๕๕ สำ นวน สุภ สุ าษิตน่ารู้ กุลนิษฐ วัง วั พาน
๕๕ สำ นวน สุภ สุ าษิตน่ารู้ กุลนิษฐ วัง วั พาน
คำ นำ E-Book เรื่อง ๑๐๐ สำ นวนสุภาษิตน่ารู้ ฉบับนี้จัดทำ ขึ้นสำ หรับผู้ที่สนใจศึกษาเนื้อหาความรู้วิชาภาษาไทยจัด ขึ้นเพื่อเป็นแหล่งความรู้และความรู้เพิ่มเติมของวิชา ภาษาไทยซึ่งผู้จัดทำ ได้รวบรวมความรู้เกี่ยวกับ สุภาษิต สำ นวน ไว้ใน E-Book เล่มนี้และE-BooKเล่มนี้สามารถ เป็นแหล่งเรียนรู้แก่ทุกคน ถ้าผิดผลาดประการใดทาง คณะผู้จัดทำ จึงขออภัย ณ ที่นี้ด้วย กุล กุ นิษฐ วังพาน ตุล ตุ าคม ๒๕๖๖ ก
สารบัญ บั ข สำ นวนสุภ สุ าษิตไทย แบบฝึก ฝึ หัดหั เฉลย เรื่อง หน้า ก ประวัติผู้จัผู้ ดจัทำ อ้างอิง คำ นำ สารบัญบั ข ๗ ๒๗ ๒๙ ๓๐ ๓๑
รวบรวมและเรีย รี งลำ ดับตามคำ นิยมไว้ดังรายการต่อไปนี้ ๐๑. อย่า ย่ ไว้ใจทาง อย่า ย่ วางใจคน จะจนใจเอง หมายถึง อย่าย่วางใจหรือรื ไว้วางใจใครคนอื่นง่ายเกินไป จะเป็น ป็ เราที่เ ที่ ดือดร้อ ร้ นในภายหลังได้ ๐๒. รู้ไรู้ว้ใช่ว่ ช่ ว่ า ใส่บ่ ส่ า บ่ แบกหาม ๑. หมายถึง การศึกศึษาหาความรู้ไรู้ว้ ยิ่งยิ่มากยิ่งยิ่ดี เพราะการมีความ รู้มรู้ าก ไม่เม่หมือมืนการแบกข้า ข้ วแบกของ ซึ่งซึ่จะรู้สึรู้ กสึว่าหนักนับ่าบ่มีความ รู้มิรู้ ไมิด้หนักนับ่าบ่หนักนัแรงอะไร ความรู้ที่รู้ เ ที่ วลานี้เ นี้ ราคิดว่าไม่มีม่ ปมีระโยชน์ วันหน้า น้ อาจเห็น ห็ คุณ คุ ค่าของมันมัก็ได้ ๐๓. ปากเป็น ป็ เอก เลขเป็น ป็ โท หนัง นั สือ สื เป็น ป็ ตรี ชั่ว ชั่ ดีเป็น ป็ ตรา หมายถึง สมัยมัก่อนการศึกศึษาเล่าเรียรีนเขียขีนอ่านยังยั ไม่แม่พร่ หลาย คนที่รู้ ที่ หรู้ นังนัสือสืมีน้มีอ น้ ย บางคนก็ได้ดีเพราะปาก การคิดเลขหรือ การคำ นวณนั้นนั้มีคมีวามสำ คัญน้อ น้ ยลงมาอีก แม้เ ม้ ดี๋ยวนี้ค นี้ นที่มี ที่ คมีวามรู้ ดีแต่พูดพูไม่เม่ก่ง ก็เอาดีได้ยาก ส่วส่นความชั่วชั่ความดีนี้ ทำ ลงไปแล้ว ย่อย่มเป็น ป็ เสมือมืนตราที่ปที่ ระทับทัลงไปให้รู้ ห้ ว่รู้ ว่าคนนั้นนั้เป็น ป็ คนดี หรือคนชั่วชั่ สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๖
