แบบฝึกทักษะเล่มที่ 3 คำกริยา

3

คำกริยำ

ช่อื – สกลุ ................................................................. เลขที่ .........

๑

ก

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

คานา

แบบฝึกทักษะประกอบการสอน เร่ือง ชนิดและหน้าท่ีของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ เล่มที่ ๓ คากริยา จัดทาข้ึนเพ่ือพัฒนาการเรียนรู้ให้กับ
นักเรียนใน รายวิชาภาษาไทย รหัสวิชา ท ๒๑๑๐๑ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน
พ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ในแบบฝึกทักษะประกอบด้วย เน้ือหาความหมายของ
คากริยา ชนิดของคากริยา หน้าท่ีของคากริยา และแบบฝึกท่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ
ให้ผู้เรียนรู้จักคิด วิเคราะห์สังเคราะห์ แก้ปัญหาด้วยตนเอง นาความรู้ไปใช้ใน
ชีวติ ประจาวนั ได้ และให้ผู้เรียนไดพ้ ฒั นาผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนวิชาภาษาไทยให้สงู ข้ึน

ภายในเล่มประกอบด้วย คาชีแ้ จง สารบัญ คาแนะนาการใช้แบบฝึกสาหรับครู
และนักเรียน สาระการเรียนรู้และจุดประสงค์ แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน
ใบความรู้ แบบฝึกทักษะ เฉลยแบบทดสอบและแบบฝึกทักษะ

ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า แบบฝึกทักษะเร่ือง ชนิดและหน้าท่ีของคา กลุ่ม
สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ เล่มน้ีจะเป็นประโยชน์ต่อการจัด
กิจกรรม การเรียนการสอนรายวิชาภาษาไทย และเป็นแนวทางสาหรับครูผู้สอนนาไปใช้
ในการจดั การเรียนรใู้ ห้เกดิ ผลดกี ับนักเรยี นตอ่ ไป

ราศรี แป๊ะปอ๋ ง

ข

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

สารบัญ หน้า
ก
เรื่อง ข
คานา ค
สารบญั ง
คาชแี้ จง จ
คาแนะนาสาหรบั ครู ฉ
คาแนะนาสาหรับนกั เรียน 1
สาระ/มาตรฐาน/สาระสาคัญ/ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 3
แบบทดสอบก่อนเรียน 5
ใบความรู้ที่ ๑ คากริยา 6
ใบความรทู้ ี่ ๒ หน้าที่ของคากริยา 7
แบบฝึกทักษะที่ ๑ 8
แบบฝึกทักษะที่ ๒ 9
แบบฝึกทกั ษะที่ ๓ 10
แบบฝึกทกั ษะที่ ๔ 11
แบบฝึกทักษะที่ ๕ 13
แบบทดสอบหลงั เรียน 14
เฉลยแบบทดสอบ 15
เฉลยแบบฝกึ ทักษะที่ ๑ 16
เฉลยแบบฝึกทักษะที่ ๒ 17
เฉลยแบบฝึกทกั ษะที่ ๓ 18
เฉลยแบบฝึกทกั ษะที่ ๔
เฉลยแบบฝึกทกั ษะที่ ๕
บรรณานุกรม

ค

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

คาชีแ้ จง

1. แบบฝึกทักษะกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เร่ือง ชนิดและหน้าท่ีของคา
ในประโยค ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ท่สี รา้ งขนึ้ มีท้ังหมด 7 เล่ม ดงั น้ี

เล่มที่ 1 คานาม
เล่มที่ 2 คาสรรพนาม
เล่มที่ 3 คากริยา
เล่มที่ 4 คาวิเศษณ์
เล่มท่ี 5 คาบพุ บท
เล่มที่ 6 คาสนั ธาน
เล่มที่ 7 คาอทุ าน
๒. แบบฝึกทักษะแต่ละเล่ม มีคาแนะนาการใช้แบบฝึกทักษะ สาระการเรียนรู้
และจดุ ประสงค์ แบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน ใบความรู้และแบบฝึกทักษะ แต่ละเล่ม
เสรจ็ สมบูรณ์ในตวั เอง นักเรียนสามารถใช้ไดด้ ว้ ยตนเอง
๓. ครูและนกั เรียนรว่ มกันเฉลยคาตอบจากแบบเฉลยที่ครูได้จัดเตรียมไว้
๔. ครูคอยช่วยเหลอื แนะนา ตรวจความถกู ต้องและบันทึกคะแนน

