สมุด มุ เล่ม ล่ เล็ก ล็
คำนำ ดนตรีไรี ทยเป็น ป็ มรดกทางวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงความงดงามและภูมิปัญญา ของบรรพบุรุษไทยมาอย่า ย่ งยาวนาน ไม่เ ม่ พียงแต่เป็นศิลปะแห่ง ห่ เสียงเพลงที่ ไพเราะเท่านั้น นั้ แต่ยัง ยั เป็นส่ว ส่ นสำ คัญของวิถีชีวิ ชีวิ ตไทยที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรม ความเชื่อ ชื่ และความบัน บั เทิง สมุดเล่มเล็กนี้จัดทำ ขึ้นเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับดนตรี ไทย ทั้งประวัติความเป็นมา องค์ประกอบ ประเภทของวงดนตรี เครื่องดนตรี แต่ละชนิด บทบาทในสังคม และแนวทางการอนุรักษ์ ผู้จัผู้ จั ดทำ หวังว่าสมุดเล่มเล็กเล่มนี้จะช่ว ช่ ยให้ผู้อ่านได้เข้าใจและซาบซึ้งในความ งดงามของดนตรีไทยมากขึ้น รวมถึงตระหนักถึงคุณค่าและความสำ คัญของการ สืบทอดศิล ศิปะดนตรีไทยให้คงอยู่ต่ ยู่ ต่ อไป ผู้จัผู้ จั ดทำ เด็กหญิงรุ่ง รุ่ รวี ชมภูจันทร์
ความเป็นมาของดนตรีไทย องค์ประกอบของดนตรีไทย ประเภของเครื่องดนตรีไทย เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องดีด เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องสี เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องตี เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องเป่า ป่ บทบาทดนตรีไทยในสังคมไทย การอนุรักษ์ดนตรีไทย สรุป สารบัญ เรื่อง หน้า 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ดนตรีไรี ทยเป็นศิลปะที่มีประวัติความเป็นมายาวนานและเป็นส่ว ส่ นสำ คัญของ วัฒนธรรมไทยมาแต่โบราณ หลักฐานเกี่ยวกับดนตรีไทยสามารถสืบค้นได้ตั้งแต่สมัย สุโขทัย อยุธยา ธนบุรี จนถึงรัตนโกสินทร์ โดยได้รับอิทธิพลจากดนตรีของประเทศ เพื่อ พื่ นบ้า บ้ น เช่น ช่ อินเดีย จีน ขอม และมลายู แต่ได้มีการปรับปรุงและพัฒนาให้เป็น เอกลักษณ์เ ณ์ ฉพาะของไทย สมัย มั สุโ สุ ขทัย • มีหลักฐานจากศิล ศิ าจารึกพ่อ พ่ ขุนรามคำ แหง กล่าวถึงการละเล่นและดนตรีในราช สำ นัก นั • มีการใช้ด ช้ นตรีในพิธี พิ ก ธี รรมและงานรื่นเริง เช่น ช่ พิธี พิธี บวงสรวงและการละเล่นพื้นบ้าน สมัย มั อยุธยา • เป็นยุครุ่ง รุ่ เรืองของดนตรีไทย มีการพัฒ พั นาเครื่องดนตรีและเพลงที่หลากหลาย • พระราชนิพนธ์ข ธ์ องสมเด็จพระเจ้าอยู่หั ยู่ หั วบรมโกศกล่าวถึงวงปี่พาทย์และวงมโหรี • มีการแสดงดนตรีร่ว ร่ มกับโขน ละคร และการแสดงพื้น พื้ บ้าน สมัย มั ธนบุรี • ดนตรีไทยยัง ยั คงได้รับความนิยม แต่มีการฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรมหลังสงคราม • วงปี่พ ปี่ าทย์แ ย์ ละมโหรียั รี ง ยั คงมีบทบาทสำ คัญ สมัย มั รัต รั นโกสิน สิ ทร์ • พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) ทรงเป็นกวีและนักดนตรีผู้ เชี่ย ชี่ วชาญ • มีการพัฒ พั นาเพลงไทยเดิม เช่น ช่ เพลงเถา เพลงหน้าพาทย์ • ในรัช รั กาลที่ 5 มีการผสมผสานดนตรีไทยกับดนตรีตะวันตก ในปัจ ปั จุบัน บั ดนตรีไทยยัง ยั คงได้รับการอนุรักษ์และพัฒ พั นาให้เข้ากับยุคสมัย โดยมีการ เรีย รี นการสอนในโรงเรีย รี นและมหาวิทยาลัย รวมถึงการใช้เทคโนโลยีช่ว ช่ ยบันทึกและ เผยแพร่ ทำ ให้ศิล ศิปะดนตรีไทยยัง ยั คงอยู่แ ยู่ ละสามารถเข้าถึงคนรุ่น รุ่ ใหม่ไม่ ด้มากขึ้น ความเป็นมาของดนตรีไทย
องค์ประกอบของวงดนตรีไทย ดนตรีไทยมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากดนตรีสากล โดยมีองค์ประกอบหลักที่ สำ คัญ ดังนี้ 1. ทำ นอง (Melody) • ดนตรีไทยใช้ระบบเสียงแบบ เพี้ย พี้ น ซึ่งแตกต่างจากระบบเสียงของดนตรีตะวัน ตก • ไม่มีการกำ หนดคีย์ (Key) แบบชัดเจนเหมือนดนตรีสากล แต่ใช้การขึ้นลงของ เสียงที่เป็นเอกลักษณ์ • ทำ นองเพลงไทยมีความไหลลื่นและเชื่อมต่อกันอย่างต่อเนื่อง 2. จังหวะ (Rhythm) • มีจังหวะที่ซับซ้อน ใช้กลองและฉิ่งในการกำ กับจังหวะ • แบ่งเป็น จังหวะสองชั้น ชั้ สามชั้น ชั้ และชั้น ชั้ เดียว ซึ่งเป็นลักษณะเด่นของเพลง ไทยเดิม • จังหวะของดนตรีไทยมักเป็นแบบ อิสระ ไม่ตายตัวเหมือนดนตรีตะวันตก 3. เครื่องดนตรี (Instruments) • เครื่องดนตรีไทยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ • เครื่องดีด เช่น จะเข้ พิณ • เครื่องสี เช่น ซอด้วง ซออู้ ซอสามสาย • เครื่องตี เช่น ระนาดเอก ฆ้องวง กลองทัด • เครื่องเป่า เช่น ขลุ่ย ปี่ใน ปี่ชวา • แต่ละวงดนตรีมีการผสมผสานเครื่องดนตรีแตกต่างกัน เช่น วงปี่พาทย์ วง เครื่องสาย และวงมโหรี 4. การขับร้องและบทเพลง (Vocal & Lyrics) • ดนตรีไทยสามารถเป็นแบบ บรรเลงล้วน หรือ มีขับร้องประกอบ • บทเพลงมักมีโครงสร้างเฉพาะ เช่น เพลงเถา ที่เล่นซ้ำ 3 ชั้น ชั้ ลดทอนความซับ ซ้อนลง • คำ ร้องของดนตรีไทยมักใช้ภาษาไทยโบราณ มีสัมผัสและฉันทลักษณ์ที่งดงาม
ประเภทของเครื่องดนตรี 1. วงปี่พาทย์ • เป็นวงดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบพิธีกรรม ละคร และโขน • ใช้เครื่องดนตรีประเภทเครื่องตีและเครื่องเป่า เช่น ระนาด ฆ้องวง ปี่ กลอง • แบ่งเป็นหลายประเภท เช่น • วงปี่พาทย์เครื่องห้า – ขนาดเล็ก ใช้ในงานทั่ว ทั่ ไป • วงปี่พาทย์เครื่องคู่ – เพิ่มเครื่องดนตรีให้เสียงหนักแน่นขึ้น • วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่ – ใช้ในงานพระราชพิธี มีเครื่องดนตรีครบถ้วน • วงปี่พาทย์ไม้นวม – ใช้ไม้พันนวมตีระนาด ให้เสียงนุ่มนวล 2. วงเครื่องสาย • เป็นวงดนตรีที่ใช้เครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีด สี ตี และเป่า • ใช้ขับกล่อมและบรรเลงในงานมงคล เช่น งานแต่งงาน งานบรรเลงสุนทรีย์ • มีประเภทสำ คัญ ได้แก่ • วงเครื่องสายวงเล็ก – มีซอด้วง ซออู้ จะเข้ ขลุ่ย และโทนรำ มะนา • วงเครื่องสายวงใหญ่ – เพิ่มเครื่องดนตรี เช่น ซอสามสาย และฆ้องวง 3. วงมโหรี • เป็นการผสมผสานระหว่าง วงเครื่องสายและวงปี่พาทย์ • นิยมใช้ขับกล่อมในงานมงคล และใช้ประกอบการแสดง • แบ่งเป็น วงมโหรีเล็ก และ วงมโหรีใหญ่ โดยวงใหญ่จะเพิ่มเครื่องดนตรีเพื่อให้ เสียงสมบูรณ์ขึ้น 4. วงกลองยาว • เป็นวงดนตรีที่ใช้ในงานรื่นเริง เช่น ขบวนแห่ และงานเฉลิมฉลอง • ใช้เครื่องดนตรีหลักคือ กลองยาว ร่วมกับ ฉิ่ง ฉาบ และกรับ • มีจังหวะสนุกสนาน กระตุ้นให้ผู้ฟังอยากเต้นรำ 5. วงดนตรีพื้นบ้าน • มีลักษณะเฉพาะของแต่ละภาค เช่น • วงโปงลาง (อีสาน) – ใช้โปงลางเป็นเครื่องดนตรีหลัก • วงปี่จุม (เหนือ) – ใช้ปี่จุมขับกล่อมให้เสียงไพเราะ • วงกลองสะบัดชัย (เหนือ) – ใช้กลองขนาดใหญ่แสดงความยิ่งใหญ่ • วงมโหรีปักษ์ใษ์ ต้ – ใช้โหม่ง ทับ และซอด้วงใต้
เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องดีดเป็นเครื่องดนตรีที่มีสายขึงตึง และเกิดเสียง โดยการดีดสายให้สั่น สั่ สะเทือน เครื่องดนตรีเหล่านี้มีบทบาทสำ คัญในวงดนตรี ไทย และมีความหลากหลายในรูปแบบและเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ 1. จะเข้ • ลักษณะ: เป็นเครื่องดนตรีที่มีสาย 3 สาย ตัวเครื่องทำ จากไม้รูปทรงยาว วางราบบนพื้น • การบรรเลง: ใช้ดีดด้วยนิ้วหรือไม้ดีด โดยมือหนึ่งดีดสายและอีกมือหนึ่ง กดสายเพื่อเปลี่ยนเสียง • บทบาท: นิยมใช้ในวงเครื่องสายและวงมโหรี 2. กระจับปี่ • ลักษณะ: มีรูปร่างคล้ายผลกระจับ ตัวเครื่องทำ จากไม้ มีสาย 4 สาย • การบรรเลง: ดีดด้วยนิ้วหรือไม้ดีด มือหนึ่งดีดสาย อีกมือหนึ่งกดสาย • บทบาท: เคยได้รับความนิยมในสมัยโบราณ ปัจจุบันพบเห็นได้น้อย 3. พิณ • ลักษณะ: มีหลายรูปแบบ เช่น พิณเปี๊ยะ (ภาคเหนือ) พิณน้ำ เต้า • การบรรเลง: ดีดด้วยนิ้วหรือไม้ดีด • บทบาท: ใช้ในดนตรีพื้นบ้านของแต่ละภาค 4. ซึง • ลักษณะ: เครื่องดนตรีพื้นเมืองของภาคเหนือ มีสาย 4 สาย • การบรรเลง: ดีด เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องดีด
เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องสีเป็นเครื่องสายที่ทำ ให้เกิดเสียงโดยการใช้ คันชักสีเข้ากับสายที่ขึงตึง เครื่องดนตรีเหล่านี้มีบทบาทสำ คัญในวงดนตรีไทย และมีความหลากหลายในรูปแบบและเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ 1. ซอสามสาย • ลักษณะ: เป็นเครื่องสีที่มีสาย 3 สาย ตัวกะโหลกทำ จากกะลามะพร้าวขัดมัน • การบรรเลง: ใช้คันชักสีเข้ากับสาย โดยมือหนึ่งสีและอีกมือหนึ่งกดสายเพื่อ เปลี่ยนเสียง • บทบาท: นิยมใช้ในวงเครื่องสายและวงมโหรี ให้เสียงนุ่มนวลและไพเราะ 2. ซอด้วง • ลักษณะ: มีสาย 2 สาย ตัวกะโหลกทำ จากไม้หรือกะลามะพร้าว • การบรรเลง: ใช้คันชักสีเข้ากับสาย โดยมือหนึ่งสีและอีกมือหนึ่งกดสาย • บทบาท: ให้เสียงแหลมสูง นิยมใช้ในวงปี่พาทย์และวงเครื่องสาย 3. ซออู้ • ลักษณะ: มีสาย 2 สาย ตัวกะโหลกขนาดใหญ่ทำ จากกะลามะพร้าวหรือไม้ • การบรรเลง: ใช้คันชักสีเข้ากับสาย โดยมือหนึ่งสีและอีกมือหนึ่งกดสาย • บทบาท: ให้เสียงทุ้มลึก นิยมใช้ในวงเครื่องสายและวงมโหรี 4. สะล้อ • ลักษณะ: เป็นเครื่องสีพื้นเมืองของภาคเหนือ มีสาย 2 หรือ 3 สาย • การบรรเลง: ใช้คันชักสีเข้ากับสาย โดยมือหนึ่งสีและอีกมือหนึ่งกดสาย • บทบาท: ใช้ในวงดนตรีพื้นบ้านภาคเหนือ ให้เสียงหวานและ เครื่องดนตรีไทยประเภทสี
เครื่องดนตรีไทยประเภทเครื่องตีเป็นเครื่องดนตรีที่เกิดเสียงจากการตีหรือกระทบ กัน เครื่องดนตรีเหล่านี้มีบทบาทสำ คัญในการสร้างจังหวะและทำ นองในวงดนตรี ไทย สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ดังนี้: 1. เครื่องตีทำ ด้วยไม้ • ระนาดเอก: ประกอบด้วยลูกระนาดทำ จากไม้ไผ่หรือไม้เนื้อแข็ง วางเรียงบนราง ใช้ไม้ตีเพื่อสร้างทำ นอง • ระนาดทุ้ม: มีขนาดใหญ่กว่าและเสียงต่ำ กว่าระนาดเอก ใช้สร้างเสียงทุ้มในวง ดนตรี • กรับ: เครื่องตีที่ทำ จากไม้สองชิ้น ชิ้ ตีเข้าหากันเพื่อกำ หนดจังหวะ • โปงลาง: เครื่องดนตรีพื้นบ้านภาคอีสาน ทำ จากไม้เรียงตามลำ ดับเสียง 2. เครื่องตีทำ ด้วยโลหะ • ฆ้องวงใหญ่: ประกอบด้วยฆ้องหลายลูกเรียงตามลำ ดับเสียง วางบนรางวงกลม ใช้ไม้ตีเพื่อสร้างทำ นอง • ฆ้องวงเล็ก: มีขนาดเล็กกว่าและเสียงสูงกว่าฆ้องวงใหญ่ • ฉิ่ง: เครื่องตีขนาดเล็ก ทำ จากโลหะสองชิ้น ชิ้ ตีเข้าหากันเพื่อกำ หนดจังหวะ • ฉาบ: แผ่นโลหะบางสองแผ่น ตีเข้าหากันเพื่อสร้างเสียงดัง 3. เครื่องตีขึงด้วยหนัง • กลองทัด: กลองขนาดใหญ่ ขึงด้วยหนังทั้ง ทั้ สองด้าน ใช้ในวงปี่พาทย์ • ตะโพน: กลองรูปทรงกระบอก ขึงด้วยหนังทั้ง ทั้ สองด้าน ใช้ในวงมโหรีและวงปี่ พาทย์ • กลองแขก: กลองที่มีต้นกำ เนิดจากวัฒนธรรมแขก ขึงด้วยหนังทั้ง ทั้ สองด้าน เครื่องดนตรีไทยประเภทตี
