BUKU TEKS GKT BANGUNAN

BAB4

LUKISAN BANGUNAN

Standard
Kandungan

• Pengenalan lukisan bangunan
• Aplikasi lukisan bangunan bagi

rumah kediaman setingkat

Tahukah anda sebelum sesebuah
bangunan dibina, lukisan lengkap
perlu disediakan oleh arkitek bagi
mendapatkan kelulusan majlis tempatan.
Ini juga untuk memudahkan jurubina
membina bangunan tersebut.
Bincangkan apakah yang perlu ada
dalam lukisan tersebut bagi memudahkan
jurubina memahaminya?

132

133

4.1 PENGENALAN LUKISAN BANGUNAN

Standard Lukisan bangunan amat penting dalam pembinaan sesebuah
Pembelajaran bangunan dan menjadi panduan kepada jurubina untuk membina
Murid boleh: bangunan mengikut spesifikasi yang ditentukan. Lukisan
• Mengenal pasti elemen bangunan biasanya disediakan oleh arkitek dan pelukis pelan.
dalam lukisan bangunan
iaitu: Foto 4.1 Contoh bergambar rumah kediaman.
Lukisan pelan
Lukisan pandangan
Lukisan keratan
• Mengenal pasti simbol
piawai seni bina dalam
lukisan bangunan
• Mengenal pasti jenis-jenis
bumbung iaitu:
Tebeng layar
Limas
Limas belanda

Pandangan sisi kiri Pandangan hadapan

Rajah 4.1.1 Rajah menunjukkan pandangan hadapan dan sisi kiri rumah kediaman.

Lukisan bangunan biasanya dipersembahkan dalam bentuk lukisan ortografik menggunakan
simbol piawai seni bina seperti Rajah 4.1.1.

Tahukah Anda
Agensi-agensi kerajaan yang terlibat dalam perancangan dan pembangunan kawasan perumahan
di Malaysia ialah Jabatan Perancangan Bandar & Wilayah dan Penguasa Kerajaan Tempatan
(Majlis Daerah, Majlis Perbandaran dan Dewan Bandaraya).

134 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Elemen dalam Lukisan Bangunan

Empat elemen penting dalam lukisan bangunan ialah lukisan pelan, lukisan pandangan, lukisan
keratan dan lukisan terperinci. Terdapat empat jenis lukisan pelan iaitu pelan lokasi, pelan tapak,
pelan lantai dan pelan bumbung seperti dalam Rajah 4.1.2.

LUKISAN BANGUNAN

Lukisan Lukisan Lukisan Lukisan
Pelan Pandangan Keratan Terperinci

Pelan Pelan Pelan Pelan
Lokasi Tapak Lantai Bumbung

Rajah 4.1.2 Elemen dalam lukisan bangunan.

Lukisan Pelan

Lukisan pelan menggambarkan sesebuah kawasan atau bangunan yang dilihat dari atas pada satah
mendatar. Lukisan pelan terdiri daripada pelan lokasi, pelan tapak, pelan lantai dan pelan bumbung.

Pelan Lokasi

Pelan lokasi memberi petunjuk kedudukan tapak cadangan pembinaan. Dalam pelan
ini, beberapa perkara penting yang perlu dinyatakan adalah sempadan tanah, parit,
jalan besar, tanah terbuka, penggunaan tanah di sekitar, jalan masuk, kawasan berumput,
nama jalan, lot tanah, arah mata angin dan sebagainya. Pelan ini menunjukkan secara kasar
tapak projek di dalam lingkungan taman perumahan atau kawasan kediaman berhampiran.
Rajah 4.1.3 menunjukkan contoh pelan lokasi bagi tapak pembinaan bangunan.
27320722792287207910
1703 1705 115 2179 27427746
1700 1841
1695 1704 1710 116 1712
1696 1698128 130 Tapak
1271710699712619281681568416831682 Cadangan
125
1699 1713
1231701

28922891
1931
1690 135 1932

1691 Kedai Runcit
Masjid
1940

143 153 154

2664 2663 2662 2661 2660 142 3670 139 Kompleks Tenis
141 60206 138
Info Tambahan 1535
Pelan lokasi dan pelan tapak 3672
perlu dilukis mengikut
kedudukan arah utara. 1533 1536 85 87 91 60207 3674

80 77 2721

Pelan Lokasi

Skala : 1:15000

Rajah 4.1.3 Lukisan pelan lokasi.

