หนังสือวรรคทองในวรรณคดี

หนงั สอื วรรคทองในวรรณคดี

จัดทำโดย
นำงสำวยพุ ำภรณ์ จันทรำงกรู
รหสั นกั ศึกษำ๖๓๑๘๑๐๑๐๑๐๗ ชั้นท่ีปี ๒
สำขำวชิ ำภำษำไทย คณะครศุ ำสตร์

คำนำ

หนงั สืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เรือ่ ง วรรคทองในวรรณคดี จัดทำขึ้นเพ่ือให้นกั ศึกษำ
และผทู้ สี่ นใจในด้ำนวรรณคดีตำ่ ง ๆ ไดอ้ ำ่ น หนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส์เลม่ น้ีเปน็ กำรใหค้ วำมรเู้ กี่ยวกบั
บทประพันธต์ ่ำง ๆ ผู้จดั ทำหวังว่ำผ้อู ำ่ นจะใหค้ วำมสนใจและช่ืนชอบหนังสืออิเล็กทรอนกิ สเ์ รอ่ื ง
วรรคทองในวรรณคดีเปน็ อยำ่ งมำก ผิดพลำดประกำรใดก็ขออภยั ดว้ ย

สำรบญั
หน้ำ

คำนำ………………………………………………………………………………………………………………………..ก
สำรบญั ………………………………………………………………………………………………….……….…………ข
วรรคทองจำกเรื่อง มัทนะพำธำคำฉันท์…………………………………………………………………………๑
วรรคทองจำกบทละครพูดคำฉันท์ เร่อื งมทั นะพำธำ………………………………………………………..๒
วรรคทองจำกเรอ่ื ง ลิลิตตะเลงพำ่ ย……………………………………………………………………………….๓
วรรคทองจำกนิรำศภเู ขำทอง……………………………………………………………………………….………๔
วรรคทองจำกสยำมำนุสสติ………………………………………………………………………………………….๕
วรรคทองจำกลิลติ พระลอ……………………………………………………………………………………………๖
วรรคทองจำกนิรำศนรินทร์คำโคลง……………………………………………………………………………….๗
วรรคทองจำกนริ ำศนรินทร์คำโคลง……………………………………………………………………………….๘
วรรคทองจำกพระอภัยมณี ตอน พระอภยั มณเี กย้ี วนำงละเวง……………………….…….……………๙
วรรคทองจำกอเิ หนำ ตอนศึกกะหมงั กุหนงิ ………………………………………………………………….๑๐

วรรคทองจำกเรื่อง มทั นะพำธำคำฉันท์

ควำมรักเหมอื นโรคำ บันดำลตำให้มืดมน

ไมย่ นิ และไมย่ ล อปุ สรรคใดใด

(พระรำชนิพนธใ์ นพระบำทสมเด็จพระมงกุฎเกลำ้ เจำ้ อยูห่ วั รชั กำลท่ี ๖)

แผนผังฉนั ทลกั ษณ์: กำพย์ยำนี๑๑

วรรคทองจำกบทละครพดู คำฉันท์ เรอื่ งมัทนะพำธำ

ดกู อ่ นสชุ ำตำ มะทะนำวิไลศรี

ยำมองศ์สเุ ทษณม์ ี วรพจน์ประกำรใด

นำงจงทำนลู ตอบ มะธุรส ธ ตรัสไซร้

เขำ้ ใจมิเขำ้ ใจ ฤ ก็ตอบพะจีพลนั

จำกบทละครพูดคำฉันท์ เร่ืองมทั นะพำธำ

(พระรำชนิพนธ์ ในพระบำทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลำ้ เจำ้ อยู่หวั รชั กำลท่ี๖)

แผนผงั ฉันทลักษณ์: อินทรวเิ ชียรฉนั ท์๑๑

วรรคทองจำกเร่ือง ลิลติ ตะเลงพ่ำย

สำยหยดุ หยดุ กล่ินฟุ้ง ยำมสำย
สำยบห่ ยดุ เสน่ห์หำย ห่ำงเศร้ำ

(สมเด็จพระมหำสมณเจ้ำ กรมพระปรมำนุชิตชโิ นรส)
แผนผงั ฉันทลกั ษณ์: โคลงสส่ี ภุ ำพ

วรรคทองจำกนิรำศภูเขำทอง

ถึงบำงพดู พดู ดเี ปน็ ศรศี กั ดิ์ มคี นรกั รสถ้อยอรอ่ ยจิต
แม้พดู ชว่ั ตวั ตำยทำลำยมติ ร จะชอบผิดในมนษุ ย์เพรำะพดู จำ

