ภูมิภาคเอเชียตะวันออก

เอเชียตะวันออก เป็นอนุภูมิภาคของทวีปเอเชีย มีพื้นท่ีประมาณ 6,640,000 ตารางกิโลเมตร หรือ 15%

ของพื้นท่ีท้ังหมดของทวีปเอเชียประเทศซ่ึงมีพ้ืนที่ตั้งอยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก

1. ท่ีต้ังและสภาพภูมิศาสตร์ที่มีผลต่อการตั้งถ่ินฐานของประชากร
เอเชียตะวันออกตั้งอยูร่ ะหวา่ งละตจิ ูดท่ี 18 องศาเหนือ ถึงละตจิ ูดที่ 54 องศาเหนือ และระหวา่ งลองจจิ ูดท่ี
74 องศาตะวันออก ถึงลองจิจูดท่ี 145 องศาตะวนั ออก โดยมีอาณาเขตตดิ ตอ่ ดังน้ี

ทศิ เหนือ ตดิ กับสหพนั ธรฐั รัสเซีย
ทศิ ตะวันออก จดมหาสมทุ รแปซิฟกิ
ทิศใต้ ตดิ ต่อกับภูมิภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใตแ้ ละเอเชยี ใต้
ทิศตะวนั ตก ติดต่อกับภมู ภิ าคเอเชียตะวนั ตกเฉยี งใต้และเอเชียกลาง
เอเชยี ตะวนั ออกมีเน้ือที่ใหญเ่ ป็นอนั ดับ 1 ของทวีปเอเชยี

1

ภูมภิ าคเอเชียตะวันออกมีพ้นื ท่กี วา้ งใหญ่ทส่ี ดุ ในทวปี เอเชีย ประกอบดว้ ย 5 ประเทศ
•สาธารณรฐั ประชาชนจนี •มองโกเลีย
•สาธารณรัฐประชาธปิ ไตยเกาหลี (เกาหลีเหนอื )
•สาธารณรฐั เกาหลี (เกาหลีใต้)
•ญีป่ ุ่น

ลกั ษณะภูมิประเทศ
1. ท่ีลาบสงู มองโกเลยี อย่ทู างทศิ เหนอื ของภูมิภาคเปน็ ทรี่ าบสูงหนิ เก่าท่ถี ูกโอบล้อมดว้ ยภูเขาหินใหม่

ทวิ เขาทส่ี ำคัญ คือ ทิวเขาอนั ไต ทิวเขาเทียนซาน ทิวเขาหนานซาน
2. ทร่ี าบสงู ทเิ บต อยู่ทางทิศใตข้ องภูมภิ าคเป็นท่รี าบสงู หินใหม่ท่ีโอบล้อมด้วยภเู ขาหินใหมไ่ ด้แก่

ทิวเขาคนุ หลนุ ซาน ทวิ เขาโกราโกรมั ทิวเขาหิมาลัย
3. แอ่งทารมิ เปน็ แอ่งทร่ี าบที่ถกู โอบล้อมด้วยภูเขาเทยี ซานทวิ เขาทาราโครมั ท่ีราบสูงคุนลนุ
4. ทิวเขาและทส่ี ูง สภาพท่ัวไปเปน็ เขาและทิวเขาหนิ ใหม่ที่มอี ายุทางธรณวี ทิ ยาในยุคเทอร์เชยี รรี

จงึ ยังคงพบปรากฎการณ์ของแผน่ ดินไหวในบรเิ วณดังกล่าว
5. ทีร่ าบลุม่ นำ้ เอเชยี ตะวันออกมีท่รี าบล่มุ แมน่ ้ำขนาดใหญ่ท่ีลำน้ำไหลลงมหาสมุทรแปซิฟกิ
6. เกาะและหมู่เกาะ เอเชยี ตะวันออกมหี มู่เกาะท่ีสำคญั ชอื่ เกาะไหหลำ
7. คาบสมทุ รเกาหลี อยู่ระหว่างทะเลเหลืองกับทะเลญ่ีปนุ่