Bab 4 | Lukisan Bangunan 135

Pelan Tapak
Pelan tapak merupakan pelan yang memberi perincian yang jelas mengenai tapak bangunan yang
dicadangkan seperti Rajah 4.1.4. Maklumat yang terkandung dalam pelan tapak termasuklah
dimensi tapak pembinaan, kedudukan tapak dari sempadan tanah, jalan masuk, tangki septik,
dan kawasan berhampiran.

3671 3184 9251
2973
MH3 Beranda

3670 MH2 153 MH4
15750 MH1 MH5

MH6 139
4570

1500

KerLeettaTaekmpat Beranda MH7

Simpanan Jalan MH8 3672
MH9

Pelan Tapak

Skala : 1:150

Rajah 4.1.4 Lukisan pelan tapak.

136 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Pelan Lantai
Pelan lantai ialah lukisan berskala yang menunjukkan ukuran bangunan keseluruhannya serta susun
atur grid bagi rujukan pembinaan dari pandangan atas. Skala yang biasa digunakan pada pelan
lantai ialah 1:50, 1:100, atau 1:200 bergantung kepada kesesuaian. Satah pemotongan ini biasanya
berada satu meter lebih tinggi dari aras lantai. Pada pelan lantai biasanya terdapat butiran-butiran
seperti ruang-ruang di dalam bangunan berserta simbol piawai bagi dinding, pintu, tingkap dan
sebagainya. Pada pelan lantai juga dimasukkan nota-nota penting seperti jenis kemasan, kaedah
pembinaan, jenis ruang dan lain-lain. Garisan bumbung dan garisan keratan juga ditunjukkan pada
pelan lantai seperti Rajah 4.1.5.

3300 10300 3300 1200
1250 1250
B

ABiilrik3 BAiilrik4 Bilik 3

3300 Bilik 2

1500 1200 Utiliti RMuaaknagn Beranda
jubin KReluuaanrgga A
2700
A
Djaubpinur

20100 Bilik Air 2
1800

1800 Bilik Air 1
UBtialimk a
4200 TReutaamngu Aktiviti
B Bincangkan penggunaan
Beranda PELAN LANTAI skala dalam Lukisan
TKeLeemrteaptkaat Bangunan.
Skala : 1:100
3000

Rajah 4.1.5 Lukisan pelan lantai bagi kediaman setingkat. 137

Bab 4 | Lukisan Bangunan

Pelan Bumbung
Pelan bumbung menunjukkan reka bentuk bumbung, dimensi, kecerunan setiap bumbung, kadar
unjuran dan kedudukan rasuk pada pandangan atas seperti Rajah 4.1.6. Pelan bumbung juga dilukis
pada skala tertentu seperti 1:50, 1:100 atau 1:200. Terdapat juga perincian seperti perabung, penutup
bumbung, saluran air, dan lurah untuk memudahkan pembinaan.

10900

B

Cerun Perabung

Lurah

Cerun

Cerun

18900 A Cerun Cerun A

Cerun Atap Konkrit
BINAAN BUMBUNG
Perabung konkrit
Atap genting konkrit
50 x 25 mm kayu beroti
100 x 50 mm kayu kasau
150 x 50 mm kayu tutup tiang
100 x 50 mm kayu rasuk pengikat
150 x 50 mm kayu jeriau
250 x 25 mm kayu tumpu kasau

3000 Cerun Cerun B Paip Air Turun
Saluran Air

Pelan Bumbung
Skala : 1:100

Rajah 4.1.6 Lukisan pelan bumbung bagi kediaman setingkat.

