โครงงาน ๒ เมนูแยมตำลำมะละกอ

จัดทำโดย…นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ ๓/๔ โรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดภูเขาดิน) ภาคเรียนที่ ๑ ประจำปีการศึกษา ๒๕๖๖ ครูที่ปรึกษา…นางมณัฐนันท์ สิงห์เส ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ รูปทรงรียาว ดิบขาว สุกส้ม เนื้อหวานน่าชม รสกลมกล่อมดี

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย บทคัดย่อ โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ มะละกอเป็นผลไม้ที่ปลูกได้ง่าย ในทุกๆ ภาคของประเทศ ไทย มีถิ่นกำเนิดในมีโซอเมริกา ซึ่งปัจจุบันอยู่ในบริเวณเม็กซิโกตอนใต้ถึงอเมริกากลาง ก่อนนำเข้าสู่เอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ผลดิบมีสีเขียว เมื่อสุกแล้วเนื้อในจะมีสีเหลืองถึงส้ม นิยมนำมารับประทาน ทั้งสดและนำไปปรุงอาหาร หรือนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ก็ได้นอกนี้มะละกอสุก ผลไม้สีส้ม ประโยชน์ เพียบ ทั้งยังมีรสชาติหวาน อร่อย และสามารถกินได้เลยไม่ต้องนำไปปรุงให้สุกแต่อย่างใด ที่สำคัญเนื้อมะละกอสุก ยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระอย่างเบต้าแคโรทีน วิตามินเอ วิตามินซี และสารอาหารต่าง ๆ อีกมากมาย ดังนั้น เราจึงนำมะละกอทั้งผลสุก และผลดิบมาแปรรูปเป็นอาหารผ่านโครงงานที่ทุกคนอย่างรู้ อยากลอง กับ โครงงานมะละกอแยมตำลำแต้ กับกิจกรรมยอดฮิต ๓ อย่าง ดังนี้ - การปลูกมะละกอ - แยมมะละกอ - ส้มตำมะละกอ นักเรียนสามารถเรียนรู้ ลงมือทำร่วมกับครู และนำความรู้ที่ได้ต่อยอด ทำกับผู้ปกครองที่บ้าน พร้อมนำเสนอบอกเล่าถึงสิ่งที่นำ ลำดับขั้นตอนตอบคำถาม นำเสนอผลงานให้กับครู ผู้ปกครองและผู้ที่สนใจได้เป็น อย่างดียิ่ง ผู้เรียนเกิดความสุข สนุกกับการเรียนรู้ พร้อมทั้งสามารถนำประสบการณ์ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน ได้อย่างเหมาะสมกับวัย ผลมะละกอ ใบมะละกอ ล ำต้นผลมะละกอ รำกมะละกอ ดอกมะละกอ

สารบัญ โครงงาน ๒ เมนู แยมตำลำมะละกอ วัตถุประสงค์ของโครงงาน แนวทางการค้นคว้า ผลที่คาดว่าจะได้รับ บทที่ ๑ บทนำ บทที่ ๒ เอกสารที่เกี่ยวข้อง บ บทที่ ๓ อุปกรณ์และวิธีการปฏิบัติงาน แผนและขั้นตอนการทำมะละกอ บรรณานุกรม ภาคผนวก เพลง... ส้มตำ คำล้องจองมะละกอ รูปภาพผลงานกิจกรรมประกอบโครงงาน ๒ เมนูแยมตำ ลำมะละกอ วิทยากรท้องถิ่น ผู้ร่วมให้ความรู้ แผนผังความคิดเรื่อง ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ บูรณาการสะเต็มศึกษา (STEM EDUCHATION) ถอดบทเรียนด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

