คำราชาศัพท์ที่มาจากคำไทยแท้และที่มาจากภาาอื่น

คำราชาศัพท์

ที่มาจากคำไทยแท้

&

ที่มาจากภาษาอื่น

คำราชาศัพท์ คืออะไร?

คำราชาศัพท์ เป็นคำศัพท์สำหรับพระมหากษัตริย์
ใช้กับพระมหากษัตริย์ เจ้านายหรือพระบรมวงศานุวงศ์
พระสงฆ์และคนสุภาพ คำราชาศัพท์เป็นวัฒนธรรม
ทางภาษาที่ชาวไทยใช้สื่อสารกับบุคคลดังกล่าวด้วย
ความเชื่อและการยกย่องมาแต่โบราณกาล และยังใช้อยู่
ในปัจจุบัน

การสร้างคำราชาศัพท์
คำไทยแท้
คำยืมจากภาษาอื่น
บาลี สันสกฤต เขมร

ตัวอย่างคำราชาศัพท์

คำราชาศัพท์หมวดต่างๆ

หมวดเครื่องใช้ หมวดร่างกาย

ธารพระกร คือ ไม้เท้า พระอุทร คือ ท้อง

พระสาง คือ หวี พระนาภี คือ สะดือ

พระมังสี คือ จอกหมาก พระเศียร คือ ศีรษะ

ซับพระองค์ คือ ผ้าเช็ดตัว พระอุระ คือ อก

พระภูษา คือ ผ้านุ่ง พระปราง คือ แก้ม

หมวดอาหาร หมวดเครือญาติ

เครื่องเสวย คือ ของกิน พระอัยกา คือ ปู่หรือตา
เครื่องหวาน คือ ของหวาน พระสัสสุ คือ แม่สามี
ผลอุริด คือ ลูกแตงโม พระอนุชา คือ น้องชาย
ผลอัมพวา คือ ผลมะม่วง พระเชษฐา คือ พี่ชาย

หมวดกริยา

พระราชปุจฉา คือ ถาม
ทรงพระสรวล คือ หัวเราะ
เสด็จประพาส คือ ไปเที่ยว

คำราชาศัพท์
ที่มาจากคำไทยแท้

คำไทยแท้

คำไทยแท้ส่วนมากเป็นคำพยางค์เดียว เรียกว่าเป็น
ภาษาคำโดด แต่ละคำมีความหมายสมบูรณ์ในตัวเอง

คำไทยแท้เป็นคำที่มีตัวสะกดเดียว ไม่มีตัวตามและ
สะกดตรงตามมาตรา

คำไทยแท้จะไม่ใช้พยัญชนะ ฆ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ
ธ ภ ศ ษ ฬ ยกเว้นบางคำต่อไปนี้ที่เป็นคำไทย ได้แก่ ฆ่า
เฆี่ยน ระฆัง ฆ้อง ตะเฆ่ ใหญ่ หญ้า เฒ่า ณ ธ ธง เธอ
สำเภา ภาย เศร้า ศึก ศอก ศอ ศก

คำไทยจะใช้ "ใ"

คำไทยจะมีรูปวรรณยุกต์กำกับ ทำให้ออกเสียงต่างกัน
มีความหมายต่างกัน

คำไทยไม่นิยมใช้ตัวการันต์และคำควบกล้ำ เช่น เด็ก
วิ่ง เล่น ใน สวน

ตัวอย่างคำราชาศัพท์
ที่มาจากคำไทยแท้

มีคำว่า "พระ" หรือ "พระราช" นำหน้านาม
เป็นคำนามราชาศัพท์ เช่น

พระราชวัง (บ้าน) พระรากขวัญ (ไหปลาร้า)
พระแสง (ศาสตราวุธ) พระถัน, พระเต้า (นม)
พระอู่ (เปล) พระแท่น (เตียง)
พระที่นั่ง (เรือน) พระยี่ภู่ (ที่นอน,ที่นั่ง)
พระพี่เลี้ยง (พี่เลี้ยง)
พระนม (แม่นม)

ใช้ "ทรง" นำหน้าคำกริยาสามัญที่เป็นคำไทย
ใช้เป็นคำกริยาราชาศัพท์ เช่น

ทรงพักผ่อน ทรงรัก ทรงชุบเลี้ยง
ทรงหกล้ม ทรงฝัน ทรงสั่งสอน
ทรงเล็งเห็น ทรงถือ ทรงเล่นกีฬา
ทรงโอบล้อม ทรงยืน ทรงจับ