138 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Lukisan Pandangan

Lukisan pandangan adalah lukisan berskala yang menunjukkan secara keseluruhan rupa bentuk bangunan itu. Lukisan pandangan dianggap
sebagai lukisan dua dimensi kerana objek yang dilukis akan memberikan dua dimensi ukuran iaitu lebar dan tinggi, atau panjang dan tinggi
sesuatu bangunan. Kaedah unjuran ortografik digunakan bagi melukis pandangan sesebuah bangunan seperti Rajah 4.1.7.

Terdapat tiga jenis pandangan iaitu:
1. Pandangan hadapan
2. Pandangan belakang (rear elevation)
3. Pandangan sisi (side elevation)

Pandangan Belakang BiliAkir 3 BILAIKir 4 Bilik Tidur 3 Beranda 2 Pandangan Sisi Kanan
RKuealnugarga
RuManagkan

Bilik Tidur 2 BilikAir 2

Utiliti BiliAkir 1

Dapur BiTliikdur 1
Beranda 1
Bab 4 | Lukisan Bangunan RuaTnagmu
TempaKteLreettaak

Pandangan Sisi Kiri Pandangan Hadapan

139 Rajah 4.1.7 Lukisan pandangan bagi kediaman setingkat.

Lukisan Keratan

Lukisan keratan menunjukkan pandangan yang terhasil apabila apabila bangunan dipotong secara
menegak bagi menjelaskan butiran terlindung. Potongan dibuat dari bahagian atas bangunan hingga
ke aras tanah merangkumi bumbung, tiang, dinding, rasuk, lantai, pintu, tingkap dan lapisan atas
tanah. Lukisan keratan dihasilkan berpandukan pelan lantai dan setiap komponen dilukis dengan
menggunakan simbol piawai. Lukisan keratan memberi maklumat mengenai butiran dalam bangunan
seperti Rajah 4.1.8 (Keratan A-A dan B-B). Kaedah melukis lukisan pelan bagi kediaman setingkat
seperti Rajah 4.1.8.

A
30°

Aras Bumbung 2
Aras Bumbung 1
300 600
3600 Dapur Ruang Beranda
3300 Keluarga
Aras Lantai
Aras Tanah

A Keratan A-A
Skala : 1:100
Aras Bumbung 2 BINAAN BUMBUNG
Perabung konkrit
Dapur Atap genting konkrit
50 x 25 mm kayu beroti
Aras Lantai 100 x 50 mm kayu kasau
Aras Tanah 150 x 50 mm kayu tutup tiang
100 x 50 mm kayu rasuk pengikat
150 x 50 mm kayu jeriau
250 x 25 mm kayu tumpu kasau
110 mm tebal dinding batu bata
dengan 20 mm tebal lepaan simen
dalam dan luar dinding
1500 mm tinggi jubin

100 mm tebal lantai konkrit bertetulang
di atas 150 mm tebal batu dan pasir
230 mm lebar longkang konkrit
Asas pad konkrit bertetulang
rujuk pelan jurutera

140 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Posisi tangki air Bilik Ruang Ruang Bilik 3
110 mm tebal dinding Utama Keluarga Makan
batu bata dengan 20 mm
Bab 4 | Lukisan Bangunan tebal lepaan simen dalam Keratan B-B
dan luar dinding
Skala : 1:100
230 mm lebar longkang konkrit
Asas pad konkrit bertetulang
rujuk pelan jurutera
100 mm tebal lantai konkrit
bertetulang di atas 150 mm
tebal batu dan pasir

Rajah 4.1.8 Lukisan pelan keratan bagi kediaman setingkat.

141

Lukisan Terperinci

Lukisan terperinci ialah lukisan butiran bagi sesuatu komponen bangunan. Bertujuan untuk
menjelaskan bahagian tertentu komponen bangunan seperti tingkap, pintu, bumbung dan tangga.
Lukisan terperinci dilukis mengikut kaedah ortografik, keratan dan juga isometri dengan skala yang
lebih besar. Skala yang digunakan ialah 1:50, 1:20, 1:10 dan 1:2. Bentuk, nama bahan dan saiz setiap
elemen pada komponen juga dinyatakan pada lukisan terperinci. Lukisan terperinci bagi tingkap,
pintu lantai dan bumbung dapat dilihat dalam Rajah 4.1.9.

