ความหมายของบล็อกคำสั่งโปรแกรม Scratch

ภาคผนวก ค กลมุ่ บล็อกค�ำสง่ั ในโปรแกรม Scratch

บล็อกค�ำส่ังทั้งหมดในโปรแกรม Scratch ถูกจัดออกเป็น 10 กลุ่มตามลักษณะหน้าท่ีของ
แต่ละบล็อกค�ำสั่ง โดยบล็อกค�ำส่ังที่ใช้งานได้ส�ำหรับตัวละครและเวทีจะแตกต่างกัน ในท่ีน้ีจะได้อธิบาย
ความหมายของบล็อกค�ำสั่งในแต่ละกลุ่มบล็อกพอสงั เขป


กล่มุ บล็อก Motion

กลุ่มบล็อก Motion ประกอบดว้ ยบลอ็ กที่ใชก้ ำ� หนดรปู แบบการเคลือ่ นที่ให้ตวั ละคร เช่น เคลอื่ นท่ี
ไปขา้ งหนา้ , หมุนทิศทาง, ไปทตี่ �ำแหน่งต่างๆ บนเวที โดยสามารถกำ� หนดค่าของการเคลอ่ื นทีไ่ ด้ บล็อกใน
กลมุ่ บล็อก Motion มีดงั น้ี

บล็อก ตวั ละคร เวที ความหมาย

✓ ไปข้างหน้า หรอื ถอยหลงั ตัวอย่าง ไปขา้ งหน้า 10 หนว่ ย

✓ หมุนตามเขม็ นาฬิกา ตัวอยา่ ง หมนุ ตามเข็มนาฬกิ า 15 องศา • ภาคผนวก

✓ หมนุ ทวนเขม็ นาฬกิ า ตวั อย่าง หมุนทวนเข็มนาฬกิ า 15 องศา

✓ ระบทุ ิศทางท่ีต้องการ ตัวอยา่ ง ระบุทศิ ทาง 90 องศา

ระบใุ ห้ตวั ละครหันไปหาเป้าหมายทีก่ �ำหนด เชน่

ไปทต่ี �ำแหนง่ (x, y) บนเวที ตวั อยา่ ง ไปตรงกลางเวที
(x=0, y=0)

ไปตำ� แหน่งของเปา้ หมายทร่ี ะบุ

ตวั อย่าง ไปท่ตี ำ� แหนง่ ตัวชเ้ี มาส์

ไปทีต่ ำ� แหน่งเดยี วกับตวั ละคร Sprite2

เคลอ่ื นไปท่ตี �ำแหนง่ (x, y) บนเวทีในเวลาท่กี ำ� หนด ตวั เลข
ย่ิงมากย่ิงช้า
ตวั อย่าง ไปตำ� แหน่งกลางเวที (0, 0) โดยใชเ้ วลาเคลอื่ นไป
1 วินาที
เปลย่ี นต�ำแหนง่ ของตวั ละครไปด้านซา้ ยหรือขวา
ตวั อย่าง เปล่ยี นต�ำแหนง่ ตวั ละครไปดา้ นขวา 10 หน่วย

สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) 177

บล็อก ตัวละคร เวที ความหมาย

ตั้งคา่ ต�ำแหนง่ ตัวละครไปดา้ นซ้ายหรอื ขวา
ตวั อย่าง ตัง้ ค่าตวั ละครไปทตี่ ำ� แหน่ง x = 0 คอื กลางเวที
x = 240 คอื ขอบขวาสดุ
x = -240 คอื ขอบซา้ ยสุด
เปล่ียนต�ำแหน่งของตัวละครไปดา้ นบนหรอื ล่าง
ตวั อย่าง เปลีย่ นตำ� แหนง่ ตวั ละครไปด้านบน 10 หนว่ ย

ตงั้ ค่าต�ำแหน่งตัวละครไปด้านบนหรอื ลา่ ง
ตัวอย่าง ต้งั คา่ ตวั ละครไปท่ตี �ำแหน่ง y = 0 คือ กลางเวที
y = 180 คอื ขอบบนสดุ
y = -180 คอื ขอบล่างสดุ
ถา้ ตวั ละครชนขอบให้สะทอ้ นกลับ

