PENDIDIKAN SENI VISUAL TING 3 (5)_Bab 11

BAB 11 SENI FOTO (KAMERA DAN S eni foto dan kamera adalah saling berkait rapat, bagai irama
PERANTI PENGIMEJAN) dan lagu, tidak dapat dipisahkan. Penghasilan karya seni
foto memerlukan kemahiran pengkarya menggunakan ‘alat’
kamera sepertimana seorang tukang kayu dengan kemahiran
menggunakan alatan seperti tukul, pahat, gergaji dan
sebagainya bagi menghasilkan sebuah kerusi.

Penguasaan terhadap ‘alat’ kamera yang
digunakan akan memberi kelebihan kepada
pengkarya seni untuk menghasilkan karya yang
bermutu. Dengan kemajuan teknologi digital
dan kepelbagaian jenis kamera serta peranti
pengimejan yang terdapat pada masa ini, sudah
pasti akan memberi ruang dan peluang yang besar
untuk menghasilkan karya melalui seni foto.

Objektif Pembelajaran Kata Kunci

Selepas mempelajari tajuk ini, murid boleh: • Resolusi
• Komposisi
Menjelaskan definisi, jenis serta fungsi kamera • Digital SLR
dan peranti pengimejan. • Saiz sensor
Membuat eksperimentasi dan penerokaan seni
foto dengan pelbagai media dan teknik.
Menterjemahkan hasil daripada eksperimentasi
dan penerokaan seni foto dalam penghasilan
karya dengan menggunakan imaginasi dan
idea dengan kreatif.
Mempamerkan, menghayati dan menjelaskan
pengalaman sendiri dalam penghasilan karya
seni foto.

136 137

Persepsi Seni Standard Pembelajaran Jenis Kamera dan Peranti Pengimejan Sains dan Teknologi

Definisi Kamera dan Peranti Pengimejan Murid boleh: Perkembangan teknologi kamera dan pengimejan Murid didedahkan dengan fungsi kamera
11.1.1 Menjelaskan definisi serta jenis kamera bermula dengan penghasilan kamera obskura yang mempunyai banyak persamaan
Definisi kamera merangkumi instrumen atau kepada penggunaan filem pada abad ke-19. dengan fungsi mata manusia. Imej
alat optik yang digunakan bagi merakam dan peranti pengimejan. Sehingga kini, teknologi digital dan peranti pintar terbalik yang terhasil daripada kanta
dan merekod gambar sama ada untuk tujuan 11.1.2 Menjelaskan format serta kualiti imej telah menghasilkan kepelbagaian jenis kamera serta mata kita dihantar melalui saraf optik ke
menyimpan, menghantar kepada peranti lain format dan kualiti resolusi imej untuk kegunaan otak lalu, diterjemah menjadi imej yang
mahupun mencetak terus gambar tersebut. yang terhasil daripada kamera dan umum mahupun secara profesional. Jenis kamera betul. Manakala jumlah cahaya yang
Peranti pengimejan pula ialah alatan elektronik peranti pengimejan. dan peranti pengimejan adalah merujuk kepada masuk melalui lensa dikawal melalui
yang mempunyai pelbagai fungsi termasuk 11.1.3 Memerihalkan teknik komposisi kreatif perbezaan bentuk, spesifikasi dan kegunaannya. pengatup (shutter) pada kamera adalah
fungsi kamera, misalnya telefon pintar. dalam fotografi. Contoh kepelbagaian jenis kamera dan peranti hampir sama seperti fungsi iris atau
pengimejan ialah: anak mata kita.

Kamera gambar SLR
segera (Single-lens Reflex)
Kamera panorama
Kamera atau 360°
kompak

Rajah 11.1 Definisi kamera Bolehkah anda Kamera web Kamera aksi
membezakan antara Tablet Handycam
TAHUKAH ANDA? Info Seni kamera dengan peranti
TLR
Perkataan kamera dipercayai Pada abad ke-11 Masihi, pengimejan? (Twin-lens Reflex)
berasal daripada bahasa Latin, iaitu seorang ilmuwan berbangsa
camera obscura yang bermaksud Arab, iaitu Ibn al-Haytham Telefon pintar
bilik atau ruang gelap. Nama telah berjaya membuat Rajah 11.2 Kamera dan peranti pengimejan
tersebut menerangkan bagaimana eksperimentasi dan menulis
paparan imej yang terpancar pada tentang ilmu optik yang
satu ruang yang gelap melalui membuka kepada penemuan
lubang cahaya, iaitu proses yang kamera obskura iaitu konsep
menjadi konsep asas kepada asas kepada kamera moden
penghasilan kamera moden. masa ini.