Pintu Jenis Pintu P1
Pandangan Lintol konkrit
B bertetulang

2100 50 mm x 150 mm Lintol konkrit
bingkai kayu bertetulang
keras 50 mm tebal
pintu panel
Aras Lantai

A A Pelan 900

B Bingkai kayu keras Dalam Luar
pintu panel
Pandangan hadapan Spesi kasi
Skala : 1:50
Luar 25 mm x 25 mm
jenang

Dalam

Keratan A-A Keratan B-B
Skala : 1:50 Skala : 1:50

Tingkap Jenis Tingkap Tingkap Kaca Berengsel
Pandangan Lintol konkrit
B bertetulang

AA Aras Lantai 900 1200

B Pelan 600
Bingkai kayu keras
Pandangan hadapan Spesi kasi tingkap
Skala : 1:50
Perincian 'C' Lintol konkrit
bertetulang
Dalam Luar Dalam 25 mm x 50 mm 50 mm x 150 mm
Keratan B-B bingkai kayu bingkai kayu keras
Luar Skala : 1:50 keras
Keratan A-A Keratan ‘C’ 6 mm tebal kaca
Skala : 1:50 Skala : 1:20

Rajah 4.1.9 Lukisan terperinci bagi rumah kediaman.

142 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Simbol Piawai Seni Bina dalam Lukisan Bangunan

Simbol piawai seni bina dilukis berpandukan piawaian British Standard (BS) dan Malaysian
Standard (MS) bagi mewakili jenis atau bentuk sesuatu bahan yang digunakan dalam pembinaan
bangunan. Biasanya simbol piawai dilukis menggunakan skala atau mengikut kadar yang bersesuaian
dengan saiz lukisan bangunan.

Simbol piawai seni bina digunakan dalam semua lukisan bangunan seperti pelan lantai, pelan
bumbung, lukisan pandangan dan lukisan keratan bagi menggambarkan komponen bangunan seperti
pintu, tingkap, tiang, lantai, dinding, tangga dan sebagainya. Contoh simbol piawai pada pelan lantai
adalah seperti Jadual 4.1 di bawah.

Jadual 4.1 Simbol piawai seni bina dalam lukisan bangunan.

Bil. Butiran Simbol Piawai
Lukisan Pelan Lukisan Pandangan Lukisan Keratan

1. Pintu berengsel
(kanan atau kiri)

2. Pintu berengsel tanpa
jenang tengah

3. Pintu gelangsar kembar dua

4. Pintu gelangsar kembar tiga

5. Pintu gelangsar kembar empat

6. Tingkap berengsel
(kanan atau kiri)

7. Tingkap berengsel atas

Bab 4 | Lukisan Bangunan 143

Bil. Butiran Simbol Piawai
Lukisan Pelan Lukisan Pandangan Lukisan Keratan

8. Tingkap berpangsi mengufuk

9. Tingkap berpangsi tegak

10. Tingkap gelangsar mengufuk

11. Tingkap gelangsar tegak

12. Tingkap ram kaca boleh laras atau
13. Tingkap ram kaca tetap
14. Gerbang
15. Konkrit
16. Dinding bata
17. Kaca
18. Jubin

144 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Jenis-jenis Bumbung

Bumbung merupakan struktur paling atas yang dibina untuk melindungi bangunan daripada
kesan cuaca seperti panas, hujan, angin dan habuk. Bumbung juga menambahkan kecantikan pada
sesuatu bangunan. Kecerunan bumbung melebihi 10°. Pelan bumbung bergantung pada reka bentuk
bumbung yang dibina. Terdapat pelbagai jenis reka bentuk bumbung yang biasa dibina. Antaranya
ialah Bumbung Tebeng Layar, Bumbung Limas dan Bumbung Limas Belanda.