2

ลักษณะภูมิอากาศ

•ภูมิอากาศเปน็ เขตอากาศอบอ่นุ ได้รบั อทิ ธพิ ลจากลมมรสมุ จึงมีฝนตกชุก และมพี ายุ
ตามชายฝงั่ ทะเลและดา้ นทีร่ ับลม เชน่ ชายฝั่งทางตะวนั ออกเฉียงใต้ของจนี เกาะไตห้ วนั หมู่เกาะญป่ี ุ่น
•ประชากรมักประสบปัญหาวาตภัยและอุทกภยั เสมอ
•ฤดูหนาวจะไดร้ ับอทิ ธิพลจากลมมรสมุ ท่พี ัดเข้าสู่ตอนเหนือของจนี เกาหลีเหนือ ญป่ี ุ่น จงึ มอี ากาศหนาวเย็น มี
หิมะตก ทางตอนใต้ของจนี มีอากาศรอ้ นช้นื

ภูมอิ ากาศของเอเชียตะวนั ออกแบง่ ได้ 7 เขต ดังนี้
1. เขตภมู ิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน (Af)
2. เขตภูมิอากาศแบบทงุ่ หญ้ากึ่งทะเลทราย (BS)
3. เขตภมู อิ ากาศแบบทะเลทราย (BW)
4. เขตภมู ิอากาศแบบอบอุ่นชน้ื (Ca)
5. เขตภูมอิ ากาศแบบช้นื ภาคพื้นทวีป (Da)
6. เขตภมู ิอากาศแบบกงึ่ ข้ัวโลกหรือไทกา (Dc)
7. เขตภูมิอากาศแบบท่ีสูง (H)

3

ทรัพยากรธรรมชาติ
การท่เี อเชียตะวันออก มพี ้ืนท่ีกว้างใหญแ่ ละมีลกั ษณะภูมปิ ระเทศที่ หลากหลาย จึงมีทรพั ยากรธรรมชาติ
แตกต่างกันไปแต่ละพ้นื ท่ี เชน่ ทงุ่ หญา้ เลี้ยงสัตวใ์ นมองโกเลีย ทิเบต ทรัพยากรดินที่อดุ มสมบรู ณ์เพราะเปน็ ดนิ
ตะกอนบรเิ วณปากแมน่ ้ำ ทรัพยากรน้ำ และสัตวน์ ้ำ แรธาตุ เชน่ นำ้ มัน ถา่ นหนิ เหลก็ และแกส๊ ธรรมชาติ
1. ปา่ ไม้ มมี ากบริเวณคาบสมุทรเกาหลี เกาะตา่ ง ๆ ของญี่ปุน่ เกาะไตห้ วนั
2. นำ้ แหล่งน้ำในเอเชียตะวนั ออกโดยเฉพาะในเขตเทอื กเขา สามารถนำมาผลิตไฟฟ้าได้ พนื้ ท่ลี ุ่มน้ำหวาง
เหอในจีนตอนกลางเปน็ แหล่งทับถมของดินเลิสส์ ซ่ึงอาจจมลงส่แู ม่นำ้ และถกู พดั พามาทำใหน้ ำ้ ในแมน่ ำ้ มีสีเหลือง
3. แร่ ทีส่ ำคัญ ไดแ้ ก่ แกส๊ ธรรมชาติน้ำมนั และเหลก็

4

2.พัฒนาการดา้ นการเมืองการปกครอง
การปกครองจนี ในอดีต

มกี ารกำหนดรปู แบบการปกครอง เนอ่ื งจากมีการอยรู่ วมกนั เป็นสังคม ในระยะแรกมีการเลือกผปู้ กครอง
ตามความสามารถ ตอ่ มามรี ปู แบบการปกครองในระบอบจกั รพรรดิ ทำให้ดูแลควบคุมบา้ นเมืองได้อย่างเป็น
ระเบียบ

การปกครองจนี หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง
ใน ค.ศ. 1912 เริม่ ปกครองแบบสาธารณรัฐ ในทศวรรษท่ี 1920 - ค.ศ. 1949 มีการเปลย่ี นแปลงการ
ปกครองเปน็ ระบอบคอมมวิ นิสตม์ าจนถึงปจั จบุ ัน

การปกครองญี่ป่นุ ในอดตี
ในระยะแรกมกี ารปกครองแบบเผา่ มีองค์จกั รพรรดิ เปน็ ผนู้ ำ มีการปกครองในระบอบศักดนิ า ที่กระจาย

