หน่วยที่ 2 การออม

หนว่ ยที่ 2 การออม

ไพรัตน์ ทองมาก
วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยพี งั งา
4/6/2562

การออม

การออม หมายถึง การเกบ็ สะสมเงินรายไดใ้ นส่วนต่าง ๆ ไวใ้ ชจ้ า่ ยในอนาคต รวมถึงการสะสมส่ิงท่ี
มีคา่ เป็นตวั เงินและมีประโยชน์ต่อครอบครัว เช่น ทองคา เพชร เครื่องประดบั ที่ดิน และอื่น ๆ เป็นตน้ ซ่ึง
การเก็บรายไดส้ ุทธิเม่ือหกั รายจ่ายแลว้ จะมีส่วนท่ีเหลืออยเู่ รียกวา่ เงินออม

ความสาคญั ของการออม การออมเป็ นการสร้างหลกั ประกนั ความมน่ั คงใหก้ บั ตนเอง และก่อใหเ้ กิด
เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ จึงมีความสาคญั ต่อระบบเศรษฐกิจ เพราะเกี่ยวขอ้ งกบั ความเป็ นอยขู่ องประชาชน
ครอบครัวและชุมชน

ประโยชน์ของการออม การออมใหป้ ระโยชน์ต่อการดารงชีวติ และพฒั นาชีวิตของทุกคน ไม่วา่ จะ
เป็นการออมเงินและออมทรัพยากรอ่ืน รวมท้งั การออมชีวติ ซ่ึงสรุปไดด้ งั น้ี

1. ดา้ นเศรษฐกิจ เป็ นสิ่งท่ีช่วยใหช้ ีวติ ดารงอยแู่ ละเปิ ดโอกาสใหค้ นพฒั นาชีวติ ใหเ้ จริญข้ึน หรือ
เป็นการประกอบอาชีพเพอ่ื นาไปแลกกบั ปัจจยั อ่ืน เช่น ยารักษาโรค ที่อยอู่ าศยั เครื่องนุ่งห่ม
ยานพาหนะ เป็นตน้

2. ดา้ นสงั คม เป็นกิจกรรมส่งเสริมความสมั พนั ธ์ท่ีดีระหวา่ งกนั เอ้ืออาทรต่อกนั เช่น การออมวนั
ละ 1 บาท ของหมูบ่ า้ นแห่งหน่ึง ซ่ึงเป็นเครื่องมือใหค้ นที่เป็นสมาชิกคิดเอ้ืออาทรต่อเพ่ือ
สมาชิก ต่อผดู้ อ้ ยโอกาส ถา้ ไดป้ ฏิบตั ิกนั จริงจงั ก็จะช่วยเสริมสร้างความเขม้ แขง็ ใหค้ รอบครัว
และชุมชนได้

3. ดา้ นวฒั นธรรม เป็นกิจกรรมท่ีคนส่วนใหญถ่ ือปฏิบตั ิกนั อยา่ งแพร่หลาย มีสาระที่เป็นความรู้
ความคิด การปฏิบตั ิท่ีมีแบบแผนแน่นอน และทาอยา่ งตอ่ เน่ืองทาใหเ้ กิดผลดีแก่ผปู้ ฏิบตั ิ ดงั น้ี
พฤติกรรมการออม กิจกรรมการออม ผลการออมท่ีมีลกั ษณะเช่นน้ีจึงถือวา่ เป็นวฒั นธรรม
สาคญั ได้ เพราะการออมมีองคป์ ระกอบของความเป็นวฒั นธรรมครบถว้ น คือ มีท้งั องคค์ วามรู้
วธิ ีปฏิบตั ิ และผลการปฏิบตั ิที่ชดั เจน ใหป้ ระโยชน์แก่ผปู้ ฏิบตั ิได้

4. ดา้ นการศึกษา กระบวนการออมเป็นเรื่องของการเรียนรู้ การฝึกตนเอง ผทู้ ารออมตอ้ งรู้หลกั คิด
หลกั การและหลกั ปฏิบตั ิตลอดถึงผลลพั ธ์ที่จะได้ การที่ทุกคนไดเ้ ขา้ สู่กระบวนการออมก็ถือได้
วา่ เป็นการเขา้ สู่กระบวนการทางการศึกษาเพื่อพฒั นาตนเอง ผทู้ ่ีมีส่วนร่วมในการออมน้ีจะ
เรียนรู้ และไดร้ ับประโยชน์ โดยจะพบวา่ ตนเองไดเ้ ปล่ียนแปลงไปในทางที่ดีข้ึน

5. ดา้ นทรัพยากรธรรมชาติแวดลอ้ ม ทรัพยากรที่อยูร่ อบตวั เช่น ดิน น้า ป่ า สตั ว์ พชื เป็นตน้ คือ
ชีวติ ของทุกคน เพราะมนุษยต์ อ้ งอาศยั ส่ิงเหล่าน้ี จึงจะมีชีวติ อยไู่ ด้