(a) Bumbung Tebeng Layar
Bumbung tebeng layar ialah bumbung yang mempunyai dua cerun permukaan seperti Rajah 4.1.10.

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Bumbung Tebeng / Tebar Layar

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Gabungan Bumbung Tebeng / Tebar Layar

Rajah 4.1.10 Lukisan pelan bumbung bagi reka bentuk jenis bumbung tebeng layar dan jenis gabungan
bumbung tebeng layar.

Bab 4 | Lukisan Bangunan 145

(b) Bumbung Limas
Bumbung yang mempunyai empat cerun permukaan di mana dua daripadanya berbentuk segi tiga
seperti Rajah 4.1.11.

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Bumbung Limas

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Gabungan Bumbung Limas

Rajah 4.1.11 Lukisan pelan bumbung bagi reka bentuk jenis bumbung limas dan jenis gabungan bumbung limas.

146 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

(c) Bumbung Limas Belanda
Rupa bentuknya adalah gabungan di antara bumbung tebeng layar dan bumbung limas seperti
Rajah 4.1.12.

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Bumbung Limas Belanda

Pelan bumbung

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Gabungan Bumbung Limas Belanda

Rajah 4.1.12 Lukisan pelan bumbung bagi reka bentuk jenis bumbung limas belanda dan jenis gabungan
bumbung limas belanda.

Bab 4 | Lukisan Bangunan 147

LATIHAN 4.1

1. Senaraikan tiga elemen dalam lukisan bangunan.

2. Berikan maksud bagi istilah yang berikut.
(i) Pelan lokasi
(ii) Pelan tapak
(iii) Pelan lantai
(iv) Pelan bumbung
(v) Lukisan keratan
(vi) Pelan terperinci

3. Lengkapkan Jadual 4.1 di bawah dengan simbol piawaian (lukisan pelan, lukisan pandangan,
dan lukisan keratan).

Jadual 4.1

Bil. Butiran Lukisan Pelan Simbol Piawai Lukisan Keratan
Lukisan Pandangan

i. Tingkap berengsel
(kanan atau kiri)

ii. Tingkap berpangsi mengufuk

iii. Tingkap gelangsar mengufuk

iv. Tingkap ram kaca boleh laras
4. Nyatakan tiga jenis bumbung yang biasa dibina.

148 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

4.2 APLIKASI LUKISAN BANGUNAN BAGI
RUMAH KEDIAMAN SETINGKAT


Standard Mereka Bentuk Pelan Lantai Rumah
Pembelajaran Kediaman Setingkat

Murid boleh:
• Menghasilkan lukisan unjuran

ortografik bagi rumah kediaman
setingkat iaitu:
Lukisan pelan

- Pelan lantai
- Garisan bumbung
Lukisan pandangan
• Mengaplikasikan simbol piawai
pintu dan tingkap pada lukisan
pelan dan lukisan pandangan
bagi rumah kediaman setingkat
• Mereka bentuk pelan lantai
rumah bagi rumah
kediaman setingkat

Jadual 4.2 Komponen dan spesifikasi.

Bil Komponen Spesifikasi

1. Lantai Konkrit bertetulang
100 mm tebal.

2. Dinding Bata tanah 150 mm
tebal berlepa di
kedua-dua belah.

3. Pintu PVC jenis berengsel Rajah 4.2.1 Lakaran pelan lantai berserta dimensi dan jadual spesifikasi.
bilik air 2100 mm x 750 mm.
Terdapat beberapa langkah asas untuk mencipta dan mereka bentuk
4. Pintu Pintu gelangsar pelan lantai. Berikut merupakan antara langkah-langkahnya:
masuk kembar tiga dan 1. Menentukan kawasan yang akan disediakan
berangka aluminium
3000 mm x 2100 mm. Lakarkan saiz dan bentuk luar bangunan mengikut skala
yang sesuai.
5. Pintu- Pintu kayu jenis 2. Menentukan bilangan dan saiz untuk bilik dan ruang yang
pintu lain berengsel dikehendaki
2100 mm x 950 mm. Lakarkan kedudukan bilik dan ruang di atas lakaran luar
bangunan tadi. Pastikan saiz bilik juga mengikut skala yang sama.
6. Tingkap Tingkap ram kaca 3. Menambah ciri-ciri seni bina
1100 mm x 600 mm Masukkan perkara-perkara tidak berubah, seperti pintu dan
seunit dan 1000 mm tingkap bersesuaian dengan bilik dan ruang yang disediakan.
dari lantai.