บทที่ ๑ บทนำ ชื่อโครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ สาระสำคัญ เราอาจจัดมะละกออยู่ในจำพวกผักที่เรียกว่า “ผักผล” (Fruit Vegetables) เพราะใช้ผลมาประกอบ อาหาร(คาว) เป็นหลัก แม้จะใช้ส่วนอื่นๆ (เช่น ใบ ยอด) เป็นด้วยผักได้ด้วย แต่ใช้น้อยกว่าผลมาก ผักจำพวก “ผัก ผล” นี้มีหลายชนิด เช่น มะเขือ แตงกวา ฟังทอง เป็นต้น ในบรรดาผัดที่มีอยู่มากมายหลายชนิดนั้น มะละกอนับได้ ว่าเป็นผักผลที่ได้รับความนิยมสูงและมีประโยชน์ในด้านต่างๆ กว้างขวางกว่าผักผลชนิดอื่นๆ แทบทุกชนิด จึงคงไม่ ผิดความจริงหากเราจะเรียกมะละกอว่าเป็นผักผลยอดนิยมสารพัด ประโยชน์ของชาวไทย รากเหง้าพื้นเพดั้งเดิมของมะละกอ : “ฉันมาไกล ” เหมือนกัน ตอนที่แล้วได้กล่าวถึง กระถินว่าเดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลมาแสนไกล จนอาจกล่าวได้เต็มปากว่า “ฉันมาไกล” เพราะมีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาซึ่งอยู่คนละฟากโลก ประโยคดังกล่าวอาจนำมาใช้กับมะละกอได้เช่นเดียวกัน เพราะมะละกอมีถิ่นกำเนิดดั้งเดิม อยู่ในทวีปอเมริกาแถบร้อน ก่อนที่จะถูกนำไปปลูกในประเทศต่างๆ ที่มี ภูมิอากาศคล้ายคลึงกันทั่วโลก สำหรับประเทศไทยนั้น สันนิษฐานว่า มะละกอถูกนำเข้ามาปลูกครั้งแรกหลายน้อยปีมาแล้ว ตั้งแต่เริ่ม ติดต่อค้าขายกับชาวยุโรปในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี จากนั้นจึงกระจายไปปลูกในทุกภาคของประเทศไทย กลายเป็นส่วนหนึ่งของพืชผักพื้นบ้านและส่วนประกอบของตำรับอาหารไทยหลายชนิด โดยเฉพาะตำรับอาหาร “ยอดนิยม” อย่างส้มตำเป็น มะละกอเป็นชื่อที่เรียกในบริเวณภาคกลาง ส่วนในภาคอื่นๆ ก็มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น ภาคเหนือเรียก “มะก้วยเทศ” ภาคอีสานเรียก “หมักหุง” และภาคใต้ (ยะลา) เรียก “แตงต้น” เป็นต้น ส่วนใน ภาษาอังกฤษเรียกว่า papaya หรือ melontree (ซึ่งแปลว่า แตงต้น เหมือนชื่อของภาคใต้) ผลมีหลายขนาดและรูปทรงตั้งแต่กลม รี ยาว ขนาดของผลแตกต่างกัน เปลือกผลดิบมีสีเขียวเมื่อสุกเปลี่ยนเป็นสีเหลืองถึงแสดแดง เมล็ดเมื่อยังอ่อนมีสีขาว และเปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อแก่เต็มที่ ทุกส่วนของลำต้นมีน้ำยางสีขาว (Latex) โดยเฉพาะผลดิบมียางมากเป็นพิเศษ มะละกอทนความแห้ง แล้งได้ดีพอสมควร แต่ทนน้ำท่วมและความชื้นแฉะไม่ได้ มะละกอในฐานะผักพื้นบ้าน มะละกอถูกนำมาใช้บริโภคเป็นผักได้หลายส่วนด้วยกัน เช่น ผล(ดิบ) ยอด ใบ และลำต้น