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๐๔. ช้า ช้ งตายทั้ง ทั้ ตัว เอาใบบัว บั มาปิด ปิ หมายถึง ความผิดร้า ร้ ยแรงที่ค ที่ นรู้ทั่รู้ วทั่กันแล้ว จะปิดปิอย่าย่งไรก็ไม่ มิดมิ ๐๕. อย่า ย่ เอาพิม พิ เสนไปแลกกับเกลือ หมายถึง พิมพิเสนเป็น ป็ ของมีค่มี ค่างมากกว่าเกลือ คืออย่าย่ลดตัวลง ไปสู้กัสู้ กับคนชั่วชั่ต่ำ มีแมีต่เสียสีศักศัดิ์ศรี เพราะไม่คู่ม่ คู่คู่วรกัน ๐๖. น้ำ ลด ตอผุด ผุ หมายถึง ความชั่วชั่เมื่อ มื่ ทำ ไว้ในเวลาที่ต ที่ นมีอำมี อำนาจนั้นนั้อาจไม่มีม่ มี ใครทราบ แต่เมื่อ มื่ หมดบุญบุ หมดอำ นาจ บรรดาความชั่วชั่ที่ปิที่ ดปิบังกัน ไว้นั้นนั้ก็จะปรากฏออกมา ๐๗. ความรู้ท่รู้ ว ท่ มหัว หั เอาตัวไม่ร ม่ อด หมายถึง มีวิมีวิชาความรู้มรู้ าก แต่นำ มาใช้ใช้ ห้เ ห้ กิดประโยชน์แ น์ ก่ตน ไม่ไม่ด้ หรือรืเมื่อ มื่ ถึงคราวมีกมีลับไม่มีม่ ปัมีญปัญาแก้ไขให้ตั ห้ ตัวเองรอดพ้น พ้ ได้ ๗
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๐๘. เนื้อ นื้ ไม่ไม่ ด้กิน หนัง นัไม่ร ม่ องนั่ง นั่ เอากระดูก ดู มาแขวน คอ หมายถึง ทั้งทั้ๆ ที่ต ที่ นไม่มีม่ส่มีวส่นได้เป็น ป็ ผลประโยชน์กั น์ กับเขาเลย แต่ ก็พลอยเข้า ข้ ไปพัวพัพันพั ในเรื่อ รื่ งร้า ร้ ย ทำ ให้ต้ ห้ ต้ องพลอยรับรับาปรับรัเคราะห์ เสียสีหายไปกับเขาด้วย ๐๙. คับที่อ ที่ ยู่ไยู่ ด้คับใจอยู่ยยู่ าก หมายถึง ที่อ ที่ ยู่อยู่ าศัยศัแม้จ ม้ ะคับแคบเพียพีงใด ถ้ารู้จักจัทำ ให้ดี ห้ ดีก็น่า อยู่ แต่ถ้าหากมีคมีวามคับอกคับใจแล้ว แม้ที่ ม้ จ ที่ ะกว้างขวางใหญ่โญ่ต ก็ มิไมิด้ทำ ให้ส ห้ บายอกสบายใจเลย มีแมีต่จะรู้สึรู้ กสึอึดอัดใจแต่ถ่ายเดียว ๑๐. ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง หมายถึง ความสวยงามเกิดขึ้นขึ้ ได้จากการปรุง รุ แต่ง ๑๑. ไม้อ่ ม้ อ่ อนดัดง่า ง่ ย ไม้แ ม้ ก่ดัดยาก หมายถึง อบรมสั่งสั่สอนเด็กให้ปห้ ระพฤติดีได้ง่ายกว่าอบรมสั่งสั่ สอนผู้ใหญ่ ๘
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๑๒. เข้า ข้ ตามตรอก ออกตามประตู หมายถึง ทำ อะไรให้ถู ห้ กถูต้องตามขนบธรรมเนียมประเพณี ๑๓. น้ำ เชี่ย ชี่ ว อย่า ย่ ขวางเรือ รื หมายถึง เมื่อ มื่ มีเมีหตุการณ์รุ ณ์ น รุ แรงอะไรเกิดขึ้นขึ้ก็อย่าย่ ไปขัดขัขวาง จะได้รับรัอันตราย เพราะตอนนี้ต นี้ นอยู่ใยู่ นระยะหน้า น้ สิ่งสิ่หน้า น้ ขวาน คน เรามักมั ไม่มีม่เมีหตุผลดุจนน้ำ เชี่ย ชี่ ว ถ้าเอาเรือรื ไปขวาง เรือรืก็จะล่ม ๑๔. คบคนพาลพาลพาไปหาผิด ผิ คบบัณ บั ฑิต ฑิ บัณ บั ฑิต ฑิ พา ไปหาผล หมายถึง การเลือกคบคนค้องพิจพิารณาให้ดี ห้ ดีถ้าคบคนชั่วชั่มาเป็น มิตมิร คนชั่วชั่ก็จะชักชันำ พาเราไปในทางไม่ดีม่ ดีถ้าคบคนดีมีคมีวามรู้ คนดี ก็จะชักชันำ พาเราไปในทางที่ดี ที่ ดี ๑๕. มีเ มี งิน งิ เขานับ นั ว่าเป็น ป็ น้อ น้ ง มีทองเขานับ นั ว่าเป็น ป็ พี่ หมายถึง เมื่อ มื่ มั่งมั่มีเมีงินงิมีทมีองแล้ว ใคร ๆ ก็ประจบอยากเข้า ข้ มา เป็น ป็ ญาติพี่น้ พี่ อ น้ งด้วย ๙
