บทที่ 6 ซอฟต์แวร์ระบบ ครูชนนิกานต์ บุญยะประทีป
ความหมายของซอฟต์แวร์ระบบ ซอฟต์แวร์ระบบ (systems software) เป็นซอฟต์แวร์ที่สร้างขึ้นมาเพื่อจัดการระบบ โดยการ ด าเนินงานต่างๆ ของคอมพิวเตอร์ในหน่วยรับเข้า หน่วย ประมวลผล หน่วยความจ าและหน่วยส่งออก รวมถึงใช้เป็น เครื่องมือพัฒนาซอฟต์แวร์อื่นๆ และตัวแปรภาษา เมื่อเปิด เครื่องคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์พื้นฐานที่ จ าเป็นจะท างานตามค าสั่งของซอฟต์แวร์ระบบทันที ภาพที่ 1 ซอฟต์แวร์ระบบ
ความหมายของซอฟต์แวร์ระบบ ซอฟต์แวร์ระบบแบ่งออกเป็นระบบปฏิบัติการและตัวแปลภาษา ซึ่งซอฟต์แวร์ทั้งสอง ประเภทนี้ช่วยให้สามารถประยุกต์ใช้งานได้ง่ายขึ้น ซอฟต์แวร์ระบบ ระบบปฏิบัติการ ตัวแปลภาษา
ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบัติการ หรือ โอเอส (OS : Operating System) เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้ ในการดูแลระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งต้องมีในเครื่องคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องท าหน้าที่ประสานงาน ระหว่างอุปกรณ์ภายในคอมพิวเตอร์ทั้งหมด ตั้งแต่ซีพียู หน่วยความจ าไปจนถึงหน่วยน าเข้าและ ส่งออก บางครั้งนิยมเรียกรวมๆ ว่า แพลตฟอร์ม (platform) คอมพิวเตอร์จะท างานได้จ าเป็น ต้องมีระบบปฏิบัติการติดตั้งอยู่ในเครื่องเสียก่อน ซึ่งขึ้นอยู่กับบริษัทผู้ผลิตเครื่องนั้นๆ ว่าจะเลือก ใช้ระบบปฏิบัติการอะไรในการท างาน เราจะพบเห็นระบบปฏิบัติการอยู่ในคอมพิวเตอร์ แทบทุก ประเภทตั้งแต่เครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่อย่างเครื่องเมนเฟรม จนถึงเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาด เล็กอย่างเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดพกพาประเภทพีดีเอ
ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ มีดังนี้ 1. การจองและการก าหนดการใช้ทรัพยากรคอมพิวเตอร์ 2. การจัดตารางงาน 3. การติดตามผลของระบบ 4. การท างานหลายโปรแกรมพร้อมกัน 5. การจัดแบ่งเวลา 6. การประมวลผลหลายชุดพร้อมกัน
ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ 1.1 ระบบปฏิบัติการ DOS (Disk Operating System) ระบบ DOS เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาขึ้นโดย บริษัท IBM เพื่อให้เป็นร ะบบปฏิบัติก า รส าห รับ เครื่องพีซี ซึ่งตัวโปรแกรม DOS จะถูก Load หรืออ่าน จากแผ่นดิสก์เข้าไปเก็บไว้ในหน่วยความจ าก่อน จากนั้น DOS จะไปท าหน้าที่เป็น ผู้ประสานงานต่าง ๆระหว่าง ผู้ใช้กับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ทั้งหลายโดยอัตโนมัติ ระบบปฏิบัติการ DOS ถือได้ว่าเป็นระบบปฏิบัติการที่ เก่าแก่ และปัจจุบันนี้มีการใช้งานน้อยมาก ที่มาภาพ : https://beerkung.wordpress.com/ ภาพที่ 2 ระบบปฏิบัติการ DOS
