The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by isv, 2022-01-21 05:20:29

277_FEBRUARY_22

2 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ
Φρουτονέα


Μηνιαίο.Περιοδικό Εξώφυλλο:
ΤΕΥΧΟΣ.277./.ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ.2022 Άρης Μπετχαβάς
ISSN.1108-294
ΤΙΜΗ.ΤΕΥΧΟΥΣ.6,67€
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ.6,.183.45.
ΜΟΣΧΑΤΟ
ΤΗΛ.:.210 4812212
ΤΗΛ..&.FAX:.210 4827089
E-mail: [email protected]
www.froutonea.gr

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
Γ..ΟΡΦΑΝΟΥ.&.ΣΙΑ.Ο.Ε.
ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ.ΟΡΦΑΝΟΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
.ΑΝΝΑ.ΜΑΚΡΥΓΙΩΡΓΟΥ
ΦΩΤΗΣ.ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΣ
DTP
ΓΙΩΡΓΟΣ.ΒΕΡΓΟΥΛΙΑΔΗΣ
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ
ΧΡΙΣΤΙΝΑ.ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ 04
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΑΡΤΙΟΝ ΣΟΥΛΑΚΟΣ A.Ε.
Γραφικές.Τέχνες.-.Προϊόντα.Συσκευασίας
Θέμιδος.25,.18233.Αγ..Ιωάννης.Ρέντης
[email protected] - www.soulakos.gr
Τηλ..210 4831 792 40
Τα.ενυπόγραφα.άρθρα.δεν.εκφράζουν. 14
υποχρεωτικά.τη.γνώμη.του.περιοδικού.. 33
Απαγορεύεται.η.αναδημοσίευση.ή.η.αναπαραγωγή.
ύλης.χωρίς.προηγούμενη.άδεια.του.εκδότη.
ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΕΤΟΥΣ
(12 ΤΕΥΧΗ) 80 €
ΔΙΑΦΗΜΙΖΟΜΕΝΟΙ
ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ
ΕΠΩΝΥΜΙΑ ............. ΣΕΛΙΔΑ 36
MENELAOS FRESH.2Η.ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
ΤΕΧ ..........................................................1
ΑΡΤΙΟΝ.ΣΟΥΛΑΚΟΣ ...........................3
TUV HELLAS .................................6&7
ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ ...................................11
FRESH POINT ...................................13
EUROCHEM .......................................21 44 56
PREPAC .....................................17 & 25
AΣΕΠΟΠ.ΤΥΡΝΑΒΟΥ ......................29
FOOD IN ..............................................31
ΑLFA.COOL/ISOFRUIT ...................37
KIKU .....................................................39
SOULIS ................................................43 περιεχόμενα
KOYNTΟΥΡΑ .....................................45
ΣΠΥΡΟΥ...............................................47
SYNGENTA ........................................49
GRINN ..................................................53
K+S .......................................................57 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ Μήλα-Αχλάδια: Τα.αποθέματα
VELTIA LABS .....................................59 Γεράσιμος Λαζαρής, Γενικός Σύμβουλος του.Δεκεμβρίου.από.την.WAPA
QMSCERT ...........................................63 Ο.Ε.Υ. Β’ της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Ακτινίδια:.Με.χαμηλές.τιμές.συνεχίζεται.
NOVACERT ........................................67 Λονδίνο:.Οι.Έλληνες.εξαγωγείς.πρέπει. η.απορρόφηση
EUROCERT.........................................69 να.είναι.έτοιμοι.για.αυστηροποίηση.των.διαδικα- Πιπεριές:.Ο.ελληνικός.κλάδος.παραμένει.
ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ........................................71
PROTYPON ........................................73 σιών.εξαγωγών.προς.το.Ηνωμένο.Βασίλειο προσηλωμένος.στις.παραδοσιακές.επιλογές
PROACTIVE........................................75 Freskon:.Στις.12-14.Μαΐου.2022. Ξηροί καρποί:.Αμύγδαλα.και.καρύδια.
ΣΥΝΕΔΡΙΟ.ΡΟΔΑΚΙΝΟΥ .................79 στη.Θεσσαλονίκη στην.κορυφή.της.λίστας.των.φυτεύσεων
ΗΕLLAGRO .............3Η.ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
FRESKON ................ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ
ΠΟΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΙΚΑ
Πορτοκάλια:.Σε.χαμηλές.πτήσεις.έως.τώρα Isofruit: Μετασυλλεκτική.διαχείριση.
Μανταρίνια:.Ήταν.μια.καλή.χρονιά. των.σελινόριζων
για.τις.Kλημεντίνες.και.τα.Nόβα


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



4 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ







ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ;





Στο σημερινό μας άρθρο θα επανέλθουμε για ακόμα μια φορά στο θέμα «ελληνική παραγω-
γή και οργανώσεις παραγωγών», παίρνοντας αφορμή από την πρόσφατη αξιόλογη έκδοση
της Gaia Επιχειρείν, η οποία δημοσιεύει τα πρακτικά του Ψηφιακού Εργαστηρίου που έγινε
τον Μάιο του 2021 με θέμα τις οργανώσεις παραγωγών και γιατί αυτές είναι ένα εργαλείο
βιωσιμότητας για τους παραγωγούς και τον πρωτογενή τομέα.


λει.να.συμμετάσχει.σε.ομάδες.και.συνεται-
ρισμούς,.παρότι.αναγνωρίζει.τα.οφέλη.που.
απορρέουν.από.αυτά.τα.συλλογικά.σχήματα,.
για.λόγους.που.δεν.έχουν.καμιά.λογική.εξή-
γηση.και.χρειάζεται.ένας.ψυχολόγος.για.να.
μας.τους.εξηγήσει..
Δηλαδή. απλά. δεν. θέλουν. τα. συλλογικά.
σχήματα.

Έλλειψη στρατηγικής
ή πολιτικής βούλησης;
Με.βάση.τα.στοιχεία.που.έχουμε.στην.διά-
θεση.μας,.εκτιμούμε.ότι.λόγω.του.χαμηλού.
ποσοστού.που.έχουμε.ως.χώρα.στις.Ο.Π.,.χά-
νονται.κάθε.χρόνο.πάνω.από.100.εκατομ-
μύρια.ευρώ.από.κοινοτικούς.πόρους,.και.θα.
μπορούσαμε.έτσι.να.καταθέτουμε.πάνω.200.
εκατομμύρια.ευρώ.επιχειρησιακών.προγραμ-
εκαετίες.τώρα,.σε.πολλά.και.διάφορα. και.λαχανικών,.είμαστε.βέβαιοι.ότι.σήμερα.θα. μάτων.
Δρεπορτάζ.μας.τα.οποία.έχουν.δημοσιευ- είμαστε.ακόμα.ποιο.χαμηλά.και.από.το.10%. Αντίθετα,.η.Ισπανία.και.η.Ιταλία.κάθε.χρό-
τεί.στις.σελίδες.του.περιοδικού.μας,.έχουμε. καθώς.τα.στοιχεία.αυτά.έχουν.ως.έτος.ανα- νο.μέσω.των.επιχειρησιακών.προγραμμάτων.
αναφερθεί.στην.αναγκαιότητα.οι.παραγωγοί. φοράς.το.2019. που.καταθέτουν.επενδύουν.πολλά.εκατομ-
να.συνεργαστούν.και.να.δημιουργήσουν.ομά- μύρια.ευρώ.στον.προγραμματισμό.της.παρα-
δες.παραγωγών. Οι αιτίες γωγής,.στην.βελτίωση.της.ποιότητας.και.της.
Είναι.πολλά.τα.οφέλη.για.τον.τομέα.των. Γιατί.όμως.οι.Έλληνες.παραγωγοί.δεν.θέ- εμπορίας,.στο.περιβάλλον.ή.ακόμα.στην.δια-
φρέσκων.φρούτων.και.λαχανικών.από.το.να. λουν.να.οργανωθούν;.Μήπως.δεν.έχουν.ενη- χείριση.των.κρίσεων.
οργανωθούν.οι.παραγωγοί.σε.ομάδες,.γιατί. μερωθεί.για.τα.οφέλη.από.την.δημιουργία. Το.θέμα.είναι.εάν.μπορεί.να.αναστραφεί.αυ-
μόνο.έτσι.και.σε.συνεργασία.με.τους.ιδιώτες. Ο.Π..ή.φταίει.κάτι.άλλο;. τή.η.κατάσταση.και.με.ποιον.τρόπο.
διακινητές.μπορεί.ο.πρωτογενής.τομέας.να. Κατά.την.άποψη.μας.το.μόνο.που.δεν.μπο- Κατά.την.άποψη.μας,.όλα.αλλάζουν.αρκεί.
παραμείνει.βιώσιμος.και.τα.επόμενα.χρόνια. ρούμε.να.ισχυριστούμε.είναι.ότι.υπάρχει.έλ- να.το.θέλει.κάποιος.
Ποια.είναι.όμως.η.σημερινή.κατάσταση.με. λειψη.ενημέρωσης..Οι.αιτίες.είναι.πολλές.και. Θέλει.η.Πολιτεία.να.αλλάξει.αυτή.η.κατά-
τις.ομάδες.παραγωγών.στα.φρέσκα.φρούτα. ας.αναφέρουμε.ενδεικτικά.ορισμένες.από.αυ- σταση. στον. παραγωγικό. τομέα. ή. απλά. τις.
και.λαχανικά.στη.χώρα.μας;. τές. αρκεί.να.υπερθεματίζει.με.πύρινους.λόγους.
Από.τον.πίνακα.που.παραθέτουμε,.βλέπου- Μια.μερίδα.παραγωγών.θέτουν.ως.προ- υπέρ.των.συλλογικών.σχημάτων.στα.διάφο-
με.ότι.μέσα.από.τις.ομάδες.παραγωγών.διακι- τεραιότητα.να.πουλάνε.τα.προϊόντα.τους.χω- ρα.συνέδρια;.
νείται.μόνο.το.10%.της.εμπορευθείσας.αξίας. ρίς.παραστατικά,.άλλοι.θέλουν.να.πληρώνο- Εδώ.και.πολλά.χρόνια,.μέσω.των.σελί-
των.οπωροκηπευτικών,.όταν.οι.Ισπανοί.εί- νται.αμέσως,.κάτι.που.μια.ομάδα.παραγωγών. δων. του. περιοδικού. μας. έχουμε. προτείνει.
ναι.στο.71%.και.οι.Ιταλοί.στο.68%,.ενώ.στην. αδυνατεί,.άλλοι.έχουν.ισχυρούς.δεσμούς.με. ότι.η.Πολιτεία.μέσω.φορολογικών.μέτρων,.
πρώτη.θέση.βρίσκονται.οι.Τσέχοι.με.84%.και. τους.ιδιώτες.διακινητές.και.ως.εκ.τούτου.δεν. (όπως.π.χ..φορολογία.των.παραγωγών.που.
ο.Μ.Ο.των.χωρών.της.Ε.Ε..βρίσκεται.στο.34%.. είναι.εύκολο.να.διακόψουν.τους.δεσμούς.αυ- διακινούν.τα.προϊόντα.τους.μέσω.των.ομά-
Η.θέση.λοιπόν.της.χώρας.μας.είναι.τραγι- τούς,.ή.ακόμα.και.τις.δεσμεύσεις.που.έχουν. δων.παραγωγών.στο.8%.χωρίς.κλίμακες.και.
κή.και.γνωρίζοντας.αρκετά.καλά.τα.δρώμενα. αναλάβει.προς.τον.ιδιώτη.διακινητή..Επιπλέ- προϋποθέσεις).αλλά.και.αναπτυξιακών.κινή-
στον.εγχώριο.τομέα.των.φρέσκων.φρούτων. ον,.μια.μεγάλη.μερίδα.παραγωγών.δεν.θέ- τρων.μπορεί.να.αναστρέψει.την.κατάσταση.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

Πηγή: Ετήσια έκθεση Ευρωπαϊκής
Επιτροπής για τα οπωροκηπευτικά,
2018 (Ιανουάριος 2021)
Επεξεργασία: Gaia ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ


















και.να.δημιουργηθούν.πολλές.ακόμα.ομάδες. πολλές.δεκαετίες.με.πολλούς.Ευρωπαίους. Για.να.επιτευχθεί.αυτό,.χρειάζονται.ισχυρά.κί-
παραγωγών.στην.χώρα.μας.και.έτσι.να.πλη- διακινητές.και.δεν.μπορούμε.αυτό.να.το.πα- νητρα.από.την.Πολιτεία,.αλλά.και.οι.παραγω-
σιάσουμε.τον.Μ.Ο..της.Ε.Ε. ραβλέψουμε.και.να.το.γκρεμίσουμε..Αντίθε- γοί.πρέπει.να.βάλλουν.στην.άκρη.τα.διάφορα.
Προς.αυτή.την.κατεύθυνση.πρέπει.ακόμα. τα,.αυτό.που.χρειάζεται.είναι.να.υπάρξει.μια. προσχήματα.που.συχνά.επικαλούνται.για.να.
να.αλλάξουν.και.οι.προϋποθέσεις.για.την.ανα- συνεργασία.με.τον.ιδιωτικό.τομέα,.και.να.βρε- μην.συμμετέχουν.σε.συλλογικά.σχήματα.και,.
γνώριση.των.ομάδων.παραγωγών.και.να.δο- θεί.η.χρυσή.τομή.που.θα.αφήσει.και.τα.δύο.μέ- προπάντων,.να.σταματήσουν.να.είναι.απαθείς.
θεί.έμφαση.στον.τζίρο.που.θα.έχουν.τα.συλ- ρη,.παραγωγούς.και.διακινητές.δηλαδή,.κερ- και.αδιάφοροι,.λες.και.όλα.θα.αλλάξουν.ένα.
λογικά.σχήματα.και.όχι.τόσο.στον.αριθμό.των. δισμένα..Δεν.είναι.δα.και.πολύ.δύσκολο.αυτό,. πρωινό.με.ένα.μαγικό.τρόπο..
παραγωγών.που.τα.συγκροτούν. αρκεί.να.πρυτανεύσει.η.λογική.ότι.η.«αγορά. Τα.θαύματα.στις.μέρες.μας.γίνονται.μόνο.με.
μας.δείχνει.τι.θα.πράξουμε»,.και.όχι.το.αντί- δουλεία.και.προσπάθεια.και,.κυρίως,.με.άλ-
Χρειάζονται συνεργασίες στροφο. λα.μυαλά..Ας.αφήσουμε.λοιπόν.πίσω.μας.τα.
Στην.χάραξη.στρατηγικής.για.την.δημιουρ- «καμένα.μυαλά».και.ας.πάμε.όλοι.μαζί,.Πο-
γία.ομάδων.παραγωγών.πρέπει.να.ληφθεί. Εν κατακλείδι λιτεία.και.παραγωγοί.να.φτιάξουμε.καλύτε-
υπόψη.ότι.ο.ιδιωτικός.τομέας,.ο.οποίος.διακι- Όπως.είδαμε,.για.να.είναι.βιώσιμος.ο.πα- ρες.συνθήκες.εργασίας.και.μια.άλλη.ποιότη-
νεί.το.90%.της.εμπορευθείσας.αξίας.των.φρέ- ραγωγικός.τομέας,.μεταξύ.των.άλλων.χρει- τα.ζωής,.στους.παραγωγικούς.μας.τόπους..
σκων.φρούτων.και.λαχανικών,.έχει.εδραιώ- άζεται.να.συγκροτηθεί.σε.ομάδες.παραγω- Μας.αξίζει….
σει.ισχυρούς.εμπορικούς.δεσμούς.εδώ.και. γών,.οι.οποίες.να.είναι.βιώσιμες,.και.ισχυρές.. Τάκης Ορφανός


































Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων μελέτης Επιτροπής, Μάιος 2019 Επεξεργασία: Gaia ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ
ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277





8 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ






























ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΑΖΑΡΗΣ
«ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ ΦΡΟΥΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Ο.Ε.Υ. «ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ ΦΡΟΥΤΩΝ
Β’, ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΟΙ
ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΟΙ
ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ
ΓΙΑ ΑΥΣΤΗΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΓΙΑ ΑΥΣΤΗΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
Κύριε Λαζαρή, έναν χρόνο μετά το Brexit κα-
ταγράφονται σημαντικές ανακατατάξεις στη λί-
ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ»
στα των χωρών-προμηθευτών του Ηνωμένου ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ»
Βασιλείου με φρούτα και λαχανικά; Επίσης,
έγιναν τελικά πιο δύσκολες οι διαδικασίες των
εξαγωγών ελληνικών φρούτων και λαχανικών
στο Ηνωμένο Βασίλειο; Τις αλλαγές που έχουν επέλθει στο εμπόριο φρούτων
Έναν.ολόκληρο.χρόνο.μετά.την.εφαρμο-
γή.της.συμφωνίας.εμπορίου.και.συνεργασίας.. και λαχανικών με το Ηνωμένο Βασίλειο έναν χρόνο
Ηνωμένου.Βασιλείου.-.Ευρωπαϊκής.Ένωσης,. μετά το Brexit περιγράφει με συνέντευξη του
καταγράφεται.σε.γενικές.γραμμές..μια.μείω- στα Φρουτονέα ο κ. Γεράσιμος Λαζαρής, Γενικός Σύμβουλος
ση.των.εισαγωγών.από.την.Ε.Ε..και.μία.αύξη-
ση.των.εισαγωγών.από.άλλες.χώρες.σε.σχέ- Ο.Ε.Υ. Β’ στην Πρεσβεία της Ελλάδας στο Λονδίνο.
ση.κυρίως.με.το.2019,.διότι.σε.σχέση.με.το.
2020.η.εξαγωγή.συμπερασμάτων.είναι.περισ- από.την.ελληνική.στατιστική.υπηρεσία,.βλέ- λα.νωπά.αλλά.κυρίως.οι.ως.άνω.μεταβολές.
σότερο.δύσκολη,.λόγω.των.επιπτώσεων.και. πουμε.πως.η.αξία.των.εξαγωγών.ελληνικών. επηρέασαν.το.αποτέλεσμα.το.δεκάμηνο.2021..
της.πανδημίας..Όσον.αφορά.τις..διαδικασίες. φρούτων.και.λαχανικών.στο.Ηνωμένο.Βασί- Μετά.το.2018.διαπιστώνουμε.μία.μεγάλη.στα-
που.απαιτούνται.για.να.εισαχθούν.τα.ελληνικά. λειο.μειώθηκε.στα.28,3.εκατ..ευρώ.από.33,1. διακή.αύξηση.στις.εξαγωγές.πιπεριάς.(2,1.εκ..
και.τα.υπόλοιπα.κοινοτικά.προϊόντα.στο.Ηνω- εκατ..ευρώ,.όπου.είχε.ανέλθει.το.ίδιο.διάστη- λίρες.εξαγωγές.το.10μηνο.2021).και.αντίστοι-
μένο.Βασίλειο,.πράγματι.αυτές.έχουν.αυξη- μα.του.2020. χη.μεγαλύτερη.σταδιακή.μείωση.στις.εξαγω-
θεί,.καθώς.περιλαμβάνουν.τελωνειακούς.και. Πιο.συγκεκριμένα,.η.μείωση.οφείλεται.κυ- γές.αγγουριών.(σχεδόν.αμελητέες.εξαγωγές.
άλλους.ελέγχους,.που.σημαίνει.αύξηση.του. ρίως.στη.μείωση.των.εξαγωγών.σταφυλιών. το.10μηνο.του.2021,.μόνο.0,2.εκ..λίρες).στο.
χρόνου.αλλά.και.του.κόστους.διεκπεραίωσης. που.αποτελούν.περίπου.το.50%.των.ελληνι- Η.Β..από.την.Ελλάδα..Στα.ακτινίδια.επίσης.πη-
των.εισαγωγών. κών.εξαγόμενων.φρέσκων.φρούτων.και.λα- γαίνουμε.αρκετά.καλά.και.ήδη.το.δεκάμηνο.
χανικών.στο.Η.Β..για.τα.οποία.η.μείωση.ανήλ- 2021.φθάσαμε.τα.5.εκ..λίρες.εξαγωγές..Στα.
Μπορείτε να μας δώσετε μερικά στοιχεία για τη θε.στο.19%.(από.17,54.εκ..το.10μηνο.2020. πυρηνόκαρπα. (εξαγωγές. 10μήνου. 2021,. 1.
διαμόρφωση των ελληνικών εξαγωγών φρού- στα. 14,2. εκ.. λίρες. το. αντίστοιχο. διάστημα. εκ..λίρες).είχαμε.μείωση.19%.σε.σχέση.με.το.
των και λαχανικών στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά του.2021)..Επίσης.είχαμε.στις.φράουλες.μία. 10μηνο.2020.
το 2021; μείωση.42%..στο.10μηνο.από.1,63.εκ..λίρες.
Με.βάση.τα.στοιχεία.της.περιόδου.Ιανου- το.2020.στα.0,95.εκ..το.αντίστοιχο.διάστημα. Από 1/7/2022 θα πρέπει η εισαγωγή φρούτων
άριος-Οκτώβριος.2021.που.είναι.διαθέσιμα. του.2021..Υπήρχαν.αυξομειώσεις.και.στα.άλ- και λαχανικών στο Ηνωμένο Βασίλειο να συ-




ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

νοδεύεται από προσκόμιση φυτοϋγειονομικού νή.εφαρμογή.μέχρι.την.οριστικοποίησή.τους.
πιστοποιητικού. Ωστόσο, η εν λόγω ημερομη- και.την.τελική.υπογραφή,.μεταξύ.των.οποί-
νία είναι ήδη αποτέλεσμα μερικών παρατάσεων ων.και.με.χώρες.που.είναι.ανταγωνιστικές.
εφαρμογής αυτού του μέτρου. Είναι δυνατό να στα.φρούτα.και.τα.λαχανικά..Π.χ.έχει.υπογρά-
δοθεί ξανά παράταση; ψει.με..τη.Νέα.Ζηλανδία,.την.Αυστραλία,.πολ-
Σύμφωνα.με.την.Συμφωνία.Εμπορίου.και. λές.χώρες.της.Κεντρικής.και.της.Λατινικής.
Συνεργασίας.Η.Β..–Ε.Ε..,.το.σύνολο.των.δι- Αμερικής,.τη.Βόρεια.Μακεδονία,.την.Αλβα-
αδικασιών.εισαγωγής.στο.Η.Β..θα.μπορού- νία,.την.Τουρκία,.την.Τυνησία,.την.Αίγυπτο,.το.
σε.να.τεθεί.σε.εφαρμογή.από.την.1/1/21..Οι. Ισραήλ,.το.Μαρόκκο,.τη.Νότιο.Αφρική..κ.α,.οι.
παρατάσεις.που.έχουν.δοθεί.μέχρι.στιγμής. οποίες.περιλαμβάνουν.διατάξεις.που.διευκο-
προέκυψαν.από.μονομερείς.αποφάσεις.του. λύνουν.γενικά.τις.εισαγωγές.προϊόντων.από.
Ηνωμένου.Βασιλείου.και.είναι.αποκλειστική. αυτές.τις.χώρες..Ειδικά.για.τα.φρέσκα.φρού-
αρμοδιότητα.της.βρετανικής.κυβέρνησης.να. τα.και.λαχανικά.θα.πρέπει.κανείς.να.ανατρέξει.
αποφασίσει.αν.θα.δοθεί.εκ.νέου.κάποια.ακόμα. ανά.συμφωνία..Λεπτομέρειες.στο.σύνδεσμο:
παράταση..Επίσης,.κανείς.άλλος.πέρα.από.την. https://www.gov.uk/guidance/uk-trade-
βρετανική.Κυβέρνηση.δεν.μπορεί.να.γνωρίζει. agreements-with-non-eu-countries?utm_
από.πριν.τι.θα.γίνει,.καθώς.το.Ηνωμένο.Βασί- medium=email&utm_campaign=govuk-
λειο.χειρίζεται.το.εν.λόγω.ζήτημα.με.βάση.τις. notifications&utm_source=f7fe6428-
αντικειμενικές.συνθήκες.που.διαμορφώνο- c802-41bf-b1db-7b898d64b265&utm_
νται.και.αναλόγως.την.κρίση.των.ιθυνόντων,. content=immediately.
για.την.εξασφάλιση.της.ομαλής.τροφοδοσίας. Παρόμοια.συμφωνία.είναι.υπό.μελέτη.να.
της.αγοράς.του. υπογραφεί.και.με.τις.Η.Π.Α..Το.Ηνωμένο.Βα-
Σε.αυτό.το.πλαίσιο.λοιπόν,.οι.Έλληνες.εξα- σίλειο.βρίσκεται.σε.φάση.επεξεργασίας.τέ-
γωγείς.θα.πρέπει.να.κάνουν.από.τώρα.τις. τοιων.συμφωνιών.και.με.άλλες.χώρες..Δεν.
προετοιμασίες. τους. ώστε. την. 1/7/2022. να. υπάρχει. περίπτωση. να. υπογραφεί. σχετική.
είναι.ήδη.έτοιμοι.για.την.εφαρμογή.των.νέ- συμφωνία.με.καμία.ξεχωριστή.χώρα.της.Ευ-
ων.διαδικασιών.που.θα.απαιτούνται..Οριμένα. ρωπαϊκής.Ένωσης.και.δεν.θα.μπορούσε.να.
φρούτα,.μεταξύ.των.οποίων.και.τα.ελληνικού. γίνει.αλλιώς,.καθώς.η.εμπορική.πολιτική.της.
ενδιαφέροντος.ακτινίδια,.τα.πικρά.πορτοκά- Ευρωπαϊκής.Ένωσης.είναι.κοινή.για.όλα.τα.
λια.και.οι.λωτοί.εξαιρούνται.από.την.υποχρέ- μέλη.της.
ωση.προσκόμισης.φυτοϋγειονομικού.πιστο-
ποιητικού. H μεγάλη έλλειψη οδηγών φορτηγών στο Ηνω-
Από.την.1/7/2022.οι.εισαγωγές.στη.Μεγά- μένο Βασίλειο συνεχίζει να υφίσταται; Λαμβά-
λη.Βρετανία.οπωροκηπευτικών.προέλευσης. νονται μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του
ΕΕ.θα.ελέγχονται.συστηματικά,.ενώ.θα.απαι- ζητήματος και, αν ναι, πως τα αξιολογείτε;
τείται.πιστοποιητικό.συμμόρφωσης.προδια- Το.πρόβλημα.της.έλλειψης.οδηγών.φορ-
γραφών.εμπορίας.για.τα.εξής.προϊόντα:.μήλα,. τηγών,.καθώς.και.της.έλλειψης.εργατικού.
επιτραπέζια.σταφύλια,.ακτινίδια,.εσπεριδοει- δυναμικού.για.άλλα.χαμηλόμισθα.επαγγέλ-
δή,.ροδάκινα.και.νεκταρίνια,.αχλάδια,.φράου- ματα.συνεχίζει.να.υφίσταται.με.την.αποχώρη-
Το.Ηνωμένο.Βασίλειο.έχει. λες,.μαρούλια,.γλυκές.πιπεριές.και.ντομάτες.. ση.του.Ηνωμένου.Βασιλείου.από.την.Ευρω-
υπογράψει.πολλές.εμπορικές. Λεπτομέρειες.για.τις.διαδικασίες.εξαγω- παϊκή.Ένωση.και.την.πανδημία.του.κορονοϊού.
συμφωνίες.με.χώρες- γής.στο.Ηνωμένο.Βασίλειο.φυτών.και.προϊό- να.είναι.κρίσιμοι.παράγοντες.που.διαμορφώ-
ντων.φυτικής.προέλευσης.περιλαμβάνονται.
νουν.τα.συγκεκριμένα.χαρακτηριστικά.αυτού.
μη.μέλη.της.Ε.Ε.,.μεταξύ. σε.σχετική.ανάρτηση.του.Γραφείου.μας.στην. του.προβλήματος.
Σε.μια.προσπάθεια.να.αντιμετωπιστεί.η.έλ-
των.οποίων.και.με.χώρες. διαδικτυακή.πύλη.του.Υπουργείου.Εξωτερι- λειψη.οδηγών.η.βρετανική.κυβέρνηση.απο-
κών.Agora:.https://agora.mfa.gr/ta-grafeia-
που.είναι.ανταγωνιστικές. oikonomikon-emporikon-upotheseon/ φάσισε.την.έκδοση.προσωρινών.αδειών.ερ-
στα.φρούτα.και.τα.λαχανικά.. grafeia-ana-xora/infofile/71414. και. ειδικό- γασίας.για.αυτό.το.επάγγελμα,.αλλά.το.μέτρο.
τερα.στις.σελίδες.5,6,7.και.8.
αυτό.δεν.είχε.τα.προσδοκώμενα.αποτελέσμα-
Δεν.υπάρχει.περίπτωση. τα,.καθώς.προφανώς.οι.οδηγοί.προτίμησαν.
να.υπογραφεί.σχετική. Με ποιες χώρες έχει υπογράψει το Ηνωμένο μια.σταθερή.εργασία.κάπου.αλλού,.από.μια.
ολιγόμηνη.εργασία.στο.Ηνωμένο.Βασίλειο..
Βασίλειο συμφωνίες, οι οποίες περιλαμβάνουν
συμφωνία.με.καμία. ευνοϊκές ρυθμίσεις τις εξαγωγές φρούτων και Είναι.σαφές.πως.τα.προβλήματα.στην.εφοδι-
ξεχωριστή.χώρα.της.Ε.Ε.,. λαχανικών προς αυτό; Υπάρχουν άλλες παρό- αστική.αλυσίδα.έχουν.απαλυνθεί.μεν.και.δεν.
μοιες συμφωνίες, τις οποίες προετοιμάζει το
υπάρχει,.λόγου.χάρη,.πρόβλημα.διαθεσιμό-
καθώς.η.εμπορική.πολιτική. Ηνωμένο Βασίλειο; τητας.καυσίμων,.όπως.είχε.δημιουργηθεί.κά-
Η.βρετανική.κυβέρνηση.έχει.ήδη.υπογρά-
της.Ε.Ε..είναι.κοινή.για.όλα. ψει.πολλές.εμπορικές.συμφωνίες.με.τρίτες. ποια.στιγμή,.όμως.η.γενικότερη.έλλειψη.οδη-
γών.φορτηγών.παραμένει.και.οι.συνέπειες.
τα.μέλη.της χώρες.ή.έχει.συμφωνηθεί.κάποια.προσωρι- της.συνεχίζουν.να.εκφράζονται................... Φ.Κ.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

10 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ










ΣΤΙΣ 12-14 ΜΑΪΟΥ 2022


Η FRESKON




Οι διεθνείς εκθέσεις του κλάδου μπορεί να έκαναν δυναμική επάνοδο το περασμένο φθινό-
πωρο μετά από απουσία 2 ετών, ωστόσο ο Covid-19 είχε άλλα σχέδια για τη νέα χρονιά, με
τις τελευταίες εξελίξεις στο «μέτωπο» του κορονοϊού και την έξαρση των κρουσμάτων μετά
τις γιορτές να οδηγούν σε αναβολή τόσο τη διοργάνωση της Agrotica, όσο και της Freskon
στη Θεσσαλονίκη.



έτοντας. ως. προτεραιότητα. την. ασφά- στη.χώρα.μας.και.να.συμμετέχουν.στις.παρα-
Θλεια.των.συμμετεχόντων.και.σεβόμενες. πάνω.εκδηλώσεις.τον.ερχόμενο.Μάιο,.με.«δι-
τις.ανησυχίες.των.επαγγελματιών.του.κλά- αβατήριό».τους.το.πιστοποιητικό.του.πλήρους.
δου,.οι.δύο.εκθέσεις.ανακοίνωσαν.πρόσφατα. εμβολιασμού.τους..Έτσι,.το.Διεθνές.Συνέδριο.
την.αναβολή.των.διοργανώσεων.και.τις.νέες. Μήλου.θα.πραγματοποιηθεί.την.πρώτη.ημέ-
ημερομηνίες.διεξαγωγής.τους. ρα.της.έκθεσης.στις.12.Μαΐου.και.το.FreshCon.
Πρώτα.ανακοινώθηκε.η.ημερομηνία..της. Market.στις.13-14.Μαΐου.
29ης.Διεθνούς.Έκθεσης.Γεωργικών.Μηχανη-
μάτων,.Εξοπλισμού.και.Εφοδίων.«Agrotica»,.
η. οποία. θα. διεξαχθεί,. σύμφωνα. με. επίση-
μη. ανακοίνωση. της. διοργανώτριας. ΔΕΘ-.
Helexpo.στις.20-23.Οκτωβρίου.2022,.αντί.για.
τις.27-30.Ιανουαρίου,.όπως.είχε.αρχικά.προ-
γραμματιστεί..Οι.διοργανωτές.της.έκθεσης. Στις 5-7 Απριλίου
έθεσαν.πάνω.απ’όλα.τη.διαφύλαξη.της.δη- η Fruitlogistica
μόσιας.υγείας.και.της.ασφάλειας.των.εκθε- λων.του.διεθνούς.λιανεμπορίου,.αλλά.και.εγ-
τών,.επισκεπτών.και.συνεργατών.της,.που.εί- χώριων.και.ξένων.διακινητών.στη.Νοτιοανα- Με γρήγορους ρυθμούς εξελίσσο-
ναι.οι.βασικοί.παράγοντες.για.την.επιτυχία.της. τολική.Ευρώπη..Το.αρνητικό.κλίμα.που.έχει. νται οι προετοιμασίες και για τη FRUIT
έκθεσης... δημιουργηθεί.ξανά.στη.χώρα.μας.το.τελευ- LOGISTICA 2022, τη Διεθνή Έκθεση
Την. απόφαση. της. Agrotica. για. αναβολή. ταίο.διάστημα.λόγω.Covid-19.έχει.δημιουρ- για τα Φρέσκα Φρούτα και Λαχανικά
λόγω.κορονοϊού.ακολούθησε.με.τη.σειρά.της. γήσει. αγωνία. και. προβληματισμούς. για. το. που πρόκειται να πραγματοποιηθεί
και.η.Freskon,.η.οποία.μετά.από.επικοινωνία. μέλλον.των.προσεχών.εκθέσεων..Ωστόσο,. στις 5-7 Απριλίου στον Εκθεσιακό
με.τους.εκθέτες.και.εμπορικούς.επισκέπτες,. οι.διοργανωτές.της.Freskon.μας.διαβεβαι- Οργανισμό του Βερολίνου. Η Ελλάδα,
ανανεώνει.το.εκθεσιακό.της.«ραντεβού».με. ώνουν.ότι.από.τη.στιγμή.που.οι.πρώτες.διε- η οποία εκπροσωπείται από
τον.κλάδο.των.φρέσκων.φρούτων.και.λαχα- θνείς.εκθέσεις.του.κλάδου.διοργανώθηκαν. το Ελληνογερμανικό Εμπορικό
νικών.για.τις.12-14.Μαΐου.του.2022,.αντί.για. με.μεγάλη.επιτυχία,.τίποτα.δεν.θα.ανακόψει. και Βιομηχανικό Επιμελητήριο,
τις.7-9.Απριλίου.2022,.που.είχε.προγραμματι- τις.εργασίες.της.διεθνούς.έκθεσης.στη.συ- ετοιμάζεται για μια δυναμική παρουσία
στεί..Οι.διοργανωτές.της.έκθεσης.θα.βρίσκο- μπρωτεύουσα,.η.οποία.έχει.σημαντικό.πλεο-
νται.σε.συνεχή.επαγρύπνηση.αναφορικά.με. νέκτημα.το.γεγονός.ότι.θα.διεξαχθεί.την.εαρι- στο παγκόσμιο event. Σημειώνεται
την.εξέλιξη.των.κρουσμάτων,.ώστε.να.δια- νή.περίοδο,.όταν.τα.κρούσματα.προβλέπεται. ότι στην τελευταία διοργάνωση,
μορφώσουν.ανάλογα.το.πρόγραμμα.για.την. να.έχουν.σταθεροποιηθεί.. η Ελλάδα και η Κύπρος εκπροσωπήθη-
6η.διοργάνωση.της.Freskon. Εμείς.από.την.πλευρά.μας,.μετά.από.επικοι- καν από 78 και 17 επιχειρήσεις
νωνία.που.είχαμε.με.τους.ομιλητές.του.διε- αντίστοιχα, μεταξύ αυτών αγροτικοί
Οι τελευταίες εξελίξεις θνούς.συνεδρίου.μήλου.αλλά.και.τις.αλυσί- συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις φρέσκων
Η. FRESKON. αποτελεί. το. επίκεντρο. των. δες.Σ/Μ.του.FreshCon.Market,.είμαστε.στην. φρούτων και λαχανικών, καθώς
εξελίξεων.στον.κλάδο.των.φρέσκων.φρου- ευχάριστη.θέση.να.σας.μεταφέρουμε.το.ενδι- και εταιρίες τεχνικών συστημάτων,
τολαχανικών.από.το.2015.συνιστώντας.τη. αφέρον.και.την.προθυμία.των.περισσότερων. εξοπλισμού και συσκευασίας.
μεγαλύτερη.συνάντηση.παραγωγών.και.ομί- ομιλητών.από.το.εξωτερικό.να.ταξιδέψουν.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



12 ΡΕΠΟΡΤ ΑΖ







«ΑΝΤΙΟ» ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΣΤΙΣ ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ


ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ




Απαγορεύται πλέον η χρήση πλαστικού υλικού για τη συσκευασία φρούτων και λαχανικών,
εάν το βάρος της είναι λιγότερο από 1,5 κιλό. Προσωρινή εξαίρεση θεσπίστηκε για τα φρούτα
του δάσους που θα μπορούν να πωλούνται σε πλαστικές συσκευασίες μέχρι το 2026.


πό.την.1η.Ιανουαρίου.2022.τα.γαλλικά.super.market.δεν.μπορούν. πλαστικού.για.άλλα.λαχανικά,.όπως.τα.ραπανάκια.και.τα.μαρούλια.
Ανα.πωλούν.φρούτα.και.λαχανικά.συσκευασμένα.σε.πλαστικό,.εάν.
αυτές.οι.συσκευασίες.ζυγίζουν.λιγότερο.από.1,5.κιλό,.σύμφωνα.με.τον. Στην ίδια τροχιά όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
νόμο.κατά.των.απορριμμάτων.που.ενέκρινε.η.χώρα.το.2021. Να.υπενθυμίσουμε.ότι,.όπως.καταγράψαμε.στο.τεύχος.276.των.
Έτσι,.τελειώνει.η.πλαστική.συσκευασία.από.τομάτες,.κρεμμύδια,. Φρουτονέων,.παρόμοιος.κανονισμός.βρίσκεται.υπό.εξέταση.και.από.
γογγύλια,.κολοκυθάκια,.αγγούρια,.ακτινίδια,.λεμόνια.και.άλλα.μικρά. την.ισπανική.κυβέρνηση,.με.την.ίδια.μάλιστα.εξαίρεση,.δηλαδή.όσον.
φρούτα.και.λαχανικά,.που.συχνά.πωλούνται.σε.έτοιμες.συσκευασίες,. αφορά.τη.διαχείριση.των.φρούτων.του.δάσους.να.προωθείται.από.
ειδικά.σε.μεγάλα.καταστήματα..Ο.νόμος.προβλέπει,.ωστόσο,.ότι.οι.δια- πλευράς.Freshuelva.
νομείς.μπορούν.να.συνεχίσουν.να.χρησιμοποιούν.πλαστικές.συσκευα- Σύμφωνα.δε,.με.τον.Ειδικό.Σύμβουλο.του.Incofruit-Hellas,.κ..Γιώρ-
σίες.για.τουλάχιστον.έξι.ακόμη.μήνες,.έως.ότου.εξαντληθούν.τα.απο- γο.Πολυχρονάκη,.το.μέτρο.αυτό.θα.ληφθεί.λιγότερο.ή.περισσότερο.
θέματα. γρήγορα.σε.όλα.τα.κράτη-μέλη.της.Ε.Ε.,.όπως.επίσης.και.στη.χώρα.
Επίσης,.υπάρχει.μια.σημαντική.εξαίρεση.που.αφορά.τα.φρούτα.του. μας..Επίσης,.ο.κ..Πολυχρονάκης.σημειώνει.πως.ο.ελληνικός.κλάδος.
δάσους,.τα.οποία.θα.μπορούν.μέχρι.το.2026.να.πωλούνται.σε.πλαστι- των.φρούτων.και.λαχανικών.δεν.επηρεάζεται.αρνητικά.από.την.έναρ-
κές.συσκευασίες.. ξη.εφαρμογής.αυτού.του.μέτρου.στη.Γαλλία,.καθώς.οι.ελληνικές.εξα-
Οι.επαγγελματίες.διανομής.θα.χρησιμοποιήσουν.εναλλακτικές.λύ- γωγικές.επιχειρήσεις.μπορούν.πολύ.εύκολα.και.γρήγορα.να.προσαρ-
σεις.όπως.χαρτόνι.και.δίχτυα.κυτταρίνης.ή.χάρτινες.σακούλες,.αλλά. μοστούν.στα.νέα.δεδομένα.
προβληματίζονται,.καθώς.δεν.έχουν.βρει.ακόμη.υποκατάστατο.του. Φ.Κ.




ΧΑΜΗΛΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΡΟΥΤΩΝ


ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε



Η μέση ημερήσια κατανάλωση τους στην Ελλάδα ξεπερνάει τον στόχο των 400 γραμμ.
που έχει τεθεί από τη Freshfel, φτάνοντας κοντά στα 500 γραμμ.


τις.αρχές.Ιανουαρίου.η.Eurostat.ανακοίνωσε.ότι.σύμφωνα.με.τις.μετρήσεις.του.2019,.μό-
Σλις.το.55%.του.πληθυσμού.της.Ε.Ε..τρώει.από.1.έως.4.μερίδες.λαχανικών.την.ημέρα.και.
ακόμη.πως.το.33%.του.πληθυσμού.άνω.των.15.ετών.δεν.τρώει.καθόλου.φρούτα.ή.λαχανικά.
σε.ημερήσια.βάση..Σύμφωνα.με.την.έκθεση.της.Eurostat,.μόνο.το.12%.του.πληθυσμού.πλη-
ροί.τους.στόχους.των.5.μερίδων.φρούτων.και.λαχανικών.ημερησίως..Η.έκθεση.δείχνει.επί-
σης.ότι.οι.γυναίκες.τρώνε.περισσότερα.φρούτα.και.λαχανικά.από.τους.άνδρες,.καθώς.το.15%.
των.γυναικών.φτάνει.τις.5.μερίδες.και.μόνο.το.10%.των.ανδρών..Ο.τρέχων.μέσος.όρος.της.
Ε.Ε..που.υπολογίζεται.από.το.Monitor.κατανάλωσης.της.Freshfel.είναι.350.γραμμ..Σύμφωνα.
με.τη.Freshfel,.η.επίτευξη.κατανάλωσης.τουλάχιστον.400.γραμμ..την.ημέρα.με.την.προσθή-
κη.ενός.κομματιού.φρούτου.ή.λαχανικών.στην.καθημερινή.διατροφή.των.Ευρωπαίων.κα-
ταναλωτών.θα.πρέπει.να.είναι.ο.στόχος,.ο.οποίος.θα.ενισχύσει.την.αγορά.νωπών.προϊόντων.
της.ΕΕ.κατά.15.εκατ..τόνους.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



14 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ wwww














Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και ο τομέας των εσπεριδοειδών είναι
αυτός που αγωνιά περισσότερο από τον καθένα για την εξέλιξη των καιρικών
φαινομένων. Ας ελπίσουμε ότι θα βγει αλώβητος από τις παγωνιές που ανα-
μένονται τη 2η εβδομάδα του έτους. Πάντως μέχρι στιγμής, από τον τομέα
των εσπεριδοειδών τις εντυπώσεις έχουν κερδίσει τα μανταρίνια, όπου η
συγκομιδή στο μεγαλύτερο όγκο των ποικιλιών Kλημεντίνης και Nόβα έχει
πλέον ολοκληρωθεί και ελάχιστες ποσότητες παραμένουν ακόμα ασυγκό-
μιστες από αυτά τα μανταρίνια, ενώ από την 4η εβδομάδα του έτους σειρά
αναμένεται να πάρει η συγκομιδή στην ποικιλία Ορτανίκ.


Όσον αφορά τα πορτοκάλια, στο προσκήνιο βρίσκονται αυτή την ώρα
οι ποικιλίες Μέρλιν και Ναβαλίνα, που συγκομίζονται κυρίως από
την ανατολική Πελοπόννησο καθώς στους νομούς της δυτικής
Ελλάδας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η συγκομιδή τους.

Ένα ακόμα προϊόν που αυτή την ώρα βρίσκεται στο προσκήνιο του
εμπορικού ενδιαφέροντος είναι τα ακτινίδια. Ωστόσο, η ζήτηση
για αυτά είναι υποτονική αυτή την ώρα στις περισσότερες χώρες
της Ευρώπης, σε αντίθεση με τις Η.Π.Α., τον Καναδά και την Ινδία,
με τις εξαγωγές προς τα εκεί να κινούνται σε ανοδική τροχιά.


Η ίδια υποτονική κατάσταση που υπάρχει στα ακτινίδια υπάρχει και
στα μήλα και, όπως φαίνεται, η κατάσταση για την περαιτέρω
εμπορική πορεία που θα έχει αυτό το προϊόν θα ξεκαθαρίσει στα
μέσα Φλεβάρη.


Περνώντας τώρα στις φράουλες, σε αυτό το προϊόν τα
φυτά έως τώρα αναπτύσσονται ομαλά, με τη συγκομιδή
να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα αυτόν τον μήνα και,
ως εκ τούτου, να μην υπάρχει πρόβλημα απορρόφησης
της παραγόμενης ποσότητας.


Σχετικά τώρα με τα κηπευτικά, αναμένεται ότι οι χαμηλές
θερμοκρασίες που θα σημειωθούν τη 2η και 3η εβδομάδα
θα περιορίσουν κατά πολύ την προσφορά, ενώ
από αυτή την εξέλιξη του καιρού θα επηρεαστεί και
η ζήτηση. Με ενδιαφέρον λοιπόν περιμένουμε
να δούμε πως θα διαμορφωθούν οι τιμές σε
αυτά τα προϊόντα το προσεχές διάστημα.

Η σημερινή ενότητα κλείνει με ένα εκτενές ρεπορτάζ
για την εξέλιξη που έχουν οι ξηροί καρποί, αλλά και
με το ποια είδη επέλεξαν να φυτέψουν φέτος οι πα-
ραγωγοί στα φυλλοβόλα δένδρα.




ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277AΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277
ΦΕΒΡOY

wwww













Ò Πορτοκάλια




ΣΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ ΕΩΣ ΤΩΡΑ...



Η ζήτηση για τα πορτοκάλια μέχρι στιγμής έχει διαμορφωθεί σε χαμηλά
επίπεδα, με τον εξαγωγικό όγκο να έχει μέχρι και την πρώτη εβδομάδα του
έτους αρνητικό πρόσημο σε σχέση με πέρυσι. Θα αναστραφεί η κατάσταση
μπαίνοντας ο Φλεβάρης, η το άσχημο αυτό κλίμα θα συνεχιστεί και στις
μεσαίες και όψιμες ποικιλίες;

Διανύουμε την 2η εβδομάδα του έτους και χρι και την πρώτη εβδομάδα του έτους ο εξα-
η ζήτηση μέχρι στιγμής για τα πορτοκάλια έχει γωγικός όγκος στα πορτοκάλια είχε διαμορ-
διαμορφωθεί σε χαμηλά επίπεδα, προκαλώ- φωθεί στους 92.793 τόνους, έναντι 100.920
ντας έτσι μια μεγάλη υποχώρηση των τιμών τόνων της αντίστοιχης περσινής περιόδου,
παραγωγού, η οποία σε πολλές περιπτώ- δηλαδή μειωμένος κατά 8, 1%. Πάντως, η
σεις είναι κάτω του κόστους. Συγκεκριμένα, μείωση αυτή δεν προκαλεί και κάποια ιδιαί-
την εβδομάδα που διανύουμε, οι τιμές για την τερη η ανησυχία για τον τομέα των εσπεριδο-
ποικιλία Μέρλιν στην περιοχή του Άργους εί- ειδών καθώς ο όγκος της παραγωγής είναι
ναι στα 20 λεπτά επί αυτοκινήτου, που σημαί- μειωμένος φέτος ιδίως στην ποικιλία Ναβα-
νει ότι η καθαρή τιμή παραγωγού είναι κάτω λίνα. Μάλιστα, σύμφωνα με τους παραπά-
από τα 15 λεπτά. Όσον αφορά τις τιμές παρα- νω κύκλους, ο μεγαλύτερος όγκος της πα-
γωγού για την ποικιλία Ναβαλίνα, αυτές δια- ραγωγής στις Ναβαλίνες στη Δυτική Ελλάδα
φέρουν από περιοχή σε περιοχή και ανάλογα έχει ήδη συλλεχτεί, ενώ και η συγκομιδή στην
με την ποιότητα κυμαίνονται στα 20-25 λεπτά ποικιλία Μέρλιν σε αυτές τις περιοχές βρίσκε-
επί δένδρου. Έγκυροι εμπορικοί κύκλοι, ανα- ται κοντά στο στάδιο της ολοκλήρωσης της.
φέρουν ότι η χαμηλή ζήτηση για τα ελληνικά Πλέον στο προσκήνιο έχουν έρθει η Αργολίδα
πορτοκάλια, οφείλεται εν πολλοίς στην μεγά- και η Λακωνία, καθώς σε αυτές τις περιοχές ο
λη πίεση που ασκούν αυτή την ώρα οι Ισπα- αδιάθετος όγκος στις χειμωνιάτικες ποικιλίες
νοί στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, αλλά είναι σε υψηλά ακόμα επίπεδα.
και οι Τούρκοι στις «δικές μας» αγορές, αυ-
τές δηλαδή των Βαλκανίων. Βέβαια κοντά σε Το επόμενο διάστημα
αυτούς τους λόγους πρέπει να προσθέσου- Όπως όλα δείχνουν, οι εξαγωγικές ανά-
με ακόμα και το γεγονός ότι σε αυτούς τους γκες της χώρας μας για όλο τον Φλεβάρη θα
πρώτους μήνες εμπορίας της νέας σεζόν των καλυφτούν από την ποικιλία Μέρλιν, αν και
εσπεριδοειδών οι καταναλωτές προτιμούν τα βρισκόμαστε στα μέσα του χειμώνα και κανείς
μανταρίνια της ποικιλίας Κλημεντίνης και τα δεν είναι σίγουρος ποιες θα είναι οι επιπτώ-
πορτοκάλια είναι η δεύτερη επιλογή τους. σεις του καιρού στην αναρτημένη παραγωγή.
Όμως, από τα μέσα Φλεβάρη αναμένεται
Η κατάσταση ότι μια μερίδα διακινητών θα αρχίσει την συ-
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπ.Α.Α&Τ., μέ- γκομιδή και στην ποικιλία Lane Late, παρότι
αυτή η ποικιλία δεν θα έχει σε αυτό το διάστη-
Σε αυτούς τους πρώτους μήνες εμπορίας της νέας σεζόν μα αποκτήσει τα κατάλληλα οργανοληπτικά
των εσπεριδοειδών οι καταναλωτές προτιμούν χαρακτηριστικά της.
Ωστόσο, περισσότερα για αυτή την ποικιλία,
τα μανταρίνια της ποικιλίας κλημεντίνης, αλλά και για την ποικιλία Βαλέντσια θα δημο-
σιεύουμε στις σελίδες που ακολουθούν.
ενώ τα πορτοκάλια είναι η δεύτερη επιλογή τους Τ.Ο.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

16 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ






ÒΠορτοκάλια





ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ ΟΙ ΟΨΙΜΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ



Ξεκινάει μέσα στον Φλεβάρη η συγκομιδή της ποικιλίας Lane Late και έτσι τους επόμενους μήνες οι όψιμες
ποικιλίες θα συνυπάρχουν στην αγορά μαζί με τις χειμωνιάτικες. Το ζητούμενο βέβαια παραμένει πάντα να
ανέβει η ζήτηση...


