แผ่นพับพวงมโตร (2)

พวงมโหตร พวงมโหตร อ่านว่า พวง-มะ-โหด พจนานกุ รม กระบวนการทำพวงมโหตร
ฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2542 อธิบายว่า เป็นพวงอบุ ะ
เมื่อกล่าวถึงศิลปหัตถกรรมงานช่างฝีมือของ ซง่ึ ห้อยประดบั อยทู่ ค่ี นั ดาลฉตั ร ทาด้วยผ้าตาดทอง ส่วน ➢ วสั ดอุ ปุ กรณ์ในการทำพวงมโหตร
ไทยในแต่ละภาคนั้น มีความสวยงามประณีต คนั ดาลฉัตรคือ คนั ฉตั รที่มรี ูปเป็นมมุ ฉาก 2 ทบอย่างลกู เตรียมอุปกรณก์ อ่ น มกี ระดาษวา่ หรือ บางท่ีก็
ไม่แพ้งานฝีมือประเทศไหนในโลกนี้ อีกทั้งยังมี ดาล เพ่ือปักให้ ฉัตรอยู่ตรงเศียรพระพุทธรูป ในที่นี ้ เรยี กกระดาษแกว้ สเี่ หลย่ี มจตั รุ สั ขนาดเลก็ ใหญ่เท่าที่
ความงดงามอ่อนช้อยและแฝงไว้ด้วยศาสตร์ หมายถึงพวงมโหตรแบบบ้านๆ ที่ติดตามธงราว ห้อย เราพอใจ ควรมสี ัก 3 แผน่ แผ่นละสี แตจ่ ะชอบมาก
และศิลป์ ประเทศไทยมีศิลปวัฒนธรรมที่ควร ระย้าตามสถานงานมงคล มีให้เห็นบ้างตามวดั ในชนบท นอ้ ยกวา่ นก้ี ็ตามใจ อปุ กรณ์อยา่ งทส่ี องก็เปน็ กรรไกร
ค่าแก่การสืบทอดมากมาย แต่น่าเสียดายที่งาน ทาด้วยกระดาษสี ตอกลายเป็นรูปนกั ษัตร ปัจจบุ นั หาดู สำหรบั ตัดกระดาษ และ สดุ ท้ายกเ็ ชอื กดา้ ยสายวา่ วท่ี
ศิลปะของไทยหลายอย่างมิได้มีการรวบรวม ได้ยากและเริ่มเลือนหายไปจากสังคมไทย เด็กและ รอ้ ยแป้นกระดาษกรม ๆ ขนาดเสน้ ผ่าศนู ยก์ ลาง
และบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ศิลปะงาน เยาวชนรุ่นใหม่ๆ ก็ไม่รู้จกั พวงมโหตรว่าคืออะไร แต่นา่ ดี ประมาณ 1 นวิ้ จำนวน 1 อนั มีอปุ กรณค์ รบแล้วกล็ ง
ช่างส่วนใหญ่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพ ใจว่ายังมีผู้สืบสานงานชิน้ นีใ้ ห้คงอยู่ให้ เห็นตามชนบท มอื ทำไดเ้ ลย
บุรุษหรือจดจำมาจากช่างฝีมือพื้นบ้าน เม่ือ เวลาที่มีการจดั งานบุญงานประเพณีต่างๆ ชาวบ้านจะ
กาลเวลาล่วงเลยผ่านไปหากไม่ได้รับการ ร่วมกนั ตกแต่งศาลาวดั ด้วยทางมะพร้าวผ่าซกี ต้นกล้วย ➢ วิธกี ารทำ
ถ่ายทอดความรู้จากศิลปินหรือช่างพื้นบ้าน ก็ ต้นอ้อย และต้นไม้ต่างๆ แล้วนาดอกไม้สด มาเรียงร้อย
ทำให้งานศิลปะแขนงนั้นๆสูญหายไปจาก อย่างสวยงาม ซง่ึ เป็นการร่วมมอื ร่วมแรงกนั ของผ้คู นใน เรม่ิ จากพับกระดาษส่เี หลย่ี มจตั รุ ัสทเ่ี รามี โดย
สังคมไทย ตัวอย่างเช่น ศิลปะการทำ “ศิลปะ สมัยก่อน อันสะท้อนให้เห็นถึงความรักความสามัคคี พบั ตามเสน้ ทแยงมมุ ก็จะไดเ้ ปน็ รปู สามเหลย่ี มดังนี้
การทำพวงมโหตร” ซึ่งเป็นงานประดิษฐ์พวก เอือ้ เฟื อ้ เผื่อแผ่มีนา้ ใจกันในงานบุญหรืองานร่ืนเริง คน
ดอกไม้สด คออกไม้แห้ง และการตัดกระดาษ ไทยมกั นิยมตดั กระดาษสีเป็นธงริว้ จานวนมาก หลากสี จากนน้ั เรากพ็ ับครึ่งรปู สามเหลี่ยมที่ไดน้ ัน้ อีก 2
แก้วที่ใช้ประดับประดาบริเวณงานต่างๆ เช่น ติดกบั เชือกเส้นยาวใช้โยงในงานหรือทาเป็นพวงมาลยั ก็ ครั้ง
งานบุญกุศล งานประเพณีทางวัฒนธรรมต่างๆ มี หากฉลมุ กั เป็นรูปปรนกั ษัตรต่างๆหรือฉลชุ ายระบาย
งานแต่งงาน งานบวช เพื่อตกแต่งใหง้ านมีความ รูปลายกนก ติดขอบหน้ าต่างแทนม่านหรือติดชาย พบั ไปสามครงั้ แลว้ ไดร้ ูปสามเหลย่ี มแบบอนั
สวยงามน่ามอง ระบายคนั ร่ม ชายระบายรอบรถขบวน แต่ท่ีโดดเดน่ ของ ทางด้านขวาน้ี
งานกระดาษมกั เป็นพวงมโหตร
จากนัน้ เรากพ็ บั กระดาษอกี ที แตค่ ราวนเี้ ราจะ
พบั ดา้ นสนั (ดา้ นที่เปดิ ไม่ได้) พับใหด้ ้านสนั ไปทบั กับ
ด้านทกี่ วา้ งที่สดุ จนเปน็ คล้านสามเหลย่ี มสองรูปซอ้ น
กนั อยา่ งรปู ขา้ งขวา