ส่วนที่ใช้ มากที่สุด คือ ผลดิบ ซึ่งอาจใช้บริโภคดิบก็ได้ เช่น นำมาปรุงตำส้มที่ชาวไทยรู้จักดี หรือนำมาทำให้สุกเสียก่อน ไม่ ว่าจะเป็นต้ม (หรือต้มกะทิ) เป็นผักจิ้ม แกงส้ม ต้มกับเนื้อ ฯลฯ นอกจากนี้ยังนำเนื้อมะละกอดิบมาดองกับน้ำส้ม ประโยชน์ด้านอื่นๆ ของมะละกอ ในต่างประเทศประชาชนส่วนใหญ่รู้จักมะละกอในฐานะผักเพราะมะละกอสุกเป็นผลไม้ที่ดีมากชนิด หนึ่ง เป็นที่นิยมกินกันทั่วโลกไม่เฉพาะในเขตร้อนที่ปลูกมะละกอได้เท่านั้น แต่ยังนำเข้าไปในประเทศเขตอบอุ่นที่ ปลูกมะละกอไม่ได้อีกด้วย มะละกอสุกสามารถกินสด บรรจุกระป๋อง นำไปทำแยม และทำน้ำผลไม้ได้ดี มีรสอร่อย สีสวยน่ากิน คุณค่าทางโภชนาการสูง มีคุณค่าทางสมุนไพร มีผลให้กินตลอดปี ผลิตได้ง่าย ราคาไม่แพง ฯลฯ

มะละกอมีความสำคัญมากในอุตสาหกรรมผลิตเอนไซม์ปาเปอีน (papain) ซึ่งเป็นเอนไซม์ช่วยย่อยอาหารหมัก ทำ ให้เนท้อเปื่อยนุ่ม ใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง เป็นต้น เอนไซม์ปาเปอีนได้จากยางมะละกอ ซึ่งกรีดแผลบนผลมะละกอดิบแล้วปล่อยให้แห้ง นำยางมะละกอแห้งมาสกัด เอนไซม์ปาเปอีน และเอนไซม์อื่นๆ บางชนิด ยางมะละกอนี้แม่บ้านชาวไทยรู้จักนำมาใช้ประโยชน์นานแล้ว เช่น ใช้ หมักเนื้อให้อ่อนนุ่ม ใส่ในต้มแกงให้เนื้อเปื่อยยุ่ย เป็นต้น มะละกอมีคุณค่าด้านสมุนไพรมากมายแทบทุกส่วนของพืชชนิดนี้ เช่น ยาง แก้ปวดฟัน ถ่ายพยาธิไส้เดือน กัดหูด ใช้ลบรอยฝ้าบนใบหน้า ราก ต้มกินขับปัสสาวะ เมล็ดแก่ ถ่ายพยาธิ แก้กระหายน้ำ ใบ บำรุงหัวใจ ผลดิบ เป็นยาระบายอ่อนๆ ขับปัสสาวะ ผลสุก บำรุงธาตุ แก้ธาตุไม่ปกติ แก้กระเพาะอาหารอักเสบ ช่วยย่อยอาหาร เป็นยาระบายอ่อนๆ ที่มาและความสำคัญของโครงงาน ในปัจจุบันมีอาหาร ขนมหวาน ขนมขบเคี้ยวมากมาย มีทั้งที่มีประโยชน์และไม่มีประโยชน์ ซึ่งมีผู้ผลิต มากมายเกิดขึ้นหลายรายในปัจจุบัน ทั้งบริษัทขนาดเล็กจนไปถึงไปขนาดใหญ่ ขนมส่วนใหญ่มักมีรสชาติที่หวาน กลมกล่อม และมักจะมีส่วนของผงชูรสเป็นส่วนประกอบ อาจจะทำใหญ่ส่งผลร้ายต่อร่างกายในระยะยาว หากจะ พูดกล่าวขนมไทยๆ ที่ทั้งมีประโยชน์ มีรสชาติหวาน มัน กลมกล่อม สามารถทำเองได้ง่ายๆ และยังใช้ส่วนผสมจาก ธรรมชาติที่เราหาได้ไม่ยาก และส่งผลร้ายต่อร่างกายน้อยกว่าขนมขบเคี้ยวที่มีส่วนผสมของผงชูรส ขนมไทยมี วิธีการทำหลายวิธี ทั้งการนึ่ง เคี้ยว บวช เชื่อม หรืออาจจะนำส่วนผสมจากธรรมชาติมาแปลรูป เช่น ขนมมะพร้าว แก้ว บวชฝักทอง กล้วยบวชชีกลุ่มของข้าพเจ้าได้มีการปรึกษาและคิดว่าถ้าหากเราอยากจะทำขนมที่มีรสชาติอร่อย หวาน มัน มีประโยชน์มีส่วนผสมที่หาง่าย และแปลกใหม่จากเดิม จากการสำรวจพบว่าที่บ้านของสมาชิกในกลุ่มมี มะละกอกลุ่มของเราจึงได้คิดทำเป็นขนมมะละกอแก้วจึงเกิดเป็นโครงงานนี้ขึ้นมา วัตถุประสงค์ของโครงงาน 1.