อำนาจจาก ส่วนกลาง รจู้ ักกันในนามระบบโชกนุ
การปกครองหลังส้ินสดุ ระบบโชกนุ

ใน ค.ศ. 1889 มีการประกาศใชร้ ัฐธรรมนญู เปน็ ชาติแรก ในเอเชีย ในชว่ งสงครามโลกคร้งั ท่ี 2 ญป่ี ่นุ ใชล้ ัทธิ
ทหารนิยมขยายอำนาจเข้ายึดครอง ประเทศต่าง ๆ หลังพ่ายแพ้ในสงครามโลกครัง้ ที่ 2 ญ่ีปุ่นถูกสหรฐั อเมรกิ าเขา้
ยึดครอง 7 ปี และปลูกฝังการปกครองระบอบประชาธิปไตยให้ญป่ี นุ่

5

ระบบโชกนุ
เปน็ ตำแหนง่ ท่จี ักรพรรดพิ ระราชทานให้ โชกุนคนแรก คือ โยะรโิ ตะโมะ โชกุนมีอำนาจมากทุกดา้ น ท้ังดา้ น

การทหาร ยุติธรรม และการเก็บภาษีอากร

การปกครองเกาหลีในอดตี
อาณาจักรแห่งแรกของเกาหลเี รมิ่ บรเิ วณเกาหลเี หนอื ในปจั จบุ ัน มีราชวงศ์ปกครองตนเอง แต่มกั ตกอยู่ภายใต้

อทิ ธิพลของจีน ระหวา่ ง ค.ศ. 1910-1945 เกาหลตี กอยภู่ ายใต้การยดึ ครองของญปี่ นุ่

6

3.พัฒนาการทางด้านเศรษฐกจิ
ภูมิภาคเอเชียตะวันออกมีโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจท่ีค่อนข้างได้สัดส่วน กันมีประเทศท่ีเป็น
ยักษ์ใหญ่ทางอุตสาหกรรมคือญ่ีปุ่น และประเทศอุตสาหกรรมใหม่ได้แก่เกาหลีใต้ และไต้หวันส่วน
ประเทศที่มีพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจยังอยู่ท่ีภาคเกษตรกรรมก็คือ จีน เกาหลีเหนือ และมองโกเลีย
ลักษณะที่สำคัญทางเศรษฐกิจของภูมิภาคเอเชียตะวันออกได้แก่
3.1 การเพาะปลูก พืชอาหารท่ีสำคัญได้แก่ข้าวเจ้า ปลูกมากบริเวณภาคใต้ที่ลาบลุ่มชายฝั่งตะวันออก
ของประเทศจีน นอกจากน้ีก็ปลูกได้ท่ัวประเทศญ่ีปุ่นยกเว้นทางภาคเหนือ ไต้หวัน และเกาหลีใต้
เพราะมีฝนตกชุกและอากาศร้อน ส่วนข้าวสาลีข้าวฟ่าง เกาเหลียงถ่ัวเหลืองมันฝร่ังมีปลูกมากในเข ต
แมนจูเรีย เป็นต้น

3.2 การเล้ียงสัตว์ การเลี้ยงสัตว์ที่ทำกันมากในภูมิภาคตะวันออก ได้แก่การเลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อนไป
ตามบริเวณทุ่งหญ้าท่ีขึ้นเองตามธรรมชาติ สัตว์ท่ีเล้ียงมากได้แก่โค ม้า แกะ แพะ ลา จามาลี อูฐ
สามารถใช้ประโยชน์จากสัตว์ได้แก่ใช้เนื้อนมเป็นอาหาร

7

3.3 การประมง
เปน็ อาชพี ท่ีสำคญั ของชาวเอเชียตะวันออกมาตงั้ แตโ่ บราณ ทั้งนม้ี ีการทำประมงน้ำจืด คือ การเลี้ยงปลาใน