1.2 ระบบปฏิบัติการ Microsoft Windows เป็น ระบบปฏิบัติการที่พัฒนาโดยบริษัท Microsoft ซึ่ง จะมีส่วนติดต่อกับ ผู้ใช้ (User interface) เป็นแบบ กราฟิกหรือเป็นระบบที่ใช้รูปภาพแทนค าสั่ง เรียกว่า GUI (Graphic User Interface) โดยสามารถสั่งให้ เครื่องท างานได้โดยใช้เมาส์คลิกที่สัญลักษณ์หรือคลิก ที่ค าสั่งที่ต้องการ ระบบนี้อนุญาตให้ผู้ใช้สามารถใช้ งานโปรแกรมได้มากกว่า 1โปรแกรม ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ ที่มาภาพ : https://tech.mthai.com/operating -system/31299.html ภาพที่ 3 ระบบปฏิบัติการ Microsoft Windows
ในขณะเดียวกันซึ่งถ้าเป็นระบบ DOS หากต้องการเปลี่ยนไปท างานโปรแกรมอื่นๆ จะต้องออกจาก โปรแกรมเดิมก่อนจึงจะสามารถไปใช้งานโปรแกรมอื่น ๆ ได้ ในลักษณะการ ท างานของ Windows จะมีส่วนที่เรียกว่า “หน้าต่าง” โดยแต่ละโปรแกรมจะถือเป็นหน้าต่าง หนึ่งหน้าต่าง ผู้ใช้สามารถ สลับไปมาระหว่างแต่ละหน้าต่างได้ นอกจากนี้ระบบ Windows ยังให้โปรแกรมต่างๆ สามารถแชร์ข้อมูลระหว่างกันได้ผ่านทางคลิปบอ์รด (Clipboard) ระบบ Windows ท าให้ผู้ใช้ ทั่วๆไปสามารถท าความเข้าใจ เรียนรู้และใช้งานเครื่องคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ
1.3 ระบบปฏิบัติการ Unix เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้บนเครื่อง SUN ของบริษัท SUN Microsystems แต่ไม่ได้เป็นคู่แข่งกับ บริษัท Microsoft ในเรื่องของระบบปฏิบัติการบนเครื่อง PC แต่ อย่างใด แต่Unix เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้เทคโนโลยีแบบเปิด (Open system) ซึ่งเป็นแนวคิดที่ผู้ใช้ไม่ต้องผูกติดกับระบบใด ระบบหนึ่งหรืออุปกรณ์ยี่ห้อเดียวกัน นอกจากนี้ Unix ยังถูก ออกแบบมาเพื่อ ตอบสนองการใช้งานในลักษณะให้มีผู้ใช้ได้หลาย คนในเวลาเดียวกัน เรียกว่า ระบบหลายผู้ใช้ (Multiuser system) และสามารถท างานได้หลายๆ งานในเวลาเดียวกัน ในลักษณะ ที่เรียกว่า ระบบหลายภารกิจ (Multitasking system) ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ ที่มาภาพ : http://thebns.125mb.com/website/08.html ภาพที่ 4 ระบบปฏิบัติการ Unix
1.4 ระบบปฏิบัติการ Linux เป็นระบบปฏิบัติการ เช่นเดียวกับ DOS, Windows หรือ Unix โดยLinuxนั้น จัด ว่าเป็นระบบปฏิบัติการ Unix ประเภทหนึ่ง การที่ Linuxเป็นที่กล่าวขานกันมากในช่วงปี 1999 – 2000 เนื่องจากความสามารถของตัวระบบปฏิบัติ การและ โปรแกรมประยุกต์ที่ท างานบนระบบ Linux โดยเฉพาะ อย่างยิ่งโปรแกรมในตระกูลของ GNU (GNU’s Not UNIX) และสิ่งที่ส าคัญที่สุดก็ คือ ระบบ Linux เป็น ระบบปฏิบัติการประเภทฟรีแวร์ (Free ware) คือ ไม่ เสียค่าใช้จ่ายในการซื้อ ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ ที่มาภาพ : http://thebns.125mb.com/website/08.html ภาพที่ 5 ระบบปฏิบัติการ Linux
