6. คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นให

1 คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร)

ก คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) คำนำ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ได้จัดทำขึ้น เพื่อให้สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ตามประกาศสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ จำนวน ๓๒๑ แห่ง นำไปใช้ประกอบการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ตามที่สำนักงานลูกเสือจังหวัดสรรหา เพื่อใช้พัฒนา ลูกเสือ ตามวัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ คือ พัฒนาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจและ ศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ และช่วยสร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคีและมีความ เจริญก้าวหน้า ทั้งนี้เพื่อความสงบสุข และความมั่นคงของประเทศชาติ เพื่อให้สถานศึกษานำหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย นำไปทดลองใช้ใน สถานศึกษาได้อย่างราบรื่นและเกิดประสิทธิภาพ สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ จึงจัดทำคู่มือการใช้หลักสูตร ลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ประกอบด้วย คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสำรอง คู่มือการใช้ หลักสูตรลูกเสือสามัญ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือวิสามัญ การจัดทำคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือนี้ ได้ผ่านการพิจารณาและระดมความคิดจากผู้ทรงคุณวุฒิ นักวิชาการ และผู้บังคับบัญชาลูกเสือ จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและสถานศึกษา ทุกสังกัด สำนักงาน ลูกเสือแห่งชาติหวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย จะเป็น ประโยชน์ต่อสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ใช้เป็นแนวปฏิบัติและจัดกิจกรรมให้เป็นไป ตามแผนปฏิบัติการบรรลุผลตามเป้าหมาย เป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุงหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ให้สมบูรณ์ในอนาคต สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ขอขอบคุณสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ คณะทำงาน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่าย ที่ได้ให้ความร่วมมือในการจัดทำหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความ ทันสมัย และจัดทำคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือเสร็จสมบูรณ์ หากมีข้อเสนอแนะใด ที่จะทำให้การทดลองใช้ หลักสูตรลูกเสือแต่ละประเภทสมบูรณ์ยิ่งขึ้น โปรดแจ้งสำนักงานลูกเสือแห่งชาติทราบด้วย จักขอบคุณยิ่ง นายสุทิน แก้วพนา เลขาธิการสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ

คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) สารบัญ หน้า คำนำ ก ความนำ ๑ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับลูกเสือ ประวัติการลูกเสือโลก ๓ ประวัติการลูกเสือไทย ๔ วัตถุประสงค์คณะลูกเสือแห่งชาติ ๗ คำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ ๘ กรอบแนวคิดของหลักสูตรลูกเสือ หลักการ ๑๐ จุดหมาย ๑๐ วัตถุประสงค์ ๑๐ วิธีการ ๑๐ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๑๒ กระบวนการฝึกอบรม ๑๓ สาระสำคัญของหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือโลก ๑๕ โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือชั้นพิเศษ ๑๗ โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือหลวง ๑๙ หมวดวิชาพิเศษลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๒๒ คุณภาพของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๒๔ การบริหารจัดการหลักสูตรระดับพื้นที่ แนวทางการเตรียมความพร้อมของสถานศึกษา ๒๕ แนวทางการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา ๒๖ แนวทางการจัดทำแผนกิจกรรม ๒๖ แนวทางการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ๒๗ แนวทางการวัดและประเมินผล ๒๘ แนวทางการรายงานผลการผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๒๘ แนวทางการปรับปรุงและพัฒนากระบวนการบริหารหลักสูตรสถานศึกษา ๒๙

คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) สารบัญ (ต่อ) หน้า การบริหารการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ แนวทางการบริหารจัดการในกองลูกเสือ ๓๐ แนวทางการให้ความช่วยเหลือ การประสานงานเครือข่ายสถานศึกษาระดับภาค ๓๐ แนวทางการนิเทศ ติดตาม และประเมินผล ๓๑ แนวทางการรายงานการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๓๒ บรรณานุกรม ๓๓ ภาคผนวก ปฏิทินปฏิบัติงานทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ๓๑ แบบประเมินตนเอง สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความ ทันสมัย ๓๒ เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลรายงานผลการประเมินคุณภาพการทดลองใช้ร่างหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ๓๔ คณะผู้จัดทำ ๓๖

๑ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ความนำ การลูกเสือไทยในอดีตที่ผ่านมาเด็กและเยาวชนไทยเรียนลูกเสือในรูปแบบการฝึกอบรม ผ่านข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครองหลักสูตร และวิชาพิเศษลูกเสือ ทั้ง ๔ ประเภท ซึ่งคำว่า หลักสูตรลูกเสือและวิชาพิเศษลูกเสือจะปรากฏอยู่ภายในข้อบังคับ ได้แก่ ๑) ข้อบังคับ คณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครอง หลักสูตร และวิชาพิเศษลูกเสือสำรอง พุทธศักราช ๒๕๒๒ ๒) ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลักสูตร และวิชาพิเศษลูกเสือสามัญ พุทธศักราช ๒๕๒๕ ๓) ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลักสูตร และวิชาพิเศษ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ พุทธศักราช ๒๕๒๘ และ ๔) ข้อบังคับของคณะลูกเสือแห่งชาติ ว่าด้วยการ ปกครอง หลักสูตร และวิชาพิเศษลูกเสือวิสามัญ พุทธศักราช ๒๕๒๙ ซึ่งถือเป็นแม่บทของการจัด กิจกรรมลูกเสือทั่วประเทศ ในช่วงเวลานั้นโรงเรียนหรือสถานศึกษาต้องดำเนินการให้เป็นไปตามข้อบังคับนี้ตลอดไป หรือจนกว่าจะมีการปรับปรุงแก้ไข ในขณะที่หลักสูตรการศึกษาของไทยได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง อย่างต่อเนื่อง เช่น หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ปรับปรุงมาจาก หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ (ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕) เป็นต้น ซึ่งกิจกรรมลูกเสือเป็นกิจกรรมหนึ่งใน กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนร่วมกับกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์ และกิจกรรมแนะแนว ตามที่ หลักสูตรกำหนดไว้ในภาพรวมทั้งประเทศ ทั้งนี้สถานศึกษาต่าง ๆ ได้นำเอาแนวทางการจัดกิจกรรม ลูกเสือที่มีอยู่เดิม และแนวทางการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน (กิจกรรมลูกเสือ) ที่หน่วยงานต้นสังกัด เสนอแนะไว้ ซึ่งเป็นแนวทางการจัดกิจกรรมในภาพรวมเป็นส่วนใหญ่ และไม่ปรากฏว่ามีการปรับปรุง หลักสูตรลูกเสือให้มีความทันสมัยแต่อย่างใด ปัจจุบันเศรษฐกิจสังคมโลกเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก มีการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ ในชีวิตประจำวัน และใช้ในด้านอุตสาหกรรมการผลิต การบริการ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต สังคม การพัฒนาด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ และการสื่อสาร ได้รับการนำไปใช้เป็นเครื่องมือช่วยในการทำงาน การศึกษา การเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพและ สะดวกสบายมากขึ้น การพัฒนาเด็กและเยาวชนให้ก้าวทันการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวข้างต้น จำเป็นที่จะต้องผ่าน กระบวนการเรียนรู้ตามหลักสูตรที่กำหนด ดังนั้น หลักสูตรซึ่งเป็นมวลประสบการณ์ทั้งหมด ที่สถานศึกษาจัดขึ้น จำเป็นที่จะต้องปรับเปลี่ยนให้ทันกับยุคสมัย สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ซึ่งรับผิดชอบการบริหารกิจการลูกเสือไทย มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของคณะ ลูกเสือแห่งชาติและตามนโยบายของสภาลูกเสือไทย รวมทั้งมีหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุนการ ดำเนินการของสำนักงานลูกเสือจังหวัด สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา หน่วยงานอื่นและ สถานศึกษา ให้มีการพัฒนาเด็กและเยาวชนที่สมัครเป็นลูกเสือ ให้เป็นบุคคลที่มีคุณลักษณะอันพึง ประสงค์ ตามปรัชญาและจุดมุ่งหมายของคณะลูกเสือแห่งชาติ จึงได้มีการปรับปรุงหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้หลักสูตรลูกเสือมีความเป็นเอกภาพ ทันต่อยุค สมัย ง่ายต่อการนำไปปฏิบัติและเพื่อให้การนำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติในสถานศึกษาได้อย่างราบรื่น

๒ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) และเกิดประสิทธิภาพ สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ จึงได้จัดทำคูมือการใช้หลักสูตรลูกเสือขึ้น เพื่อให้ สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตร จำนวน ๓๒๑ แห่ง ใช้เป็นคู่มือทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย สอดคล้อง เหมาะสมกับบริบทและความต้องการของท้องถิ่น ซึ่ง ประกอบด้วย คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสำรอง คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญ คู่มือการใช้ หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือวิสามัญ โดยคู่มือการใช้หลักสูตร ประกอบด้วย ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับลูกเสือ กรอบแนวคิดของหลักสูตรลูกเสือ สาระสำคัญของ หลักสูตรสามัญรุ่นใหญ่ คุณภาพของลูกเสือ การบริหารจัดการหลักสูตรลูกเสือระดับพื้นที่ การบริหาร ทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ และภาคผนวกประกอบด้วย ปฏิทินปฏิบัติงานทดลองใช้หลักสูตร แบบ ประเมินตนเอง แบบตัวอย่างเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลรายงานผลการประเมินคุณภาพการทดลอง ใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ให้ใช้เอกสารนี้เป็นคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือ และ คู่มือการฝึกอบรมในสถานศึกษานำร่อง เพื่อนำผลทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือเข้าสู่กระบวนการพัฒนา ต่อไป