138 139

Format Kamera TAHUKAH ANDA? Format medium

Format kamera merujuk kepada saiz (contoh: 35 mm, Format bingkai penuh (full frame) atau Format medium
medium) dan kualiti resolusi (contoh: 25 megapiksel, merujuk kepada saiz 35 mm x 24 mm bersaiz 6 x 6 inci.
bingkai penuh) imej yang dihasilkan sama ada dalam pada filem gulung yang digunakan
bentuk analog ataupun digital. Kualiti resolusi bagi kamera SLR dan kini format
bagi kamera digital dan peranti pengimejan juga tersebut digunakan juga pada kamera
dipengaruhi oleh saiz sensor. Kamera digital dan Digital SLR (DSLR) yang merujuk
peranti pengimejan yang mempunyai saiz sensor yang kepada saiz sensor imej.
besar akan menghasilkan kualiti resolusi imej yang
lebih tinggi. 6x6 6x7
6x5 Format medium
Format medium bersaiz 6 x 7 inci.
bersaiz 6 x 5 inci.

Contoh Perbandingan Format dan Saiz Sensor pada Kamera dan 35 mm
Peranti Pengimejan

Bingkai penuh

35 mm Format bingkai penuh
(bingkai
penuh) Rajah 11.3 Perbandingan format bingkai penuh dengan format medium

Resolusi APS-C Teknik Komposisi Kreatif dalam Fotografi Jom Imbas
digital Contoh format
(piksel) dan kualiti imej Fotografi ialah bidang yang menggabungkan Anatomi Kamera
yang dihasilkan sains dan seni. Pengetahuan terhadap ilmu optik,
oleh kamera pencahayaan serta bagaimana mekanisme kamera https://www.youtube.com/
berfungsi adalah antara sumbangan terhadap ilmu watch?v=gB1IrjFQArk
dan peranti sains. Manakala bagi pereka dan pengkarya seni,
pengimejan ialah: Format fotografi merupakan salah satu medium untuk
menghasilkan karya seni.
medium

Format besar

Sensor APS-C Mempelajari teknik komposisi kreatif dalam seni foto akan membantu murid untuk melihat
Sensor 4/3” dan menghayati objek serta persekitaran dalam perspektif yang berbeza. Seterusnya, dapat
menghasilkan karya seni dengan merakam imej yang menarik melalui kamera ataupun peranti
Sensor Petunjuk: pengimejan. Terdapat banyak contoh teknik komposisi yang boleh dipelajari:
telefon pintar Sensor bingkai penuh
Sensor APS-C ● Peraturan ketiga (rule of thirds) ● Kedalaman (depth)
Sensor Bingkai Penuh 35 mm Sensor 4/3” ● Sudut pandangan (point of view)
Sensor telefon pintar ● Imbangan (balance) ● Garisan membawa (leading lines)

● Pemangkasan dan pembingkaian
(cropping and framing)

140 141

Peraturan ketiga Kedalaman
Teknik ini menggunakan garisan grid Dengan menggunakan kamera dan lensa
untuk membahagikan gambar kepada yang mempunyai saiz bukaan (aperture)

tiga bahagian secara menegak dan yang besar, anda boleh menghasilkan
melintang. Objek akan diletakkan pada depth-of-field yang rendah pada
grid di hujung bahagian kanan ataupun
gambar yang dirakam. Ia bertujuan
kiri untuk mendapatkan komposisi memberi fokus kepada subjek yang ingin
yang harmoni.
Imbangan ditonjolkan dengan mengaburkan
imej di sekelilingnya.
Gambar di sebelah menggunakan
teknik komposisi imbangan simetri, iaitu Pembingkaian
Elemen yang terdapat di sekeliling
bahagian kiri dan kanan mempunyai anda boleh dijadikan pembingkai
imbangan yang sama. kepada objek atau tempat yang menjadi
tumpuan mata. Sebagai contoh, anda
Garisan membawa boleh menggunakan pintu, tingkap,
Perhatikan bagaimana komposisi dahan, daun dan sebagainya untuk
gambar ini menggunakan garisan
pada struktur jeti kayu tersebut dijadikan pembingkai.
membawa kepada objek manusia
Rajah 11.4 Teknik komposisi kreatif dalam fotografi
yang sedang melompat.
UJI MINDA
Sudut pandangan
Gambar akan menjadi lebih menarik Lengkapkan peta pemikiran di bawah.
sekiranya menggunakan sudut pandangan
Definisi Jenis
yang pelbagai. Gambar di sebelah
menggunakan sudut pandangan dari Kamera
bawah untuk mendapatkan kesan yang dan Peranti
lebih dramatik. Anda boleh mencuba Pengimejan
dengan meminjam sudut pandangan
burung, iaitu dari atas untuk mendapatkan koTmekpnoiskisi Format

komposisi imej yang berbeza. 143
142