พบั เสร็จแล้วกรีดเส้นให้เรีบ แล้วใช้กรรไกร มหศั จรรยพ์ วงมโหตร
ตดั ด้านกว้างให้เป็นเส้นตรง ตดั ไปจนเกือบขาด แต่
ระวงั อยา่ ให้ขาด ห้องสมดุ ประชาชนอำเภอวัฒนานคร
กศน.อำเภอวฒั นานคร
ตดั ครัง้ หนง่ึ แล้วพลกิ กระดาษไปตดั อกี
ด้าน จากนนั้ ตดั สลบั ไปสลบั มาจพถึงชายลา่ งของ สำนกั งานสง่ เสริม กศน.จังหวัดสระแก้ว
แผน่ สนั ้ ตดั ให้เป็นอยา่ งรูปข้างขวา 037 261 509

ตดั เสร็จแล้วกาง หรือ คล่ี ออกด้วยความ
ระมดั ระวงั กางจนกระดาษกลบั ไปเป็นรูปส่ีเหลยี่ ม
ดงั เดิม ทาตามขนั้ ตอนนที ้ งั้ 3 แผน่ เลย แล้วนามา
วางซ้อนทบั กนั ให้มมุ ปลายกระดาษเยือ้ งกนั
เล็กน้อย

ขนั้ ตอนตอ่ ไปก็เจาะรูตรงกลางกระดาษ
แล้วร้อยเชอื กท่ีมแี ปน้ กระดาษอย่เู ข้าไปจบั ปลาย
เชอื กอกี ด้าหนง่ึ แล้วเขยา่ เบา ๆ 2-3 ครัง้ ก็ได้
พวงมโหตรสวยงามสตี ามชอบใจ