บันทึกข้อความ ส่วนราชการ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอกันทรวิชัย ที่ศธ ๐๒๑๐.๕๗๐๒/ วันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๖ เรื่อง รายงานสรุปผลการด าเนินงานโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี เรียน ผู้อ านวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอกันทรวิชัย ตามที่ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอกันทรวิชัย ได้มอบหมายให้ กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศูนย์การเรียนชุมชนบ้านขามเฒ่า และศูนย์การเรียนชุมชนบ้านยาง อ าเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม จัดโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีในวันที่ ๓ กุมภาพันธ์๒๕๖๖ ให้กับ นักศึกษา จ านวน ๒๑ คน แยกเป็น ระดับ ม.ต้น ๑๐ คน ระดับ ม.ปลาย ๑๑ คน บัดนี้ กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศูนย์การเรียนชุมชนบ้านขามเฒ่า และศูนย์การเรียนชุมชนบ้านยาง อ าเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ได้ด าเนินการจัดโครงการฯ ดังกล่าวเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงขอรายงานผล การด าเนินงานดังกล่าว มายังศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอกันทรวิชัย ตามเอกสาร ที่แนบมาพร้อมนี้ จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบ (นางอุบลรัตน์ ศรีสุภักดิ์) ครู.ศรช.บ้านยาง (นางสาวรัตนพร มัตตา) ครู ศรช.บ้านขามเฒ่า (นายไพฑูรย์ วงศ์แสน) ครู กศน.ต าบล ทราบ (นายสมาน กลมกูล) ผู้อ านวยการ กศน.อ าเภอกันทรวิชัย
ค าน า เอกสารผลการด าเนินโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ประจ าปีงบประมาณ ๒๕๖๖ สรุปผลการด าเนินโครงการฯ โดยมีเข้าร่วมกิจกรรมเป็นตัวแทนนักศึกษาในพื้นที่ กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา จ านวน ๒๑ คน บรรยายให้ความรู้ เรื่องหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี โดยมุ่งหวังให้นักศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจในการเป็นพลเมืองที่ดี และมีคุณธรรมที่พึงมี ที่สามรถจะเป็นผู้ที่ท าประโยชน์ตอบแทนคืนสู่สังคม และประเทศชาติได้ เพื่อให้อยู่ในชุมชนและสังคมอย่างมีความสุข เมื่อสิ้นสุดโครงการฯได้มีการตอบแบบประเมินความพึงพอใจของโครงการ เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม แสดงความคิดเห็นในเรื่องต่างๆ คือ สื่ออุปกรณ์ วิทยากร การบริหารจัดการต่างๆและการท าแบบประเมินมา วิเคราะห์สรุปการอบรม นักศึกษา กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง จ านวน ๒๑ คน และท าการสุ่มจากผู้เข้าร่วมโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี จ านวน ๑๕ คน จากการวิเคราะห์การตอบแบบประเมินความพึงพอใจโครงการ พบว่ามีความพึงพอใจในโครงการส่งเสริมหน้าที่ พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมีอยู่ในระดับ ดีมาก (๔.๕๐) คิดเป็นร้อยละ ๑๐๐ หวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และระดับ ม.ปลาย เล่มนี้จะเป็นประโยชน์และเป็นแนวทางในการด าเนินกิจกรรมในโครงการต่อๆ ไป กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ก
สารบัญ หน้า ค าน า ก สารบัญ ข บทที่ 1 บทน า 1 บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 3 บทที่ 3 วิธีด าเนินการ ๗ บทที่ 4 ผลการด าเนินการ ๙ บทที่ 5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ ๑๓ ภาคผนวก ๑๕ - ค าสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการด าเนินงานโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและ คุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย - โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย - รายชื่อนักศึกษาลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการฯ - แบบประเมินความพึงพอใจของโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย ภาพกิจกรรม คณะผู้จัดท า ๑๖ ข