5
ถา้ ทรัพยากรเหล่าน้ีถูกทาลายกถ็ ือเป็นสัญญาณเตือนภยั ที่เกิดข้ึนแก่มนุษยแ์ ลว้ เพราะทุกคนอยู่
ไดก้ ็ตอ้ งอาศยั สิ่งเหล่าน้ี

6. ดา้ นการพฒั นาชีวติ การออมเป็นเรื่องการรู้ การคิด ซ่ึงเป็นการเรียนรู้เพื่อรู้จกั ตนเอง รู้จกั
ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งคนกบั ผคู้ นในครอบครัว ในชุมชน เป็นตน้

เป้าหมายในการออม

เป้าหมาย คือส่ิงจูงใจในการออม ซ่ึงแต่ละบุคคลอาจจะแตกต่างกนั ข้ึนอยกู่ บั ความหวงั และความ
ตอ้ งการในชีวติ เช่น อยากมีบา้ นและที่ดินเป็นของตนเอง อยากมีชีวติ ที่สุขสบายในวยั เกษียณ เป้าหมายน้นั
จะเป็นส่ิงที่กาหนดให้จานวนเงินออมและระยะเวลาการออมแตกตา่ งกนั ไดแ้ ก่

1. เพอื่ สร้างหลกั ประกนั ชีวติ และความมน่ั คงดา้ นการเงิน
2. เพ่ือใหม้ ีเงินไวใ้ ชใ้ นวยั เกษียณ
3. เพือ่ ไวใ้ ชใ้ นดา้ นการศึกษาและความกา้ วหนา้ ในการงาน
4. เพอื่ ไวเ้ ป็ นมรดกใหล้ ูกหลานและสังคม
5. เพอื่ ใชเ้ ป็นเงินทุนในการประกอบอาชีพ
6. เพอื่ ไวใ้ ชจ้ ่ายนอกเหนือจากรายจา่ ยประจา

ปัจจัยสาคัญในการออม
1. ผลตอบแทนท่ีผอู้ อมไดร้ ับจากการออม หมายความวา่ ถา้ ยงิ่ ผลตอบแทนในการออมเพ่มิ มากข้ึน

เทา่ ใด ก็จะเป็นสิ่งดึงดูดใจให้บุคคลมีการออมเพ่มิ มากข้ึนเทา่ น้นั เช่น ในภาวะท่ีรัฐบาล กาหนดให้ ธนาคาร
พาณิชย์ ทุกแห่งลดอตั ราดอกเบ้ีย เงินฝากประจา ทุกประเภทลง ท้งั ยงั เก็บดอกเบ้ียภาษีเงินฝากอีก จึงทาให้
ระดบั เงินออมของธนาคารพาณิชย์ มีแนวโนม้ ลดลงเป็นอยา่ งมาก

2. มูลค่าของอานาจซ้ือของเงินในปัจจุบนั ผอู้ อมจะตดั สินใจออมมากข้ึน หลงั จากการพิจารณาถึง
อานาจซ้ือของเงิน ท่ีมีอยใู่ นปัจจุบนั วา่ จะมีความแตกตา่ งจากมูลค่าของเงินใน อนาคต หมายความวา่ จานวน
เงิน 1 บาท ซ้ือสินคา้ และบริการ ไดใ้ นจานวนใกลเ้ คียง หรือเท่ากบั การใชเ้ งิน 1 บาท ซ้ือสินคา้ หรือบริการ
ในอีก 2-3 ปี ขา้ งหนา้ หรือมากกวา่ น้นั ในทางตรงกนั ขา้ ม ถา้ การเกบ็ เงินออมไวโ้ ดยไม่ยอมซ้ือสินคา้ ขณะน้ี
อาจจะสูญเสียความพอใจ ที่ควรไดร้ ับจาก การซ้ือสินคา้ ในปัจจุบนั มากกวา่ ผลตอบแทนท่ีไดร้ ับจากการ
ออม ท้งั ยงั เสียเวลาคอยท่ีจะซ้ือสินคา้ ในอนาคต ท่ีอาจ
มีราคาสูงมากกวา่ อตั ราผลตอบแทน ที่ไดร้ ับอีกดว้ ย ดงั น้นั ผอู้ อมพอใจทีจะซ้ือสินคา้ ในวนั น้ีมากกวา่ การ
หวงั ผลตอบแทนท่ีจะไดร้ ับเพ่ิมข้ึนในอนาคตก็จะมีการออมลดลง

3.รายไดส้ ่วนบุคคลสุทธิ ผทู้ ี่มีรายไดค้ งท่ีแน่นอนเป็นประจาทุกเดือนในจานวนที่ไมส่ ูงมากนกั เช่น
ขา้ ราชการ พนกั งานรัฐวสิ าหกิจ พนกั งานบริษทั เอกชนระดบั ต่า จานวนเงินออมท่ีกนั ไวอ้ าจเป็ นเพียงจานวน
นอ้ ยตามอตั ราส่วนของรายไดท้ ี่มีอยู่ ซ่ึงตา่ งจากจานวนเงินออมของผบู้ ริหารระดบั สูง หรือนกั การเมืองท่ีจะ
มีเงินเหลือออมไดม้ ากกวา่ นอกจากน้นั การเปลี่ยนแปลงรายได้