เพื่อปฏิบัติกิจกรรมที่เกิดจากความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ของตนเอง 2. เพื่อรวมกลุ่มกันปฏิบัติกิจกรรมบริการสังคมและสาธารณะ 3. เพื่อหลีกเลี่ยงขนมหรืออาหารที่มีส่วนผสมของผงชูรส สมมติฐาน ๑. เมื่อใช้มะละกอทั้งผลสุก และดิบทำอะไรก็อร่อย ๒. เมื่อใช้มะละกอทำขนมแล้วสามารถเก็บไว้ได้นาน ๓. เมื่อใช้มะละกอมาแปรรูปแล้วสามารถทำขนมได้หลายอย่าง ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1. ได้อาหารที่แปลกใหม่มาตามที่เด็กอยากรู้๒ อย่าง มีรสที่อร่อยและมีประโยชน์ 2. ได้รู้ถึงวิธีการและขั้นตอนการทำ และวิธีการปลูกมะละกอ

บทที่ ๒ เอกสารที่เกี่ยวข้อง มะละกอ ประโยชน์ของมะละกอ มีสพรรคุณเป็นยารักษาโรค โดยสรรพคุณมะละกอก็เช่น ใช้เป็นยาระบาย ยาขับปัสสาวะ ช่วยรักษา โรคลักปิดลักเปิด เป็นต้น และยังมีวิตามิและธาตุที่มีประโยชนืต่อร่างกาย เช่น วิตามินซี วิตามินเอ วิตามินบี ๑ วิตามินบี ๒ วิตามินบี ๓ ธาตุแคลเซียน ธาตุโซเดียม ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก โปรตีน เป็นต้น ข้อมูลทั่วไปของมะละกอ ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Carica papyya L. ชื่อวงศ์: CARICACEAE ชื่อสามัญ : Papaya. ชื่อท้องถิ่น : มะก๊วยเต็ด ก๊วยเท็ด ลอกอ ลักษณะโดยทั่วไปของมะละกอนั้นสามารถเจริญเติบโตได้ดีในทุกสภาพภูมิอากาศ ขึ้นในบริเวณที่เป็น ดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดีน้ำไม่ท่วมขังมาก ดินมีความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.0-6.8 ซึ่ง ประโยชน์ของมะละกอนั้น สามารถใช้ผลบริโภคได้ทั้งผลดิบและผลสุก ยางมะละกอสามารถนำไปต้มเพื่อเพิ่มการ เปื่อยยุ่ยของอาหารได้ยางมีฤทธิ์กัดกร่อนอย่างอ่อน ยอดอ่อนนำมาต้มสุกรับประทานได้ดีแก้ร้อนใน มะละกอเป็น ผลไม้ยืนต้น ที่คนไทยนิยมรับประทานกันอย่างแพร่หลาย มีรสอร่อย หวาน ทั้งมะละกอดิบเมนูที่นิยมกันมากก็คือ ส้มตำ ส่วนมะละกอสุก ก็สามารถนำไปรับประทานสดเพื่อสุขภาพ หรือแปรรูปในลักษณะต่างๆ ที่เป็นการสร้าง มูลค่าเพิ่ม ในส่วนของการปลูกมะละกอนั้นสามารถทำได้แต่ต้องใช้ความอดทนและการเรียนรู้ตลอด มีเกษตรกรผู้ ปลูกมะละกอพันธุ์ฮอลแลนด์และพันธุ์แขกดำ ในประเทศไทยได้ผลเป็นที่น่าพอใจหลายท่าน ที่สามารถสร้างรายได้ ให้กับตนเองและครอบครัวเป็นอย่างดี วิธีการปลูกมะละกอ การเตรียมดินสำหรับเพาะกล้า