๓ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับลูกเสือ หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เป็นหลักสูตรลูกเสือที่จัดทำขึ้นภายใต้ปรัชญา ของการลูกเสือไทย วิสัยทัศน์ หลักการ บนพื้นฐานแนวคิดที่เกี่ยวของกับกิจการลูกเสือสากล และ ความเป็นไทย ครอบคลุมการพัฒนาเด็กและเยาวชนรอบด้าน ทั้งนี้ หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มี ความทันสมัย ที่จัดทำขึ้นนี้เพื่อให้สถานศึกษาทั่วประเทศที่มีกองลูกเสือ ใช้เป็นแนวทางในการ พัฒนาการจัดกิจกรรมลูกเสือของสถานศึกษาให้เหมาะสมกับสภาพความต้องการและบริบทของแต่ละ พื้นที่ ซึ่งมีทั้งหมด ๔ หลักสูตร ได้แก่ ๑) หลักสูตรลูกเสือสำรอง ๒) หลักสูตรลูกเสือสามัญ ๓) หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และ ๔) หลักสูตรลูกเสือวิสามัญ ซึ่งมีสวนสำคัญยิ่งในการพัฒนา เด็กและเยาวชนทั้งด้านร่างกาย อารมณ์จิตใจ สังคม และสติปัญญา อย่างเป็นองค์รวมและสมดุลครบ ทุกด้านผ่านกิจกรรมอย่างมีความหมาย นอกจากนี้ยังต้องสอดคล้องกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ (ปรับปรุง พุทธศักราช ๒๕๖๕) การเสริมสร้างทักษะการคิดที่เป็นประโยชนต่อ การดำเนินชีวิตในอนาคต การสร้างวินัยเชิงบวก รวมทั้งการฝึกอบรมให้ลูกเสือให้เป็นบุคคลที่มี คุณภาพ ด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เหมาะสม ลูกเสือมีพัฒนาการและเกิดการเรียนรู้ ตามจุดหมายของหลักสูตร ด้วยวิธีการประเมินที่หลากหลายและเหมาะสม ผลการประเมินที่สะท้อน ถึงพัฒนาการและการเรียนรูที่แท้จริงของลูกเสือในแต่ละประเภท ประวัติการลูกเสือโลก การลูกเสือโลกเกิดขึ้นในประเทศอังกฤษเป็นแห่งแรกในโลก เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๑ (ค.ศ. ๑๙๐๗) โดย พลโท ลอร์ด โรเบิร์ต เบเดน - โพเอลล์ (Lord Robert Baden – Powell) ได้ทดลองนำเด็กชาย จำนวน ๒๐ คน ไปอยู่ค่ายพักแรมบนเกาะบราวน์ซี (Brownsea Island) ระหว่าง วันที่ ๓๑ กรกฎาคม - ๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๕๐ (ค.ศ. ๑๙๐๗) โดยรวบรวมเด็กที่มีฐานะแตกต่างกันจากที่ต่าง ๆ มาเข้ารับ การอบรมและคอยดูแลด้วยตนเอง พบว่า ได้ผลดีตามความมุ่งหมายทุกประการ จึงทำให้เกิดแรงบันดาล ใจที่จะขยายกิจการให้กว้างขวางออกไป ใน พ.ศ. ๒๔๕๕ (ค.ศ. ๑๙๑๒) รัฐบาลอังกฤษได้ประกาศรับรองฐานะของลูกเสืออังกฤษเป็น ทางการพร้อมกับออกกฎหมายคุ้มครองให้ด้วย จากนั้นการลูกเสือก็ได้แพร่ขยายออกไปเป็นลำดับ ในการ ชุมนุมลูกเสือโลกครั้งแรก (1 st World Scout Jamboree) ในปี พ.ศ. ๒๔๖๓ (ค.ศ. ๑๙๒๐)ที่ประชุมผู้แทน ลูกเสือจากประเทศต่าง ๆ ได้ประกาศให้ พลโท ลอร์ด โรเบิร์ต เบเดน - โพเอลล์ เป็นประมุขของลูกเสือ และทุกคนเรียกท่านย่อ ๆ ว่า B. -P. สำนักงานลูกเสือโลก จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๕ (ค.ศ. ๑๙๒๒) ได้รวบรวมประเทศสมาชิกที่เริ่ม ดำเนินการกิจการลูกเสือจำนวน ๓๑ ประเทศเข้าไว้ด้วยกัน ปัจจุบันการลูกเสือได้เจริญเติบโตและแพร่ ขยายไปทั่วโลกมีสมาชิกมากกว่า ๕๗ ล้านคน ใน ๑๗๓ ประเทศ และเขตปกครองอาณานิคมแคว้นต่าง ๆ ทั่วโลก (ตุลาคม ๒๕๖๖) องค์การลูกเสือโลก (World Organization of the Scout Movement : WOSM) ประกอบด้วยสำนักงานลูกเสือโลก ประกอบด้วยสำนักงานลูกเสือโลก (World Scout Bureau : WSB) ตั้งอยู่ที่กรุงเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ตามที่ได้จดทะเบียนไว้ ส่วนสำนักงานเลขาธิการ

๔ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) สำนักงานลูกเสือโลก (The Secretary General’s Office) ตั้งอยู่ที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ทำ หน้าที่เป็นสำนักงานเลขาธิการฯ ดูแลการดำเนินงานของประเทศสมาชิก ให้พัฒนาไปตามกรอบนโยบาย และแนวทางของสำนักงานลูกเสือโลก และตามมติของที่ประชุมสมัชชาลูกเสือโลก (World Scout Conference : WSC) ซึ่งจัดให้มีขึ้นในทุก ๆ ๓ ปี ภารกิจ “ภารกิจของการลูกเสือ คือ การมีส่วนร่วมในการศึกษาของเยาวชน ผ่านระบบคุณค่า ตามคำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ ที่จะช่วยจรรโลงโลกให้ดีขึ้น และร่วมมีบทบาทเชิงสร้างสรรค์ ในสังคม” ในการประชุมสมัชชาลูกเสือโลกครั้งที่ ๓๕ ณ เมืองเดอร์บัน ประเทศแอฟริกาใต้ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๒ (ค.ศ. ๑๙๙๙) วิสัยทัศน์“ภายใน ปี พ.ศ. ๒๕๖๖ การลูกเสือจะต้องเป็นกระบวนการพัฒนาเยาวชน ทางการศึกษาชั้นนำของโลก อีกทั้งทำให้เด็กและเยาวชนกว่า ๑๐๐ ล้านคน เติบโตเป็นพลเมืองที่มี ความกระตือรือร้น (Active Citizen) และสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกตามค่านิยมร่วม แบ่งปันกันในชุมชน สังคมและระดับโลก” นำเข้าไว้ในวาระการประชุมสมัชชาลูกเสือโลก ครั้งที่ ๔๐ ณ เมืองลูบลิยานา ประเทศสโลวีเนีย เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๗ (ค.ศ. ๒๐๑๔) ประวัติการลูกเสือไทย รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖ พ.ศ. ๒๔๕๕- ๒๔๖๘) เมื่อมีพระชนมายุย่าง ๑๓ พรรษา ได้เสด็จไปทรงศึกษาต่อ ณ ประเทศอังกฤษ ทวีปยุโรป ระหว่างที่ทรงศึกษาอยู่นั้น ได้ทรงทราบเรื่องการสู้รบเพื่อรักษาเมือง มาฟีคิง (Mafeking) ของลอร์ด โรเบิร์ต เบเดน - โพเอลล์ (Lord Robert Baden - Powell) ซึ่งได้ตั้ง กองทหารเด็กเป็นหน่วยสอดแนมช่วยรบ ในการรบกับพวกบัวร์ (Boer) จนประสบผลสำเร็จ และได้ ตั้งกองลูกเสือขึ้นเป็นครั้งแรกของโลก ที่ประเทศอังกฤษ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๑ ครั้นเมื่อเสด็จนิวัติสู่ประเทศ ไทยแล้ว ได้ทรงจัดตั้งกองเสือป่า (Wild Tiger Corps) ขึ้น เมื่อวันเสาร์ที่ ๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ มีจุดมุ่งหมายเพื่อฝึกหัดให้ข้าราชการและพลเรือนได้เรียนรู้วิชาทหาร เพื่อเป็นคุณประโยชน์ต่อบ้านเมือง รู้จักระเบียบวินัย มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ต่อจากนั้นอีก ๒ เดือน ทรงตราข้อบังคับลักษณะปกครองลูกเสือ รศ. ๑๓๐ ประกาศ ใช้เมื่อวันเสาร์ที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ ด้วยทรงมีพระราชปรารภว่า “เมื่อฝึกผู้ใหญ่เป็นเสือป่าเพื่อ เตรียมพร้อมในการช่วยเหลือชาติบ้านเมืองแล้ว เห็นควรที่จะมีการฝึกเด็กชายปฐมวัยให้มีความรู้ ทางเสือป่าด้วย เมื่อเติบโตขึ้นจะได้รู้จักหน้าที่และประพฤติตนให้เป็นประโยชน์ต่อชาติบ้านเมือง” เป็น ผลให้มีกองลูกเสือไทยกำเนิดขึ้น เป็นกองแรกที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง (วชิราวุธวิทยาลัยในปัจจุบัน) กับ ทรงโปรดให้จัดตั้งกองลูกเสือขึ้นตามโรงเรียนต่าง ๆ รวมทั้งพระราชทานคำขวัญเสือป่าให้ลูกเสือใช้ รวมกันว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” มีเหตุการณ์สำคัญดังนี้ ๑. นายชัพน์ บุนนาค นักเรียนมหาดเล็กหลวง ได้รับยกย่องว่าเป็นลูกเสือไทยคนแรก ซึ่งต่อมา ได้เข้ารับราชการมีบรรดาศักดิ์เป็น “นายลิขิตสารสนอง” ๒. ปี พ.ศ. ๒๔๖๓ ส่งผู้แทนคณะลูกเสือไทย ๔ คน เข้าร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลกครั้งแรก (1 st World Scout Jamboree) ณ เมืองโอลิมเปีย กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ

๕ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ๓. ปี พ.ศ. ๒๔๖๕ คณะลูกเสือไทย ได้สมัครเข้าเป็นสมาชิกของสมาคมลูกเสือนานาชาติ เป็นกลุ่มแรก ซึ่งขณะนั้นมีสมาชิกรวมทั้งสิ้น ๓๑ ประเทศ ถือว่าเป็นสมาชิกผู้ริเริ่ม (Foundation Members) ในการก่อตั้งองค์การลูกเสือโลก ๔. ปี พ.ศ. ๒๔๖๗ ส่งผู้แทนคณะลูกเสือไทย ๑๐ คน ไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลกครั้งที่ ๒ ณ ประเทศเดนมาร์ก พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริที่จะจัดตั้ง “เนตรนารี” จึงทรงร่างข้อบังคับลักษณะปกครองคณะเนตรนารีขึ้น แต่ยังมิทันได้ประกาศ เป็นพระราชบัญญัติ และจัดให้มีการชุมนุมลูกเสือแห่งชาติครั้งแรกขึ้น แต่ยังไม่ทันสำเร็จการ พระองค์ เสด็จสวรรคตเสียก่อน เมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๗ พ.ศ. ๒๔๖๘ - ๒๔๘๒) พระองค์ ทรงรับราชภาระต่อจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงรับตำแหน่งเป็นสภานายก สภากรรมการกลางจัดการลูกเสือแห่งสยาม มีเหตุการณ์สำคัญดังนี้ ๑. ทรงโปรดให้คัดเลือกนักเรียน ๒ คน คือ นายปุ่น มีไผ่แก้ว และนายประเวศ จันทนยิ่งยง เข้าร่วมประชุมในเรื่องเกี่ยวกับลูกเสือรุ่นใหญ่ที่ประเทศอังกฤษ ๒. เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดค่ายงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติครั้งแรก ณ พระราชอุทยาน สราญรมย์ พระนคร ๓. ตั้งโรงเรียนผู้กำกับลูกเสือในพระบรมราชูปถัมภ์ขึ้นใหม่ ณ พระรามราชนิเวศน์ (พระราชวัง บ้านปน) จังหวัดเพชรบุรี ๔. ประกาศตั้งการลูกเสือสมุทรเสนา เมื่อวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๗ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (รัชกาล ที่ ๘ พ.ศ. ๒๔๗๘ - พ.ศ. ๒๔๘๙) ทรงดำรงตำแหน่งสภานายก สภากรรมการกลางจัดการลูกเสือ แห่งชาติ มีเหตุการณ์สำคัญดังนี้ ๑. ประกาศใช้ตราคณะลูกเสือแห่งชาติ เพื่อใหสอดคลองกับหลักการลูกเสือสากล โดย ออกแบบตราเป็นรูป (Fleur de lis) กับรูปหนาเสือประกอบกัน และมีตัวอักษรคำขวัญอยู่ภายใต้ว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” เป็นตราประจำคณะลูกเสือแห่งชาติและกฎลูกเสือ ๑๐ ข้อ ๒. ประกาศใช้พระราชบัญญัติธง พ.ศ. ๒๔๗๙ กำหนดลักษณะธงประจำคณะลูกเสือแห่งชาติ และธงประจำกองลูกเสือจังหวัด ๓. ประกาศใช้พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๔๘๒ ซึ่งเป็นพระราชบัญญัติลูกเสือฉบับแรก ในระบอบประชาธิปไตย กำหนดให้คณะลูกเสือแห่งชาติมีสภาพเป็นนิติบุคคล มีวัตถุประสงค์ เพื่อฝึกอบรมกุลบุตรกุลธิดา ให้เป็นพลเมืองดี โดยไม่เกี่ยวข้องกับลัทธิการเมืองใด ๆ ๔. พระมหากษัตริย์ทรงดำรงตำแหน่งบรมราชูปถัมภ์คณะลูกเสือแห่งชาติ ๕. ประกาศใช้พระราชบัญญัติยุวชนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๘๖ เพื่อจัดตั้งองค์กรยุวชนแห่งชาติขึ้น แบ่งส่วนราชการออกเป็น ๒ หน่วย คือ หน่วยยุวชนทหาร ฝึกการใช้อาวุธแบบทหาร กับหน่วยลูกเสือ ๖. องค์กรยุวชนแห่งชาติ มีอำนาจและหน้าที่อบรมกุลบุตรกุลธิดา ให้เป็นพลเมืองดีมีความ เข้มแข็งทั้งกายและใจ ประกอบด้วยเป็นผู้มีวินัยอันดีงามและให้องค์การนี้อยู่ในบังคับบัญชา ของนายกรัฐมนตรี บรรดาทรัพย์สินตลอดทั้งทรัพย์สิน และหนี้สินเกี่ยวเนื่องกับทรัพย์สิน