6
เนื่องจาก การเล่ือนตาแหน่ง การโยกยา้ ยงานการถูกปลดออกจากตาแหน่งหนา้ ที่การงาน ที่มีผลตอ่ ระดบั การ
ออมเช่นกนั คือ อาจทาใหม้ ีการออมเพ่ิมมากข้ึน หรือลดลงไปจากระดบั เดิมได้ ดงั น้นั ในระหวา่ งที่มีรายได้

มากกวา่ ปกติ หรือในขณะท่ีมีความสามารถ หารายไดอ้ ยจู่ ึงควรจะมีการออมไวเ้ พ่ือป้องกนั ปัญหาทาง
การเงินอนั อาจเกิดข้ึนได้

4. ความแน่นอนของจานวนรายไดใ้ นอนาคตหลงั การเกษียณอายุ ถา้ ผมู้ ีรายไดท้ ุกคนทราบได้
แน่นอนวา่ เมื่อใดกต็ ามท่ีทา่ นไม่มีความสามารถหารายไดไ้ ดอ้ ีกต่อไป ท่านกจ็ ะไม่มีปัญหาทางการเงิน
เกิดข้ึน หรือถา้ มีก็ไม่ใช่ปัญหาที่รุนแรงมากนกั เน่ืองจากหน่วยงานที่ท่านเคยทางานอยู่ มีนโยบายช่วยเหลือ
ทา่ นในวยั ชราหลงั เกษียณอายุ หรือภายหลงั ออกจากงานก่อนกาหนด เช่น นโยบายการใหบ้ านาญ บาเหน็จ
เงินชดเชย เป็นตน้ ดงั น้นั ผอู้ อมอาจมีการออมลดลง เพอ่ื กนั เงินไวใ้ ชจ้ ่ายมากข้ึนโดยไม่ทาใหจ้ านวนเงินรวม
ในอนาคตกระทบกระเทือนแต่ประการใด

ประเภทของการออม
1. การออมเพือ่ ความมน่ั คงหรือเพอ่ื รายจ่ายฉุกเฉิน เป็ นการออมเงินเพอ่ื ใชจ้ ่ายเม่ือมีเหตุการณ์ไม่
คาดคิดวา่ จะเกิดข้ึน เช่น ป่ วย อุบตั ิเหตุ ตกงาน ซ่อมแซมบา้ น ซ่อมแซมรถยนต์ เป็นตน้ เงิน
ออมน้ีจะช่วยใหแ้ ต่ละบุคคลดารงชีวติ ไดต้ ามปกติโดยไมเ่ ดือดร้อนเม่ือมีเหตุการณ์น้นั เกิดข้ึน
2. การออมเพอ่ื เกษียณ เป็นการออมเพื่อเก็บสะสมเงินไวเ้ พื่อใชจ้ ่ายในยามเกษียณ ซ่ึงผทู้ ี่
เกษียณอายุ จะมีรายไดล้ ดลง เงินออมน้ีจะช่วยใหช้ ีวิตในวยั เกษียณดาเนินไปอยา่ งมีความสุขไม่
ลาบาก
3. การออมเพ่ือการลงทุน เป็นการสะสมเงินออมเพอื่ นาเงินไปลงทุนทาธุรกิจหรือลงทุนใน
หลกั ทรัพย์ เช่น ลงทุนในตราสารหน้ี การซ้ือสินทรัพยเ์ พื่อขายต่อ โดยมีเป้าหมายเพื่อใหม้ ี
ผลตอบแทนเพิม่ มากกวา่ ดอกเบ้ียเงินฝากที่ไดร้ ับจากการออมเงินไวท้ ่ีธนาคาร เงินออมน้ีจะช่วย
ทาใหบ้ ุคคลมีอิสรภาพในการใชเ้ งินมากข้ึน โดยไมต่ อ้ งรอรายไดจ้ ากการทางานอยา่ งเดียว

รูปแบบของเงินออม

1. การฝากเงินกบั ธนาคาร 7
1.1 เงินฝากออมทรัพย์
1.2 เงินฝากประจา
1.3 เงินฝากกระแสรายวนั

2. การประกนั ชีวิต
2.1 แบบกาหนดระยะเวลา

2.2 แบบตลอดชีพ
2.3 แบบสะสมทรัพย์
2.4 แบบรายไดป้ ระจา
3. การออมทรัพยก์ บั สหกรณ์

4. การซ้ือพนั ธบตั รรัฐบาล
5. กองทุนสารองเล้ียงชีพ

5.1 กองทุนเด่ียว
5.2 กองทุนรวม