บทที่ 1 บทน า ๑. โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ๒. สอดคล้องกับยุทธศาสตร์และจุดเน้นการด าเนินงาน กศน. ๓. ยุทธศาสตร์ที่ 3 ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคนให้มีคุณภาพ ความเป็นมา ส านักงาน กศน.ได้ก าหนดยุทธศาสตร์และจุดเน้นการด าเนินงาน ประจ าปีงบประมาณ ๒๕๖๖ เพื่อจัดส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ให้สอดคล้องกับเจตนารมณ์ ของ พระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยเห็นความส าคัญของเด็ก และเยาวชนที่ก าลังศึกษาอยู่ในสถานศึกษาว่าเป็นกลุ่มเยาวชนที่มีความส าคัญเป็นอย่างมาก ในการเป็นพลเมือง ของชาติ เป็นพลเมืองที่จะสามารถที่จะผสานความรู้ ความเข้าใจให้เกิดแก่สังคม โรงเรียน ชุมชน ประเทศชาติ และ ให้มีคุณธรรมที่พึงมี มุ่งหวังให้นักเรียนได้มีความรู้ความเข้าใจในการเป็นพลเมืองที่ดีและคุณธรรมที่พึงมี ที่สามรถ จะเป็นผู้ที่ท าประโยชน์ ตอบแทนคืนสู่สังคม และประเทศชาติได้ เป็นเยาวชนที่มีจิตอาสา จิตสาธารณะ อันจะ ก่อให้เกิดการพัฒนาส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี เพื่อเสริมสร้างให้นักศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจ และพัฒนาคุณภาพชีวิต น าไปปรับใช้ในชีวิตประจ าวัน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอ กันทรวิชัย จึงได้จัดท า“โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี” ขึ้น วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้นักศึกษา มีความรู้ความเข้าใจหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีเพิ่มขึ้น 2. เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาของผู้เรียนให้สูงขึ้น ให้กับ กศน.อ าเภอกันทรวิชัย กลุ่มเป้าหมาย เชิงปริมาณ นักศึกษาจาก กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง โดยแยกเป็น ระดับ ม.ต้น ๑๐ คน และระดับ ม.ปลาย ๑๑ คน รวมจ านวน ทั้งหมด ๒๑ คน เชิงคุณภาพ นักศึกษา กศน.อ าเภอกันทรวิชัย ร้อยละ ๘๐ ที่เข้าร่วมโครงการฯ มีความรู้ความเข้าใจใน เรื่องหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี วัตถุประสงค์ของการรายงาน ๑
๑. เพื่อรายงานผลการด าเนินงานตามโครงการต่อ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอ กันทรวิชัย ๒. เพื่อทราบผลการด าเนินงานปัญหาและอุปสรรค วิธีด าเนินการ 1. ขั้นตอนวางแผนงาน - ร่วมกันประชุมวางแผนก าหนดเป้าหมาย จ านวน กลุ่มเป้าหมาย เนื้อหาและรูปแบบวิธีการด าเนินงานโครงการฯ - มอบหมายเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานตามแผนงานโครงการ 2. จัดท าโครงการจัดท าโครงการ /ขออนุมัติโครงการจาก กศน.อ าเภอกันทรวิชัย 3. ขั้นตอนการด าเนินงาน - จัดเตรียมหนังสือโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย - จัดเตรียมสถานที่ในการด าเนินโครงการฯ 4. ด าเนินการให้ความรู้ นักศึกษา กศน.ต าบล ขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง จังหวัดมหาสารคาม แยกเป็น ระดับ ม.ต้น ๑๐ คน ระดับ ม.ปลาย ๑๑ คน รวมจ านวนทั้งหมด ๒๑ คน 5.ประเมินผลการด าเนินงาน - สอบถามประเมินความพึงพอใจต่อการด าเนินงาน - สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้เข้ารับการฝึกกอบรม - ด าเนินงานประเมินและสรุปผลการด าเนินงาน 6. สรุป/รายงาน ผลการด าเนินโครงการฯ แหล่งข้อมูล - นักศึกษา กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และศรช.บ้านยาง แยกเป็นระดับ ม.ต้น ๑๐ คน ระดับ ม.ปลาย ๑๑ คน รวมจ านวนทั้งหมด ๒๑ คน - สถานที่ด าเนินโครงการฯ ณ พื้นที่ต าบลขามเฒ่าพัฒนา กศน.อ าเภอกันทรวิชัย - เจ้าหน้าที่คณะครูผู้ด าเนินงานโครงการ ผลที่คาดว่าจะได้รับ ผู้เข้าร่วมโครงการฯ เข้าใจในหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี และมีทักษะในการเรียนรู้ เข้าใจเรียนรู้ได้ อย่างเหมาะสม อยู่ในสังคมอย่างมีความสุข ผู้เรียนได้รับการพัฒนาตนเอง และผู้เรียน กศน. มีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะ ตระหนักถึงในเรื่อง การส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมีโดยนักศึกษาสามารถน าความรู้ที่ได้รับ ไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต และน าไปศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น ๒
บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย คือคนที่ยึดหลักประชาธิปไตยในการด ารงชีวิต ปฏิบัติตนอยู่ใน จริยธรรมที่ดีงาม ประพฤติตนในกรอบของสิทธิเสรีภาพ และหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี รวมทั้งช่วยส่งเสริมให้ ผู้อื่นปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี การมองเห็นคุณค่าของวิถีประชาธิปไตย จะช่วยให้สังคมมีความมั่นคงปลอดภัยและ สงบสุขมากขึ้น สังคมโลกในปัจจุบันมุ่งเน้นความเป็นประชาธิปไตยในวิถีชีวิตประจ าวันกันมากขึ้น ดังจะเห็นได้จาก ภาวะที่ประชาชนในแต่ละภูมิภาคเกิดความตื่นตัว เรียกร้องให้มีการใช้ระบอบประชาธิปไตยเป็นระบบในการ ปกครองประเทศของตน ผ่านการแสดงออกด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การเดินขบวนชุมนุม โดยสงบและสันติ การลง ประชามติในการด าเนินกิจกรรมอันส่งผลต่อผลประโยชน์ของส่วนรวม และการไปใช้สิทธิเลือกตั้ง เป็นต้น อย่างไรก็ ตามยังปรากฏภาพความรุนแรงซึ่งเกิดจากความเข้าใจเกี่ยวกับการปกครองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยไม่ถูกต้อง การให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประชาธิปไตยอย่างถูกต้องโดยไม่เลือกชนชั้นต่อประชาชน จึงเป็นสิ่งจ าเป็น ส าหรับทั่วโลกโดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศที่ก าลังพัฒนาประเทศไทย มีการปกครอง ในระบอบประชาธิปไตยมายาวนานกว่า ๗๙ ปีนับแต่วันที่ ๒๔ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๗๕ และ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ ทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย วันที่ ๑๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๔๗๕ ถือเป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่ก่อเกิดรูปแบบการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขในระบบรัฐสภาและถือเป็นกฎหมายสูงสุดของปวงชนชาวไทย ภายใต้การปกครองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งภายหลังจากนี้อาจถือได้ว่าประชาธิปไตยในประเทศไทยได้ด าเนิน ต่อมาอย่างขาดประสิทธิภาพ เนื่องจากกลุ่มคนที่เข้าใจความเป็นประชาธิปไตยนั้นมีเพียงส่วนน้อยเท่านั้น ประชาชนทั่วไปรวมถึงคนยากจนที่ขาดการศึกษา ขาดความรู้ความเข้าใจในประชาธิปไตยคือกลุ่มคนส่วนมาก ที่ไม่ได้รับการสนใจในการให้ความรู้อย่างเพียงพอ จึงท าให้เกิดปัญหาต่างๆตามมามากมาย และยังเป็นที่มาของการ เปลี่ยนรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยถึง ๑9 ฉบับ ทั้งที่มาจากการลงประชามติของประชาชนและมาจากการ รัฐประหารดังนั้นการส่งเสริมและการพัฒนาประชาธิปไตยจึงถือเป็นวาระส าคัญของประเทศชาติ ในการแก้ปัญหาซึ่งต้องใช้ความพยายามและความร่วมมือจากทุกฝ่ายเพื่อให้เกิดความเป็น ประชาธิปไตยอย่างสมบูรณ์แท้จริง ซึ่งพลังส าคัญในการขับเคลื่อนประชาธิปไตยให้ก้าวเดินต่อไปข้างหน้าได้ คือ โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ๓
พลังของเยาวชนและประชาชนไทยซึ่งเป็นก าลังส าคัญของประเทศชาติ ซึ่งเป็นทรัพยากรที่ส าคัญในอนาคต สิ่งส าคัญคือการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ส่งเสริมให้เยาวชนและ ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมทางการเมืองมากขึ้น และพัฒนาศักยภาพของเยาวชนให้สามารถสร้าง เครือข่ายด้านประชาธิปไตยได้อย่างสร้างสรรค์และมีประสิทธิภาพ รวมทั้งให้ความส าคัญของเยาวชนกับการ มีบทบาทต่อประชาธิปไตยอย่างเท่าเทียมกันเพื่อป้องกันความเหลื่อมล้ าตามหลักการทางประชาธิปไตย การที่บุคคลปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีในวิถีประชาธิปไตยแล้ว ควรสนับสนุนส่งเสริมให้บุคคลอื่นปฏิบัติตน เป็นพลเมืองดีในวิถีประชาธิปไตยด้วย โดยมีแนวทางการปฏิบัติดังนี้ 