๖ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ให้ตกเป็นขององค์กรยุวชนแห่งชาติ กิจการลูกเสือของชาติถูกลดบทบาทลง เป็นเพียงส่วนหนึ่งขององค์กรยุวชนแห่งชาติ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ ๙ พ.ศ. ๒๔๘๙ - พ.ศ. ๒๕๕๙) มีเหตุการณ์สำคัญดังนี้ ๑. ประกาศใช้พระราชบัญญัติยกเลิกพระราชบัญญัติยุวชนแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๔๘๖ พ.ศ. ๒๕๙๐ และประกาศใช้พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๔๙๐ ซึ่งมีหลักการส่วนใหญ่คล้ายคลึง กับพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๔๘๒ ๒. พระมหากษัตริย์ ทรงดำรงตำแหน่งบรมราชูปถัมภ์คณะลูกเสือแห่งชาติ ๓. บรรดาทรัพย์สินทั้งสิ้นรวมตลอดทั้งสินทรัพย์และหนี้สินเกี่ยวกับทรัพย์สินของคณะลูกเสือ แห่งชาติ ซึ่งได้โอนให้เป็นขององค์การยุวชนแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติยุวชนแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๔๘๖ ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ๔. เริ่มดำเนินการสร้างค่ายลูกเสือแห่งชาติ โดยใช้งบประมาณแผ่นดินจัดซื้อที่ดินบริเวณหลัง เขาซากแขก ตำบลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ๕. มีการฝึกอบรมวิชาผู้กำกับลูกเสือสํารองขั้นความรู้เบื้องต้น ตามหลักสูตรศูนย์การฝึกผู้บังคับบัญชา ลูกเสือนานาชาติ กิลเวลล์พาร์ก ณ พระตำหนักมหาราช ตำบลอ่างศิลา อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ๖. จัดตั้งกองลูกเสือสํารองกองแรกในประเทศไทย เมื่อ วันที่ ๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๑ ๗. เปิดการฝึกอบรมวิชาผู้กำกับลูกเสือสามัญขั้นความรู้เบื้องต้น ตามหลักสูตรศูนย์การฝึก ผู้บังคับบัญชาลูกเสือนานาชาติ กิลเวลล์พาร์ก เป็นครั้งแรกในประเทศไทย ระหว่างวันที่ ๘ - ๑๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๓ ณ พระตำหนักมหาราช ตำบลอ่างศิลา อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ๘. เปิดการฝึกอบรมวิชาผู้กำกับลูกเสือวิสามัญขั้นความรู้เบื้องต้น เป็นครั้งแรก ระหว่างวันที่ ๑๘ - ๒๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ ณ ค่ายฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาลูกเสือจังหวัดพระนคร เกาะลอย สวนลุมพินี จังหวัดพระนคร ๙. จัดตั้งกองลูกเสือวิสามัญขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ ๑๐. จัดตั้งค่ายลูกเสือระดับจังหวัดและระดับอำเภอทั่วประเทศ เพื่อเป็นที่ฝึกอบรมลูกเสือ และผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ๑๑. ประกาศใช้พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๐๗ กําหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงเป็น พระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ๑๒. เปิดการฝึกอบรมลูกเสือชาวบ้านครั้งแรก ระหว่างวันที่ ๙ - ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ ที่บ้านเหล่ากอหก ตำบลแสงพา กิ่งอำเภอนาแห้ว อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงรับกิจการลูกเสือชาวบ้านไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ต่อมาสภาลูกเสือแห่งชาติมีมติรับกิจการลูกเสือ ชาวบ้าน เป็นส่วนหนึ่งของคณะลูกเสือแห่งชาติ ในปี พ.ศ. ๒๕๑๖ ๑๓. กระทรวงศึกษาธิการ มีคำสั่งลงวันที่ ๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๖ ให้นำวิชาลูกเสือ เข้าอยู่ในหลักสูตรของโรงเรียน ๑๔. ประกาศใช้พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ กําหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงเป็น ประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ

๗ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้า เจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๑๐ พ.ศ. ๒๕๕๙ - ปัจจุบัน) ทรงดำรงตำแหน่งประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ได้มีการจัดตั้งหน่วยลูกเสือจิตอาสาพระราชทานโดยพระราชทานหลักสูตร เมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๔ เพื่อฝึกอบรมลูกเสือจิตอาสาพระราชทานและผู้บังคับบัญชาลูกเสือจิตอาสาพระราชทาน ภายใต้แนวคิด “ลูกเสือจิตอาสาพระราชทาน มุ่งประสาน ทำความดีด้วยหัวใจ” วัตถุประสงค์คณะลูกเสือแห่งชาติ พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๑ บททั่วไป มาตรา ๘ กำหนดให้คณะลูกเสือ แห่งชาติ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรมให้เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ ช่วยสร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคี และมีความเจริญก้าวหน้า ทั้งนี้ เพื่อความสงบสุขและความมั่นคงของประเทศชาติ ตามแนวทางดังต่อไปนี้ ๑. ให้มีนิสัยในการสังเกตจดจำ เชื่อฟัง และพึ่งตนเอง ๒. ให้ซื่อสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัย และเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ๓. ให้รู้จักบำเพ็ญตนเพื่อสาธารณประโยชน์ ๔. ให้รู้จักทำการฝีมือ และฝึกฝนให้ทำกิจการต่างๆ ตามความเหมาะสม ๕. ให้รู้จักรักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วัฒนธรรม และความมั่นคงของประเทศชาติ คำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ ลูกเสือสำรอง ลูกเสือสำรอง มีคำปฏิญาณและกฎที่กำหนดไว้สำหรับลูกเสือสำรองโดยเฉพาะ เนื่องจากยัง อยู่ในวัยเด็ก คำปฏิญาณและกฎต้องจดจำได้ง่ายและสะดวกต่อการปฏิบัติเพื่อความเหมาะสมกับวัย คำปฏิญาณของลูกเสือสำรอง ข้าสัญญาว่า ข้อ ๑ ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ข้อ ๒ ข้าจะยึดมั่นในกฎของลูกเสือสำรอง และบำเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นทุกวัน กฎของลูกเสือสำรอง ข้อ ๑ ลูกเสือสำรองทำตามลูกเสือรุ่นพี่ ข้อ ๒ ลูกเสือสำรองไม่ทำตามใจตนเอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และลูกเสือวิสามัญ มีคำปฏิญาณและกฎกำหนดไว้เป็น แนวทางปฏิบัติตนของลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และลูกเสือวิสามัญ เพื่อให้ลูกเสือเป็น เยาวชนที่สมบูรณ์แบบ คำปฏิญาณของลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ ด้วยเกียรติของข้า ข้าสัญญาว่า ข้อ ๑ ข้าจะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ข้อ ๒ ข้าจะช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ

๘ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ข้อ ๓ ข้าจะปฏิบัติตามกฎของลูกเสือ กฎของลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ลูกเสือวิสามัญ ข้อ ๑ ลูกเสือมีเกียรติเชื่อถือได้ ข้อ ๒ ลูกเสือมีความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และซื่อตรงต่อผู้มี พระคุณ ข้อ ๓ ลูกเสือมีหน้าที่กระทำตนให้เป็นประโยชน์และช่วยเหลือผู้อื่น ข้อ ๔ ลูกเสือเป็นมิตรของคนทุกคนและเป็นพี่น้องกับลูกเสืออื่นทั่วโลก ข้อ ๕ ลูกเสือเป็นผู้สุภาพเรียบร้อย ข้อ ๖ ลูกเสือมีความเมตตากรุณาต่อสัตว์ ข้อ ๗ ลูกเสือเชื่อฟังคำสั่งของบิดามารดา และผู้บังคับบัญชาด้วยความเคารพ ข้อ ๘ ลูกเสือมีใจร่าเริง และไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก ข้อ ๙ ลูกเสือเป็นผู้มัธยัสถ์ ข้อ ๑๐ ลูกเสือประพฤติชอบด้วย กาย วาจา ใจ คติพจน์ของลูกเสือสำรอง : ทำดีที่สุด คติพจน์ของลูกเสือสามัญ : จงเตรียมพร้อม คติพจน์ของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ : มองไกล คติพจน์ของลูกเสือวิสามัญ : บริการ คติพจน์ของลูกเสือ : เสียชีพอย่าเสียสัตย์

๙ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) กรอบแนวคิดของหลักสูตรลูกเสือ หลักการ กระบวนการลูกเสือมีหลักสำคัญ ดังนี้ ๑. นับถือศาสนาและปฏิบัติตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ ๒. มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ๓. เสริมสร้างมิตรภาพและความร่วมมือซึ่งกันและกัน ตั้งแต่ระดับพื้นที่ระดับชาติ และ ระดับนานาชาติ ๔. มีจิตอาสาและบำเพ็ญประโยชน์ ๕. ยึดมั่นในคำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ จุดหมาย ลูกเสือทุกประเภท ต้องได้รับการฝึกอบรมให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือ แห่งชาติ เพื่อพัฒนาทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ ช่วยสร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคี มีความเจริญก้าวหน้า เพื่อความสงบสุขและความมั่นคงของ ประเทศชาติ วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความ รับผิดชอบช่วยสร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคี มีความเจริญก้าวหน้า เพื่อความสงบสุขและความ มั่นคงของประเทศชาติ ๑. ให้มีนิสัยในการสังเกต จดจำ เชื่อฟัง และพึ่งตนเอง ๒. ให้ซื่อสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัยและเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ๓. ให้รู้จักบำเพ็ญตนเพื่อสาธารณประโยชน์ ๔. ให้รู้จักทำการฝีมือ และฝึกฝนให้ทำกิจการต่าง ๆ ตามความเหมาะสม ๕. ให้รู้จักรักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วัฒนธรรม และความมั่นคงของประเทศชาติ วิธีการ การฝึกอบรมลูกเสือไปสู่จุดมุ่งหมายเพื่อสนองความต้องการของเด็ก มีองค์ประกอบ ๘ ประการ ดังนี้ ๑. คำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ การฝึกอบรมลูกเสือให้บรรลุวัตถุประสงค์ของการลูกเสือ ต้องใช้คำปฏิญาณและกฎของลูกเสือเป็นหลักของการฝึกอบรม เพื่อให้ลูกเสือเกิดความตระหนัก ในการครองตนและปฏิบัติตนของลูกเสือ ๒. การสนับสนุนจากบุคลากรทางการลูกเสือ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องตระหนักในหน้าที่ ที่ต้องส่งเสริมสนับสนุนออกแบบกิจกรรมเพื่อฝึกอบรมลูกเสือที่อยู่ในความรับผิดชอบ ให้ลูกเสือได้รับ ประสบการณ์ที่มีคุณค่าต่อการเป็นลูกเสือ ๓. ระบบหมู่ การใช้ระบบหมู่เป็นวิธีการที่จะสร้างให้ลูกเสือได้ทำงานด้วยกันแบ่งหน้าที่ ความรับผิดชอบ รู้จักการเป็นผู้นำและผู้ตาม เป็นการฝึกประชาธิปไตยภายในหมู่ได้เป็นอย่างดี