ง

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

คาแนะนาสาหรบั ครู

การใช้แบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชุด ชนิดและหน้าท่ีของคา เล่มท่ี ๓
เร่ือง คากริยา ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ ให้เกิดประโยชน์และสามารถพัฒนา
ความสามารถในการเรียนหลักการใช้ภาษาไทย ของผู้เรียนได้อย่างแท้จริง ครูควร
ปฏิบตั ิตามขน้ั ตอน ดงั น้ี

๑) เตรียมแบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชุด ชนิดและหน้าท่ีของคา เล่มท่ี ๓
เรื่อง คากริยา ให้เพียงพอต่อจานวนนกั เรยี น

๒) แนะนาวิธีการทาแบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชดุ ชนิดและหน้าท่ีของคา
เล่มที่ ๓ เรือ่ ง คากริยา ให้นักเรยี นเข้าใจก่อนลงมือทา

๓) แจ้งตวั ชีว้ ดั และจุดประสงค์การเรียนรใู้ ห้นักเรียนทราบ
๔) ทดสอบความรู้ก่อนเรียนของนักเรียนโดยการทาแบบทดสอบก่อนเรียน
เพ่ือประเมินความรู้พ้ืนฐาน ของนักเรียนแต่ละคน จานวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลาในการทา
แบบทดสอบก่อนเรียน ๑๐ นาที
๕) จัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชุด ชนิดและ
หน้าท่ขี องคา เล่มที่ ๓ เรื่องคากรยิ า ควบคกู่ ับแผนการจดั การเรียนรู้
๖) ดูแลและให้คาแนะนานักเรียนทันทีเมื่อนักเรียนมีข้อสงสัย และให้แรงเสริม
ทางบวกในการทา กิจกรรมการเรียน มีการส่งเสริมให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย แสดง
ความคิดเห็นในระหวา่ งการจัดกิจกรรมการ เรียนรู้ของนกั เรียน
๗) เมือ่ นักเรียนทาแบบฝึกทักษะเสร็จแลว้ ครูและนกั เรียนร่วมกนั เฉลยคาตอบ
๘) ให้นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียนเมื่อศึกษาเนื้อหาจากใบความรู้ และทา
แบบฝึกทักษะเสร็จส้ิน จานวน ๑๐ ขอ้ ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบหลงั เรียน ๑๐ นาที
๙) บันทกึ ผลการประเมินหลงั การจดั การเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะประกอบการสอน
ชุด ชนดิ และ หน้าทข่ี องคา เล่มที่ ๓ เรื่องคากรยิ า ทกุ คร้ัง

จ

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

คาแนะนาสาหรับนกั เรยี น

การใช้แบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชุด ชนิดและหน้าท่ีของคา เล่มท่ี ๓
เร่ือง คากริยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ ให้เกิดประโยชน์และสามารถพัฒนา
ทักษะในการเรียนหลักการใช้ภาษาไทยของ ผู้เรียนได้อย่างแท้จริง นักเรียนควร
ปฏิบัติตามขนั้ ตอน ดงั น้ี

๑) อ่านคาแนะนาและข้ันตอนการทาแบบฝึกทักษะประกอบการสอน
ชดุ ชนดิ และหน้าท่ขี องคา เล่มที่ ๓ เรือ่ ง คากริยา ให้เขา้ ใจ