1. การปฏิบัติตนให้เป็นพลเมืองดีในวิถีประชาธิปไตย โดยยึดมั่นในคุณธรรมจริยธรรมของศาสนา และ หลักการของประชาธิปไตยมาใช้ในวิถีการด ารงชีวิตประจ าวันเพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีแก่คนรอบข้าง 2. เผยแพร่ อบรม หรือสั่งสอนบุคคลในครอบครัว เพื่อนบ้านคนในสังคมให้ใช้หลักการทางประชาธิปไตย เป็นพื้นฐานในการด ารงชีวิตประจ าวัน 3. สนับสนุนชุมชนในเรื่องที่เกี่ยวกับการปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามกฎหมาย โดยการบอกเล่า เขียนบทความ เผยแพร่ผ่านสื่อมวลชน 4. ชักชวน หรือสนับสนุนคนดีมีความสามารถในการมีส่วนร่วมกับกิจกรรมทางการเมืองหรือกิจกรรม สาธารณประโยชน์ของชุมชน 5. เป็นหูเป็นตาให้กับรัฐหรือหน่วยงานของานรัฐในการสนับสนุนคนดี และก าจัดคนที่เป็นภัยกับสังคม การสนับสนุนให้ผู้อื่นปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีในวิถีประชาธิปไตย ควรเป็นจิตส านึกที่บุคคลพึงปฏิบัติเพื่อให้เกิด ประชาธิปไตยอย่างแท้จริง หน้าที่ของพลเมืองดี พลเมืองดี หมายถึง ผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่พลเมืองได้ครบถ้วน ทั้งกิจที่ต้องท า และกิจที่ควรท า หน้าที่ หมายถึง กิจที่ต้องท า หรือควรท า เป็นสิ่งที่ก าหนดให้ท า หรือห้ามมิให้กระท า ถ้าท าก็จะก่อให้เกิด ผลดี เกิดประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครัว หรือสังคมส่วนรวม จริยธรรม หมายถึง หลักในการประพฤติปฏิบัติที่ไม่ท าให้ผู้อื่นเดือดร้อนเสียหาย คุณธรรม หมายถึง หลักในการประพฤติปฏิบัติที่สร้างประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น ศีลธรรม หมายถึง หลักในการประพฤติปฏิบัติที่ไม่ท าให้ผู้อื่นเดือดร้อนเสียหาย พร้อมกันนั้นก็สร้าง ประโยชน์ให้แก่ผู้อื่นด้วย คุณธรรมของการเป็นพลเมืองดี ๑. การเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ๒. การมีระเบียบวินัยและรับผิดชอบต่อหน้าที่ ๓. รับฟังความคิดเป็นขอบกันและกันและเคารพในมติของเสียงส่วนมาก ๔. ความซื่อสัตย์สุจริต ๔
๕. ความสามัคคี ๖. ความละอายและเกรงกลัวในการกระท าชั่ว ๗. ความกล้าหาญและเชื่อมั่นในตนเอง ๘. การส่งเสริมให้คนดีปกครองบ้านเมืองและควบคุมคนไม่ดีไม่ให้มีอ านาจ จริยธรรมของการเป็นพลเมืองดี คุณธรรม จริยธรรม หมายถึง ความดีที่ควรประพฤติ กิริยาที่ควรประพฤติ คุณธรรม จริยธรรมที่ส่งเสริม ความเป็นพลเมืองดี ได้แก่ ๑. ความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ หมายถึง การตระหนักในความส าคัญของความ เป็นชาติไทย การยึดมั่นในหลักศีลธรรมของศาสนา และการจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ ๒. ความมีระเบียบวินัย หมายถึง การยึดมั่นในการอยู่ร่วมกันโดยยึดระเบียบวินัย เพื่อความเป็นระเบียบ เรียบร้อยในสังคม ๓. ความกล้าทางจริยธรรม หมายถึง ความกล้าหาญในทางที่ถูกที่ควร ๔. ความรับผิดชอบ หมายถึง การยอมเสียผลประโยชน์ส่วนตนเพื่อผู้อื่น หรือสังคมโดยรวมได้รับประโยชน์ จากการกระท าของตน ๕. การเสียสละ หมายถึง การยอมเสียผลประโยชน์ส่วนตนเพื่อผู้อื่น หรือสังคมโดยรวมได้รับประโยชน์ จากการกระท าของตน ๖. การตรงต่อเวลา หมายถึง การท างานตรงตามเวลาที่ได้รับมอบหมาย หน้าที่พลเมืองตามแนวทางพุทธศาสนา ควรประกอบด้วยคุณธรรม ๓ ประการ คือ ๑. คารวธรรม หมายถึง การมีความเคารพซึ่งกันและกัน การประพฤติตนเป็นผู้มีคารวะธรรม ปฏิบัติได้ ดังนี้
๑. เคารพบุคคลที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะบิดามารดาซึ่งเป็นผู้ให้ก าเนิด เคารพญาติผู้ใหญ่ เช่น ปู่ ย่า ตา ยาย และผู้สูงอายุ เคารพครูอาจารย์ และเพื่อน ๆ โดยแสดงความเคารพและกล่าวค าทักทายด้วยค าสุภาพ ๒. เคารพกฎระเบียบทางสังคม เช่น ยึดมั่นในขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของสังคม ปฏิบัติตาม กฎหมายของประเทศ ๓. เคารพสิทธิของผู้อื่น เช่น ไม่ท าร้ายผู้อื่นโดยเจตนา ไม่เอาทรัพย์ของผู้อื่นมาเป็นของตนโดยไม่ได้รับ อนุญาต ไม่ท าให้ผู้อื่นเสื่อมเสียชื่อเสียง เป็นต้น ๔. เคารพความคิดเห็นของผู้อื่น เช่น ควรฟังความคิดเห็นของผู้อื่นด้วยความตั้งใจและไตร่ตรองก่อน