บริเวณแหล่งน้ำชลประทานกันอย่างแพร่หลาย แหลง่ ประมงน้ำจดื ของจีน ได้แก่ ล่มุ แมน่ ้ำแยงซีเกียงตอนล่าง
และทางตะวันออกเฉียงใตบ้ ริเวณมณฑลฟเู กีย้ น และกวางตุ้ง ซงึ่ มแี หลง่ น้ำลำธาร หนอง บึง และทะเลสาบอยู่
มากมาย นอกจากนี้ กม็ ีการเลย้ี งปลานำ้ จดื กันอยา่ งประปราย ทง้ั ในเกาหลีเหนือ เกาหลีใต้ ญป่ี ุ่น และ
ไต้หวนั สำหรบั การทำประมงนำ้ เค็ม ทุกประเทศในภมู ิภาค (ยกเว้นประเทศมองโกเลยี ) เปน็ แหล่งประมงนำ้ เค็ม
ทส่ี ำคัญของโลก โดยเฉพาะญ่ีปุน่ น้นั ได้ชอ่ื วา่ เป็นประเทศท่ีมีการทำประมงมากท่ีสดุ ในโลก โดยเรือการประมงของ
ญป่ี ุน่ นอกจากจะทำการจบั ปลาในเขตน่านนำ้ ของตนแล้ว ยงั แลน่ เรอื ออกไปจับปลาในเขตนา่ นนำ้ สากล และลงทนุ
ทำประมงกับประเทศอื่นๆไปท่ัวโลกอกี ดว้ ย ทางดา้ นประเทศจีน สว่ นใหญจ่ ะเป็นประมงชายฝงั่ เพราะชาวจนี ไม่
นยิ มออกเรือไปจับปลาไกลๆ แหลง่ ประมงสำคัญ ได้แก่ บรเิ วณชายฝ่งั นับตั้งแต่อา่ วหางโจวทางตอนกลางของ
ประเทศ

3.4 การปา่ ไม้
เป็นอาชีพท่ไี ม่มีความสำคัญมากนักตอ่ ภูมิภาคนี้ เกยี่ วกับไมส้ น และไม้ไผท่ ี่ปลกู เอง ส่วนประเทศจนี การทำป่า

ไม้จะมอี ยูบ่ ้างในเขตบางจูเรียและมลฑลเสฉวน ปจั จบุ ันนีใ้ นประเทศญ่ปี ุ่นได้ไปลงทุนทำอตุ สาหกรรมปา่ ไมน้ อก
ประเทศ เชน่ ท่ีเกาะบอรเ์ นียวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้

8

3.5 การทำอุตสาหกรรม
เนอ่ื งจากสินคา้ อุตสาหกรรมของภมู ภิ าคนถี้ ูกสง่ ออกไปจำหน่ายตีตลาดไปท่ัวโลก รวมทง้ั ในสหรัฐอเมริกา

สหราชอาณาจกั ร ฝรั่งเศส และเยอรมนี ซ่ึงประเทศอตุ สาหกรรมช้นั นำ เช่นกัน
1 ญี่ปนุ่ มีการอตุ สาหกรรมท่ัวทกุ จงั หวัดของประเทศ เขตอุตสาหกรรม ใหญ่ๆ ของญ่ีปุ่นแบ่งออกเปน็ 4 เขต คือ

1.1 เขตโตเกียว-โยะโกะฮะมะ การผลติ เครื่องโลหะเคมภี ัณฑ์ เครื่องใช้ไฟฟา้ แก้ว กระดาษ การทอผ้า การผลติ
อาหารสำเร็จรปู เป็นตน้

1.2เขตโคเบะ-โอซะกะ เช่น การถลงุ เหลก็ ถลงุ โลหะ ทอผา้ การตอ่ เรือ นอกจากนี้ ก็มีการผลิตเคร่อื งโลหะ
เคร่อื งเหลก็ เครอ่ื งไม้ การผลติ ถว้ ยชามและอุปกรณไ์ ฟฟ้า

1.3 เขตนะโงะยะ การผลติ กระดาษ ผลติ น้ำมนั พืช เคร่ืองถ้วยชาม เคมภี ณั ฑ์ และยังมีอตุ สาหกรรมการผลิต
เครือ่ งบิน เครื่องคอมพวิ เตอร์ ผลติ รถยนต์