νιστεί είναι η τιμή παραγωγού, αν και όλα δεί-
χνουν ότι θα διαμορφωθεί πάνω-κάτω στα
περσινά επίπεδα. Ωστόσο, αυτό μένει να φα-
νεί και στην πράξη, καθώς η φετινή σεζόν έχει
διαφορετικά χαρακτηριστικά από την περσινή.
Τέλος, να πούμε επίσης ότι με βάση τις φυ-
τεύσεις που έχουν γίνει στην Αιτωλοακαρνα-
νία, από το 2025 και μετά ο όγκος της παρα-
γωγής σε αυτή την περιοχή ίσως ξεπεράσει
και τους 150.000 τόνους, αλλάζοντας έτσι το
status quo στα εσπεριδοειδή της χώρας μας.

[email protected]


Αυξημένη η παραγωγή
στα βαλέντσια
Μπορεί η συγκομιδή στην ποικιλία Μέρ- πών, και ο μόνος φόβος που υπάρχει είναι μή- Οι πρώτες πληροφορίες από τη
λιν να βρίσκεται ακόμα σε υψηλά επίπεδα, πως δημιουργηθούν ζημιές από τις χαμηλές Λακωνία αναφέρουν ότι φέτος ο
όμως πολλοί διακινητές ρίχνουν ήδη ματιές θερμοκρασίες που ενδεχομένως σημειωθούν όγκος της παραγωγής στα Βαλέντσια
στην εξέλιξη της ποιότητας της ποικιλίας Lane στο προσεχές διάστημα. Όσον αφορά τα με- θα είναι αυξημένος σε σχέση με πέ-
Late, η συγκομιδή της οποίας θα ξεκινήσει μέ- γέθη των καρπών, αυτά είναι καλά και, όπως ρυσι και πως η ποιότητα των καρπών
σα στον Φλεβάρη. αναφέρουν εμπορικοί κύκλοι από τις παρα- δείχνει άριστη. Πάντως, μέχρι να ξεκι-
Ο μεγαλύτερος όγκος αυτής της ποικιλί- γωγικές περιοχές, υπερτερούν φέτος τα με- νήσει η συγκομιδή τους μεσολαβούν
ας βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, καθώς γάλα μεγέθη. ακόμα πολλές εβδομάδες και σε αυ-
τα τελευταία χρόνια έχουν φυτευτεί εκεί πά- Να σημειώσουμε, ότι τα Lane Late βγάζουν τό το διάστημα μπορούν να έρθουν
ρα πολλά δένδρα Lane Late και, όπως φαίνε- λίγους σκάρτους καρπούς και είναι η «χαρά» τα πάνω-κάτω. Να σημειώσουμε εδώ,
ται, το ίδιο θα γίνει και φέτος. Έτσι κάθε χρόνο του συσκευαστή, όμως κάποιες αγορές, ιδίως ότι τη σεζόν του 2021, παρά τον μει-
μπαίνουν στην παραγωγή πολλά νέα κτήμα- οι Βαλκανικές, δεν ενθουσιάζονται από αυτή ωμένο όγκο της παραγωγής της εν
τα, με αποτέλεσμα ο όγκος της παραγωγής να την ποικιλία και προτιμούν να διακινούν Να- λόγω ποικιλίας, δεν υπήρξε ομαλός
αυξάνεται συνεχώς. βαλίνες και Μέρλιν για όσο υπάρχουν. ρυθμός απορρόφησης και η κατάστα-
Να σημειώσουμε εδώ, ότι εκτός από την ση βελτιώθηκε μονάχα το καλοκαίρι,
Αιτωλοακαρνανία, πολλά κτήματα με Lane Η εμπορία όταν και άνοιξε ο τουρισμός. Βλέπε-
τε, τα τελευταία χρόνια τα αιγυπτιακά
Late έχουν αναπτυχθεί και στην Ηλεία αλλά Με τον ερχομό του Φλεβάρη, η συγκομιδή Βαλέντσια προσφέρονται σε πολύ χα-
και στην περιοχή της Σκάλας Λακωνίας, ενώ των Lane Late θα έχει αποκτήσει καλό ρυθ- μηλές τιμές και έτσι κυριαρχούν τους
στην Αργολίδα τα Lane Late είναι λιγότερα μό στην Αιτωλοακαρνανία, καθώς αυτή η πε- μήνες Απρίλιο και Μάιο, συρρικνώ-
συγκριτικά με τις παραπάνω περιοχές. ριοχή θα είναι στο επίκεντρο των εξαγωγών νοντας τον εμπορικό χρόνο της δικής
τον Φλεβάρη και τον Μάρτη. Σχετικά με τον μας παραγωγή. Αναλυτικό ρεπορτάζ
Η ποιότητα των καρπών όγκο της παραγωγής, αυτός θα είναι αυξημέ- για την νέα σεζόν στα Βαλέντσια θα
Μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί προ- νος τουλάχιστον κατά 15% σε σχέση με την δημοσιεύσουμε στο τεύχος Μαρτίου.
βλήματα στην εξέλιξη της ποιότητας των καρ- περσινή χρονιά και αυτό μου μένει να διευκρι-


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ÒΜανταρίνια




ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ KΛΗΜΕΝΤΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ NΟΒΑ



Η σεζόν για τις δημοφιλείς ποικιλίες Κλημεντίνη και Νόβα, έχει στην ουσία ολοκληρωθεί και αυτό που μένει σε πα-
ραγωγούς και διακινητές είναι ένα μικρό χαμόγελο.

Ελάχιστες είναι πλέον οι ποσότητες που δεν οι περιπτώσεις εκείνες, προς το τέλος της σε- δένδρα στην περιοχή της Σκάλας έχουν κα-
έχουν ακόμα συγκομιστεί στην ποικιλία Κλη- ζόν, όπου σε ορισμένα κτήματα με πολύ κα- ταστραφεί από την κορφοξύρα, ενώ παράλ-
μεντίνη και αυτές οι λίγες ποσότητες που μέ- λούς καρπούς οι τιμές παραγωγού έφτασαν ληλα πολλοί παραγωγοί της περιοχής έχουν
νουν ακόμα αδιάθετες θα καλύψουν τις ανά- και τα 70 λεπτά. προχωρήσει σε αναδιάρθρωση αυτής της
γκες της εγχώριας αγοράς κατά το προσεχές Σχετικά τώρα με την ποικιλία Νόβα, και αυ- ποικιλίας. Βέβαια, δεν είναι μόνο τα Ορτανίκ
διάστημα. Πάντως, οι εξαγωγείς έχουν στα- τή είχε μια καλή σεζόν, με τις τιμές παραγωγού που θα δώσουν το παρών το Φλεβάρη, αλλά
ματήσει την εμπορία αυτής της ποικιλίας και, να διαμορφώνονται στα 30-35 λεπτά επί δέν- υπάρχουν και λίγες ποσότητες από την ποι-
όπως αναφέρουν οι διακινητές, αυτό που χα- δρου, ενώ αυτή την ώρα έχει ολοκληρωθεί η κιλία Page και Αφουρέρ. Όμως οι ποσότητες
ρακτήρισε τη φετινή σεζόν στα μανταρίνια εί- σεζόν και σε αυτή την ποικιλία. αυτές είναι ελάχιστες και δεν έχουν ένα αξιό-
ναι ο ομαλός ρυθμός της προσφοράς και αυ- λογο παραγωγικό όγκο ώστε να μπορούν να
τό συνέβη λόγω του γεγονότος ότι οι εργάτες Το επόμενο διάστημα βρουν θέση στα ράφια των μεγάλων αλυσί-
γης ήταν φέτος ελάχιστοι και έτσι η συγκομι- Η ποικιλία που έρχεται πλέον στο προσκή- δων. Οι όψιμες ποικιλίες του μανταρινιού εί-
δή γινόταν με χαμηλό ρυθμό. Να λοιπόν που νιο είναι η Ορτανίκ και οι πρώτες πληροφορί- ναι ένα στοίχημα για τον κλάδο των εσπεριδο-
η έλλειψη εργατών γης είχε και τα καλά της. ες που φτάνουν στο γραφείο μας κάνουν λόγο ειδών, αρκεί να ξεκαθαρίσουμε πρώτα ποιες
Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, αυτές δια- ότι ο όγκος της παραγωγής σε αυτή την ποικι- ποικιλίες θα καλλιεργήσουμε και πού.
μορφώθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα από την λία είναι φέτος μειωμένος σε σχέση με τα προ- Δύσκολα πράγματα αυτά, έτσι δεν είναι;
προηγούμενη χρονιά, ενώ δεν έλλειψαν και ηγούμενα χρόνια. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά Τ.Ο.















































ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

18 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







«ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ


ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΟΥΝ BRAND


ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΔΟΘΟΥΝ ΠΛΑΤΙΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ»



Την αγορά εσπεριδοειδών της Γερμανίας, καθώς και τη θέση που κατα-
λαμβάνουν τα ελληνικά εσπεριδοειδή μέσα σε αυτήν, λόγω των προτιμή-
σεων και των ιδιαιτεροτήτων αυτής της εθνικής αγοράς, περιγράφει στα
Φρουτονέα ο κ. Θεολόγος Χατζηβασιλειάδης, ιδιοκτήτης της εισαγωγικής
εταιρείας Hans Kuffer, με έδρα τη λαχαναγορά του Μονάχου.



κλοφορία των όψιμων ποικιλιών, με τις καλές τερα μαζί με τα ιταλικά, μετά τα ισπανικά. Τα
ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ποικιλίες, όπως τα Orri, να μονοπωλούν το εν- ισπανικά εσπεριδοειδή, τώρα, κυριαρχούν όχι
διαφέρον της αγοράς και να συγκεντρώνουν μόνο από πλευράς όγκου κυκλοφορίας, αλλά
ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ τις καλύτερες τιμές. και από πλευράς απόσπασης των καλύτερων
HANS KUFFER τιμών. Αυτό, πέραν της πολύ μεγάλης ισπα-
Το κόστος παραγωγής έχει ανέβει φέτος. Απο- νικής παραγωγής, συμβαίνει γιατί η γερμανι-
τυπώνεται αυτό στην τιμή των εισαγόμενων στη κή αγορά προτιμά να αγοράζει αφενός brands
γερμανική αγορά προϊόντων; Επίσης, κατα- που έχουν συνδέσει το όνομα τους με την
γράφονται προβλήματα οποιασδήποτε φύσεως προσφορά ποιοτικού προϊόντος και αφετέ-
Κύριε Χατζηβασιλειάδη, ως εισαγωγέας με στην εφοδιαστική αλυσίδα; ρου επώνυμες ποικιλίες εσπεριδοειδών, στα-
έδρα τη Λαχαναγορά του Μονάχου, πώς βλέ- Οι τιμές αγοράς των εσπεριδοειδών είναι οι θερής ποιότητας και χαρακτηριστικών. Στα
πετε να διαμορφώνεται φέτος η αγορά πορτο- ίδιες και τα supermarket δεν πληρώνουν κά- εσπεριδοειδή τουλάχιστον, λοιπόν, οι Ισπανοί
καλιών; τι παραπάνω. Γενικά, η κατανάλωση που χά- τα προσφέρουν και τα δύο.
Κατ’ αρχάς, η κυριαρχία του ισπανικού προ- θηκε από τον κλάδο HO.RE.CA. μεταφέρθηκε
ϊόντος είναι και φέτος δεδομένη. Το χαρακτη- στα supermarket, καθώς λόγω της πανδημί- Η εταιρεία σας ποια άλλα προϊόντα εισάγει από
ριστικό που ξεχωρίζει φέτος είναι η πολύ πε- ας, ο κόσμος προτιμά να κάθεται περισσότερο την Ελλάδα;
ριορισμένη κυκλοφορία των μικρόκαρπων στο σπίτι του και, έτσι, αγοράζει και μαγειρεύ- Πέρα από εσπεριδοειδή, εισάγουμε και δια-
πορτοκαλιών λόγω της μείωσης της δρα- ει περισσότερο. κινούμε στη γερμανική αγορά όλα τα εποχιακά
στηριότητας του κλάδου HO.RE.CA εξ αιτίας Τέλος, όσον αφορά την εφοδιαστική αλυσί- ελληνικά προϊόντα, όπως φράουλες, ακτινί-
της πανδημίας. Η διακίνηση των μικρών πορ- δα, λειτουργεί χωρίς κανένα πρόβλημα και η δια, πυρηνόκαρπα, κηπευτικά και σπαράγγια.
τοκαλιών, δηλαδή αυτών που προορίζονται παραλαβή από όλες τις χώρες και η παράδοση Ειδικά στα σπαράγγια, είμαστε ο μεγαλύτερος
για στύψιμο χυμών έχει πέσει έως και κατά των προϊόντων γίνονται εντός του προγραμ- διακινητής ελληνικού προϊόντος στη γερμα-
5/6. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι ενώ ματισμένου χρονοδιαγράμματος. νική αγορά.
τα καταστήματα εστίασης στο αεροδρόμιο του
Μονάχου αγόραζαν 5 τόνους ημερησίως για Πώς αντιμετωπίζει η γερμανική τα ελληνικά
να καλύψουν τις ανάγκες τους, με τα νέα δε- πορτοκάλια και μανταρίνια σε σύγκριση με τα
δομένα δεν αγοράζουν σχεδόν τίποτα. υπόλοιπα; Τι χρειάζεται να βελτιώσουν ή να αλ-
λάξουν οι Έλληνες παραγωγοί και εξαγωγείς Contact
Όσον αφορά τα μανταρίνια, τι ενδιαφέρον εκ- εσπεριδοειδών ώστε να μεγαλώσουν τα μερίδια
δηλώνεται από τη γερμανική αγορά και τους τους στη γερμανική αγορά;
εισαγωγείς του Μονάχου; Τα ελληνικά εσπεριδοειδή, παρότι δεν υστε- Hans Kuffer Fruchthandel GmbH
Η αύξηση της γερμανικής ζήτησης για μα- ρούν πουθενά σε γεύση και ποιότητα σε σχέση Λαχαναγορά Μονάχου,
Großmarkthalle – Halle I
νταρίνια ξεκινάει από τον Δεκέμβριο, καθώς με τα ισπανικά, έχουν καταχωρηθεί στο μυαλό Stand: 5 & 6, 15 & 16,
μέχρι τότε ο κόσμος προτιμάει τα σταφύλια. των Γερμανών καταναλωτών ως φτηνά προ- Lager: Halle 10, Tor 4
Μέχρι τώρα κυκλοφορούσαν στην αγορά οι ϊόντα και, κατά συνέπεια, οι αγοραστές τα αντι- Κιν.: 0049 162 2923 477
κλημεντίνες και η διακίνηση ισπανικών προϊ- μετωπίζουν με αυτή τη λογική, όταν καταρτί- Email: [email protected]
όντων κυριαρχούσε. Πλέον, όμως, έχουμε πε- ζουν το περιεχόμενο των προμηθειών τους. Web: kuffer24.com
ράσει στην περίοδο που διακρίνεται για την κυ- Τα ελληνικά εσπεριδοειδή έρχονται δεύ-


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΓΕΡΜΑΝΙΑ
ΧΑΛΑΡΩΜΕΝΗ Η ΑΓΟΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ



Όλα τα εσπεριδοειδή, ακόμα και τα μανταρίνια, διακινούνται σε χαμηλότερες ταχύτητες από τα καταστήματα των
Λαχαναγορών της Γερμανίας, κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου.


των τιμών, καθώς αμέσως μετά το πέρας
των εορτών παρατηρήθηκε ένα κορεσμός
της αγοράς. Παρόλα αυτά, οι θετικές αλλα-
γές δεν είναι ουσιαστικές και οι έμποροι κα-
τέφυγαν σε εκπτώσεις προκειμένου να απο-
φύγουν να τους μείνει απόθεμα. Το πιο έντονο
πρόβλημα δε, εντοπίζεται στη διακίνηση των
μικρόκαρπων πορτοκαλιών, καθώς οι εργα-
σίες του κύριου αγοραστή τους, του κλάδου
HO.RE.CA.μ έχουν περιοριστεί ως αποτέλε-
σμα των υγεινομομικών πρωτοκόλλων που
έχουν επιβληθεί στη Γερμανία κατά του κορο-
νοϊού.

Μανταρίνια: Στα μανταρίνια, μετά τις
ισπανικές κλημεντίνες, οι επιχειρήσεις των
Λαχαναγορών συμπληρώνουν την πραμάτεια
τους με προμήθειες από το Μαρόκο και την
Ιταλία, ενώ τα satsuma που κυκλοφορούν εί-
ναι αποκλειστικά από την Τουρκία. Στα όψι-
μα είδη μανταρινιών, που το επόμενο διάστη-
Μετριασμένη είναι η διακίνηση των εσπε- μα θα έχουν σημαντικά ανεβασμένο ποσοστό
ριδοειδών από τα καταστήματα των Λαχανα- στη σύνθεση των εμπορικών καλαθιών, κυ-
γορών σε Μόναχο, Βερολίνο, Φρανκφούρτη, ριαρχούν τα ισραηλινά και ισπανικά προϊόντα
Αμβούργο και Κολωνία, με τα ισπανικά προϊ- και σε δεύτερο πλάνο έρχονται τα τούρκικα.
όντα να κρατούν την κυριαρχία τους επί όλων Αναφέρεται πως ειδικά τα Orri από το Ισρα-
των ειδών. Η κορεσμένη μετά ήλ γίνονται ανάρπαστα και πωλούνται ταχύ-
Όσον αφορά τα ελληνικά εσπεριδοειδή, κα- την περίοδο των Χριστουγεν- τατα από τα καταστήματα με τιμές στα 2,50-
ταγράφεται μόνο μια ελάχιστη παρουσία να- 3,50 ευρώ το κιλό.
βελίνων, η οποία διακινούνταν σε χαμηλότε- νιάτικων εορτών γερμανική Παρότι ο κρύος καιρός γενικά έχει βοη-
ρες τιμές σε σχέση με τα πορτοκάλια όλων αγορά, έχει οδηγήσει θήσει την εμπορική κυκλοφορία και των μα-
των άλλων προελεύσεων. Ας δούμε πως έχει νταρινιών και σε γενικές γραμμές οι έμποροι
αναλυτικά η κυκλοφορία των εσπεριδοειδών σε ορισμένη συσσώρευση ακολουθούν το ήδη καταρτισμένο πρόγραμ-
μέσα από τις γερμανικές Λαχαναγορές. εσπεριδοειδών μα προμηθειών, υπάρχουν και οι περιπτώσεις,

Πορτοκάλια: Στα πορτοκάλια κυριαρχεί στις Λαχαναγορές, όπως στο Αμβούργο, που η χορτασμένη αγο-
ρά απορροφούσε πλέον μανταρίνια μόνο κα-
η παρουσία ναβαλίνων από την Ισπανία και με τις επιχειρήσεις τόπιν έκπτωσης.
ακολουθούν τα τούρκικα washington navel,
τα μαροκινά navel και, τέλος, ελάχιστες ελλη- να προβαίνουν σε εκπτώσεις Λεμόνια: Στα λεμόνια έρχονται πρώτα σε
νικές ναβαλίνες. Άλλα πορτοκάλια με αισθη- προκειμένου να πουλήσουν ποσότητες τα ισπανικά fino και δεύτερα τα
τή παρουσία είναι τα salustiana από την Ισπα- τουρκικά enterdonato. Η αγορά των λεμο-
νία και το Μαρόκο, ενώ στην κατηγορία των τα προϊόντα τους νιών είτε κυλά ήσυχα, με συμφωνία μεταξύ
κοκκινόσαρκων επικρατούν τα ιταλικά moro προσφοράς και ζήτησης, είτε σε άλλες περι-
και tarocco, με λίγα ισπανικά cara cara να βρί- πτώσεις καταγράφεται αφθονία προϊόντος,
σκονται δίπλα τους. ώστε οι έμποροι αναγκάζονται να προβούν
Οι χαμηλές θερμοκρασίες βοήθησαν να σε εκπτώσεις και στα λεμόνια.
ανέβει κάπως το επίπεδο της ζήτησης και Φ.Κ.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

20 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΙΣΠΑΝΙΑ
ΑΚΑΘΕΚΤΑ ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΤΑ ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ



Η διεύερυνση της συγκομιδής των όψιμων ποικιλιών μανταρινιών στην Ισπανία βρίσκεται σε εξέλιξη, με τα μα-
νταρίνια να συνεχίζουν να λαμβάνουν καλές τιμές, σε αντίθεση με τα πορτοκάλια και τα λεμόνια που πασχίζουν
να πιάσουν το όριο των 20 λεπτών του ευρώ.


να προειδοποιεί ότι οι υψηλές θερμοκρασίες
–που ξεπερνούν κατά πολλούς βαθμούς τις
συνηθισμένες του χειμώνα– και οι ισχυρές
ριπές δυτικού ανέμου προκαλούν ζημιές σε
εσπεριδοειδή που ήταν σε κατάσταση προ-
χωρημένης ωρίμανσης ή ακόμη και εν ανα-
μονή της συγκομιδής.
Οι πρώτες ορατές συνέπειες είναι η πτώση
των καρπών στο έδαφος και τα επιδερμικά
τραύματα στους καρπούς από τα χτυπήμα-
τα των χτυπημάτων κλαδιών που τινάζονται
από τον αέρα. Επίσης, η απότομη αλλαγή με-
ταξύ των βροχών των τελευταίων εβδομά-
δων και του καύσωνα επηρεάζει τις ποικιλί-
ες εσπεριδοειδών, των οποίων η συγκομιδή
θα έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί, δηλαδή
έχει αντίκτυπο στις Ναβαλίνες και στις Κλη-
μεντίνες που εξακολουθούν να παραμένουν
στα δέντρα, εξ αιτίας της απάθειας της αγο-
ράς και της καθυστέρησης των εμπορικών
πράξεων. Τέλος, μεταξύ των προβλημάτων
που προκύπτουν από τον άστατο καιρό, αξί-
ζει να επισημανθεί και η εμφάνιση μυκητιά-
σεων, που μειώνουν την εμπορική αξία των
καρπών.

Η πορεία της συγκομιδής
Η πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου έφερε
νέες ποικιλίες στο εμπορικό προσκήνιο της
περιφέρειας της Βαλένθια. Συγκεκριμένα,
στα πορτοκάλια ξεκίνησε η συγκομιδή των
Lane Late, τα οποία προστίθενται δίπλα στα
Navelina και Salustiana που συνεχίζουν,
ενώ στα μανταρίνια η «τράπουλα» ανακα-
Ο ερχομός του Ιανουαρίου πρόσθεσε στο ητευτικές. Ωστόσο, αυτό δεν είναι η μοναδι- τεύεται αρκετά καθώς ενώ υπάρχουν ακό-
καλάθι του ισπανικού κλάδου των εσπερι- κή σκοτούρα που έχουν στο κεφάλι τους οι μα αρκετές Clemenules και φυσικά είναι σε
δοειδών και νέα προϊόντα, καθώς πορτοκά- παραγωγοί και οι έμποροι. πλήρη εξέλιξη η σεζόν Hernandina, ξεκίνη-
λια Navel Lane Late και Thompson Navel σε η συγκομιδή και των Orogrande.
και τα μανταρίνια Orogrande και Orri είναι Προβλήματα στους οπωρώνες της Κατά τα λοιπά, η πρώτη εβδομάδα του
πλέον στην αγορά, ενώ εντείνεται η συγκο- Βαλένθια 2022 συνοδεύτηκε από την ένταση της συ-
μιδή και άλλων, μέσης ωρίμανσης ποικι- Με χειμερινές θερμοπληξίες και ισχυρές γκομιδής για τις όψιμες πατενταρισμένες
λιών. Τα μανταρίνια συνεχίζουν τις υψηλές ριπές ανέμων αποχαιρέτησε το 2021 τους ποικιλίες Tango και Nadorcott, ενώ πραγ-
τιμολογιακές τους «πτήσεις», ενώ στα πορ- οπωρώνες εσπεριδοειδών της Βαλένθια, με ματοποιήθηκαν και οι πρώτες κοπές μαντα-
τοκάλια και τα λεμόνια οι τιμές είναι απογο- την Ομοσπονδία Παραγωγών AVA-ASAJA ρινιών Orri. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι
τα μανταρίνια Orri ξεκίνησαν από την αρχή

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



22 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







δή των εσπεριδοειδών στην Κόρδοβα κατά
τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου είχε
φτάσει μόλις στο 25% της συνολικής παρα-
γωγής, ενώ σε προηγούμενες σεζόν, η συ-
γκομιδή αυτήν την περίοδο ανέρχονταν στο
35-40%. Επιπλέον, το σκηνικό συμπληρώ-
νεται από μικροκαρπία, η οποία αποδίδεται
στην ξηρασία που έπληξε τις καλλιέργειες,
της οποίας η γενικότερη παραμονή δημιουρ-
γεί ανησυχίες και την επόμενη σεζόν.

Ανησυχία προκαλεί η έλλειψη εργατών
Πέρα από τα παραπάνω, θέμα υπάρχει και
με τη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού,
καθώς κρούσματα κορονοϊού καταγράφο-
νται μεταξύ των εργατών γης με αποτέλε-
σμα να λείπουν 4-5 εργάτες ανά γκρουπ
συγκομιδής των 20-22 ατόμων. Στα συ-
σκευαστήρια οι απουσίες είναι πιο περιορι-
σμένες, όμως μεταξύ των επαγγελματιών
του κλάδου επικρατεί εκτεταμένη ανηυχία
για έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού τις επό-
Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στη Βαλένθια στα τέλη Δεκεμβρίου προκάλεσαν μενες σεζόν, κάτι που, άλλωστε, ήδη κατα-
καρπόπτωση και επιδερμικά τραύματα σε πορτοκάλια και μανταρίνια που ήταν σχεδόν έτοιμα για γράφεται σε περιόδους αιχμής με αυξημέ-
συγκομιδή, ενώ ο κίνδυνος μυκητιάσεων ελλοχεύει και για άλλους καρπούς. νη ζήτηση σε φρούτα, καθώς πολύς κόσμος
κατευθύνεται στους κάδους των κατασκευ-
ών και του τουρισμού.
με τις συνηθισμένες «χρυσές» τιμές, και μά-
λιστα πληρώνονταν το λιγότερο 0,09 λεπτά Κατά τα λοιπά, ο πρόεδρος της
ακριβότερα από ό,τι πέρυσι την ίδια περίοδο. Palmanaranja κάνει λόγο για χαμηλές τι-
μές, έντονο ανταγωνισμό από τις εισαγω-
Ξερίζωμα μανταρινιών γές της Ε.Ε. και περιορισμένη κατανάλωση
Κατά 20.560 στρέμματα περιορίστηκε η Η συγκομιδή των εσπεριδοει- των ευρωπαϊκών αγορών.
έκταση των μανταρινιών το 2021 στην Πε- δών στην Κόρδοβα Η κατάσταση των καλλιεργειών
ριφέρεια της Βαλένθια, σύμφωνα με μελέ-
τη που εκπονήθηκε από την Ομοσπονδία Πα- κατά τη δεύτερη εβδομάδα Τα παραπάνω στοιχεία του ρεπορτάζ των
ραγωγών LA UNIÓ de Llauradors. Τη θέση του Ιανουαρίου είχε φτάσει Φρουτονέων φαίνονται και στην αποτύπω-
των μανταρινιών, τις οποίες οι παραγωγοί ση της εικόνας των καλλιεργειών και της
αφαίρεσαν απογοητευμένοι από τις κακές τι- μόλις στο 25% της συνολικής πορείας των εργασιών συγκομιδής που έκα-
μές των προϊόντων τους, πήραν άλλες πιο παραγωγής, ενώ ναν για τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρί-
επικερδείς καλλιέργειες, όπως τα αβοκά- ου οι υπηρεσίες του Συμβουλίου Γεωργίας
ντο που αυξήθηκαν κατά 7.140 στρέμματα, σε προηγούμενες σεζόν, της Ανδαλουσίας. Σύμφωνα με αυτές, η κα-
τα αμπέλια και οι ελιές. η συγκομιδή αυτήν τάσταση ανά επαρχία έχει ως εξής:
Στον αντίποδα, όμως, το 2021 καταγρά-
φηκε επέκταση της καλλιέργειας λεμονιών την περίοδο ανέρχονταν Κόρδοβα: Η συγκομιδή των πορτοκα-
κατά 12.000 στρέμματα και της καλλιέργειας στο 35-40%. Επιπλέον, λιών Navelina, Salustiana, Washington
πορτοκαλιών κατά 2.750 στρέμματα. και Thompson Navel συνεχίζεται. Τα πορ-
οι επιπτώσεις της ξηρασίας τοκάλια Navelina έχουν καθυστερήσει και
Με βραδύ βηματισμό η συγκομιδή και της έλλειψης εργατών η σεζόν τους επικαλύπτεται με αυτές των
στην Ανδαλουσία πονοκεφαλιάζουν ποικιλιών Salustiana, Washington και
Δεν προχωρά με γοργό ρυθμό η συγκο- Thompson Navel.
μιδή των εσπεριδοειδών στην Ανδαλουσία, τους παραγωγούς Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τα πορτο-
όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του προέ- κάλια Navelina, στην περιοχή Campiña Baja
δρου της Ένωσης Επαγγελματικών Εσπερι- είναι περίπου 3,8 με 4,2 τόνους το στρέμμα.
δοειδών Palmanaranja, Antonio Carmona. Οι ημέρες του Δεκεμβρίου στις οποίες κα-
Όπως ανέφερε ο A. Carmona, η συγκομι- τεγράφη πτώση της θερμοκρασίας δεν επη-


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ρέασαν τα φρούτα αφού οι ελάχιστες κατα-
γεγραμμένες δεν ήταν πολύ χαμηλές, ενώ Τιμές εσπεριδοειδών στην Ανδαλουσία (€/kg)
την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου οι θερ- 1η εβδ. 2022
μοκρασίες ανέβηκαν γύρω στους 6-8 βαθ- Είδος Παραγωγός Συσκευαστήριο
μούς.
Αναφορικά με τα πορτοκάλια Salustiana, Salustiana 0,12 0,46
η συγκομιδή τους ξεκίνησε στις αρχές Δε- Navelina/διάφορα Navel 0,18 0,40
κεμβρίου με μέση παραγωγή 4-5 τόνους το Όψιμες κλημεντίνες 0,40 0,75
στρέμμα. Άλλα υβρίδια μανταρινιών 0,46 *

Ουέλβα: Η σεζόν των πορτοκαλιών Τιμές εσπεριδοειδών στη Βαλένθια (€/kg)



Navelina έχει σχεδόν τελειώσει από την
πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου και αυ- Είδος 1η εβδ. 2022
τή τη στιγμή συγκομίζονται οι ποικιλίες Clemenules 0,27
Washington και ο Thompson Navel, ενώ σε Orogrande 0, 29
πλήρη εξέλιξη είναι η σεζόν και για την ποι-
κιλία Salustiana. Στα πορτοκάλια Navelina Hernandina 0, 36
έχουν επικρατήσει τα μεσαία ή μικρά μεγέ- Clemenvilla 0, 32
θη, όπως και στα υπόλοιπα Navels και τα Nadorcott 0, 63
Salustiana που υπολείπονται σε μέγεθος. Tango 0, 67
Γενικά, η παραγωγή πορτοκαλιών είναι 10- Orri 1,08
20% χαμηλότερη από πέρυσι.
Στα μανταρίνια τώρα, στα κτήματα με Ortanique 0,25
Oronules και Clemenules η συγκομιδή έχει Washington Navel 0,14
προχωρήσει αρκετά, ενώ στα κτήματα Nova Navelina 0,12
η συγκομιδή προχωρά με μέτριες στρεμμα- Lane Late 0,21
τικές αποδόσεις. Στα αγροκτήματα γίνονται Salustiana 0,18
εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης
εδάφους, δρόμων κ.λπ. από ζημιές που προ-
κλήθηκαν από τις τελευταίες βροχές. Επίσης
υπάρχουν προβλήματα στην εύρεση συνερ- Κακή σεζόν για τα λεμόνια
γείων εργατών για τη συλλογή των καρπών.
Σε στάση αναμονής και ελπί-
Μάλαγα: Η συγκομιδή των πορτοκαλιών δας καλών ενδείξεων από
συνεχίζεται στην περιοχή Centro με την ποι- τις αγορές βρίσκεται ο ισπα-
κιλία Navelina να βρίσκεται στο τέλος της νικός κλάδος των λεμο-
σεζόν της. Η μέση παραγωγή είναι κατά ένα νιών, σύμφωνα με το σχόλιο
τρίτο μικρότερη από πέρυσι με αποδόσεις της διεπαγγελματικής οργάνω-
2,5 τόνων ανά στρέμμα και τα μεγέθη που σης Ailimpo, πράγμα που σημαί-
έχουν επικρατήσει να είναι μεσαία και μικρο- νει ότι η συγκομιδή και η κυκλο-
μεσαία (το 5, το 6 και το 7). Επίσης, τα πορτο- φορία των καρπών γίνεται με μη
κάλια Salustiana ξεκίνησαν να συγκομίζο- ικανοποιητικούς ρυθμούς, ενώ οι
νται κατά την αλλαγή του έτους. τιμές συνεχίζουν ακάθεκτες την κα- τιούσα. Συγκεκριμέ-
Όσον αφορά τα μανταρίνια, τα Clemenules να, ενώ η μέση τιμή παραγωγού στη Μούρθια ξεκίνησε στα 0,40 ευρώ το κιλό
τελειώνουν με παραγωγή στους 2-2,5 τό- την 42η εβδομάδα του 2021, έπεφτε κάθε εβδομάδα και από λίγο, φτάνοντας
νους το στρέμμα και πολλά μανταρίνια μι- τελικά την πρώτη εβδομάδα του 2022 στα 0,20 ευρώ το κιλό.
κρού μεγέθους, ενώ ξεκίνησε και η εμπορία Επίσης, η Ailimpo αναφέρει πως είναι μεγάλο και το ποσοστό των καρπών που
καταλήγει στη βιομηχανία, ειδικά αν ληφθεί υπόψη το συνολικό μέγεθος της
των μανταρινιών Clemenvilles.
φετινής παραγωγής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η διεπαγγελμα-
τική οργάνωση, τον Δεκέμβριο κατέληξαν στη βιομηχανία μεταποίησης 36.600
Σεβίλλη: Η καμπάνια για πρώιμες ποι- τόνοι, ο υψηλότερος όγκος των τελευταίων επτά χρόνων, υψηλότερος και από
κιλίες πορτοκαλιού Navelina με μικρά με- τον περσινό αντίστοιχο όγκο, που ήταν 34.800 τόνοι, αριθμός που πέρυσι ήταν
γέθη γενικά τελειώνει, ενώ τα πορτοκάλια επίσης ρεκόρ.
Salustiana και τα μανταρίνια Clemenules, Τέλος, η Ailimpo σχολιάζει πως συνεχίζεται ο έντονος ανταγωνισμός από τα
Oronules και Nova συγκομίζονται με καλό τουρκικά λεμόνια, τα οποία προσφέρονται σε πολύ χαμηλές τιμές.
ρυθμό. Φ.Κ.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

24 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ








ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΤΟΥΡΚΙΑ
ΜΕ ΥΨΗΛΕΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΒΛΕΨΕΙΣ ΠΡΟΧΩΡΑ Η ΦΕΤΙΝΗ ΣΕΖΟΝ



Σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α., οι εξαγωγές των πορτοκαλιών θα αυξηθούν φέτος
κατά 20%, των μανταρινιών κατά 11% και των λεμονιών κατά 25%.



Η σύνθεση
των τουρκικών
οπωρώνων

Στην Τουρκία, οι καλλιέργειες
εσπεριδοειδών συγκεντρώνονται
κατά κύριο λόγο στις περιοχές
του Αιγαίου, στα δυτικά δηλαδή
παράλια, και της Μεσογείου,
στα νότια παράλια. Τη σεζόν 2020-
2021, το 29% των οπωρώνων
εσπεριδοειδών αποτελούνταν
από κτήματα πορτοκαλιών, με την
ποικιλία Washington να αποδίδει
το 70% της παραγωγής. Ωστόσο,
εξ αιτίας της απογοήτευσης των
παραγωγών από τις χαμηλές τιμές
Με μεγάλες φιλοδοξίες εργάζονται κατά λιτικής τιμών από πλευράς εξαγωγέων. Συνε- που πληρώνονται για τα προϊόντα
τη φετινή σεζόν οι Τούρκοι εξαγωγείς εσπε- πώς, οι Τούρκοι εξαγωγείς δεν φοβούνται για τους, τα τελευταία τρία χρόνια
ριδοειδών, καθώς σύμφωνα με έκθεση του επιπτώσεις που θα εμποδίσουν το ξεδίπλω- οι εκτάσεις των πορτοκαλεώνων μει-
Υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α. (USDA), μα των εργασιών τους και τουλάχιστον το πα- ώνονται φτάνοντας από τα 508.000
αύξηση σημειώνουν τόσο η παραγωγή, όσο ράδειγμα της εταιρείας Eren, που ήδη από την στα 460.000 στρέμματα με επίδραση
και οι εκτιμώμενες εξαγωγές. Συγκεκριμένα, πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου έχει εξάγει στην παραγωγή και τις εξαγωγές,
για τα πορτοκάλια αναμένεται μια παραγωγή το 50% των συνολικών ποσοτήτων της πε- παρά το «ξεπέταγμα» των εξαγωγών
1,82 εκατ. τόνων (+40% σε σχέση με πέρυ- ρασμένης σεζόν, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις σε όγκο και αξία τη χρονιά ξεσπάσμα-
σι) και εξαγωγές 265.000 τόνων (+20%), για του USDA. τος της πανδημίας. Παράλληλα, δοκι-
τα μανταρίνια προβλέπεται παραγωγή 1,75 Όσον αφορά τις εξαγωγές, η Ρωσία, η Ου- μάζονται νέες ποικιλίες πορτοκαλιών,
εκατ. τόνοι (+9%) και εξαγωγές 1 εκατ. τόνων κρανία και το Ιράκ αποτελούν τις κυριότερες σε αντικατάσταση της Washington.
(+11%), ενώ για τα λεμόνια προβλέπεται πα- αγοράστριες χώρες των τουρκικών εσπε- Αντίθετα από τα πορτοκάλια,
ραγωγή 1,40 εκατ. τόνων (+27%) και εξαγω- ριδοειδών. Ωστόσο, οι Τούρκοι εξαγωγείς, η καλλιέργεια μανταρινιών και
γές 775.000 τόνους (+25%). που πλέον αντιμετωπίζουν διπλασιασμέ- τα λεμονιών κερδίζει έδαφος.
νους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους και απορ- Μάλιστα, όσον αφορά τα μανταρίνια,
Αυξημένο παραγωγικό κόστος και ρίψεις φορτίων στα τελωνεία εισόδου στην οι παραγωγοί τείνουν να φυτεύουν
εμπορικές αναζητήσεις Ε.Ε., αναζητούν διεύρυνση του πελατολογίου περισσότερα Nova, Murkott,
and Fremont, καθώς τα θεωρούν πιο
Σύμφωνα με την τουρκική εξαγωγική εται- τους, προς ανατολάς και συγκεκριμένα προς επικερδή από την ποικιλία Satsuma,
ρεία φρούτων και λαχανικών Eren, το κόστος τις χώρες της Άπω Ανατολής. που επικρατεί στην Τουρκία.
παραγωγής εσπεριδοειδών είναι αυξημένο
και στην Τουρκία, με τις τιμές των λιπασμά-
των, των φυτοφαρμάκων, της εργατικής δύ- Τιμές εσπεριδοειδών 7/1/2021 (€/kg.)
ναμης και των καυσίμων να χαρακτηρίζονται Προϊόν Τιμή Παραγωγού Τιμή αναχώρησης (συσκευασμένα)
πολύ υψηλές, ενώ το κόστος συσκευασίας Πορτοκάλια Washington 0,06-0,13 0,13-0,31
έχει ανέβει κατά 100%. Ωστόσο, η υποτίμη-
ση της τουρκικής λίρας σε σχέση με τα ευρώ Μανταρίνια Satsuma 0,06-0,19 0,06-0,29
και το δολάριο βοηθάει, σύμφωνα με την εται- Μανταρίνια Murcot 0,22-0,24 0,32-0,48
ρεία Eren, την υιοθέτηση ανταγωνιστικής πο- Λεμόνια Enterdonat 0,06-0,14 0,09-0,29


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΜΗΧΑΝΕΣ


ΣΦΡΑΓΙΣΜΑΤΟΣ

ΣΚΑΦΙ∆ΙΩΝ














Επί 8 συναπτά έτη, η
PREPAC ΑΕΒΕ είναι
αφιερω
ένη στη λύση των
πιο δύσκολων προβλη
άτων
τη συσκευασία τροφί
ων.

Χρησι
οποιού
ε την κορωνίδα
των
ηχανών σφράγιση φιλ
:
PROSEAL Αγγλία .

Μετά από την απαραίτητη
ελέτη των
προϊόντων σα , εφαρ
όζου
ε την
καλύτερη εκδοχή τροποποιη
ένη
ατ
όσφαιρα (ΜΑΡ), ώστε αυτά να έχουν τα
καλύτερα αποτελέσ
ατα σε διάρκεια και
ποιότητα στο ράφι (κενό αέρο , τροποποιη
ένη
ατ
όσφαιρα, skin pack).









ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΑΣ
ΜΕ ΤΗΝ PREPAC ΚΑΙ ΤΗΝ PROSEAL UK
Ενοικιάσει ηχανηάτων: νέων και εταχειρισένων

Επιλογή του πλέον κατάλληλου φιλ
σφραγίσ
ατο
Τέλειο σφράγισ
α του φιλ
πάνω στα σκαφάκια, ακό
η και σε
πολύ «λεπτά χείλη»
Žυνατότητε skin pack στην ίδια
ηχανή
ε τι κοινέ συσκευασίε
Εγχώρια παραγωγή πλαστικών και χάρτινων περιεκτών στο
εργοστάσιό
α στη ΒΙ.ΠΕ. Καβάλα (ΜΑΚ ΠΑΚ ΑΕΒΕ)

Ειδικότητά
α οι περιέκτε από RPET (από ανακυκλω
ένο υλικό
και εκ νέου ανακυκλώσι
α)
Πιστοποιητικά τη EFSA για την ασφάλεια τροφί
ων



Κεντρικό: Θέση Ρίζωµα - Μαγούλα | Μαγούλα Αττικής
Τ: 210 5550226 | Ε: [email protected]
Υποκατάστηµα: 14ο χλµ. Θεσσαλονίκης - Βέροιας
Γέφυρα Ν. Θεσσαλονίκης | Τ: 2310 789696
η δική σας εταιρεία, ο δικός σας συνεργάτης www.prepac.gr

26 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ






ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΙΣΡΑΗΛ
ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ Η ΝΕΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ORRI




Στους 160.000 τόνους αναμένεται να μειωθεί η συγκομιδή μανταρινιών της τρέχουσας σεζόν, με τις
εξελίξεις να αφορούν κυρίως στη διαθεσιμότητα της ποικιλίας Orri, η οποία αποτελεί το 75% της παραγωγής.


Mειωμένη παραγωγικότητα παρατηρείται στρέμματα και να αποτελούν το 42% της συ- 75% της συνολικής παραγωγής μανταρινιού
φέτος στους οπωρώνες μανταρινιών του Ισ- νολικής έκτασης των οπωρώνων εσπεριδο- της νέας σεζόν, ενώ κατέχει το 53% των συ-
ραήλ, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο πως η ειδών. Ωστόσο, οι Ισραηλινοί καλλιεργητές νολικών εξαγωγών ισραηλινών εσπεριδοει-
συγκομιδή θα πέσει στους 160.000 τόνους, από μειώνουν τις εκτάσεις που αφιερώνουν σε δών και το 95% των συνολικών εξαγωγών
169.000 που είχε ανέλθει πέρυσι και 182.000 διάφορες ποικιλίες και επικεντρώνονται κυ- μανταρινιού. Να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι
πρόπερσι. Η παραγωγική μείωση αντανακλά τη ρίως σε μια ποικιλία μανταρινιού, την Orri, για οι Ισραηλινοί καλλιεργητές αντιμετωπίζουν
σοβαρή ξηρασία που έπληξε τους οπωρώνες την οποία εκφράζεται σταθερά υψηλή ζήτηση έντονο διεθνή ανταγωνισμό κυρίως στις ευ-
νωρίτερα κατά την καλλιεργητική περίοδο και και πληρώνονται υψηλές τιμές τόσο στην ισ- ρωπαϊκές αγορές, από τα βορειοαφρικανικά
οδήγησε σε πτώση οφθαλμών. ραηλινή αγορά όσο και στις διεθνείς αγορές. και τα ισπανικά μανταρίνια.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν νέες ποικιλί- Τέλος, η νέα παραγωγή grapefruit του Ισ-
Πλειοψηφία τα Orri ες με καλύτερα χαρακτηριστικά που θα μπο- ραήλ αναμένεται αυξημένη στους 130.000 τό-
Στο Ισραήλ καλλιεργούνται περισσότερες ρούσαν ενδεχομένως να αντικαταστήσουν νους, η παραγωγή λεμονιών και limes αυξη-
από 15 ποικιλίες μανταρινιών, με τους οπω- την Orri στο εγγύς μέλλον. μένη στους 70.000 τόνους και η παραγωγή
ρώνες να εκτείνονται συνολικά σε 67.000 Η ποικιλία Orri εκτιμάται ότι θα αποτελεί το πορτοκαλιών σταθερή στους 58.000 τόνους.


ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΙΤΑΛΙΑ

ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ



Οι καταστροφές από έντονα καιρικά φαινόμενα σε συνδυασμό
με την γενική πορεία μείωσης των εκτάσεων των πορτοκαλεώνων,
ελαφραίνει φέτος το ιταλικό καλάθι των πορτοκαλιών.


Επιβεβαιώνεται το ρεπορτάζ του τεύχους γωγή υπολογίζεται στου 660.000 τόνους, δη- της ποικιλίας Tarocco (τύποι Tarot TDV και
275 των Φρουτονέων για μείωση της φετι- λαδή περιορισμένη στα ίδια χαμηλά επίπεδα Nucellare) συγκομίστηκαν από τα κτήματα
νής, ιταλικής παραγωγής πορτοκαλιών. Συ- με πέρυσι. Παράγοντας που οδήγησε σε ακό- της Σικελίας κατά την μετάβαση από τον Νο-
γκεκριμένα, σύμφωνα με πιο πρόσφατη έκ- μα μια μέτρια παραγωγική χρονιά αποτέλε- έμβριο στον Δεκέμβριο. Ωστόσο, παρότι από
θεση του Υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α., σαν οι εκτεταμένες καταστροφές στα σικελικά το τέλος του Δεκεμβρίου ο ρυθμός της συγκο-
η φετινή παραγωγή πορτοκαλιών στην Ιτα- αγροκτήματα, καθώς η Σικελία συγκεντρώ- μιδής άρχισε να εντείνεται, οι επιπτώσεις των
λία υπολογίζεται στους 1,5 εκατομμύριο τό- νει το 20% των εκτάσεων μανταρινιών. Ωστό- πλημμυρών να περιορίζουν γενικά τη δυνα-
νους, καθώς ακραία καιρικά φαινόμενα, που σο το 53% των ιταλικών δέντρων μανταρινι- μική της φετινής παραγωγής, καθώς πολλά
προκάλεσαν πλημμύρες και σοβαρές ζημιές, ών συγκεντρώνεται στην Καλαβρία και ακόμα κτήματα ήταν για αρκετό διάστημα απροσπέ-
έπληξαν τους πορτοκαλεώνες της Σικελίας, ένα 15% στην Πούλια. λαστα ή κατέγραφαν σημαντικές ζημιές.
στην οποία συγκεντρώνεται το 63% αυτής της Τέλος, διευρυμένες ήταν οι ζημιές που δέ- Πλέον, στις αρχές Ιανουαρίου, τα κοκκινό-
καλλιέργειας. Άλλο ένα 19% των πορτοκαλε- χτηκαν και τα κτήματα λεμονιών της Σικελί- σαρκα πορτοκάλια που κυκλοφορούν στην
ώνων βρίσκεται στην Καλαβρία. Επίσης, από ας, με την φετινή παραγωγή να περιορίζεται αγορά είναι αρκετά και πρόκειται για τις ποκι-
το USDA επιβεβαιώνεται η τάση μείωσης της στους 450.000 τόνους. Να σημειώσουμε εδώ, κιλίες Moro, Tarocco Ippolito, Tarocco Gallo
καλλιέργειας πορτοκαλιών στην Ιταλία που ότι στη Σικελία συγκεντρώνεται το 88% της και Tarocco dolce VCR. Η τελευταία φάση της
είχαμε αναφέρει στο ίδιο ρεπορτάζ. ιταλικής καλλιέργειας λεμονιών. σεζόν των κοκκινόσαρκων πορτοκαλιών ξε-
κινάει τον Απρίλιο και διαρκεί μέχρι τον Μάιο,
Στα περσινά επίπεδα τα μανταρίνια. Στην αγορά όταν και θα βρίσκονται στην αγορά οι ποικιλί-
Λιγότερα τα λεμόνια τα κοκκινόσαρκα πορτοκάλια ες Tarocco Gallo,Tarocco Sciara, Tarocco Meli
Όσον αφορά τα μανταρίνια, η φετινή παρα- Τα πρώτα κοκκινόσαρκα πορτοκάλια και Tarocco Sant’Alfio.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ



Ο όγκος των εξαγωγών πορτοκαλιών για την τρέχουσα σεζόν υπολογίζεται στους 1,45 εκατ. τόνους, από 1,67
εκατ. τόνους την περασμένη σεζόν.


