เล่าสู่กั สู่ กั นฟัง เบื้องหลังคนระโนด @ระโนด เรียบเรียงเรื่องโดย : คณะผู้จัดทำ ภาพโดย : คณะผู้จัดทำ , เพจ Offtography และเพจเทศบาลตำ บลระโนด อ.ระโนด จ.สงขลา “บัาบันฉานม่าม่ยไหร ยังยัแต่ไผ่กัผ่ กับโหนด อำ เภอระโนด จังจัหวัดวัสงขลา”
ดินแดนบริเวณที่ตั้งของอำ เภอระโนด เป็นชุมชนสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ ระโนดเป็นดินแดนที่มีความสำ คัญมาแต่โบราณกาล แต่เดิมเป็นส่วนหนึ่งของ เมืองสทิงพระ (เมืองพัทลุงเก่า) แต่ในพุทธศตวรรษที่ 18 เมืองสทิงพระได้เจริญ ขึ้นอย่างมากได้มีการขยายชุมชนตั้งกระจัดกระจายรอบทะเลสาบและริม ทะเลหลวงทั้งในเขตสทิงพระและเขตระโนดบริเวณใกล้คลองระโนดเป็นที่ลุ่มมีบึง หนอง เชื่อมต่อกันเป็นเส้นทางเดินเรือจากทะเลสาบสงขลาไปสู่นครศรีธรรมราช ภาคใต้เป็นพื้นที่ที่มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่โดด เด่น สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต วิถีชีวิตของผู้คนแต่ละพื้นที่ที่มีความแตก ต่างกันและด้วยปัจจัยทางภูมิศาสตร์ของภาคใต้อยู่ติดทะเลและอุดม สมบูรณ์ทางทรัพยากรธรรมชาติส่งผลให้คนในภาคใต้มีอาชีพที่หลาก หลาย ได้แก่ การค้าขาย เกษตรกรรม ประมง เป็นต้น อำ เภอระโนด จังหวัดสงขลา เป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีความโดดเด่น ทางด้านเกษตรกรรมเป็นอย่างมาก รวมถึงเป็นย่านการค้าที่สำ คัญ เนื่องจากสภาพพื้นที่โดยรอบติดกับทะเลสาบกว้างใหญ่ อุดม สมบูรณ์ไปด้วยแหล่งอาหารนานาชนิด มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่โดด เด่นอย่างเห็นได้ชัด มีอาณาเขตซึ่งเป็นเส้นทางเชื่อมผ่านไปได้ยัง ต่างอำ เภอในจังหวัดสงขลา อีกทั้งยังเป็นเส้นทางเชื่อมจังหวัด นครศรีธรรมราช และ จังหวัดพัทลุง ในปัจจุบัน คำ ขวัญประจำ อำ เภอระโนด “ทุ่งรวงทอง นองลูกตาล ตำ นานแห่งเจดีย์ พื้นที่แหล่งนากุ้ง” ปปรระะวัวั วั ติ วั ติติคติคววาามมเเป็ป็ป็ น ป็ นมมาา ปปรระะวัวัวัติวัติติอำติอำอำอำเเภภออรระะโโนนดด
ระโนดในอดีตถูกเรียกว่า “เป็นดินแดนที่ใช้เรือต่างจักรยาน ใช้สะพานต่างถนน” เพราะวิถีชีวิตคนโนดผูกพันกับน้ำ รวมถึง วัฒนธรรมประเพณีล้วนแล้วแต่มีความเกี่ยวข้องกับน้ำ เส้นทางการ เดินเรือในสมัยนั้น มีสองเส้นทางสำ คัญคือ ทะเลหลวง (อ่าวไทย) และคลองระโนด ในอดีตระโนดเป็นเมืองกันดาร การเดินทางเป็นไปได้อย่างยากลำ บาก ไม่มี หนนจึงต้องอาศัยการเดินทางโดยเรือเพื่อทำ การค้าขายกับต่างถิ่นรวมไปถึง การไปมาหาสู่ระหว่างคนในตำ บล โดยมีคลองระโนดเป็นเส้นทางหลักเชื่อมกับ ทะเลสาบสงขลา ท่าเรือระโนดเป็นศูนย์กลางการคมนาคมของอำ เภอทำ ให้ท่าเรือแห่งนี้เต็มไปด้วย เรือยนต์มีทั้งเรื่องเล็กเรือใหญ่รอให้บริการและยังมีวัฒนธรรมประเพณีลากพระ หรือ ชักพระ โดยอำ เภอระโนดจะใช้การลากพระทางน้ำ ซึ่งมีความแตกต่างจากที่ อื่นซึ่งในปัจจุบันก็ยังมีให้พบเห็น วิวิ วิ ถี วิ ถี ถี น้ำ ถี น้ำน้ำน้ำ
