Заманауи қашықтан оқыту платформасын зерттеу жəне талдау. Асилбекова Нұрайлым.
Жоспары: 1. Заманауи қашықтықтан оқыту платформаларын зерттеу жəне талдау. 2. Жабдыққа қойылатын талаптарды, интернет байланысының қолжетімділігін жəне деректер қауіпсіздігін қоса алғанда, Қашықтықтан оқытудың техникалық аспектілерін талдау. 3. Қашықтықтан оқыту технологиялары негізінде оқытудың тиімді стратегиялары мен əдістерін əзірлеу. 4. Қашықтықтан оқыту кезінде қандай проблемалар туындауы мүмкін жəне оларды қалай шешуге болады? 5. Басқа мемлекеттердің қашықтықтан оқытатын платформаларына талдау жасау.
Ø Қашықтықтан оқыту – мұғалім мен оқушы арасында қандай да қашықтықта интернет ресурстарының сүйемелдеуімен өтілетін оқытудың формасы, яғни интернет желілерінің көмегімен белгілі бір арақашықтықта оқыту.
Қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың 3 түрлі формасы бар: онлайн (синхрондық), оффлайн (асинхрондық) жəне кең таралған үшінші түрі вебинар. Онлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен ағымдағы уақытта белгілі бір қашықтықта мұғалім экранын көру арқылы оқытуды ұйымдастыру формасы. Оффлайн режимдегі оқыту дегеніміз - интернет ресурстарының көмегімен (электрондық пошта) мұғалім мен оқушы арасындағы ақпарат алмасуды қамтасыз етуге мүмкіндік беретін оқытудың формасы. Вебинар дегеніміз – интернет желілерінің көмегімен семинарлар мен тренинтер өткізу формасы.
Zoom – видеоконференцияға арналған қосымша. Мұндағы трансляцияға 100 адамға дейін қосыла алады. Білім жəне ғылым министрлігі бұл қосымшаны білім беру жүйесіне енгізіп жатыр.Zoom артықшылығы – тұрақты байланысты қамтамасыз етеді, жылдам жұмыс істейді, компьютер мен смартфонның жедел жадына күш салмайды, конференция қатысушылары өз экранын трансляциялап, демонстрация жасау үшін арнайы тақтаны пайдалана алады.
Zoom төрт баға деңгейлерін ұсынады (Zoom бөлмесінің жазылымын қоспағанда): Ұлғайту: Бұл деңгей тегін. Сіз жиналыстардың шектеусіз санын өткізе аласыз. Бірнеше қатысушысы бар топтық жиналыстар ұзақтығы 40 минутпен шектеледі жəне жиналыстарды жазу мүмкін емес. ProZoom: Бұл деңгей айына 14.99 / фунт стерлингке жəне кездесу иесіне кетеді. Бұл хосттарға қайталанатын масштабтағы кездесулер үшін жеке жиналыс идентификаторларын жасауға мүмкіндік береді жəне бұлтта немесе құрылғыда жиналысты жазуға мүмкіндік береді, бірақ топтық жиналыстың ұзақтығын 11.99 сағатта шектейді. Кəсіпті ұлғайту: Бұл деңгей айына $ 19.99 / £ 15.99 тұрады жəне кездесу иесі (ең төменгі 10). Бұл сізге масштабты кездесулерді бос URL мекен-жайларымен жəне компанияның брендингімен таңбалауға мүмкіндік береді жəне бұлтта жазылған Zoom кездесулерінің транскрипттерін, сондай-ақ арнайы клиенттерді қолдауды ұсынады. Кəсіпорын масштабтау: Бұл деңгей айына $ 19.99 / фунт стерлингке (жиналыстың бір хостына (минималды 15.99) құрайды) жəне 100-нан астам қызметкері бар кəсіпорындарға арналған. Бұл жазбаларға арналған шектеусіз бұлтты сақтауды, клиенттің сəттілік менеджерін жəне вебинарлар мен масштабтау бөлмелеріндегі жеңілдіктерді ұсынады. Қосымша - Масштабтау бөлмелері: Егер сіз масштабтау бөлмелерін орнатқыңыз келсе, сіз 30 күндік ақысыз сынақ мерзіміне жазыла аласыз, содан кейін масштабтау бөлмелері үшін айына $ 49 / £ 39 қосымша ақы төлеу қажет, ал Масштабты қолданатын вебинарлар айына $ 40 / £ 32 жəне хост