๒) ศึกษามาตรฐานการเรยี นรู้ ตัวชวี้ ดั จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
๓) ทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบ
๑๐ นาที
๔) ศึกษาและทาความเข้าใจเนือ้ หาจากใบความรู้
๕) ทาแบบฝึกทกั ษะด้วยตนเองทีละแบบฝึกทักษะตามลาดับ
๖) เมื่อนักเรียนทาแบบฝึกทักษะเสร็จแล้ว ตรวจคาตอบจากเฉลยท้ายเล่ม
เพอ่ื ทราบผลความก้าวหน้า
๗) ทาแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลาในการทาแบบทดสอบ
๑๐ นาที
๘) ในระหว่างทาแบบฝึกทักษะประกอบการสอน ชุด ชนิดและหน้าท่ีของคา
เล่มที่ ๓ เรือ่ ง คากริยา นักเรยี นตอ้ งมีความซือ่ สัตย์ไม่ควรเปิดดูเฉลยก่อน

ฉ

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

สาระ/มาตรฐาน/สาระสาคญั /
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

สาระ/มาตรฐาน
สาระที่ 4 หลักการใช้ภาษาไทย
มาตรฐาน ท 4.1 เข้าใจธรรมชาตขิ องภาษาและหลกั ภาษาไทย การ

เปล่ียนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิป๎ญญาทางภาษา และรักษา
ภาษาไทยไว้เป็นสมบตั ขิ องชาติ

ตัวชีว้ ัด ม.๑/๓ วิเคราะห์ชนิดและหนา้ ทีข่ องคาในประโยค

สาระสาคัญ
คากริยา คือ คาท่ีแสดงอาการ บอกสภาพหรือแสดงการกระทา ของ

ประธานในประโยคหากขาดคากริยาจะส่อื สารกนั ไม่เขา้ ใจ คากรยิ าจึงเป็นคา
สาคญั ในประโยคซึ่งอาจจะเปน็ คาแสดงอาการคาเดียวหรือเป็นกลุ่มคาก็ได้

จดุ ประสงค์การเรียนรู้
๑. นักเรียนบอกความหมายของคากรยิ าได้ถกู ต้อง
๒. นักเรียนวิเคราะห์ชนิดของคากรยิ าในประโยคได้ถกู ตอ้ ง
๓. นกั เรียนสามารถบอกหนา้ ที่ของคากริยาไดถ้ กู ตอ้ ง

1

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
เล่มที่ ๓ คากรยิ า

คาสงั่ ให้นักเรียนทาเครือ่ งหมายกากบาท ( X ) เลือกตัวเลือกทีถ่ กู ต้องที่สดุ เพียงตวั เลือกเดียว
ลงในกระดาษคาตอบ

1. ข้อใดคือลกั ษณะของคากริยา
ก. คาแสดงอาการของนาม
ข. คาแสดงอาการของลักษณะนาม
ค. คาแสดงอาการของนามและสรรพนาม
ง. คาแสดงอาการและลักษณะของนามและสรรพนาม

๒. ข้อใดเป็นกริยาที่ไม่ต้องการกรรม
ก. เตะ
ข. ถือ
ค. ปอก
ง. โค่น

๓. คาวา่ “เปิด” ในข้อใดเปน็ กริยาไม่มกี รรม
ก. ประตูเปิดแลว้
ข. เข้าเปิดหมอ้ หงุ ข้าว
ค. อย่าเปิดหนา้ ต่างเล่น
ง. คุณพ่อเปิดโรงงานใหม่

๔. ข้อใดมีคากริยา
ก. เหรียญสลึง
ข. เตะฟตุ บอล
ค. กระโปรงสดี า
ง. ขนมเปียกปนู

๕. ข้อใดใช้คากริยาไม่เหมาะสม
ก. นกั เรียนสะพายเป้
ข. นอ้ งถูกเชญิ ให้ไปเรียน
ค. ต้นกล้านอนหลับ
ง. ก้อยตกั น้าในโอ่ง

2

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

๖. “พระภิกษุฉนั ภัตตาหารเพล” คาในข้อใดเปน็ คากริยาในประโยค
ก. ฉัน
ข. เพล
ค. ภัตตาหาร
ง. พระภิกษุ

๗. “ ธราดรเล่นเทนนิสเก่งเหมอื นพ่อ ” คาที่ขีดเสน้ ใต้เปน็ คากรยิ าชนดิ ใด
ก. กริยาเติมเตม็
ข. สกรรมกริยา
ค. อกรรมกริยา
ง. ตวั ชว่ ยกริยา