เครื่อ รื่ งดนตรีไทยประเภทเครื่องเป่าเป็นเครื่องดนตรีที่สร้างเสียงโดยการเป่าลมเข้าไป ในตัวเครื่อ รื่ ง ซึ่งสามารถแบ่ง บ่ ออกเป็น 2 ประเภทหลัก ดังนี้: 1. เครื่อ รื่ งเป่าที่มี ที่ ลิ้ มีลิ้ น เครื่อ รื่ งดนตรีประเภทนี้มีลิ้นที่ทำ จากวัสดุต่ ดุ ต่ าง ๆ เช่น ช่ ใบไม้ ไม้ไผ่ หรือโลหะ เมื่อลมถูก เป่าเข้า ข้ไป ลิ้นจะสั่น สั่ และเกิดเสียง เครื่องดนตรีในกลุ่มนี้เรียกว่า “ปี่” ตัวอย่า ย่ งได้แก่: • ปี่ใปี่ น: ใช้ใช้ นวงปี่พาทย์ไม้แข็ง ข็ มีเสียงที่ทรงพลัง • ปี่น ปี่ อก: ใช้ใช้ นวงปี่พ ปี่ าทย์ไย์ ม้นวม ให้เสียงนุ่ม นุ่ นวล • ปี่ช ปี่ วา: มีต้นกำ เนิดจากชวา ใช้ใช้ นวงปี่พาทย์ดึกดำ บรรพ์ • ปี่ม ปี่ อญ: นำ เข้า ข้ จากวัฒนธรรมมอญ ใช้ใช้ นวงปี่พาทย์มอญ 2. เครื่อ รื่ งเป่าที่ไที่ ม่มี ม่ ลิ้ มีลิ้ น เครื่อ รื่ งดนตรีประเภทนี้ไม่มี ม่ มี ลิ้น แต่ใช้การเป่าลมผ่า ผ่ นรูหรือช่อ ช่ งเพื่อ พื่ สร้างเสียง เครื่อง ดนตรีในกลุ่มนี้เรีย รี กว่า “ขลุ่ย” ตัวอย่า ย่ งได้แก่: • ขลุ่ย ลุ่ เพีย พี งออ: ขลุ่ย ลุ่ ขนาดกลาง ให้เสียงนุ่ม นุ่ นวล • ขลุ่ย ลุ่ หลิบ: ขลุ่ยขนาดเล็ก ให้เ ห้ สีย สี งสูงและแหลม • ขลุ่ย ลุ่ อู้: ขลุ่ยขนาดใหญ่ ให้เ ห้ สีย สี งทุ้ม ทุ้ ลึก • ขลุ่ย ลุ่ กรวด: ขลุ่ยขนาดเล็กกว่าเพีย พี งออ เสียงสูงกว่า • ขลุ่ย ลุ่ นก: ขลุ่ย ลุ่ พิเ พิ ศษสำ หรับเลียนเสียงนก เครื่องดนตรีไทยประเภทเป่า ป่
1.ด้านสังคมและวัฒนธรรม • เสริมสร้างความสามัคคี: ดนตรีไทยมีบทบาทในการรวมกลุ่มคนในสังคม ผ่านการร่วมบรรเลงและฟังเพลงในงานประเพณีและพิธีกรรมต่าง ๆ ซึ่งช่วย เสริมสร้างความสามัคคีและความเป็นน้ำ หนึ่งใจเดียวกัน • สะท้อนวิถีชีวิตและประเพณี: บทเพลงไทยหลายเพลงบอกเล่าเรื่องราววิถี ชีวิต ความเชื่อ และประเพณีของคนไทยในแต่ละภูมิภาค ทำ ให้ดนตรีเป็นสื่อที่ สะท้อนถึงอัตลักษณ์และวัฒนธรรมของสังคมไทย 2. ด้านศาสนาและพิธีกรรม • ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา: ดนตรีไทยถูกนำ มาใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การสวดมนต์ การทำ บุญ และพิธีบวช เพื่อเสริมสร้างบรรยากาศที่ศักดิ์สิ ดิ์ สิ ทธิ์ และสงบ • พิธีกรรมประเพณี: ในงานประเพณีต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่ หรืองานศพ ดนตรีไทยมีบทบาทในการสร้างบรรยากาศที่เหมาะสมและเสริม สร้างความเป็นสิริมงคล 3. ด้านการศึกษาและการพัฒนา • พัฒนาทักษะและสติปัญญา: การเรียนรู้และฝึกฝนดนตรีไทยช่วยพัฒนา ทักษะทางด้านการฟัง การเคลื่อนไหว และการคิดวิเคราะห์ นอกจากนี้ยังเสริม สร้างสมาธิและความอดทน • อนุรักษ์แ ษ์ ละสืบสานวัฒนธรรม: การสอนและเรียนรู้ดนตรีไทยในสถานศึกษา และชุมชน ช่วยในการอนุรักษ์แล ษ์ ะสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมให้คงอยู่ต่อไป บทบาทของดนตรีไทยในสังคมไทย