๑๐ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ๔. การเรียนรู้ที่ก้าวหน้าและเร้าใจ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องออกแบบกิจกรรมลูกเสือ ให้เร้าใจและท้าทายความสามารถให้สมวัยและต่อเนื่อง เป็นไปตามความต้องการของลูกเสือ และให้เกิดความภาคภูมิใจในความสามารถด้วยเครื่องหมายวิชาพิเศษ ๕. การเรียนรู้ด้วยการกระทำ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องออกแบบกิจกรรมลูกเสือเพื่อฝึกให้ ลูกเสือได้ลงมือปฏิบัติจริง เพราะกิจกรรมที่เกิดจาการลงมือปฏิบัติจนประสบความสำเร็จจะช่วยให้ ลูกเสือได้เรียนรู้อย่างหยั่งลึกฝังแน่นในจิตใจ ๖. การมีส่วนร่วมของชุมชน ด้วยลูกเสือเป็นสมาชิกอยู่ในชุมชน ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ ต้องนำลูกเสือเข้าไปมีส่วนร่วมกับชุมชน ได้เรียนรู้สภาพของชุมชนที่ตนอยู่เพื่อที่จะส่งเสริมศวามสำนึก ในความเป็นสมาชิกและเจ้าของ รู้จักการให้บริการ มีส่วนในการพัฒนาชุมชนที่ตนอยู่และสร้าง ความตระหนักที่จะบำเพ็ญประโยชน์ตามกฎของลูกเสือ ๗. ธรรมชาติและการใช้ชีวิตกลางแจ้ง ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องใช้ธรรมชาติวิทยาให้เกิด ประโยชน์สร้างกิจกรรมให้ลูกเสือได้ใช้ชีวิตกลางแจ้งในธรรมชาติ นอกจากจะมีโอกาสได้ทำกิจกรรม ค่ายพักแรมแล้ว ยังเป็นโอกาสที่จะฝึกให้ลูกเสือได้เรียนรู้ในเรื่องธรรมชาติ และการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ๘. สัญลักษณ์ทางลูกเสือ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้องจัดกิจกรรมที่เกี่ยวกับสัญลักษณ์ลูกเสือ เพื่อปลูกฝังให้ลูกเสือมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับขบวนการลูกเสือ ความรู้ความเข้าใจในสัญลักษณ์ ลูกเสือและความหมาย รหัสลูกเสือ คำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ ที่แสดงความเป็นหนึ่งเดียวกัน ของสมาชิกลูกเสือโลก การสร้างวินัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อย ทักษะทางลูกเสือ การพึ่ง และพัฒนาตนเอง ซึ่งเป็นคุณลักษณะสำคัญของลูกเสือ ดังนั้น จะเห็นได้ว่าวิธีการที่จะบรรลุถึงจุดหมาย หรืออุดมการณ์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ คือการจัดให้มีการฝึกอบรมลูกเสือที่ก้าวหน้า สนุกสนาน ดึงดูดใจ โดยอาศัยคำปฏิญาณและกฎ ของลูกเสือเป็นบรรทัดฐาน ใช้ระบบหมู่ ฝึกให้บำเพ็ญประโยชน์ รักษาสิ่งแวดล้อม โดยมีผู้ใหญ่ ให้คำแนะนำอันเป็นบทบาทและหน้าที่ของผู้บังคับบัญชาลูกเสือ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ปรับปรุงมาจากหลักสูตร การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ได้กำหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยพิจารณาจาก สภาพของสังคม และการเปลี่ยนแปลงของโลกยุคปัจจุบันซึ่งทำให้มีความจำเป็นต้องเน้นและปลูกฝัง ลักษณะดังกล่าวให้เกิดขึ้นในตัวผู้เรียนทุกคนเพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการพัฒนา ในองค์รวมทั้งด้าน สติปัญญาและคุณธรรม อันจะนำไปสู่ความเจริญก้าวหน้าและความมั่นคงสงบสุขในสังคม ซึ่ง ประกอบด้วย ๘ ประการ ดังนี้ ๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ๕. อยู่อย่างพอเพียง ๒. ซื่อสัตย์สุจริต ๖. มุ่งมั่นในการทำงาน ๓. มีวินัย ๗. รักความเป็นไทย ๔. ใฝ่เรียนรู้ ๘. มีจิตสาธารณะ

๑๑ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) หลักสูตรลูกเสือมุ่งเน้นให้เด็กได้เรียนรู้เกี่ยวกับ ๑. การเป็นพลเมืองดี ๒. กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ ๓. ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ ๔. วิชาพิเศษ ซึ่งจัดเป็นหมวดวิชาและวิชาพิเศษลูกเสือ ดังนี้ หมวดที่ ๑ การเป็นพลเมืองดีประกอบด้วย รายวิชา ๑) คำปฏิญาณ กฎและคติพจน์ของ ลูกเสือ ๒) หน้าที่พลเมือง ๓) จิตอาสาและกิจกรรมสาธารณประโยชน์ หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ ประกอบด้วย รายวิชา ๑) กิจการลูกเสือ ๒) กิจกรรม กลางแจ้ง ๓) เงื่อนเชือก ๔) วินัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อย ๕) การสำรวจ หมวดที่ ๓ ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ ประกอบด้วย รายวิชา ๑) ทักษะชีวิต ๒) ความปลอดภัย ๓) หลักการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ๔) เทคโนโลยี หมวดที่ ๔ วิชาพิเศษลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ประกอบด้วย ๑) กลุ่มวิชาทักษะลูกเสือ ๒) กลุ่มวิชาเทคโนโลยี ๓) กลุ่มวิชาส่งเสริมอาชีพ ๔) กลุ่มวิชาความคิดสร้างสรรค์ ๕) กลุ่มวิชาความปลอดภัย ๖) กลุ่มวิชาสุขอนามัย ๗) กลุ่มวิชาส่งเสริมประชาธิปไตย ๘) กลุ่มวิชาสิ่งแวดล้อม ๙) กลุ่มวิชาทักษะเฉพาะเหล่าและข้อตกลงความร่วมมือ ๑๐) วิชาพิเศษตาม ความสนใจของหน่วยงานหรือสถานศึกษา เครื่องหมายเชิดชูเกียรติเครื่องหมายสายยงยศลูกเสือ สามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมายชาวเรือ เครื่องหมายการบิน เครื่องหมายเชิดชูเกียรติ๑. เครื่องหมายสายยงยศลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๒. เครื่องหมาย ชาวเรือ ๓. เครื่องหมายการบิน หมายเหตุ กองลูกเสือ (ในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา) สามารถเพิ่มวิชาพิเศษที่เหมาะสมกับบริบท และความต้องการของกองลูกเสือได้ โดยเสนอขอความเห็นชอบต่อสำนักงานลูกเสือแห่งชาติก่อน ดำเนินการเปิดสอน กระบวนการฝึกอบรม กระบวนการฝึกอบรมมีหลากหลายรูปแบบที่สามารถนำมาใช้ในการฝึกอบรมและ จัดกิจกรรมลูกเสือ เพื่อให้บรรลุตามหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย โดยอาศัยวิธีการ ฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ด้วยวิธีการดังนี้ ๑. การเรียนรู้ด้วยการกระทำ (Learning by doing) ลูกเสือจะเรียนรู้ที่จะเข้าใจตนเอง ได้เคลื่อนไหวร่างกาย ได้ใช้ประสาทสัมผัส รู้จักการสืบค้นหาความรู้ เกิดความคิดสร้างสรรค์ ได้สร้าง ความสัมพันธ์กับผู้อื่น ได้พัฒนาวุฒิภาวะทางด้านอารมณ์ สติปัญญา ได้คิดและเข้าใจความเป็นเหตุผล ได้เรียนรู้สิ่งต่างๆรอบตัวทำให้เข้าใจธรรมชาติ ส่งเสริมเรื่องการสอบเครื่องหมายวิชาพิเศษ มุ่งเน้น กิจกรรมกลางแจ้งเป็นหลักในการฝึกอบรม การมีส่วนร่วมกับชุมชน ๒. การเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อสนองความต้องการของลูกเสือ จากการ เรียนรู้ด้วยการกระทำ (Learning by doing) เป็นเพียงพื้นฐานของการเรียนรู้เบื้องต้น ของลูกเสือ การพัฒนาหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัยจึงได้เสนอขอบข่ายรายวิชาโดยการจัด

๑๒ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ซึ่งเป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการ สร้างสรรค์ทางปัญญา (Constructivism) ที่เน้นกระบวนการเรียนรู้และการสร้างองค์ความรู้ ด้วยการ ลงมือปฏิบัติจริงผ่านสื่อ กิจกรรมการเรียนรู้ หรือการทำกรณีศึกษา มากกว่าเนื้อหาวิชา มุ่งเน้น ให้ลูกเสือใช้วิจารณญาณในการแก้ปัญหา ด้วยการวิเคราะห์ การสังเคราะห์ การระดมสมอง การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และการประเมินค่าก่อนร่วมกันตัดสินใจอย่างสร้างสรรค์ ให้บรรลุเป้าหมายการเรียนรู้ตามระดับช่วงวัย เพื่อนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตจริง ทั้งทักษะวิชาการ ทักษะชีวิต และทักษะวิชาชีพ โดยมีผู้กำกับลูกเสือเป็นผู้แนะนำ กระตุ้น หรืออำนวยความสะดวกให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ และส่งเสริมให้นำไปปฏิบัติจริง วิธีการสอนที่เน้น การเรียนแบบ (Active Learning) ประกอบด้วย ๑) แบบระดมสมอง (Brainstorming) ๒) แบบเน้นปัญหา/โครงงาน/กรณีศึกษา (Problem/Project-based Learning/Case Study) ๓) แบบแสดงบทบาทสมมุติ (Role Playing) ๔) แบบแลกเปลี่ยนความคิด (Think – Pair – Share) ๕) แบบสะท้อนความคิด (Student’s Reflection) ๖) แบบตั้งคำถาม (Questioning-based Learning) ๗) แบบใช้เกม (Games-based Learning) ๓. การจัดการฝึกอบรม ๑๐ วิธีตามข้อเสนอแนะของสำนักงานลูกเสือโลก เพื่อนำมาใช้ ในการจัดกิจกรรมให้เหมาะสมกับรายวิชา ประกอบด้วย ๑๐ วิธี ดังนี้ ๑) การอภิปรายกลุ่ม (Group Discussion) ๒) การประชุมกลุ่มย่อย (Buzz Group) ๓) การระดมสมอง (Brainstorming) ๔) การบรรยาย (Lecture) ๕) การศึกษารายกรณี(Case Study) ๖) การแบ่งกลุ่มปฏิบัติงานตามโครงการ (Project Work Group) ๗) การสวมบทบาท (Role Play) ๘) การสาธิต (Demonstration) ๙) การสอนแบบฐาน (Base Method) ๑๐) การอภิปรายเป็นคณะ (Panel Method) ทั้งนี้ การเลือกใช้ควรคำนึงถึงความเหมาะสมของกิจกรรมลูกเสือในแต่ละครั้งที่จัดกิจกรรม การปรับปรุงแก้ไขหลักสูตรลูกเสือ แตกต่างไปจากเดิม ที่สำคัญ คือ กรอบแนวคิด หลักการและวิธีการของลูกเสือ เป็น Active Learning อยู่แล้ว มุ่งเน้นพัฒนา ลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ และช่วย สร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคีและมีความเจริญก้าวหน้า มีการปรับปรุงหลักสูตรลูกเสือ ให้ทันสมัย ทั้งการเป็นพลเมืองดี ทักษะทางการลูกเสือ ที่จำเป็นต้องเพิ่มเติมคือ ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล AI ในกิจการลูกเสือ การสร้างความปลอดภัยในการ

