6ทบทวนวรรณกรรม2565 (3)

การทบทวนวรรณกรรม

คาท่ีใช้ในความหมายเดียวกัน

การทบทวนวรรณกรรม
เอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวข้อง
วรรณกรรมปริทัศน์
วรรณกรรมท่ีเก่ียวข้อง ฯลฯ

ความหมายการทบทวนวรรณกรรม

การค้นคว้าข้อมูลและผลงานวิจัยจากแหล่งต่างๆ ท่ี
เกี่ยวข้อง กับโจทย์การวิจัยที่กาหนด ให้ครอบคลุมประเด็น
ปั ญหาที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัย

การศึกษา ค้นคว้า เพื่อรวบรวมแนวคิด ทฤษฏี และ
งานวิจัยต่างๆที่เก่ียวข้องกับปั ญหาการวิจัยหรือตัวแปรการ
วิจัย ซึ่งผู้วิจัยจะต้องไปศึกษาค้นคว้ามาก่อนท่ีจะลงมือทา
วิจัยแล้วนามาสรุปให้เข้าใจง่าย เพื่อจะนามาใช้ประโยชน์
ในส่วนต่างๆของการทาวิจัย เช่น การต้ังสมมติฐาน การ
กาหนดตัวแปร การอภิปรายผลการวิจัย เป็ นต้น

07/01/65 รศ.ดร.กุหลาบ รัตนสจั ธรรม ม.บรู พา 3

วัตถปุ ระสงค์และเป้ าหมายของการทบทวนวรรณกรรม

ที่ เ กี่ ย ว ข ้อ ง

 ทบทวนความรู้เดิมและติดตามความรู้ใหม่
 จะได้ทราบว่ามีใครเคยทางานวิจัยที่เก่ียวกับเร่ืองที่เรากาลังศึกษา
 ทาให้ไม่ทาวิจัยซา้ กับผู้อ่ืน
 ทาให้ทราบถึงแนววิธีการของผู้วิจัยอื่นๆว่ามีแนวทางอย่างไร
 ทาให้ทราบอุปสรรค หรือข้อบกพร่อง ในการทาวิจัยในเรื่องน้ัน ๆ
 ใช้เป็ นข้อมูลพื้นฐานประกอบการพิจารณากาหนดขอบเขตและตัวแปรในการวิจัย
 ใช้เป็ นข้อมูลในการกาหนดกรอบแนวคิดในการวิจัย
 ช่วยในการกาหนดสมมติฐานการวิจัย
 ช่วยในการกาหนดรูปแบบและวิธีการวิจัย
 ช่วยในการเชื่อมโยงสิ่งท่ีค้นพบในการวิจัยครั้งนี้กับที่พบจากการวิจัยที่ผ่านมา
 เพื่อให้สามารถต่อยอดงานวิจัยให้สูงขึ้น

4

ความสาคัญของการทบทวนวรรณกรรม

เป็นเคร่ืองมือเช่ือมโยงความรู้ทางวิชาการ ระหว่างงานวิจัย และความรู้
ในอดีตกับงานวิจัยท่ีกาลังทา

 เ ป็ น บ ท ส รุ ป สัง เ คร า ะห์อง ค์ค ว า ม รู ้ท้ัง ม ว ล ใ นเ ร่ือ ง ท่ีกา ลัง ทา
 เ ป็ น เ ค ร่ือ ง มื อใน ก า รแ ส ว ง ห า วิ ธี วิ จัย ท่ีมี คุณ ภ า พ
เป็นเคร่ืองมือบ่งชี้คุณภาพของงานวิจัย เช่น ไม่ซา้ ซ้อน หรือ มีการ

เสริมสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆ
 เ ป็ น ก า ร ล ง ทุนท า ง วิ ช า ก า รข อ ง นักวิ จัย
เป็นหลักฐานประกันความสาเร็จของงานวิจัย กล่าวคือ มีความรู้จริงใน

เร่ืองท่ีจะทา

5

การทบทวนวรรณกรรม

การทบทวนวรรณกรรม คือ “การถอยความรู้” ไปเรียนรู้ความรู้ท่ี
มีอยู่แล้วในอดีต

เพ่ือป้องกันไม่ให้เกิด “การล้าหลังทางความรู้” และมัวแต่งมโข่ง
หาความรู้ท่ีบรรพชนเคยหาไว้ให้แล้ว