มีน มี อกชานอยู่ตรงกลางไม่มีม่ห มี ลังลัคาคลุม ลุ สามารถเดินดิไปยังยั ห้อ ห้ งครัวรัและเดินดิข้า ข้ มไปยังยัห้อ ห้ งเก็บ ก็ ข้า ข้ ว ซึ่งซึ่เรีย รี กว่าว่“ลอม ข้า ข้ ว” ที่กั้ที่น กั้ ด้ว ด้ ยไม้ไม้ ผ่เรีย รี กว่าว่“ไม้ขั ม้ ดขัแตะ” ใต้ถุ ต้ น ถุ บ้า บ้ นสูง สำ หรับรัเก็บ ก็ เครื่อ รื่ งมือ มื ทำ นา ส่วนคอกเลี้ย ลี้ งวัววัจะอยู่หลังลับ้า บ้ น เรินริของคนระโนดในแรกก่อนที่มีที่ฐ มี านะพอกินกิ ไม่ร่ำม่ร่ำรวย ยกพื้น พื้ สูง มีห้ มี อ ห้ งนอนสองห้อ ห้ ง มีที่ มี นั่ที่งนั่พักพัอยู่หน้า น้ ห้อ ห้ งนอน วิวิ วิ ถี วิ ถี ถี เ ถี เริริ ริ น ริ น
คนโนดส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำ นาเป็นหลัก เพราะเป็นพื้นที่ ราบลุ่ม ชาวบ้านทำ นามาตั้งเเต่รุ่นบรรพบุรุษ ค้าขายข้าวมานานจน ได้รับการขนานนามว่า “เมืองอู่ข้าว อู่น้ำ ” ของจังหวัดสงขลา การทำ นาสมัยก่อนใช้วัวไถนาเเละเก็บเกี่ยวโดยใช้ “แกะ” เป็นเครื่องมือชนิดหนึ่ง ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นรถแทรกเตอร์ไถนาและ ใช้เครื่องจักรเก็บเกี่ยว ในช่วงเดือนตุลาคมข้าวในทุ่งนาจะเขียวชะ อุ่ม ช่วงเดือนพฤศจิกายนและธันวาคม น้ำ ท่วมมากแต่ไม่ท่วมต้นข้าว เพราะยกตัวเหนือน้ำ แล้ว ช่วงมกราคมน้ำ ค่อย ๆ ลด และข้าวในนา ระโนดจะสุกพร้อมกันในช่วงเดือนมีนาคม การทำ นา วิวิวิถีวิถี ถี บ ถี บกก นนาา โโหหนนดด เริ่มจากการเดินเท้าตามคันนา บนพานไม้เคี่ยม บนพานไม้กระดานแผ่นเดียวข้ามคลองระโนด การเดินเท้าบนหนนที่ปูด้วยแผ่นหิน แผ่นซีเมนต์ แผ่นปูน หลอดจนถึงการใช้รถชนิดต่าง ๆ บนหนนลาดยางทั้งในตัวอำ เภอ ระหว่างตำ บล และจังหวัด การทำ ตาลโตนด การคมนาคมทางบก อำ เภอระโนดมีการปลูกต้นโหนดจำ นวนมาก เกษตรแถวบริเวณนั้น ทำ อาชีพจากการน้ำ ตาลโหนดขาย ต้นตาลจะปลูกบนคันนา และยัง ใช้เป็นสิ่งบอกเขตของที่นาได้ด้วย ในอดีตการทำ น้ำ ตาลโตนดจะ เริ่มหลังจากจากเก็บเกี่ยวข้าวได้ผ่านไปแล้ว ประมาณเดือน เมษายนของทุกปี มีการเลือกขนาดของต้นตาลและเตรียมหาไม้มา ทำ พะอง (พะอง คือ ไม้ไผ่ลำ ยาวที่มีตาของไผ่ยาวประมาณ3-5นิ้ว ใช้สำ หรับพาดขึ้นต้นตาลสำ หรับเหยียบไต่สู้ยอดต้นตาล) ต้นตาลที่ สูงมากต้องใช้พะองหลายลำ ทำ พะองเสร็จเป็นขั้นตอนของการทำ น้ำ ตาลสด