๑๓ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ลูกเสือ(Safe from harm) ลูกเสือกับการพัฒนาที่ยั่งยืนด้วยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รักษา ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโลก โดยมีเป้าหมายที่สำคัญคือการใช้หลักการ และวิธีการลูกเสือ เพื่อพัฒนาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ และช่วยสร้างสรรค์สังคม และมีความเจริญก้าวหน้า ทั้งนี้ เพื่อความสงบสุขและความมั่นคงของประเทศชาติ และให้เป็นผู้นำ และผู้ตามที่ดีในอนาคต

๑๔ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) สาระสำคัญของหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือโลก รายวิชา เนื้อหา หมายเหตุ หมวดที่ ๑ การเป็นพลเมืองดี ๑. คำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ - ความหมายและการปฏิบัติตามคำปฏิญาณ กฎ และ คติพจน์ของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๒. หน้าที่พลเมือง - หลักการและความหมายของประชาธิปไตย - หน้าที่และความรับผิดชอบของตนเองในการเป็น พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ๓. จิตอาสาและกิจกรรม สาธารณประโยชน์ - จิตอาสาและการบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ด้าน สิ่งแวดล้อมหรือสาธารณประโยชน์ภายในโรงเรียน และบริเวณใกล้เคียง หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ ๑. กิจการลูกเสือ - บทบาทของตนเองในฐานะลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ - บทบาทของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ที่มีต่อกิจการ ลูกเสือไทยและกิจการลูกเสือโลก ๒. กิจกรรมกลางแจ้ง การก่อกองไฟและการประกอบอาหาร - การก่อกองไฟ การดับไฟหลังใช้งานเสร็จ - การประกอบอาหารอุปกรณ์อยู่ค่ายพักแรมและ การบรรจุเครื่องหลัง - การกาง การเก็บ และการดูแลรักษาเต็นท์ - การเตรียมอุปกรณ์อยู่ค่ายพักแรม - การบรรจุเครื่องหลังในการเดินทางไกล ๓. เงื่อนเชือก เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ - การผูกเงื่อนเชือกสามัญรุ่นใหญ่ เช่น เงื่อนพิรอด เงื่อนขัดสมาธิ เงื่อนประมง เงื่อนปมตาไก่ ผูกกระหวัด ไม้ ผูกตะกรุดเบ็ด ผูกรั้ง ผูกร่น ผูกซุง ได้อย่างน้อย ๑๐ เงื่อนตามความถนัด - ประโยชน์ของเงื่อนในชีวิตประจำวัน

๑๕ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) รายวิชา เนื้อหา หมายเหตุ หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ (ต่อ) ๔. วินัยและความเป็น ระเบียบเรียบร้อย การแต่งกายลูกเสือ - เครื่องแบบและวิธีประดับเครื่องหมายประกอบ เครื่องแบบของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือ โลก เครื่องหมายวิชาพิเศษ - ประเภทของเครื่องแบบ - โอกาสในการแต่งเครื่องแบบ การฝึกระเบียบแถว - ท่าฝึกบุคคลมือเปล่า - ท่าฝึกบุคคลประกอบไม้ง่าม - การใช้สัญญาณมือเรียกแถวลูกเสือสากลและสัญญาณ นกหวีด ๕. การสำรวจ การทำแผนที่ การหาทิศโดยใช้เข็มทิศ และไม่ใช้เข็มทิศ - การทำแผนที่ - การใช้เข็มทิศ - การใช้โปรแกรมประยุกต์เกี่ยวกับเข็มทิศ - การหาทิศโดยไม่ใช้เข็มทิศ หมวดที่ ๓ ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ ๑. ทักษะชีวิต เพศวิถี - เพศสรีระ และเพศสภาพ - การยอมรับความหลากหลายทางเพศ การดูแลสุขอนามัย ๒. ความปลอดภัย ความปลอดภัย - การปฏิบัติกิจกรรมลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ - การเดินทาง ๓. หลักการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) การพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) - หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สิ่งแวดล้อมใกล้ตัว และสิ่งแวดล้อมโลก ๔. เทคโนโลยี การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ - การใช้สื่ออย่างสร้างสรรค์ - กฎหมายคอมพิวเตอร์

๑๖ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือชั้นพิเศษ รายวิชา เนื้อหา หมายเหตุ หมวดที่ ๑ การเป็นพลเมืองดี ๑. คำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของลูกเสือ - การเป็นพลเมืองดีตามคำปฏิญาณ กฎ คติพจน์และ หลักธรรมทางศาสนาหรือความเชื่อที่ตนนับถือ ๒. หน้าที่พลเมือง การเคารพสิทธิของตนเองและผู้อื่นและการรับฟัง ความคิดเห็นของผู้อื่น - การปฏิบัติตนตามกฎหมาย - การปฏิบัติตนตามขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรมอันดีของสังคม ๓. จิตอาสาและกิจกรรม สาธารณประโยชน์ - การดำเนินโครงการเกี่ยวกับจิตอาสาและการ บำเพ็ญสาธารณประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมหรือ สาธารณประโยชน์ในชุมชน หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ ๑. กิจการลูกเสือ - การบริการจราจร - การป้องกันสารเสพติด ๒. กิจกรรมกลางแจ้ง การให้บริการเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน - ความหมายและประเภทของเหตุฉุกเฉิน - การแก้ไขสถานการณ์แนวทางปฏิบัติ วิธีการรับมือ เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน - การสร้างอุปกรณ์เพื่อให้บริการ ๓. เงื่อนเชือก การผูกเงื่อนที่ใช้ในงานบุกเบิก เช่น ผูกประกบ ผูกกากบาท ผูกทแยง การแทงเชือก เช่น ต่อสั้น ต่อยาว แทงบ่วง ถักหัวเชือก การสร้างงานบุกเบิก

๑๗ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ (ต่อ) ๔. วินัยและความเป็น ระเบียบเรียบร้อย การแต่งกายลูกเสือ - เครื่องแบบและวิธีประดับเครื่องหมายประกอบ เครื่องแบบของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมาย ลูกเสือชั้นพิเศษ- คุณค่าและประโยชน์อันเกิดจาก การแต่งเครื่องแบบลูกเสือที่ถูกต้อง การฝึกระเบียบแถว - การสวนสนาม ๕. การสำรวจ การเดินทางสำรวจ - สำรวจโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และโปรแกรม ประยุกต์ - วางแผนการสำรวจ เลือกพาหนะและเส้นทางใน การเดินทาง - เดินทางสำรวจกับเพื่อนลูกเสือในเส้นทางไม่คุ้นเคย และแรมคืนอย่างน้อย ๑ คืน - บันทึกและรายงานการเดินทาง หมวดที่ ๓ ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ ๑. ทักษะชีวิต การควบคุมอารมณ์ - การจัดการอารมณ์และความเครียด - การต่อรอง - การปฏิเสธ ๒. ความปลอดภัย ความปลอดภัย - การกลั่นแกล้งและทำร้ายร่างกาย - การหลอกลวง - การคุกคาม - ภัยพิบัติ ๔. หลักการพัฒนาที่ ยั่งยืน (SDGs) การพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) - พันธสัญญาระหว่างประเทศ - เกษตรทฤษฎีใหม่ (The New Theory) ๕. เทคโนโลยี การผลิตสื่อ และเผยแพร่กิจกรรมลูกเสือโดยใช้ เทคโนโลยี - การเลือกใช้โปรแกรมประยุกต์ - การผลิตสื่อสร้างสรรค์ - การเผยแพร่กิจกรรม

๑๘ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือหลวง รายวิชา เนื้อหา หมายเหตุ หมวดที่ ๑ การเป็นพลเมืองดี ๑. คำปฏิญาณ กฎและ คติพจน์ของลูกเสือ - การปฏิบัติตามคำปฏิญาณ กฎ และคติพจน์ของ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ให้เป็นวิถีของพลเมืองดี ๒. หน้าที่พลเมือง - การปฏิบัติตนในฐานะผู้นำและผู้ตามที่ดีในกิจกรรม ลูกเสือ - การเป็นผู้นำสันติภาพ และการปฏิบัติตนอยู่ใน สังคมด้วยสันติวิธี ๓. จิตอาสาและกิจกรรม สาธารณประโยชน์ -การดำเนินโครงการเกี่ยวกับ จิตอาสาและการบำเพ็ญ สาธารณประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมหรือสาธารณประโยชน์ ในชุมชน หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ ๑. กิจการลูกเสือ - การให้บริการปฐมพยาบาล การให้บริการช่วยชีวิต ฉุกเฉิน วิธีการขอความช่วยเหลือเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ๒. กิจกรรมกลางแจ้ง การเผชิญเหตุฉุกเฉิน - การเผชิญเหตุฉุกเฉินอันเกิดจากภัยธรรมชาติ - การเผชิญเหตุฉุกเฉินจากอุบัติภัย - การเผชิญเหตุฉุกเฉินจากพืชมีพิษ สัตว์มีพิษ สัตว์ไม่ มีพิษ - การเผชิญเหตุฉุกเฉินอันเกิดจากสารเคมี - การเผชิญเหตุฉุกเฉินอันเกิดจากเหตุก่อการร้ายการ ทำร้ายร่างกาย - การให้บริการเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินในฐานะผู้ช่วย ผู้ปฏิบัติงาน ๓. เงื่อนเชือก การสร้างงานบุกเบิก เช่น สะพาน หอคอย บันได ประตู รั้วค่าย ฯลฯ ๔. วินัยและความเป็น ระเบียบเรียบร้อย การแต่งกายลูกเสือ - เครื่องแบบและวิธีประดับเครื่องหมายประกอบ เครื่องแบบของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมาย ลูกเสือหลวง เครื่องหมายวิชาพิเศษ - ความภาคภูมิใจในเครื่องแบบ การฝึกเป็นผู้นำ การฝึกเป็นผู้ฝึกสอนระเบียบแถว

๑๙ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) หมวดที่ ๒ กิจกรรมสัญลักษณ์ลูกเสือ (ต่อ) ๕. การสำรวจ การสำรวจของลูกเสือหลวง - สร้างแผนที่การสำรวจโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และโปรแกรมประยุกต์ - วางแผนการสำรวจโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ หรือโปรแกรมประยุกต์ - เลือกพาหนะและเส้นทางในการเดินทาง ๖. ทักษะชีวิต - เดินทางสำรวจและแรมคืนไม่น้อยกว่า ๒ คืน - บันทึกและรายงานการเดินทางโดยใช้อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์หรือโปรแกรมประยุกต์ หมวดที่ ๓ ทักษะชีวิต ชีวิตวิถีใหม่ ๑. ทักษะชีวิต ตระหนักรู้ในคุณค่าของตนเอง - การค้นพบตนเอง - การใช้ความสามารถเฉพาะตนให้เกิดประโยชน์ ๒. ความปลอดภัย ความปลอดภัย - การป้องกันการถูกล่วงละเมิด - การเอาตัวรอดจากการถูกล่วงละเมิด - การช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อถูกล่วงละเมิด ๒. ความปลอดภัย ความปลอดภัย - การป้องกันการถูกล่วงละเมิด - การเอาตัวรอดจากการถูกล่วงละเมิด - การช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อถูกล่วงละเมิด ๓. หลักการพัฒนาที่ ยั่งยืน (SDGs) การพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) - การพัฒนาต่อยอดเกษตรทฤษฎีใหม่เพื่อความยั่งยืน - นวัตกรรมจากสิ่งเหลือใช้ ๔. เทคโนโลยี การใช้เทคโนโลยีเพื่อการหามิตร - การรู้เท่าทันสื่อ - การหามิตรจากสื่อ Social อย่างปลอดภัย (การเลือก การจัดการ) - การคัดกรอง