Bilim Media Group — Қазақстандағы электронды оқыту нарығын дамытушы, инновациялық компания. Компания тарихы 2011 жылдан басталады. Компанияның алғашқы жобасы imektep.kz бастауыш мектеп бағдарламасына негізделген онлайн білім беру платформасы болатын. Кейін компания itest.kz ұлттық бірыңғай тестіне дайындалуға арналған онлайн платформасын жəне bilimland.kz деп аталатын интерактивті сабақтардан тұратын білім беру платформасын іске қосты. Команияның негізгі құрамы Халықаралық "Болашақ" бағдарламасының түлектерінен құралған. BilimLand жобасы технологиялық даму ұлттық агенттігінің қаржылай қолдауы негізінде дайындалып, алғашқы сатылымдары 2013 жылы басталды. Білім беру платформаларының алғашқы тұтынушысы Назарбаев Зияткерлік мектептері автономиялық білім беру ұйымы болды. 2015 жылы қосылған мектептер саны 300 ден асты, ал 2016 жылы 1000 мектептен асты.
BilimLand — көптілді білім беру онлайн-платформасы. Платформаны 2011 жылы Bilim Media Group компаниясы құрды. Қызмет Қазақстан (bilimland.kz), Ресей (bilimland.ru), Өзбекстан (bilimland.uz) жəне АҚШ (bilimland.com) елдерінде жұмыс істейді. Bilimland мектеп пəндерін оқытуға арналған бірнеше онлайнплатформаларды қамтиды. Онлайн МектепӨңдеу Онлайн Мектеп — Қазақстанның барлық нүктелерінен оқушыларды қашықтықтан оқытудың онлайн платформасы болып табылады. 2020 жылы Орталық онлайн-оқыту саласындағы инновациялық компания Bilim Media Group-пен бірлесіп Online mektep цифрлық білім беру платформасын əзірлеп, іске қосты (www.bilimland.kz). Негізгі мақсат – жалпы білім беретін мектеп оқушыларын онлайн режимде бейімдеп оқыту мүмкіндігін беру. Online Mektep елдің жалпы білім беретін мектептерінің оқушылары үшін үлгілік оқу жоспарларына сəйкес 1-11 сыныптарға арналған барлық пəндерден цифрлық білім беру контентін қамтиды.
Қашықтықтан оқыту кезінде оқушылармен байланыс ең маңызды болып табылады. Тапсырманың анық-қанығын, оқу материалдарына толық қолжетімділіктің болуын жəне т.б. үнемі бақылау қажет. Электрондық күнделікте топтық хабарламаларды қолдануды ұсынамыз. Сондайақ, сіздер осы мақсатта оқушылар арасында танымал болған мессенджерді (Whatsapp жəне т.б.), тіпті əлеуметтік желілердің ресурстарын пайдалануға құқығыңыз бар. Сабақ кестесін сақтау керектігін ұмытпаңыз, ал жаттығу басталған кезде барлық материалдар орналастырылып, балаларға жеткізілуі керек. Сізге тексеруге жіберілген ашық тапсырмалар мен материалдарды жаңа сабақ басталғанға дейін 3 сағаттан кешіктірмей бағалау керек екенін ұмытпаңыз, əйтпесе балалар қашықтық сабақтың ынтасы мен маңыздылығын жоғалтады.