ก�ำหนดลักษณะการหมุนของตัวละคร
ถ้าเปน็ ตวั ละครจะหนั ไปทางซา้ ย
หรอื ขวาเทา่ นัน้ โดยจะหนั ไปทางซา้ ยเมอื่ ทิศเปน็ คา่ ลบ (อยูใ่ น
ช่วง -1 ถงึ -179 องศา) และหันไปทางขวาเมอื่ ทศิ เป็นค่าบวก
(อยใู่ นช่วง 0 ถึง 180 องศา)
ถ้าเป็น ตวั ละครจะไม่เปล่ยี นการหัน
หนา้ ไปตามทศิ เลย ถา้ เปน็ ตวั ละคร
จะหันไปตามทิศทางทก่ี ำ� หนด

แสดงตำ� แหน่งตัวละครตามแนวแกน x
ถ้าตอ้ งการใหแ้ สดงคา่ ตำ� แหน่งของตัวละครตามแนวแกน x
ให้คลิกท่ชี ่องสีเ่ หล่ียมจะปรากฏเคร่ืองหมายถูก
ซ่งึ แสดงตำ� แหนง่ บนเวที ตวั อย่าง
แสดงตำ� แหนง่ ตวั ละครตามแนวแกน y
ถ้าต้องการให้แสดงค่าต�ำแหน่งของตวั ละครตามแนวแกน y
ให้คลิกทชี่ อ่ งส่เี หล่ยี มจะปรากฏเคร่อื งหมายถกู
ซึง่ แสดงต�ำแหนง่ บนเวที ตวั อยา่ ง

แสดงทิศทางตัวละคร
ถ้าตอ้ งการใหแ้ สดงค่าทิศทางตวั ละคร ใหค้ ลิกที่ช่องส่เี หล่ยี ม
จะปรากฏเครือ่ งหมายถูก ซ่งึ แสดงทิศทางบนเวที
ตัวอยา่ ง 

178 เอกสารประกอบการอบรมครู การจัดการเรียนรู้สะเต็มดว้ ยการเขียนโปรแกรม Scratch

กล่มุ บล็อก Looks

กลมุ่ บลอ็ ก Looks ใช้สำ� หรบั การเขยี นสครปิ ตเ์ พื่อสงั่ ใหต้ วั ละครหรอื เวทแี สดงคุณสมบัตติ ่างๆ เชน่
ตัวละครพูด เปลี่ยนชดุ ตัวละคร เปลีย่ นสีตวั ละคร เปลี่ยนขนาดตวั ละคร เปลยี่ นพ้ืนหลงั บลอ็ กในกลมุ่ บลอ็ ก
Looks มีดงั นี้

บลอ็ ก ตวั ละคร เวที ความหมาย

แสดงคำ� พูดตามเวลาท่ีกำ� หนด
ตวั อย่าง แสดงคำ� พดู Hello! เป็นเวลา 2 วินาที

แสดงค�ำพูดคา้ งไว้จนกว่าจะก�ำหนดให้แสดงค�ำพดู อ่ืน
ตวั อยา่ ง แสดงค�ำพดู Hello! คา้ งไว้

แสดงความคดิ ตามเวลาท่กี �ำหนด • ภาคผนวก
ตัวอยา่ ง แสดงความคดิ Hmm… เป็นเวลา 2 วนิ าที
แสดงความคิดคา้ งไวจ้ นกวา่ จะก�ำหนดให้แสดงความคดิ อ่นื
ตัวอย่าง แสดงความคิด Hmm… ค้างไว้

แสดงตวั ละคร

ซ่อนตัวละคร
สลบั ชดุ ตัวละคร
ตัวอยา่ ง สลบั ชุดตวั ละครเป็นชุด costume2
เปลย่ี นชดุ ตวั ละครเป็นชุดถดั ไปทม่ี ีอยู่ในรายการ
สลับภาพพนื้ หลงั ของเวที
ตัวอยา่ ง สลบั ภาพพน้ื หลังของเวทเี ป็นภาพ backdrop1
เปลี่ยนเทคนคิ การแสดงภาพตัวละคร
โดยเลอื กเทคนิคพิเศษจาก
เครอ่ื งหมาย

ตวั อย่าง เทคนิค color และตงั้ ค่าปริมาณการใช้เป็น 25
ต้งั ค่าเทคนคิ การแสดงภาพตวั ละครตามทกี่ �ำหนด
ตวั อย่าง ต้ังคา่ เทคนิค color ให้เปน็ 0 (สีเดิม)