๘. ประโยคในข้อใดที่มวี ิกตรรถกริยา
ก. ชาวบ้านตดั ต้นไม้
ข. ลูกคนนีค้ ล้ายพ่อ
ค. คนเดินที่ถนน
ง. ครูยืนสอนหนังสือหน้าห้อง

๙. “คุณลุงคนหนง่ึ เขาสอนหมาของเขาให้ไป……………..ของตามคาส่ัง”ควรเติมคาใน
ข้อใดลงในช่องว่าง

ก. เลีย
ข. กดั
ค. คาบ
ง. ดูด
๑๐. ประโยคในขอ้ ใดใช้คากริยาที่ทาให้ใจความสมบรู ณ์
ก. แมวกิน
ข. ใบหมอ่ นตี
ค. พ่อค้าขาย
ง. ลงุ บญุ อธิบาย

3

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

ใบความรู้ที่ ๑
คากรยิ า

คากริยา คือ คาที่แสดงอาการ บอกสภาพหรือแสดงการกระทา ของประธานในประโยค
หากขาดคากริยาจะสือ่ สารกันไม่เขา้ ใจ คากริยา จึงเปน็ คาสาคัญในประโยคซึ่งอาจจะเป็นคาแสดง
อาการคาเดียวหรือเป็น กลุ่มคาก็ได้ เช่น นั่ง น่ังเล่น ดูแล ร้อง ร้องเรียก เรียกร้อง ร้องเพลง นั่ง
ร้องเพลง ฯลฯ

ชนิดของคากริยา แบ่งออกเป็น 4 ชนดิ ดงั นี้
๑. คากริยาไม่ต้องการกรรม เรียกว่า อกรรมกริยา (อะ – กา – กริ – ยา) เป็นคากริยาที่

มีความหมายสมบูรณ์ในตัว ไม่ต้องมีกรรมมารองรับ เช่น ถล่ม กระโดด ขยันหมั่นเพียร น่ัง ปิด
ป่วย เปน็ ต้น

 ตวั อย่างประโยค
 ภเู ขาถล่ม
 เอือ้ งยิม้
 กระตา่ ยกระโดด
 ไชยานั่ง
 ประตูปิด
 นภทั รป่วย
 โมกเปน็ คนขยนั หมนั่ เพยี ร

๒. คากริยาต้องการกรรม เรียกว่า สกรรมกริยา (สะ – กา – กริ – ยา) เป็นคากริยาที่
ต้องมีกรรมมารองรับจงึ จะได้ความสมบูรณ์ เชน่ ซ่อม ตัก แกะสลกั เตะ เป่า ซือ้ อธิบาย ร้อง ขาย
ใส่ อุ้ม จิก

 ตวั อย่างประโยค
 ช่างซ่อมรถยนต์
 ต้ัมตักน้าในโอ่ง
 น้าแกะสลกั แตงโม
 เกล้าเตะฟุตบอล
 ก้องเป่าแตร
 ป้าซือ้ ปลาสาลี

4

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

๓. วิกตรรถกริยา (วิ-กะ-ตัด-ถะ-กริ-ยา) เป็นคากริยาที่ไม่มีความสมบูรณ์ในตัวเอง
ต้องอาศัยคานาม สรรพนาม หรือคาวิเศษณ์มาเติมข้างหลังหรือมาขยายจึงจะได้ใจความ ได้แก่
คาวา่ เปน็ คล้าย เท่า เหมือน แปลว่า คือ เสมือน ประดจุ เช่น

 ตวั อย่างประโยค
 นางจันทร์เป็นพยาบาล
 เธอหน้าตาคล้ายพี่สาว
 น้องตัวโตเท่าฉัน
 นชิ าหนา้ ตาเหมือนแม่
 พระเนตรแปลวา่ ตา
 เขาคือนายแพทย์