7. Tiang Konkrit bertetulang
150 mm x 150 mm.

8. Cucur 600 mm dari
atap dinding.

Bab 4 | Lukisan Bangunan 149

Berdasarkan Rajah 4.2.1, berikut adalah langkah-langkah mereka bentuk pelan lantai.

Langkah 1

1. Lakarkan saiz dan bentuk luar bangunan mengikut skala yang sesuai.
2. Lakarkan kedudukan dan dimensi bilik dan ruang di atas lakaran luar bangunan. Pastikan

saiz bilik juga mengikut skala yang sama. Dimensi yang digunakan ialah jarak tengah antara
dinding ke dinding.

150 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Langkah 2

1. Lukis ketebalan dinding dengan merujuk kepada garis tengah dinding. Offset garis tengah ke
kedua-dua belah garisan tengah dinding. Biasanya tebal dinding ialah 150 mm.

2. Tandakan garisan jenang dan bukaan pintu dan tingkap.
3. Lukis garisan dinding dengan garisan objek.

Bab 4 | Lukisan Bangunan 151

Langkah 3

1. Masukkan simbol piawai bangunan mengikut spesifikasi yang ditetapkan.
2. Namakan ruang dan bilik yang dilukis seperti bilik tidur, bilik air, ruang makan, ruang

keluarga, ruang tamu dan dapur.
3. Lukis garisan bumbung dengan garisan putus-putus.
4. Masukkan dimensi bagi setiap ruang.

10300

3300 1250 1250 3300 1200

Bilik Bilik
air 3 air 4

3300 Bilik 2 Bilik 3

1500 1200 Ruang Beranda
makan
2700 Ruang
keluarga

20100 Dapur Bilik
1800 Ruang air 2
tamu Bilik
1800 Beranda air 1

4200 Bilik tidur
utama

1500

Tempat3000
letak
kereta

PELAN LANTAI

Skala : 1:100

Rajah 4.2.1 Kaedah mereka bentuk pelan lantai.

152 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Bab 4 | Lukisan Bangunan Lukisan Pandangan Hadapan Rumah Setingkat

Kaedah melukis lukisan pandangan hadapan rumah setingkat:
1. Lukis garisan bersudut 45°

seperti gambar rajah.
2. Unjurkan semua garisan

hujung bumbung dari pelan
bumbung ke bawah.
3. Unjurkan semua garisan
hujung bumbung dari
pandangan sisi kanan ke kiri
sehingga bersilang dengan
unjuran dari pelan bumbung.
4. Sambungkan garis-garis
persilangan antara unjuran
dari pelan bumbung dan
pandangan sisi kanan untuk
mendapatkan pandangan
hadapan bangunan.

Pelan lantai

Skala : 1:100

153 Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Skala : 1:100 Skala : 1:100

154 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5 Lukisan Simbol Piawai Pintu dan Tingkap

Kaedah melukis lukisan simbol piawai pintu dan tingkap seperti yang berikut.

1. Lukis garisan bersudut 450 Pelan lantai
seperti gambar rajah.
Skala : 1:100
2. Unjurkan semua garisan
tingkap dan pintu dari
pelan lantai ke bawah untuk
mendapat kelebaran pintu
dan tingkap pada pandangan
hadapan.