ล้างคา่ เทคนคิ การแสดงภาพตวั ละครทกี่ ำ� หนด
เปลย่ี นขนาดตัวละครตามทีก่ �ำหนด ถ้าคา่ + จะเป็นการ
เพม่ิ ขนาด คา่ – เป็นการลดขนาด ตวั อยา่ ง เพิ่มขนาด
ตวั ละคร 10%

สถาบนั ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 179

บล็อก ตวั ละคร เวท ี ความหมาย

ก�ำหนดขนาดตวั ละครเป็น %
ตวั อย่าง กำ� หนดขนาดตวั ละครเป็น 100% (ขนาดจริง)

นำ� ตัวละครไปไว้ดา้ นหนา้ สดุ

ยา้ ยตัวละครไปไว้ดา้ นหลังตามจำ� นวนเลเยอร์ (ชน้ั ) ทกี่ ำ� หนด
ตวั อยา่ ง ยา้ ยตวั ละครไปไว้ด้านหลัง 1 เลเยอร์

แสดงเลขชุดตวั ละคร
ถา้ ต้องการใหแ้ สดงเลขชดุ ตวั ละคร ให้คลกิ ที่ชอ่ งส่ีเหลยี่ มจะ
ปรากฏเครือ่ งหมายถูก ซ่ึงแสดงเลขชดุ
ตัวละครบนเวที

แสดงช่อื ภาพพ้ืนหลงั เวที
ถ้าตอ้ งการใหแ้ สดงชอ่ื ภาพพ้ืนหลงั เวที ให้คลกิ ที่ช่องสเี่ หลี่ยม
จะปรากฏเคร่ืองหมายถกู ซ่ึงจะแสดง
ชือ่ ภาพพน้ื หลงั บนเวที

แสดงขนาดตัวละคร
ถา้ ตอ้ งการใหแ้ สดงคา่ ขนาดตัวละครบนเวที ให้คลิกทชี่ ่อง
สี่เหล่ียมจะปรากฏเคร่ืองหมายถูก

เปลีย่ นภาพพ้ืนหลงั เวทีเป็นภาพถดั ไปทมี่ อี ยใู่ นรายการ

180 เอกสารประกอบการอบรมครู การจดั การเรียนรู้สะเต็มด้วยการเขยี นโปรแกรม Scratch

กลมุ่ บลอ็ ก Sound

กลุม่ บล็อก Sound ท�ำงานเกย่ี วกบั การแสดงเสยี งต่างๆ ซง่ึ อาจเปน็ เสยี งจากไฟลท์ ่มี ีอยู่ หรือไฟล์
เสยี งที่บนั ทึกโดยเครอื่ งมอื บนั ทึกเสียง (Sound Recorder) ซ่งึ อยูใ่ นโปรแกรม Scratch ไฟล์เสียงจะมีส่วน
ขยายเป็น .wav หรือ .mp3 นอกจากน้ี ยงั มีบล็อกทส่ี ามารถกำ� หนดเสียงของเครอ่ื งดนตรี ชนิตตา่ งๆ ได้
บล็อกในกลมุ่ บล็อก Sound มีดังน้ี

บลอ็ ก ตัวละคร เวท ี ความหมาย

เรม่ิ เลน่ เสียงทีร่ ะบุ แล้วท�ำคำ� สง่ั ถดั ไปทันที

เรม่ิ เลน่ เสียงท่ีระบุ จนกระทง่ั จบแล้วจึงทำ� ค�ำส่งั ถดั ไป

หยุดเสียงท้งั หมดที่กำ� ลงั เล่นอยู่ • ภาคผนวก
เลน่ เสียงเคร่ืองตี โดยมีประเภทของเครือ่ งตีชนดิ ตา่ งๆ
ให้เลอื กได้จำ� นวน 18 ชนดิ รวมทัง้ กำ� หนดจงั หวะในการเลน่
เสยี งแตล่ ะครง้ั ได้
หยุดพักเสยี ง ตามจังหวะทกี่ ำ� หนด