ตัดสินใจว่าจะเชื่อหรือไม่เชื่อ และไม่ควรยึดถือความคิดเห็นของตนว่าถูกเสมอไป ๕. เคารพและเทิดทูนสถาบันชาติศาสนา และพระมหากษัตริย์ ซึ่งถือเป็นสถาบันที่ส าคัญสูงสุดของ ประเทศ ๒. สามัคคีธรรม หมายถึง การร่วมมือช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อ ส่วนรวม การประพฤติตนเป็นผู้มีสามัคคีธรรม ปฏิบัติได้ ดังนี้ ๑. ร่วมกันคิด ช่วยกันวางแผน และร่วมกันท างานด้วยความเต็มใจ ๒. ร่วมกันรับผิดชอบ ท างานที่ได้รับมอบหมายให้ส าเร็จ ๓. ร่วมกันติดตาม ประเมินผลการด าเนินงานอย่างต่อเนื่อง ๔. ร่วมกันปรับปรุง มีการแก้ไข พัฒนางานให้มีประสิทธิภาพ ๕. ร่วมกันท างาน โดยค านึงถึงประโยชน์ของส่วนรวมเป็นหลัก ๓. ปัญญาธรรม หมายถึง การใช้สติปัญญาในการด าเนินชีวิต การประพฤติตนเป็นผู้มีปัญญาธรรม ปฏิบัติได้ ดังนี้ ๑. มีความคิดกว้างไกล โดยรับฟังข่าวสารและความคิดเห็นของผู้อื่น ๒. ใช้เหตุผลในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ไม่น าอารมณ์หรือความรู้สึกส่วนตัวมาใช้ตัดสินปัญหา ๓. แสดงความคิดเห็น โดยปราศจากอคติ ๔. รู้จักการคิด มีการวิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์อย่างมีเหตุผล ๕. รู้จักโต้แย้งด้วยเหตุผล ถ้ามีการโต้แย้งในหมู่คณะให้ใช้เหตุผล และสติปัญญาเพื่อให้อีกฝ่ายหนึ่งยอมรับ ฟัง ไม่ใช้อารมณ์มาเป็นตัวตัดสินปัญหา ความส าคัญของคุณธรรม และจริยธรรมที่กล่าวมานี้ ประเด็นที่ส าคัญก็คือ สามารถลดปัญหา และขจัด ปัญหาที่จะเกิดขึ้นแก่บุคคล สังคม และประเทศชาติได้ เมื่อทุกคนประพฤติปฏิบัติตนดีแล้ว อุปสรรค ศัตรู ภัย อันตราย ก็จะหมดสิ้นไป ผู้คนมีแต่ความรักต่อกัน สังคมมีแต่ความสงบ และประเทศชาติก็จะเจริญรุ่งเรือง ๖
บทที่ 3 วิธีด าเนินการ การด าเนินการโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมีศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอกันทรวิชัย ได้ด าเนินการ ๓ ขั้นตอน ดังนี้ ๑. การเตรียมก่อนการด าเนินการสอนเสริม ๒. การด าเนินการในระหว่างการจัดกิจกรรม ๓. การด าเนินการหลังการจัดกิจกรรมเสร็จสิ้น 1. การเตรียมก่อนการเข้าโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี 1. ขออนุมัติโครงการ ๒. จัดท าแบบประเมินพึงความพอใจ ๓. จัดเตรียมสถานที่ / สื่ออุปกรณ์ จัดโครงการฯ 2. การด าเนินการในระหว่างการจัดกิจกรรม 1. ผู้เข้าร่วมโครงการฯ ซึ่งเป็น นักศึกษาการศึกษานอกระบบการศึกษาขั้นพื้นฐาน กศน.อ าเภอ กันทรวิชัย เป็นระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จ านวน 10 คน และ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จ านวน 11 คน รวมจ านวน 21 คน 2. ระยะเวลาในการฝึกอบรม วันที่ 3 กุมภาพันธ์พ.ศ.๒๕๖6 เป็นเวลา ๑ วัน 3. สถานที่ใช้ในการด าเนินงาน พื้นที่ต าบลขามเฒ่าพัฒนา อ าเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม 3. การด าเนินการหลังการจัดกิจกรรมเสร็จสิ้น 1. กรอกแบบประเมินความพึงพอใจโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี 2. รายงานผลการด าเนินโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี การประเมินผลระหว่างการจัดกิจกรรม ๗
ใช้วิธีการสังเกต การมีส่วนร่วม การท าตามค าสั่งครูผู้สอน ความสนใจในการร่วมกิจกรรมโครงการ การท างานเป็นทีม และการตอบค าถาม การประเมินผลสิ้นสุดการอบรม เมื่อสิ้นสุดการอบรมโครงการได้มีการประเมินผู้เข้าอบรมโดยใช้ประเมินความพึงพอใจให้ผู้เข้ารับการ อบรมแสดงความคิดเห็นในเรื่องต่างๆ คือ สื่อ/อุปกรณ์ เนื้อหา/กิจกรรม การบริหารจัดการและการท าแบบ ประเมินมาวิเคราะห์สรุปการอบรม ( น าเสนอในบทที่ 4 ) เกณฑ์การผ่านการอบรม ก าหนดให้ผู้เข้ารับการอบรมมีเวลาเข้าร่วมในการอบรมกิจกรรม 100 % ของเวลาอบรม ประชากรที่ท าการประเมิน นักศึกษา กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า ศรช.บ้านยาง ที่เข้าร่วมโครงการฯ ระดับ ม.ต้น ๑๐ คน และดับ ม.ปลาย ๑๑ คน รวมจ านวนทั้งหมด จ านวน ๒๑ คน ท าการกรอกแบบประเมิน ความพึงพอใจของโครงการ เครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน 1. แบบประเมินโครงการส าหรับผู้เข้ารับการอบรมเกี่ยวกับความคิดเห็นของโครงการ ค าถามปลายเปิด 5 ตัวเลือก คือ ดีมาก มาก ปานกลาง น้อย ปรับปรุง 2. การสังเกตพฤติกรรมผู้เข้ารับการอบรม โดย ครู กศน.ต าบล / ครู ศรช. การวิเคราะห์ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลครั้งนี้ โดยวิเคราะห์หาค่าสถิติพื้นฐาน ค่าร้อยละ ( % ) ๘
บทที่ 4 ผลการด าเนินการ ผลการด าเนินงานโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย เพื่อให้ความรู้ แก่ผู้เรียน นักศึกษา กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง มีทักษะใน การคิด วิเคราะห์ และตัดสินใจแสวงหาความรู้ ผู้เรียนได้พัฒนาตนเอง โดยยกระดับการศึกษาสามารถน าความรู้ที่ ได้รับไปใช้ในการเรียนโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลายให้มี ผลสัมฤทธิ์สูงขึ้น การด าเนินการฝึกอบรม ๑. ผู้เข้ารับการเรียนรู้ ซึ่งเป็นนักศึกษาของ กศน.ต าบลต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า ศรช. บ้านยาง จ านวน ๒๑ คน ๒. ระยะเวลาในการฝึกอบรม วันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๖ เป็นเวลา ๑ วัน ๓. ๓. สถานที่ใช้ในการด าเนินโครงการฯ กศน.ต าบลต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า ศรช. บ้านยาง จ านวน ๒๑ คน ผลการจัดโครงการ ผลการด าเนินโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย ผู้เข้ารับการ อบรมได้รับความรู้หน้าที่พลเมืองที่ดี,คุณธรรมของการเป็นพลเมืองที่ดี,จริยธรรมของการเป็นพลเมืองที่ดี,หน้าที พลเมืองตามแนวทางพุทธศาสนา มีความกล้าที่จะแสดงออก กล้าพูด กล้าคุยน าไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจ าวันได้ เป็นอย่างดี ครูมีการเตรียมตัว เอาใจใส่ มีเทคนิคในการถ่ายทอดให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจง่าย สนุกสนาน เป็นกันเอง การด าเนินโครงการฯ จึงผ่านการเข้าร่วมโครงการทุกคน การประเมินการฝึกอบรม 1. การศึกษาสภาพทั่วไปของผู้เข้ารับการอบรม 2. การประเมินความคิดเห็นของผู้รับการอบรมต่อการด าเนินโครงการ วัตถุประสงค์ของการประเมิน ๙ ภ
เพื่อให้ทราบผลสัมฤทธิ์ที่สูงขึ้นของการเข้ารับการอบรมโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึง มี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย เพื่อประเมินความคิดที่มีต่อการจัดโครงการฯในครั้งนี้ ๑. เพื่อประเมินพฤติกรรมผู้เข้าร่วมโครงการฯ 3. เพื่อน าข้อมูลที่ได้มาสรุปรายงานผลการด าเนินโครงการ ขอบเขตของการประเมิน 1. กลุ่มเป้าหมายผู้เข้ารับการอบรม เป็นนักศึกษาขั้นพื้นฐาน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น และ มัธยมศึกษาตอนปลาย กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง ๒. เนื้อหาการประเมิน 2.1 การด าเนินงานโครงการ คือ ด้านสื่อ/อุปกรณ์ ด้านเนื้อหา/กิจกรรม และด้านการบริหาร จัดการ 1.2 ระหว่างฝึกอบรมเป็นการประเมินพฤติกรรมของผู้เข้ารับการอบรม คือ ความตรงต่อเวลา ความรับผิดชอบ การร่วมกิจกรรม กลุ่มตัวอย่าง กลุ่มในการประเมินครั้งนี้ เป็นนักศึกษา ที่ร่วมโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย ในวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และศรช.บ้านยาง จ านวน ๒๑ คน เครื่องมือที่ใช้ เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินความพึงพอใจ ที่สร้างขึ้น 3 ด้าน ประกอบด้วย ด้านสื่อ/อุปกรณ์ ด้านเนื้อหา/กิจกรรม และด้านการบริหารจัดการ การประเมินมี 5 ระดับ คือ ดีมาก มาก ปานกลาง น้อย ปรับปรุง การเก็บรวบรวมข้อมูล การเก็บรวบรวมข้อมูล ด าเนินการโดยคณะกรรมการด าเนินโครงการเมื่อเสร็จสิ้นการอบรมทุกเนื้อหา แจกแบบประเมินโครงการ ให้กับผู้เข้ารับการอบรม กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง การวิเคราะห์ข้อมูล 1. ด้านสื่อ/อุปกรณ์ ด้านเนื้อหา/กิจกรรม และด้านการบริหารจัดการ ใช้สถิติร้อยละ 2. ด้านพฤติกรรมโดยวิเคราะห์แบบพรรณนา เกณฑ์การวัดค่าตัวแปร แบ่งเป็น 5 ระดับ - ดีมาก ( 5 ) - มาก ( 4 ) - ปานกลาง ( 3 ) - น้อย ( 2 ) - ปรับปรุง ( 1 ) เกณฑ์ระดับความเห็นด้วยจากค่าเฉลี่ย ๑๐