ควร “ปรับนาฬิกาความรู้” ของตนให้เป็นปัจจุบันด้วยการทา
Literature Review ให้เป็น คือการทาอย่างมีความรู้
ว่าเพ่ือให้เป็นฐานให้เรา “ก้าวสู่อนาคต”

(ดร.สุธีระ ประเสริฐสรรพ์)

6

แหล่งข้อมูลการค้นหาวรรณกรรม

Journal articles
Books
Conference proceedings
Government reports
Newspapers
Theses
Internet (electronic journals)
Magazines

7

หลักการคัดเลือกวรรณกรรมที่ เหมาะสม
(ข้อดี ข้อเสีย)

 Book เป็ นพื้นฐานและทฤษฎี อาจไม่ทันสมัย ค่อนเข้าถึงง่าย
 Thesis เป็ นข้อมูลท่ีมีรายละเอียด เป็ นแบบอย่างและกรอบงานที่ง่าย

เข้าถึงข้อมูลง่ายในฐานข้อมูลออนไลน์ การยอมรับในวิชาการยังไม่มาก
 Periodic Publication, Journal (วารสารวิชาการ ผลงานหรือ

บทความวิจัยท่ีตีพิมพ์) เชื่อถือได้สูง มีฐานข้อมูลเยอะและต้องติดตาม
สมา่ เสมอ อาจมีการแสดงความเห็นของผู้เขียนลงไป หาค่อนข้างยาก
 Proceedings (ผลงานวิจัยท่ีนาเสนอในท่ีประชุมวิชาการ poster,
oral)เช่ือถือได้ระดับหนึ่งเพราะอาจยังไม่สมบูรณ์ เสร็จเป็ นบางหัวข้อ เข้าถึงได้
ยาก หายาก
 Reviewed Articles หมายถึง ผลงานทางวิชาการที่จัดทาขึ้นและได้รับ
การตีพิมพ์ในเอกสาร/วารสารทางวิชาการ โดยมีการสรุปวิเคราะห์ สังเคราะห์
ความรู้จากผลงานวิจัย และ/หรือผลงานวิชาการอื่น ๆ ได้อย่างชัดเจน

แ ห ล่ ง สื บ ค ้น ว ร ร ณ ก ร ร ม ที่ นิ ย ม แ พ ร่ห ล า ย

เคร่ืองมือทางเทคโนโลยีสารสนเทศ จาเป็ นสาหรับงานวิจัยนี้
หรือไม่
(ส่ือสาร/ประชาสัมพันธ์/เคร่ืองมือในการดาเนินงาน ?)

เคร่ืองมือทางเทคโนโลยีสารสนเทศ มีข้อจากัด หรือข้อ
ควรระวังอย่างไรบ้าง

3. ฐานข้อมูลและการเข้าถึงแหล่งค้นคว้าท่ีสาคัญ

Book (E-Book, OPAC (Online Public Access Catalog)
etc.)

Thesis (E-Theses. ), thailis
Periodic Publication (SCOPUS, Sciencedirect etc.)
Proceedings (CD, book etc.)

แหล่งข้อมูลการค้นหาวรรณกรรม

Google scholar

สามารถใส่ช่ือเร่ือง คาสาคัญ เข้าไปได้เลย
ผลท่ีได้ จะเป็นท้ัง หนังสือ ตารา และบทความในลักษณะต่างๆ

12

แหล่งข้อมูลการค้นหาวรรณกรรม

 ScienceDirect – http://www.sciencedirect.com

 ฐานข้อมูลทางด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และอื่นๆ

13

แหล่งข้อมูลการค้นหาวรรณกรรม

 Scopus - http://www.scopus.com/

 ฐานข้อมูลทางด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และอ่ืนๆ

14

แหล่งข้อมูลการค้นหาวรรณกรรม

 โ ค ร ง ก า ร เ ค รื อ ข่ า ย ห้อ ง ส มุด ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

 Thai Library Integrated System (ThaiLIS)
 http://tdc.thailis.or.th/

15

การคัดเลือกงานวิจัยในการทบทวนวรรณกรรม

พิจารณาชื่อเร่ือง -คีย์เวิร์ด
พิจารณาจากบทคัดย่อ
พิจารณาความน่าเชื่อถือ
พิจารณาอายุของงานวิจัย

