วันฉัตรมงคล

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

ฉัตรมงคล (อ่านว่า ฉัด-ตระ-มง-คน หรือ ฉัด-มง-
คน) มีความหมายตามพจนานุกรมว่า “พระราชพิธีฉลอง
พระเศวตฉัตร” ซ่ึงจะกระทาในวันคล้ายวันบรมราชาภิเษก

วันฉัตรมงคล ตรงกับวันที่ 4 พฤษภาคม ของทุกปี
เ ป็ น วั น ที่ ร า ลึ ก ถึ ง พ ร ะ ร า ช พิ ธี บ ร ม ร า ช า ภิ เ ษ ก
เป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 10 แห่งราชวงศ์จักรี
และราชอาณาจักรไทย

ใ น รั ช ก า ล พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ช น ก า ธิ เ บ ศ ร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9
พระราชพิธีฉัตรมงคลจัดข้ึนทุกวันที่ 5 พฤษภาคม
เน่ืองจากทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อวันที่
5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 และทางราชการถือเป็นวันหยุด
ตามประเพณีวันหน่ึงของประเทศไทย ต่อมาในวันที่
11 เมษายน พ.ศ. 2560 หลังจากรัชกาลที่ 9 เสด็จสวรรคต
รัฐบาลทีม่ พี ล.อ.ประยทุ ธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

ใ น รั ช ก า ล พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ช น ก า ธิ เ บ ศ ร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9
พระราชพิธีฉัตรมงคลจัดข้ึนทุกวันที่ 5 พฤษภาคม
เน่ืองจากทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเม่ือวันที่
5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 และทางราชการถือเป็นวันหยุด
ตามประเพณีวันหน่ึงของประเทศไทย ต่อมาในวันที่
11 เมษายน พ.ศ. 2560 หลังจากรัชกาลที่ 9 เสด็จ
สวรรคต รัฐบาลที่มีพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็น
นายกรัฐมนตรี ได้ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษายกเลิก
วันนลี้ ง และกาหนดให้วันที่ 28 กรกฎาคม อันเป็นวันเฉลมิ
พระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จพระวชริ เกล้าเจ้าอยู่หัว

ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอไชยา

และวนั ที่ 13 ตุลาคม ของทุกปีเป็นวันคล้ายวันสวรรคตของ
พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดช
มหาราช บรมนาถบพิตร เป็นวันหยุดเพ่ิมเติมตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2560 เปน็ ต้นไป

เ นื่ อ ง จ า ก วั น ฉั ต ร ม ง ค ล ถู ก ก า ห น ด วั น ขึ้ น ต า ม วั น
บรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีนี้ข้ึนใน
วันที่ 4-6 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 โดยพระราชพิธี
บรม รา ชาภิเษ กอย่า งเป็นท างการจัดขึ้น ในวัน ที่
4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 และในปีถัดไปถือว่าวันนี้เป็นวัน
ฉัตรมงคล

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

พระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นราชประเพณีคู่
สังคมไทยมายาวนานโดยได้รับอิทธิพลจากคติอินเดีย แต่
ลักษณะการพระราชพิธีแต่เดิมมีแบบแผนรายละเอียดเป็น
อย่างไรไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แม้แต่การเรียกช่ือพิธีก็
แตกต่างกันออกไปในแต่ละสมัย เช่น สมัยอยุธยา สมัย
รัตนโกสินทร์ตอนต้นเรียกว่า “พระราชพิธีราชาภิเษก”
หรือ “พิธีราชาภิเษก” ส่วนในปัจจุบันเรียกว่า “พระราช
พธิ ีบรมราชาภิเษก”

สมัยสโุ ขทัยปรากฏหลักฐานในศลิ าจารึกหลักที่ 2 หรือ
จารึกวัดศรีชุม ซ่ึงเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อราวพุทธ
ศตวรรษที่ 18 กล่าวถงึ การขนึ้ เปน็ ผู้นาของพ่อขนุ บางกลาง
หาว ไว้ว่า

“...พอ่ ขุนผาเมอื งจงึ อภเิ ษกพอ่ ขนุ บางกลางหาวให้เมอื ง
สุโขทยั ให้ทงั้ ชอ่ื ตนแกพ่ ระสหายเรียกช่ือศรีอนิ ทรบดนิ ทรา
ทิตย.์ ..”

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

วันฉัตรมงคล เป็นวันที่ราลึกถึงพระราชพิธีบรม
ราชาภเิ ษก เป็นพระมหากษัตรยิ ์ รัชกาลที่ 10 แห่งราชวงศ์
จักรี และราชอาณาจักรไทย ของพระบาทสมเด็จพระ
ป ร เ ม น ท ร ร า ม า ธิ บ ดี ศ รี สิ น ท ร ม ห า ว ชิ ร า ล ง ก ร ณ
พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราช
สมบัติ ต่อจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหา
ภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เม่ือวันที่ 13
ตุ ล า ค ม พ . ศ . 2 5 5 9 ด า ร ง พ ร ะ อิ ส ริ ย ย ศ เ ป็ น
"พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว“