๔. คาช่วยกริยา เรียกว่า กริยานเุ คราะห์ (กริ – ยา – นุ – เคราะ) หมายถึง คากริยาที่ใช้
ขยายหรอื ช่วยกริยาสาคัญในประโยคใหช้ ัดเจนยิง่ ขึ้น ได้แก่คาว่า คง กาลัง จะ ต้อง อาจ ควร
ได้ แล้ว เคย น่าจะ คงจะ ไม่ อยา่

 ตวั อย่างประโยค
 ฉนั คิดว่าคงจะไปไม่ถูก
 ช่วงนกี้ าลังมีงานสงกรานต์
 เราจะทาให้ดีทีส่ ุด
 ถ้าไม่ทางานบ้านต้องถกู แมด่ แุ นๆ่
 ฉนั อาจต้องไประยองคนเดียว
 ลกู หลานควรเชอ่ื ฟังญาตผิ ใู้ หญ่
 แก้วได้รบั จดหมาย
 เขาไปแล้ว
 ธิดาเคยไปเทีย่ วมาบตาพดุ
 คณุ น่าจะช่วยเหลือเขา
 พ่อคงจะให้ฉันเรียนสาขาทีช่ อบ

5

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

ใบความรู้ที่ 2
หน้าทขี่ องคากรยิ า

คากริยา มีหน้าที่ ดงั นี้
๑.ทาหนา้ ทีเ่ ปน็ ตัวแสดงในภาคแสดงของประโยค เชน่
 กล้วยวางอยู่บนโต๊ะ
 นกั เรียนอ่านหนงั สือทกุ วนั
๒.ทาหนา้ ที่ขยายคานาม
 วันเดินทางของเขาคือวนั พรุ่งนี้
 “เดินทาง” เป็นคากริยาที่ไปขยายคานาม “วนั ”
๓.ทาหนา้ ที่ขยายคากริยา
เดก็ คนนนั้ นั่งดปู ลา
 “ดู” เปน็ คากริยาทีไ่ ปขยายคากริยา “นง่ั ”
๔.ทาหนา้ ทีเ่ หมอื นคานาม
 เดก็ ชอบเดินเรว็ ๆ
 “เดิน” เปน็ คากริยา ทาหนา้ ทีเ่ ป็นกรรมของประโยค

6

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบฝึกทกั ษะที่ ๑

คาสั่ง เติมคากริยาที่เหมาะสมลงในช่องว่าง
1. คุณแม…่ ………………………………………………………….. อาหาร
2. นกแก้วตวั นน้ั …………………………………………………. เก่งมาก
3. ชาวนา…………………………………………………………… ข้าวในนา
4. ปญั ญา………………………………………………………….. อาวุธ
5. หนา้ ตาของนอ้ ง…………………………………………….. คุณปู่
6. ปลาโลมา………………………………………………………. ปลาที่ฉลาดแสนรู้
7. เขา………………………………………………………………… การบ้านไม่เสรจ็
8. แมว……………………………………………………………….. เสือ
9. คุณครู……………………………………………………………. สอนหนังสือ
10. ลม………………………………………………………………… แรงจนตน้ ไม้หกั

7

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบฝึกทกั ษะที่ 2

คาสั่ง ให้นกั เรียนขีดเส้นใต้คากริยาตามสานวนไทยทีก่ าหนดให้ถูกต้อง

1. หงุ ข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
2. ตาข้าวสารกรอกหม้อ
3. ตานา้ พริกละลายแม่น้า
4. สีซอใหค้ วยฟง๎
5. เข็ญครกขึน้ ภเู ขา
6. หมจู ะหามเอาคานมาสอด
7. ขีช่ ้างจับตัก๊ แตน
8. ตักบาตรอย่าถามพระ
9. จบั ใหม้ ่นั ค้ันใหต้ าย
10.น้าาร้อนปลาเป็น น้าเยน็ ปลาตาย

8

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบฝึกทกั ษะที่ 3

คาสั่ง ให้นักเรียนจาแนกคากริยาจากคาที่กาหนดให้

เนือ่ งจาก ใกล้ กบั ทาการบ้าน
กล้วยแขก ตดั นอนหลบั ร้องเพลง
เหลือเกิน กระโดด จบั ปลา สนามหลวง
ด้วย หัวเราะ
วิง่ เล่น ตะโกน ยิ่งใหญ่ แห่ง
ดูแล รอ้ งเรยี ก

ข้อ คากริยา
ตวั อย่าง ดแู ล

1.
๒.
๓.
๔.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.