การอนุรักษ์แบะพัฒนาดนตรีไทย 1. การเผยแพร่และส่งเสริม • จัดการแสดงและนิทรรศการ: การจัดแสดงดนตรีไทยในโอกาสต่าง ๆ เช่น งาน ประเพณี พิธีการ และเทศกาล ช่วยให้ประชาชนได้สัมผัสและซาบซึ้งในความ งดงามของดนตรีไทย • สื่อสารผ่านสื่อมวลชน: การใช้สื่อมวลชน เช่น โทรทัศน์ วิทยุ และสื่อออนไลน์ ในการเผยแพร่ดนตรีไทย ช่วยให้ดนตรีไทยเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายที่หลากหลาย 2. การศึกษาและฝึกอบรม • บรรจุในหลักสูตรการศึกษา: การสอนดนตรีไทยในสถานศึกษา ตั้ง ตั้ แต่ระดับ ประถมศึกษาจนถึงอุดมศึกษา ช่วยปลูกฝังความรักและความภาคภูมิใจในดนตรี ไทยแก่เยาวชน • จัดอบรมและเวิร์กช็อป: การจัดอบรมและเวิร์กช็อปเกี่ยวกับการเล่นเครื่องดนตรี ไทย การร้องเพลงไทย และการประพันธ์เพลง ช่วยเสริมสร้างทักษะและความรู้ให้ แก่ผู้สนใจ 3. การอนุรักษ์แ ษ์ ละฟื้นฟู • บันทึกและเก็บรักษา: การบันทึกเสียง บันทึกวิดีโอ และการถอดโน้ตเพลงไทย ช่วยเก็บรักษาผลงานดนตรีไทยให้คงอยู่ • ฟื้นฟูเพลงและการแสดงที่สูญหาย: การค้นคว้าและฟื้นฟูเพลงหรือรูปแบบการ แสดงที่หายไป ช่วยเสริมสร้างความหลากหลายและความสมบูรณ์ของดนตรีไทย 4. การสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชน • นโยบายและงบประมาณ: ภาครัฐควรจัดทำ นโยบายและจัดสรรงบประมาณเพื่อ สนับสนุนการอนุรักษ์แล ษ์ ะพัฒนาดนตรีไทย • ความร่วมมือกับภาคเอกชน: การร่วมมือกับองค์กรเอกชนในการจัดกิจกรรม ส่ง เสริม และสนับสนุนดนตรีไทย ช่วยเพิ่มโอกาสและทรัพยากรในการพัฒนาดนตรี ไทย
สรุป ดนตรีไทยเป็นศิล ศิปะที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนไทย ผ่า ผ่ นการ พัฒ พั นาและสืบ สื ทอดมาอย่า ย่ งยาวนาน แม้จะได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมต่างชาติ แต่ดนตรีไรี ทยยังคงรักษาเอกลักษณ์แ ณ์ ละความงดงามเฉพาะตัว ในปัจ ปั จุบัน บั การอนุรักษ์และส่ง ส่ เสริมดนตรีไทยเป็นสิ่งสำ คัญ การนำ ดนตรีไทย มาผสมผสานกับดนตรีสากล การจัดการแสดง และการเรียนการสอนในสถาบัน การศึก ศึ ษา เป็นวิธีก ธี ารที่ช่ว ช่ ยให้ดนตรีไทยยังคงมีชีวิ ชีวิ ตและเข้าถึงคนรุ่น รุ่ ใหม่ อนาคตของดนตรีไทยขึ้นอยู่กั ยู่ กั บความร่ว ร่ มมือของทุกภาคส่ว ส่ นในการสืบสานและ พัฒ พั นา เพื่อ พื่ ให้ศิล ศิปะดนตรีไทยยังคงเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่าสืบไป