เลน่ เสียงโนต้ ดนตรี (โด เร มี …) มีค่าใหเ้ ลอื กได้ 25 เสียง
(48-72) และก�ำหนดจังหวะในการเลน่ เสียงได้
ก�ำหนดชนิดของเครอ่ื งดนตรีชนิดต่างๆ โดยสามารถเลือก
ชนิดของเครือ่ งดนตรีได้ 21 ชนิด

เพ่ิมหรือลดระดบั ความดงั ของเสยี ง

ก�ำหนดความดังของเสยี งเปน็ เปอรเ์ ซ็นต์
แสดงความดงั ของเสยี ง ถ้าตอ้ งการให้แสดงคา่ ความดงั
ของเสียง ให้คลกิ ที่ช่องสี่เหลยี่ มจะปรากฏเครือ่ งหมายถูก

เพ่มิ หรือลดจังหวะของเสียง

กำ� หนดจงั หวะความเร็วของเสยี งตอ่ นาที

แสดงจงั หวะความเร็วของเสียง
ถา้ ตอ้ งการให้แสดงคา่ จังหวะความเร็วของเสียง ให้คลิกท่ชี อ่ ง
สเ่ี หลย่ี มจะปรากฏเคร่อื งหมายถูก 

สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 181

กลมุ่ บลอ็ ก Pen

กลุ่มบล็อก Pen มีบลอ็ กคำ� ส่ังที่ท�ำงานเสมือนกับตัวละครมปี ากกาท่ชี ่วยในการวาดรูปตดิ อยดู่ ้วย
โดยสามารถก�ำหนดลักษณะปากกาได้ เช่น ก�ำหนดสี ขนาดเส้น การยกปากกา การวางปากกา บล็อก
ในกลุ่มบล็อก Pen มดี งั นี้

บล็อก ตวั ละคร เวท ี ความหมาย

ลา้ งภาพวาดทเี่ กิดจากค�ำส่ังในกลุ่มบล็อก Pen

ประทบั ตราตัวละคร ทำ� ให้เกิดรปู ของตัวละครถูกประทบั
ติดอยู่บนเวทอี ย่างถาวร

วางปากกาลงบนพ้นื เวที มผี ลให้เกิดเส้นที่ถกู วาดตาม
การเคลื่อนที่ของตวั ละคร

ยกปากกาขน้ึ มีผลใหไ้ มม่ กี ารวาดเสน้ ตามการเคล่ือนท่ี
ของตัวละคร

กำ� หนดสีปากกา สามารถคลกิ เลอื กสไี ด้

เพิ่มหรอื ลดคา่ สีปากกา
กำ� หนดสีปากกา โดยระบุค่าสเี ปน็ ตวั เลข

เพม่ิ หรอื ลดเฉดสปี ากกา

ก�ำหนดเฉดสีของปากกา โดยระบุค่าเฉดสเี ปน็ ตวั เลข

เพม่ิ หรือลดขนาดของปากกา
ก�ำหนดขนาดปากกา โดยระบขุ นาดเปน็ ตวั เลข

182 เอกสารประกอบการอบรมครู การจัดการเรียนรู้สะเตม็ ดว้ ยการเขยี นโปรแกรม Scratch

กลุ่มบลอ็ ก Data

กลมุ่ บลอ็ ก Data มบี ลอ็ กคำ� สงั่ ทใ่ี ชใ้ นการดำ� เนนิ การตา่ งๆ กบั ตวั แปร ทง้ั ตวั แปรเดย่ี ว (variable)
และรายการ (list) เมอื่ เรมิ่ ตน้ จะมเี พยี งแคป่ มุ่ สำ� หรบั ใหส้ รา้ งตวั แปร หรอื รายการ เทา่ นนั้ หลงั จากสรา้ งตวั แปร
หรอื รายการแลว้ บล็อกค�ำสัง่ ท่เี กี่ยวขอ้ งจึงจะปรากฏใหใ้ ช้งานได้ บลอ็ กในกลมุ่ บล็อก Data มดี ังนี้