การทำทำทำทำนากุ้กุ้กุ้งกุ้ เเรกก่ก่ก่อก่นบ่บ่บ่อบ่เลี้ลี้ ลี้ ย ลี้ ยงกุ้กุ้กุ้งกุ้ที่ที่ ที่ที่ ต.ท่ท่ท่าท่บอนเคยเลี้ลี้ ลี้ ย ลี้ ยงกุ้กุ้กุ้งกุ้กุกุกุลกุาดำดำดำดำ ต่ต่ต่อต่มากุ้กุ้กุ้งกุ้กุกุกุลกุาดำดำดำดำมีมีมีโมีรค จึจึจึงจึเปลี่ลี่ ลี่ ย ลี่ ยนมาเป็ป็ป็นป็กุ้กุ้กุ้งกุ้ขาวต่ต่ต่อต่มา กุ้กุ้กุ้งกุ้ขาวมีมีมีโมีรคเหมืมืมือมืนกักักันกัและอาหารกุ้กุ้กุ้งกุ้ก็ก็ก็แก็พง ทำทำทำทำให้ห้ห้คห้น เลี้ลี้ ลี้ ย ลี้ ยงแทบไม่ม่ม่มีม่มีมีกำมีกำกำกำไรเลย นอกเหนือจากการทำ นาแล้ว คนโนดยังทำ อาชีพอื่น ๆ ด้วย การทำ ประมง แรกก่อน ชาวประมงใช้เรือแจวสองแจวออกไปวางกัด ปัจจุบันเรือแจวไม่มีอีกแล้ว แต่ใช้เรือเครื่องหางยาว วิ่งได้เร็วและไปหาปลาได้ไกลจากฝั่งมากขึ้น ปลาที่จับได้ เช่น ปลาทู ปลากุเลา ปลาจวด ปลากระเบนเล็ก ปลาดาบ ปลาฝักพร้า เป็นต้น เรือวางกัดก็ใช้เครื่องหางยาวเหมือนกัน สำ หรับปลาในทะเลสาบที่จับได้ส่วน ใหญ่เป็นปลาน้ำ จืดหรือปลาน้ำ กร่อย วิวิ วิ ถี วิ ถี ถี ทำ ถี ทำทำทำกิกิ กิ น กิ น การเลี้ยงปลากระชัง การเลี้ยงปลากระชัง เป็นอาชีพหนึ่งของคนโนดที่อาศัยอยู่ริมทะเลสาบ สงขลา ที่ปากบางระโนดไปจนถึงปากบางคลองตะเครียะ มีกระชังเลี้ยง ปลานิลอยู่หลายสิบกระชังวางเป็นเเนวห่างจากชายฝั่งออกไปประมาณ 300 เมตร เป็นระเบียบไม่เสียภูมิทัศน์ของทะเลสาบ นอกจากนั้นก็มีสัตว์น้ำ ประเภทกุ้งและปูติดมากับอวนด้วย “โป๊ะ” เป็นเครื่องมือทำ ประมงชนิดหนึ่งโดยมีนายทุนจาก จังหวัดสงขลามาตั้งโรงโป๊ะ การทำ โป๊ะเป็นการลงทุนและใช้คน มากแต่ผลตอบแทนคุ้มค่า เพราะปลาที่จับได้มีราคาแพง เช่น ปลาจะละเม็ดขาว ปลาจะละเม็ดดำ ปลากะพงขาว ปลาอินทรี เรืออวนลาก เป็นประมงน้ำ ลึก จับสัตว์น้ำ ที่อยู่ห่างจากฝั่ง 5 กิโลเมตรขึ้นไป อวนจะลากกวาดสัตว์น้ำ ที่อาศัยอยู่หน้าดินขึ้น มา มีทั้งกุ้ง หอย ปู ปลา โดยเฉพาะปลาหน้าดิน เช่น ปลาสำ ลี ปลาเก๋า ปลากะพงเเดง ซึ่งมีราคาแพง
การค้าขาย ชาวระโนดที่ประกอบอาชีพค้าขายส่วนใหญ่มีเชื้อสายจีน ในอดีตมีการค้าขาย ทางเรือ ปัจจุบันเป็นการค้าขายทางบก มีหลาดเปิดขายทุกวันเป็นศูนย์กลาง เดิมเรียกว่า “หลาดประดิษฐ์” ปัจจุบันคือตลาดสดเทศบาลตำ บลระโนด นอกจากจะมีร้านค้าที่ตลาดแล้วยังมีแม่ค้าหาบเร่ที่เดินขายไปตามเรินด้วย หลาดร้านค้าในอดีต แม่ค้า พ่อค้า ที่หลาดสดโนดก่อน พ.ศ. 2511 มีสินค้ามาวางขายเต็มหนนซึ่งเป็นหนนคนเดิน รถยนต์วิ่งผ่านไม่ได้ ภายหลัง พ.ศ. 2516 มีการ ราดยางมะตอยและให้รถยนต์ผ่านได้ ห้างนายช่อง เป็นร้านของนายช่อง เวชประสิทธิ์ เป็นร้านเเรกในอำ เภอระโนด ที่ตั้งชื่อร้านว่า “ห้าง” เพราะมีสินค้าที่หลากหลาย นายช่องเป็น นักการค้าที่เก่ง รู้จักจัดร้าน ทำ โฆษณาเพื่อดึงดูดลูกค้า วิวิ วิ ถี วิ ถี ถี ทำ ถี ทำทำทำกิกิ กิ น กิ น