ค่าเฉลี่ย ตั้งแต่ 4.50 ดีมาก 3.50 - 4.49 ดี 2.50 - 3.49 พอใช้ 1.50 – 2.49 น้อย 1.50 น้อยที่สุด ผลการวิเคราะห์ข้อมูล การประเมินผลการด าเนินงานโครงการเก็บรวบรวมแบบทดสอบและแบบสอบถาม แล้วน ามาวิเคราะห์ ข้อมูล น าผลการประเมินพร้อมปัญหาอุปสรรค และข้อเสนอแนะ เพื่อใช้ในการฝึกอบรมในโครงการลักษณะ เช่นนี้ หรือโครงการที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ความคิดเห็นของผู้เข้ารับการอบรมที่มีต่อโครงการ จ านวน ๒๑ คน โดยแสดงเป็นค่าสถิติพื้นฐาน ร้อยละ ตอนที่ 1 ข้อมูลทั่วไป เพศ ชาย ๖ คน คิดเป็น ๔๒.๘๕ % หญิง ๑๕ คน คิดเป็น ๗๑.๔๒ % อายุระหว่าง 16-30 ปี ๑๒ คน คิดเป็น ๕๗.๑๔ % 31-45 ปี ๕ คน คิดเป็น ๒๓.๘๑ % 46-59 ปี ๔ คน คิดเป็น ๑๙.๐๕ % 60 ปีขึ้นไป - คน คิดเป็น - % ระดับการศึกษา ประถม - คน คิดเป็น - % ม.ต้น ๑๐ คน คิดเป็น ๑๐๐ % ม.ปลาย ๑๑ คน คิดเป็น ๑๐๐ % อนุปริญญา - คน คิดเป็น - % ปริญญาตรี - คน คิดเป็น - % ตอนที่ 2 แสดงความคิดเห็นข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรม รายการประเมิน ระดับความพึงพอใจ ดีมาก ( 5 ) ดี ( 4 ) ปาน กลาง ( 3 ) น้อย ( 2 ) ปรับ ปรุง ( 1 ) ค่าเฉลี่ย ระดับ ความ พอใจ 1. สื่อ /อุปกรณ์ ๔.๕๐ ดีมาก 1.1 อุปกรณ์ /วัสดุ มีความเหมาะสม ๒๑ (๑๐๕) ๑๐๐ % - - - ๕ ดีมาก 1.2 สื่อ /เอกสาร ตรงกับความต้องการ ของผู้เข้าร่วมโครงการ - ๒๑ ( ๘๔ ) - - - 4 ดี ๑๑
100 % ๒. เนื้อหา /กิจกรรม 4.๐๐ ดี ๒.๑ ท่านมีความรู้ ความเข้าใจ ในเนื้อหา โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและ คุณธรรมที่พึงมีมากน้อยเพียงใด - ๒๑ ( ๘๔ ) 100 % - - - 4 ดี ๒.2 ท่านเกิดทักษะ เกิดการเรียนรู้ จาก การศึกษา เนื้อหาโครงการส่งเสริมหน้าที่ พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีมากน้อย เพียงใด - ๒๑ ( ๘๔ ) 100 % - - - 4 ดี ๒.๓ ท่านเกิดทักษะ เกิดการเรียนรู้ จาก การศึกษา เนื้อหาโครงการส่งเสริมหน้าที่ พลเมืองที่พึงมีมากน้อยเพียงใด - ๒๑ ( ๘๔ ) 100 % - - - 4 ดี รายการประเมิน ระดับความพึงพอใจ ดีมาก ( 5 ) ดี ( 4 ) ปาน กลาง ( 3 ) น้อย ( 2 ) ปรับ ปรุง ( 1 ) ค่าเฉลี่ย ระดับ ความ พอใจ 3. ด้านการบริการจัดการ 5.๐๐ ดีมาก 3.1 กระบวนการในการจัดกิจกรรม มีความหลากหลาย ๒๑ ( ๑๐๕ ) 100 % - - - - 5 ดีมาก ๓.๒ ระยะเวลาในการจัดโครงการฯ มีความเหมาะสม ๒๑ ( ๑๐๕ ) 100 % - - - - 5 ดีมาก รวม ๖๓ (๓๑๕) ๔๒.๘๖% ๘๔ (๓๓๖) ๕๗.๑๔% - - - ๔.๕๐ 100 % ดีมาก ๑๒
บทที่ 5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ สรุปผล จากการประเมินโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ประจ าปีงบประมาณ ๒๕๖๖ นักศึกษา ที่เข้าร่วมกิจกรรมเป็นนักศึกษาระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และศรช. บ้านยาง จ านวนทั้งสิ้น ๒๑ คน ในการประเมินโครงการ จากการสุ่ม แล้วน าข้อมูลมาวิเคราะห์หาค่าสถิติพื้นฐาน ค่าร้อยละ ( % ) ซึ่งการประเมินในครั้งนี้ สุ่มประเมินนักศึกษาจ านวน ๑๕ คน สรุปผลการประเมินโครงฯ โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช. บ้านขามเฒ่า และ ศรช.บ้านยาง จ านวนทั้งสิ้น ๒๑ คน ตอนที่ ๑ ผลการประเมินข้อมูลทั่วไป ผลการศึกษาพบว่า นักศึกษาที่เข้ารับการอบรมส่วนมากจะเป็น เพศหญิง คิดเป็น ๔๑.๔๒ % อายุ ระหว่าง ๑๖-๓๐ ปี คิดเป็น ๕๗.๑๕ % ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย คิดเป็น 100% ตอนที่ ๒ ผลการประเมินความคิดเห็นข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรม ผลการศึกษาพบว่า ความคิดเห็นของนักศึกษา ที่เข้ารับการอบรมโครงการ สามารถสรุปผลการประเมิน ความพึงพอใจของโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย 1.ด้านสื่อ / อุปกรณ์ ในการจัดกิจกรรมโครงการฯ ภาพรวมมีความพึงพอใจในระดับ ดีมาก ( 4.๕๐ ) 1.1 อุปกรณ์ / วัสดุ มีความเหมาะสม มีความพึงพอใจในระดับ ดีมาก ( ๔.๕๐ ) 1.2 สื่อ/เอกสาร ตรงกับความต้องการของผู้เข้าร่วมโครงการ มีความพึงพอใจในระดับ ดี ( 4 ) 2.ด้านเนื้อหา / กิจกรรม ในการด าเนินโครงการฯ ภาพรวมมีความพึงพอใจในระดับ ดี( 4.๐๐ ) 2.1 ท่านมีความรู้ ความเข้าใจ ในเนื้อหา โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย มากน้อยเพียงใด มีความพึงพอใจในระดับ ดี ( 4 ) ๑๓