บล็อก ตวั ละคร เวท ี ความหมาย

สรา้ งตวั แปรใหม่

แสดงช่อื และค่าของตวั แปรบนเวที ตัวอยา่ ง ตัวแปรชื่อ

กำ� หนดคา่ ใหก้ บั ตวั แปร

เพิม่ คา่ ของตัวแปรท่กี �ำหนดขึ้นจากค่าเดมิ อกี 1

สงั่ ให้แสดงชือ่ และคา่ ของตัวแปรบนเวที • ภาคผนวก

สั่งให้ซ่อนช่อื และค่าของตัวแปรบนเวที
เปลีย่ นช่อื ตัวแปร และลบตัวแปร สามารถท�ำได้โดยคลกิ เมาส์
ขวาทีบ่ ลอ็ กชือ่ ตัวแปร แล้วเลือก rename variable หรอื
delete variable ตามลำ� ดบั
สรา้ งรายการใหม่
แสดงชอื่ และคา่ ของรายการบนเวที ตวั อยา่ ง
รายการช่ือ
เพมิ่ ขอ้ มลู (item) เข้าไปต่อทา้ ยขอ้ มลู ตัวสดุ ทา้ ยในรายการ

ลบขอ้ มูลล�ำดับท่ีระบอุ อกจากรายการ โดยขอ้ มลู ทกุ ตวั ตง้ั แต่
ลำ� ดับทถี่ กู ลบ จะถกู เล่ือนไปหน่งึ ต�ำแหน่ง
แทรกข้อมลู เขา้ ไปทตี่ ำ� แหนง่ ทร่ี ะบุในรายการ โดยข้อมลู ทกุ ตวั
ต้งั แต่ลำ� ดับที่ถกู แทรก จะถูกเลอื่ นไปหนงึ่ ตำ� แหน่ง
นำ� ขอ้ มลู ใหม่ ไปแทนท่ขี อ้ มูลทีอ่ ยู่ในตำ� แหนง่ ท่ีระบใุ นรายการ
โดยขอ้ มูลเดิมจะสูญหายไป
ใหค้ ่าข้อมูลในต�ำแหน่งทีร่ ะบุของรายการ

แสดงจำ� นวนขอ้ มลู ทีม่ ใี นรายการ

สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 183

บลอ็ ก ตัวละคร เวที ความหมาย

เงอ่ื นไขในการตรวจสอบวา่ มีข้อมลู ที่ระบุ ถูกเกบ็ อยใู่ นรายการ
หรอื ไม่ ถา้ มจี ะให้คา่ เป็นจรงิ ถา้ ไมม่ จี ะใหค้ า่ เป็นเทจ็
ส่ังใหแ้ สดงชอื่ และคา่ ของรายการบนเวที

ส่งั ให้ซอ่ นชอ่ื และคา่ ของรายการบนเวที
ลบรายการ และลบบลอ็ กค�ำสงั่ ต่างๆ ทเ่ี กี่ยวกบั รายการบ
โดยคลกิ เมาส์ขวาทบี่ ลอ็ กชอ่ื รายการ แล้วเลอื ก delete list

กลุ่มบล็อก Events

กลุม่ บล็อก Events มบี ลอ็ กคำ� สง่ั ท่ีใช้จดั การเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกดิ ขึน้ ขณะที่สคริปต์กำ� ลังท�ำงาน
รวมถงึ การเร่ิมท�ำ และการหยดุ ทำ� งานของสครปิ ตด์ ้วย บลอ็ กในกลมุ่ บล็อก Events มีดงั นี้

บลอ็ ก ตวั ละคร เวที ความหมาย

เริม่ ต้นทำ� งานตามบล็อกคำ� สั่งท่ีอยู่ตอ่ จากบล็อกนี้
เมอื่ คลกิ ท่ี 

เร่มิ ต้นทำ� งานตามบล็อกคำ� สงั่ ทอี่ ยู่ต่อจากบลอ็ กนี้ เมอ่ื แปน้
ทร่ี ะบถุ กู กด
เริ่มต้นทำ� งานตามบลอ็ กคำ� สง่ั ท่อี ยู่ตอ่ จากบลอ็ กน้ี
เมื่อตัวละครนถี้ กู คลกิ
เริม่ ตน้ ทำ� งานตามบลอ็ กคำ� สั่งที่อยู่ต่อจากบล็อกนี้ เมอ่ื พน้ื หลัง
ของเวทที ่ีระบถุ กู คลิก
เร่ิมต้นท�ำงานตามบล็อกค�ำสั่งทอี่ ยตู่ ่อจากบลอ็ กน้ี เมอ่ื คา่
ท่รี ะบุเปน็ ไปตามเง่ือนไขท่ีกำ� หนด โดยสามารถเลือกค่า
ได้จาก loudness, timer หรือ video motion