หลาดน้ำ คลองระโนด ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2554 อยู่ริมคลองหน้าที่ว่าการเทศบาลตำ บลระโนด เป็นตลาดน้ำ แห่งเเรกของอำ เภอระโนด เพื่อช่วยชาวระโนดทำ มาหากินได้มาขึ้น เป็นการส่งเสริม การท่องเที่ยวไปด้วย เทศบาลได้ส่งเสริมให้มีดนตรี มีการละเล่นเข้ามาร่วม ทำ ให้คน มากันคึกคักทุกหวันเย็นวันศุกร์ หลาดร้านค้าในปัจจุบัน หลาดสดเทศบาลเมืองระโนดเพิ่งสร้างเสร็จโดยรื้อตลาดเก่า ออกไป หลาดจะคึกคักมากตอนตี 3-4 เพราะพ่อค้าแม่ค้า พากันมาซื้อของไปใช้แต่ว่าหัวเช้าและหวันเย็นจะไม่ค่อยมี เท่าไหร่ วิวิ วิ ถี วิ ถี ถี ทำ ถี ทำทำทำกิกิ กิ น กิ น
โนรา เป็นการแสดงพื้นบ้านภาคใต้ที่สืบทอดกันมาและได้รับความนิยมมีทั้งรำ ร้อง และเเส ดงเป็นเรื่องราว โอกาสที่แสดงในอดีตมักจะไปเร่เเสดงตามตำ บลต่าง ๆ ปัจจุบัน มีองค์กรต่าง ๆ ส่งเสริมฟื้นฟูโนราโดยการฝึกฝน อบรม รวมทั้งจัดประกวดรำ โนรา เพื่ออนุรักษ์ให้คงอยู่สืบไป ศิลปินโนราที่มีชื่อเสียงของอำ เภอระโนดมี 2 ท่าน คือ โนรายก ชูบัว ศิลปินแห่งชาติ และโนราพร้อม จ่าวัง ภาษาถิ่นใต้ เป็นภาษาที่ใช้เฉพาะเเต่ละถิ่น ชาวระโนดได้ใช้ภาษาถิ่นใต้ ในการสื่อสารมาโดยตลอด แต่ในอนาคตมีแนวโน้มที่จะใช้ ภาษาถิ่นใต้น้อยลง ศัพท์ที่เคยใช้บางคำ ก็เริ่มเลือนหาย ศิศิศิลศิปะวัวั วั ฒ วั ฒนธรรมและประเพณีณี ณีณี หนังตะลุง เป็นศิลปะการเเสดงอย่างหนึ่งของภาคใต้ เป็นการเเสดงตัวหนังแทนคน รับอิทธิพลมาจากชวามาปรับเปลี่ยนให้เข้ากับวิถีชีวิตคนภาคใต้เวลาและ โอกาส เล่นในเวลากลางคืน ตั้งเเต่เวลาตีเก้า (21.00 น.) พักเที่ยงคืน 1 ชม. เเล้วเล่นต่อจนถึงหัวรุ่ง อุปกรณ์เล่นหนังลุง ลูกเมละ แปลว่า ปลาไส้ตัน ได้แรงอก แปลว่า สะใจ อร่อย หลาเหิน แปลว่า เดินไม่มองเตะของเตะ แต่สวน แปลว่า ต่างหากไม่รวมกัน นายหนังตะลุงชาวระโนดที่มีชื่อเสียง 1.หนังหลัก โชติรัตน์ บ้านมหาการ เฉียงพง 2. หนังคง บ้านคลองเป็ด 3. หนังทอง บ้านลานควาย 4. หนังแคล้ว เสียงทอง บ้านตะเครียะ 5. หนังเรียม บ้านเสื้อเมือง พังยาง 6. หนังเศียร บ้านเฉียงพง 7. หนังเล็ก บ้านหัวเค็ด เปรว แปลว่า ป่าช้า น้ำ ชุบ แปลว่า น้ำ พริก แยด หีด แต็ด แปลว่า หิด น้อย หรุหระ แปลว่า เปื้อน โสโครก ทำ เว้อทำ วา แปลว่า สักแต่ว่าทำ ชั้งกั้ง แปลว่า เกะกะ ตัวอย่างคำ