(สนุ ทรภ่)ู
แผนผังฉนั ทลักษณ์: กลอนสภุ ำพ (กลอน๘)

วรรคทองจำกสยำมำนสุ สติ

๏ ใครรำนใครรุกดำ้ ว แดนไทย

ไทยรบจนสดุ ใจ ขำดดิน้

(พระรำชนิพนธ์ในพระบำทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลำ้ เจำ้ อยู่หวั รชั กำลท่ี๖)

แผนผังฉนั ทลักษณ์: โครงสสี่ ุภำพ

วรรคทองจำกลิลิตพระลอ

๏ เสียงลือเสยี งเล่ำอำ้ งอันใด พ่เี อย
เสียงยอ่ มยอยศใคร ท่วั หล้ำ
สองเขอื พ่หี ลับใหล ลืมต่ืน ฤๅพี่
สองพ่ีคดิ เองอ้ำ อย่ำไดถ้ ำมเผือ

แผนผงั ฉนั ทลกั ษณ์: โคลงสี่สุภำพ

วรรคทองจำกนิรำศนรินทร์คำโคลง

เอียงอกเทออกอำ้ ง อวดองค์ อรเอย
เมรุชุบสมุทรดนิ ลง เลขแต้ม
อำกำศจกั จำรผจง จำรึก พอฤๅ
โฉมแมห่ ยำดฟ้ำแย้ม อยู่รอ้ นฤๅเหน็

(นำยนรินทรธเิ บศร)์ (อนิ )

แผนผงั ฉันทลักษณ์: โคลงสสี่ ภุ ำพ

วรรคทองจำกนิรำศนรินทรค์ ำโคลง

จำกมำมำลิ้วลำ้ ลำบำง
บำงยี่เรือรำพลำง พ่พี ร้อง
เรือแผงช่วยพำนำง เมียงม่ำน มำนำ
บำงบ่รบั คำคล้อง คล่ำวนำ้ คำคลอ

(นำยนรินทรธิเบศร)์ (อนิ )

แผนผงั ฉันทลักษณ์: โคลงสส่ี ภุ ำพ

วรรคทองจำกพระอภัยมณี ตอน พระอภยั มณีเก้ยี วนำงละเวง

ถงึ ม้วยดนิ ส้นิ ฟ้ำมหำสมุทร ไม่สิ้นสุดควำมรกั สมัครสมำน
แมเ้ กิดในใตฟ้ ้ำสุธำธำร ขอพบพำนพิศวำสไมค่ ลำดคลำ

(สนุ ทรภู่)

แผนผังฉนั ทลกั ษณ์: กลอนสภุ ำพ (กลอน๘)

วรรคทองจำกอิเหนำ ตอนศึกกะหมังกหุ นงิ

แล้วว่ำอนจิ จำควำมรกั พึ่งประจักษ์ดงั่ สำยน้ำไหล
ตั้งแต่จะเช่ียวเปน็ เกลียวไป ท่ีไหนเลยจะไหลคนื มำ

(พระรำชนิพนธ์ พระบำทสมเด็จพระพทุ ธเลศิ หล้ำนภำลยั )
แผนผังฉันทลกั ษณ์: อินทรวเิ ชยี รฉนั ท์๑๑

บรรณำนกุ รม
พระบำทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้ำเจ้ำอยูห่ วั , เจ้ำฟ้ำธรรมธเิ บศร ไชยเชยษร์สุรยิ วงศ์, สมเด็จพระเจ้ำ
บรมวงศ์เธอ กรมพระยำดำรงรำชำนภุ ำพ, เจำ้ พระยำพระคลงั (หน), และนำยชติ บุรทตั .(๒๕๖๑).
วรรณคดีวจิ กั ษ์ (พิมพค์ รง้ั ท่ี ๑๑). สกสค. ลำดพรำ้ ว กรงุ เทพมหำนคร

พระบำทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้ำนภำลยั , พระบำทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลำ้ เจ้ำอยู่หวั , สมเดจ็ พระ
กนษิ ฐำธิรำชเจำ้ , กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นรำชสุดำฯสยำมบรมรำชกุมำรี, พระรำวงศ์เธอ กรมหม่นื
พทิ ยำลงกรณ (น.ม.ส.), พระยำศรสี นุ ทรโวหำร (น้อย อำจำรยำงกูร), และนำยนรินทรธิเบศร์ (อิน).
(๒๕๖๒).วรรณคดวี ิจกั ษ์ (พมิ พ์ครง้ั ที่ ๑๓). สกสค. ลำดพร้ำว กรงุ เทพมหำนคร