ตัวอย่างคำราชาศัพท์
ที่มาจากคำไทยแท้

ใช้ "ทรง" นำหน้าคำนามที่เป็นคำไทย ใช้เป็นคำกริยา

ทรงม้า (ขี่ม้า) ทรงช้าง (ขี่ช้าง)
ทรงเรือใบ (เล่นเรือใบ)

ใช้คำ "ต้น" หรือ "หลวง" ประกอบข้างท้ายคำไทย
หรือราชาศัพท์ เช่น

เรือต้น ลูกหลวง สวนหลวง
ป่าต้น พระแสงปืนต้น ลูกหลวง

คำราชาศัพท์
ที่มาจากภาษาอื่น

ภาษาบาลี-สันสกฤต

ภาษาบาลี

สระมี ๘ ตัว คือ อะ อา อิ อี อุ อู เอ โอ
มีตัวสะกดตัวตามแน่นอน เช่น กัญญา คัมภีร์
นิยมใช้ ฬ เช่น กีฬา จุฬา ครุฬ
ไม่นิยมควบกล้ำและอักษรนำ เช่น ปฐม มัจฉา สามี
นิยมใช้ "ริ" เช่น ภริยาจริยา อัจฉริยะ

ภาษาสันสกฤต

สระมี ๑๔ เพิ่มจากบาลี ๖ ตัว คือ ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ ไอ เอา
มีตัวสะกดและตัวตามไม่แน่นอน เช่น กันยา ทักษิณ
นิยมใช้ ฑ เช่นกรีฑา จุฑา ครุฑ
นิยมควบกล้ำและอักษรนำ เช่น ประถม มัตสยา
นิยมใช้ รร เช่น ภรรยา จรรยา
* ยกเว้น บรร เป็นคำเขมร

ตัวอย่างคำราชาศัพท์
ที่มาจากภาษาบาลี-สันสฤต

คำศัพท์ คำแปล

พระบรมราโชวาท คำสั่งสอนของพระราชา
พระราชเสาวนีย์ คำสั่งของพระราชินี
พระกรรณ หู
พระเกศา เส้นผม
พระศก เส้นผม
พระจักษุ ดวงตา
พระมัสสุ หนวด
พระโอษฐ์ ปาก
พระกัจฉะ รักแร้
พระอังสา บ่า,ไหล่
พระชิวหา ลิ้น
พระปฤษฎางค์ ส่วนหลัง
พระอนุเคราะห์ ช่วยเหลือ,กรุณา
พระประสงค์ ความต้องการ

คำราชาศัพท์
ที่มาจากภาษาอื่น

ภาษาเขมร

มักจะสะกดด้วย จ ญ ร ล เช่น เผด็จ บำเพ็ญ กำธร
ถกล ตรัส
มักเป็นคำควบกล้ำ เช่น ไกร ขลัง ปรุง
มักใช้ บัง บัน บำ นำหน้าคำที่มีสองพยางค์
-บัง บังคับ บังคม บังเหียน บังเกิด บังคล บังอาจ
-บัน บันได บันโดย บันเดิน บันดาล บันลือ
-บำ บำเพ็ญ บำบัด บำเหน็จ บำบวง
นิยมใช้อักษรนำ เช่น สนุก สนาน เสด็จ ถนน

ตัวอย่างคำราชาศัพท์

ที่มาจากเขมร

คำศัพท์ คำแปล

ดำริ คิด
บรรทม นอน
เสวย รับประทาน
ตรัส พู ด
ทูล บอก
เขนย หมอน
โปรด ชอบ
ประชวร ป่วย
ประทับ นั่ง
กันแสง ร้องไห้
ธํามรงค์ แหวน
พระขนง คิ้ว
สรง อาบน้ำ

คณะผู้จัดทำ

น.ส. พรนภา เปรยพลอย น.ส. ณิภาวรรณ เครืองาม

เลขที่ 19 ม.6/6 เลขที่ 20 ม.6/6

น.ส. นิภาภรณ์ พรมเทศ น.ส. พรพิ มล ตรีสุวรรณ

เลขที่ 21 ม.6/6 เลขที่ 22 ม.6/6