16

เทคนิคและข้ันตอนการทบทวนวรรณกรรม

การศึกษาเอกสารท่ีเก่ียวข้องกับการวิจัยอย่างพินิจพิเคราะห์

การจดบันทึกเนือ้ หาสาระท่ีได้

 ปั ญหาและวัตถุประสงค์การวิจัย  ความคิดเหน็

 เหตุผลท่ีทาวิจัย  ขอ้ วจิ ารณ์

 สมมติฐาน  ขอ้ สงั เกต

 ทฤษฎี หรือ กรอบแนวคิด  ส่ิงท่ีตอ้ งทาเพิ่ม

 ตัวแปร

 เครื่องมือการวิจัย
 วิธีดาเนินการ

 ผลการวิจัย

 ข้อเสนอแนะ

17

เทคนิคและขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรม

ในการอ่านงานวิจัย ก่อนจะนามาใช้ ควรตอบคาถามต่อไปนี้
ก่อน

วิธีการวิจัยเหมาะสมสอดคล้องกับวัตถุประสงค์หรือไม่
การเลือกตัวอย่างเหมาะสมหรือไม่ จานวนเท่าใด
ขั้นตอนในการดาเนินการวิจัย และ รวบรวมข้อมูลทาอย่างไร
การวิเคราะหข์ ้อมูลเหมาะสมหรือไม่ ใช้สถิติอะไรวิเคราะห์ข้อมูลและ

ทดสอบสมมติฐาน
ผลของการวิจัยคืออะไร
มีข้อเสนอแนะและข้อวิจารณ์ อย่างไร

18

การเรียบเรียงวรรณกรรมท่ีดี

1. วรรณกรรมท่ีนามาทบทวนหรืออ้างถึงน้ันต้อง
สัมพันธ์กับงานวิจัยท่ีกาลังดาเนินอยู่ ไม่ควรเขียน

รวมถึงทุกสิ่งทุกอย่างท่ีผู้วิจัยได้อ่านมา

2. แต่ละงานวิจัยที่สาคัญท่ีนามาทบทวนอาจอภิปรายที
ละเรื่องในแต่ละย่อหน้า บอกวัตถุประสงค์ของ
การศึกษา เคร่ืองมือที่ใช้ในการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง ผล
การศึกษาท่ีเก่ียวข้อง ถ้างานวิจัยนั้นสาคัญน้อย อาจ
อ้างได้แต่ตัดรายละเอียดออกบ้าง

การเรียบเรียงวรรณกรรมทด่ี ี

3. ถ้ามีงานวิจัยที่ผ่านมาหลายเรื่องที่ศึกษาปัญหาเดียวกันใน
แง่มุมท่ีคล้ายคลึงกัน อาจนามาทบทวนรวมกันในย่อหน้าเดียวกัน
เช่น น า ย ก , น า ย ข , น า ย ค แ ล ะ น า ย ง ไ ด้ศึก ษ า ถึง เรื่อ ง
. . . . . . . . . . . . . . . แ ล ะส รุ ป ผ ล อ อ ก ม า เ ป็ น ก ลุ่ม ม า ก ก ว่ า แ ย ก จ า ก กัน
4. ควรเขียนทบทวนวรรณกรรมท่ีได้มีการรวบรวมและสังเคราะห์
ศึก ษ า เ รื่อ ง นี ้ม า อ ย่า ง ดี เ ลือ ก เ ฉ พ า ะ ที่เ ป็น จุด เ ด่น ที่ท บ ท ว น
วรรณกรรมในส่วนท่ีเก่ียวข้องกับการศึกษาท่ีดาเนินอยู่
5. เรียบเรียงสาระสาคัญเป็นขั้นเป็นตอน ตั้งแต่ผลงานวิจัยที่มา
ก่อนจนถึงปัจจุบัน ยังขาดอะไรอยู่ มีจุดอ่อนอะไรบ้าง มีความ
แตกต่างกันอย่างไร
6. ควรเขียนให้ลักษณะที่นามาใช้ได้อนาคต ซึ่งนามาใช้ในการ
อภิปรายผลการวิจัย