Қашықтықтан сабақ өзінің құрылымындағы (дидактикалық бөлім) күндізгі сабақпен бірдей болатындығын есте сақтау қажет, атап айтқанда: а) Ұйымдастыру сəті жəне міндеттер мен мақсаттардың құрылымы - оқушыларға материалды игеру уақыты, сабақ кестесі жəне т.б. көрсетілген нақты тапсырмалармен анықталады. ə) Үй тапсырмасын тексеру - оқушылардың жетістіктері мен сəтсіздіктеріне жалпы шолу, қиын сəттерді түсіндіру жəне т.б. б) Білімнің өзектілігі - жаңа материалды - бейнероликтерді, оқу тапсырмасын оқуға деген ынтасын арттыру үшін түрлі əдістерді қолдану. Егер сіз бұл кезеңді сыныппен бір уақытта жұмыс түрінде өткізгіңіз келсе - бұл маңызды емес, сіз сұрақтардың жауабын талап етпей жай ғана жариялай аласыз, өйткені олар өздері баланы жаңа білім беру тапсырмасына дайындайды. в) Жаңа білімді игеру - бұл жалпыға қолжетімді ресурстарға орналастырылған білім беру порталдарының немесе мұғалімнің əзірлемелерінің ресурстарын пайдалану. Алайда, материалды оқымас бұрын оқушылар олардан не талап етілетіндігін нақты білуі керек, оған не назар аудару керек, қандай білім жəне практикалық дағдылар тексерілетінін көрсету қажет; тұтастай алғанда, оқушыларға жаңа материалды өз бетінше зерттеу алдында міндеттер нақты қойылуы керек. г) Сабақты түсіну мен қорытындылаудың алғашқы сынағы - бұл жаңа материалды зерделеу, білім мазмұнын тапсырмалармен, интерактивті модельдермен жəне өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтармен тікелей байланыстыру кезінде осы кезеңді жүзеге асырудың тамаша мүмкіндігі. ғ)Сабақты меңгеру, жіберген қателерді талдау жəне түзету - тесттер, кіріккен интерактивті модельдер жəне жауаптарды жинау формаларын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Тапсырмаларды уақтылы тексеруді жəне оқушыларға олардың жетістіктері мен қателіктері туралы көпшілікке немесе жеке ақпарат беруді ұмытпаңыз. д) Үй тапсырмасы жəне оны орындауға арналған нұсқаулық. е) Рефлексия жəне кері байланыс
Оқушыларға үйде Интернеттің жетіспеушілігі жиі кездеседі. Бұл физикалық ақпаратты тасымалдаушының қашықтықтан шешуіне болатын өте күрделі мəселе. Біздің кəдімгі оқулықты, баспа материалдарын жəне тапсырмаларды қолдана отырып материалды зерттеу бойынша жұмысты ұйымдастыруларымызға тура келеді. Əр сабақтың алдында балаға осы сақтау құралдарымен жұмыс жасау бойынша нақты нұсқаулар берілуі керек екенін ұмытпаңыз. Сонымен қатар, материалды əзірлеуді бақылауды жəне сіздің тексеру нəтижелеріңізді оқушыға уақтылы жеткізуді қамтамасыз етудің барлық нұсқаларын ұсыныңыз. Бұл жағдайда мұғалімнен оқушыға жəне керісінше материалдарды жеткізу жүйесін нақты əзірлеу қажет. Мүмкін бұл сіздің мектептің фойесіндегі кəдімгі қорап немесе пошта жəшігі немесе оқушылармен жеке кеңес болуы мүмкін, бəрі сіздің фантазияңызға, оқушылармен жəне олардың ата-аналарымен қарым-қатынастағы шектеулер деңгейіне байланысты болады. Қашықтықтан оқытуды күрделі процесс деп санамауымыз қажет, қазіргі білім беру ресурстарының болуы материалды зерттеуді ұйымдастыруда жəне оның дамуын бақылауда мұғалімнің міндеттерін жеңілдетуге арналған. Тек дұрыс материалды таңдап, оқушылармен байланысын жоғалтпау өте маңызды, үнемі сізбен бірге екендігіңізді жəне сабақ беру сіздің ортақ міндетіңіз екенін айқындап отырыңыз. Қорыта келе айтарым, қашықтықтан оқыту жүйесінің рөлі қазіргі таңда білім саласы үшін өте жоғары, себебі бұл жүйе арқылы мұғалімдеріміз бен окушыларымыз əлемдік ақпараттармен байланысуга, білімдерін онлайн жалғасыруға, ғылыми жəне шығармашылық жұмыстарын жетілдіруге, əлемдік ақпарат кеңістігінде өздерінің білімдерін шындауга зор мүмкіндік алады.