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๑๖. พูด พู ไปสองไพเบี้ย บี้ นิ่ง นิ่ เสีย สี ตำ ลึงทอง หมายถึง คำ พูดพูบางครั้งรั้หากพูดพูออกไปอาจจะก่อให้เ ห้ กิดผลเสียสี ต่อตนเองหรือรืคนรอบข้า ข้ ง หากอยู่เยู่ ฉย ๆ ไม่พูม่ดพูอะไรออกไปยังจะก่อ เกิดผลลัพธ์ที่ดี ที่ ดีกว่า ๑๗. อย่า ย่ เอาทองไปลู่ก ลู่ ระเบื้อ บื้ ง หมายถึง คืออย่าย่ลดตัวลงไปสู้กัสู้ กับคนชั่วชั่ต่ำ มีแมีต่เสียสีศักดิ์ศรี เพราะไม่คู่ม่ คู่คู่วรกัน ๑๘. ตามใจปากมากหนี้ หมายถึง เห็น ห็ แก่กินย่อย่มสิ้นสิ้เปลืองมาก ๑๙. สี่ตี สี่ ตี นยัง ยั รู้พรู้ ลาด นัก นัปราชญ์ยั ญ์ ง ยั รู้พรู้ ลั้ง หมายถึง คนเราแม้จ ม้ ะมีคมีวามรู้สูรู้ งสูอย่าย่งนักนั ปราชญ์ ก็อาจผิด พลาดได้เหมือมืนกัน ทุก ทุ คนจึงจึไม่คม่วรประมาท แม้สั ม้ ตสัว์สี่เ สี่ ท้า ท้ เช่น วัว ควายซึ่งซึ่มีสี่มีเ สี่ ท้า ท้ ก็ยังยัอาจก้าวพลาดถึงล้มลงได้ ๑๐
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๒๐. อย่า ย่ ชี้โชี้ พรงให้ก ห้ ระรอก หมายถึง คืออย่าย่ ไปสอนผู้รู้ เพราะเขารู้อรู้ ยู่แยู่ ล้ว เหมือมืนกับ กระรอกมันมัย่อย่มรู้จัรู้ กจั โพรงของมันมั ไม่ต้ม่ ต้ องไปชี้บ ชี้ อกกับมันมัดอก ๒๑. ดูวั ดู วั วให้ดู ห้ ห ดู าง ดูน ดู างให้ดู ห้ แ ดู ม่ ถ้าจะดูใ ดู ห้แ ห้ น่ต้ น่ ต้ องดูถึ ดู ถึ ง ย่า ย่ ถึงยาย หมายถึง วัวที่มี ที่ ลัมี ลักษณะดีนั้นนั้ ให้ดู ห้ ที่ห ที่ าง ถ้าปลายหางเป็น ป็ พู่ เหมือมืนใบโพธิ์ ก็นับนัว่าเป็น ป็ วัวที่มี ที่ ลัมี ลักษณะดีมาก การที่จ ที่ ะเลือกผู้หญิง มาเป็น ป็ คู่คคู่รอง ไม่ใม่ช่ดูช่เพียพีงตัวผู้หผู้ ญิงญิเท่านั้นนั้ต้องดูไปจนถึงแม่ด้ม่ ด้ วย ว่าเป็น ป็ คนดีหรือรื ไม่ เพราะลูกลูกับแม่ก็ม่ ก็ มักมัจะมีลัมี ลักษณะนิสันิยสัคล้ายคลึง กัน และถ้าจะดูให้แ ห้ น่จน่ริงริๆ ต้องสืบสื ประวัติไปจนถึงย่าย่ยายของหญิงญิ นั้นนั้ด้วย ๒๒. ให้ทุ ห้ ก ทุ ข์แ ข์ ก่ท่า ท่ น ทุก ทุ ข์นั้ ข์ นั้ น นั้ ถึงตัว หมายถึง ทำ ทุก ทุ ข์ใข์ ห้แ ห้ ก่ผู้ใด เคราะห์ก ห์ รรมที่ทำ ที่ ทำกับเขา อาจตก ตามมาถึงตัวเองบ้า บ้ ง อย่าย่งบางคนชอบล่าสัตสัว์ บางทีไทีปยิงยิลูกลูของ ตน โดยเข้า ข้ ใจว่าเป็น ป็ สัตสัว์ป่าป่ก็มี ๑๑