เรม่ิ ต้นทำ� งานตามบลอ็ กคำ� สง่ั ทีอ่ ยู่ตอ่ จากบล็อกน้ี เมอ่ื ไดร้ ับ
สารท่รี ะบุ

กระจายสาร (ตามชอ่ื สารทเ่ี ลอื ก) ไปยงั ทกุ ตัวละครและเวที

กระจายสารออกไป ผู้ส่งจะหยุดและท�ำค�ำส่ังถดั ไปก็ตอ่ เมอ่ื
ผูร้ ับสาร (ตวั ละครหรือเวที) ทุกตวั ท�ำงานตามบล็อกคำ� สงั่
ของตนเองจนเสรจ็ สน้ิ

184 เอกสารประกอบการอบรมครู การจดั การเรียนรู้สะเต็มด้วยการเขยี นโปรแกรม Scratch

กลมุ่ บลอ็ ก Control

กลุ่มบล็อก Control มีบล็อกค�ำสั่งที่ใช้ควบคุมทิศทางการท�ำงานของสคริปต์ การวนท�ำบล็อกค�ำ
สัง่ ซำ้� ๆ การเลอื กทำ� บล็อกคำ� สั่งตามเงอ่ื นไข บล็อกในกลุ่มบลอ็ ก Control มดี ังน้ี

บล็อก ตวั ละคร เวที ความหมาย

หยดุ รอเปน็ ระยะเวลา 1 วินาที กอ่ นที่จะท�ำบลอ็ กคำ� ส่งั ถดั ไป

ทำ� คำ� ส่ังภายในบล็อกนซี้ �ำ้ เปน็ จำ� นวนคร้งั ท่ีระบุ ตวั อยา่ งทำ� ซำ้�
10 คร้ัง แลว้ จงึ จะท�ำงานในบล็อกค�ำสง่ั ถดั ไป

ทำ� ค�ำส่ังภายในบล็อกน้ีซ�้ำไปเรอื่ ยๆ

ทำ� คำ� ส่งั ภายในบลอ็ ก if ถา้ เงือ่ นไขทก่ี ำ� หนดหลงั if เป็นจรงิ
แต่ถ้าเง่ือนไขเป็นเท็จ ก็จะขา้ มค�ำส่งั ท้งั หมดทีอ่ ย่ใู นบลอ็ กไป

ทำ� คำ� สั่งภายในบลอ็ ก it ถ้าเง่อื นไขท่กี �ำหนดหลงั if เป็นจริง • ภาคผนวก
แต่ถ้าเงอ่ื นไขเปน็ เทจ็ จะท�ำคำ� สง่ั ภายในบลอ็ ก else

หยดุ รอเวลา จนกระทัง่ เงอื่ นไขหลัง until เปน็ จริง จึงจะ
ทำ� ค�ำสง่ั ต่อไป
ทำ� ค�ำสั่งภายในบล็อกซำ�้ ไปเรอ่ื ยๆ ถา้ เงือ่ นไขท่ีก�ำหนดหลัง
until เป็นเท็จ และขา้ มไปท�ำคำ� ส่ังถัดไปถ้าเงือ่ นไขทก่ี ำ� หนด
หลงั until เป็นจรงิ
หยดุ การทำ� งานของสคริปต์ โดยสามารถเลอื ก
• all เพ่ือใหห้ ยดุ การทำ� งานสคริปต์ท้งั หมด
• this script เพ่ือให้หยดุ การท�ำงานเฉพาะสคริปตท์ ่ีมีบล็อก
stop นอ้ี ยู่
• other scripts in sprite เพ่ือให้หยดุ การท�ำงานเฉพาะ
สคริปตอ์ ่ืนๆ ของตวั ละครตวั น้ี
เรมิ่ ตน้ ท�ำงานตามบล็อกคำ� ส่งั ทอ่ี ยู่ตอ่ จากบล็อกนี้
เม่อื ตัวละครน้ถี ูกสร้างขนึ้ ด้วยการโคลน

สร้างตวั ละครโคลนเพ่มิ ขึ้น 1 ตัว จากตวั ละครน้ี
ลบตัวละครโคลน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 185