1.5 ระบบปฏิบัติการ Macintosh เป็นระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้ในงานสื่อสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือ นิตยาสาร แผ่นพับ ใบปลิว เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้เฉพาะกับเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ แมคอินทอช ที่ผลิตโดยบริษัทแอปเปิลแมคอินทอชโอเอสถูกเปิดตัวออกมาครั้งแรกในปี1984 ลักษณะที่เด่นของระบบปฏิบัติการประเภทนี้คือ มีลักษณะที่ง่ายต่อการใช้งานมากกว่า ระบบปฏิบัติการดอส อย่างไรก็ตาม เนื่องจากเครื่องแมคอินทอชยังคงเป็นเครื่องที่มีราคา ค่อนข้างแพงมาก เมื่อเทียบกับเครื่องไอบีเอ็มคอมแพททิเบิลทั่วไปที่ใช้ระบบปฏิบัติการดอส หรือวินโดวส์ ดังนั้นจึงไม่ค่อยได้รับความนิยมมากเท่ากับเครื่องตระกูลไอบีเอ็ม ซอฟต์แวร์ระบบระบบปฏิบัติการ ที่มาภาพ:https://s.isanook.com/hi/0/rp/r/w700/ya0xa0m1w0/ aHR0cHM6Ly9zLmlzYW5vb2suY29tL2hpLzAvdWQvMjk1LzE0NzU0ODkvbWFjLmpwZw==.jpg ภาพที่ 6 ระบบปฏิบัติการ Macintosh
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) การพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ผู้เขียนโปรแกรมหรือที่เรียกว่าโปรแกรมเมอร์นั้น จะเลือกใช้ภาษาให้เหมาะสมกับลักษณะงานและความถนัด ของผู้เขียนโปรแกรม โปรแกรมที่ เขียนขึ้นหรือที่เรียกว่าโปรแกรมต้นฉบับ จึงมีลักษณะโครงสร้างของภาษาที่แตกต่างกันออกไป ในการท างานของคอมพิวเตอร์นั้น คอมพิวเตอร์จะไม่สามารถเข้าใจภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษา มนุษย์ที่เรียกว่า ภาษาระดับสูง เนื่องจากคอมพิวเตอร์จะรับข้อมูลที่เป็นสัญญาณไฟฟ้าซึ่งแทน ด้วยเลขฐานสอง (0 หรือ 1) หรือที่เรียกว่า ภาษาเครื่อง เท่านั้น
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) ดังนั้นในการสั่งให้คอมพิวเตอร์ท างาน จึงจ าเป็นจะต้องมีตัวกลางที่ท าหน้าที่ เสมือนเป็นนักแปลภาษา โปรแกรมที่น ามาใช้เรียกว่าโปรแกรมแปลภาษาคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะท าหน้าที่แปลภาษาระดับสูงที่เป็นโปรแกรมต้นฉบับ ให้อยู่ในรูปของโปรแกรม เรียกใช้งานที่เครื่องคอมพิวเตอร์เข้าใจและสามารถท างานได้ ตัวแปลภาษาสามารถ แบ่งตามลักษณะการท างานได้เป็น 3 ประเภท คอมไพเลอร์ (Compiler) อินเตอร์พรีเตอร์ (interpreter) แอสเซมเบลอ (assembler) 1 2 3
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) 1. คอมไพเลอร์ (Compiler) เป็นตัวแปลภาษาระดับสูง เช่น ภาษาปาสคาล ภาษาโคบอลและภาษาฟอร์แทรนให้เป็น ภาษาเครื่อง การท างานจะใช้หลักการแปลโปรแกรมต้นฉบับ ทั้งโปรแกรมเรียกใช้งาน ซึ่งจะถูกบันทึกไว้ในลักษณะของ แฟ้มข้อมูลหรือไฟล์ เมื่อต้องการเรียกใช้งานโปรแกรมก็ สามารถเรียกจากไฟล์เรียกใช้งาน โดยไม่ต้องท าการแปล หรือคอมไพล์อีก ท าให้การท างานเป็นไปอย่างรวดเร็ว
