ผู้จดั การ และส่งเสรมิ ให้
พนักงานรว่ มมอื กนั
เจรญิ เติบโต 5. สรา้ งบรรยากาศการ ทางานให้สาเร็จ
และพฒั นา ทางาน ใหพ้ นักงานรสู้ กึ ว่า
4. ศึกษาทาความเข้าใจ
6. ทาตวั เปน็ ได้รบั การยอมรับและมี ฐานะทางการเงนิ ของธุรกจิ
ตวั อยา่ งท่ีดีให้ กาลังใจ

ลูกน้อง

ภาวะผู้นา แบ่งเป็น 3 รูปแบบ ได้แก่

1) ผนู้ าแบบเอกาธิปไตย คอื ผูน้ าท่ตี ัดสนิ ใจทุกสง่ิ
ทกุ อยา่ งด้วยตนเอง

2) ผ้นู าแบบประชาธปิ ไตย คอื ผ้นู าทใี่ ห้พนักงานมี
สว่ นร่วมในการตดั สินใจ

3) ผ้นู าแบบให้อานาจอยา่ งเต็มท่ี คอื ผนู้ าที่ใหพ้ นักงาน
ทางานโดยไม่เขา้ ไปแทรกแซงมากนกั

ความเช่ียวชาญทางเทคนคิ

เป็นความรู้เฉพาะด้านท่ีจาเป็นสาหรับการทางาน ผู้จัดการต้องมี
ความรู้มากพอท่ีจะช่วยอบรมพนักงาน ตอบปัญหาในงานที่พนักงานเกิดความ
สงสัย สามารถชี้แนะแนวทาง และช่วยแก้ปัญหาในการทางานได้ ทักษะน้ี
จาเปน็ มากทสี่ ุดสาหรับผจู้ ดั การระดับต้น

https://www.shutterstock.com/th/image-photo/close-business-woman-partner-using-calculator- https://campus.campus-star.com/education/87461.html
796894240?src=ugLKdq4ya2p2GGkP6o1CaQ-1-14

ทักษะดา้ นแนวคดิ
คือความสามารถในการคิดโดยสรุป เพื่อจัดการความ

เหมาะสมของส่วนตา่ งๆ

ทักษะดา้ นการวเิ คราะห์
คือความสามารถในการระบุความสัมพันธ์ของ

ปัญหา ทาความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างส่วนต่าง ๆ
และรสู้ าเหตุของเหตุการณท์ ีเ่ กดิ ข้นึ

https://www.mdsiglobal.com/private-business/

ทักษะดา้ นมนษุ ยสมั พนั ธ์
คือความสามารถในการติดต่อกับบุคคลท้ัง

ภายในและภายนอกองค์กร

การสรรหาผจู้ ดั การขององค์กร

การเป็นผจู้ ดั การทด่ี มี ิได้เกิดขึ้นตั้งแต่กาเนิด องค์กรสามารถจัดหาผู้จัดการ
ได้ 3 วิธีคอื

1. เลื่อนตาแหน่งใหพ้ นกั งานภายในองคก์ รขึ้นเป็นผู้จัดการ
2. สรรหาผจู้ ดั การจากองคก์ รอืน่
3. สรรหาผ้จู ัดการจากสถาบนั การศกึ ษา

https://th.content.jobsdbcdn.com/th-th/wp- การตดั สนิ ใจ
content/uploads/sites/3/2014/08/%E0%B8%9
B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%AB%E0
%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%
A3%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0
%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%
83%E0%B8%88.jpg

ผู้จัดการต้องสินใจในเร่ืองต่าง ๆ มากมายเช่น ชั่วโมงการทางานที่
เหมาะสมควรเป็นเท่าไรจะจ้างพนักงานคนใด ควรแนะนาผลิตภัณฑ์ใดออกสู่
ตลาด ควรกาหนดราคาเท่าไร จากตัวอย่างข้างต้นจะเห็นได้ว่าการตัดสินใจมี
ความสาคัญในหน้าท่ีการจัดการทุกหน้าท่ี และการจัดการในทุกระดับไม่ว่าจะ
เปน็ การตัดสินใจระดับกลยุทธ์ ยทุ ธวธิ ี หรือระดับปฏบิ ตั ิการ

การตัดสินใจอย่างเป็นทางการระบบต้องดาเนินไปตามกระบวนการ 6 ข้ันตอน ซ่ึง
จะทาให้ผจู้ ัดการตดั สินใจได้อยา่ งมีประสทิ ธิผลมากขึน้ โดยมีขัน้ ตอนเป็นดังน้ี

1.) รับรูแ้ ละกาหนดขอบเขตของสถานการณท์ ต่ี ้องตดั สนิ ใจ

2.) พฒั นาทางเลือกในการแก้ไขสถานการณ์

3.) วิเคราะห์ทางเลือก

4.) เลือกทางเลอื กทด่ี ีที่สุด
5.) ปฏบิ ตั ติ ามการตัดสินใจ

6.) ตดิ ตามผลการตดั สินใจ https://pixabay.com/th/illustrations/%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%
B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%9B-
%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87-
%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AA%E
0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%88-1015318/

