วันจักรี

๖ วเมนั ษจกั ารยี น

ประวตั แิ ละความเป็นมาและความสาคญั
ของวนั จักรแี หง่ ประเทศไทย

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

วันจกั รี (Chakri Memorial Day)

วันจักรีตรงกับวันท่ี 6 เมษายนของทุกปี อันเน่ืองมาจาก
เม่ือวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2325 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอด
ฟ้าจุฬาโลกมหาราช หรือพระรามาธิบดีที่ 1 ทรงเสด็จ
ปราบดาภเิ ษกขี้นเปน็ พระมหากษตั ริย์แหง่ ราชวงศ์จักรีและเป็น
วันครบรอบการก่อตั้งราชวงศ์จักรี ในวันนี้จึงถือเป็นวันสาคัญ
อีกวันหน่ึงที่พวกเราชาวไทยควรให้ความระลึกถึง กว่าจะมา
เปน็ สยามได้ในทุกวันนี้

ความสาคญั ของวนั จกั รี

วันจักรี (Chakri Memorial Day) คือ วันที่ระลึกถึงมหา
จักรีบรมราชวงศ์ เป็นวันท่ี พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสิ
นทรมหาจักรีบรมนาถ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เสด็จ
ปราบดาภิเษกข้ึนครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรก
แหง่ ราชวงศ์จักรี อีกท้ังยังเร่ิมก่อสร้างพระนครแห่งใหม่ในนาม
กรุงเทพมหานครบวรรัตนโกสินทร์ ท่ีนับว่าเป็นเมืองหลวงแห่ง
ใหม่ถัดจากกรุงธนบุรี ซึ่งเม่ือคร้ังที่กรุงธนบุรีเป็นราชธานีนั้น
มีอาณาบริเวณรวมทั้งสองฝั่งของแม่น้าเจ้าพระยา ทาให้เป็น
เมืองหลวงที่มีแม่น้าไหลผ่านกลางเมือง ต่อมาพระบาทสมเด็จ
พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงเปล่ียนนามใหม่จาก
กรุงเทพมหานครบวรรัตนโกสินทร์ เป็น กรุงเทพมหานครอมร
รัตนโกสินทร์ ซ่ึงช่วงเวลาต้ังแต่ก่อตั้งกรุงเทพมหานครฯ เม่ือปี
พ.ศ. 2325 มักเรียกกันว่า สมัยรัตนโกสินทร์ เช่นเดียวกันกับท่ี
เคยเรียกยุคสมัยที่ผ่านมาในสยาม โดยพระเจ้าแผ่นดินในสมัย
รัตนโกสินทร์นี้ได้สืบสันตติวงศ์ต่อเน่ืองกันมาในราชวงศ์
เดียวกันจนถึงปัจจุบัน มี 9 รัชกาล รวมระยะเวลาแล้วกว่า
234 ปี

จากบันทึกตามประวัติศาสตร์ระบุว่า ในปี พ.ศ. 2416
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้
หล่อพระบรมรูปของบูรพมหากษัตริย์ 4 พระองค์ (รัชกาลที่ 1
– รัชกาลที่ 4) ขึ้นประดิษฐานเอาไว้สาหรับให้พระมหากษัตริย์
พระองค์ต่อๆ ไป ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการ
และประชาชนทั่วไปได้ถวายความเคารพสักการะ เพ่ือเป็นการ
ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณเป็นธรรมเนียมปีละหนึ่งครั้ง และ
ได้โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญไปประดิษฐานยังพระท่ีนั่งดุสิตมหา
ปราสาท ต่อมาก็ได้มีการเปลี่ยนสถานท่ีประดิษฐานหลายต่อ
หลายครัง้

จนมาถึงในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้า
เจ้ าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 พระองค์ได้ทรงโปรดเกล้าฯ
ให้เคลื่อนย้ายพระบรมรูปของบูรพมหากษัตริย์ 4 พระองค์มา
ไว้ ณ ปราสาทเทพบิดร ภายในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
พร้อมกับพระบรมรปู ของรัชกาลที่ 5 พระชนกชาถ ซ่ึงพระที่นั่ง
สาหรับประดิษฐานพระบรมรูปองค์น้ี รัชกาลท่ี 6 ทรงโปรดให้
ซ่อมแซมจากพุทธปรางค์ปราสาทเพ่ือการนี้โดยเฉพาะ และได้
พระราชทานพระนามว่า ปราสาทเทพบิดร โดยได้มีการ
ซอ่ มแซ่มและประดิษฐานพระบรมรูปทั้ง 5 รัชกาลแล้วเสร็จใน
เดือนเมษายน พ .ศ. 2461 จากนั้นพระบาทสมเด็จ
พระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมีพระบรมราชโองการประกาศตั้ง
พระราชพิธีถวายบังคมพระบรมรูปข้ึนในวันที่ 6 เมษายนปี
เดียวกัน อีกทั้งยังโปรดใหเ้ รยี กวันท่ี 6 เมษายนนว้ี ่า วนั จกั รี

กิจกรรมทน่ี ิยมปฏบิ ตั ิในวนั จกั รี

เน่ืองในวันจักรี 6 เมษายนของทุกปี พระบาทสมเด็จพระ
เจ้าอยู่ จะเสด็จพระราชดาเนินพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์
ไปเป็นประธานในพิธีทางศาสนาประกอบการบาเพ็ญพระราช
กศุ ลให้กับบูรพมหากษัตริย์ ณ พระอโุ บสถ และจะทรงสักการะ
พระบรมรูป สมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์ ณ ปราสาทเทพบิดร
วดั พระศรรี ตั นศาสดาราม ต่อจากนัน้ จะเสด็จพระราชดาเนินไป
ทรงวางพวงมาลา ณ พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จ
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ท่ีชานชาลา เชิงสะพานพระ
พุทธยอดฟา้

ในขณะเดียวกัน นายกรัฐมนตรี ข้าราชการช้ันผู้ใหญ่ นิสิต
นักศึกษา หน่วยงานรัฐบาลและเอกชน รวมถึงประชาชนทั่วไป
จากทุกสาขาอาชีพ ต่างพร้อมใจกันเข้าร่วมพิธีวางพวงมาลา
และบาเพ็ญกุศลให้กับพระมหากษัตริย์ ผู้ท่ีทรงอุทิศพระองค์
เพ่ือความสงบสขุ ของอาณาประชาราษฎรอยา่ งแท้จรงิ

นอกจากน้ัน ในวันท่ี 6 เมษายน ซึ่งเป็นวันจักรีของทุกปี
รัฐบาลยังได้ประกาศเป็นวันหยุดราชการ แต่หากในปีใดที่วัน
จักรีตรงกับวันหยุดเสาร์ – อาทิตย์ ก็ให้หยุดชดเชย ได้ในวัน
ทาการวันต่อไป