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) 2. อินเตอร์พรีเตอร์ (interpreter) เป็นตัวแปลระดับสูง เช่นเดียวกับคอมไพเลอร์แต่จะแปลพร้อมกับท างานตามค าสั่ง ทีละค าสั่งตลอดไปทั้งโปรแกรม ท าให้การแก้ไขโปรแกรม กระท าได้ง่าย และรวดเร็ว การแปลโดยใช้อินเตอร์พรีเตอร์จะ ไม่สร้างโปรแกรมเรียกใช้งาน ดังนั้นจะต้องท าการแลใหม่ทุก ครั้งที่มีการเรียกใช้งาน ตัวอย่างภาษาที่ใช้ตัวแปลอินเตอร์พรี เตอร์ เช่น ภาษาเบสิก (BASIC)
ตัวแปลภาษาคอมพิวเตอร์ (Translator) 3. แอสเซมเบลอ (assembler) เป็นตัวแปลภาษาแอสเซมบลี (assembly) ซึ่งเป็นภาษาระดับต่ าให้เป็นภาษาเครื่อง ในปัจจุบัน มีหลักการแปลภาษาคอมพิวเตอร์แบบใหม่เกิดขึ้น คือ แปลจากซอร์สโค้ด ไปเป็นรหัสชั่วคราว หรืออินเทอมีเดียต โค้ด ( Intermediate Code) ซึ่งสามารถน าไปท างานได้ด้วย การใช้โปรแกรมในการอ่าน และท างานตามรหัสชั่วคราวนั้น โดยโปรแกรมนี้จะมีหลักการท างาน คล้ายกับอินเทอพรีเตอร์ แต่จะท างานได้เร็วกว่าเนื่องจากรหัสชั่วคราวจะใกล้เคียงกับ ภาษาเครื่องมาก มีข้อดีคือสามารถน ารหัสชั่วคราวนั้นไปใช้ได้ กับทุก ๆ เครื่องที่มีโปรแกรมตีความได้ทันที ภาพที่ 7 แอสเซมเบลอ ที่มาภาพ : https://sites.google.com/site/oilced6/porkaerm-pael-phasa-khxmphiwtexr
บรรณานุกรม ปรัชญนันท์นิลสุข, และคณะ, ผู้เรียบเรียง. (2559). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. กรุงเทพมหานคร : บริษัท พัฒนาคุณภาพวิชาการ จ ากัด. อารียา ศรีประเสริฐ, และคณะ. (2559). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. กรุงเทพมหานคร : บริษัท อักษรเจริญทัศน์ จ ากัด. อ านวย เดชชัยศรีและณัฐกานต์ ภาคพรต.(2558). เทคโนโลยีสารสนเทศ ม.2. กรุงเทพมหานคร : บริษัท ส านักพิมพ์วัฒนาพานิช จ ากัด. ธนาวุฒิ ประกอบผล (2555). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ม.2. กรุงเทพมหานคร : บริษัท ซัคเซส มีเดีย จ ากัด. ศิริลักษณ์ อิทธิประเวศน์. (2560). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.sathukit.ac.th/datacom2/about.htm (วันที่ค้นข้อมูล : 18 ธันวาคม 2560).
บรรณานุกรม (ต่อ) วริณศิญา พงษ์เกษ(2561). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://sites.google.com/a/patum.ac.th/kru-picnic/kha-xthibay-raywicha/it-m-2/unit-3- internet (วันที่ค้นข้อมูล : 22 มกราคม 2561). จตุพร วงค์ไชย(2561). เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://jatupornweb.wordpress.com/computer-2 (วันที่ค้นข้อมูล : 22 มกราคม 2561) ศิริรัตน์ พิมณาคุณ (2561). การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.ks.ac.th/kroorung/index.html (วันที่ค้นข้อมูล : 24 มกราคม 2561). เสาวนีย์ ตาค า(2561).เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.krunana.net (วันที่ค้นข้อมูล : 25 มกราคม 2561) . .