ประเพณีทำ บุญเดือนสิบ หรือประเพณีชิงเปรต เป็นประเพณีที่ได้ปฏิบัติสืบต่อกันมานานตั้งเเต่สมัยโบราณ จุดมุ่งหมาย สำ คัญคือ การทำ บุญอุทิศส่วนกุศลให้พ่อแม่ ปู่ย่าตายาย ญาติพี่น้อง และบุคคลอื่น ๆ ที่ล่วงลับไปแล้ว ด้วยความเชื่อที่ว่าผู้ตายเหล่านั้นเป็น “เปรต” อยู่ในนรก ได้รับการปลดปล่อยให้มาพบลูกหลานในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 และถูกเรียกตัวกลับไปนรกตามเดิมในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 อีกครั้ง เป็นการรวมญาติกลับมาทำ บุญพร้อมกันตาม ประเพณี ประเพณีวันว่าง เป็นประเพณีของภาคใต้ คล้ายประเพณีสงกรานต์ของภาคอื่น ทำ ในวัน ที่ 13-14-15 เมษายน มีการทำ บุญตักบาตร บังสุกุลกระดูกปู่ย่าตายาย และญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว สรงน้ำ พระและรดน้ำ ดำ หัวผู้ใหญ่ ประเพณีชักพระ มีมาตั้งแต่โบราณ ทำ กันหลังวันออกพรรษาหนึ่งวันระโนดมีการเดิน ทางโดยอาศัยคลองระโนดเป็นหลักเมื่อถึงวันชักพระก็จะจัดการชักพระทางน้ำ หลายวัด ที่ตั้งใจแน่วแน่ว่าจะร่วมประเพณีลากพระในเดือน 11 ก็เริ่มเตรียมการหุ้มโพนเพื่อใช้ กุมโพน โดยจะประโคมล่วงหน้า 3 ถึง 7 วันเพื่อปลุกใจชาวบ้านให้กระตือรือร้นร่วมพิธี ชักพระ และประโคมในวันพิธีรวมทั้งให้ชาวบ้านนำ ไปประชันหรือแข่งขันกับวัดอื่น ๆ ด้วยการตกแต่งเรือพระ ก็จะมีพระภิกษุสงฆ์ 3 เณร ที่เป็นช่างช่วยกันแต่งเรือพระ บุษบกหรือ นมพระ ซึ่งต้องทำ กันอย่างสุดฝีมือเพื่อประกวดชาวบ้านก็เตรียมการ ตกแต่งเรือพายสรรหาฝีพายมาซ้อมพายหรือแข่งเตรียมเครื่องแต่งกายที่สวยงามไว้สวม ใส่และเตรียมแทงต้มเพื่อนำ ไปทำ ขนมแขวนเรือพระเป็นพุทธบูชา ศิศิศิลศิปะวัวั วั ฒ วั ฒนธรรมและประเพณีณี ณีณี
สี่บุรพาจารย์ ซึ่งเป็นบุคคลสำ คัญของอำ เภอระโนดทางด้านการศึกษา ผู้ผลักดันให้เกิด โรงเรียนมัธยมศึกษาขึ้นในอำ เภอระโนดเป็นแห่งแรก เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2482 เป็นโรงเรียนราษฎร์ ชื่อ “โรงเรียนมัธยมระโนตวิทยา” ให้เด็กระโนดได้มีโอกาสศึกษาต่อใน ระดับที่สูงขึ้น เพื่อความเจริญก้าวหน้าในชีวิตและการประกอบอาชีพ ต่อมาได้จดทะเบียน โรงเรียนจัดตั้งเป็นรูปมูลนิธิ เปลี่ยนชื่อโรงเรียนเป็น “โรงเรียนระโนตวิทยามูลนิธิ” เมื่อ พ.ศ. 2493 และ ใน พ.ศ. 2512 ได้โอนทรัพย์สินและกิจการโรงเรียนให้กับกระทรวง ศึกษาธิการ จัดตั้งเป็นโรงเรียนประจำ อำ เภอ มีชื่อว่า “โรงเรียนระโนดวิทยา” ทั้ง 4 ท่าน จึงเป็นบุคคลสำ คัญที่ต้องบันทึกไว้ให้ชนรุ่นหลังได้เรียนรู้และยึดถือเป็นแบบอย่างที่ดีของ ผู้ทำ คุณประโยชน์ให้บ้านเกิด นายบำ รุง สวัสวัดี นายนิตย์ โสต ย์ ถิพัถินพัธุ์ นายสนั่น นั่หิรัหิญวรชารัติ นายเกลื่อน ลื่ ศิรินุรินุพงศ์ สี่สี่ สี่ บุ สี่ บุบุ ร บุ รพาอาจารย์ย์ ย์ย์