3. Unjurkan garisan tingkap
dan pintu ke kanan hingga
bersilang dengan garisan
bersudut 450.

4. Unjurkan garisan tingkap
dan pintu yang bersilang
dengan garisan bersudut
450 ke bawah untuk
mendapatkan kelebaran
tingkap dan pintu pada
pandangan sisi kanan.

5. Lengkapkan ketinggian
bingkai tingkap dan pintu
mengikut ukuran piawai.

6. Lengkapkan lukisan tingkap
dan pintu mengikut simbol
piawai yang ditentukan.

Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Skala : 1:100 Skala : 1:100

Pelan Bumbung Rumah Setingkat

Kaedah melukis pelan bumbung rumah setingkat:

Bab 4 | Lukisan Bangunan 1. Lukis garisan bersudut 45° Pelan lantai
seperti gambar rajah.
Skala : 1:100
2. Unjurkan semua garisan
hujung bumbung dari
pandangan sisi kanan ke atas
sehingga bersilang dengan
garisan bersudut 45°.

3. Unjurkan garisan yang
bersilang dengan garisan
bersudut 45° ke kiri untuk
mendapat kedalaman
bumbung.

4 Untuk mendapat kelebaran
bumbung, unjurkan semua
garisan hujung bumbung
dari pandangan hadapan
ke atas sehingga bersilang
dengan unjuran dari
sisi kanan.

5. Sambungkan semua garisan
keliling pelan bumbung.

6. Langkah yang sama
dilakukan untuk melukis
sempadan dinding.

155 Pandangan hadapan Pandangan sisi kanan

Skala : 1:100 Skala : 1:100

LATIHAN 4.2

1. Nyatakan langkah-langkah asas untuk mencipta dan mereka bentuk pelan lantai.
2. Lengkapkan lakaran di bawah dengan garisan dinding dan garisan jenang pintu,

tingkap serta bukaannya.

LATIHAN PENGUKUHAN

1. Rajah 1 muka surat 157 menunjukkan pelan lantai, pandangan hadapan dan pandangan sisi
kanan yang tidak lengkap.
(i) Lengkapkan pelan lantai dengan melukis garisan bumbung.
(ii) Lengkapkan pandangan hadapan.
(iii) Lengkapkan pandangan sisi kanan.
(iv) Lengkapkan semua pandangan itu dengan simbol piawai seni bina berdasarkan jadual
di bawah:

Tempat Butiran
P1 Pintu gelangsar kembar tiga
P2 Pintu berengsel
T1 Tingkap berengsel
T2 Tingkap ram kaca boleh laras

(v) Namakan simbol piawai seni bina yang berlabel:

Tempat Butiran
G
H
I

156 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Bilik 2 Bilik Dapur
Air 1

Bilik 3

Ruang
Makan

Bilik Beranda
Air 2
Ruang Ruang
Bilik Tidur Keluarga Tetamu
Utama
Tempat
Letak
Kereta

Pelan lantai

Skala : 1:100

Bab 4 | Lukisan Bangunan GH I
Pandangan hadapan
Rajah 1 Pandangan sisi kanan
Skala : 1:100
Skala : 1:100

157

2. Rajah 2 menunjukkan pandangan isometri sebuah banglo kediaman setingkat. Rajah 3
menunjukkan pelan lantai, pandangan hadapan dan pandangan sisi kanan yang tidak lengkap.
Lakukan yang berikut pada Rajah 3:
(i) Lengkapkan pelan lantai dengan melukis garisan bumbung.
(ii) Lengkapkan pandangan hadapan.
(iii) Lengkapkan pandangan sisi kanan.

Rajah 2

158 Grafik Komunikasi Teknikal | Tingkatan 5

Bilik 2 D Bilik B
Bilik Air 2 E Dapur
Air 1
C Ruang
Makan Bilik T1
Bilik 3 Tidur
A Utama
T2 P2
Ruang P1 Anjung
Beranda Tamu Kereta

T1

Pelan Lantai

Skala : 1:100

Bab 4 | Lukisan Bangunan Pandangan Hadapan Pandangan Sisi Kanan

Skala : 1:100 Skala : 1:100

Rajah 3

159