รับรแู้ ละกาหนดขอบเขตของสถานการณท์ ีต่ ้องตัดสินใจ

หลงั จากมีสัญญาณบอกเหตุต่าง ๆ เช่น การลดลงของกาไร ยอดขาย
ลดลงเล็กน้อยจากปีที่ข้ันตอนแรกในการตัดสินใจ คือ ต้องรับรู้และกาหนด
ขอบเขตของสถานการณ์ที่ต้องการตัดสินใจโดยสถานการณ์อาจเป็นไปในทาง
ลบ เช่น ยอดขายผลิตภัณฑ์ลดลงจานวนมาก หรือสถานการณ์ในทางบวก
เช่น โอกาสท่จี ะเพ่ิมยอดขาย

http://i1.wp.com/www.thaismescenter.com/wp-
content/uploads/2017/05/yy7.jpg

พฒั นาทางเลอื กในการแก้ไขสถานการณ์

ขั้นตอนท่ีสองนี้ ผู้จัดการต้องกาหนดรายการของ
การกระทาท่ีเป็นไปได้ในการแก้ไขสถานการณ์ โดยการ
กาหนดรายการของการกระทา ควรมีทั้งการกระทาท่ีเป็น
มาตรฐานและการกระทาที่มีความคิดสรา้ งสรรค์

การวเิ คราะหท์ างเลือก

หลังจากพัฒนาการกระทาท่ีเป็นไปได้แล้ว ผู้จัดการควร
วิเคราะห์ความเป็นไปได้เหมาะสมของแต่ละทางเลือก ทางเลือกบาง
ทางเลือกอาจนาไปใช้จริงไม่ได้ เพราะกิจการขาดทรัพยากรเงิน เช่น
กิจการผลิตคอมพิวเตอร์ซ่ึงเป็นกิจการขนาดเล็กเห็นโอกาสแนะนา
คอมพิวเตอร์แบบใหม่ออกสู่ตลาด แตข่ าดเงินทุน ดั้งน้ันทางเลือกอื่นจึงมี
ความเปน็ ไปได้มากกวา่

เลือก เม่ือผู้จัดการวิเคราะห์ทางเลือกแล้ว ข้ันต่อไปต้องเลือก
ทางเลอื กที่ดี ทา ง เลื อ ก ที่ดีท่ี สุด ก าร คั ดเ ลื อ กท า งเ ลื อ กน้ี เ ป็ น
กระบวนการที่เป็นนามธรรม เพราะสถานการณ์หลายๆ
ที่สดุ สถานการณ์ไม่สามารถวิเคราะห์เป็นตัวเลขเชิงคณิต
คณติ ศาสตร์ได้ ผู้จัดการไมจ่ าเปน็ ตอ้ งเลอื กทางเลือกเพียง
ทางเดียว ผู้จัดการอาจแก้ไขสถานการณ์โดยใช้ทางเลือก
หลายๆ ทางรว่ มกัน

ในข้ันน้ีต้องเริ่มกระทาตามทางเลือกท่ีได้เลือกไว้ ปฏบิ ัติตาม
โดยการปฏิบัติตามแผน อาจเป็นไปแบบง่ายๆ การ
หรือซบั ซ้อนข้ึนอยกู่ บั ลกั ษณะการตดั สินใจ
ตัดสินใจ

ตดิ ตามผลการ
ตัดสินใจ

https://www.smebank.co.th/development-entrepreneurs/financial-
program

หลังจากที่ผู้จัดการปฏิบัติตามการตัดสินใจแล้ว จะต้องตรวจสอบว่าการ
ตัดสินใจทาให้บรรลุผลตามท่ีตั้งใจไว้หรือไม่ หากผู้จัดการไม่มีวิธีติดตามผลท่ี
เหมาะสม อาจจะไม่สามารถปรับเปล่ียนแนวทางการตัดสินใจได้ทันหากมีความ
ผิดพลาด หลังจากติดตามผลแล้วถ้าพบว่าได้ผลตามที่ต้องการผู้จัดการสามารถสรุป
ได้อย่างมีเหตุผลว่า ตัดสินใจไดอ้ ย่างดแี ล้ว แต่ถ้าไม่ได้ผลตามท่ีต้องการผู้จัดการตอ้ ง
วิเคราะห์ต่อไปว่า การตัดสินใจผิดพลาดหรือสถานการณ์เปล่ียนแปลงไปหรือมี
ทางเลือกอ่ืนทคี่ วรนามาปฏิบัตอิ กี หรือไม่

ความเป็นจรงิ เกีย่ วกับการจดั การ

การจัดการไม่ใช่กระบวนการทตี่ ายตวั ไม่มีสตู รทางคณติ ศาสตรใ์ ด
ใช้ในการจดั การได้ แมว้ า่ จะมีผู้จดั การจานวนไมน่ อ้ ยหวังว่าจะมีใครคิดขึ้น
สกั สูตรหนง่ึ การจัดการเป็นกระบวนการครา่ ว ๆ ทจ่ี ะทาให้บรรลถุ งึ
เป้าหมายขององคก์ ร

https://sites.google.com/site/managementmeaningwebsite/bth-thi-1-
khwam-ru-beuxng-tn-keiyw-kab-xngkhkar-laea-hlak-kar-cadkar