2.2 ท่านเกิดทักษะ เกิดการเรียนรู้ จากการศึกษา เนื้อหาโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และ คุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย มากน้อยเพียงใด มีความพึงพอใจในระดับ ดี ( ๔ ) 2.3 ท่านเกิดทักษะ เกิดการเรียนรู้ จากการศึกษา เนื้อหาโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง และ คุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย มากน้อยเพียงใด มีความพึงพอใจในระดับ ดี ( ๔ ) ๓.ด้านการบริการจัดการ ของโครงการฯ ภาพรวมมีความพึงพอใจในระดับ ดีมาก ( 5 ) 3.1 กระบวนการในการจัดกิจกรรมมีความหลากหลาย มีความพึงพอใจในระดับ ดีมาก ( 5 ) 3.2 ระยะเวลาในการจัดโครงการฯ มีความเหมาะสม มีความพึงพอใจในระดับ ดีมาก ( 5 ) ข้อเสนอแนะ - ไม่มี การอภิปรายผล จากการด าเนินความรู้โครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี ระดับ ม.ต้น และระดับ ม.ปลาย กลุ่มเป้าหมายเป็นนักศึกษาขั้นพื้นฐาน กศน.ต าบลขามเฒ่าพัฒนา ศรช.บ้านขามเฒ่า และ ครู ศรช.บ้านยาง จ านวน ๒๑ คน เมื่อเสร็จสิ้นโครงการฯ ท าการประเมินความพึงพอใจของโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมือง ผู้เข้า รับการอบรมได้รับความรู้จากครูผู้สอน กศน.ต าบลขามเฒ่า ครู ศรช.บ้านขามเฒ่า ครู ศรช.บ้านยาง สอนในเรื่อง หน้าที่พลเมือง และ เรื่องคุณธรรมที่พึงมีนักศึกษากล้าพูด กล้าคิดวิเคราะห์ทั้งนี้ครูผู้สอน ครู ทั้ง ๓ คน ได้มีการ เตรียมตัว เอาใจใส่ มีเทคนิคในการถ่ายทอดให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจง่าย สนุกสนาน เป็นกันเอง การด าเนิน โครงการฯ จึงผ่านการเข้าร่วมโครงการทุกคน การสรุปผลการประเมินโครงการฯ พบว่าผู้เข้าร่วมโครงการฯ มีความพึงพอใจในโครงการส่งเสริมหน้าที่ พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย ระดับ ดีมาก ( ๔.๕๐ ) คิดเป็นร้อยละ 100 ด้านสื่อ/อุปกรณ์ มีความเหมาะสมตรงกับความต้องการของผู้เข้ารับโครงการฯ เตรียมตัว เอาใจใส่ มีเทคนิคในการถ่ายทอดให้ผู้เข้าร่วมโครงการฯเข้าใจง่าย ระดับ ดีมาก ( 4.๕๐ ) ด้านเนื้อหา / กิจกรรม ได้รับความรู้ ความเข้าใจ ในเรื่อง ส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย สามารถน าความรู้ที่ได้รับไปถ่ายทอดแก่คนรอบข้างได้ ระดับดี( ๔.๐๐ ) ด้านการบริหารจัดการ มีการจัดกระบวนการที่หลากหลาย ระยะเวลาและสถานที่มีความเหมาะสม ระดับ ดีมาก ( 5.๐๐ ) โครงการโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมีระดับ ม.ต้น และ ม.ปลาย พบว่า ผู้เข้าร่วมโครงการฯ มีความตั้งใจสนใจดีมาก ครู ทั้ง ๓ คน เอาใจใส่เตรียมความพร้อมเป็นอย่างดี ครู บรรยายถ่ายทอดความรู้เข้าใจดี สนุกสนานเป็นกันเอง อุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดโครงการฯ สื่อ เอกสารตรง กับเนื้อหา ผู้เรียนมีความรู้เพิ่มขึ้นจากก่อนเข้ารับการอบรม โดยคิดเป็นร้อยละ 100 ๑๔
ภาคผนวก ๑๕
ภาพกิจกรรมโครงการส่งเสริมหน้าที่พลเมืองและคุณธรรมที่พึงมี วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๖ ณ พื้นที่ ต าบลขามเฒ่าพัฒนา อ าเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม
คณะผู้จัดท า ที่ปรึกษา : ๑๖
นายสมาน กลมกูล ผู้อ านวยการ กศน.อ าเภอกันทรวิชัย นายวีรชัย ใจมุ่ง ครู คศ.๑ นายสิทธิศักดิ์ นามแสงผา ครูอาสาสมัครฯ นางสาวศศิธร บุญหล้า ครูอาสาสมัครฯ นางสาววิไลวรรณ อรรคเศรษฐัง ครูอาสาสมัครฯ ข้อมูล / เรียบเรียง : นายไพฑูรย์ วงศ์แสน ครู กศน.ต าบล นางสาวรัตนพร มัตตา ครูประจ าศูนย์การเรียนชุมชน นางอุบลรัตน์ ศรีสุภักดิ์ ครูประจ าศูนย์การเรียนชุมชน พิมพ์ / รูปเล่ม : นางสาวรัตนพร มัตตา ครูประจ าศูนย์การเรียนชุมชน นางอุบลรัตน์ ศรีสุภักดิ์ ครูประจ าศูนย์การเรียนชุมชน