ρά γύρω στο 75% των αιγυπτιακών εξαγω-
γών είναι η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, η Ολ-
λανδία, η Ινδία, το Μπαγκλαντές, τα Ηνωμένα
Αραβικά Εμιράτα, η Κίνα, το Ηνωμένο Βασί-
λειο, η Ουκρανία και το Ομάν. Πιο συγκεκριμέ-
να όσον αφορά την Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοι-
χεία του Trade Data Monitor την περασμένη
σεζόν απορρόφησε 211.697 τόνους, ενώ μό-
νο στην Ολλανδία αντιστοιχούσαν πάνω από
150.000 τόνοι.

Οι εμπορικές και παραγωγικές δομές
Όπως σημειώνεται σε πρόσφατη έκθε-
ση του USDA, τα παραπάνω στοιχεία ενθαρ-
ρύνουν τους επιχειρηματίες του κλάδου να
επεκτείνουν τις επενδύσεις τους για εκσυγ-
Οι δυσμενείς για τους πορτοκαλεώνες και- Η συνολική έκταση χρονισμό ή ανέγερση νέων παραγωγικών
ρικές συνθήκες που επικράτησαν στην Αίγυ- εγκαταστάσεων.
πτο επηρέασαν αρνητικά την παραγωγικότη- των πορτοκαλεώνων Η πλειοψηφία των εξαγωγέων πορτοκα-
τα τους με αποτέλεσμα να είναι και λιγότερο το ανέρχεται για την τρέχουσα λιού είναι και παραγωγοί και ιδιοκτήτες συ-
προϊόν που θα κατευθυνθεί φέτος προς εξα- σκευαστηρίων που έχουν εγκριθεί για εξα-
γωγή. Συγκεκριμένα, ο όγκος των εξαγωγών σεζόν στα 1.680.000 γωγή από την κυβέρνηση. Άλλοι εξαγωγείς
πορτοκαλιών για την τρέχουσα σεζόν υπο- στρέμματα, χωρίς διαθέτουν εγκαταστάσεις συσκευασίας, αλλά
λογίζεται στους 1,45 εκατ. τόνους, από 1,67 δεν παράγουν πορτοκάλια, και επομένως βα-
εκατ. τόνους την περασμένη σεζόν. Παραπέ- σημαντική διαφοροποίηση σίζονται εξ ολοκλήρου σε ντόπιους αγρότες.
ρα, ο όγκος της παραγωγής υπολογίζεται κα- από τις δύο περασμένες Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι εξαγωγείς είναι
τά 570.000 τόνους μειωμένος, δηλαδή ότι θα υπεύθυνοι για τη μεταφορά της καλλιέργειας
ανέρχεται στους 3 εκατ. τόνους, ενώ αυξημέ- σεζόν. Μάλιστα, τα πορτοκά- στις εγκαταστάσεις συσκευασίας τους.
νο κατά 25-30% είναι φέτος το κόστος των λια αποτελούν το 80% Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πορ-
λιπασμάτων. τοκαλιού της Αιγύπτου προέρχεται από αγρο-
Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι οι εξα- των αιγυπτιακών καλλιεργει- κτήματα που φτιάχτηκαν τις τρεις τελευταίες
γωγές της Αιγύπτου ξεκίνησαν με απόφαση ών εσπεριδοειδών δεκαετίες σε εκχερσωμένες και πρώην έρη-
της αιγυπτιακής κυβέρνησης στις 15 Δεκεμ- μες γαίες. Σε αυτές τις περιοχές βρίσκονται
βρίου 2021 και συμπεριλαμβανομένου ότι η και τα μεγαλύτερα αγροκτήματα, σε αντίθε-
πλειοψηφία της παραγωγής αποτελείται από ση με την κοιλάδα του Νείλου όπου η ιδιοκτη-
την ποικιλία Washington Navel, καταλαβαίνει σία της γης είναι κατακερματισμένη, σπανίως
κανείς ότι η Αίγυπτος δηλώνει ήδη βροντερό υπερβαίνοντας τα τέσσερα στρέμματα και με
παρόν στην αγορά. Τα τελευταία Washington γωγέα πορτοκαλιών στον κόσμο με συνολι- τους εκεί αγρότες να μην μπορούν να αντέ-
Navel ωριμάζουν τον Μάρτιο, όμως εκείνη κές αποστολές 8,32 εκατ. τόνων εκτός συνό- ξουν οικονομικά το απαραίτητο επίπεδο επεν-
την περίοδο ξεκινά η συγκομιδή των Valencia, ρων τα τελευταία 5 χρόνια. δύσεων για βιώσιμη παραγωγή πορτοκαλιού.
δηλαδή των δεύτερων τη τάξει πιο καλλιερ- Τη σεζόν 2020-2021 οι εξαγωγές αιγυπτι- Παρά αυτές τις προκλήσεις, η αντικατάσταση
γούμενων πορτοκαλιών, η οποία διαρκεί έως ακών πορτοκαλιών έφτασαν σε 111 χώρες, των παλιών οπωρώνων με νεότερα δέντρα,
τον Ιούλιο. από 104 την αμέσως προηγούμενη σεζόν. Η η βελτίωση των τεχνικών άρδευσης, η υιοθέ-
Νέα Ζηλανδία, η Βραζιλία και η Ιαπωνία είναι τηση σύγχρονων προγραμμάτων διαχείρισης
Τα εμπορικό status quo της Αιγύπτου μερικές από τις νέες χώρες που άρχισαν να θρεπτικών ουσιών και η μείωση των απω-
Το επιτυχές άνοιγμα νέων αγορών και η δη- παραλαμβάνουν αιγυπτιακά πορτοκάλια τα λειών μετά τη συγκομιδή αποτελούν συνε-
μιουργία συστήματος ιχνηλασιμότητας έχουν τελευταία χρόνια, αλλά οι δέκα κυριότερες χείς προσπάθειες από τις ενώσεις καλλιεργη-
αναγορεύσει την Αίγυπτο ως κορυφαίο εξα- αγοράστριες χώρες, που απορροφούν σταθε- τών και την κυβέρνηση.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

28 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ





ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ – ΜΑΡΟΚΟ
ΥΨΗΛΕΣ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ



Άλλη μια χρονιά με υψηλές εξαγωγικές επιδόσεις αναμένεται για τα μαροκινά εσπεριδοειδή. Ωστόσο, τα στοι-
χεία δείχνουν ολοένα και μικρότερη παρουσία τους στην αγορά της Ε.Ε.


Η παραγωγή ανά προϊόν
Για τη φετινή χρονιά τώρα, φαίνεται πως
στα μανταρίνια, η μισή μαροκινή παραγωγή θα
έχει φτάσει στην αγορά περίπου στο ήμισυ της
σεζόν, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της
αμερικανικής έκθεσης, ο κυριότερος όγκος
της παραγωγής μανταρινιών αποτελείται από
κλημεντίνες (περίπου 680.000 τόνοι) και άλ-
λα πρώιμα μανταρίνια (περίπου 100.000 τό-
νοι). Όσον αφορά τις μέσης ωρίμανσης ποικι-
λίες, φέτος αναμένονται 50.000 τόνοι Nova και
120.000 τόνοι Nour, ενώ για τις όψιμες ποικιλί-
ες αναμένονται 280.000 τόνους Nadorcott και
20.000 τόνοι Ortanique. Στον αντίποδα, ο με-
γάλος όγκος των εξαγωγών μαροκινών πορ-
τοκαλιών είναι ακόμα μπροστά μας, καθώς το
Οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες που επικράτη- Μαρόκο καλλιεργεί κατά κύριο λόγο τις μέσης
σαν κατά την καλλιεργητική περίοδο των εσπε- ωρίμανσης και όψιμες ποικιλίες Valencia (Maroc
ριδοειδών στο Μαρόκο φέρνει αύξηση της φε- Late), Navel, Navel late και Navel lane late.
τινής παραγωγής και άλλη μια χρονιά με υψηλές
προσδοκίες από πλευράς εξαγωγέων. Συγκε- Ανάλυση των εξαγωγών
κριμένα, η συνολική παραγωγή εσπεριδοειδών Ο μεγάλος όγκος Τέλος, αξίζει μια πιο αναλυτική ματιά στη
αναμένεται στου 2,55 εκατ. τόνους, αυξημένη των εξαγωγών μαροκινών σύνθεση των μαροκινών εξαγωγών μαντα-
κατά 12% σε σχέση με πέρυσι, ενώ όσον αφορά πορτοκαλιών είναι ακόμα ρινιών. Με εξαίρεση τη σεζόν 2019-2020 που
τις εξαγωγές οι εκτιμήσεις έχουν ανά προϊόν ως εξαιτίας κακής παραγωγής, οι εξαγωγές υπο-
εξής: Για τα μανταρίνια 500.000 τόνοι, για τα πορ- μπροστά μας, καθώς χώρησαν, η γενική τους πορεία πάει κάθε χρό-
τοκάλια 120.000 τόνοι και για τα λεμόνια 10.000 το Μαρόκο καλλιεργεί νο και καλύτερα. Κυριότερος αγοραστής για τα
τόνοι. Σημειώνουμε ότι πέρυσι οι εξαγωγές μα- μαροκινά μανταρίνια είναι η Ρωσία απορροφώ-
νταρινιών είχαν ανέλθει στους 463.407 τόνους κατά κύριο λόγο τις μέσης ντας περίπου το 1/3 των εξαγωγών. Από την
και των πορτοκαλιών στους 96.373 τόνους. άλλη, βλέπουμε πως η Ε.Ε. των 27, παρότι εί-
ωρίμανσης και όψιμες ναι ψηλά στη λίστα των εισαγωγέων μαροκι-
Συνεχείς φυτεύσεις ποικιλίες Valencia (Maroc νών μανταρινιών, απορροφά κάθε χρόνο και
Πριν περάσουμε στην ανάλυση της φετινής Late), Navel, Navel late μικρότερες ποσότητες, ενώ αντίθετα το Ηνω-
παραγωγής και των εξαγωγών, πρέπει να θυ- μένο Βασίλειο τις αυξάνει, ιδιαίτερα μετά την Eπιλεγµένες αξίες... από τη φύση!
μίσουμε ότι η ανάπτυξη της παραγωγής και των και Navel lane late αποχώρηση του από την Ε.Ε. Σύμφωνα με Μα-
εξαγωγών εσπεριδοειδών του Μαρόκου γίνε- ροκινούς εξαγωγικούς φορείς, αυτό οφείλεται
ται στη βάση του από το 2008 καταρτισμένου στην ιδιαίτερη έμφαση που έχει δώσει το Μαρό-
σχεδίου Green Morocco Plan. Στη βάση, λοιπόν, κο στην ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων με το
αυτού του σχεδίου, οι καλλιεργούμενες εκτά- Ηνωμένο Βασίλειο.
σεις για τα μανταρίνια αυξήθηκαν και φέτος στα
657.500 στρέμματα και για τα πορτοκάλια στα Η παραγωγή μανταρινιών με μια ματιά:
596.000 στρέμματα. Παράλληλα, το γεγονός ότι
μερίδα αυτών των στρεμμάτων δεν υπάγεται και → 680.000 τόνοι Κλημεντίνης και 100.000 τόνοι άλλα πρώιμα μανταρίνια
στα συγκομίσιμα μας δείχνει, ότι η επέκταση των → 120.000 τόνοι Nour
καλλιεργειών συνεχίζεται, ενώ οι περιοχές, στις → 50.000 τόνοι Nova
οποίες συγκεντρώνεται η παραγωγή εσπεριδο- → 280.000 τόνοι Nadorcott
ειδών είναι η Souss-Massa (32%), Gharb (20%), → 20.000 τόνοι Ortanique ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου 1ο χλ . Τυρνάβου Λάρισα Τ.Κ. 40 100
Oriental (16%), Haouz (14%) και Tadla (13%). → 500.000 τόνοι η εκτίμηση για τις εξαγωγές Τ. 24 920 22 770, 24 920 25 343 | fax 24 920 23 774 | [email protected], www.asepoptirnavos.gr


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277 ΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ Ε.Ε.

Eπιλεγµένες αξίες... από τη φύση!


















ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου 1ο χλ . Τυρνάβου Λάρισα Τ.Κ. 40 100
Τ. 24 920 22 770, 24 920 25 343 | fax 24 920 23 774 | [email protected], www.asepoptirnavos.gr


ΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ Ε.Ε.

30 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







WAPA
ΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΜΗΛΩΝ ΚΑΙ ΑΧΛΑΔΙΩΝ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021




Συγκεχυμένες είναι οι προσδοκίες για την πρόσβαση στην αγορά λόγω της αρνητικής επίδρασης των διάφορων
γεωπολιτικών ανταγωνισμών στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των κρατών.


χονταν σε 1.909.045 τόνους, μειωμένα κατά 2,6% σε σύγκριση με το
2020, ενώ τα αποθέματα αχλαδιών ανέρχονταν σε 224.278 τόνους, που
είναι 21,6% πάνω από πέρυσι.

Αυξημένο παραγωγικό κόστος και εμπορικές κυρώσεις
Όσον αφορά την τρέχουσα σεζόν, ο Domink Wozniak, Πρόεδρος
της WAPA σε πρόσφατο σχόλιο του σημείωνε πως διάφοροι είναι οι
παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη της, όπως: «Η αύξηση του
κόστους γεωργικών εισροών, συσκευασίας, ενέργειας, εργατικού
δυναμικού και ο προβλεπόμενος πληθωρισμός θα έχει αντίκτυπο
στους προμηθευτές. Επιπλέον, ορισμένες προκλήσεις των logistics
όσον αφορά τη διαθεσιμότητα και το κόστος είναι μερικοί ακόμα νέ-
οι παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά».
Συγκεχυμένες είναι επίσης οι προσδοκίες για την πρόσβαση στην
αγορά, λαμβάνοντας υπόψη για τους Ευρωπαίους εξαγωγείς το από
την 1η Ιανουαρίου 2022 εμπάργκο της Λευκορωσίας σε συνδυα-
Την 1η Δεκεμβρίου του 2021 τα αποθέματα μήλων στις χώρες της σμό με το συνεχιζόμενο εμπάργκο της Ρωσίας. Για τις ΗΠΑ, οι επι-
Ε.Ε. ήταν κατά 6,8% υψηλότερα και τα αποθέματα αχλαδιών κατά 27% πτώσεις των αντικυρώσεων στον Χάλυβα και το Αλουμίνιο επηρεά-
χαμηλότερα σε σχέση με την ίδια ημερομηνία της περασμένης σεζόν, ζουν ιδιαίτερα τις εξαγωγές τους σε απομακρυσμένες αγορές όπως
σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η WAPA. Συγκεκριμένα, τα η Ινδία και αναμένεται το εμπόριο των ΗΠΑ να επικεντρωθεί κυρί-
αποθέματα μήλων ανέρχονταν σε 4.917.891 τόνους, ενώ τα αποθέμα- ως στη Βόρεια Αμερική στους Μεξικανούς και Καναδούς γείτονες.
τα αχλαδιών σε 656.438 τόνους. Θυμίζουμε πως στην Ευρώπη η πα- Στην Ασία, όλοι οι εξαγωγείς αντιμετωπίζουν αυξημένα βάρη πρό-
ραγωγή μήλων της τρέχουσας σεζόν είναι κατά 11% μεγαλύτερη της σβασης στην Κίνα λόγω των αυξημένων ελέγχων που σχετίζονται
προηγούμενης, ενώ αυτή των αχλαδιών είναι κατά 26% χαμηλότερη. με τον COVID και τα εμπόδια που συναντούν οι διεκπεραιώσεις των
Για τις ΗΠΑ, τα αποθέματα μήλων την 1η Δεκεμβρίου του 2021 ανέρ- φορτίων στα λιμάνια.



ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΜΗΛΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΑ (t) ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΑΧΛΑΔΙΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΑ (t)

Χώρα %2021/ 2020 01/12/21 01/12/20 01/12/19 Χώρα %2021/ 2020 01/12/21 01/12/20 01/12/19
Αυστρία (Στυρία) 5,1% 97.808 93.105 97.417 Βέλγιο -10,6% 249.449 279.087 213.675
Βέλγιο 83,4% 168.195 91.733 171.317 Τσεχία -45,5% 1.954 3.587 3.292
Τσεχία -3,8% 52.863 54.977 40.703 Δανία 3,4% 121 117 214
Δανία 66,5% 11.114 6.675 9.166 Γαλλία -44,3% 9.643 17.314 14.566
Γαλλία 6,9% 695.418 650.624 783.522 Γερμανία 27,0% 6.292 4.953 5.376
Γερμανία 3,6% 351.306 338.942 343.034 Ιταλία -74,9% 55.449 220.937 108.492
Ιταλία -0,6% 1.355.857 1.364.135 1.349.020 Πολωνία 13,9% 41.000 36.000 18.000
Πολωνία 5,9% 1.695.000 1.600.000 1.127.000 Ισπανία (Καταλονία) -8,2% 64.505 70.267 79.333
Ισπανία (Καταλονία) 41,6% 258.783 182.739 297.163 Ελβετία -30,8% 6.931 10.016 10.887
Ελβετία -0,3% 63.888 64.111 61.830 Ολλανδία -14,0% 221.094 257.000 228.000
Ολλανδία 6,8% 167.660 157.000 195.000 Σύνολο -27,0% 656.438 899.278 681.835
Σύνολο 6,8% 4.917.891 4.604.040 4.475.172



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΜΗΛΩΝ ΑΝΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ (t)

Ποικιλία %2021/ 2020 01/12/21 01/12/20 01/12/19

Annurca 0,0% 25.000 25.000 25.000
Boskoop 60,6% 28.946 18.029 20.335
Braeburn -4,3% 118.750 124.035 144.483
Cox Orange 111,4% 260 123 534
Cripps Pink -8,7% 192.748 211.188 209.779
Elstar 15,0% 148.388 129.006 167.299
Fuji -2,5% 163.173 167.443 177.379
Gala 16,7% 583.823 500.308 493.023
Gloster 18,1% 90.303 76.431 80.356
Golden Delicious 20,4% 1.173.252 974.408 1.173.279
Granny Smith -7,8% 184.986 200.701 180.209
Holsteiner Cox -25,8% 2.299 3.098 4.363
Idared 21,0% 328.167 271.212 228.528
Jonagold 22,0% 297.686 243.953 267.979
Jonagored 19,0% 56.554 47.509 73.208
Morgendurf/imperat -19,9% 16.497 20.586 22.074
Pinova 13,0% 100.295 88.795 57.628
Red Delicious -4,7% 217.028 227.843 221.822
Red Jonaprince 18,1% 282.117 238.780 211.891
Reinette -13,7% 36.900 42.749 33.836
Shampion -16,5% 144.096 172.645 152.074
Spartan -90,0% 32 319 102
Άλλες νέες ποικιλίες* 5,6% 149.030 141.120 139.700
Άλλες ποικιλίες -14,9% 577.560 678.760 390.291
Σύνολο 6,8% 4.917.891 4.604.040 4.475.172


*Ariane, Belgica, Cameo, Choupette, Diwa, Evelina, Greenstar, Goldrush,
Honey Crunch, Jazz, Junami, Kanzi, Kiku, Mairac, Rubens, Tentation
(Τemptation), Wellant



ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΑΧΛΑΔΙΩΝ ΑΝΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ (t)



Ποικιλία %2021/ 2020 01/12/21 01/12/20 01/12/19

Abate Fetel -85,0% 18.507 123.604 57.061
Alexandrina -51,9% 1.976 4.106 5.554
Blanquilla -61,8% 2.950 7.727 6.609
Conference -10,2% 535.861 596.768 494.065
Doyenne du comice -47,2% 17.229 32.638 22.248
Kaiser -80,0% 5.142 25.656 8.438
Άλλες ποικιλίες -31,3% 74.772 108.779 87.859
Σύνολο -27,0% 656.438 899.278 681.835



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

32 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ





«ΜΠΑΙΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ


ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ


ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ»



Η επίφοβη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας επιβάλλει προσεκτική
παρακολούθηση της, προκειμένου να αντιμετωπιστούν άμεσα απρόβλε-
πτες εξελίξεις που θα μπορούσαν να επιβάλλουν αύξηση του κόστους
των προϊόντων, σημειώνει στα Φρουτονέα ο κ. Klaus Hölzl, διευθυντής
πωλήσεων της VOG.


στις κύριες ευρωπαϊκές αγορές.
KLAUS HÖLZL Τα νέα μήλα θα παράγονται επίσης τόσο με
τους κανόνες της ολοκληρωμένης παραγω-
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤΗΣ VOG γής όσο και με το βιολογικό καθεστώς. Πά-
ντως, και τα τρία αυτά νέα μήλα συνεχίζουν
Η πανδημία έχει προκαλέσει να δοκιμάζονται σε δοκιμαστικές παρτίδες σε
Κύριε Hölzl, σε τι επίπεδο βρίσκονται τα απο- αγορές χονδρικής και αλυσίδες διανομής με-
θέματα των μήλων της VOG σε σύγκριση με σημαντική αύξηση της γάλης κλίμακας σε ορισμένες ευρωπαϊκές
πέρυσι; πολυπλοκότητας χώρες, αλλά και από εκεί ανατροφοδοτού-
Σε ό,τι αφορά το απόθεμα, η φετινή κατά- μαστε με εξαιρετικά σχόλια.
σταση είναι παρόμοια με εκείνη του περασμέ- των εξαγωγών, καθώς
νου έτους, ενώ βρισκόμαστε σε συμφωνία με οι διαδικασίες που σχετίζονται Πόσο έχει αυξηθεί το κόστος μετασυλλεκτι-
την ίδια περίοδο της περασμένης σεζόν και για με τις μεταφορές κής επεξεργασίας και μεταφοράς για τα ιταλι-
ότι αφορά τα σχέδια πωλήσεων. Συνεπώς, κά μήλα; Είναι πιο δύσκολο για τις αγορές να
μπορούμε να εγγυηθούμε προμήθεια μήλων (πρωτόκολλα ασφαλείας, απορροφήσουν αυτό το αυξημένο κόστος των
επί 12μηνης βάσης. Όσον αφορά τις ποικιλίες υγειονομικοί έλεγχοι κ.λπ.) φρούτων;
προσφέρουμε το σωστό μήλο για κάθε στιγμή Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετω-
του χρόνου, με μήλα κατάλληλα για το πρώτο έχουν πολλαπλασιαστεί πίζουμε σε αγορές εκτός ΕΕ είναι αυτή της
μισό της σεζόν και άλλα μήλα για το δεύτερο ο συνολικός χρόνος διεκπε- μεταφοράς, λόγω της περιορισμένης δια-
μισό της σεζόν. Αυτήν την περίοδο, η εμπορική θεσιμότητας εμπορευματοκιβωτίων. Από υλι-
σεζόν βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υπάρχει ραίωσης έχει επιμηκυνθεί κοτεχνική άποψη, η κατάσταση είναι λεπτή και
αρκετή ποσότητα από όλες τις ποικιλίες και, πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά, κα-
φυσικά, από αυτές με μεγάλη διάρκεια ζωής. θώς θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλή-
οι κύριες μάρκες βιολογικών μήλων είναι οι ματα σε ολόκληρο τον κλάδο και επιπτώσεις
Θα έχει η VOG αρκετά βιολογικά μήλα μέχρι τη Marlene Bio® και BioSüdtirol: αυτές οι μάρκες στο κόστος. Ωστόσο, οι πωλήσεις συνεχίζουν
νέα συγκομιδή ή τα αποθέματα θα εξαντληθούν έχουν πλέον πιστό κοινό και ενσωματώνονται να έχουν καλή απόδοση σε αυτές τις χώρες.
νωρίτερα; καλά στα ράφια, μαζί με τα μήλα και τις μάρκες Επίσης, η πανδημία έχει αναμφίβολα προ-
Τα τελευταία χρόνια, η βιολογική παραγω- ολοκληρωμένης παραγωγής που χαρακτηρί- καλέσει σημαντική αύξηση της πολυπλοκότη-
γή της Κοινοπραξίας VOG αυξάνεται σταθερά ζουν τη συνολική μας προσφορά. τας των εξαγωγών, καθώς οι διαδικασίες που
και έχουμε φτάσει πλέον σε συγκομιδή περί- σχετίζονται με τις μεταφορές (πρωτόκολλα
που 32.000 τόνων. Η γκάμα βιολογικών ποι- Ποιος είναι ο όγκος παραγωγής της VOG για τα ασφαλείας, υγειονομικοί έλεγχοι κ.λπ.) έχουν
κιλιών μας είναι επίσης τεράστια και επιτρέπει μήλα Giga®, RedPop® και Cosmic Crisp® και πολλαπλασιαστεί ο συνολικός χρόνος διεκ-
την εμπορία μήλων καθ’ όλη τη διάρκεια του ποιο είναι το σχέδιό σας για την εμπορία αυτών περαίωσης έχει επιμηκυνθεί. Τέλος, η πανδη-
έτους. Αυτή η δυνατότητα οφείλεται στη στρα- των φρούτων κατά τη διάρκεια αυτής της σεζόν; μία έχει προσθέσει άλλη μια πρόκληση, που
τηγική ποικιλιακής ανανέωσης και καινοτομί- Τα μήλα Giga®, RedPop® και Cosmic Crisp® σχετίζεται με την αναζήτηση εργατικού δυνα-
ας της Κοινοπραξίας, που μας απέφερε ποι- είναι τρία μήλα που καλύπτουν το δεύτερο μέ- μικού. Στην πραγματικότητα, γίνεται όλο και
κιλίες κατάλληλες για βιολογική παραγωγή ρος της σεζόν χάρη στην εξαιρετική διατηρη- πιο δύσκολο να βρούμε εργάτες που μπορούν
και με μεγάλη διατηρησιμότητα. Εκτός από τα σιμότητα τους. Το 2022 είναι έτοιμα να κά- να έρθουν έως εμάς για να δουλέψουν τους
μήλα Giga®, Cosmic Crisp® και RedPop®, τα νουν βγουν με μεγαλύτερες ποσότητες και καλοκαιρινούς μήνες που είναι και οι πιο απαι-
οποία παρουσιάσαμε τον Ιανουάριο του 2021, πιο έντονη παρουσία τόσο στην Ιταλία όσο και τητικοί για αγροτικές εργασίες.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ÒΑκτινίδια




ΜΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΤΙΜΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ



Έχουν περάσει περίπου 3 μήνες από την ολοκλήρωση της συγκομιδής των ακτινιδίων και η απορρόφησή τους δεν έχει
αφήσει έως τώρα ικανοποιημένους τους διακινητές, καθώς οι τιμές που έχουν διαμορφωθεί στη διεθνή αγορά δεν
αφήνουν περιθώριο για χαμόγελα.


