ภาพพิมพ์

ภาพพิมพ์


Printmaking

ภาพพิมพ์ ?

ภาพพิมพ์ (Printmaking) ในทางศิลปะ หมายถึง
ผลงานทัศนศิลป์ที่ถูกสร้างขึ้นด้วยกลวิธีการพิมพ์ ด้วยการ
กดแม่พิมพ์ให้ติดเป็นภาพบนวัสดุรองรับ เช่น กระดาษ
ผ้า แผ่นไม้ กระจก เป็นต้น

ภาพพิมพ์ออกมาเป็นผลงานที่มีลักษณะ เหมือนกันกับ
แม่พิมพ์ทุกประการ และได้ภาพที่เหมือนกันมีจำนวน

ตั้งแต่ 2 ชิ้นขึ้นไป

แม่พิมพ์

ภาพพิมพ์

ภาพพิมพ์

ภาพพิมพ์ การสร้างสรรค์งานภาพพิมพ์
มีกลวิธี 4 วิธีคือ

การพิมพ์ผิวนูน (Relief Printing)
การพิมพ์ร่องลึก (Intaglio)
การพิมพ์พื้นราบ (Planographic Printing)
การพิมพ์ฉลุ (Stencil)

การพิมพ์ผิวนูน (Relief Printing) การพิมพ์ผิวนูน
เป็นกระบวนการพิมพ์ที่พิมพ์จากผิวส่วนที่อยู่สูงของแม่
พิมพ์แกะไปหรือกัดกรดออกไป จะไม่ถูกพิมพ์ วัสดุที่ใช้

ท้าแม่พิมพ์สามารถใช้ได้ทั้งไม้และโลหะ ได้แก่
การพิมพ์ภาพแกะไม้ (Woodcut)
การพิมพ์ภาพพิมพ์ยางแกะ (Linocut)

การพิมพ์ภาพพิมพ์แกะไม้ (Woodcut) เป็นกลวิธีการพิมพ์
ผิวนูน แม่พิมพ์ไม้ที่ใช้เป็นแผ่นไม้เนือแข็งหรือไม้MDF

การพิมพ์ยางแกะ (Linocut ) เป็นกลวิธีพิมพ์ผิวนูน
บริเวณส่วนสูงของแม่พิมพ์ใช้วิธีการตัดแผ่นยางลิโนเป็นรูป

ร่างแล้วติดลงบนแม่พิมพ์ พื้นผิวของแผ่น
ลิโนอ่อนนิ่ม แกะด้วยเครื่องมือ แกะแม่พิมพ์ไม้ได้ง่าย แม่

พิมพ์ยางแกะใช้ลูกกลิ้งทาหมึกพิมพ์
แล้วท้าการพิมพ์ด้วยมือหรืออาจจะพิมพ์บนแท่นพิมพ์ก็ได้

ตรายาง ( RUBBER STAMP )

การพิมพ์ร่องลึก (Intaglio) การพิมพ์ร่องลึก เป็นกระบวนการพิมพ์จากส่วน
ร่องของแม่พิมพ์ที่หมึกพิมพ์ขังอยู่ วัสดุ ท้าแม่พิมพ์ ได้แก่ แผ่นทองแดง
สังกะสี อะลูมิเนียม พลาสติก แมกนีเซียม และกระดาษแข็งเคลือบ ผิวหน้า
เรียบ เป็นต้น การพิมพ์ร่องลึกสามารถสร้างผลงานภาพพิมพ์ลักษณะต่าง ๆ
ได้มาก ด้วยกลวิธี แกะลายเส้น เช็ดผิวหน้าของแม่พิมพ์ให้สะอาดเหลือไว้
แต่หมึกที่อยู่ในร่องเส้น กระดาษพิมพ์ที่ชุบน้ำเปียกหมาด ๆ จะติดหมึกพิมพ์
จากแม่พิมพ์ โดยการพิมพ์ผ่านแท่นพิมพ์ การพิมพ์ร่องลึก ได้แก่ การพิมพ์
เซาะร่อง (Engraving) การพิมพ์กัดกรด (Etching) การพิมพ์จารเข็ม
(Drypoint)