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๒๐. รัก รั วัวให้ผู ห้ ก ผู รัก รั ลูก ลู ให้ตี ห้ ตี หมายถึง หากลูกลูทำ ผิดก็ควรอบรมสั่งสั่สอน ดุด่าว่ากล่าว และ ลงโทษเมื่อ มื่ กระทำ ความผิดผิตามสมควร ๒๑. อย่า ย่ เห็น ห็ ขี้ดี ขี้ ดี กว่าไส้ หมายถึง อย่าย่เห็น ห็ ผู้อื่นดีกว่าญาติพี่น้ พี่ อ น้ งลูกลูหลานของตน ๒๒. คนเดียวหัว หั หาย สองคนเพื่อ พื่ นตาย สามคน กลับมาได้ หมายถึง ทำ งานเป็น ป็ ทีมทีจะให้ส ห้ ถานการณ์ที่ ณ์ ดี ที่ ดีกว่า ๒๓. โลภมาก ลาภหาย หมายถึง โลภมากเกินไป ในที่สุ ที่ ด สุ จะไม่ไม่ด้อะไรเลย ท่าท่สอนให้ รู้จัรู้ กจัมีคมีวามพอประมาณไว้บ้า บ้ ง ๒๔. ว่าแต่เขาอิเหนาเป็น ป็ เอง หมายถึง พูดพูว่าคนอื่นอย่าย่งไร ตนเองก็กลับเป็น ป็ อย่าย่งนั้นนั้เสีย เองเหมือมืนอิเหนาที่ปที่ รารภว่าไม่รัม่ รักไม่ต้ม่ ต้ องการบุษ บุ บา แต่ตัวเองกลับ ลักพาบุษ บุ บาไป ๑๒
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๒๕. ขี่ช้ ขี่ า ช้ งจับ จั ตั๊กแตน หมายถึง ทำ เรื่อ รื่ งเล็กให้ก ห้ ลายเป็น ป็ เรื่องใหญ่ ได้ผลไม่คุ้ม่ คุ้ ม คุ้ กับที่ ต้องเสียสี ไป ๒๖. น้ำ พึ่ง พึ่ เรือ รื เสือ สื พึ่ง พึ่ป่า ป่ หมายถึง ทุก ทุ คนต้องพึ่งพึ่พาอาศัยศักัน ต้องเห็น ห็ อกเห็น ห็ ใจกัน จึงจึ ควรผูกไมตรีกัรี กันไว้ ๒๗. นายว่า ขี้ข้ ขี้ า ข้ พลอย หมายถึง ลักษณะของคนเลว ไร้ค ร้ วามรู้ ถ้าเจ้า จ้ นายว่าอย่างไร ก็ มักมัจะพลอยประสมโรงซ้ำ เติมด้วย ๒๘. คนดีตกน้ำ ไม่ไม่ หล ตกไฟไม่ไหม้ หมายถึง คนดีไปที่ไที่ หนก็มีคมีนอยากคบหาสมาคมด้วย ไม่ ลำ บาก ๒๙. ไก่เห็น ห็ ตีนงู งูเ งู ห็น ห็ นมไก่ หมายถึง ต่างฝ่ายต่างรู้ครู้ วามลับของกันและกัน ๑๓
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๓๐. เสน่ห์ น่ ปห์ ลายจวัก ผัว ผั รัก รั จนตาย หมายถึง ผู้หญิงที่จ ที่ ะผูกมัดมัจิตจิ ใจสามีไมีด้ ไม่ใม่ช่เช่พียพีงเพราะความ สวยอย่าย่งเดียว เพราะความสวยงามเป็น ป็ ของไม่จีม่รัจีงรัยั่งยั่ยืนยือะไร แต่ ความดีโดยเฉพาะฝีมือมื ในการปรุง รุ อาหาร ถ้าหากสามารถทำ ให้ ถูกถูปากสามีไมีด้ ย่อย่มผูกใจสามีใมีห้รั ห้ กรั ไปจนตาย ๓๑. คบคนดีมีศ มี รีแ รี ก่ตัว คบคนชั่ว ชั่ อัปราชัย ชั หมายถึง อัปราชัยชั ในที่นี้ ที่ มี นี้ มีความหายเท่าท่กับ ปราชัยชัคือจะพ่าย แพ้ หมายถึงไม่เม่ ป็น ป็ มงคลแก่ตัว ๓๒. ความกตัญญูก ญู ตเวทีเ ทีป็น ป็ เครื่อ รื่ งหมายของคนดี หมายถึง มีคมีวามสำ นึกนึในความดีของสิ่งสิ่หรือรืบุค บุ คลที่มี ที่ มี พระคุณ คุ ต่อเรา กตเวที แปลว่า การตอบแทนต่อสิ่งสิ่หรือรืบุค บุ คลที่มี พระคุณ คุ ต่อเรา คนที่มี ที่ คุมีณ คุ สมบัติบั ตินี้ จะทำ ให้ต ห้ นเองและครอบครัวรัพบ แต่ความเจริญริรุ่งรุ่ เรือรืง พบแต่ความสำ เร็จ ร็ คุณ คุ สมบัติบั ตินี้ถื นี้ ถือว่าเป็น ป็ ทรัพรัย์อั ย์ อันประเสริฐริในตัวบุค บุ คล ๓๓. ปลาหมอตายเพราะปาก หมายถึง คนที่ช ที่ อบพูดพูอะไรพล่อยๆ มักมัจะได้รับอันตรายเพราะ ปากที่พู ที่ ดพูพล่อยๆ นั้นนั้ ๑๔
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๓๔. ขายผ้า ผ้ เอาหน้า น้ รอด หมายถึง ยอมเสียสีทุก ทุ อย่าย่งเพื่อ พื่ รักรัษาชื่อ ชื่ เสียสีง ๓๕. จับ จั ปลาสองมือ มื หมายถึง การที่ค ที่ น ๆ หนึ่งนึ่ทำ สิ่งสิ่ใดที่ย ที่ ากพร้อม ๆ กันทำ ให้ล้ม เหลวทั้งทั้สองสิ่งสิ่นั้นนั้ ๓๖. อย่า ย่ ชิง ชิ สุก สุ ก่อนห่า ห่ ม หมายถึง ตามปรกติผลไม้ เช่นช่มะม่วม่งก่อนจะสุก สุ จะต้องห่าห่ม เสียสีก่อน การกระทำ อะไรต้องให้เ ห้ป็น ป็ ไปตามจังจัหวะขั้นขั้ตอนของมัน ถ้าทำ ผิดลำ ดับอาจเสียสีหาย เหมือมืนผลไม้ที่ ม้ ยั ที่ งยั ไม่แม่ก่ เอามาบ่มแม้จ ม้ ะ สุก สุ แต่ก็จะเข้า ข้ ทำ นองหัวหัหวานก้นเปรี้ย รี้ ว หรือยังยัเรียรีนหนังนัสือสื ไม่จม่บ ยังยัหาเงินงิ ไม่ไม่ด้ ริมีริลูมีกลูมีเมีมียมีเสียสีก่อน ตัวเองก็จะเดือดร้อ ร้ นลูกลูเมียก็ จะพลอยเดือดร้อ ร้ นไปด้วย ๓๗. น้ำ ท่ว ท่ มปาก หมายถึง การรู้อรู้ ะไรแล้วพูดพูไม่ไม่ด้ พูดพูไม่อม่อกไม่สม่ามารถพูดพู ออกมาได้ เพราะมีคมีวามจำ เป็น ป็ บางอย่าย่งหรือรืเพราะเกรงจะมีภัมี ภัยมา ถึงตนเองแก่ตนหรือรืผู้อื่นที่เ ที่ กี่ยวข้อ ข้ งด้วย รู้แรู้ ล้วพูดพูออกมาไม่ได้ รู้สึรู้ กสึอึดอัด เหมือมืนน้ำ ท่วท่มปาก ๑๕
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๓๘. อย่า ย่ เอาลูก ลู เขามาเลี้ยง อย่า ย่ เอาเมี่ย มี่ งเขามาอม หมายถึง อย่าย่เอาของคนอื่นมาชื่น ชื่ ชมยินยิดี ๓๕. อย่า ย่ ตำ น้ำ พริก ริ ละลายแม่น้ำ ม่ น้ำ หมายถึง อย่าย่ทำ อะไรที่ต้ ที่ ต้ องเสียสีทรัพรัย์โย์ ดยไม่ไม่ด้ประโยชน์คุ้ม กับเงินงิทองที่ต้ ที่ ต้ องเสียสี ไป เหมือมืนตำ น้ำ พริกเพียพีงครกหนึ่งนึ่แล้วเอาไป ละลายในแม่น้ำม่น้ำ ซึ่งซึ่มีน้ำมีน้ำมาก จะทำ ให้น้ำ ห้ น้ำในแม่น้ำม่น้ำกลายเป็น ป็ น้ำ พริกริ อย่าย่งในหม้อ ม้ แกงไม่ไม่ด้ ๓๖. อย่า ย่ แกว่งเท้า ท้ หาเสี้ย สี้ น หมายถึง อย่าย่หาเรื่อ รื่ งใส่ตัส่ ตัว การพูดพูหรือ รื ทำ อะไรก้าวก่ายไป ถึงผู้อื่ผู้ อื่ นโดยมิบัมิงบัควร ย่อย่มทำ ให้ต ห้ นได้รับรัความเดือดร้อ ร้ นโดยไม่ จำ เป็น ป็ ๓๗. อย่า ย่ เอาจมูก มู คนอื่นหายใจ หมายถึง ต้องรู้จัรู้ กจัช่วช่ยตัวเอง อย่าย่คิดแต่จะพึงพึพาอาศัยศัคนอื่น เสมอไป ถ้าเราทำ อะไรได้เองก็สะดวก แต่ถ้าต้องคอยอาศัยศัคนอื่น เขาร่ำ ไป ย่อย่มไม่ไม่ด้รับรัความสะดวก เหมือมืนคนมีรมีถยนต์แล้วขับขั ไม่ เป็น ป็ จะไปไหนทีก็ที ก็ ต้องพึ่งพึ่คนขับขัอยู่เยู่ รื่อ รื่ ย ถ้าเจ็บ จ็ ไข้ไข้ ด้ป่วป่ยเราก็ไปไม่ ได้ ๑๖
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๓๘. หุง หุ ข้า ข้ วประชดหมา ปิ้ง ปิ้ปลาประชดแมว หมายถึง การทำ อะไรเพื่อ พื่ ประชดประชันชั ไม่ไม่ด้ประโยชน์อะไร ผลเสียสีจะตกแก่ตน ส่วส่นผลดีจะไปได้แก่คนที่เ ที่ ราประชดให้ ๓๙. อดเปรี้ย รี้ วไว้กินหวาน หมายถึง ให้มี ห้ คมีวามอดทน อดใจรอผลข้า ข้ งหน้า น้ ที่จ ที่ ะดีกว่า คือ ละทิ้งทิ้สิ่งสิ่ที่ไที่ ม่ดีม่ ดีเพราะอดใจรอเอาสิ่งสิ่ที่ดี ที่ ดีกว่า ๔๐. ไม่เ ม่ ห็น ห็ น้ำ อย่า ย่ เพิ่ง พิ่ ตัดกระบอก ไม่เ ม่ ห็น ห็ กระรอก อย่า ย่ เพิ่ง พิ่โก่งหน้า น้ ไม้ หมายถึง อย่าย่ด่วนทำ อะไรล่วงหน้า น้ โดยที่ยั ที่ งยั ไม่ทม่ราบว่าจะมี อะไรเกิดขึ้นขึ้ ในภายหน้า น้ จะเหนื่อ นื่ ยเปล่า ๔๑. วัวหายแล้วจึง จึ ล้อมคอก หมายถึง เมื่อ มื่ เกิดเสียสีหายขึ้นขึ้มาแล้วจึงจึหาทางป้อ ป้ งกันในภาย หลัง ซึ่งซึ่นับนัว่าไม่ทัม่นทัการณ์ ควรจะล้อมคอกเสียสีก่อนที่วั ที่ วัจะหาย ๑๗
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๔๒. คบคนให้ดู ห้ ห ดู น้า น้ ซื้อ ซื้ ผ้า ผ้ ให้ดู ห้ เ ดู นื้อ นื้ หมายถึง ก่อนคบค้าสมาคมกับใคร ดูที่ม ที่ าที่ไที่ ปให้ดี ห้ ดีๆ ๔๓. เล่นกับหมา หมาเลียปาก เล่นกับสาก สากต่อยหัว หั หมายถึง ถ้าลดตัวไปเล่นหัวหักับคนชั้นชั้ต่ำ กว่า เขาก็อาจตีเสมอ ทำ ลวนลามเอา สากในที่นี้ ที่ ห นี้ มายถึงสากตำ ข้า ข้ วที่เ ที่ ขาพิงพิไว้ ถ้าใคร ซุก ซุ ซนไปจับจัต้องเข้า ข้ สากอาจเลื่อนล้มทับทัถูกถูหัวหัถูกถูหูก็ได้ ๔๔. ชาติเสือ สื ต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ ชื่ หมายถึง ลูกลู ผู้ชายที่ชื่ ที่ อ ชื่ ว่าตนมีคมีวามเก่งกล้าสามารถ จะต้อง สำ แดงวิชาความรู้แรู้ ละความสามารถให้ลื ห้ ลือชาปรากฏแก่คนทั่วทั่ไป ดุจเสือสื (ลายพาดกลอน) ก็ต้องมีลมีายฉะนั้นนั้ ๔๕. อยู่บ้ยู่ า บ้ นท่า ท่ นอย่า ย่ นิ่ง นิ่ ดูด ดู าย ปั้น ปั้ วัวปั้น ปั้ ควายให้ลู ห้ ก ลู ท่า ท่ นเล่น หมายถึง เมื่อ มื่ อยู่บ้ยู่ า บ้ นใคร อย่าย่อยู่เยู่ ปล่า ควรทำ การทำ งานช่วช่ย เหลือเขาเท่าท่ที่จ ที่ ะทำ ได้ แม้เ ม้ พียพีงเอาดินเหนียนีวมาปั้นปั้วัวปั้นปั้ควายให้ ลูกลูเจ้า จ้ ของบ้า บ้ นเล่นก็ยังยัดี เขาจะได้เมตตาสงสาร ๑๘
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๔๖. นอนสูง สู ให้น ห้ อนคว่ำ นอนต่ำ ให้น ห้ อนหงาย หมายถึง เมื่อ มื่ นอนในที่สูงสูถ้านอนคว่ำ อะไรผ่าผ่นไปผ่าผ่นมาข้า ข้ ง ล่างก็มองเห็น ห็ หมด และเมื่อ มื่ นอนในที่ต่ำ ที่ ต่ำ ถ้านอนหงาย อะไรผ่านไป ผ่านมาข้า ข้ งบนก็มองเห็น ห็ หมด ถ้านอนต่ำ แล้วนอนคว่ำ หน้า น้ จะจดพื้น พื้ มองไม่เม่ห็น ห็ อะไร ๔๗. ปากคนยาวกว่าปากกา หมายถึง ตามปรกติปากของอีกายาวกว่าปากคน แต่ปากคน นั้นนั้พูดพูเล่าลือต่อปากกันไปได้ไกล ผิดกับกาแม้ปม้ ากจะยาว แต่ก็ต่อ ปากต่อคำ อย่าย่งคนไม่ไม่ด้ ๔๘. ขิง ขิ ก็รา ข่า ข่ ก็แรง หมายถึง ต่างคนต่างแรง ไม่ยอมกัน เรื่อ รื่ งเล็กก็เลยกลายเป็น เรื่อ รื่ งใหญ่ไป เพราะทิฐิทิมานะ ๔๙. ไม้ล้ ม้ ล้ มข้า ข้ มได้ คนล้มอย่า ย่ เพิ่ง พิ่ ข้า ข้ ม หมายถึง ไม้ล้ ม้ ล้ มข้า ข้ มไปไม่มีม่อัมี อันตรายอะไร แต่คนที่เ ที่ คยมีอำมี อำนาจ วาสนา แล้วหมดอำ นาจ อย่าย่ ไปซ้ำ เติมเขา เพราะเขาอาจกลับมามี อำ นาจอีกได้ ๑๙
สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๕๐. เสีย สี ทองเท่า ท่ หัว หัไม่ย ม่ อมเสีย สี ผัว ผัให้ให้ คร หมายถึง ไม่ยม่อมยกสามีใมีห้แ ห้ ก่ผู้หญิงญิอื่นแม้ต้ ม้ ต้ องแลกกับ ทรัพรัย์สิ ย์ นสิเงินงิทองมากมายก็ตาม ๕๑. จำ ศีล ศี เอาหน้า น้ ภาวนาโกหก หมายถึง แสร้ง ร้ ทำ เป็น ป็ ว่าถือศีลศีเคร่งร่ครัดรัชอบเจริญริภาวนาเข้า ข้ กรรมฐาน ที่ล ที่ วงให้ค ห้ นอื่นเข้า ข้ ใจว่าตนเป็น ป็ มีศีมีลศีมีธมีรรม เขาจะได้เชื่อ ถือไว้วางใจ ๕๒. วัวใครก็เข้า ข้ คอกคนนั้น นั้ หมายถึง ส่วส่นของใครก็เป็น ป็ ของคนนั้นนั้ ไม่ก้ม่ ก้ าวก่ายหรือรืก้ำ เกิน ในผลประโยชน์ข น์ องกันและกัน ๕๓. ปลูก ลู เรือ รื นต้องตามใจผู้อผู้ ยู่ ผูก ผู อู่ต้ อู่ ต้ องตามใจผู้นผู้ อน หมายถึง จะทำ อะไรก็ต้องตามใจผู้ที่จ ที่ ะได้รับรัผล เหมือมืนปลูกลู เรือรืนต้องปลูกลูตามที่ผู้ ที่ อยู่ต้ยู่ ต้ องการ ไม่ใม่ช่ตช่ามที่ช่ ที่ าช่งต้องการ เพราะ ช่าช่งหรือรืสถาปนิกนิ ไม่ใม่ช้ผู้ ช้ อผู้ าศัยศัผูกผูอู่ก็อู่ก็ คือผูกเปล ก็ต้องให้ถู ห้ กถูใจผู้นอน ๒๐