Διανύουμε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του την περυσινή χρονιά, οφείλονται εν μέρει στην για πρώτη φορά σε αυτόν τον πίνακα και μέ-
Ιανουαρίου και η εμπορική πορεία των ακτινί- Ιταλία, η οποία προφανώς αγόρασε φέτος κα- νει να φανεί εάν το ελληνικό ακτινίδιο θα κα-
διων δεν έχει φέρει ακόμα χαμόγελα στους δι- τά το στάδιο της συγκομιδής περισσότερα τορθώσει να εδραιωθεί σε αυτήν την πολύ με-
ακινητές, καθώς οι τιμές που έχουν διαμορ- ακτινίδια σε σχέση με πέρυσι. Με άλλα λόγια, γάλη αγορά.
φωθεί στη διεθνή σκηνή οι εξαγωγές μας κινούνται έως τώρα στα επί- Όμως, από τον πίνακα με τις 20 κυριότερες
είναι τέτοιες που πεδα του προηγούμενου έτους, με τις πε- χώρες εξαγωγής, παρατηρούμε ότι εκτός από
στην καλύτερη ρισσότερες χώρες να έχουν αρνητικό τις 20 χώρες που αναφέρουμε, το ελληνικό
περίπτωση θα πρόσημο έως τώρα, ενώ θετικό ακτινίδιο δίνει το «παρών» σε ακόμα 43 χώρες
καλύψουν το πρόσημο έχουν οι ΗΠΑ, ο Κα- -και αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος του. Δεν
κόστος αγο- ναδάς, η Ρουμανία, η Αίγυ- είναι και λίγο πράγμα να εξάγουμε ένα προϊόν
ράς, αποθή- πτος, οι Κάτω Χώρες και σε 62 χώρες στον πλανήτη, το οποίο μάλιστα
κευσης και η Ιορδανία. Όμως, η χώ- μπορεί να «ανοίξει την πόρτα» για να εξαχθούν
συσκευασίας. ρα - έκπληξη για φέτος εί- σε αυτές τις χώρες και άλλα προϊόντα μας
Σύμφωνα με έγκυ- ναι η Ινδία, η οποία μπαίνει Τ.Ο.
ρους διακινητές, η συγκε-
κριμένη εξέλιξη οφείλεται στο γεγονός Κυριότερες Χώρες Εξαγωγής Ακτινιδίου βάσει όγκου
ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα διοχε-
Μεταβολή
%
τεύτηκαν στην αγορά τα ακτινίδια που είχαν Α/Α Χώρα ΑΠΟ 01/09/2020 ΑΠΟ 01/09/2021 2022/2021
ΕΩΣ15/01/2021 ΕΩΣ 14/01/2022
αγοραστεί με χαμηλές τιμές στο τέλος της
συγκομιδής, καθώς και οι ποσότητες εκείνες 1 ΙΤΑΛΙΑ 27.767.000 36.636.829 35,39% 31,94%
που δεν είχαν τις ποιοτικές προδιαγραφές για 2 ΙΣΠΑΝΙΑ 15.273.000 12.400.500 11,98% -18,81%
μακρά συντήρηση! 3 ΗΠΑ 7.073.000 8.994.290 8,69% 27,16%
Οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι εάν δεν αλλά- 4 ΠΟΛΩΝΙΑ 5.860.000 5.275.682 5,10% -9,97%
ξει η κατάσταση μέχρι την πρώτη εβδομάδα 5 ΑΙΓΥΠΤΟΣ 2.946.000 3.449.248 3,33% 17,08%
του Φλεβάρη, τότε η σεζόν δεν θα κλείσει κα- 6 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 3.719.000 3.183.243 3,08% -14,41%
λά για την πλειοψηφία των διακινητών. Κρί- 7 ΓΑΛΛΙΑ 3.397.000 2.939.613 2,84% -13,46%
σιμος λοιπόν μήνας ο Φλεβάρης, ο οποίος θα 8 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ 3.006.000 2.788.866 2,69% -7,22%
μας δείξει εν τέλει και πώς θα εξελιχθεί αυτή 9 ΟΥΚΡΑΝΙΑ 2.894.000 2.644.492 2,55% -8,62%
η ιδιαίτερη σεζόν για το ακτινίδιο. 10 ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ 1.862.000 2.639.773 2,55% 41,77%
11 ΚΑΝΑΔΑΣ 2.187.000 2.504.129 2,42% 14,50%
Αναλύοντας τις εξαγωγές 12 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 2.335.000 2.406.858 2,33% 3,08%
Όπως βλέπουμε από τον πίνακα των εξα- 13 ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ 2.283.000 1.733.659 1,67% -24,06%
γωγών, μέχρι και την 1η εβδομάδα του έτους 14 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 1.736.000 1.516.457 1,46% -12,65%
είχαν εξαχθεί 96.265.128 κιλά, ενώ την αντί- 15 ΙΟΡΔΑΝΙΑ 1.302.000 1.382.828 1,34% 6,21%
στοιχη περυσινή περίοδο οι εξαγωγές ήταν 16 ΣΕΡΒΙΑ 1.287.000 1.312.761 1,27% 2,00%
88.955.000 κιλά, δηλαδή έχουμε μία αύξηση 17 ΤΣΕΧΙΑ 1.054.000 930.338 0,90% -11,73%
των εξαγωγών της τάξης του 8,22% σε σχέση
με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης 18 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 499.000 684.230 0,66% 37,12%
χρονιάς. Παρατηρώντας όμως καλύτερα τον 19 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 597.000 631.733 0,61% 5,82%
πίνακα με τις κυριότερες χώρες εξαγωγών, 20 ΙΝΔΙΑ 612.296 0,59% Νέα Είσοδος
θα δούμε ότι οι περίπου 8.000 τόνοι περισσό- ΆΛΛΕΣ 42 ΧΩΡΕΣ 8.173.000 8.849.796 8,55% 8,28%
τεροι που έχουμε εξάγει φέτος σε σχέση με Σύνολο 95.250.000 103.517.621 100,00% 8,68%


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

34 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







«ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥΣ


ΜΑΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΓΟΡΕΣ


ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ»


Iδιαίτερα σύνθετη κρίνεται από την Apofruit η φετινή σεζόν των ακτινι-
δίων, με την ιταλική εταιρεία να επικεντρώνεται στην εξυπηρέτηση των
βασικών πελατών της και να βάζει τα δυνατά της για την επίτευξη των
καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων στις πιο ακριβές αγορές.


Είναι πιο δύσκολο για τις αγορές να απορροφή-
σουν αυτό το αυξημένο κόστος των φρούτων;
Υπάρχει μείωση της κατανάλωσης τουλάχιστον
MIRCO ZANELLI σε συγκεκριμένες αγορές;
Όσον αφορά την ανάκτηση αυτών των δα-
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Η αύξηση του κόστους πανών, θα είναι απαραίτητο να διαχειριζόμα-
ΤΗΣ APOFRUIT παραγωγής θα έχει αρνητικό στε τους διαθέσιμους όγκους με τον καλύτερο
τρόπο, προτιμώντας τις αγορές και τους πε-
αντίκτυπο στο καλλιεργητι- λάτες που μπορούν να αναγνωρίσουν στο ιτα-
Κύριε Zanelli, σε τι επίπεδο βρίσκονται τα αποθέ- κό έτος 2022 ως αποτέλεσμα λικό προϊόν την προστιθέμενη αξία του, κάτι
που μπορεί να αντισταθμίσει τόσο το κόστος
ματα ακτινιδίων της Apofruit σε σχέση με πέρυσι
ξεχωριστά για την πράσινη και την κίτρινη ποικιλία; των συνεχών αυξήσεων που όσο και τη χαμηλότερη παραγωγή που προ-
καλείται από τις κλιματικές και φυτοϋγειο-
Στην έναρξη του 2022, τα αποθέματα του αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί
προϊόντος που πρόκειται να διατεθούν στην νομικές επιπλοκές. Αυτή τη στιγμή δεν κα-
ταγράφουμε καμία επίδραση στη μείωση της
αγορά εμφανίζουν διαθεσιμότητα μείον 14% στα λιπάσματα και τις λοιπές
για τα ακτινίδια Hayward, κάτι που είναι σύμ- γεωργικές εισροές, το ντίζελ, κατανάλωσης ακτινιδίων, αλλά αυτό που σί-
γουρα επηρεάζει τις πωλήσεις είναι κυρίως η
φωνο με τη μείωση της παραγωγής λόγω
των κλιματικών προβλημάτων που παρου- την εργασία κ.λπ. δυσκολία πραγματοποίησης εντατικών προ-
γραμμάτων αποστολής στο εξωτερικό, λόγω
σιάστηκαν την άνοιξη στις περισσότερες από
τις ιταλικές περιοχές παραγωγής, καθώς και πάνω από όλα σε νέες περιοχές και φυτά με του υψηλού κόστους των κοντέινερ και της
περιορισμένης διαθεσιμότητάς τους. Άλλοι
από τον αντίκτυπο της μόριας στο Βένετο και μεγαλύτερη απόδοση. Έτσι, η ποσόστωση βι-
το Λάτσιο και τέλος τις χαλαζοπτώσεις σε ορι- ολογικής παραγωγής Hayward της Apofruit παράγοντες, ωστόσο, που επιδρούν στις πω-
λήσεις είναι η διαθεσιμότητα καρπών από το
σμένες περιοχές της Aprilia λίγες μέρες πριν έχει ανέλθει στο 30% του συνόλου με ικανο-
τη συγκομιδή. Στην περίπτωση της κίτρινης ποιητική οικονομική απόδοση. άλλο ημισφαίριο, η οποία παρατείνεται περισ-
σότερο από το συνηθισμένο, και η άφθονη και
ποικιλίας G3 της Zespri, ωστόσο, το απόθε-
μα αυξάνεται λόγω των υψηλότερων πο- Πόσο έχουν αυξηθεί τα έξοδα παραγωγής, τα ποιοτικά προβληματική ελληνική παραγωγή.
σοτήτων που συγκομίζονται φέτος ως απο- έξοδα μετασυλλεκτικής επεξεργασίας και τα Έχοντας, λοιπόν, όλα αυτά υπόψη, με τι βλέμμα αντι-
τέλεσμα των συνεχιζόμενων επενδύσεων έξοδα μεταφοράς των ιταλικών ακτινιδίων; κρίζετε τους επόμενους μήνες της τρέχουσας σεζόν;
σε αύξηση των στρεμμάτων. Αυτές οι ποσό- Η αύξηση του κόστους παραγωγής θα έχει
Όσον αφορά τη συνέχιση της εμπορικής
τητες έχουν ταξινομηθεί ήδη για να συμπλη- αρνητικό αντίκτυπο στο καλλιεργητικό έτος σεζόν είμαστε αισιόδοξοι, υπολογίζοντας στο
ρώσουν και να καλύψουν τις προμήθειες που 2022 ως αποτέλεσμα των συνεχών αυξήσε-
σχεδιάζει η Zespri. ων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί στα λι- γεγονός ότι η συνολική διαθεσιμότητα των
προϊόντων είναι χαμηλότερη από τις ποσότη-
πάσματα και τις λοιπές γεωργικές εισροές, το τες που παράγονται συνήθως, ενώ η ποιότητα
Κάντε μας ένα σχόλιο για τη βιολογική παραγω- ντίζελ, την εργασία κ.λπ. Σε ο, τι αφορά την με- του ιταλικού προϊόντος είναι καλή.
γή ιταλικών ακτινιδίων της Apofruit. τασυλλεκτική φάση (ηλεκτρική ενέργεια για
Η Apofruit είναι ο ηγέτης της αγοράς στο την αποθήκευση προϊόντων, υλικά συσκευα- Συνοπτικά, λοιπόν, πιστεύουμε ότι είναι δυ-
τμήμα των βιολογικών προϊόντων. Eπιπλέ- σίας και μεταφορικές διαδικασίες), το κόστος νατό να διαχειριστούμε τον υπόλοιπο διαθέσι-
ον, ένας αυξανόμενος αριθμός μελών παρα- έχει ήδη αυξηθεί το τελευταίο τρίμηνο και θα μο όγκο μας, τηρώντας τα προγράμματα προ-
μήθειας των βασικών πελατών μας μέχρι τον
γωγών έχει προχωρήσει στη μετατροπή των έχει ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο τουλάχι-
αγροκτημάτων σε βιολογικά, επενδύοντας στον τους πρώτους έξι μήνες του νέου έτους. Ιούνιο τόσο στην εγχώρια όσο και στην ευρω-
παϊκή αγορά.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ZESPRI δια της Zespri έχουν μειωμένο χρόνο ζωής
σε σχέση με τα πράσινα και τα κίτρινα. Ωστό-
ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ σο, η Ευρώπη βρίσκεται στα άμεσα πλάνα
της νεοζηλανδικής εταιρείας. Συγκεκριμέ-
ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΟΚΚΙΝΩΝ ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ να ο J. Shih σημειώνει πως: «Η μικρότερη
διάρκεια ζωής του Zespri RubyRed™ σε σύ-
γκριση με το Zespri SunGold και το Zespri
Τα κόκκινα ακτινίδια με την εμπορική ονομασία Zespri RubyRed™ προ- Green μας στρέφει να δώσουμε προτεραιό-
τητα στις ασιατικές μας αγορές, δεδομένων
έρχονται από τους οπωρώνες της Νέας Ζηλανδίας και θα διακινούνται των μικρότερων χρόνων θαλάσσιας διέλευ-
αρχικά μόνο εγχώρια και στις κοντινές στη Νέα Ζηλανδία αγορές. σης. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μεγάλη ζήτη-
ση για το νέο φρούτο και στις άλλες αγορές
μας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης,
και συνεχίζουμε τις δοκιμές στις τοποθεσίες
παραγωγής μας στο Βόρειο Ημισφαίριο για
να προσδιορίσουμε τη δυναμική της κόκκι-
νης ποικιλίας σε διαφορετικά περιβάλλοντα.
Παραμένουμε δεσμευμένοι να παρέχουμε το
κορυφαίο χαρτοφυλάκιο φρέσκων, υψηλής
ποιότητας και ασφαλών ακτινιδίων στον κό-
σμο και ανυπομονούμε να δοκιμάσουν ακό-
μη περισσότεροι καταναλωτές το Zespri
RubyRed™ Kiwifruit τα επόμενα χρόνια».
Πως επιλέχθηκε η ονομασία
Καλλιέργεια μανιταριών Pleurotus eryngii στην Εύβοια από την εταιρεία «Μανιτάρια Δίρφυς». Το νέο, κόκκινο ακτινίδιο της Zespri, ξε-
κίνησε τη φάση των εμπορικών δοκιμών με
την ονομασία Zespri Red. Ωστόσο, σύμφω-
να με τον J. Shih, το νέο όνομα αντικατο-
πτρίζει καλύτερα τις ιδιότητες του φρούτου
και είχε δοκιμαστεί καλά στην έρευνα των
καταναλωτών. Όπως ενημερώνει το στέλε-
χος της Zespri, έγινε έρευνα καταναλωτών
σε πολλές αγορές, που έλαβε επίσης υπόψη
Από τον Μάρτιο θα ξεκινήσει η επίσημη Η Zespri καταγράφει την ανάγκη να μεταφράζεται το νέο όνομα
πρώτη εμπορική διακίνηση των νέων κόκκι- σε διαφορετικές γλώσσες, δεδομένης της
νων ακτινιδίων της Zespri, υπό την εμπορι- μεγάλο ενδιαφέρον ευρείας απήχησης του φρούτου στις ασια-
κή ονομασία Zespri RubyRed™. Τα ακτινίδια για τα κόκκινα ακτινίδια της τικές αγορές.
Zespri RubyRed™ θα προέρχονται από τους Το όνομα βρίσκεται στη διαδικασία σήμαν-
οπωρώνες της Νέας Ζηλανδίας και επειδή, και στην Ευρώπη και σης στις βασικές αγορές της Zespri.
όπως σημειώνει ο Jiunn Shih, Chief Growth συνεχίζει τις καλλιεργητικές Γενικότερα, όσον αφορά τα αποτελέσματα
Officer της εταιρείας, έχουν μειωμένο χρόνο των εμπορικών δοκιμών, ο J. Shih σημείω-
ζωής, θα διακινούνται για αρχή μόνο στην δοκιμές στο Βόρειο σε πως: «Οι καταναλωτές έχουν προσελκυ-
εγχώρια αγορά και στις κοντινές στη Νεά Ζη- Ημισφαίριο, προκειμένου θεί από το μοναδικό χρωματικό προφίλ του
λανδία, αγορές της Σιγκαπούρης, της Κίνας φρούτου και τη γεύση που μοιάζει με μού-
και της Ιαπωνίας. Κατά την φετινή, πρώτη να προσδιορίσει ρο και είμαστε ενθουσιασμένοι με τα σχό-
εμπορική σεζόν που θα τελειώσει τον Μάρ- τη δυναμική της κόκκινης λιά τους. Η ανταπόκριση των καταναλω-
τιο υπολογίζεται να διακινηθούν 250.000 κι- τών στις περιορισμένες δοκιμές πωλήσεών
βώτια, από 70.000 που διακινήθηκαν πέρυσι, ποικιλίας σε διαφορετικά μας τις τελευταίες τρεις σεζόν ξεπέρασε τις
κατά τη δοκιμαστική περίοδο. περιβάλλοντα προσδοκίες και υποδηλώνει ότι το Zespri
RubyRed™ μπορεί να προσελκύσει νέους
Επόμενος στόχος η Ευρώπη και νεότερους καταναλωτές στην κατηγο-
Ο λόγος που ως πρώτες αγορές για εξα- ρία των ακτινιδίων, συμπληρώνοντας την
γωγή, επιλέγονται μόνο οι κοντινές στη Νέα προσφορά μας για τα καλύτερα ακτινίδια
Ζηλανδία χώρες είναι ότι τα κόκκινα ακτινί- στον κόσμο».


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

36 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ






ÒΡόδια





ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ



Η εμπορική πορεία της εγχώριας παραγωγής ροδιών οδεύει προς το τέλος της, καθώς είναι ελάχιστες οι ποσότητες
που είναι ακόμη αδιάθετες και πλέον είναι η ώρα για να βγουν τα πρώτα συμπεράσματα για αυτό το δύσκολο από
κάθε άποψη προϊόν.


Πολύ καλά εξελίχθηκε η εμπορική πορεία των ροδιών κατά τη διάρ-
κεια των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αν και
η εγχώρια παραγωγή πιέστηκε πολύ από τις χαμηλές τιμές που προ-
σφέρθηκαν αυτήν την περίοδο τα ρόδια της Τουρκίας, τα οποία κατέ-
κλυσαν την ελληνική αγορά. Όμως, για να έχουμε μία καλύτερη εικόνα
για την εμπορική πορεία που είχαν φέτος τα ρόδια, ας πάρουμε τα πράγ-
ματα από την αρχή.
Καταρχάς, η χρονιά σημαδεύτηκε από τις μεγάλες ζημιές που προξέ-
νησε ο παγετός της άνοιξης στα κτήματα που βρίσκονται στη Βόρεια Ελ-
λάδα, καθώς εκτός από την απώλεια της τρέχουσας παραγωγής, είχα-
με και μεγάλες ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο, με αποτέλεσμα να έχουμε
μειωμένη παραγωγή και τα επόμενα χρόνια στην ποικιλία Wonderful.
Ζημιές σημειώθηκαν βέβαια και σε κτήματα που βρίσκονται σε άλλες
περιοχές της χώρας, αυτές όμως ήταν λιγότερες και δεν προκλήθηκε
ζημιά στο φυτικό κεφάλαιο.
Ενώ όλοι περίμεναν να βελτιωθούν οι τιμές
Προβλήματα και στα Aφράτα
Όμως, εκτός από τις απώλειες που είχαμε στην ποικιλία Wonderful κατά την περίοδο των γιορτών των
από τον παγετό της άνοιξης, ζημιές προκλήθηκαν και στην ποικιλία Χριστουγέννων, αυτές οι ελπίδες εξανεμίστη-
Αφράτα από τον καύσωνα του καλοκαιριού. Και δεν ήταν τόσο από τα
ηλιακά εγκαύματα στους καρπούς, αλλά από το γεγονός ότι ενώ εξω- καν, καθώς η εγχώρια αγορά πλημμύρισε
τερικά οι καρποί είχαν πάρει ένα ωραίο χρώμα, εσωτερικά τα σπυριά με φθηνά ρόδια από την Τουρκία, τα οποία
δεν είχαν αποκτήσει αυτό το ωραίο ρουμπινί χρώμα. Μάλιστα, εξαιτίας
αυτού του γεγονότος, οι καρποί κατέρρευσαν εσωτερικά κατά το στά- προτίμησαν οι λιανοπωλητές
διο της αποθήκευσής τους στα ψυγεία, προκαλώντας έτσι προβλήμα-
τα στη διακίνησή τους.
Η εμπορική πορεία άστημα, όπως προαναφέραμε οι αδιάθετες ποσότητες είναι ελάχιστες
Με τον όγκο της παραγωγής να είναι μειωμένος φέτος σε όλες τις αυτήν την ώρα και θα εξαντληθούν μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα του
ποικιλίες, θα περίμενε κανείς ότι η απορρόφησή τους θα ήταν ομαλή και έτους. Από το διάστημα αυτό και μετά, τον πρώτο λόγο θα τον έχουν οι
με καλές τιμές. Όμως κάτι τέτοιο δεν συνέβη, καθώς από το Νοέμβριο εισαγωγές. Αυτό που πλέον μένει να δούμε, είναι την εξέλιξη της καλ-
και μετά, δηλαδή τότε που ξεκινάει κανονικά η πώληση των ροδιών, η λιέργειας για την επόμενη χρονιά.
αγορά δεν είχε δυναμική και αυτό επιβράδυνε την απορρόφηση των Με βάση λοιπόν τις παρατηρήσεις έγκυρων γεωπονικών κύκλων, τα
προϊόντων, ενώ οι μέσες τιμές πώλησης σημείωσαν μεν μία μικρή αύ- πράγματα δεν θα είναι καλά τα επόμενα χρόνια, καθώς μεγάλο μέρος
ξηση, όχι όμως και στα επίπεδα που προσδοκούσε ο τομέας. από το φυτικό κεφάλαιο έχει καταστραφεί και για να επανέλθει σε πα-
Και ενώ όλοι περίμεναν να βελτιωθούν οι τιμές κατά την περίοδο των ραγωγικό στάδιο θα χρειαστούν ακόμα 2 χρονιές, με την προϋπόθεση
γιορτών των Χριστουγέννων, αυτές οι ελπίδες εξανεμίστηκαν, καθώς η βέβαια ότι οι παραγωγοί θα προβούν σε όλες εκείνες τις ενέργειες που
εγχώρια αγορά πλημμύρισε με φθηνά ρόδια από την Τουρκία, τα οποία είναι απαραίτητες. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να γίνεται και, λαμβά-
προτίμησαν οι λιανοπωλητές. νοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια δεν δημιουργούνται καινούργια
κτήματα, ο όγκος της παραγωγής στην ποικιλία Wonderful θα βαίνει
Το επόμενο διάστημα μειούμενος. Όσον αφορά την ποικιλία Αφράτα, ο όγκος της παραγω-
Σχετικά τώρα με την εμπορική πορεία των ροδιών για το επόμενο δι- γής δεν θα έχει μεγάλες αποκλίσεις από τα σημερινά δεδομένα, καθώς


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

Επιβεβαιώνεται πλέον ότι η καλλιέργεια
της ροδιάς έχει εισέλθει σε μία καθοδική
πορεία, η οποία για να ανατραπεί θα πρέπει
να δημιουργηθούν νέα κτήματα,
με σωστό τρόπο αυτήν την φορά




























σε αυτήν την ποικιλία δεν έχουμε απώλειες σε φυτικό κεφάλαιο, αλλά
την ίδια στιγμή δεν δημιουργούνται και νέα κτήματα.