Ø Қашықтықтан оқытудағы бақылау – бұл білім алушының оқу материалын меңгеруі нəтижелерін тексеру. Сонымен, қашықтықтан оқыту – адамның білім алуға жəне ақпарат алуға деген құқықтарын іске асыратын үздіксіз білім беру жүйесі нысандарының бірі ретінде мамандардың негізгі қызметін атқара жүріп, білімін, біліктілігін арттыруға мүмкіндік береді. Ø Қашықтықтан оқыту тəсілімен оқытатын оқытушыларға жəне осы істе мүдделі басқа да адамдарға бірнеше талаптар қойылады: Ø Оқытушы компьютермен жоғары дəрежеде сауатты жұмыс істей білуі қажет; Ø Қашықтықтан оқытудағы мақсаттары мен міндеттері, оның алдағы уақытта ақпараттық технология жəне коммуникация құралдарының негізінде дамуы туралы білуі қажет;
Ø Басқа мемлекеттегі қашықтан оқыту платформасы. Ø MOODLE ПЛАТФОРМАСЫ Ø Moodle LMS – бұл əлемдегі көптеген мекемелер мен ұйымдар үшін оқыту мен оқыту қажеттіліктерін қолдайтын оқытуды басқарудың ыңғайлы жүйесі. Moodle студенттерге бағытталған құралдардың жəне оқытудың да, оқудың да мүмкіндіктерін беретін бірлескен оқу орталарының жиынтығын ұсынады. Moodle икемділігі мен ауқымдылығының арқасында кез-келген көлемдегі білім беру, іскерлік, коммерциялық емес, мемлекеттік жəне басқа да көптеген қоғамдық жүйелерде қолдануға бейімделген
WEBEX MEETINGS Webex кездесулері – бұл сіздің үйіңізде немесе кеңсеңізде басқа адамдармен іс жүзінде танысуға мүмкіндік беретін онлайнкездесу қызметі. Webex кездесулеріне Интернетке қосылуға немесе жеке телефон желісіне ие компьютер қажет. Интернет арқылы жиналысқа қосылған кезде, сіз жүргізушінің компьютер экранын көре аласыз жəне əртүрлі мүмкіндіктерді пайдалана аласыз. Конференцияның телефон нөміріне қоңырау шалу арқылы сіз спикер мен басқа қатысушыларды тыңдай аласыз
Қорытыңды: Қорыта келгенде қашықтан оқытудың пайдасының зор екендігін ерекше ұғындым.Балаларға жасалаған платформалармен танысып болашаққа өзіме қажетті ақпараттарды ойымма түйіп алдым.
Əдебиеттер тізімі: 1. Білім беру ұйымдарына электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагогтардың біліктілігін арттыруды ұйымдастыру əдістемесі / Ахметова Г.К., Караев Ж.А., Мухамбетжанова С.Т. // Алматы:АҚ «ҰБАО «Өрлеу», 2013. 2. Қазақстан жəне ТМД елдеріндегі білім беруді ақпараттандырудың IV Халықаралық форумының ғылыми мақалалар жинағы (18-19 бет.38-39 бет. 118-119 бет. 460-461 бет). 3. Журнал «Мектеп» № 11(6 бет) 4. Журнал «Информатика негіздері» № 1 – 2010 ж (11-14 б)