แม่พิมพ์ร่องลึกนี้พัฒนาขึ้นโดย ชาวตะวันตก สามารถพิมพ์
งานที่มีความ ละเอียด คมชัดสูงสมัยก่อนใช้ในการพิมพ์
หนังสือ พระคัมภีร์ แผนที่ เอกสารต่างๆ แสตมป์ ธนบัตร

ปัจจุบันใช้ในการพิมพ์งานที่เป็นศิลปะ และธนบัตร

การพิมพ์กัดกรด (Etching) เป็นการพิมพ์ร่องลึกจากแม่พิมพ์โลหะที่ถูกวาดด้วย
เครื่องมือคล้ายเหล็กแหลมผ่านเยื่อของน้ำยากันกรดกัด ซึ่งเคลือบแม่พิมพ์โลหะไว้
บาง ๆ นิยมใช้แผ่น ทองแดง ที่ขัดผิวมันแล้วท้าแม่พิมพ์ น้ำยาเคลือบกันกรดกัดจะ
มีส่วนผสมของขี้ผึ้งกับยางไม้ น้ำยาที่ใช้ในการกัดแม่พิมพ์เป็นน้ำกรด เมื่อวาดเส้น
ลงบนแม่พิมพ์ เส้นที่วาดจะเปิดช่องกันกรดกัดท้าให้เห็นผิวโลหะลอดผ่านขึ้นมา
การวาดลายเส้นด้วย เหล็กแหลมใช้วิธีขูดผิวเบา ๆ ไม่ต้องกดขูดผิวของโลหะที่เป็น
แม่พิมพ์ เมื่อวาดเส้นบนแผ่นแม่พิมพ์ โลหะแล้วจะเคลือบบริเวณขอบและด้าน
หลังของแม่พิมพ์ด้วยนน้ำมันชักเงาผสมยางมะตอยกันกรดกัด แล้วจึงน้าแม่พิมพ์แช่
ใน อ่างกรด ซึ่งต้องท้าหลายครั้ง เพื่อให้บริเวณของเส้นมีความตื้นลึกต่างกันเป็น
ไล่น้ำหนักตามต้องการ เพราะเส้นตื้นจะมีสีอ่อน เส้นยิ่งลึกสีบนภาพพิมพ์จะยิ่งเข้ม

และชัด

แม่พิมพ์พื้นราบ (PLANER PROCESS)

เป็นการพิมพ์โดยให้สีติดอยู่บนผิวหน้า ที่ราบเรียบของ
แม่พิมพ์ โดยไม่ต้องขุดหรือแกะพื้นผิวลงไปแต่ใช้สาร

เคมีเข้าช่วย ภาพพิมพ์ ชนิดนี้ได้แก่
ภาพพิมพ์หิน (LITHOGRAPH)

การพิมพ์ออฟเซท (OFFSET)
ภาพพิมพ์กระดาษ (PAPER-CUT)
ภาพพิมพ์ครั้งเดียว (MONOPRINT)

ภาพพิมพ์หิน (LITHOGRAPH)
ภาพพิมพ์กระดาษ (PAPER-CUT)

ภาพพิมพ์ครั้งเดียว (MONOPRINT)

การพิมพ์ออฟเซท (OFFSET)

ตะแกรงไหม (SILK SCREEN)

ขั้นตอนทำบล็อกสกรีน

ภาพพิมพ์ฉลุ (STENCIL)

การพิมพ์ลายฉลุเป็นกระบวนการพิมพ์แบบเดียวที่ภาพ
พิมพ์ปรากฏตรงกับแม่พิมพ์ไม่กลับซ้ายขวาการพิมพ์
แบบนี้เป็นการพิมพ์ผ่านฉากพิมพ์ที่ปล่อยให้สีพิมพ์ผ่าน
จากด้านบนแม่พิมพ์ทะลุลงมายังพื้นรองรับข้างล่าง เป็น
เทคนิคการพิมพ์ที่มีวิธีการต่างๆมากมายเช่นการพิมพ์

กระดาษฉลุ

แม่พิมพ์ฉลุ

ภาพพิมพ์ฉลุ บนกำแพง

ลวดลายฉลุ

กระบวนการสร้าง Stencil Art