Το αύριο της καλλιέργειας
Επιβεβαιώνεται πλέον ότι η καλλιέργεια της ροδιάς έχει εισέλθει σε
μία καθοδική πορεία, η οποία για να ανατραπεί θα πρέπει να δημιουργη-
θούν νέα κτήματα, με σωστό τρόπο αυτήν την φορά.
Όμως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να γίνεται άμεσα και αυτό γιατί, για πα-
ράδειγμα, ένας παραγωγός στη Βόρεια Ελλάδα έχει καλύτερες επιλο-
γές για να αναπτύξει την καλλιέργειά του -και αυτό κάνει τα τελευταία
χρόνια. Αλήθεια, ποιος παραγωγός βγήκε κερδισμένος στη Βόρεια Ελ-
λάδα, αυτός που πριν από 15 χρόνια επέλεξε να καλλιεργήσει ακτινίδια
ή αυτός που επέλεξε να καλλιεργήσει ρόδια; Και δεν είναι μόνο τα ακτι-
νίδια που μπορεί να επιλέξει ένας παραγωγός σε αυτές τις περιοχές, αλ-
λά και τα κεράσια, τα μήλα ή τα βερίκοκα, τα οποία αφήνουν ανά στρέμ-
μα μεγαλύτερο κέρδος από τα ρόδια.
Με όλα αυτά, δεν εννοούμε ότι η καλλιέργεια της ροδιάς δεν έχει μέλ-
λον. Μέλλον έχει και μπορεί να είναι κερδοφόρα, αρκεί να καλλιεργη-
θεί σε σωστά χωράφια και στη σωστή περιοχή. Με βάση λοιπόν τις έως
τώρα παρατηρήσεις μας, με τις οποίες συμφωνούν και έγκυροι γεωπο-
νικοί κύκλοι, η καλλιέργεια της ροδιάς είναι μία πολύ καλή επιλογή για
τις ξηρό-θερμικές περιοχές -και μάλιστα σε κτήματα που θεωρούνται
«φτωχά», δηλαδή στις ημιορεινές περιοχές, οι οποίες όμως πρέπει να
διαθέτουν επαρκές νερό, καθώς η ροδιά για να αναπτυχθεί σωστά χρει-
άζεται πολύ νερό. Αυτές οι περιοχές -που τέτοιες διαθέτει πολλές η χώ-
ρα μας- βγάζουν τα καλύτερα ρόδια και δίνουν προοπτική στους καλλι-
εργητές. Σε γόνιμα χωράφια έχει νόημα να καλλιεργηθεί η ροδιά ως μία
δεύτερη επιλογή των παραγωγών, ή για λόγους που έχουν να κάνουν
με την καλύτερη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων.
Ας ελπίσουμε ότι τα αμέσως επόμενα χρόνια θα αλλάξουν τα πράγ-
ματα στην καλλιέργεια της ροδιάς, καθώς και ότι θα βρεθεί το κατάλλη-
λο μέρος και οι κατάλληλοι παραγωγοί, ώστε να αναπτυχθεί.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

38 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ









ΡΟΔΙΑ – ΕΥΡΩΠΗ
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΑΠΟ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΑ



Aρκετές ποσότητες βρίσκονται ακόμα στις αποθήκες των Ιταλών και Ισπανών εξαγωγέων ροδιών, αλλά όχι τόσο
μεγάλες που να δημιουργούν ισχυρό ανταγωνισμό και για αυτό οι τιμές τραβάνε την ανηφόρα.



Ισπανία: Για περισσότερο καιρό στην
αγορά από πέρυσι και με πολύ καλύτε-
ρες τιμές
Τα ισπανικά ρόδια Mollar de Elche από το
Αλικάντε της Βαλένθια θα βρίσκονται στην
αγορά σε επαρκείς ποσότητες μέχρι τα τέ-
λη Ιανουαρίου, σύμφωνα με την διευθύντρια
πωλήσεων του συνεταιρισμού Cambayas,
Susi Bonet. Αυτό σημαίνει ότι η παρουσία τους
στην αγορά θα διαρκέσει έναν μήνα περισσό-
τερο από πέρυσι, ενώ και οι φετινές τιμές είναι
πολύ ανεβασμένες σε σχέση με τις αντίστοι-
χες περσινές. Συγκεκριμένα, ενώ το 2020 τα
ρόδια Mollar de Elche εξαντλήθηκαν την 52η
εβδομάδα του έτους, καταγράφοντας κατά
τις τελευταίες εβδομάδες ανώτερες τιμές εκ-
καθάρισης στους παραγωγούς στα 0,59 ή το
πολύ στα 0,62 ευρώ το κιλό, κατά την πρώτη
εβδομάδα του 2021 οι τιμές εκκαθάρισης πα-
ρέμεναν για πάνω από ένα μήνα σταθερές στα
0,52-0,70 ευρώ. Σύμφωνα με τις πληροφορί-
ες των Φρουτονέων, η μέση τιμή στην Ισπανία
για όλη τη διάρκεια της σεζόν διαμορφώνεται
στα 0,40-0,45 ευρώ το κιλό.
Να σημειώσουμε, επίσης, ότι τη φετινή
Ιταλία: Μέχρι και τον Μάρτιο στις αγο- ου και, πιθανότατα, με μια συνεπή ροή παραγ- σεζόν τέσσερις νέες εταιρείες εντάχθηκαν
ρές με τον ανταγωνισμό να χαλαρώνει γελιών, θα επεκταθούμε ακόμη και πέρα από στον οργανισμό διαχείρισης των ΠΟΠ ρο-
όλο και περισσότερο το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου 2022». Το διών «DOP Granada Mollar de Elche». Πρό-
Επάρκεια προϊόντος μέχρι το τέλος Φε- 2022 βρήκε την εταιρεία Masseria Fruttirossi κειται για τις εταιρείες παραγωγής ολοκλη-
βρουαρίου για σταθερή και κανονική προμή- με επτά ψυκτικούς θαλάμους γεμάτους με ρό- ρωμένης διαχείρισης Fruitum de Albatera,
θεια των πελατών της με ρόδια Lome Super δια και, επομένως, δεν χρειάζεται να εκτελε- Joanru de Redován και MirloFruits και την
Fruit καταγράφει η παραγωγική και εξαγω- στούν υπερβολικά μεγάλες παραγγελίες γρή- εταιρεία παραγωγής βιολογικών προϊόντων
γική εταιρεία Masseria Fruttirossi. Όπως ση- γορα. Σύμφωνα με τον M. De Lisi, «κανονικά SAT Biograna.
μειώνει χαρακτηριστικά το στέλεχος της εται- οι πωλήσεις μας ανεβαίνουν από τον Δεκέμ- Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι και φέτος
ρείας Dario De Lisi, «με τις διακοπές των βριο και μετά, ειδικά καθώς άλλοι Ιταλοί και ο οργανισμός DOP Granada Mollar de Elche
Χριστουγέννων παρατηρήσαμε ξαφνική κο- ξένοι προμηθευτές έχουν όλο και λιγότερα δι- προέβη στην δωρεάν αποστολή 250 κιβωτί-
ρύφωση στη ζήτηση για ρόδια. Όμως, όλοι οι αθέσιμα προϊόντα. Ως αποτέλεσμα, οι αρκετά ων με ρόδια σε οικογένειες Βαλενθιανών που
πελάτες μας μπορούν να είναι σίγουροι ότι φέ- ανταγωνιστικές μέχρι πρόσφατα τιμές, έχουν ζουν σε άλλες χώρε. Πρόκειται για μία έξυπνη
τος δεν θα χρειαστεί να τελειώσουμε νωρίς τη αρχίσει πλέον να ανεβαίνουν. Η ζήτηση για το κίνηση για τη διατήρηση, αλλά και τη διεύρυν-
σεζόν, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρό- προϊόν μας σίγουρα αυξάνεται τώρα, όχι μόνο ση του καταναλωτικού κοινού των ροδιών
νια. Χάρη στον διπλασιασμό της παραγωγι- από την Ιταλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την στο εξωτερικό, προβαίνει εδώ και τρία χρό-
κής μας ικανότητας σε σύγκριση με το 2020, Ολλανδία και τη Γαλλία, αλλά παραδόξως και νια η Οργάνωση Παραγωγών DOP Granada
θα μπορέσουμε να επεκτείνουμε τις πωλή- από την Ισπανία, η οποία ήταν πάντα ο κύριος Mollar de Elche.
σεις τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Φεβρουαρί- Ευρωπαίος ανταγωνιστής μας. Φ.Κ.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



40 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







«ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΓΙΑ


ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΦΡΑΟΥΛΑΣ»



Ο κ. Δημήτρης Τακτικός, ιδιοκτήτης της εταιρείας Τακτικός Α.Ε. περιγρά-
φει στα Φρουτονέα τη σημερινή εικόνα της αγοράς φράουλας και εξηγεί
πως θα εξελιχτεί η κατάσταση της παραγωγής.










ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
ΤΑΚΤΙΚΟΣ Α.Ε.



Κύριε Τακτικέ, πως εξελίσσεται η ανάπτυξη των
φυτών της φράουλας μετά την περίοδο των Χρι-
στουγέννων;
Ο καιρός που έχει επικρατήσει από την
έναρξη του 2022 μέχρι και το πρώτο δεκαή-
μερο του Ιανουαρίου είναι αρκετά καλός και
δεν υπάρχει κάτι που να επηρεάζει την ανά-
πτυξη των φυτών και των καρπών. Συνεπώς, ανέρχεται περίπου στους 5,5 τόνους.
η παραγωγικότητα των καλλιεργειών μας εί-
ναι κανονική. Ίσως λίγο χαμηλότερη σε σχέση Η τιμή παραγωγού πως έχει διαμορφωθεί μέχρι
με πέρυσι, αλλά οπωσδήποτε σε απολύτως σήμερα;
φυσιολογικά επίπεδα για την εποχή. Οι τιμές που λαμβάνουμε για τις φράου-
Οι τιμές που λαμβάνουμε λες είναι γενικά κατά ένα ευρώ υψηλότερες
Ποιες ποικιλίες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε φέτος για τις φράουλες σε σχέση με αυτές της προηγούμενης σεζόν,
στάδιο συγκομιδής και τι όγκο παραγωγής απο- ενώ σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, το
δίδουν; είναι γενικά κατά ένα ευρώ πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου, η μέση
Η ποικιλία που βρίσκεται σε πιο ανεπτυγ- υψηλότερες από αυτές τιμή παραγωγού ήταν στα τρία ευρώ το κιλό.
μένη παραγωγή είναι η fortuna. Ωστόσο, ούτε
αυτή βρίσκεται ακόμα στο απόγειο της παρα- της προηγούμενης σεζόν Το μεγάλο ζήτημα της χρονιάς είναι η έλλειψη
γωγικότητας της. Μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου εργατών; Πώς έχει η κατάσταση αυτήν την πε-
απέδιδε 170 κιλά ανά στρέμμα εβδομαδιαίως, ρίοδο και τι πιστεύετε πως θα γίνει στη συνέχεια
μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου η παραγωγικό- της σεζόν;
τητα της θα φτάνει στα 250 κιλά ανά στρέμ- Μέχρι αυτήν τη φάση της σεζόν, «έχουμε και
μα εβδομαδιαίως, ενώ από εκείνο το σημείο δεν έχουμε» τους απαραίτητους εργάτες. Σί-
και έπειτα θα αποδίδει ακόμα περισσότερους γουρα, αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση
καρπούς. τά τον Ιανουάριο. Από τον Φεβρουάριο θα αρ- και πιο αργά στη σεζόν, που αυξάνονται οι ανά-
χίσει σιγά-σιγά να ανεβαίνει δίνοντας προς γκες για εργατικά χέρια, τότε θα υπάρχει πρό-
Η παραγωγή της ποικιλίας victory πως προχω- τα τέλη εκείνου του μήνα 300-400 κιλά ανά βλημα. Όμως νομίζω ότι μέχρι τον Μάρτιο θα
ράει αυτήν την περίοδο; στρέμμα. Γενικά από τον Μάρτιο, όπου μπαί- έχει αποδεσμευτεί αρκετό εργατικό δυναμι-
Η παραγωγή που παίρνουν οι παραγωγοί νουμε και στη full season της φράουλας, η πα- κό από τις εργασίες των εσπεριδοειδών και η
από αυτήν την ποικιλία είναι πολύ μικρή κα- ραγωγικότητα της περιοχής ανά στρέμμα θα φράουλα θα συγκομιστεί κανονικά.



ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΦΡΑΟΥΛΕΣ – ΙΣΠΑΝΙΑ Μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής
Κατά τα λοιπά, έντονη ανησυχία για τις σο-
ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗΣ βαρές συνέπειες που υφίσταται και ίσως υπο-
στεί και στη συνέχεια ο κλάδος της φράουλας
ΚΑΙ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ στην Ουέλβα εξ αιτίας της υπερβολικής αύ-
ξησης του παραγωγικού κόστους εξέφρασε
η τοπική Ένωση Παραγωγών και Εξαγωγέ-
Την έντονη ανησυχία της για πιθανό περιορισμό των πωλήσεων εκφράζει ων Φράουλας, Freshuelva. Όπως αναφέρει η
η Freshuelva, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι κινήσεις που αποβλέπουν Ένωση, το εξαιρετικά αυξημένο κόστος ίσως
καταστήσει δύσκολη την εμπορία των καρ-
σε διαφοροποίηση του παραγωγικού μείγματος της περιοχής. πών κατά τη διάρκεια της σεζόν.
Στη σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε η
Freshuelva, αναφέρεται λεπτομερώς στο αυ-
ξημένο κόστος όλων των συντελεστών της
παραγωγής και των γεωργικών εισροών. Συ-
γκεκριμένα, μιλά για αυξήσεις τιμών στα φυ-
τά κατά 20%, στα λιπάσματα κατά 150%, στο
νερό κατά 33% και στα πλαστικά κατά 46%,
ενώ η τιμή του πετρελαίου κίνησης έχει εκτο-
ξευτεί κατά 73% και της ηλεκτρικής ενέργει-
ας κατά 270%. Σε αυτά προστίθενται επίσης
το εργατικό κόστος, το οποίο, σύμφωνα με τη
Freshuleva, έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 30% τα
τελευταία τρία χρόνια και διάφορα άλλα κο-
στολόγια που έχουν να κάνουν με την προστα-
σία από την πανδημία.

Αντιδράσεις και εκκλήσεις
Εντός του παραπάνω πλαισίου, η
Freshuelva δικαιολόγησε και υποστήριξε
τις πρόσφατες κινητοποιήσεις παραγωγών,
αφού μάλιστα η αύξηση των τιμών των τρο-
φίμων που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές
«δεν επηρεάζει τους αγρότες, τον πρώτο κρί-
Με καθυστέρηση μιας εβδομάδας, δηλα- Η Freshuelva μιλά
δή στην αλλαγή του χρόνου, ξεκίνησε η συ- κο της τροφικής αλυσίδας, που βλέπουν πώς
γκομιδή αξιόλογων ποσοτήτων φράουλας για αυξήσεις τιμών στα φυτά οι απώλειές τους αυξάνονται όταν δεν καλύ-
πτουν καν το κόστος παραγωγής με πωλή-
στην Ουέλβα, με τη φετινή παραγωγή από κατά 20%, στα λιπάσματα
τα 61.670 στρέμματα να υπολογίζεται στους σεις σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές κατά
τη διάρκεια της σεζόν».
350.000 τόνους. Η παραγωγή είχε ξεκινή- κατά 150%, στο νερό
Για τους ίδιους λόγους δε, η Freshuelva κά-
σει με ασήμαντες ποσότητες από τη δεύτερη κατά 33% και στα πλαστικά λεσε τις διοικήσεις για «αποτελεσματικά μέ-
εβδομάδα του Δεκεμβρίου και τιμή παραγω-
γού στα 6 ευρώ το κιλό. κατά 46%, ενώ η τιμή τρα» προκειμένου να αντιστραφεί αυτή η κα-
τάσταση και «οι αγρότες να έχουν τιμές που να
Ωστόσο, η τιμή κάθε εβδομάδα πραγματο- του πετρελαίου κίνησης
ποιούσε άλματα προς τα κάτω, φτάνοντας έχει εκτοξευτεί κατά 73% τους επιτρέπουν να ζουν με αξιοπρέπεια από
τα αγροκτήματα τους».
την πρώτη εβδομάδα του 2022 στα 4,06 ευ-
Επίσης και άλλες οργανώσεις παραγωγών
ρώ το κιλό. Από τις αναφορές των υπηρεσι- και της ηλεκτρικής ενέργειας καλούν τις μεγάλες αλυσίδες supermarket, οι
ών γεωργίας της περιφέρειας της Ανδαλου- κατά + 270%
σίας, φαίνεται πως λόγω αντίξοων καιρικών οποίες αγοράζουν το 70% της ισπανικής πα-
ραγωγής φράουλας, να στηρίξουν τα προϊό-
συνθηκών νεκρώθηκε ένας αριθμός φυτών
και θα χρειαστούν κάποιες επαναφυτεύσεις, ντα της Huelva και να τα διαχειρίζονται σε τι-
μές που είναι δίκαιες και για τους παραγωγούς
στοιχεία που δημιουργούν υποψίες για μια
ίσως παράταση της καθυστέρησης στην πα- και τους καταναλωτές.
Μάλιστα, η Freshuelva ανησυχεί πως τα
ραγωγή. Άλλωστε, το 35% των φυτεύσεων
της Ουέλβα αποτελείται από την πρώιμη ποι- αυξημένα κοστολόγια παραγωγής ισπανι-
κών φραουλών μπορούν να ωφελήσουν τη
κιλία Fortuna.
ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

42 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







στην Ουέλβα τη δεύτερη εβδομάδα του 2022,
αντί από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2021, λόγω
έκτακτων περιοριστικών μέτρων που έλαβε
το Μαρόκο. Συνολικά, είναι 12.000 οι Μαρο-
κινές που θα εργαστούν φέτος στις καλλιέρ-
γειες φρούτων του δάσους της Ουέλβα, με τις
10.000 να έχουν εργαστεί εκεί και στο παρελ-
θόν. Βάσει του προγραμματισμού, οι 12.000
εργάτριες θα φτάνουν τμηματικά ανά 800 πε-
ρίπου άτομα κάθε εβδομάδα με αποκλειστι-
κά για αυτόν τον σκοπό ναυλωμένα πλοία, με
το σύνολο των μετακινήσεων να περαιώνεται
μέχρι τα μέσα Μαρτίου.
Επίσης, έχουν ήδη αρχίσει να καταφτάνουν
και οι πρώτες δεκάδες εργατών από το Εκου-
αδόρ και την Ονδούρα, στα πλαίσια της πιλο-
τικής συμφωνίας που υπέγραψε η Ισπανία με
τις δύο χώρες για την άντληση συνολικά 500
εργατών γης από αυτές. Πρόκειται για 24 ερ-
γάτες και εργάτριες από την Ονδούρα και 44
από το Εκουαδόρ. Σύμφωνα με το χρονοδιά-
διάδοση στην κοινοτική αγορά προϊόντος από Καταφτάνουν οι εργάτες γραμμα, όλοι οι εργάτες από το Εκουαδόρ και
χώρες-μη μέλη της Ε.Ε., οι οποίες δεν χρει- Οι μη Ισπανοί εργάτες που θα δουλέψουν την Ονδούρα θα έχουν φτάσει στην Ουέλβα
άζεται να πληρώσουν δασμούς και οι οποίες και φέτος στα θερμοκήπια φρούτων του δά- μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου και θα επι-
χαρακτηρίζονται από πολύ χαμηλότερο κό- σους της Ουέλβα, έχουν αρχίσει να φτάνουν στρέψουν στις πατρίδες τους τον Ιούνιο. Τέ-
στος παραγωγής. Να σημειώσουμε σε αυτό κατά ομάδες στους τόπους εργασίας τους, αν λος, να σημειώσουμε πως από την Υπηρεσία
το σημείο, πως η όγκος των εξαγωγών εξα- και η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού έχει εύρεσης εργασίας της Ανδαλουσίας, προκη-
γωγών φράουλας κατά την περασμένη σεζόν προκαλέσει επιπλοκές στα χρονοδιαγράμμα- ρύχθηκαν 11.000 προσωρινές θέσεις εργα-
ανήλθε σε 308.696 τόνους και η αξίας τους σε τα αφίξεων τους. Συγκεκριμένα, οι πρώτες σίας προς τον ντόπιο πληθυσμό, αλλά καλύ-
695.493.925 ευρώ. 800 εργάτριες από το Μαρόκο κατέφτασαν φθηκαν μόλις 200 από αυτές. Φ.Κ.




Η pitaya παίρνει θέση ανάμεσα στα φραουλοχώραφα

Στο τεύχος 276 των Φρουτονέων, είχαμε καταγράψει κάποιες κινήσεις
που λαμβάνουν χώρα στην Ουέλβα σχετικά με τη διαφοροποίηση του μείγματος
των τοπικών καλλιεργειών. Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των κινήσεων είναι η δι-
ατήρηση των καλλιεργειών φράουλας σε σταθερή έκταση εδώ και αρκετά χρόνια,
η σταθερή διεύρυνση των blueberries, ή και η προσπάθεια εισαγωγής τροπικών
καλλιεργειών, όπως τα αβοκάντο. Σε όλες αυτές τις κινήσεις, που γίνονται υπό την
αιγίδα της Freshuelva και με τη στήριξη τραπεζικών, χρηματοδοτικών προγραμ-
μάτων, προστίθεται άλλη μία που αυτή τη φορά έχει να κάνει με την εισαγωγή
της καλλιέργειας pitaya και χρηματοδοτική στήριξη από τις περιφερειακές αρχές.
Συγκεκριμένα, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από
τις περιφερειακές αρχές της Ουέλβα, παρουσιάστηκε πρόγραμμα επιχορηγήσε-
ων ύψους 50.000 ευρώ για την ανάπτυξη της καλλιέργειας pitaya και άλλο ένα
πρόγραμμα ύψους 15.000 ευρώ για την ανάπτυξη δομών επεξεργασίας/τυποποί-
ησης και εμπορίας του φρούτου. Κατά την παρουσίαση των δύο προγραμμάτων, ο
Αντιπρόεδρος Οικονομικής και Κοινωνικής Καινοτομίας της περιφέρειας της Ου-
έλβα, Juan Antonio García, τόνισε ότι αυτή η κίνηση ενσωματώνεται στο γενικότε-
ρο στρατηγικό σχέδιο της επαρχίας που στοχεύει στη μεγιστοποίηση του καλαθιού
των προϊόντων της, στην αποφυγή της εποχικότητας του εργατικού δυναμικού και
στη διαφοροποίηση των καλλιεργειών, που ελαχιστοποιούν τους κινδύνους για τους παραγωγούς, οι οποίοι δεν μπορούν να εξαρ-
τώνται από συγκεκριμένες αγορές, η από μονοκαλλιέργειες». Σημειώνουμε πως η καλλιέργεια Pitaya στην Ουέλβα γίνεται από
πολύ λίγα και οικογενειακά αγροκτήματα, όμως ο πρόεδρος του Διαπεριφερειακού Συνεταιρισμού Παραγωγών Pitaya, Alberto
Garrocho, αποτελεί ταυτόχρονα και πρόεδρος της Freshuelva.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277



44 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ

Ò Πιπεριές





Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ


ΠΡΟΣΗΛΩΜΕΝΟΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ



Οι πιπεριές Φλωρίνης, οι πράσινες τετράγωνες (Blocky) πιπεριές των διαφόρων τύπων και ο τύπος Kέρατο, αποτελούν
και φέτος τις συχνότερες επιλογές παραγωγών, εμπόρων και καταναλωτών στη χώρα μας. Μικρό παραμένει το μερίδιο
των κίτρινων, πορτοκαλί και κόκκινων Βlocky πιπεριών, παρότι ομολογουμένως οι Βlocky πιπεριές έχουν αυξήσει
σημαντικά την ποικιλοχρωμία τους.