1.4 เขตคีวชตู อนเหนอื เป็นเขตอุตสาหกรรมหนกั ของประเทศ ไดแ้ ก่ อตุ สาหกรรมเหล็กและเหลก็ กล้า
อุตสาหกรรมเครื่องจกั ร ปนู ซเี มนต์ การต่อเรอื เคมภี ณั ฑ์ และปโิ ตเคมี
2 จนี เปน็ ประเทศทมี่ ีวัตถดุ บิ มาก และในปจั จุบนั เทคโนโลยใี นการผลติ ทันสมยั จึงทำให้อุตสาหกรรมของจีน
เจริญกา้ วหนา้ อยา่ งรวดเร็ว โดยจีนสามารถผลิตผา้ ฝา้ ยไดม้ ากทส่ี ุดในโลก โรงงานอุตสาหกรรมหนักของจีนส่วน
ใหญ่ จะตัง้ อยู่เขตแมนจเู รียและเมืองใหญๆ่ เชน่ ปกั ก่ิง เทียนสนิ เซ่ียงไฮ้ จุงกิง เปน็ ต้น
3 เกาหลีใต้ เปน็ ประเทศทส่ี ามารถพัฒนาอุตสาหกรรมได้เจรญิ รวดเรว็ จนกลายเปน็ ผสู้ ง่ ออก อันดบั 2 ของเอเชีย
รองจากญ่ีปุ่น อุตสาหกรรมท่ีสำคัญของเกาหลีใต้ ไดแ้ ก่ การผลิตเครือ่ งใช้ไฟฟา้ คอมพิวเตอร์ รถยนต์ การต่อเรือ
แผงวงจรไฟฟ้า เคมภี ัณฑ์ ปูนซีเมนต์ เคร่ืองเหลก็ อุปการณ์โทรคมนาคม และเครื่องจักรต่างๆ
4 ไตห้ วนั เน่อื งจากไตห้ วนั มีทรัพยากรณธ์ รรมชาตทิ ่ีไมอ่ ุดมสมบูรณ์ ดงั นัน้ อุตสาหกรรมของไต้หวนั จึงเป็น
อตุ รสหกรรมเบาและการแปลรูปผลติ ภัณฑท์ าง การเกษตร เชน่ การผลติ อาหารสำเรจ็ รปู การทำอาหารกระป๋อง
นอกจากน้ีมกี ารผลิตอุปการณ์ไฟฟา้ เครื่องจกั ร เครื่องคอมพิวเตอร์ แผงวงจารอิเล็กทรอนกิ ส์ อปุ กรณ์ส่ือสาร
โทรคมนาคม ของเล่นสำหรับเด็ก

9

3.6 พานชิ ยกรรม
กรุงโตเกยี ว (ญ่ีปนุ่ ) และฮ่องกงของจนี ไดช้ ่ือวา่ เปน็ ศนู ย์กลางของการคา้ ทส่ี ำคญั ทสี่ ดุ อีกแห่ง หน่งึ ของโลก

ในขณะท่ีไทเป (ไตห้ วัน) โซล (เกาหลีใต)้ สินค้าท่สี ำคัญของภาคน้คี ือ สินค้าอตุ สาหกรรมชนดิ ตา่ งๆ ทผี่ ลิตจาก
ประเทศญีป่ ุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน และจนี และในขณะท่สี ินค้าเขา้ จะเป็นพวกวตั ถุดิบตา่ งๆและอาหาร

4.พัฒนาการทางด้านสังคม
สังคมในอดีต

ก่อนคริสตศ์ ตวรรษที่ 19 เปน็ สังคมแบบจารตี ปกครองในระบอบสมบูรณาญาสิทธริ าชย์ คนในสงั คมแบ่ง
ออกเป็นชนชั้น ลัทธิความเชอื่ ที่มีอิทธิพลต่อแนวคดิ และการดำรงชีวิต เช่น ลทั ธิขงจื๊อ ลัทธิบชู โิ ด คริสต์ศตวรรษที่
19 ในยุคจักรวรรดินยิ ม มีการรับวถิ ีชวี ติ แบบตะวันตก ทำใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงในสังคม

สงั คมหลงั สงคามเย็น
จีนและเกาหลเี หนือปกครองดว้ ยระบอบคอมมิวนิสต์ ญี่ปนุ่ ได้รับการวางพ้ืนฐานประชาธปิ ไตยจาก

สหรฐั อเมริกา ปจั จบุ นั สังคมในเอเชยี ตะวันออกเป็นสงั คมเมือง เศรษฐกิจกา้ วหน้า ประชาชนมกี ารศึกษาสงู

10