โดยทั่วไป การใช้ดินสำหรับเพาะกล้านั้น มีส่วนผสม คือ ดินร่วน 3 บุ้ง กี๋ผสมกับ ปุ๋ยคอก, ขี้เถ้าแกลบ, ทรายหยาบ อัตราส่วน 1:1:1 ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วนำมาใส่ลงใน ถุงพลาสติกขนาด 4×6 หรือ 4×4 นิ้ว ให้เต็ม รดน้ำดินในถุงให้ชุ่ม นำเมล็ดพันธุ์มาหยอดลงในถุง ถุงละ 1-2 เมล็ด คอยหมั่นรดน้ำให้ชุ่ม แต่อย่าให้เปียกจนเกินไป คอยดูแลรักษารดน้ำทุกวัน หลังจากเมล็ดเริ่มงอกแล้ว ดูแล รักษาต้นกล้าประมาณ 30 วัน ก็สามารถย้ายต้นกล้าลงปลูกในหลุมปลูกได้การเตรียมแปลงปลูกมะละกอ มะละกอนั้น จัดได้ว่าเป็นพืชที่มีระบบรากลึกและกว้าง ควรทำหลุมปลูกระยะห่างระหว่างแถว 2-2.5 เมตร ระหว่างต้น 2 เมตร ตีหลุมลึก 0.5 เมตร แล้วรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยเคมี15-15-15 อัตราประมาณ 1 ช้อนแกงต่อ หลุม ใส่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมักที่สลายตัวดีแล้ว ทับบนปุ๋ยเคมีอีกทีแล้วนำต้นกล้ามะละกอ ลงปลูกในหลุมที่เตรียมไว้ กลบโคนเล็กน้อยด้วยดินและปุ๋ยหมัก ปิดด้วยฟางหรือแกลบ แล้วรดน้ำให้ชุ่ม หลังปลูกเสร็จให้ทำหลักเพื่อยึดลำต้น มะละกอ ไม่ให้โยกขณะลมพัด

การดูแลรักษาต้นมะละกอ การให้ปุ๋ย ควรให้ปุ๋ย 15-15-15 หลุมละ 1 ช้อนแกง ทุก 30 วัน และควรให้ปุ๋ย 14-14-21 หลัง ติดดอกออกผลแล้ว ในอัตรา 1 ช้อนแกงต่อต้น ต่อหลุม หรือจะใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักอย่างสม่ำเสมอ โดยใช้ปุ๋ย วิทยาศาสตร์น้อยลงก็ได้ การให้น้ำ เนื่องจากมะละกอเป็นพืชที่ต้องการน้ำน้อย แต่ไม่ควรให้ขาดน้ำ เพราะจะทำให้ต้นแคระแก รน ไม่ติดดอกออกผล การให้น้ำอย่าให้มากเกินไป ถ้าน้ำท่วมขังนาน 1-2 วัน ต้นมะละกอเกิดบวมน้ำ มีอาการ ใบเหลืองและต้นจะเน่าและตายในที่สุด การพรวนดินกำจัดวัชพืช ควรมีการพรวนดินกำจัดวัชพืชในช่วงแรก อย่าให้วัชพืชรบกวน การทำไม้หลัก เพื่อค้ำยันพยุงลำต้นไม่ให้ล้ม โดยเฉพาะช่วงติดผล การเก็บเกี่ยวมะละกอ ถ้าเก็บผลดิบสามารถเก็บได้หลังปลูกประมาณ 5-6 เดือน แต่ถ้าเก็บผลสุก หลังจากปลูกประมาณ 8-10 เดือน ถึงสามารถเก็บเกี่ยวได้ให้เลือกเก็บเกี่ยวผลที่กำลังเริ่มสุกมีสีแต้มสีส้มปนเขียว นิด ๆ ผลยังไม่นิ่ม การปลูกและการดูแลรักษามะละกอพันธุ์ฮอลแลนด์ การปลูกมะละกอฮอลแลนด์ : นิยมปลูกโดย วิธีการเพาะเมล็ดแล้วย้ายกล้าลงแปลงปลูก เมื่อต้นกล้ามีอายุได้ประมาณ 1 เดือน วิธีการเพาะเมล็ด Lemonade น้ำมะนาว (อังกฤษ: limeade) คือน้ำผลไม้ที่คั้นมาจากมะนาว เป็นน้ำผลไม้ที่คนนิยมไม่แพ้น้ำส้ม ปกติ น้ำที่คั้นจากมะนาวนั้นผู้คนจะไม่นิยมนำมาบริโภคทันทีเพราะมีรสชาติที่เปรี้ยวจัด ซึ่งต้องผ่านการปรุงรสก่อนถึงจะ นำไปบริโภคได้ มีลักษณะคล้ายน้ำเลมอน (lemonade) ที่คั้นจากผลเลมอน sweeteners เป็นชื่อเรียกทั่วไปของคาร์โบไฮเดรตชนิดละลายน้ำ โซ่สั้น และมีรสหวาน ส่วนใหญ่ใช้ประกอบอาหาร น้ำตาลเป็นคาร์โบไฮเดรตที่ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน มีน้ำตาลหลายชนิดเกิดมาจาก ที่มาหลายแหล่ง น้ำตาลอย่างง่ายเรียกว่าโมโนแซ็กคาไรด์และหมายรวมถึงกลูโคส (หรือ เด็กซ์โตรส) ฟรุกโตส และ กาแลกโตสน้ำตาลพบได้ทั่วไปในเนื้อเยื่อของพืช แต่มีเพียงอ้อย และชูการ์บีตเท่านั้นที่พบน้ำตาลใน ปริมาณความเข้มข้นเพียงพอที่จะสกัดออกมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ อ้อยหมายรวมถึงหญ้ายักษ์หลายสายพันธุ์ใน สกุล Saccharum ที่ปลูกกันในเขตร้อนอย่างเอเชียใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตั้งแต่ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 20 มีข้อสงสัยว่าอาหารที่มีน้ำตาลสูง โดยเฉพาะน้ำตาลขัดแล้ว ดีต่อสุขภาพมนุษย์ น้ำตาลมีส่วนทำให้เกิดโรคอ้วน และเป็นที่สงสัยว่าเป็นสาเหตุของโรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคสมองเสื่อม โรคจอประสาทตาเสื่อม และ ฟันผุ มีการศึกษาหลายครั้งเพื่อยืนยันแต่ด้วยผลลัพธ์ที่หลากหลาย โดยหลักเป็นเพราะการหาประชากรที่ไม่บริโภค น้ำตาลให้เป็นปัจจัยควบคุมนั้นทำได้ยาก

salt เกลือ เป็นแร่ธาตุส่วนใหญ่ประกอบด้วยโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) สารประกอบในระดับสูงกว่าเกลือชนิด ต่าง ๆ เกลือในธรรมชาติก่อตัวเป็นแร่ผลึกรู้จักกันว่า เกลือหิน หรือแฮไลต์ เกลือพบได้ในปริมาณมหาศาลในทะเล ซึ่งเป็นองค์ประกอบของแร่ที่สำคัญ ในมหาสมุทรมีแร่ธาตุ 35 กรัมต่อลิตร ความเค็ม 3.5% เกลือเป็นสิ่งจำเป็นต่อ ชีวิตสัตว์ ความเค็มเป็นรสชาติพื้นฐานของมนุษย์

บทที่ 3 วัสดุอุปกรณ์และขั้นตอนการดำเนินงาน การปลูกมะละกอ แยมมะละกอ ส้มตำมะละกอ อุปกรณ์ 1. กระถางสำหรับปลูก 2. บัวรดน้ำ 3. ช้อนส้อมสำหรับพรวนดิน 4. จอบ เสียม อุปกรณ์ 1. หม้อ และถ้วยใส่เครื่องปรุง 2. เขียง/มีด 3. กระทะไฟฟ้า 4. ทัพพี/ไม้พาย 5. ขวดโหลสำหรับใสแยม 6. โลโก้แยมมะละกอ อุปกรณ์ 1. ครก/สาก 2. มีดปลอกและมีดขูดมะละกอ 3. ช้อน 4. ถาง/ถ้วยสำหรับใส่เครื่องปรุง 5. ภาชนะสำหรับใส่ส้มตำ 6. เขียง วัสดุ 1. เมล็ดพันธุ์มะละกอ 2. ดิน ๓. ปุ๋ย ๔. ฟางข้าว วัสดุ 1. มะละกอดิบ และมะละกอสุก 2. น้ำตาลทราย ๓. น้ำเปล่า ๔. เกลือ ๕. แบบแซ ๖. มะนาว