Η πιπεριά είναι ένα κηπευτικό που παρά- νη Charleston, αφετέρου οι «τετράγωνες»
γεται σχεδόν όλους τους μήνες του χρόνου, (Blocky) πιπεριές, όπως ο κλασικός Ντολμάς
σε θερμοκηπιακές και υπαίθριες καλλιέργει- και η κλασική σκουροπράσινη πιπεριά. Η πι-
ες τόσο στη Bόρεια, όσο και στη Nότια Ελλά- περιά Φλωρίνης είναι η ποικιλία που καλύ-
δα. Ωστόσο, η θερμοκηπιακή καλλιέργεια εί- πτει την πλειοψηφία των καλλιεργούμενων
ναι αυτή με τη μεγαλύτερη δυναμικότητα, στρεμμάτων ανά τη χώρα μας, ενώ οι τετρά-
καθώς όπως φαίνεται και από τα στοιχεία της γωνες πιπεριές έχουν μεγαλύτερη αξία, σε
Eurostat για το 2020, παρότι απλωνόταν σε σύγκριση με τις μακριές πιπεριές.
μικρότερη έκταση από την υπαίθρια (11.054 Σύμφωνα με τους επαγγελματίες της αγο-
στρέμματα έναντι 23.432 στρεμμάτων), η ράς, η πράσινη πιπεριά «Ντολμάς» και η πι-
παραγωγή της ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη περιά Φλωρίνης είναι τα δύο είδη που κα-
(112.567 τόνοι έναντι 52.329 τόνων). ταγράφουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην
Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής μας εξά- εγχώρια αγορά, ενώ τόσο η ζήτηση, όσο και
γεται στις ευρωπαϊκές αγορές, με τα Βαλκά- οι τιμές σε αυτά τα δύο είδη, είναι σταθερές σε
νια και την Κεντρική Ευρώπη να αποτελούν ετήσια βάση.
τους κυριότερους προορισμούς. Συγκεκρι- Ωστόσο, οι ποικιλίες που έχουν κάνει τη δια-
μένα, Γερμανία, Αυστρία, Σλοβακία και Τσεχία φορά στις ετήσιες πωλήσεις του προϊόντος εί-
απορρόφησαν το 2020 τους 7.010 από τους ναι -σύμφωνα με τους εγχώριους διακινητές-
συνολικά 9.526 εξαχθέντες τόνους. Οι ποικιλίες πιπεριάς οι πολύχρωμες, οι οποίες αυξάνουν σταδιακά
Ωστόσο, όταν η εγχώρια παραγωγή δεν που καλλιεργούνται το μερίδιό τους στις συνολικές πωλήσεις πι-
είναι αυτάρκης -και αυτό συμβαίνει κυρίως περιάς. Μάλιστα, οι υπεύθυνοι αγοραστές
τους χειμερινούς μήνες, οι εισαγόμενες πι- στη χώρα μας είναι αρκετές μεγάλων αλυσίδων Σ/Μ παρατηρούν ότι οι
περιές κυριαρχούν, με το Ισραήλ, την Ισπα- και τα τελευταία χρόνια καταναλωτές προτιμούν να αγοράζουν συ-
νία, την Ολλανδία και το Μαρόκο να ηγούνται νήθως τις συσκευασίες που περιέχουν και τα
των εισαγωγών του προϊόντος στην ελληνι- ολοένα και περισσότερα τρία χρώματα πιπεριάς (κόκκινες, κίτρινες,
κή αγορά. υβρίδια εμπλουτίζουν πορτοκαλί), αντί για μεμονωμένα μία από τις
Οι ποικιλίες πιπεριάς που καλλιεργούνται προαναφερθείσες ποικιλίες.
στη χώρα μας είναι αρκετές και τα τελευ- την ποικιλιακή σύνθεση
ταία χρόνια ολοένα και περισσότερα υβρίδια των καλλιεργειών μας, Οι περιοχές καλλιέργειας
εμπλουτίζουν την ποικιλιακή σύνθεση των με τις κίτρινες, τις πορτοκαλί Ιεράπετρα: Η Ιεράπετρα αποτελεί την περιο-
καλλιεργειών μας, με τις κίτρινες, τις πορτο- χή που συγκεντρώνει τα περισσότερα στρέμ-
καλί και τις κόκκινες πιπεριές να παίρνουν τη και τις κόκκινες πιπεριές ματα πιπεριάς σε σχέση με οποιαδήποτε άλ-
δική τους, διακριτή θέση μέσα στην παραγω- να παίρνουν τη δική τους, λη στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται
γή, αν και ακόμα υστερούν σημαντικά. πως οι πιπεριές απλώνονται σε 4.000 στρέμ-
διακριτή θέση μέσα ματα θερμοκηπίων ενώ -αν και βρίσκονται
Οι προτιμήσεις της αγοράς στην παραγωγή, αν και ακόμα σαφώς πίσω από τις τομάτες- αποτελούν ένα
Υπάρχουν δύο τύποι πιπεριάς που κυριαρ- σημαντικό κομμάτι, πάνω από το ¼, της συ-
χούν στις ελληνικές καλλιέργειες, σύμφω- υστερούν σημαντικά νολικής παραγωγής κηπευτικών της περιο-
να με τον κ. Βαγγέλη Πελεκάνη της εταιρείας χής. Στα θερμοκήπια της ευρύτερης περιο-
Syngenta: Αφενός πρόκειται για τις «μακρι- χής, συναντά κανείς σχεδόν μόνο τους τύπους
ές» πιπεριές, όπως είναι οι Φλωρίνης, το ουγ- της πράσινης κουπάτης Φλάσκας, την πιπε-
γαρέζικο Κέρατο και η ανοιχτοπράσινη/κίτρι- ριά Φλωρίνης, τον πράσινο κουπάτο Ντολ-


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

μά και το Κέρατο. Η παραγωγή όλων αυτών μάτες και τα αγγούρια. Η υπαίθρια καλλιέργειά ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο στην καλλι-
των πιπεριών στην Ιεράπετρα ξεκινά το Σε- της, μάλιστα, έχει εγκαταλειφθεί λόγω των έργεια πιπεριάς στη χώρα μας, με τη Δράμα
πτέμβριο-Οκτώβριο και φτάνει στο υψηλότε- εγκαυμάτων που προκαλούνταν στους καρ- να αναδεικνύεται σε βασικό παραγωγικό κέ-
ρο σημείο της κατά το Μάρτιο-Απρίλιο, με τα πούς. Κατά τα λοιπά, η παραδοσιακή, πράσινη ντρο. Στην περιοχή υπάρχουν μεγάλες εκτά-
δεδομένα για τη φετινή σεζόν να μιλάνε για μία πιπεριά είναι η κυρίαρχη επιλογή, δευτερευό- σεις υδροπονικής καλλιέργειας κίτρινης,
φυσιολογική παραγωγή, που θα ολοκληρω- ντως καλλιεργείται ο τύπος Κέρατο και πλέον πορτοκαλί και κόκκινης πιπεριάς California,
θεί στα τέλη Ιουνίου. την εμφάνισή τους -και μάλιστα σε διχτυοκή- ενώ φαίνεται πως θα υπάρξει κάποια αύξηση
Όσον αφορά τις νέες κίτρινες, πορτοκαλί πια- έχουν κάνει και οι κίτρινες, πορτοκαλί και των εκτάσεών τους το επόμενο διάστημα. Η
και κόκκινες πιπεριές, αυτές καλλιεργούνται κόκκινες πιπεριές. παραγωγή πιπεριών από τη Δράμα βρίσκεται
πολύ περιορισμένα στις περιοχές Κουτσου- ως επί το πλείστον μπροστά μας, καθώς εντεί-
ρά, Γούδουρα, Ψαρή Φοράδα και Άρβη, κα- Φάρσαλα: Οι πολύχρωμες πιπεριές καλύ- νεται τους καλοκαιρινούς μήνες.
θώς χρειάζονται θέρμανση -και οι παραγω- πτουν μεγάλη έκταση στην περιοχή των Φαρ-
γοί επιλέγουν να μην κάνουν αυτό το έξοδο. σάλων τα τελευταία 15 χρόνια. Η σεζόν τους
Τέλος, να σημειώσουμε πως στην Ιεράπετρα ξεκινά τον Ιούλιο και φτάνει στο τέλος της γύ-
καλλιεργείται περιορισμένα και υπό συμβο- ρω στα μέσα Νοεμβρίου, όταν η σκυτάλη περ-
λαιακή μορφή καλλιέργειας και η ουγγαρέζι- νά στις εισαγόμενες ποσότητες από το Ισραήλ,
κη πιπεριά, με αποκλειστικό εξαγωγικό προ- όπου την ίδια περίοδο του χρόνου το ημιτροπι- Κίτρινες, πορτοκαλί
σανατολισμό. κό κλίμα εκείνης της χώρας ευνοεί περισσό-
τερο την καλλιέργεια της πιπεριάς, ενώ και το και κόκκινες πιπεριές
Τυμπάκι: Ολοένα και μεγαλύτερη ανάπτυ- κοστολόγιο της καλλιέργειας είναι αρκετά πιο Όπως φαίνεται από το ρεπορτάζ
ξη σημειώνει η θερμοκηπιακή καλλιέργεια χαμηλό σε σύγκριση με τα αντίστοιχο ελληνι- των Φρουτονέων, οι κίτρινες,
πιπεριάς στο Τυμπάκι, καθώς πλέον αποτε- κό. Σύμφωνα με εμπορικές πηγές, η ζήτηση πορτοκαλί και κόκκινες Blocky
λεί το 60-70% των συνολικών καλλιεργει- για πολύχρωμες πιπεριές ακολουθεί ανοδι- πιπεριές αποτελούν την εναλλακτι-
ών με τους τύπους Φλωρίνης, Ντολμά και κή πορεία, ιδιαίτερα στον κλάδο της εστίασης. κή επιλογή των παραγωγών
Φλάσκα να βρίσκονται σε πρώτη προτίμηση. και των εμπόρων, αλλά η καλλιέρ-
Στην άνοδο της πιπεριάς έχει συμβάλει και το Ημαθία: Στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου γειά τους χαρακτηρίζεται
σοβαρό χτύπημα που έχει προκαλέσει η Tuta Ημαθίας συγκεντρώνονται 800-1.000 στρέμ- ως πολύ απαιτητική καθώς απαιτεί
Absoluta στην καλλιέργεια τομάτας, ενώ οι ματα πιπεριάς, με τους τύπους Ντολμά, Κέρα- καθαρό και απολυμασμένο χωράφι,
ενώ ένα λάθος στην καλλιέργεια
πιπεριές κλέβουν θέσεις και από τα αγγού- το, Φλωρίνης και Καυτερή μακρουλή πιπε- μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικά
ρια. Όσον αγορά τη φετινή σεζόν, δεν έχει κα- ριά, να αποτελούν κατά σειρά τις κυριότερες. μεγάλους καρπούς, δημιουργώντας
ταγραφεί κάποιο πρόβλημα στην παραγωγή. Ωστόσο, η καλλιέργεια της πιπεριάς στην πε- πρόβλημα, καθώς για να μπουν
Επίσης, η ουγγαρέζικη πιπεριά καλλιεργείται ριοχή έχει χάσει έδαφος τα τελευταία χρόνια σε γραμμή συσκευασίας
και στο Τυμπάκι, πάλι υπό συμβολαιακή μορ- προς όφελος της τομάτας, αλλά από την άλλη δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 200 γρ.
φή, με τις -περιορισμένες- ποσότητες να κα- έχουν γίνει περιορισμένες προσπάθειες έντα- Κατά τα λοιπά, οι κίτρινες,
τευθύνονται στις ξένες αγορές. ξης των κίτρινων, πορτοκαλί και κόκκινων πορτοκαλί και κόκκινες Blocky
Blocky ποικιλιών. πιπεριές αποδίδουν 11 με
Μεσσηνία: Στη Μεσσηνία, η καλλιέργεια 14 τόνους το στρέμμα και σε
της πιπεριάς είναι πολύ περιορισμένη, δεδο- Δράμα: Όπως προαναφέρθηκε, οι πολύ- μία κανονική σεζόν αποδίδουν
στον παραγωγό 1,50-1,60 ευρώ
μένου ότι το ενδιαφέρον των παραγωγών χρωμες πιπεριές και πιο συγκεκριμένα η τρι- για τη χρωματική τριπλέτα.
προϊόντων θερμοκηπίου μονοπωλούν οι το- χρωμία πορτοκαλί - κόκκινη - κίτρινη, αποκτά
























President 6983 234314
Sales Manager 6978 94719

46 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







«ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ


ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΠΙΠΕΡΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ


ΑΝΩΤΑΤΟ ΟΡΙΟ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ»



Τους λόγους που οι κρητικές πιπεριές δεν μπορούν να μετρήσουν σημαντι-
κά βήματα περεταίρω επέκτασης των αγορών τους εξηγεί στα Φρουτονέα
ο κ. Λάμπρος Περβολαράκης, ιδιοκτήτης της εξαγωγικής εταιρείας Λ. Περ-
βολαράκης Α.Ε.


απήχηση. Οι δικές μας πιπεριές, έχουν μόνο
έναν συμπληρωματικό ρόλο στις αγορές που
ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΕΡΒΟΛΑΡΑΚΗΣ σας αναφέρω.

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Πως θα μπορούσε η Κρήτη να αυξήσει και άλλο
ΤΗΣ Λ. ΠΕΡΒΟΛΑΡΑΚΗΣ Α.Ε. τα μερίδια της στις αγορές πιπεριάς που ήδη
δραστηριοποιείται ή να ανοίξει καινούριες; Θα
άξιζε ίσως να ασχοληθεί και με τις τρικολόρ
πιπεριές;
Κύριε Περβολαράκη, ποιοι τύποι πιπεριάς εξά- Με τα σημερινά δεδομένα της παραγωγής,
γονται περισσότερο από την Κρήτη και πως κα- δηλαδή με τα υπάρχοντα στρέμματα, το μικρό
τηγοριοποιούνται αναφορικά με τις τιμές τους; μέγεθος του κλήρου και τη προβληματική δι-
Οι πιπεριές Ουγγαρίας, ο τύπος «κέρατο» αθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, θεωρώ
και οι πιπεριές Φλωρίνης αποτελούν τα τρία πως η κρητική πιπεριά έχει φτάσει στο ανώ-
είδη πιπεριάς με τις μεγαλύτερες εξαγωγές, τατο όριο της εμπορικής κυκλοφορίας της.
ενώ οι κυριότερες αγορές τους είναι η Αυ- Δεν μπορεί να πιάσει σημαντικά μεγαλύτερο
στρία, η Σλοβακία, η Γερμανία και η Τσεχία. αριθμό πελατών στο εξωτερικό.
Άξιες αναφοράς, αν και με απορρόφηση μι- Όλα τα κηπευτικά, όχι μόνο οι πιπεριές,
κρότερων ποσοτήτων, είναι και οι αγορές της έχουν βρει τις αγορές τους και η αναλογία με-
Σερβίας και της Βουλγαρίας. ταξύ των κηπευτικών που φυτεύονται στα
Όσον αφορά τις τιμές, κατ’ αρχάς να σημει- θερμοκήπια της Κρήτης δεν μπορεί να αλλά-
ώσω ότι φέτος είναι η πρώτη σεζόν εδώ και Τα κρητικά κηπευτικά έχουν ξει σημαντικά, δηλαδή να δούμε μεγάλες αυ-
δύο δεκαετίες που η πιπεριά Φλωρίνης χάνει βρει τις αγορές τους και η ξήσεις ή μειώσεις σε κάποιο κηπευτικό, όσο τα
τα πρωτεία. Οι κρητικές πιπεριές Φλωρίνης αναλογία μεταξύ παραπάνω δεδομένα δεν αλλάζουν.
πιέζεται πολύ στον ανταγωνισμό με τις τουρ- Οπότε και η μαζική καλλιέργεια τρικολόρ
κικής και μαροκινής προέλευσης πιπεριές και των φυτεύσεων τους πιπεριών δεν μπορεί να γίνει, χωρίς να κοπεί
η τιμή τους έπεσε αρκετά. Τις καλύτερες τιμές δεν μπορεί να αλλάξει σημαντικό μερίδιο εκτάσεων από άλλα προ-
επιδαψιλεύει η πιπεριά Ουγγαρίας και μετά η ϊόντα. Αυτό όμως δεν συμφέρει τους παρα-
πιπεριά «κέρατο». σημαντικά, όσο δεν γωγούς της Κρήτης, που έχουν γενικά μικρό
κλήρο. Έτσι, οι τρικολόρ πιπεριές στην Κρή-
αυξάνονται τα καλλιεργούμε- τη έχουν λάβει μια πολύ περιορισμένη έκτα-
Ποια άλλα είδη πιπεριάς καταναλώνουν μαζι-
κά οι αγορές της κεντρικής Ευρώπης που μας να στρέμματα, δεν μεγαλώ- ση και για αυτόν τον λόγο η τιμή παραγωγού
αναφέρατε; νει ο κλήρος και δεν υπάρχει στο 1,50 ευρώ το κιλό που λαμβάνουν, κάνει
Οι τρικολόρ, πράσινες, κίτρινες ή πορτο- πλήρως αδύνατο το ενδεχόμενο να σταθούν
καλί και κόκκινες πιπεριές τύπου California επάρκεια εργατών στον ανταγωνισμό με τις ισπανικές πιπεριές
προερχόμενες από την Ισπανία και το Μαρό- του ίδιου είδους, που αφήνουν στον παραγω-
κο, είναι αυτές που βρίσκονται σε μεγαλύτε- γό 0,90 ευρώ το κιλό. Συνεπώς, μιλάμε για ένα
ρη κυκλοφορία στην αγορά. Ιδιαίτερα οι κόκ- προϊόν που απευθύνεται μόνο στην εσωτερι-
κινες πιπεριές από το Μαρόκο έχουν μεγάλη κή αγορά.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

ΠΙΠΕΡΙΕΣ – ΙΣΠΑΝΙΑ
ΣΤΙΣ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΠΙΠΕΡΙΕΣ


CALIFORNIA ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ




Η πανδημία έχει επιβραδύνει τη διαδικασία διαφορο-
ποίησης, ειδικά ως αποτέλεσμα της πτώσης των εργα-
σιών του κλάδου HO.RE.CA.


Η Αλμερία αποτελεί την κύρια περιοχή παραγωγής πιπεριών στην
Ισπανία, με τις πιπεριές, μάλιστα, να έχουν υποσκελίσει τις τομάτες σε
έκταση καλλιέργειας εδώ και τρία χρόνια. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα
του Συμβουλίου Γεωργίας της Ανδαλουσίας μιλούν για 130.000 στρέμ-
ματα καλλιέργειας.
Σύμφωνα με τον José Luis Ruipérez, ειδικό καλλιέργειας πιπεριών
της Rijk Zwaan: «Η ανάπτυξη της κατηγορίας προσφέρει στον κατανα-
λωτή περισσότερες εναλλακτικές λύσεις και μπορεί να συμβάλει στην
περαιτέρω αύξηση της κατανάλωσης». Ωστόσο, επισημαίνει ότι η παν-
δημία έχει επιβραδύνει τη διαφοροποίηση, ειδικά ως αποτέλεσμα της
πτώσης των εργασιών του κλάδου HO.RE.CA. «Οι πωλήσεις μίνι και
καυτερών πιπεριών μειώθηκαν, για παράδειγμα», λέει ο κ. Ruipérez, ο
οποίος επιμένει ότι στη λιανική αγορά η κατάσταση είναι διαφορετική,
καθώς: «…τα πάντα εξαρτώνται από το supermarket. Εκεί, υπάρχουν
περισσότεροι που ασχολούνται με τη διαφοροποίηση και την καινοτομία,
αλλά φυσικά και κάποιοι που δουλεύουν μόνο τα βασικά».
Οι προτάσεις των εταιρειών
Πάντως, οι εταιρείες έκαναν και φέτος τις νέες τους προτάσεις
στους παραγωγούς και τους εμπόρους, δίνοντας περισσότερη έμφα-
ση στις κόκκινες πιπεριές τύπου California. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ
των Φρουτονέων, οι προτάσεις των εταιρειών είναι οι εξής: Από τη
Vilmorin οι ποικιλίες NYOBI και NYOSTAR, από τη BASF η ποικιλία NUN
59101 PPS F1, από τη Seminis η ποικιλία ARAEL, από τη FITÓ η ποικιλία
VOLTIO, από τη Syngenta οι ποικιλίες Ayax, Ayumi και Jabana, από την
HM.Clause η ποικιλία FISIÓN, από τη Sakata η ποικιλία SIBAC και από τη
Rijk Zwaan οι ποικιλίες TIMBAL RZ(35-BR1357 RZ) και 35-BR1439 RZ.

ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277

48 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤ ΩΝ







«ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ


ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΠΙΠΕΡΙΑΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ»



Για πτυχές που αφορούν τις φυτεύσεις και την αγορά πιπεριάς στη χώρα
μας μιλάει στα Φρουτονέα ο κ. Δημήτρης Βασίλας, Διευθυντής Πωλήσεων
και Μάρκετινγκ Κηπευτικών Ελλάδας της εταιρείας SPIROU.



μένη ζήτηση έρχεται από τις πιπεριές Φλωρί-
νης και από τον ντολμά αλλά και για όλα τα
υπόλοιπα ειδή υπάρχει αυξημένη ζήτηση.
Τι καλλιεργητικά και μετασυλλεκτικά χαρακτη-
ριστικά πρέπει να έχει μια πιπεριά για να αντα-
ποκριθεί στις ανάγκες των Ελλήνων παραγω-
γών και συσκευαστών/εξαγωγέων;
Το τρίπτυχο ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ (κυρίως
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΣΙΛΑΣ σε ιούς και ασθένειες εδάφους), ΠΟΙΟΤΗΤΑ
(σχήμα, χρώμα, ομοιομορφία ,διατηρησιμό-
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ MARKETING τητα) και ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ είναι απαραί-
& ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ τητο για την αποτελεσματική και κερδοφόρα
ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ SPIROU καλλιέργεια και μετασυλλεκτική διαχείριση
της πιπεριάς.
Κατά τα λοιπά, παρά το γεγονός του αυξη-
μένου ανταγωνισμού από πολλές περιοχές
του κόσμου (Μαρόκο, Τουρκία, Ολλανδία, Ισ-
Κύριε Βασίλα, πώς εξελίσσονται τα τελευταία ραήλ), οι ελληνικές πιπεριές έχουν αξιοπιστία
χρόνια οι πωλήσεις σπόρων πιπεριάς από την και στέκονται αξιοπρεπώς. Παρόλα αυτά, το
εταιρεία σας; Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν
από τους παραγωγούς; Από ποιες περιοχές της στον ανταγωνισμό ίσως είναι το μικρό μέγε-
χώρας προέρχεται ο κύριος όγκος των παραγ- θος της ελληνικής παραγωγής.
γελιών;
Για την πιπεριά καταγράφεται αναλογική Ποιες θεωρείτε τις μεγαλύτερες καινοτομίες
αύξηση σε σχέση με άλλα είδη. Οι λόγοι είναι Η νέα καυτερή πιπεριά HOT STAR στον κλάδο της πιπεριάς, τουλάχιστον σε επί-
ότι πρόκειται για ένα προϊόν που εξάγεται με της εταιρείας SPIROU. πεδο ποικιλιών και καλλιεργητικής συμπερι-
ευκολία, αφενός λόγω της αυξανομένης τά- φοράς; Επίσης, ποιοι είναι οι νέοι τύποι πιπε-
σης για υγιεινή διατροφή αλλά και αφετέρου ριάς που έχετε φέρει στην ελληνική αγορά τα
λόγω της, ελέω covid, μεγαλύτερης ζήτησης Τα σημαντικότερα νέα τελευταία χρόνια;
προϊόντων με αυξημένη βιταμίνη C και αντιο- προϊόντα μας Η ανθεκτικότητα σε ιούς και ειδικά σε κηλι-
ξειδωτικές ιδιότητες. Η αυξημένη ζήτηση για δωτό μαρασμό TSWV, αποτελεί μεγάλο πλε-
πιπεριές έρχεται κυρίως από Κρήτη και Μα- στην κατηγορία της πιπεριάς ονέκτημα, ενώ πολλές από τις νέες ποικιλί-
κεδονία.
είναι η πιπεριά τύπου ες της εταιρείας Spirou θα έχουν ανοχή και σε
Για ποιων ειδών πιπεριές ενδιαφέρονται κυρί- Φλωρίνης MESHUR 48, νηματώδης.
Τέλος, τα σημαντικότερα νέα προϊόντα της
ως οι παραγωγοί και για τι είδους καλλιέργεια; ο ντολμάς DOVRAS εταιρείας SPIROU στην κατηγορία της πιπε-
Υπαίθρια ή θερμοκηπίου; ριάς είναι η πιπεριά τύπου Φλωρίνης MESHUR
Η μείωση της υπαίθριας καλλιέργειας τα τε- και η καυτερή πιπεριά 48, ο ντολμάς DOVRAS και η καυτερή πιπεριά
λευταία χρόνια είναι πολύ μεγάλη και όχι μό- HOT STAR HOT STAR. Να επισημάνω δε, πως ειδικά για
νο στην πιπεριά αλλά στα περισσότερα κηπευ- την πιπεριά Φλωρίνης MESHUR 48 και την
τικά. Αντιθέτως τα θερμοκήπια επεκτείνονται καυτερή πιπεριά HOT STAR περιμένουμε φέ-
και άρα η αύξηση της ζήτησης για πιπεριά αφο- τος εξαιρετική ανάπτυξη της παρουσίας τους
ρά θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Η πιο αυξη- στην αγορά.


ΦΕΒΡOYAΡΙΟΣ 2022 ● ΤΕΥΧΟΣ 277


Click to View FlipBook Version