ใ น รั ช ก า ล พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ช น ก า ธิ เ บ ศ ร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9
พระราชพิธีฉัตรมงคลจัดขึ้นทุกวันที่ 5 พฤษภาคม เพราะ
ทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเม่ือวันที่ 5
พฤษภาคม พ.ศ. 2493 และทางราชการถือเปน็ วันหยดุ

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

ตามประเพณีวันหน่ึงของประเทศไทย ต่อมาในวันที่
11 เมษายน 2560 หลังจากรัชกาลที่ 9 เสด็จสวรรคต
ทางรัฐบาลโดยมี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็น
นายกรัฐมนตรี ได้ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษายกเลิก
วันนีล้ ง

เน่ืองจากวันฉัตรมงคลถูกกาหนดวันข้ึนตาม วัน
บรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีนี้ข้ึนใน
วันที่ 4-6 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 โดยพระราชพิธี
บรมราชาภิเษกอย่างเป็นทางการจัดขึ้นในวันที่ 4
พฤษภาคม พ.ศ. 2562 และในปีถัดไปถือว่าวันนี้เป็นวัน
ฉัตรมงคล

คณะรัฐมนตรี ได้มีมติกาหนดให้วันที่ 4 พฤษภาคม
ของทุกปี เป็นวันฉัตรมงคล

ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอไชยา

โดยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระ
ปฐมบรมราชโองการ ในพระราชพิธีบรมราชาภเิ ษกว่า

เราจะสบื สาน รักษา และต่อยอด
และครองแผน่ ดนิ โดยธรรม เพอ่ื ประโยชน์สขุ

แห่งอาณาราษฎรตลอดไป

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาพสกนิกรชาวไทยจึงได้ถือเอาวันที่
4 พฤษภาคม ของทุกปี เป็นวันฉัตรมงคล เพ่ือน้อมราลึก
ถึงวันสาคัญนี้

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

พระราชพิธีบรมราชาภิเษกถูกจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 4–6
พฤษภาคม 2562 การพระราชพธิ ีสาคัญ ดังนี้

4 พฤษภาคม ๒๕๖๒
พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว ท ร ง ป ร ะ ก อ บ

พระราชพิธีบรมราชาภิเษก ประกอบด้วย สรงพระมุรธา
ภิเษก ณ ชาลาพระทนี่ งั่ จักรพรรดพิ มิ าน ทรงรับนา้ อภิเษก
ณ พระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ ทรงรับเคร่ืองราช
กกุธภัณฑ์ ขัตติยราชวราภรณ์ และพระแสง ณ พระที่นั่ง
ภัทรบิฐ เลี้ยงพระ พระสงฆ์ดับเทียนชัย ณ พระที่นั่ง
อมรินทรวินจิ ฉัย

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

5 พฤษภาคม 2562
เ ป็ น พ ร ะ ร า ช พิ ธี เ ฉ ลิ ม พ ร ะ ป ร ม า ภิ ไ ธ ย

พระนามาภิไธย สถาปนาพระฐานันดรศักด์ิพระบรมวงศ์
และเสด็จพระราชดาเนินเลียบพระนครโดยขบวนพยุหยา
ตราสถลมารค จากพระที่นั่งอาภรณ์ภิโมกข์ปราสาท
วัดบวรนิเวศวิหาร วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม และ
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

6 พฤษภาคม ๒๕๖๒
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออก ณ

สหี บญั ชร พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท ให้ประชาชนเฝา้ ฯ
ถวายพระพรชัยมงคล เสด็จออกให้ทูตานุทูตและกงสุล
ต่างประเทศเฝ้าฯ ถวายพระพรชัยมงคล ณ พระที่นั่งจักรี
มหาปราสาท

ห้องสมุดประชาชนอาเภอไชยา

• ประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือนและสถานที่
ราชการ

• ร่วมทาบุญตักบาตร ประกอบพิธีทางศาสนา
เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล

• น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระพรชัยโดยพร้อม
เพรียงกัน กล่าวคาถวายอาศิรวาทราชสดุดี ถวายชัย
มงคลให้ทรงพระเกษมสาราญ ทรงเจริญพระ
ชนมพรรษาย่ิงยืนนาน เป็นมหามิ่งขวัญแก่พสกนิกร
ชาวไทยไปชั่วกาลย่ิงยนื นาน

ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอไชยา

จาเปน็ เรอื งหริ ัญ. (2563). วันฉัตรมงคล. สบื ค้นเมอื่
2 พฤษภาคม 2564, จาก https://www.m-culture.
go.th/phatthalung/ewt_news.php?nid=2456
&filename=index

Super user. (2563). วันฉัตรมงคล 2563 ในรัชกาลที่ 10.
สืบค้นเม่ือ 2 พฤษภาคม 2564, จาก http://www.
psdg.moe.go.th/psdg61/index.php/2018-
06-22-04-52-45/60-2020-02-03-07-46-
03/956-2563-10

The Bangkok insight editorial team. (2563).
4 พฤษภาคม “วันฉัตรมงคล” ราลึกพระราชพธิ บี รม
ราชาภเิ ษก “พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกลา้ เจา้ อยหู่ ัว”.
สืบค้นเมื่อ 2 พฤษภาคม 2564, จาก http://www.
thebangkokinsight.com/348850/

ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอไชยา