ไฟฟ้า ชุด 2

ก

คำนำ

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ เรือ่ งไฟฟา้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์
และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ได้จัดทำข้ึนให้สอดคล้องกับธรรมชาติของวิชาและสอดคล้องกับ
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และหลักสูตรการศึกษาข้ัน
พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 (ปรับปรุง พ.ศ. 2560) เพ่ือให้นักเรียนสามารถนำไปใช้ได้อย่างเหมาะสม
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้ ผู้สอนได้จัดทำข้ึนเพ่ือเป็นคู่มือในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ร่วมกับ
แผนการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สืบเสาะหาความรู้และสร้าง
ความรใู้ หม่ สามารถคดิ วเิ คราะห์ สื่อสารใหเ้ ข้าใจตรงกัน
มีจิตวิทยาศาสตร์ ตลอดจนเชื่อมโยง และนำความร้ไู ปใช้ในชวี ิตประจำวนั ได้

การจัดทำชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เร่ืองไฟฟ้า รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ (ว23102) กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 3 เสร็จสมบูรณ์ได้ เพราะได้รับความ
อนุเคราะห์จากผูเ้ ช่ียวชาญหลายท่านที่ได้ให้คำปรกึ ษา แนะนำ จึงขอขอบพระคุณไว้ ณ โอกาสน้ี และหวัง
เป็นอย่างย่ิงว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้ จะช่วยพัฒนานักเรียน ให้เป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้ สามารถ
เรยี นร้ไู ดต้ ลอดชีวิตตามเจตนารมณท์ ่ตี งั้ ไว้

ข

คำช้ีแจง

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ืองไฟฟ้า รายวิชาวิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 3 เน้ือหาแบ่งออกเป็นเร่ืองย่อยท้ังหมด 5 ชุด
ดังนี้

ชุดท่ี 1 เรือ่ ง ความต่างศักย์ไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า และความตา้ นทานไฟฟา้
ชุดที่ 2 เร่อื ง การใช้พลงั งานไฟฟา้
ชุดที่ 3 เร่อื ง การใชเ้ คร่อื งใช้ไฟฟ้าในบา้ นอย่างประหยดั และปลอดภยั
ชดุ ที่ 4 เร่อื ง การตอ่ วงจรไฟฟ้าในบา้ น
ชดุ ที่ 5 เรื่อง อปุ กรณ์ทีใ่ ช้ในวงจรไฟฟา้
แต่ละชุดประกอบด้วย คำนำ คำช้ีแจง คำแนะนำสำหรับครู คำแนะนำสำหรับ
นักเรียน จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้ กิจกรรม แนวคำตอบ
กิจกรรม แบบทดสอบหลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน ซ่ึงจัดทำขึ้นเพ่ือให้
นักเรียนใช้เรียนในห้องเรียน นักเรียนต้องเรียนรู้ด้วยตนเองโดยใช้กระบวนการกลุ่ม ผู้สอนคอย
กำกับดูแล และช่วยเหลือ กระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้นักเรียนได้แลกเปลี่ยน
เรียนรู้ในขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ท่ีผู้สอนจัดทำข้ึน

สารบญั ค

เรอ่ื ง หนา้

คำนำ ก
สารบัญ ข
คำชแี้ จงในการใชช้ ดุ กจิ กรรมการเรียนรู้สำหรบั ครู ค
คำชี้แจงในการใชช้ ุดกจิ กรรมการเรยี นรสู้ ำหรบั นกั เรียน ง
สาระสำคัญ 1
สาระการเรียนรู้ 1
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1
แบบทดสอบก่อนเรยี น เรอ่ื ง การใช้พลังงานไฟฟ้า 2
ใบความรู้ เรือ่ ง การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ 5
กจิ กรรมท่ี 1 เรอื่ ง การคำนวณค่ากระแสไฟฟ้า 11
กิจกรรมที่ 2 เรือ่ ง การคำนวณค่าพลังงานไฟฟ้า 12
กจิ กรรมที่ 3 เร่อื ง การใช้พลงั งานไฟฟา้ 14
กจิ กรรมท่ี 4 แผนผงั ความคิด เรอ่ื ง การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ 16
แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ 17
แนวคำตอบกิจกรรมที่ 1 เร่ือง การคำนวณคา่ กระแสไฟฟ้า 20
แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 2 เรื่อง การคำนวณค่าพลังงานไฟฟา้ 21
แนวคำตอบกจิ กรรมท่ี 3 เร่อื ง การใชพ้ ลังงานไฟฟา้ 23
แนวคำตอบกิจกรรมท่ี 4 แผนผังความคดิ เรื่อง การใช้พลงั งานไฟฟา้ 26
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรอ่ื ง การใชพ้ ลังงานไฟฟ้า 27
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า 28
บรรณานุกรม 29

ง

คำชแ้ี จงในการใช้ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้
สำหรบั ครู

1. ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่องไฟฟา้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์
และเทคโนโลยี ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 ประกอบด้วยชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ทงั้ หมด
5 ชดุ ดงั น้ี

ชุดที่ 1 เร่ือง ความตา่ งศกั ยไ์ ฟฟา้ กระแสไฟฟา้ และความตา้ นทานไฟฟา้
ชดุ ที่ 2 เรอ่ื ง การใชพ้ ลังงานไฟฟา้
ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื ง การใช้เคร่ืองใช้ไฟฟา้ ในบ้านอยา่ งประหยดั และปลอดภยั
ชดุ ที่ 4 เรอ่ื ง การต่อวงจรไฟฟา้ ในบ้าน
ชุดท่ี 5 เรอ่ื ง อุปกรณท์ ี่ใช้ในวงจรไฟฟ้า
2. ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ ชุดนี้คือ ชุดท่ี 2 เร่ือง การใชพ้ ลังงานไฟฟ้า ใช้เป็นสือ่ การเรยี นรู้
ประกอบการใช้แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี 3 เรอื่ ง การคำนวณคา่ กระแสไฟฟ้าและค่าพลังงานไฟฟา้
และแผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 4 เรอ่ื ง การใช้พลงั งงานไฟฟา้ หน่วยการเรยี นรู้ที่ 6 ไฟฟา้
3. ครูควรศกึ ษาคำแนะนำในการใชช้ ดุ กิจกรรมการเรียนร้ใู หเ้ ขา้ ใจกอ่ นจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้
4. ครตู ้องช้แี จงขัน้ ตอนการเรยี นโดยใชช้ ดุ กิจกรรมการเรียนรใู้ ห้นักเรียนเขา้ ใจทกุ คน
กอ่ นดำเนินกิจกรรมตา่ ง ๆ
5. ถ้านกั เรยี นศึกษาชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ไม่เข้าใจ ครคู วรแนะนำเพ่ิมเติม อาจใหน้ ักเรียนได้
ปฏิบัตกิ จิ กรรมท้ังในและนอกเวลาเรียน จะทำใหผ้ ูเ้ รียนมที กั ษะ
และมีความรูค้ วามเข้าใจมากยง่ิ ขนึ้

จ

คำชแี้ จงในการใชช้ ดุ กิจกรรมการเรยี นรู้
สำหรบั นักเรยี น

1. ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอ่ื งไฟฟา้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ กล่มุ สาระการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 ชดุ น้ี คือชดุ ที่ 2 เรื่องการใชพ้ ลังงานไฟฟา้

2. ตรวจสอบชดุ กจิ กรรมการเรียนรวู้ ่าครบถ้วนหรอื ไม่ ถา้ ไม่ครบถ้วนต้องแจง้
ครูผสู้ อนทันที

3. ศกึ ษาจดุ ประสงคก์ ารเรียนร้ขู องชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ก่อนทจ่ี ะเร่ิมศกึ ษา
หาความรู้ในลำดับตอ่ ไป

4. นกั เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 10 ขอ้
5. ศกึ ษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ดว้ ยตนเองตามลำดบั ท่ีจัดไว้ในชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้
เมอื่ เข้าใจแล้วทำกิจกรรมให้ครบทกุ กจิ กรรม
6. ศกึ ษาชุดกจิ กรรมการเรียนร้ดู ว้ ยความเอาใจใส่ และมคี วามซอ่ื สตั ย์ไมเ่ ปดิ ดูเฉลยกอ่ น
7. เมือ่ ศึกษาเนอ้ื หาและทำกจิ กรรมในชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้เสรจ็ แล้ว ตรวจสอบ
ความถกู ต้องจากเฉลย
8. นักเรยี นทำแบบทดสอบหลงั เรยี น จำนวน 10 ขอ้
9. ในกรณีที่นกั เรยี นทำแบบทดสอบหลังเรียนได้ไม่ถงึ 8 ขอ้ ใหน้ ักเรียนย้อนกลับไป
ศกึ ษาชดุ กิจกรรมการเรยี นรชู้ ุดนี้ใหม่ แลว้ ทำแบบทดสอบหลงั เรยี นอีกครัง้ จนกวา่ จะไดค้ ะแนน
ตามเกณฑ์
10. เม่อื มปี ัญหาใด ๆ เชน่ ไม่เข้าใจเนือ้ หา สามารถขอคำแนะนำจากครู
ได้ตลอดเวลา

-1-
ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เร่อื งไฟฟ้า รายวิชาวิทยาศาสตร์
กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3

ชุดที่ 2 เร่ือง การใช้พลงั งานไฟฟา้

สาระสำคัญ

การคำนวณพลังงานไฟฟา้ ของเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า จะทำใหเ้ ลือกใช้เครือ่ งใช้ไฟฟา้ ได้
ตามความเหมาะสมและชว่ ยประหยดั พลงั งานไฟฟา้ ในบ้าน

สาระการเรียนรู้

1. ความรูเ้ ก่ยี วกบั การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า
2. การคำนวณหากำลังไฟฟา้ ความตา่ งศกั ย์ และกระแสไฟฟา้
3. การคำนวณหาพลังงานไฟฟา้
4. การคำนวณค่าไฟฟา้

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. รู้และเข้าใจความสัมพนั ธป์ รมิ าณตา่ ง ๆ ของพลงั งานไฟฟา้ และกำลังไฟฟ้า
2. คำนวณหาปริมาณของพลังงานไฟฟ้า กำลังไฟฟา้ และศกั ย์ไฟฟ้าได้

-2-

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
เรอ่ื ง การใช้พลงั งานไฟฟา้

คำสัง่ ใหน้ ักเรียนเลอื กคำตอบทถ่ี ูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แลว้ ทำเครื่องหมายกากบาท (X)
ลงในกระดาษคำตอบ

1. บา้ นนายธนากรใช้ไฟฟา้ ในเดือนกันยายนไปทง้ั หมด 263 หนว่ ย จะตอ้ งเสยี คา่ ไฟฟ้าเทา่ ไร
คิดตามอตั รากา้ วหน้า

ก. 606.85 บาท
ข. 760.22 บาท
ค. 781.10 บาท
ง. 791.11 บาท

2. ขอ้ ใดถูกต้องเกย่ี วกับกำลังไฟฟา้
A. พลงั งานไฟฟา้ ท่ีใช้ไปในเวลา 1 ชว่ั โมง
B. เปน็ ผลคณู ระหว่างความต่างศกั ยไ์ ฟฟา้ กบั กระแสไฟฟ้า
C. มหี นว่ ยเป็นวตั ต์หรอื กิโลวัตต์

ก. A
ข. A และ B
ค. B และ C
ง. A, B และ C

3. เตาไฟฟา้ อันหนง่ึ มกี ำลงั ไฟฟา้ 1.1 กิโลวตั ต์ ใชก้ บั ไฟฟา้ ทมี่ ีความต่างศกั ย์ 220 โวลต์
เตาไฟฟา้ อนั น้ีมีกระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นเท่าใด

ก. 1.2 แอมแปร์
ข. 1.5 แอมแปร์
ค. 2 แอมแปร์
ง. 5 แอมแปร์

-3-

4. เคร่ืองไฟฟา้ ชนดิ หนงึ่ มีกระแสไฟฟา้ ผา่ น 15 แอมแปร์ เม่ือต่อเข้ากบั ความตา่ งศกั ย์
220 โวลต์ จะใช้กำลังไฟฟ้าเท่าไร

ก. 235 วตั ต์
ข. 2,350 วัตต์
ค. 3,300 วตั ต์
ง. 3,500 วตั ต์

5. หลอดไฟฟา้ ขนาด 60 วัตต์ 220 โวลต์ หลอดไฟฟา้ หลอดน้ีใชก้ ระแสไฟฟ้าเทา่ ใด
ก. 0.3 แอมแปร์
ข. 0.5 แอมแปร์
ค. 1.3 แอมแปร์
ง. 1.5 แอมแปร์

6. การคดิ คา่ พลังงานไฟฟา้ ของพนกั งานไฟฟา้ คดิ จากคา่ อะไร
ก. ความต่างศักยไ์ ฟฟา้
ข. ปรมิ าณกระแสไฟฟา้
ค. กำลงั ไฟฟ้า
ง. พลงั งานไฟฟ้า

7. เปิดพดั ลม 75 วตั ต์ 220 โวลต์ วันละ 10 ชว่ั โมง เป็นเวลา 1 เดือน (30 เดอื น) จะเสีย
คา่ ไฟฟา้ ในการใช้พดั ลมตัวนี้เทา่ ไร

ก. 33.75 บาท
ข. 45.75 บาท
ค. 55.75 บาท
ง. 65.75 บาท

8. หม้อหุงข้าวไฟฟา้ ขนาด 800 วตั ต์ ใช้งานนาน 30 นาที ต่อคร้งั ถ้าใน 1 วัน ใชง้ าน 3 คร้งั
จะสิ้นเปลอื งพลงั งานไฟฟ้ากีย่ ูนติ

ก. 0.4
ข. 1.2
ค. 24
ง. 72

-4-

9. ต้เู ย็นเครอ่ื งหนงึ่ มตี ัวเลขกำกบั ว่า 220 โวลต์ 110 วตั ต์ หมายความวา่ อยา่ งไร
ก. ตู้เยน็ ใช้กบั กระแสไฟฟา้ 220 โวลต์ และมกี ำลงั ไฟฟ้า 110 วัตต์
ข. ตู้เยน็ ใช้กับกระแสไฟฟา้ 220 โวลต์ ความตา้ นทาน 110 วตั ต์
ค. ตู้เย็นใชก้ บั ความตา้ นทาน 220 โวลต์ และใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า 110 จลู ใน 1 วนิ าที
ง. ตู้เย็นใชก้ บั กระแสไฟฟา้ ที่มคี วามต่างศกั ย์ 220 โวลต์ และมีกำลงั ไฟฟา้ 110 วตั ต์

10. พลงั งานไฟฟา้ จำนวน 0.05 หนว่ ย เทา่ กับพลงั งานไฟฟา้ กี่จูล
ก. 180,000 จลู
ข. 360,000 จลู
ค. 720,000 จลู
ง. 840,000 จลู

-5-

ใบความรู้

การใช้พลงั งานไฟฟ้า

การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ส่วนใหญจ่ ะใช้ผ่านเครื่องใชไ้ ฟฟา้ ภายในบ้าน ทั้งน้กี ระแสไฟฟ้าทีผ่ า่ นเขา้ สู่
อาคารบา้ นเรือนนัน้ จะมคี า่ ความต่างศกั ย์ 220 โวลต์ ซ่งึ การใช้ไฟฟา้ จะสน้ิ เปลอื งพลงั งานไฟฟ้ามากนอ้ ย
เพียงใดขน้ึ อย่กู บั ชนิดของเครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ จำนวนเครอ่ื งใช้ไฟฟ้าและระยะเวลาในการใชง้ าน
โดยเคร่อื งใชไ้ ฟฟา้ แต่ละชนดิ ต้องการกำลังไฟฟ้าแตกต่างกนั

เครอื่ งใช้ไฟฟ้าแต่ละชนดิ เชน่ หลอดไฟฟา้ หมอ้ หงุ ขา้ วไฟฟา้ เตารดี ไฟฟา้ มีตวั เลขกำกบั ไว้
บนเคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ เช่น หลอดไฟฟา้ มีตวั เลขกำกบั ว่า 220 V 60 W ตวั เลข 220 V หมายถงึ หลอดไฟฟา้ นี้
ใช้กับความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ ซงึ่ เราต้องใช้ให้ตรงกบั คา่ ความตา่ งศกั ยท์ ่กี ำหนดมา สว่ นตวั เลข 60 W
ทก่ี ำกบั มาเปน็ ค่าของพลงั งานไฟฟา้ ทหี่ ลอดไฟฟ้าใช้ไปในเวลา 1 วินาที ซง่ึ เรียกว่า กำลงั ไฟฟา้

การวดั พลงั งานไฟฟา้ ใชห้ นว่ ยเปน็ จลู ตวั เลข 60 W จึงหมายความวา่ ขณะเปดิ ไฟ หลอดไฟน้ี
จะใช้พลงั งานไฟฟา้ 60 จลู ในเวลา 1 วินาที

กำลงั ไฟฟ้า (Electric Power) คอื พลังงานไฟฟา้ ท่ีใชไ้ ปในเวลา 1 วินาที มหี นว่ ยเปน็ วัตต์ (W)
หรือจูลตอ่ วินาที

การคำนวณหากำลงั ไฟฟา้ ความตา่ งศักย์ และกระแสไฟฟ้า

กำลังไฟฟ้าของเครื่องใชไ้ ฟฟา้ แต่ละชนดิ หาไดจ้ าก พลังงานไฟฟา้ ที่เคร่อื งใช้ไฟฟา้ น้ันใช้ไป
ในเวลา 1 วนิ าที ซงึ่ เขียนเปน็ ความสมั พนั ธ์ได้วา่

กำลงั ไฟฟ้า (วตั ต์) = พลังงานไฟฟ้า (จลู ) / เวลา (วินาท)ี

ตวั อย่าง 1 ต้เู ยน็ หลงั หน่งึ ใช้พลังงานไฟฟ้าไป 1,500 จูลในเวลา 10 วินาที ตเู้ ย็นหลังนี้

ใชก้ ำลังไฟฟา้ เท่าใด
วิธที ำ พลงั งานไฟฟ้า = 1,500 จูล เวลา = 10 วนิ าที
จากความสมั พันธ์ กำลงั ไฟฟา้ (วตั ต์) = พลังงานไฟฟ้า (จูล) / เวลา (วนิ าที)

กำลงั ไฟฟา้ (วตั ต)์ = 1,500 จูล / 10 วนิ าที
ดังนัน้ กำลงั ไฟฟ้า = 150 จูล/วนิ าที หรือ 150 วัตต์
ตอบ ตูเ้ ย็นหลงั น้ใี ช้กำลงั ไฟฟา้ 150 จูลต่อวินาที หรอื 150 วตั ต์

-6-

กำลงั ไฟฟ้า มคี ่ามากหรือนอ้ ยขนึ้ อย่กู ับปริมาณกระแสไฟฟ้าท่ไี หลผา่ นเครอื่ งใชไ้ ฟฟา้
และความต่างศักยท์ เ่ี ครอื่ งใช้ไฟฟา้ นน้ั ต่ออยู่ โดยกำลงั ไฟฟา้ มีคา่ เทา่ กับผลคูณระหว่างความต่างศกั ย์
กบั กระแสไฟฟา้

ถา้ P แทน กำลงั ไฟฟ้า มีหน่วยเปน็ วตั ต์
V แทน ความตา่ งศักย์ มหี นว่ ยเป็น โวลต์
I แทน กระแสไฟฟา้ มีหน่วยเปน็ แอมแปร์

จะได้ P = VI

ตวั อยา่ ง 2 เตารีดไฟฟา้ อนั หนงึ่ ใช้กำลงั ไฟฟา้ 1,100 วตั ต์ เมอ่ื ตอ่ เข้ากับความตา่ งศกั ย์

220 โวลต์ จะมีกระแสไฟฟา้ ผา่ นเท่าไร

วิธีทำ กำลงั ไฟฟ้า = 1,100 วตั ต์ ความตา่ งศกั ย์ = 220 โวลต์

จากสมการ P = VI

ดังนั้น 1,100 = 220 x I

I = 1,100

220

I = 5 แอมแปร์

ตอบ กระแสไฟฟา้ ที่ไหลผา่ นเตารดี ไฟฟา้ 5 แอมแปร์

ตวั อย่าง 3 วัดกระแสไฟฟา้ ท่ีไหลผ่านเคร่ืองปรบั อากาศเคร่อื งหน่ึงได้ 10 แอมแปร์

เม่อื เครื่องปรบั อากาศต่อกบั ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ เครอื่ งปรับอากาศนี้

ใชก้ ำลงั ไฟฟา้ เท่าไร

วิธที ำ กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านเครอื่ งปรบั อากาศ (I) = 10 แอมแปร์

เคร่ืองปรบั อากาศตอ่ กับความตา่ งศักย์ (V) = 220 โวลต์

จากสมการ P = VI

ดงั นนั้ P = 220 x 10

P = 2,200 วตั ต์

I = 5 แอมแปร์

ตอบ เครอ่ื งปรับอากาศนใ้ี ชก้ ำลงั ไฟฟา้ 2,200วัตต์

-7-

เคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าประเภททใี่ ห้ความร้อนและเคร่อื งปรบั อากาศจะใชก้ ำลงั ไฟฟ้ามากกวา่
เครอื่ งใช้ไฟฟา้ ประเภทอนื่ เครื่องใช้ไฟฟา้ แต่ละชนิดจะใชก้ ำลงั ไฟฟา้ ตา่ งกนั และเคร่ืองใช้ไฟฟา้ ชนดิ
เดียวกนั ถ้ามขี นาดตา่ งกนั กจ็ ะใช้กำลังไฟฟา้ ตา่ งกนั ดว้ ย เครือ่ งใช้ไฟฟา้ ชนดิ ท่ตี ้องใช้กำลงั ไฟฟา้ มาก เช่น
เตารีดไฟฟา้ เคร่อื งปรบั อากาศ ถ้ายง่ิ ใช้เปน็ เวลานานจะยงิ่ สน้ิ เปลืองพลงั งานไฟฟา้ มาก ดงั น้ัน
การเลือกใชเ้ ครื่องใชไ้ ฟฟา้ แต่ละชนดิ จงึ ควรพิจารณาถึงความจำเปน็ เปรียบเทยี บกับประโยชนท์ ่ีจะไดร้ ับ
วา่ คมุ้ คา่ กันหรือไม่

เมือ่ ทราบคา่ กำลงั ไฟฟา้ ที่ใช้กบั เครอื่ งใช้ไฟฟ้า สามารถหาพลงั งานไฟฟา้ ทีส่ นิ้ เปลอื งไปกับ
เครอื่ งใช้ไฟฟา้ น้นั ไดด้ งั น้ี

กำลงั ไฟฟา้ (วตั ต)์ = พลงั งานไฟฟ้า (จูล) / เวลา (วินาที)
ดงั นนั้

พลังงานไฟฟ้า (จลู ) = กำลงั ไฟฟ้า (วตั ต)์ x เวลา (วนิ าที)

ตวั อย่าง 4 หม้อหงุ ขา้ วไฟฟา้ ใช้กำลงั ไฟฟ้า 800 วัตต์ ถา้ ใชห้ มอ้ หุงขา้ วนี้นาน 1 ชวั่ โมง

จะสนิ้ เปลอื งพลงั งานไฟฟ้าเทา่ ไร
วธิ ที ำ หมอ้ หุงข้าวไฟฟา้ ใชก้ ำลงั ไฟฟ้า = 800 วัตต์

ใชห้ มอ้ หงุ ขา้ วไฟฟา้ นาน 1 ชว่ั โมง = 60 x 60 วนิ าที
จากความสมั พันธ์ พลังงานไฟฟ้า (จลู ) = กำลงั ไฟฟา้ (วตั ต์) x เวลา (วินาท)ี
ดังน้ัน พลังงานไฟฟา้ (จูล) = 800 x 60 x 60 = 2,880,000 จลู
ตอบ หม้อหุงข้าวไฟฟ้าสิน้ เปลอื งพลงั งาน 2,880,000 จลู

โดยทัว่ ไปนิยมวดั พลังงานไฟฟ้าทใ่ี ชก้ บั เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ เป็นหนว่ ยท่ีใหญก่ วา่ หน่วยจลู โดยวัด
กำลังไฟฟา้ เป็นกโิ ลวตั ต์ และคดิ ช่วงเวลาเปน็ ชว่ั โมง ดงั นน้ั ถา้ ใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าไป 1 กิโลวตั ต-์ ชว่ั โมง
จงึ หมายถึง มีการใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ ไป 1,000 วตั ต์ เป็นเวลานาน 1 ชว่ั โมง นัน่ คอื ใช้พลังงานไฟฟา้
เปน็ กิโลวัตต์-ชั่วโมง หรอื หน่วย หรอื ยนู ติ คำนวณไดจ้ าก

พลงั งานไฟฟ้า (หน่วย) = กำลงั ไฟฟา้ (กโิ ลวตั ต์) x เวลา (ช่วั โมง)

ตัวอยา่ ง 5 พัดลมต้งั พนื้ 75 วตั ต์ 4 ตวั ถา้ เปิดพร้อมกนั จะใชก้ ำลังไฟฟา้ รวมกันกกี่ โิ ลวตั ต์

และถา้ เปิดอยู่นาน 5 ช่วั โมง จะส้ินเปลืองพลังงานไฟฟา้ ก่ีหนว่ ย
วิธที ำ พดั ลมตงั้ พน้ื 75 วตั ต์ 4 ตวั ใชก้ ำลงั ไฟฟา้ รวม = 75 x 4 วตั ต์ = 300 วตั ต์

กำลังไฟฟ้า (กิโลวัตต)์ = 300/1,000 กโิ ลวัตต์

-8-

นน่ั คือ พดั ลมตง้ั ทั้ง 4 ตวั ใช้กำลงั ไฟฟ้า 0.3 กโิ ลวตั ต์
พลงั งานไฟฟ้า (หน่วย) = กำลงั ไฟฟ้า (กิโลวตั ต)์ x เวลา (ชว่ั โมง)
พลังงานไฟฟ้าทใ่ี ช้ = 0.3 กโิ ลวตั ต์ x 5 ช่ัวโมง = 1.5 หนว่ ย
ตอบ พดั ลมสิน้ เปลอื งพลงั งานไฟฟ้า 1.5 หนว่ ย

การคำนวณคา่ ไฟฟา้

คา่ ไฟฟา้ ท่ผี ู้ใชไ้ ฟฟ้าตอ้ งชำระในแตล่ ะเดือน ประกอบดว้ ย
1. คา่ พลังงานไฟฟา้ (Energy Charge)
2. คา่ บริการรายเดือน ประเภททีอ่ ยอู่ าศัย ถ้าใช้พลงั งานไฟฟา้ ไม่เกิน 150 หน่วยต่อเดอื น
เสยี คา่ บรกิ าร 8.19 บาทต่อเดือน ถา้ เกิน 150 หนว่ ยต่อเดอื น จะเสียค่าบรกิ าร 40.90 บาทตอ่ เดือน
3. คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร หรอื ค่า Ft (Energy Adjustment Charge)
4. ภาษีมูลคา่ เพมิ่ หรอื VAT ซึ่งสามารถเขียนให้อย่ใู นรูปสมการไดด้ งั น้ี

คา่ ไฟฟา้ ทตี่ ้องชำระ = คา่ พลังงานไฟฟ้า + คา่ บรกิ ารรายเดือน + คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร + ภาษีมูลค่าเพิ่ม

คา่ พลังงานไฟฟา้ ทเ่ี ราใชไ้ ป การไฟฟ้าไม่ไดค้ ดิ คา่ พลงั งานไฟฟา้ ในอตั ราเดยี วกันตลอด แต่คดิ ใน
อตั ราก้าวหน้า

คา่ พลงั งานไฟฟา้ ในอตั ราก้าวหนา้ ของการไฟฟา้ นครหลวง ประเภททอ่ี ยู่
อาศัย ใชพ้ ลังงานไฟฟา้ ไม่เกิน 150 หน่วยตอ่ เดอื น

5 หน่วยแรกหรอื น้อยกวา่ เป็นเงิน 0.00 บาท
10 หน่วยตอ่ ไป (หนว่ ยท่ี 6-15) หน่วยละ 1.3576 บาท
10 หนว่ ยตอ่ ไป (หน่วยท่ี 16-25) หน่วยละ 1.5445 บาท
10 หน่วยต่อไป (หน่วยท่ี 26-35) หน่วยละ 1.7968 บาท
65 หนว่ ยตอ่ ไป (หนว่ ยที่ 36-100) หนว่ ยละ 2.1800 บาท
50 หนว่ ยต่อไป (หนว่ ยท่ี 101-150) หน่วยละ 2.2734 บาท

-9-

คา่ พลงั งานไฟฟา้ ในอตั ราก้าวหน้าของการไฟฟ้านครหลวง ประเภทท่อี ย่อู าศัย
ใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ เกิน 150 หน่วยตอ่ เดอื น

150 หนว่ ยแรก (หน่วยที่ 0-150) หน่วยละ 1.8047 บาท
250 หน่วยต่อไป (หน่วยที่ 151-400) หน่วยละ 2.7781 บาท
เกินกวา่ 400 หนว่ ย (หน่วยที่ 401 เป็นต้นไป) หนว่ ยละ 2.9780 บาท

ค่าไฟฟา้ ผันแปรหรือค่า Ft

ค่าไฟฟา้ ผนั แปร (Ft) = จำนวนหน่วยทีใ่ ช้ x อตั ราคา่ ไฟฟ้าผันแปร
สำหรบั คา่ ไฟฟ้าผนั แปรนจี้ ะเปล่ยี นแปลงตามสภาพเศรษฐกจิ ซึง่ ในปัจจบุ นั นี้เท่ากบั 43.28
สตางคต์ อ่ หน่วย

ภาษมี ูลคา่ เพิ่มหรอื VAT

ภาษีมลู ค่าเพมิ่ = รอ้ ยละ7 ของผลรวมระหว่างคา่ พลังงานไฟฟา้ กบั ค่าปรบั ปรุงต้นทนุ การผลติ

ตัวอย่าง 6 การคำนวณคา่ ไฟฟา้ บา้ นหลังหน่ึงใช้พลังงานไฟฟา้ ในระยะเวลา 1 เดอื น

เท่ากบั 85 หน่วย จะตอ้ งชำระคา่ ไฟฟา้ เท่าไร (คดิ พลงั งานไฟฟ้าในอตั ราก้าวหนา้ )

วิธีทำ คดิ คา่ พลงั งานไฟฟ้าไดด้ งั นี้ 5 หน่วยแรก เป็นเงิน = 0.00 บาท

10 หนว่ ยต่อไป (หน่วยท่ี 6-15) เปน็ เงนิ 1.3576 x 10 = 13.576 บาท

10 หนว่ ยตอ่ ไป (หน่วยที่ 16-25) เปน็ เงนิ 1.5445 x 10 = 15.445 บาท

10 หน่วยตอ่ ไป (หนว่ ยท่ี 26-35) เป็นเงนิ 1.7968 x 10 = 17.968 บาท

50 หนว่ ยต่อไป (หน่วยที่ 36-85) เป็นเงิน 2.1800 x 50 = 109.00 บาท

คา่ พลังงานไฟฟา้ รวมท้งั สิ้น = 0+13.576+15.445+17.968+109.00 = 155.989 บาท

ค่าบริการรายเดอื น = 8.19 บาท

คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร (Ft) = จำนวนหนว่ ยทใ่ี ช้ x อตั ราคา่ ไฟฟ้าผันแปร

= 85 x 43.28 /100 = 36.788 บาท

ค่าไฟฟา้ = 155.989 + 8.19 + 36.788 = 200.967 บาท

ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% = 200.967 x 7/100 = 14.07 บาท

ค่าไฟฟา้ บา้ นหลงั นี้ = 200.967 + 14.07 = 215.04 บาท

ตอบ ตอ้ งชำระค่าไฟฟา้ ทัง้ สนิ้ 215.04 บาท

-10-

พลังงานไฟฟา้ ทใี่ ชต้ ามอาคารบา้ นเรอื นจะถูกสง่ มาตามสายไฟฟ้าแรงสูง ผา่ นหม้อแปลงไฟฟ้า
เพื่อลดความต่างศกั ยไ์ ฟฟา้ ใหต้ ำ่ ลงท่ีสถานไี ฟฟ้ายอ่ ย แลว้ แปลงใหเ้ ปน็ ไฟฟ้าแรงตำ่ ท่เี สาไฟฟา้ ก่อนเข้าสู่
บ้านเรอื นตามลำดบั จากไฟฟา้ แรงตำ่ จะเขา้ สูบ่ า้ นเรอื นโดยผา่ นมาตรไฟฟา้ และแยกพลงั งานไฟฟ้าไปยัง
เครื่องใช้ไฟฟ้าตา่ ง ๆ โดยผา่ นอุปกรณ์ไฟฟา้ ทต่ี ิดต้งั ในวงจรไฟฟา้ ภายในอาคารบา้ นเรอื น

คำชแ้ี จง -11-

กิจกรรมที่ 1
เรือ่ ง การคำนวณค่ากระแสไฟฟ้า

ให้นักเรียนคำนวณหาค่ากระแสไฟฟา้ ท่ไี หลผา่ นเครอ่ื งใช้ไฟฟ้าที่กำหนดให้

1. ........................................................................................

ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ ........................................................................................
กำลงั ไฟฟา้ 750 วัตต์
........................................................................................

........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................

2. ........................................................................................
........................................................................................
ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ ........................................................................................
กำลงั ไฟฟ้า 350 วตั ต์ ........................................................................................
3. ........................................................................................
........................................................................................
ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ ........................................................................................
กำลงั ไฟฟ้า 3,000 วัตต์
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................

-12-

กจิ กรรมที่ 2
เร่อื ง การคำนวณคา่ พลงั งานไฟฟา้

คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นอ่านโจทยท์ ี่กำหนดให้ แลว้ คำนวณหาคำตอบ

1. จงคำนวณค่าพลังงานไฟฟ้าของบา้ นวนดิ าในเดอื นสิงหาคม ซึง่ ใชเ้ ครือ่ งใช้ไฟฟา้ ในวันหน่ึง ๆ ดงั น้ี
- หลอดไฟขนาด 36 วตั ต์ จำนวน 2 หลอด เปิดใชว้ นั ละ 8 ชว่ั โมง
- โทรทศั น์ขนาด 180 วตั ต์ เปิดใชว้ นั ละ 6 ช่ัวโมง
- พดั ลมขนาด 150 วตั ต์ เปิดใช้วันละ 12 ช่ัวโมง
- ตเู้ ยน็ ขนาด 100 วตั ต์ เปิดใชว้ ันละ 24 ชวั่ โมง
- หม้อหุงข้าวขนาด 500 วตั ต์ เปดิ ใชว้ ันละ 1 ชวั่ โมง

วิธที ำ
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

-13-

2. จากคำตอบขอ้ 1 ให้นกั เรียนคำนวณวา่ วนิดาจะต้องจา่ ยคา่ ไฟฟ้าเป็นเงินเท่าไร (ถา้ เสียคา่ ไฟฟา้ ผนั แปร
หนว่ ยละ 43.28 สตางค)์
วธิ ที ำ
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

-14-

กิจกรรมท่ี 3
เรอ่ื ง การใช้พลังงานไฟฟา้

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. บอกวิธกี ารคำนวณหาคา่ ไฟฟา้ ได้
2. คำนวณหาปริมาณตา่ ง ๆ ของพลังงานไฟฟา้ และคำนวณหาค่าไฟฟา้ ได้

ตอนท่ี 1 การคดิ คา่ ไฟฟา้

1. ใหน้ ักเรยี นรว่ มกนั ศึกษาใบเสรจ็ ค่าไฟฟา้ และอภปิ รายเก่ียวกบั ใบแจง้ หน้ีคา่ ไฟฟา้
ท่นี ักเรยี นนำมา

2. ใหน้ กั เรียนแสดงวธิ กี ารคำนวณคา่ ไฟฟ้าวา่ มวี ธิ กี ารคดิ อยา่ งไร
3. ใหน้ ักเรียนแตล่ ะคนถ่ายเอกสารใบแจง้ หนหี้ รือใบเสร็จค่าไฟฟา้ ของครอบครวั ตนเองหรือ
สถานทที่ ี่นักเรยี นพักอาศยั อยู่ 2 เดือนลา่ สดุ แลว้ ตอบคำถามตามประเดน็ ดังต่อไปนี้

3.1 คา่ ไฟฟา้ ของครอบครัวนกั เรียนเหมาะสมหรอื ไม่
3.2 เปรียบเทียบคา่ ไฟฟ้าของเดือนท้ัง 2 วา่ สงู ข้นึ หรอื ตำ่ ลงเพราะอะไร
3.3 เสนอแนะวธิ ีการประหยดั พลังงานไฟฟ้าในครอบครวั ของนกั เรียน

ตอนที่ 2 การคำนวณหาปริมาณตา่ ง ๆ ของพลงั งานไฟฟา้ กำลังไฟฟ้า

1. กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านเข้าตู้เยน็ 0.5 แอมแปร์ เมอื่ ต้เู ยน็ ต่อเขา้ กบั ความต่างศักย์ 220 โวลต์
ตู้เยน็ ใชก้ ำลังไฟฟ้าเท่าไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

-15-

2. หลอดไฟฟา้ หลอดหนง่ึ มีตวั เลขกำกบั ไว้ 60 W 220 V จงหา
2.1 ความหมายของ 60 W 220 V
2.2 หลอดไฟน้ใี ช้กบั กระแสไฟฟา้ ก่ีแอมแปร์

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

3. บา้ นหลงั หน่ึงเปิดเคร่ืองปรับอากาศทใ่ี ชก้ ำลงั ไฟฟ้า 2,000 วตั ต์ เปน็ เวลานาน 8 ชั่วโมง
จะสนิ้ เปลอื งพลังงานไฟฟ้ากี่หน่วย
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

4. โทรทัศนเ์ คร่อื งหนึง่ ส้ินเปลืองพลังงานไฟฟา้ 880 จลู ในเวลา 2 วินาที กระแสไฟฟา้ ไหลผา่ น
โทรทศั น์ 2 แอมแปร์ โทรทศั นน์ ้คี วรมตี ัวเลขกำกบั ไว้ว่าอยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

5. บ้านนักเรยี นคนหน่งึ ใชเ้ ครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ ตอ่ ไปนีท้ กุ วนั เปิดหลอดไฟฟ้า 60 วัตต์ 4 หลอด
เปิดวันละ 5 ชว่ั โมง เตารีดไฟฟา้ 750 วัตต์ ใช้วันละ 1 ช่วั โมง และโทรทศั น์ 180 วตั ต์ วนั ละ 4 ชวั่ โมง
จะเสียคา่ ไฟฟา้ เท่าไรต่อวนั และถ้าในเดือนมนี าคมท้งั เดอื นจะเสยี คา่ ไฟไปเทา่ ไร ถา้ คา่ ไฟหนว่ ยละ
1.50 บาท
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

-16-

กจิ กรรมที่ 4
แผนผังความคดิ เร่อื ง การใช้พลงั งานไฟฟ้า

ชื่อ_______________________________________________ชั้น__________เลขท_่ี _________

หลังจากเรยี นเรือ่ ง การใช้พลังงานไฟฟา้ แลว้ เรามาช่วยกันเขียนแผนผังความคิด
นะคะ

-17-

แบบทดสอบหลงั เรียน
เรื่อง การใชพ้ ลังงานไฟฟ้า

คำสง่ั ให้นกั เรียนเลอื กคำตอบท่ถี ูกทีส่ ุดเพียงคำตอบเดียว แลว้ ทำเคร่ืองหมายกากบาท (X)
ลงในกระดาษคำตอบ

1. หม้อหุงข้าวไฟฟา้ ขนาด 800 วตั ต์ ใช้งานนาน 30 นาที ต่อครงั้ ถา้ ใน 1 วนั ใชง้ าน 3 ครง้ั
จะสนิ้ เปลอื งพลงั งานไฟฟ้ากี่ยูนิต

ก. 0.4
ข. 1.2
ค. 24
ง. 72

2. การคดิ คา่ พลังงานไฟฟา้ ของพนักงานไฟฟา้ คดิ จากคา่ อะไร
ก. ความต่างศักย์ไฟฟา้
ข. ปรมิ าณกระแสไฟฟา้
ค. กำลงั ไฟฟา้
ง. พลังงานไฟฟา้

3. เคร่อื งไฟฟา้ ชนดิ หนึง่ มกี ระแสไฟฟา้ ผา่ น 15 แอมแปร์ เมื่อตอ่ เข้ากบั ความตา่ งศกั ย์
220 โวลต์ จะใช้กำลงั ไฟฟ้าเทา่ ไร

ก. 235 วตั ต์
ข. 2,350 วัตต์
ค. 3,300 วตั ต์
ง. 3,500 วตั ต์

4. ต้เู ย็นเคร่อื งหน่งึ มีตวั เลขกำกบั วา่ 220 โวลต์ 110 วตั ต์ หมายความวา่ อย่างไร
ก. ตเู้ ยน็ ใช้กับกระแสไฟฟ้า 220 โวลต์ และมีกำลังไฟฟา้ 110 วัตต์
ข. ตู้เย็นใชก้ ับกระแสไฟฟ้า 220 โวลต์ ความตา้ นทาน 110 วัตต์
ค. ตเู้ ย็นใช้กบั ความตา้ นทาน 220 โวลต์ และใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ 110 จูล ใน 1 วินาที
ง. ตเู้ ยน็ ใช้กบั กระแสไฟฟา้ ท่ีมีความตา่ งศักย์ 220 โวลต์ และมกี ำลังไฟฟา้ 110 วตั ต์

-18-

5. บา้ นนายธนากรใช้ไฟฟ้าในเดอื นกันยายนไปทงั้ หมด 263 หนว่ ย จะต้องเสยี คา่ ไฟฟ้าเทา่ ไร
คิดตามอตั รากา้ วหน้า

ก. 606.85 บาท
ข. 760.22 บาท
ค. 781.10 บาท
ง. 791.11 บาท

6. หลอดไฟฟา้ ขนาด 60 วัตต์ 220 โวลต์ หลอดไฟฟ้าหลอดนีใ้ ชก้ ระแสไฟฟา้ เทา่ ใด
ก. 0.3 แอมแปร์
ข. 0.5 แอมแปร์
ค. 1.3 แอมแปร์
ง. 1.5 แอมแปร์

7. เปิดพัดลม 75 วัตต์ 220 โวลต์ วนั ละ 10 ชวั่ โมง เปน็ เวลา 1 เดือน (30 เดอื น) จะเสยี
คา่ ไฟฟา้ ในการใชพ้ ดั ลมตัวนเ้ี ท่าไร

ก. 33.75 บาท
ข. 45.75 บาท
ค. 55.75 บาท
ง. 65.75 บาท

8. ข้อใดถกู ตอ้ งเกี่ยวกบั กำลงั ไฟฟ้า
A. พลังงานไฟฟา้ ท่ใี ช้ไปในเวลา 1 ชว่ั โมง
B. เป็นผลคูณระหว่างความตา่ งศกั ยไ์ ฟฟา้ กับกระแสไฟฟ้า
C. มหี นว่ ยเป็นวัตต์หรอื กิโลวตั ต์

ก. A
ข. A และ B
ค. B และ C
ง. A, B และ c

-19-

9. พลังงานไฟฟา้ จำนวน 0.05 หน่วย เทา่ กับพลังงานไฟฟา้ กี่จลู
ก. 180,000 จลู
ข. 360,000 จูล
ค. 720,000 จูล
ง. 840,000 จลู

10. เตาไฟฟา้ อันหน่งึ มีกำลงั ไฟฟา้ 1.1 กโิ ลวตั ต์ ใช้กับไฟฟ้าท่มี คี วามต่างศักย์ 220 โวลต์
เตาไฟฟา้ อนั น้มี ีกระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นเท่าใด

ก. 1.2 แอมแปร์
ข. 1.5 แอมแปร์
ค. 2 แอมแปร์
ง. 5 แอมแปร์

-20-

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 1
เร่ือง การคำนวณค่ากระแสไฟฟ้า

คำชแ้ี จง ให้นกั เรียนคำนวณหาค่ากระแสไฟฟา้ ทไ่ี หลผ่านเครอื่ งใช้ไฟฟา้ ท่กี ำหนดให้

1. สมการ P = VI

ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์ แทนคา่ 750 = 220 x I
กำลังไฟฟา้ 750 วัตต์
I = 750 / 220

I = 3.409 แอมแปร์
ดังนั้น ค่ากระแสไฟฟา้ ทไ่ี หลผา่ นเครื่องเป่าผม

คอื 3.409 แอมแปร์

2. สมการ P = VI
แทนคา่ 350 = 220 x I
ความตา่ งศักย์ 220 โวลต์
กำลังไฟฟา้ 350 วตั ต์ I = 350 / 220
3. I = 1.590 แอมแปร์
ดงั น้ัน ค่ากระแสไฟฟา้ ทไี่ หลผา่ นกระตกิ น้ำรอ้ น
ความตา่ งศักย์ 220 โวลต์ คือ 1.590 แอมแปร์
กำลงั ไฟฟ้า 3,000 วตั ต์
สมการ P = VI
แทนคา่ 3,000 = 220 x I