9

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบฝึกทกั ษะที่ 4

คาส่งั ให้นักเรียนบอกหนา้ ทีข่ องคากริยาที่ขีดเสน้ ใต้ต่อไปนี้

ประโยค หน้าที่ของคากรยิ า
ไก่จิกข้าวทีต่ ากบนลาน
นกอินทรีย์บินร่อนในท้องฟ้า
คณุ ยายทาอาหารถวายพระทุกวัน
สบู บุหรี่เปน็ อนั ตรายต่อชีวติ เป็นพิษต่อคนใกล้เคียง
พดู ดีเป็นศรแี ก่ตวั
เขาเป็นคนมีน้าใจ
วันเดินทางของเขาคอื วันพรุ่งนี้
พีช่ วนฉันไปทะเล

10

ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

แบบฝกึ ทกั ษะที่ 5

คาสั่ง ให้นกั เรียนขีดเส้นใต้คากริยาจากประโยค

ประโยค คาตอบ
นกร้องเพลงในสวน
ฉันไป
นอ้ งชายของฉนั เปน็ นักดนตรี
สมสุขซอื้ ขนม
แมน่ ัง่ เล่นที่ใต้ถุนบ้าน
เธอวางท่าราวกบั นางพญา
วนั น้ีฝนตกหนกั รถคงติดมาก
ลกู ควรนอนได้แลว้ มิฉะน้ันพรงุ่ น้ี จะตื่นสาย
แมก่ าลังทาอาหาร
ดวงอาทิตย์กาลังจะตกจากฟ้า

11

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

แบบทดสอบหลงั เรยี น
เล่มที่ ๓ คากรยิ า

คาสง่ั ให้นกั เรียนทาเครือ่ งหมายกากบาท ( X ) เลือกตัวเลือกทีถ่ กู ต้องทีส่ ุด เพียงตวั เลือกเดียว
ลงในกระดาษคาตอบ

๑. ข้อใดมีคากริยา
ก. เตะฟุตบอล
ข. เหรียญสลึง
ค. กระโปรงสีดา
ง. ขนมเปียกปนู

๒. ข้อใดเป็นกริยาที่ไม่ต้องการกรรม
ก. เตะ
ข. ถือ
ค. โค่น
ง. ปอก

๓. ใดคือลักษณะของคากริยา
ก. คาแสดงอาการของนาม
ข. คาแสดงอาการของลักษณะนาม
ค. คาแสดงอาการของนามและสรรพนาม
ง. คาแสดงอาการและลักษณะของนามและสรรพนาม

๔. คาว่า “เปิด” ในข้อใดเปน็ กริยาไม่มกี รรม
ก.เข้าเปิดหมอ้ หุงข้าว
ข.ประตเู ปิดแลว้
ค.อย่าเปิดหนา้ ต่างเล่น
ง.คุณพ่อเปิดโรงงานใหม่

๕. ประโยคในข้อใดที่มวี ิกตรรถกริยา
ก.ชาวบ้านตดั ตน้ ไม้
ข.คนเดินทีถ่ นน
ค.ลูกคนนีค้ ล้ายพ่อ
ง.ครยู ืนสอนหนงั สือหน้าหอ้ ง

12

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

๖. ข้อใดใช้คากริยาไม่เหมาะสม
ก. นักเรียนสะพายเป้
ข. ต้นกล้านอนหลบั
ค. ก้อยตกั น้าในโอ่ง
ง. น้องถูกเชญิ ใหไ้ ปเรียน

๗. “พระภิกษฉุ นั ภตั ตาหารเพล” คาในข้อใดเปน็ คากริยาในประโยค
ก.ฉนั
ข.เพล
ค.ภตั ตาหาร
ง.พระภิกษุ