๕๔. ความวัวไม่ทั ม่ น ทั หาย ความควายเข้า ข้ มาแทรก หมายถึง มีเมีรื่อ รื่ งราวเดือดร้อ ร้ นเกิดขึ้นขึ้ยังยั ไม่ทัม่นทัจะแก้ไขหรือรื จัดจัการให้ส ห้ งบดี ก็เกิดมีเมีรื่อ รื่ งใหม่ซ้ม่อ ซ้ นขึ้นขึ้มาอีก กลายเป็น ป็ 2 เรื่องขึ้น ในคราวเดียว ๕๕. ตักน้ำ ใส่ก ส่ ะโหลกชะโงกดูเ ดู งา หมายถึง การจะทำ อะไรให้รู้ ห้ รู้จักจั ประมาณตน รู้จัรู้ กจัฐานะของตัว เอง เจียจีมเนื้อ นื้ เจียจีมตัว อย่าย่มักมั ใหญ่ใญ่ ฝ่สูฝ่งสูทำ ที่อ ที่ ะไรเกินตัว สำ นวนสุภาษิตไทย ที่นิยมพบใช้มากที่สุด ๒๑
ชวนกันคิด คิ พินิ พิ นิ จคำ ตอบ ๒๒
ภาพนี้คื นี้ คื อสำ นวนใด ๑. ๒. ๒๓
๓. ๔. ภาพนี้คื นี้ คื อสำ นวนใด ๒๔
ภาพนี้คื นี้ คื อสำ นวนใด ๕. ๖. ๒๕
ภาพนี้คื นี้ คื อสำ นวนใด ๗. ๘. ๒๖
ภาพนี้คื นี้ คื อสำ นวนใด ๙. ๑๐. ๒๗
Date : เฉลย ๒๘
๑. วัวหายล้อมคอก ๒. ตำ น้ำ พริก ริ ละลายแม่น้ำ ม่ น้ำ ๓. ขิง ขิ ก็รา ข่า ข่ ก็แรง ๔. อยู่บ้ยู่ า บ้ นท่า ท่ นอย่า ย่ นิ่ง นิ่ ดูด ดู าย ปั้น ปั้ วัวปั้น ปั้ ควายให้ลู ห้ ก ลู ท่า ท่ นเล่น ๕. เดินตามหลังผู้ใผู้หญ่ห ญ่ มาไม่กั ม่ กั ด ๖. ไก่เห็น ห็ ตีนงู งูเ งู ห็น ห็ นมไก่ ๗. น้ำ มาปลากินมด น้ำ ลดมดกินปลา ๘ ปลาหมอตายเพราะปาก ๙. จับ จั ปลาสองมือ มื ๑๐. จับ จั ปูใ ปู ส่ก ส่ ระด้ง เฉลย ๒๙
นางสาวกุล กุ นิษ นิ ฐ วัง วั พาน รหัส หั นัก นั ศึก ศึ ษา ๖๔๐๔๐๑๐๑๒๐๓ คณะครุศ รุ าสตร์ สาขาวิช วิ าภาษาไทย มหาวิท วิ ยาลัย ลั ราชภัฏ ภั อุด อุ รธานี อ้างอิง Wordy Guru./(ไม่รม่ะบุปี บุ ที่ ปี พิ ที่ มพิพ์)พ์.//รวม สําสํนวนสุภ สุ าษิต 100 คำ ที่นิ ที่ ยมใช้ พบเห็น ห็ บ่อบ่ย.//สืบ สื ค้น 31 มกราคม 2566. จากhttps://shorturl.asia/67BR3 ๓๐
นางสาวกุล กุ นิษ นิ ฐ วัง วั พาน รหัส หั นัก นั ศึก ศึ ษา ๖๔๐๔๐๑๐๑๒๐๓ คณะครุศ รุ าสตร์ สาขาวิช วิ าภาษาไทย มหาวิท วิ ยาลัย ลั ราชภัฏ ภั อุด อุ รธานี ๓๑ ประวัติวัผู้ ติ จั ผู้ ด จั ทำ นางสาวกุล กุ นิษฐ วัง วั พาน รหัสนักศึกษา ๖๔๐๔๐๑๐๑๒๐๓ สาขาวิช วิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิท วิ ยาลัย ลั ราชภัฏ ภั อุด อุ รธานี