I = 3,000 / 220
I = 13.636 แอมแปร์
ดงั นนั้ ค่ากระแสไฟฟา้ ทไ่ี หลผา่ นเครือ่ งซกั ผ้า
คอื 13.636 แอมแปร์

-21-

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 2
เรอื่ ง การคำนวณค่าพลงั งานไฟฟ้า

คำชี้แจง ให้นักเรยี นอา่ นโจทย์ทก่ี ำหนดให้ แล้วคำนวณหาคำตอบ

1. จงคำนวณค่าพลงั งานไฟฟา้ ของบา้ นวนดิ าในเดอื นสิงหาคม ซ่งึ ใชเ้ ครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ ในวนั หน่งึ ๆ ดงั นี้

- หลอดไฟขนาด 36 วตั ต์ จำนวน 2 หลอด เปดิ ใชว้ นั ละ 8 ชว่ั โมง

- โทรทศั นข์ นาด 180 วตั ต์ เปิดใชว้ นั ละ 6 ช่ัวโมง

- พดั ลมขนาด 150 วตั ต์ เปิดใชว้ นั ละ 12 ชัว่ โมง

- ตูเ้ ยน็ ขนาด 100 วตั ต์ เปิดใช้วนั ละ 24 ช่ัวโมง

- หม้อหุงขา้ วขนาด 500 วตั ต์ เปิดใชว้ นั ละ 1 ชวั่ โมง

วิธที ำ

จากสตู ร W = Pt

- หลอดไฟใชพ้ ลังงานไฟฟา้ วันละ = 0.036 กโิ ลวตั ต์ x 2 หลอด x 8 ชว่ั โมง

= 0.576 หนว่ ย

- โทรทัศน์ใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าวนั ละ = 0.18 กิโลวัตต์ x 6 ชวั่ โมง

= 1.08 หน่วย

- พดั ลมใชพ้ ลงั งานไฟฟ้าวนั ละ = 0.15 กโิ ลวัตต์ x 12 ชว่ั โมง

= 1.80 หนว่ ย

- ตเู้ ยน็ ใชพ้ ลังงานไฟฟ้าวนั ละ = 0.1 กิโลวตั ต์ x 24 ชว่ั โมง

= 2.40 หน่วย

- หมอ้ หุงขา้ วใชพ้ ลังงานไฟฟา้ วนั ละ = 0.50 กโิ ลวัตต์ x 1 ชว่ั โมง

= 0.50 หน่วย

ใน 1 วนั จะใช้พลงั งานไฟฟา้ ทง้ั หมด = 0.576 + 1.08 + 1.80 + 2.40 +0.50

= 6.356 หนว่ ย

ใน 31 วัน จะใชพ้ ลังงานไฟฟา้ = 6.356 x 31

= 197.036 หนว่ ย

ตอบ ดงั น้ันในเดอื นสิงหาคมบ้านของวนิดาใชไ้ ฟฟา้ ทง้ั ส้นิ 197.036 หนว่ ย

-22-

2. จากคำตอบข้อ 1 ใหน้ กั เรียนคำนวณวา่ วนิดาจะตอ้ งจ่ายคา่ ไฟฟ้าเป็นเงินเทา่ ไร (ถ้าเสยี คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร

หนว่ ยละ 43.28 สตางค์)

วิธที ำ

ค่าพลังงานไฟฟา้ 150 หน่วยแรก = 150 x 1.8047

= 270.705 บาท

คา่ พลงั งานไฟฟา้ หนว่ ยที่ 151 – 197.036 รวม 47.036 หน่วย

= 47.036 x 2.7781

= 130.670 บาท

ดังนั้น เดอื นสิงหาคมใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ = 270.705 + 130.670

= 401.375 บาท

ค่าไฟฟา้ ผนั แปร หนว่ ยละ 43.28 สตางค์

= 197.036 x (43.28/100)

= 85.277 บาท

คา่ บรกิ ารรายเดือน = 40.90 บาท

ดังน้นั คา่ ไฟฟ้าประจำเดอื นสิงหาคม = 401.375 + 85.277 + 40.90

= 527.552 บาท

ค่าภาษมี ูลคา่ เพม่ิ 7% = 527.552 x (7/100)

= 36.93 บาท

ดังนั้น ค่าไฟฟา้ ประจำเดอื นสงิ หาคม = 527.552 + 36.93

= 564.482 บาท

ตอบ ดงั นัน้ ในเดอื นสิงหาคมวนดิ าจะต้องจา่ ยคา่ ไฟฟา้ เปน็ จำนวนเงินท้งั สน้ิ 564.482 บาท

-23-

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 3
เรอื่ ง การใช้พลังงานไฟฟ้า

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

1. บอกวธิ ีการคำนวณหาค่าไฟฟา้ ได้
2. คำนวณหาปริมาณตา่ ง ๆ ของพลังงานไฟฟา้ และคำนวณหาคา่ ไฟฟา้ ได้

ตอนท่ี 1 การคดิ คา่ ไฟฟา้

1. ใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั ศกึ ษาใบเสร็จค่าไฟฟา้ และอภิปรายเกยี่ วกบั ใบแจง้ หน้ีค่าไฟฟ้า

ทน่ี กั เรียนนำมา

2. ให้นักเรียนแสดงวธิ กี ารคำนวณคา่ ไฟฟา้ ว่ามวี ิธกี ารคดิ อย่างไร

สมมติวา่ บ้านยอดขวัญใช้ไฟฟา้ ไป 235 หน่วย อตั ราคา่ ไฟฟ้าผันแปร (Ft) หน่วยละ 43.28 บาท

คดิ ค่าไฟฟ้าไดด้ ังน้ี

วธิ ที ำ

ค่าพลังงานไฟฟา้ 150 หนว่ ยแรก = 150 x 1.8047

= 270.705 บาท

คา่ พลังงานไฟฟา้ หนว่ ยท่ี 151 – 235 รวม 85 หนว่ ย

= 85 x 2.7781

= 236.1385 บาท

ดังน้นั คา่ พลังงานไฟฟ้ารวม = 270.705 + 236.1385

= 506.85 บาท

คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร หน่วยละ 43.28 สตางค์

= 235 x (43.28/100)

= 101.708 บาท

คา่ บรกิ ารรายเดือน = 40.90 บาท

ดังนัน้ คา่ ไฟฟ้าประจำเดอื น = 506.85 + 101.708 + 40.90

= 649.458 บาท

คา่ ภาษมี ูลคา่ เพ่มิ 7% = 649.458 x (7/100)

= 45.46 บาท

-24-

รวมเงนิ = 649.458 + 45.46
= 694.918 บาท

หมายเหตุ ค่าท่คี ำนวณได้ 694.918 บาท เปน็ ค่าโดยประมาณ เพอ่ื ความสะดวกในการเรียน ชำระเงนิ
ทางการไฟฟ้าจงึ คดิ 695 บาท

3. ใหน้ ักเรยี นแต่ละคนถา่ ยเอกสารใบแจง้ หนหี้ รือใบเสร็จคา่ ไฟฟ้าของครอบครัวตนเองหรือ
สถานท่ีทน่ี ักเรยี นพักอาศัยอยู่ 2 เดือนลา่ สุด แลว้ ตอบคำถามตามประเดน็ ดังต่อไปนี้