๘. ประโยคในข้อใดใช้คากริยาทีใ่ ห้ใจความสมบรู ณ์
ก.แมวกิน
ข.ใบหมอ่ นตี
ค.พ่อค้าขาย
ง.ลุงบุญอธิบาย

๙. “ ธราดรเล่นเทนนิสเก่งเหมือนพ่อ ” คาที่ขีดเส้นใต้เป็นคากริยาชนิดใด
ก.สกรรมกรยิ า
ข.อกรรมกริยา
ค.กริยาเติมเตม็
ง.ตัวชว่ ยกริยา

๑๐. “คุณลงุ คนหน่งึ เขาสอนหมาของเขาให้ไป……………..ของตามคาสง่ั ”
ควรเติมคาในข้อใดลงในชอ่ งว่าง
ก. เลีย
ข. ดาบ
ค. กัด
ง. ดูด

13

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

เฉลยแบบทดสอบ

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น แบบทดสอบหลงั เรยี น
๑. ค ๑. ก
๒. ง ๒. ค
๓. ก ๓. ค
๔. ข ๔. ข
๕. ข ๕. ค
๖. ก ๖. ง
๗. ก ๗. ก
๘. ข ๘. ง
๙. ค ๙. ค
๑๐ .ง ๑๐. ข

14

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะที่ ๑

คาส่งั เติมคากริยาทีเ่ หมาะสมลงในช่องว่าง
1. คุณแม…่ ……………….ปรงุ ……………………. อาหาร
2. นกแก้วตวั นนั้ …………พดู ……………………เก่งมาก
3. ชาวนา……………………หว่าน…………….. ข้าวในนา
4. ปญั ญา……………………ประดจุ ………………อาวุธ
5. หนา้ ตาของนอ้ ง………คล้าย…………. คุณปู่
6. ปลาโลมา…………………เปน็ ……………… ปลาทีฉ่ ลาดแสนรู้
7. เขา………………………… ยัง ……………………การบ้านไม่เสร็จ
8. แมว…………………………คลา้ ย………………… เสือ
9. คุณครู………………………กาลงั ……………… สอนหนังสือ
10. ลม……………………………พดั ………………… แรงจนต้นไม้หกั

15

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะที่ 2

คาสั่ง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คากริยาตามสานวนไทยที่กาหนดให้ถูกต้อง

1. หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
2. ตาข้าวสารกรอกหม้อ
3. ตานา้ พริกละลายแม่น้า
4. สีซอให้ควายฟงั
5. เข็ญครกขึน้ ภเู ขา
6. หมูจะหามเอาคานมาสอด
7. ขีช่ ้างจบั ต๊กั แตน
8. ตกั บาตรอย่าถามพระ
9. จบั ให้ม่นั คั้นใหต้ าย
10. น้าร้อนปลาเปน็ น้าเยน็ ปลาตาย

16

ชั้นมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะที่ 3

คาสั่ง ให้นักเรียนจาแนกคากริยาจากคาที่กาหนดให้

เนื่องจาก ใกล้ กับ ทาการบ้าน
กล้วยแขก ตดั นอนหลับ ร้องเพลง
เหลือเกิน กระโดด จับปลา สนามหลวง
ด้วย หวั เราะ
วิ่งเล่น ตะโกน ยิ่งใหญ่ แห่ง
ดแู ล รอ้ งเรยี ก

ข้อ คากริยา
ตัวอย่าง ดแู ล
จบั ปลา
1.
๒. นอนหลบั
๓. ทาการบา้ น
๔.
๖. หวั เราะ
๗. วิ่งเล่น
๘. ตดั
๙. ร้องพลง
๑๐. กระโดด
ตะโกน