ทั้งของเก่าของใหม่ให้คงอยู่ต่อไป” ลุงตุด ปราชญ์ชุมชนได้เล่าว่า “วิถีชีวิตของคนโหนดในแรกก่อน มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งรวบรวมสินค้าหลายอย่างคนจากต่างอำ เภอมาซื้อของจากที่นี้หลบไปบ้าน มีหลา ดที่ขายของถูกการเดินทางไปหลาดต้องเดินบนพานไม้เคี่ยม 1 ท่อน คลองก็มีสองฝั่ง ทิศ ตะวันออกกับทิศตะวันตก ส่วนบ้านก็นิยมทำ เป็นใต้ถุนยกสูง สมัยก่อนโนดมีการทำ นา มีต้น โหนด มีแหล่งหาปลาที่ชุกชุมแต่ว่าพอนาน ๆ ไปพื้นที่่ทำ มาหากินก็ถูกทำ ลายปลาก็หายาก มีแต่นากับโหนดที่ยังพอเหลืออยู่มั้ง คนส่วนใหญ่ทำ อาชีพหลัก ๆ คือการทำ นาทำ โหนด แต่ พักหลังคนหันไปทำ บ่อกุ้ง ทำ สวนปาล์ม สวนพร้าว สวนผักสวนกล้วยแทน ตอนนี้ระโนดได้ เปลี่ยนไปมากแล้ว สิ่งที่ลุงตุดอยากฝากถึงคนรุ่นหลังกะคือ อยากให้ดูแลพ่อแม่ให้ดี รู้จัก ช่วยเหลือกัน รักกันไว้ มีอะไรก็ให้ปรึกษากันให้เหมือนที่คนรุ่นก่อน ๆ ทำ กันและก็อยาก เชิญชวนให้คนมาเที่ยวโนดกันให้มากหวานี้โนดมีการพัฒนาหลายอย่างคนส่วนใหญ่ให้ ความสำ คัญกับวิถีชีวิตที่มีมาอย่างยาวนานของระโนด รักษาไว้ให้คงอยู่ ไม่เลือนหาย ตามเวลาเพราะระโนดมีมากกว่าไผ่กับโหนด อยากให้รักษาวัฒนธรรมของเมืองระโนดไว้ ให้เหมือนเดิม บุุบุุ บุุ ค บุุ คคลนี้นี้ นี้ อนี้ อยากจะฝากอะไรถึถึ ถึ งถึ งคุคุ คุ ณ คุ ณ ลุงตุด (นายประเสริฐ ขวัญเรียง) ปราชญ์ชาวบ้านชุมชนระโนด
“คนรุ่นปู่ รุ่นทวด ในสมัยนี้หายากแล้วที่เขาจะรู้ประวัติความ เป็นมาในสมัยก่อน คนระโนดเมื่อก่อนความสัมพันธ์แน่นแฟ้น มาก มีอะไรก็แบ่งปันกันตลอด แต่ปัจจุบันเริ่มห่างกัน ดีใจที่ได้ เรียนรู้ประวัติของอำ เภอระโนด เพราะคนส่วนใหญ่คิดว่า ระโนดมีดีแค่ไผ่กับโหนด แต่ที่ระโนดมีอะไรหลาย ๆ อย่างอีก มากมายที่อยากนำ เสนอออกไป” “อำ เภอระโนดดูเหมือนจะไ มืม่มีม่ อะไรเลย มีทั้ง ทั้ ๆ ที่ความจที่ริงแริล้วระโนด ล้นั้น นั้ อุดมสมอุบูรณ์ไปณ์ ด้วยปลา ด้และนาข้าวข้ตั้งแ ตั้ ต่ในสมัยอมัดีต ดีผู้คนผู้ส่วนใหญ่ ล้วนประกอบอา ล้ชีพเกษตรกรจากความชีอุดมสมอุบูรณ์ของ ณ์ พื้นพื้ที่ที่ที่เหมาะแที่ก่ การเพาะปลูก ผู้คนผู้มักจะมัพูดพูว่า ว่เมืองโนดม่ายไหรยังแยัต่ไผ่กับโหนด กั จากความเคยชินชิที่ในส ที่มัยมัก่อนไม่ว่ม่ าจะไป ว่ที่ไหน ที่ก็เก็ห็นห็ต้นไต้ผ่ต้นตาลโตนด ต้ อย่างไรก็ตามตอนก็นี้เรากลับไลัม่มีม่ต้มีนไต้ผ่หรือรืต้นตาลโตนดมากมายเห ต้มือนมื แต่ก่อนแล้ว ล้จึงอยากใ จึห้ช่ห้ช่วยกันกัดูแลรักษาใ รัห้เห้ป็นอันอัลักษลัณ์ที่ ณ์ อที่ยู่คู่ระโนด ต่อไป” บุุบุุ บุุ ค บุุ คคลเหล่ล่ ล่ า ล่ านี้นี้ นี้ อนี้ อยากจะฝากอะไรถึถึ ถึ งถึ งคุคุ คุ ณ คุ ณ นางสาวภาวิณีวิ ณีเทพฉิม ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา นางสาวปนิดา จันจัทะนรารักรัษ์ ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา
“ระโนดเมื่อก่อนมันเคยมีอะไรมากกว่านี้ มันดูมีอาชีพ มีสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นมากมาย แม่ กับยายเคยเล่าให้ฟังว่า อาชีพเมื่อก่อนของคนระโนด คือ การทำ อาชีพเกษตรกรรมเป็น ส่วนใหญ่ ใครจะไปคิดว่าหลังบ้านที่เคยเป็นทุ่งนาข้าวที่แม่ ยาย ตา เคยเก็บเกี่ยวข้าวกัน แต่ตอนนี้กลายเป็นซีเมนต์หมดแล้ว มีวัฒนธรรมการสืบทอดทางสายเลือด คือ มโนราห์ โรงครู แต่ปัจจุบันได้มีการเปลี่ยนแปลงไปในหลาย ๆ อย่าง เมื่อก่อนพิธีกรรมเคยมีอะไร ที่ยิ่งใหญ่กว่านี้ และเรื่องไผ่กับโหนด บ้านผมม่ายไหร ยังแต่ไผ่กับโหนด อำ เภอระโนด จังหวัดสงขลา ในเพลงสมัยก่อนเขียนไว้แบบนี้ แต่ในตอนนี้ขับรถผ่านไป ผ่านมา มัน ไม่มีแล้วตอนนี้ ระโนดมันเปลี่ยนไปแล้วจริง ๆ แต่ก็ยังมีบางอย่างที่ยังคงเหลืออยู่ จึง อยากให้ทุกคนช่วยกันรักษาให้คงอยู่คู่ระโนดต่อไป”นายรัชรัพล ยิ้มยิ้ย่อง ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา “เรื่องบางเรื่อง ประเพณีบางอย่างกำ ลังจะสูญหายไป พอยุคสมัยเปลี่ยนไป ประเพณีบางอย่างก็ได้หายตามไป อำ เภอระโนดมีของดีหลายอย่าง แต่บาง อย่างก็ได้หายไปแล้ว บางอย่างก็ยังหายด้วยความใจโรยริน ไม่รู้จะหายไป เมื่อไหร่ จึงอยากให้ช่วยกันรักษาประเพณีสิ่งเก่า ๆ ที่ยังคงเหลืออยู่นี้ไว้ให้ ยังคงอยู่ต่อไป” บุุบุุ บุุ ค บุุ คคลเหล่ล่ ล่ า ล่ านี้นี้ นี้ อนี้ อยากจะฝากอะไรถึถึ ถึ งถึ งคุคุ คุ ณ คุ ณ นายชุติชุวัติตวัรัตรันวงศ์ ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา นายกฤตยพจน์ ชูแสง ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา "อำ เภอระโนด เป็นชื่ออำ เภอที่มีอะไรมากมายหวาไผ่กับโหนด ดั่งคำ พูดที่ติดปาก กันของคนในสมัยนี้ ตัวกระผมเองพื้นเพเป็นคนระโนดตั้งเเต่กำ เนิด ก็ได้รู้อะไร หลายสิ่งหลายอย่าง เช่น เรื่องตำ นานที่เล่ากล่าวขานกันมา เรื่องสถานที่ในอดีต บุคคลที่มีความสำ คัญต่ออำ เภอระโนด เเละรวมถึงสิ่งที่ตัวกระผมเองยังไม่ได้ทราบ เเละรู้อย่างกระจ่างเเจ้งเป็นที่มากมายครับ กระผมเองก็อยากจะบอกเยาวชนในวัย เดียวกันกับกระผม เเละเยาวชนคนรุ่นหลังจากรุ่นกระผม อยากให้คงรักษา เเละ สืบทอดตำ นานทั้งกล่าวขาน ฝีมือการทำ อาหารเเละที่จะขาดไปไม่ได้คือ ชาวบ้านผู้ ยังมีความรู้ ความทรงจำ เกี่ยวกับอดีต ให้เราได้ศึกษา นั่นก็คือ ลุงตุด ปราชญ์ชาว บ้านที่ได้ทำ การสัมภาษณ์ในครั้งนี้ อยากให้เยาวชน เเละ ผู้ใหญ่ทุกรุ่น คงรักษา คนอย่างปราชญ์ชุมชนอย่างท่านนี้ ให้สืบต่อไป"