3.1 ค่าไฟฟา้ ของครอบครัวนกั เรยี นเหมาะสมหรือไม่
ตอบ ขึ้นอยกู่ บั ใบแจ้งหนีห้ รือใบเสรจ็ ค่าไฟฟา้ ของแตล่ ะครอบครัว
3.2 เปรยี บเทยี บคา่ ไฟฟ้าของเดือนทงั้ 2 วา่ สงู ข้นึ หรือต่ำลงเพราะอะไร
ตอบ ค่าไฟฟา้ จะสงู ขึ้นหรือตำ่ ลงข้นึ อยูก่ บั การใชเ้ ครอื่ งใช้ไฟฟา้ ถ้าใช้เคร่ืองใช้ไฟฟ้า
มากค่าไฟฟา้ ก็จะสูง แตถ่ ้าใชเ้ คร่อื งใช้ไฟฟา้ น้อยค่าไฟฟา้ กจ็ ะตำ่
3.3 เสนอแนะวิธีการประหยัดพลงั งานไฟฟ้าในครอบครวั ของนกั เรียน
ตอบ การประหยดั พลังงานไฟฟ้า อาจทำไดโ้ ดยการลดการใชเ้ คร่อื งใช้ไฟฟา้ หรือใช้
เทา่ ท่ีจำเปน็ และควรจะดึงปล๊ักหรอื ปดิ สวิตชท์ กุ ครัง้ ทเ่ี ลกิ ใชง้ าน

ตอนท่ี 2 การคำนวณหาปรมิ าณต่าง ๆ ของพลงั งานไฟฟา้ กำลังไฟฟา้

1. กระแสไฟฟา้ ไหลผา่ นเขา้ ต้เู ย็น 0.5 แอมแปร์ เมอ่ื ตู้เยน็ ต่อเข้ากับความต่างศกั ย์ 220 โวลต์
ตู้เย็นใช้กำลงั ไฟฟ้าเทา่ ไร

ตอบ 110 วัตต์
2. หลอดไฟฟา้ หลอดหนึ่ง มตี วั เลขกำกบั ไว้ 60 W 220 V จงหา
2.1 ความหมายของ 60 W 220 V
ตอบ หลอดไฟฟ้ามกี ำลงั ไฟฟ้า 60 วัตต์ ใชก้ บั ความตา่ งศกั ย์ 220 โวลต์
2.2 หลอดไฟน้ีใชก้ ับกระแสไฟฟ้าก่แี อมแปร์
ตอบ 0.27 แอมแปร์
3. บา้ นหลงั หนึง่ เปดิ เครือ่ งปรบั อากาศทใี่ ช้กำลังไฟฟ้า 2,000 วตั ต์ เปน็ เวลานาน 8 ชว่ั โมง
จะสนิ้ เปลอื งพลังงานไฟฟา้ กหี่ นว่ ย
ตอบ สิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้า 16 หนว่ ย

-25-

4. โทรทัศน์เคร่อื งหนึง่ สิน้ เปลอื งพลงั งานไฟฟ้า 880 จลู ในเวลา 2 วินาที กระแสไฟฟา้ ไหลผ่าน
โทรทัศน์ 2 แอมแปร์ โทรทัศน์นค้ี วรมตี วั เลขกำกบั ไว้ว่าอย่างไร

ตอบ โทรทศั น์มกี ำลงั ไฟฟา้ 440 วตั ต์ ใชก้ บั ความตา่ งศักย์ 220 โวลต์
5. บา้ นนักเรยี นคนหนง่ึ ใชเ้ ครอ่ื งใช้ไฟฟ้าต่อไปนี้ทุกวัน เปดิ หลอดไฟฟา้ 60 วตั ต์ 4 หลอด
เปดิ วันละ 5 ช่วั โมง เตารีดไฟฟ้า 750 วัตต์ ใช้วนั ละ 1 ชวั่ โมง และโทรทัศน์ 180 วตั ต์ วนั ละ 4 ชวั่ โมง
จะเสยี คา่ ไฟฟา้ เทา่ ไรตอ่ วนั และถ้าในเดอื นมนี าคมทัง้ เดือนจะเสียค่าไฟไปเท่าไร ถ้าคา่ ไฟหนว่ ยละ
1.50 บาท

ตอบ จะเสียคา่ ไฟฟ้า 4.005 บาทต่อวนั และในเดือนมนี าคมเสยี ค่าไฟฟ้า 124.155 บาท

-26-

แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 4
แผนผงั ความคดิ เรอ่ื ง การใช้พลงั งานไฟฟ้า

ช่ือ_______________________________________________ชน้ั __________เลขท_่ี _________

หลงั จากเรยี นเร่ือง การใชพ้ ลงั งานไฟฟา้ แล้ว เรามาชว่ ยกนั เขยี นแผนผงั ความคิด
นะคะ

พจิ ารณาจากผลงานของนกั เรยี น
สามารถเขียนไดห้ ลากหลายตามความคิดของแต่ละคน

-27-

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น
เรื่อง การใชพ้ ลังงานไฟฟา้

คำชีแ้ จง

1. เกณฑก์ ารประเมนิ แบบทดสอบมีจำนวน 10 ข้อ ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน ดังน้ี

2. ระดับคณุ ภาพ ดี หมายถึง ได้คะแนน 8 - 10 คะแนน

พอใช้ หมายถึง ได้คะแนน 5 - 7 คะแนน

ปรับปรงุ หมายถึง ได้คะแนน 0 - 4 คะแนน

ขอ้ คำตอบ
1ง
2ง
3ง
4ค
5ก
6ง
7ก
8ข
9ง
10 ข

-28-

เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น
เรือ่ ง การใชพ้ ลังงานไฟฟา้

คำชีแ้ จง

1. เกณฑก์ ารประเมนิ แบบทดสอบมีจำนวน 10 ข้อ ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน ดังน้ี

2. ระดับคณุ ภาพ ดี หมายถึง ได้คะแนน 8 - 10 คะแนน

พอใช้ หมายถึง ได้คะแนน 5 - 7 คะแนน

ปรับปรงุ หมายถึง ได้คะแนน 0 - 4 คะแนน

ขอ้ คำตอบ
1ข
2ง
3ค
4ง
5ง
6ก
7ก
8ง
9ข
10 ง

บรรณานกุ รม -29-

กนิษฐา อ่นุ อนนั ต์ และคณะ. วทิ ยาศาสตร์ ม.3 เลม่ 2. พิมพค์ รง้ั ท่ี 5. กรงุ เทพมหานคร :
อกั ษรเจรญิ ทัศน์, 2549.

กระทรวงศึกษาธกิ าร. หลักสตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพมหานคร :
คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2551.

กีรติ ลวี จั นกุล และคณะ. วิทยาศาสตรค์ ำนวณ ม.ตน้ . ปทุมธานี : บริษทั เอ.พี.กราฟิค,2549.
บญั ชา แสนทว.ี หนังสอื ปฏิบตั กิ ารวทิ ยาศาสตร์ เล่ม 6. กรงุ เทพมหานคร : ไทยวฒั นาพานชิ , 2548.
ประดบั นาคแก้ว และ ดาวลั ย์ เสรมิ บุญสขุ . หนังสอื เรยี นสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ 3.

กรงุ เทพมหานคร : ซี.ว.ี แอล การพิมพ์ จำกดั , 2551.
ยพุ า วรยศ และคณะ. หนงั สอื เรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ 3. กรงุ เทพมหานคร

: บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั , 2555.
สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. หนังสือเรียนรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์

วิทยาศาสตร์ 5 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พ์ สกสค.
ลาดพรา้ ว, 2555.
สุรงค์ เปรมาตนุ และ วรณั ยา วงศส์ วุ รรณ. คมู่ ือครูแห่งศตวรรษท่ี 21 วทิ ยาศาสตร์ ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 3.
กรุงเทพมหานคร : บริษทั พ.ี เอน็ .เค. แอนด์ สกายพริ้นติ้งส์ จำกดั , 2556.