๒๐ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) หมวดที่ ๔ วิชาพิเศษลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นเครื่องหมายลูกเสือโลก ชั้นเครื่องหมายลูกเสือชั้นพิเศษ และชั้นเครื่องหมายลูกเสือหลวง หมายเหตุ ๑. กลุ่มวิชาทักษะลูกเสือ - นักผจญภัย - ผู้จัดการค่ายพักแรม - พลาธิการ - นักเดินทางโดยเดินเท้า - นักเดินทางโดยพาหนะ - นักบุกเบิก - นักอนุรักษ์ธรรมชาติ - นักดาราศาสตร์ - นักสะกดรอย ๒. กลุ่มวิชาเทคโนโลยี - โปรแกรมเมอร์ - สตรีมเมอร์ - นักสร้างสรรค์สื่อออนไลน์ - นักกีฬาอี- สปอร์ต - นักพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ ๓. กลุ่มวิชาส่งเสริมอาชีพ - นันทนากร - นักแสดงการบันเทิง - นักประชาสัมพันธ์ - นักดนตรี - เกษตรกร - จิตรกร - ประติมากร - ช่างไฟฟ้า - ช่างยนต์ - ช่างอิเล็กทรอนิกส์ - นักถ่ายภาพ ๔. กลุ่มวิชาความคิดสร้างสรรค์ - นักสะสม - นักประดิษฐ์ - ออแกไนเซอร์น้อย - นักส่งเสริมอำนาจทางวัฒนธรรม

๒๑ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ชั้นเครื่องหมายลูกเสือโลก ชั้นเครื่องหมายลูกเสือชั้นพิเศษ และชั้นเครื่องหมายลูกเสือหลวง หมายเหตุ ๕. กลุ่มวิชาความปลอดภัย - นักกู้ภัย - ผู้ช่วยการจราจร ๖. กลุ่มวิชาสุขอนามัย - นักโภชนาการ - นักปฐมพยาบาล - นักกีฬา - นักกรีฑา - นักว่ายน้ำ - นักมวยไทย ๗. กลุ่มวิชาส่งเสริมประชาธิปไตย - นักสร้างเครือข่ายลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ช่อสะอาด - นักต่อต้านทุจริตพิชิตคนโกง - นักส่งเสริมการรักษาผลประโยชน์สาธารณะ - นักวิเคราะห์ปัญหาการทุจริต - นักประชาธิปไตยและการเลือกตั้ง - นักบริการการเลือกตั้ง - นักสร้างเครือข่ายการเลือกตั้ง ๘. กลุ่มวิชาสิ่งแวดล้อม - นักส่งเสริมสวัสดิภาพสัตว์ - นักส่งเสริมและเผยแพร่สิ่งแวดล้อม ๙. กลุ่มวิชาทักษะเฉพาะเหล่าและข้อตกลงความร่วมมือ ๑๐. วิชาพิเศษตามความสนใจของหน่วยงานหรือสถานศึกษา เครื่องหมายเชิดชูเกียรติเครื่องหมายสายยงยศลูกเสือสามัญรุ่น ใหญ่ เครื่องหมายชาวเรือ เครื่องหมายการบิน

๒๒ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) คุณภาพของลูกเสือ ๑. จัดกิจกรรมและฝึกอบรมสนองวัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ เพื่อพัฒนาลูกเสือทั้งทางกาย สติปัญญา จิตใจ และศีลธรรม ให้เป็นพลเมืองดี มีความ รับผิดชอบ และช่วยสร้างสรรค์สังคมให้เกิดความสามัคคี และมีความเจริญก้าวหน้า ทั้งนี้ เพื่อความ สงบสุข และความมั่นคงของประเทศชาติตามแนวทางดังต่อไปนี้ ๑. ให้มีนิสัยในการสังเกต จดจำ เชื่อฟัง และพึ่งตนเอง ๒. ให้ซื่อสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัยและเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ๓. ให้รู้จักบำเพ็ญตนเพื่อสาธารณประโยชน์ ๔. ให้รู้จักทำการฝีมือ และฝึกฝนให้ทำกิจการต่าง ๆ ตามความเหมาะสม ๕. ให้รู้จักรักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วัฒนธรรม และความมั่นคงของประเทศชาติ ๖. ปฏิบัติตนตามคติพจน์ของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ “มองไกล” ๒. คุณลักษณะสำคัญของลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ๑. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และฝึกฝนทำกิจการต่าง ๆ มุ่งผลสัมฤทธิ์ ๒. ใช้ระบบหมู่ฝึกความเป็นผู้นำผู้ตาม รับผิดชอบดูแลตนเองและการทำงานร่วมกับผู้อื่น ๓. ซื่อสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัยและเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ๔. มีจิตสาธารณะ ปฏิบัติกิจกรรมเพื่อรักษาจารีตประเพณี ส่งเสริมวัฒนธรรมและ ความมั่นคงของประเทศชาติ

๒๓ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) การบริหารจัดการหลักสูตรลูกเสือระดับพื้นที่ แนวทางการเตรียมความพร้อมของสถานศึกษา สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ศึกษาเอกสารหลักสูตรลูกเสือตามประเภทลูกเสือที่สถานศึกษานั้นๆ เป็นสถานศึกษานำร่อง โดยดำเนินการดังนี้ ๑. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน ที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ประชุมคณะกรรมการสถานศึกษา เพื่อชี้แจงให้คณะกรรมการสถานศึกษารับทราบ การเป็นสถานศึกษานำร่องและทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ตามประกาศที่สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ กำหนด ๒. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน ที่เป็นสถานศึกษานำร่องฯ ประชุมบุคลากรและบุคลากร ทางการลูกเสือของสถานศึกษาเพื่อทำความเข้าใจและวางแผนจัดทำโครงสร้างหลักลูกเสือ ตาม ประเภทที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท .ให้มีความทันสมัย ๓. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและบุคลากรทางการลูกเสือร่วมกันจัดทำโครงสร้างหลักสูตร ลูกเสือ บูรณาการร่วมกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หรือหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๕ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๕๕) ๔. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและบุคลากรทางการลูกเสือร่วมกันประชุมวางแผน นำหลักสูตรลูกเสือไปวางแผนจัดการฝึกอบรมลูกเสือ ๕. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและบุคลากรทางการลูกเสือ ประชุมวางแผนเพื่อจัดทำ มาตรฐานวิชาพิเศษ เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาและชุมชนที่ตั้งอยู่ (ถ้ามี) และ ดำเนินการขออนุมัติวิชาพิเศษต่อสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา หรือสำนักงานลูกเสือจังหวัด หรือสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ แล้วแต่กรณี ๖. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและบุคลากรทางการลูกเสือประชุมวางแผนเพื่อทำแผน การฝึกอบรมระยะยาว ตามโครงสร้างหลักสูตรลูกเสือที่กำหนด (การวางแผนจัดการเรียนการสอน รายปีหรือ การวางแผนจัดการเรียนการสอนรายภาค) ๗. ผู้กำกับกองลูกเสือ จัดทำแผนประชุมกองประจำสัปดาห์ (แผนการฝึกอบรมลูกเสือ ๕ ขั้นตอน) ๘. ผู้กำกับกองลูกเสือ นำแผนประชุมกองไปจัดฝึกอบรมลูกเสือ ดำเนินการวัดและ ประเมินผลบันทึกผลการฝึกอบรม และนำเสนอผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน จากการจัดกิจกรรมตาม หลักสูตรลูกเสือที่วางแผนไว้ ๙. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและผู้กำกับกองลูกเสือนำผลการประชุมกองลูกเสือ และบันทึกผลการฝึกอบรมร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสรุปผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย แล้วเสนอรายงานตามลำดับชั้นจนถึงสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ๑๐. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนสนับสนุนทรัพยากรเพื่อดำเนินงานตามโครงการ และประสานงานกับศึกษานิเทศก์ ในการเก็บรวบรวมข้อมูลและรายงานผลการดำเนินงาน

๒๔ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) แนวทางการจัดทำหลักสูตรเสือเสือสถานศึกษา สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ศึกษาหลักสูตรลูกเสือตามประเภทลูกเสือที่สำนักงานลูกเสือแห่งชาติประกาศให้เป็นสถานศึกษา นำร่องทดลองใช้หลักสูตร ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ขั้นที่ ๑ ศึกษาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๕ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๕๕) ขั้นที่ ๒ นำหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ไปทดลองใช้เพื่อให้พัฒนาลูกเสือ ให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ขั้นที่ ๓ จัดทำรายงานผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือและผลการประเมินคุณลักษณะของ ผู้เรียน แนวทางการจัดทำแผนการจัดกิจกรรม สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เมื่อจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาที่นำหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย บูรณาการร่วมกับ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หรือหลักสูตรสถานศึกษา ผู้กำกับกอง ลูกเสือ ดำเนินการจัดทำแผนการจัดกิจกรรม ตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ ขั้นที่ ๑ ผู้กำกับกองลูกเสือจัดทำแผนการจัดกิจกรรมรายภาคเรียน โดยดำเนินการ จัดทำแผนภาคเรียนที่ ๒/๒๕๖๖ ขั้นที่ ๒ ผู้กำกับกองลูกเสือจัดทำแผนการจัดกิจกรรมรายปีการศึกษา โดยดำเนินการจัดทำ แผนปีการศึกษา ภาคเรียนที่ ๒/๒๕๖๖ และภาคเรียนที่ ๑/๒๕๖๗ (๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๖ – ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๗) ขั้นที่ ๓ ผู้กำกับกองลูกเสือจัดทำแผนประชุมกองลูกเสือตามข้อที่ ๑ และข้อที่ ๒ ขั้นที่ ๔ ผู้กำกับกองลูกเสือบันทึกผลหลังจากการจัดทำกิจกรรมตามแผนประชุมกองลูกเสือ ขั้นที่ ๕ สถานศึกษาดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมเพื่อดำเนินการ นิเทศ ติดตาม และ ประเมินผล แนวทางการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เมื่อดำเนินการจัดทำหลักสูตรลูกเสือตามประเภทลูกเสือที่สถานศึกษานั้นๆ เป็นสถานศึกษานำร่อง แล้วให้ดำเนินการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ โดยสามารถดำเนินการตามขั้นตอนได้ ดังนี้ ขั้นที่ ๑ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือโดยใช้วิธีการของลูกเสือตามที่สำนักงาน ลูกเสือโลกได้เสนอแนะไว้ ๘ วิธี (Scout Method) ขั้นที่ ๒ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือตามสำนักงานลูกเสือโลกระบุไว้ด้วย ๑๐ วิธีการจัดกิจกรรมลูกเสือ ขั้นที่ ๓ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือให้ลูกเสือมีคุณลักษณะบรรลุและเป็นไปตาม วัตถุประสงค์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ

๒๕ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ขั้นที่ ๔ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือจากการศึกษาคำอธิบายรายวิชาเพื่อออกแบบ การจัดทำแผนประชุมกอง เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป็นไปตามขอบข่ายรายวิชา ขั้นที่ ๕ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือโดยที่สถานศึกษาออกแบบการจัดการ ฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือเองเพิ่มเติม เพื่อให้เหมาะสมกับบริบทของสถานศึกษาและสภาพพื้นที่ ของสถานศึกษาที่ตั้งอยู่ ขั้นที่ ๖ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือด้วยรูปแบบการเรียนรู้ด้วยการลงมือทำ (Learning By Doing) และครบองค์ประกอบการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ขั้นที่ ๗ จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ตามที่ผู้กำกับกองลูกเสือเห็นว่าเหมาะสม กับช่วงวัยและเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ของลูกเสือในสถานศึกษา ขั้นที่ ๘ บันทึกการออกแบบกิจกรรมที่ใช้จัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ว่ารูปแบบ การจัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือแบบใดที่ลูกเสือให้ความสนใจ ขั้นที่ ๙ ผู้กำกับกองลูกเสือ ดำเนินการวัดและประเมินผลด้วยวิธีการที่หลากหลาย และเหมาะสมว่าวิธีการจัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือแบบใดที่ลูกเสือให้ความสนใจและบรรลุ ตามวัตถุประสงค์ ขั้นที่ ๑๐ ผู้กำกับกองลูกเสือ สรุป ประเมินผล บันทึกผลการจัดกิจกรรม และจัดทำรายงาน การทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือทั้ง ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เป็นลำดับต่อไป ขั้นตอนข้างต้นสถานศึกษาสามารถยืดหยุ่น ประยุกต์ใช้ได้ตามความเหมาะสมกับบริบท ของสถานศึกษา แนวทางการวัดและประเมินผล การวัดและประเมินผลกิจกรรมลูกเสือ เป็นกระบวนการทดสอบความสามารถเป็นรายบุคคล ตามกระบวนการลูกเสือ พฤติกรรมที่คาดหวังและพัฒนาการทางด้านกาย สติปัญญา จิตใจ และ ศีลธรรม ดังนั้น การวัดและประเมินผลกิจกรรมลูกเสือ จึงต้องทำควบคู่ไปกับการพัฒนา หรือสร้าง คุณธรรมและวินัยให้แก่ลูกเสือ และตรวจสอบการปฏิบัติตนตามกฎและปฏิญาณของลูกเสือ อย่างสม่ำเสมอ ๑. การวัดและประเมินผลเพื่อเลื่อนชั้นลูกเสือ เป็นการวัดและประเมินผลการฝึกอบรม ในรายวิชาตามหมวดที่ ๑, ๒ และ ๓ เมื่อลูกเสือมีพฤติกรรม มีระเบียบวินัย เป็นพลเมืองดี ตาม คำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ มีสมรรถนะและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามเกณฑ์ที่กำหนด จึงจะสามารถเลื่อนชั้นลูกเสือตามประเภทนั้น ๆ ได้ ๒. การวัดและประเมินผลวิชาพิเศษลูกเสือ เป็นการวัดและประเมินผลความรู้ ความเข้าใจ ความสามารถหรือทักษะในมาตรฐานวิชาพิเศษแต่ละวิชาตามความสนใจ เมื่อลูกเสือมีความรู้ ความสามารถหรือสอบได้ตามเกณฑ์ที่กำหนด ให้นำเสนอผลการสอบต่อผู้มีอำนาจอนุมัติ แล้วจึง มีสิทธิ์ประดับเครื่องหมายวิชาพิเศษนั้น ๆ ได้

๒๖ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) เกณฑ์การสอบวิชาพิเศษ การแต่งตั้งกรรมการ การอนุมัติ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ และวิธีการที่สำนักงานลูกเสือแห่งชาติกำหนด ๓. การวัดและประเมินผลกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ และหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ (ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๕) เป็นการวัดเพื่อตัดสินการผ่าน ช่วงชั้นหรือสำเร็จตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ โดย เข้าร่วมกิจกรรมและผ่านการประเมินผลตามเกณฑ์ที่สถานศึกษากำหนด มีการวัดและประเมินผล เป็นภาคเรียนหรือตลอดปีการศึกษา ด้วยวิธีการที่หลากหลาย ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ แนวทางการรายงานผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เมื่อดำเนินการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือแล้ว สามารถดำเนินการสรุปรายงานตามขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ ๑ ผู้กำกับกองลูกเสือดำเนินการวัดและประเมินผล จากการจัดกิจกรรมลูกเสือ ขั้นที่ ๒ ผู้กำกับกองลูกเสือนำผลจากการจัดกิจกรรมประจำสัปดาห์ ประชุมประเมินผล การจัดกิจกรรมเพื่อปรับปรุง พัฒนา วิเคราะห์ข้อมูล และสรุปผลการจัดกิจกรรมลูกเสือ ขั้นที่ ๓ ผู้กำกับกองลูกเสือรายงานผลการจัดกิจกรรม และการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ต่อผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน ขั้นที่ ๔ ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนรายงานผลต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามลำดับขั้นจนถึง สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ แนวทางการปรับปรุงและพัฒนากระบวนการบริหารหลักสูตรสถานศึกษา สถานศึกษาที่เป็นสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เมื่อดำเนินการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือแล้ว ให้ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน และผู้กำกับกองลูกเสือ ประชุมร่วมกันเพื่อปรับปรุงพัฒนาการบริหารหลักสูตรลูกเสือพร้อมข้อเสนอแนะปรับปรุงในด้าน ต่าง ๆ เช่น โครงสร้างหลักสูตรลูกเสือ คำอธิบายรายวิชา กิจกรรมเสนอแนะ การวัดและประเมินผล รูปแบบการจัดกิจกรรมตามหลักสูตรลูกเสือ คุณลักษณะของลูกเสือบรรลุตามวัตถุประสงค์ของคณะ ลูกเสือแห่งชาติ คุณลักษณะของลูกเสือที่บรรลุตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของหลักสูตร สถานศึกษา

๒๗ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ผลที่คาดหวังในการนำหลักสูตรลูกเสือไปใช้ ความคาดหวังในการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย มีดังนี้ ๑. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน และผู้กำกับกองลูกเสือมีความรู้ ความเข้าใจการนำหลักสูตร ลูกเสือไปใช้ ๒. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและผู้กำกับกองลูกเสือมีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการใช้ ทรัพยากรในท้องถิ่น และแหล่งเรียนรู้ในการจัดกิจกรรมลูกเสือ ๓. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและผู้กำกับกองลูกเสือ มีความสามารถในการประสานงาน กับบุคคลที่เกี่ยวข้องเมื่อนำหลักสูตรลูกเสือไปใช้ ๔. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนและผู้กำกับกองลูกเสือให้ข้อเสนอแนะ เพื่อปรับปรุงแก้ไข ให้หลักสูตรลูกเสือมีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

๒๘ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) การบริหารการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ แนวทางการบริหารจัดการในกองลูกเสือ เมื่อสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย สามารถ ดำเนินการบริหารจัดการในกองลูกเสือได้ตามความเหมาะสมของสถานศึกษาและบริบทที่ตั้ง ของสถานศึกษา โดยอาจจะยึดขั้นตอนวิธีการ ดังนี้ ๑. การจัดทำระบบฐานข้อมูลลูกเสือในสถานศึกษา เช่น งานทะเบียนเอกสารกองลูกเสือ ทะเบียนสื่ออุปกรณ์ ข้อมูลผู้กำกับกองลูกเสือ ข้อมูลบุคลากรทางลูกเสือ ๒. การจัดทำแผนพัฒนางานลูกเสือของสถานศึกษา เช่น แผนการพัฒนาหลักสูตรลูกเสือ ของสถานศึกษา แผนการพัฒนาบุคลากรทางการลูกเสือของสถานศึกษา แผนการพัฒนาสื่อการฝึกอบรม และจัดกิจกรรมลูกเสือ แผนการพัฒนาการจัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ แผนการวัด และประเมินผล เป็นต้น แนวทางให้ความช่วยเหลือ การประสานงานเครือข่ายสถานศึกษาระดับภาค สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย เมื่อมีการจัดการ ฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ตามแผนการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือของสถานศึกษาแล้ว อาจจะมีการประสานงานจากภาคีเครือข่ายหลายด้านเพื่อช่วยกันขับเคลื่อนพัฒนาหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ตามกรอบแนวคิดของหลักสูตรลูกเสือ โดยอาจจะประสานงานจากหน่วยงาน ๑. ผู้ประสานงานและผู้รับผิดชอบโครงการจัดทำหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย จากสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ๒. ประสานงานกับเจ้าหน้าที่ลูกเสือหรือผู้รับผิดชอบของสำนักงานลูกเสือจังหวัด สำนักงาน ลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด ๓. คณะวิทยากรผู้ให้การฝึกอบรมจากการฝึกอบรมชี้แจงหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความ ทันสมัย ๔. ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียนจากภูมิภาคต่างๆ และตามประเภทของลูกเสือที่เป็นสถานศึกษา นำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๕. ศึกษานิเทศก์จากภูมิภาคต่างๆ และตามประเภทของลูกเสือ ที่ได้รับคัดเลือกมาจาก สำนักงานลูกเสือจังหวัด ๖. ผู้กำกับกองลูกเสือจากภูมิภาคต่างๆ และตามประเภทของลูกเสือที่เป็นสถานศึกษานำร่อง การทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๗. กองลูกเสือจากภูมิภาคต่างๆ ๘. หน่วยงานองค์กรต่างๆ ที่สามารถสนับสนุนการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ของสถานศึกษา ๙. ภาคเอกชนหรือภาคการเมือง ตามที่สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ เห็นสมควร ที่จะสามารถนำมาเป็นผู้สนับสนุน

๒๙ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ๑๐. ภาคภาคีเครือข่ายประชาชน ตามที่สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ สามารถ เชิญมาร่วมในสถานศึกษา ๑๑. การประชุมปรึกษาหารือของเครือข่ายในระดับต่างๆ ให้ใช้การประชุมทางออนไลน์ ผ่านสื่อ อิเล็กทรอนิคส์เป็นทางเลือก แนวทางการนิเทศ ติดตาม และประเมินผล แนวทางการนิเทศ ติดตาม และประเมินผล สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย อาจจะมีรูปแบบที่แตกต่างกันออกไปตามบริบทของสถานศึกษาและ บริบทของพื้นที่ที่สถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือตั้งอยู่ โดยสถานศึกษานำร่องทดลองใช้ หลักสูตรลูกเสือ สามารถดำเนินการจัดนิเทศได้ ๒ ประเภท ประเภทที่ ๑ การนิเทศภายในสถานศึกษา เป็นกระบวนการทำงานร่วมกันของผู้กำกับลูกเสือ และผู้นิเทศ ซึ่งหมายถึง ผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน รองผู้อำนวยการลูกเสือโรงเรียน ผู้กำกับกลุ่ม ลูกเสือ และผู้กำกับกองลูกเสือ ตามที่ได้รับมอบหมายเป็นผู้นิเทศการจัดการฝึกอบรมและจัดกิจกรรม ลูกเสือ เพื่อให้กิจกรรมลูกเสือของสถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตร มีประสิทธิภาพ ส่งผล ต่อสัมฤทธิ์ผลสูงสุดในการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ ประเภทที่ ๒ การนิเทศจากบุคคลภายนอก เป็นกระบวนการทำงานร่วมกันของบุคลากร ทางการลูกเสือภายในสถานศึกษา และผู้นิเทศภายนอกสถานศึกษา ซึ่งหมายถึง ศึกษานิเทศก์ บุคลากรทางการลูกเสือ ทั้งส่วนภูมิภาคและส่วนกลาง ที่ได้รับมอบหมายเป็นผู้นิเทศเพื่อให้กิจกรรม ลูกเสือของสถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อสัมฤทธิ์ผลสูงสุด ในการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ สถานศึกษานำร่องการทดลองให้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย สามารถดำเนินการเตรียมการนิเทศได้ตามขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ ๑ สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ วางแผนการนิเทศ ทั้งการนิเทศ ภายในและการนิเทศภายนอกสถานศึกษา ขั้นที่ ๒ สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ แต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศภายใน สถานศึกษา และประชุมเตรียมความพร้อมของบุคลากรทางการลูกเสือในสถานศึกษาเพื่อรับ การนิเทศภายนอกสถานศึกษา ขั้นที่ ๓ สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ จัดทำเครื่องมือสำหรับเก็บรวบรวม ข้อมูลในการนิเทศภายในสถานศึกษาและหรือนำเครื่องมือที่ศึกษานิเทศก์นำร่องทดลองใช้หลักสูตร ลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ออกแบบหรือเสนอแนะเพื่อใช้ดำเนินการนิเทศ ขั้นที่ ๔ สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ นิเทศการฝึกอบรมและจัดกิจกรรม ลูกเสือตามรายวิชาหรือตามขั้นตอนที่สถานศึกษาวางแผนไว้ จนเสร็จสิ้นการฝึกอบรมและจัดกิจกรรม ลูกเสือ ขั้นที่ ๕ สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ สะท้อนผลการนิเทศ สรุปและ รายงานผลการนิเทศเป็นอย่างต่อเนื่อง หลังจากการฝึกอบรมและจัดกิจกรรมลูกเสือ