ข้อบกพร่องที่พบมากในการทบทวนวรรณกรรม

ทาการทบทวนวรรณกรรมอย่างไม่รู้เป้าหมาย
ทาการทบทวนวรรณกรรมโดยการบอกผู้อ่านว่าตนเองได้อ่าน

อะไรมาบ้าง

เขียนย่อหน้าเท่ากับจานวนเอกสารท่ีอ่าน (เป็นขนมชั้น)
แต่ละย่อหน้าเขียนสรุปว่า แต่ละ Paper ทาอะไร ไดอ้ ะไร โดยการ

ลอกบางส่วนของ Abstract และ Conclusion
เขียนเรียงปี พ.ศ. กันไปตามลาดับ
ไม่รู้ “หน้าท่ี” และ “เป้าหมาย” ของการทบทวนวรรณกรรม

21

ข้อบกพร่องที่พบมากในการทบทวนวรรณกรรม

การเขียนเรียงย่อหน้าแต่ละ Paper ไม่มีการสังเคราะห์
ความสัมพันธ์ของความรู้ในอดีตและไม่สังเคราะห์ให้เห็น
เป้าหมายความรู้ในอนาคต จึงไม่ใช่การทบทวนวรรณกรรม

22

ตวั อยา่ งการทบทวนวรรณกรรมท่ีไม่ดี (2)

..................................................................................................................
........................................................................................................................

การทบทวนวรรณกรรม

การทบทวนวรรณกรรม คอื “การเขียนใหม่” จากทอี่ ่านมา
ทงั้ หมด

จะตอ้ งจบั เนือ้ หาของทกุ paper ใหห้ ลอมเป็นเรอ่ื งเดียวกนั ให้
ได้ และ “เขียนใหม”่ จากท่อี า่ นมาทงั้ หมด

Check list เพ่ือตรวจสอบว่าการทบทวนวรรณกรรม ดแี ล้วหรือยงั

1. ไม่ Copy and Paste

2. ไม่เขยี นเหมือนขนมช้ัน

3. บอกได้ว่าผู้เขียนตัดสินใจแล้วว่าจะเข้าสู่วงการน้ัน
4. แสดงออกว่าผู้เขียนรู้และเข้าใจความเป็ นมาเป็ นไปที่เกิดขึน้ ในวงการน้ัน

5. แสดงออกว่าผู้เขียนได้เห็นช่องว่างทางวชิ าการที่จะใช้เป็ นพืน้ ท่ีสาหรับ
การทาวจิ ยั

6. บอกได้ว่าเมื่อผลการวจิ ัยออกมาแล้วจะสามารถเทียบเคียงได้กบั งานวจิ ยั
ของใครบ้าง

การเขียนทบทวนวรรณกรรมท่ีดีเป็นการบ่งบอกฝีมือของเราในหา้ ดา้ น คือ
•ทกั ษะการประมวลความคิด (Conceptualization)
• การอ่านมามาก (Read more)
•ความมุ่งมนั่ ทาใหส้ าเร็จ (Concentration)
•การเจาะลึกในวงการ (Focus) และ
•ความสามารถในการนาเสนอโนม้ นา้ ว (Presentation)

การเขียนวรรณกรรม เป็นเร่ืองท่ียากท่ีสุดและเป็นงานท่ีหนกั ท่ีสุดเรื่องหน่ึงใน
การทาวิจยั เพราะตอ้ งประมวลความคิด กลน่ั กรอง ตกผลึก

ซ่ึงกระบวนการเช่นน้ีแมแ้ ต่นกั วิจยั ใหญ่กย็ งั ตอ้ งใชเ้ วลาและยงั ตอ้ งฝึ กฝนใน
การเขียนวรรณกรรมใหด้ ีข้ึนอยเู่ สมอ

เอกสารอ้างอิง

การทบทวนวรรณกรรม, ดร.สุธีระ ประเสริฐสรรพ์
การทบทวนวรรณกรรมสาหรับนักวิจัย, นพ.เฉวตสรร นาม

วาท
การทบทวนวรรณกรรมในการวิจัย, นิรมล เมืองโสม
การทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เก่ียวข้อง, รศ.ดร.ดุษฎี

โยเหลา
การวิเคราะห์อภิมาน, นงลักษณ์ วิรัชชัย
คู่มือปฏิบัติการทาวิจัยเบื้องต้น สาหรับการทาวิจัย

28