กลุ่มบลอ็ ก Sensing

กลุ่มบล็อก Sensing มีบล็อกค�ำสั่งท่ีใช้ตรวจสอบการรับรู้ต่างๆ เช่น การสัมผัส เสียง ระยะเวลา
บล็อกในกล่มุ บล็อก Sensing มดี ังนี้

บลอ็ ก ตัวละคร เวที ความหมาย

ตรวจสอบว่าตวั ละครนน้ั สมั ผัสกบั ตวั ช้เี มาส์ ขอบเวที
หรือตวั ละครอนื่ หรือไม่

ตรวจสอบว่าตัวละครนัน้ สมั ผัสกบั สีทกี่ �ำหนดหรือไม่

ตรวจสอบวา่ สีทีก่ ำ� หนดของตวั ละคร สมั ผสั กบั สที ตี่ ้องการหรอื ไม่

ระยะทางระหวา่ งตัวชเี้ มาส์ถึงตัวละคร
ถามค�ำถามท่กี �ำหนด แล้วรอคำ� ตอบ
ค�ำตอบทีผ่ ูใ้ ชก้ รอก จากค�ำถาม ask (สามารถคลิกท่ีช่อง
เพอื่ แสดงค่าคำ� ตอบบนเวที)
ตรวจสอบการกดแปน้ พมิ พ์บนคยี ์บอร์ด

ตรวจสอบเมาส์วา่ ถูกคลิกหรือไม่

ตำ� แหน่งตวั ช้ีเมาสต์ ามแนวแกน x

ตำ� แหนง่ ตัวชีเ้ มาส์ตามแนวแกน y

ระดบั ความดงั ของเสียงที่รบั ไดจ้ ากไมโครโฟน มีค่าในชว่ ง 1 ถงึ
100 (สามารถคลิกท่ชี อ่ งเพือ่ ให้แสดงค่าระดับของเสียงบนเวที)
ก�ำหนดให้ตรวจจับ ความเคลื่อนไหว (motion) หรือทศิ ทาง
(direction) ของภาพท่จี ับได้จากกลอ้ งวีดิโอ โดยสามารถ
เลอื กขนาดของพน้ื ทต่ี รวจจบั วา่ จะใหเ้ ปน็ พนื้ ทที่ มี่ ขี อบเขตเทา่ กบั
ขอบเขตของตวั ละคร (this sprite) ทส่ี ครปิ ตน์ รี้ นั อยู่ หรอื เปน็ พน้ื ท่ี
ของทงั้ เวที (Stage)
ควบคมุ การท�ำงานของกลอ้ งวีดโิ อ โดย
• on เปน็ การเปิดการทำ� งาน
• off เปน็ การปิดการทำ� งาน
• on-flipped เปน็ การเปดิ การท�ำงานจับภาพแบบกลับดา้ น
กำ� หนดความโปร่งใสของภาพท่ีกล้องวีดิโอจบั ได้ โดย 0%
เป็นภาพทึบ และ 100% เปน็ ภาพโปรง่ ใส (ไมเ่ หน็ ภาพเลย)

186 เอกสารประกอบการอบรมครู การจดั การเรียนรู้สะเตม็ ดว้ ยการเขยี นโปรแกรม Scratch

บล็อก ตวั ละคร เวท ี ความหมาย

แสดงเวลาเป็นวินาทีบนเวที

กำ� หนดเวลาของตัวนบั ให้กลับไปเรม่ิ ที่ 0 • ภาคผนวก
ขอ้ มลู ตวั ละคร เชน่ ตำ� แหน่งตามแนวแกน x, ต�ำแหน่งตาม
แนวแกน y, มุม, ลำ� ดับชดุ ตัวละคร, ขนาด, ระดับความดัง
ของเสียง
แสดงเวลาปัจจบุ ันบนเวทใี นหนว่ ยต่างๆ ดงั นี้
• year บอกปี
• month บอกเดือน
• date บอกวันที่
• day of week บอกวนั ในอาทติ ย์ (1=อาทติ ย์, 2=จนั ทร์, …)
• hour บอกชั่วโมง
• minute บอกนาที
• second บอกวนิ าที
คา่ ของจำ� นวนวนั นบั ต้งั แต่วนั ท่ี 1 มกราคม ปี ค.ศ. 2000