๓๐ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) แนวทางการรายงานการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ เมื่อสถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ดำเนินการ ทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือแล้ว ให้สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ใช้กระบวนการ PLC (Professional Learning Commununity) วิเคราะห์ข้อมูล แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และรวบรวมข้อมูล เพื่อ สรุปผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ว่าหลักสูตรลูกเสือมีความเหมาะสมกับ การใช้ฝึกอบรมลูกเสือมากน้อยเพียงไร มีข้อเสนอแนะ ข้อคิดเห็นเพิ่มเติม และรายงานผลการทดลองใช้ หลักสูตรลูกเสือ เพื่อที่ทางสำนักงานลูกเสือแห่งชาติจะได้นำมาผลการรายงานข้อมูล มาวิเคราะห์และพัฒนา หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัยต่อไป รายงานผลการทดลองการใช้หลักสูตรลูกเสือ สถานศึกษาจัดทำเล่มรายงานให้มี องค์ประกอบดังต่อไปนี้ ส่วนที่ ๑ ส่วนหน้า ส่วนนำ (ปกนอก ปกใน คำนำ สารบัญ บทสรุปผู้บริหาร) ส่วนที่ ๒ เนื้อหา ประกอบด้วย บทที่ ๑ บทนำ ประกอบด้วย ความเป็นมา วัตถุประสงค์ของการรายงาน ฯลฯ บทที่ ๒ วิธีการบริหารการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ประกอบด้วย ข้อมูลพื้นฐาน วิธีการ ดำเนินการบริหารกองลูกเสือ เครื่องมือและการสร้างเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ ข้อมูล บทที่ ๓ รายการการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือประกอบด้วย ผลการทดลองใช้หลักสูตร ลูกเสือ ผลการบริหาร การจัดการกองลูกเสือ และคุณภาพของลูกเสือ บทที่ ๔ ผลกระทบที่เกิดจากการนำร่างหลักสูตรลูกเสือไปใช้ประโยชน์ จุดเด่น จุด ด้อย ข้อปัญหาและอุปสรรค ส่วนที่ ๓ ส่วนท้าย ประกอบด้วย ภาคผนวก เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ภาพถ่าย เป็น ต้น หมายเหตุ : สถานศึกษาเพิ่มเติมตามบริบทของแต่สถานศึกษาได้ตามความเหมาะสม

๓๑ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) บรรณานุกรม คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ,สำนักงาน. ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครอง หลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสำรอง (ฉบับที่ ๑๐ ) พ.ศ. ๒๕๒๒. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๒๖. . ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสามัญ (ฉบับที่ ๑๓) พ.ศ. ๒๕๒๕. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๒๖. . ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสามัญ รุ่นใหญ่ (ฉบับที่ ๑๔ ) พ.ศ. ๒๕๒๘. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๓๗. . ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๐๙. พิมพ์ครั้งที่ ๑๖ กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๓๘. . พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๕๑. . ข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือลูกเสือ วิสามัญ (ครั้งที่ ๑๕ ) พ.ศ. ๒๕๒๙. พิมพ์ครั้งที่ ๕. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภา ลาดพร้าว, ๒๕๕๕. ลูกเสือแห่งชาติ,สำนักงาน. ๑๐๐ ปีการลูกเสือไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๑. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์สกสค, ๒๕๓๘. . ลูกเสือไทย ณ ปีที่ ๑๐๙. กรุงเทพมหานคร: อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง Denzin, K. and Lincoln, S. Handbook of Qualitative Research. ๒ nded. London: Sage, ๒๐๐๐.

คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ภาคผนวก ▪ ปฏิทินปฏิบัติงานทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ▪ แบบประเมินตนเองสถานศึกษานำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ▪ ตัวอย่างแบบรายงานผลการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ▪ คณะผู้จัดทำ

๓๑ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร)

๓๒ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) แบบประเมินตนเอง สถานศึกษานำร่องการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย ด้านที่ ๑ ด้านบริหารจัดการของสถานศึกษา คำชี้แจง : ให้ท่านพิจารณารายการที่กำหนดให้ หากท่านดำเนินการตามรายการให้ทำเครื่องหมาย ✓ ในช่อง “ทำ” และโปรดระบุวิธีการดำเนินการในช่อง “วิธีทำ” ข้อ การนำร่องและบริหารจัดการ ทำ ไม่ได้ ทำ วิธีทำ (อธิบายวิธีทำ โดยสังเขป) ๑ ประชุมกรรมการสถานศึกษาและ ประกาศเป็นนโยบายของสถานศึกษา ๒ สื่อสารกับบุคลากรในสถานศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ๓ สนับสนุนทรัพยากรและผลักดันการ จัดกิจกรรมลูกเสือให้เป็นวิถีขอ สถานศึกษา ๔ แต่งตั้งผู้กำกับกองลูกเสือตามประเภท ลูกเสือนำร่องทดลองใช้หลักสูตร ลูกเสือ ๕ ฝึกอบรมขยายผลผู้กำกับกองลูกเสือ นำร่องทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๖ พัฒนานวัตกรรมการฝึกอบรมลูกเสือ ๗ จัดเก็บ วัดและวิเคราะห์ข้อมูล สารสนเทศในการทดลองใช้หลักสูตร ลูกเสือ

๓๓ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ด้านที่ ๒ ด้านการดำเนินการของสถานศึกษา ข้อ การจัดทำแผนและฝึกอบรม ระดับคุณภาพ ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ๑ นำหลักสูตรลูกเสือไปจัดทำแผนฝึกอบรมลูกเสือ ๒ จัดทำแผนประชุมกองลูกเสือก่อนฝึกอบรม ๓ ประชุมทีมผู้กำกับกองลูกเสือก่อนและหลังการฝึกอบรมลูกเสือประจำสัปดาห์ ๔ กระบวนการ PLC แก้ปัญหาการจัดกิจกรรม ๕ กระบวนการ PLC ผู้กำกับกองลูกเสือเพื่อพัฒนาและออกแบบกิจกรรมการฝึกอบรม ๖ กระบวนการ PLC นำเสนอความสำเร็จการฝึกอบรม ๗ นิเทศติดตามการจัดฝึกอบรมลูกเสือ ๘ รายงานบันทึกท้ายแผนการประชุมกองลูกเสือ ๙ ประเมินคุณลักษณะลูกเสืออย่างเป็นระบบ คะแนนรวม หมายเหตุ : ระดับคุณภาพการประเมินตนเอง ๕ หมายถึง ระดับคุณภาพมากที่สุด ๔ หมายถึง ระดับคุณภาพมาก ๓ หมายถึง ระดับคุณภาพปานกลาง ๒ หมายถึง ระดับคุณภาพน้อย ๑ หมายถึง ระดับคุณภาพน้อยที่สุด

๓๔ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลรายงานผลการประเมินคุณภาพ ทดลองใช้ร่างหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ตัวอย่างที่ ๑ เครื่องมือเก็บรวมรวมข้อมูลการบริหารจัดการทดลองใช้ร่างหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภท ให้มีความทันสมัย คำชี้แจง ๑. ระดับคุณภาพ ๕ หมายถึง ระดับคุณภาพมากที่สุด ๒ หมายถึง ระดับคุณภาพน้อย ๔ หมายถึง ระดับคุณภาพมาก ๑ หมายถึง ระดับคุณภาพน้อยที่สุด ๓ หมายถึง ระดับคุณภาพปานกลาง ๒. ผู้ประเมิน ประกอบด้วยผู้กำกับกองลูกเสือที่ทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือและผู้อำนวยการ ลูกเสือโรงเรียน ๓. วิธีการประเมิน ผู้ประเมินทุกคนให้ระดับคุณภาพแต่ละองค์ประกอบของข้อมูลแล้วหาค่าเฉลี่ยในกอง ลูกเสือของแต่ละสถานศึกษาที่ได้รับการประกาศให้ทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ข้อ ด้านองค์ประกอบของข้อมูลที่จะประเมิน ระดับคุณภาพ ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ด้านความเหมาะสม ๑. หลักสูตรลูกเสือมีความเหมาะสมในการนำไปใช้ ๒. หลักสูตรลูกเสือมีองค์ประกอบชัดเจน ๓. หลักสูตรลูกเสือมีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์การ ลูกเสือ ๔. หลักสูตรลูกเสือมีขั้นตอนการปฏิบัติชัดเจนเหมาะสม ด้านความเป็นไปได้ ๕. หลักสูตรลูกเสือสามารถนำไปใช้จัดกิจกรรมได้จริง ๖. หลักสูตรลูกเสือเป็นที่ยอมรับได้ ๗. กองลูกเสือสามารถนำไปจัดทำหลักสูตรลูกเสือของ สถานศึกษาได้ ด้านความมีประโยชน์ ๘. หลักสูตรลูกเสือมีประโยชน์ต่อการพัฒนาลูกเสือ ๙. หลักสูตรลูกเสือมีประโยชน์ในการพัฒนาคุณลักษณะของ ลูกเสือ ด้านการนำหลักสูตรลูกเสือไปทดลองใช้ ๑๐. การมีส่วนร่วมของผู้กำกับลูกเสือ ๑๑. การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการออกแบบการจัดกิจกรรม ๑๒. การบันทึกผลการทดลองและปัญหา ข้อเสนอแนะ

๓๕ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) ข้อ ด้านองค์ประกอบของข้อมูลที่จะประเมิน ระดับคุณภาพ ๕ ๔ ๓ ๒ ๑ ๑๓. ความเหมาะสม สอดคล้องกับการบริหารจัดการในกอง ลูกเสือ ด้านผลการนำหลักสูตรลูกเสือไปใช้ในระดับพื้นที่ ๑๔. หมวดวิชาในหลักสูตรลูกเสือมีความเหมาะสม ๑๕. คำอธิบายรายวิชาสอดคล้องกับการพัฒนาตามช่วงวัยของ ลูกเสือ ๑๖. วัตถุประสงค์สอดคล้องกับขอบข่ายรายวิชา ๑๗. กิจกรรมเสนอแนะตอบสนองวัตถุประสงค์แต่ละรายวิชา ๑๘. การวัดและประเมินผลสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ ด้านคุณลักษณะของลูกเสือจากการทดลองใช้หลักสูตรลูกเสือ ๑๙. เป็นพลมืองดีตามคำปฏิญาณ และกฎของลูกเสือ ๒๐. ซื่อสัตย์ สุจริต มีระเบียบวินัย เห็นอกเห็นใจผู้อื่น ๒๑. มีจิตสาธารณะ บำเพ็ญตนเพื่อสาธารณประโยชน์ ๒๒. รักษา ส่งเสริมจารีตประเพณี ๒๓. รู้ทันการใช้เทคโนโลยีและการเปลี่ยนแปลงของโลก สรุปผลการประเมินคุณภาพการทดลองใช้ร่างหลักสูตรลูกเสือ ๔ ประเภทให้มีความทันสมัย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ……………………………………………….ผู้ประเมิน (………………………………………………….) ตำแหน่ง………………………………………….. วันที่……………เดือน………………………พ.ศ…………………

๓๖ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร) คณะทำงานจัดทำคู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร)

๓๗ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร)

๓๘ คู่มือการใช้หลักสูตรลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ (ฉบับนำร่องทดลองใช้หลักสูตร)