ระโนดเป็นอำ เภอหนึ่งที่มีที่การมีพัฒนาเพั ป็นอำ เภอสมัยใหมัม่และม่มีความมีน่าอยู่ เป็นเมืองมื ท่องเที่ยวแที่ห่งหนึ่งในจังหจัวัดสงขลา วัมีเอกมีลักษลัณ์ที่ ณ์ มีที่ ความโดดเ มีด่นและมีวัมีฒนธรรมประเพ วัณี ที่ดีที่งาม ดี ในฐานะนิสิตสิที่ไที่ด้มีด้โอกาสลง มีพื้นพื้ที่เที่ก็บ ก็ ข้อข้มูลเมูพื่อพื่นำ เรื่องราวรื่วิถีวิชีถีวิชีตของคนระโนด วิที่มีที่มี มาอย่างยาวนานมาเขียนเขี ป็นสารคดีเดีพื่อพื่ถ่ายทอดถ่มุมมองความหลากหลายทางมุด้านอาด้ชีพและชี วัฒนธรรมของคนระโนด วัที่สืที่บสืต่อกันมา กัเพื่อเพื่ป็นการรักษารัสิ่งสิ่ดีงามเหดีล่าล่นี้ไว้ “พวกเราอยาก บอกเล่าประสบการ ล่ณ์การได้สั ด้ มสัผัสผักับกัผู้คนใน ผู้ ชุมชน ชุได้เ ด้ รียน รี รู้วิ รู้ ถีวิชี ถีชี วิตของคนใน วิพื้น พื้ ที่ และ อยากให้คนระโนด ห้ ที่เ ที่ป็นคนรุ่นให รุ่ม่ช่วยกันกัรักษา รัสืบสาน สื ต่อสิ่งสิ่ที่มี ที่มี มาตั้งแตั้ต่อดีตให้คงอ ห้ ยู่คู่ กับกัอำ เภอระโนดสืบไป” สื บุุบุุ บุุ ค บุุ คคลเหล่ล่ ล่ า ล่ านี้นี้ นี้ อนี้ อยากจะฝากอะไรถึถึ ถึ งถึ งคุคุ คุ ณ คุ ณ คณะผู้จัดทำ
www.reallygreatsite.com 123 Anywhere St., Any City, ST 12345 +123-456-7890 นางสาวกชนิกา ก่อเกื้อกื้รหัสหันิสิตสิ641031379 นางสาวกลีบลีแก้วก้แสนหวาน รหัสหันิสิตสิ641031382 นางสาวกิตกิติวติรรณ ณ ไชย รหัสหันิสิตสิ641031383 นางสาวชุติชุมติา สิทสิธิหีธิตหีรหัสหันิสิตสิ641031396 นางสาวณัฐณัฐิกฐิานต์ ไพจิตจิรจินจิดา รหัสหันิสิตสิ641031400 นางสาวณัฐณัสุดา กาญจนรัตรัน์ รหัสหันิสิตสิ641031402 นางสาวนูรีซรีา เจะสาเล็งล็รหัสหันิสิตสิ641031408 นิสิตสิสาขาวิชวิาภาษาไทย คณะศึกษาศาสตร์ ชั้น ชั้ปี ที่ 3 นายรัชรัพล ยิ้มยิ้ย่อง นายชุติชุวัติตวัรัตรันวงศ์ นายกฤตยพจน์ ชูแสง นางสาวภาวิณีวิ ณีเทพฉิม นางสาวปนิดา จันจัทะนรารักรัษ์ ตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา จัดจัทำ โดย ร่วร่มกับกั อาจารย์ที่ย์ปที่รึกรึษาโครงการ :อ.ดร.วรินริธร เบญจศรี คุณครูที่ปที่รึกรึษาตัวตัแทนนักนัเรียรีนโรงเรียรีนระโนดวิทวิยา : นางสาวศิริลัริกลัษณ์ เกิดกิวั่นวั่ สารคดีฉดีบับบันี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชวิา 0308310 วิถีวิคถีรูบนฐานชุมชุชนการเรียรีนรู้ ภาคเรียรีนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 มหาวิทวิยาลัยลัทักทัษิณษิวิทวิยาเขตสงขลา