17

ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๑ เรือ่ ง คากรยิ า

เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะที่ 4

คาสงั่ ให้นักเรียนบอกหนา้ ที่ของคากริยาที่ขีดเสน้ ใต้ต่อไปนี้

ประโยค หน้าที่ของคากรยิ า
ไก่จิกข้าวที่ตากบนลาน แสดงอาการ
นกอินทรีย์บินร่อนในท้องฟ้า บอกสภาพ
คณุ ยายทาอาหารถวายพระทกุ วนั ขยายนาม
สบู บหุ รี่เปน็ อนั ตรายต่อชีวติ เป็นพิษต่อคนใกล้เคียง เหมือนคานาม
พูดดีเป็นศรแี ก่ตัว เหมือนคานาม
เขาเปน็ คนมํนี ้าใจ บอกสภาพ
วันเดินทางของเขาคอื วันพรุ่งนี้ ขยายนาม
พี่ชวนฉนั ไปทะเล ขยายนาม

18

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะที่ 5

คาส่งั ให้นกั เรียนขีดเส้นใต้คากริยาจากประโยค

ประโยค คาตอบ
นกร้องเพลงในสวน นกร้องเพลงในสวน
ฉนั ไป ฉนั ไป
น้องชายของฉนั เป็นนักดนตรี น้องชายของฉนั เปน็ นักดนตรี
สมสุขซอื้ ขนม สมสขุ ซอื้ ขนม
แมน่ ั่งเล่นที่ใต้ถุนบ้าน แมน่ ง่ั เล่นทใี่ ต้ถุนบ้าน
เธอวางท่าราวกับนางพญา เธอวางท่าราวกบั นางพญา
วันนฝี้ นตกหนกั รถคงตดิ มาก วันนฝี้ นตกหนักรถคงติดมาก
ลกู ควรนอนได้แล้ว มฉิ ะนนั้ พรงุ่ นี้ จะต่นื สาย ลูกควรนอนได้แล้ว มิฉะนั้นพรงุ่ น้ี จะตืน่ สาย
แมก่ าลงั ทาอาหาร แมก่ าลงั ทาอาหาร
ดวงอาทิตย์กาลังจะตกจากฟ้า ดวงอาทิตย์กาลงั จะตกจากฟ้า

ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ เรื่อง คากรยิ า

บรรณานกุ รม

กรมวิชาการ.หลกั สูตรการศึกษาข้ันพืน้ ฐาน ๒๕๕๑. กรุงเทพฯ : โรงพิพม์คุรุสภา ลาดพร้าว, ๒๕๕๑.
กาชัย ทองหลอ่ . หลกั ภาษาไทย. กรงุ เทพฯ : รวมสาส์น, ๒๕๕๐.
จงจติ นิมมานนรเทพ. คู่มือหลกั และการใช้ภาษา ฉบับสมบรู ณ์. กรงุ เทพฯ : เดอะบุคส์, ๒๕๕๑.
จนิ ตนา ใบกาซูยี. หนงั สือสาหรับเดก็ . กรุงเทพฯ : บรู พาสาร์น, ๒๕๕๑.
ทิศนา แขมมณี. รูปแบบการสอนทางเลือกทีห่ ลากหลาย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ,์ มหาวิทยาลยั ,

๒๕๕๐.
ฟองจันทร์ สุขยิ่ง และคณะ. หนังสือเรียนภาษาไทย หลักภาษาแลการใช้ภาษา ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๑.

พิมพค์ ร้ังที่ ๖. กรุงเทพฯ : อักษรเจรญิ ทศั น์, ๒๕๕๒.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ : นามมีบุ๊คส์

พบั ลิเคชัน่ ส,์ ๒๕๔๖.
เริงชัย ทองหล่อ. หลักภาษาไทย ฉบบั สมบูรณ์. กรงุ เทพฯ : ไฮเอด็ พับลิชชิ่ง, ๒๕๕๖.
วันเพ็ญ เทพโสภา. (๒๕๕๐). หลักภาษาไทย ฉบับนักเรียน–นักศึกษา. กรุงเทพฯ : พัฒนาศึกษา,

๒๕๕๐.
สมศักดิ์ อัมพรวิสิทธิ์โสภา, ธัญลกั ษณ์ จยุ้ เรอื ง และอาทิตยา ธีรานพ. หลักภาษาไทย ม.๑ – ๒ – ๓.

กรงุ เทพฯ : ภมู บิ ณั ฑติ การพิมพ์, ๒๕๕๔.