ช่ือผู้ใชท้ กี่ �ำลังใช้งานสครปิ ตน์ ้ีอยู่ (กรณใี ช้ Scratch
online เท่าน้ัน)
ตรวจสอบว่าระดบั เสียงท่ีไมโครโฟนจบั ได้สงู กวา่ 30 หรอื ไม่
ในรปู ค่าความจริง (True) หรือ เทจ็ (False)
คา่ ทไ่ี ด้จากอปุ กรณ์ตรวจจบั ต่างๆ ท่รี ะบุ ซ่งึ จะตอ้ งใชง้ านร่วม
กับอุปกรณ์เสรมิ

ตรวจสอบการกดปมุ่ หรอื การเชอื่ มตอ่ อปุ กรณ์ตรวจจับ

สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 187

กลุม่ บล็อก Operators

กล่มุ บล็อก Operators มีบล็อกค�ำสัง่ ทเ่ี ปน็ ตัวดำ� เนนิ การตา่ งๆ ทง้ั ดา้ นค�ำนวณ เปรียบเทยี บ และ
ตรรกะ ส�ำหรบั ใชร้ ่วมกบั บล็อกคำ� สง่ั ที่มกี ารกำ� หนดเง่ือนไข บลอ็ กในกลุ่มบล็อก Operators มดี ังน้ี

บลอ็ ก ตวั ละคร เวท ี ความหมาย

ตวั ด�ำเนินการบวก

ตวั ดำ� เนินการลบ

ตัวดำ� เนนิ การคูณ

ตัวดำ� เนนิ การหาร

สุ่มเลขจำ� นวนเต็มในชว่ งทรี่ ะบุ
ตวั ด�ำเนนิ การเปรียบเทยี บ ใหค้ า่ เปน็ จรงิ ถา้ คา่ แรก น้อยกวา่
คา่ หลัง

ตัวดำ� เนนิ การเปรยี บเทียบ ใหค้ า่ เป็นจริง ถ้าค่าทงั้ สองเท่ากัน

ตวั ด�ำเนินการเปรียบเทียบ ให้ค่าเป็นจรงิ ถา้ ค่าแรก
มากกว่าคา่ หลงั

ตวั ดำ� เนนิ การทางตรรกะ “และ” (and)

ตัวด�ำเนนิ การทางตรรกะ “หรือ” (or)

ตวั ด�ำเนนิ การทางตรรกะ “นิเสธ” (not)

ใหค้ า่ ของการเชอื่ มข้อความสองขอ้ ความเข้าด้วยกัน
โดยขอ้ ความท่ีกำ� หนดอาจอยูใ่ นรูปของตวั แปรกไ็ ด้
ใหค้ า่ อกั ขระจากขอ้ ความ ณ ตำ� แหน่งท่รี ะบุ

ให้ค่าจ�ำนวนอกั ขระของขอ้ ความทก่ี �ำหนด

ตัวดำ� เนนิ การหารเอาเศษ (modulo)

ปัดเศษคา่ ตวั เลข ให้เปน็ จำ� นวนเตม็
หาค่าฟังก์ชันทางคณติ ศาสตรข์ องตัวเลขทกี่ �ำหนด โดยฟังกช์ นั
ทม่ี ใี ห้เลือก ไดแ้ ก่ abs, sqrt, sin, cos, tan, asin, acos,
atan, ln, log, e^ และ 10^

188 เอกสารประกอบการอบรมครู การจัดการเรยี นรสู้ ะเต็มดว้ ยการเขยี นโปรแกรม Scratch

กลุ่มบลอ็ ก More Blocks

กลุ่มบล็อก More Blocks เปน็ บลอ็ กค�ำสงั่ ทใี่ ชส้ รา้ งบลอ็ กเพ่ิมเตมิ ในรูปของฟังก์ชนั หรือเพิ่มบอรด์
ขยายความสามารถในการตรวจสอบการรบั รู้ บล็อกในกลุม่ บล็อก More Blocks มีดังนี้

บลอ็ ก ตัวละคร เวที ความหมาย

สร้างเพิม่ เตมิ ในรปู ของฟังก์ขัน

เพิม่ บอรด์ ขยายความสามารถในการตรวจสอบการรบั รู้

• ภาคผนวก

สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) 189