วัสดุ 1. มะละกอดิบ 2. พริก ๓. กระเทียม ๔. น้ำปลา ๕. มะเขือเทศ (มะเขือสีดา/มะเขือส้ม) ๖. ถั่วฝักยาว ๗. แครอท ๘. มะนาว ๙. น้ำตาล ขั้นตอนการดำเนินงาน 1. เตรียมดินร่วนที่ผสมกับปุ๋ยคอกลง ในกระถางที่จะใช้ปลุกให้พร้อม เพื่อให้ เหมาะกับการระบายน้ำได้ดิน ๒. ใช้ไม้ทำร่องลึกประมาณ ๑ ซม. ประมาณ ๓ ร่อง 3. โดยเมล็ดลงในร่อง ใช้ดินกลบ และ ทับด้วยฟางบางๆ ๔. รดน้ำให้ชุ่มทุกวันเช้า-เย็น ๕. เมื่อโตต้นกล้าอายุ ๒๐-๓๐ วันย้าย ต้นกล้าไปปลูก ๖. จากนั้นรดใส่ปุ๋ยรอเก็บผลผลิตมา รับประทานได้เลย ขั้นตอนการดำเนินงาน 1. นำมะละกอมาปอกเปลือกแล้วนำ ล้างน้ำ จากนั้นขูดมะละกอ หรือนำไป ปั่นหยาบ 2. นำมะละกอ เกลือ น้ำตาลทราย และแบแซ ใส่ลงไปในกระทะ/หม้อตั้งไฟ 3. เคี่ยวมะละกอไปเรื่อย ๆ คนไปทาง เดียวกันตลอดเวลา ๔. เริ่มเหนียวใส่น้ำมะนาวคนต่อจนแห้ง ดี มะละกอจะใสแล้วยกลง ๕. ตักใส่ขวดที่ล้างทำความสะอาดที่ เตรียมไว้ ๖. ติดโลโก้ผลิตภัณฑ์แยมมะละกอ ขั้นตอนการดำเนินงาน 1. นำกระเทียมพริมลงไปโขกพอแตก ๒. ใส่มะเขือเทศ ถั่วฝักยาว น้ำปลา น้ำตาล จากนั้นตำให้เข้ากันดี 3. ใส่มะละกอ แครดท ตำต่อจนเข้ากันดี ๔. ชิมรสชาติตามชอบ ๕. ตักใส่จานพร้อมเสิร์ฟพิสูจน์ความ อร่อย ทานกับข้าวเหนียวและไก่ย่างก็อร่อย

บทที่ 4 ผลการทดลอง มะละกอเป็นเป็นผักผลไม้ที่ปลูกง่าย ลูกดก โตเร็ว ทั้งยังสามารถนำมาทำเป็นอาหารได้หลายชนิด ผลดิบสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายชนิด เช่น ส้มตำมะละกอ ผัดมะละกอ แกงส้มมะละกอ ทอดมัน มะละกอ น้ำสลัดมะละกอ เรานำมะละกอมาทำเป็นเมนูที่ชอบ คือ ส้มตำมะละกอ พบว่า มะละกอตำส้มตำได้อร่อย และทำเป็น แยมมะละกอ เพื่อให้เก็บไว้ได้นานๆ โดยการนำมะละกอสุกมากวนให้แห้งจนเห็นได้ว่ามะละกอใส มีรสชาติอร่อย ถูกปาก ทั้งยังสามารถเก็บไว้ได้นาน ทานคู่กับขนมปังได้เป็นอย่างดี

บทที่ 5 สรุปผลการทดลองและข้อเสนอแนะ สรุปผลการทดลอง จากการทำโครงงานในครั้งนี้ นักเรียนได้เรียนรู้วีการปลูกต้นมะละกอ การดูแลรักษา และการนำ ผลผลิตที่ได้โดยนำผลมะละกอมาประกอบเป็นอาหาร คือ เมนูส้มตำมะละกอ และแยมมะละกอ ได้ชิมรสชาติ พบว่าทุกคนชอบ ผลการทำแบบประเมินพบว่า 1. มะละกอปลูกง่าย คนส่วนใหญ่ ให้ระดับความพึงพอใจมาก 2. มะละกอดิบนำมาตำส้มตำได้อร่อย ให้ระดับความพึงพอใจมากที่สุด 3. มะละกอทำเป็นแยมมะละกอได้อร่อย ให้ระดับความพึงพอใจมากที่สุด ๔. บรรจุภัณฑ์และโลโก้ ให้ระดับความพึงพอใจมากที่สุด 4.ประโยชน์ของละละกอส่วนใหญ่ ให้ระดับความพึงพอใจมากที่สุด ข้อเสนอแนะ 1. นำมะละกอสุกไปทำเป็นเมนูใหม่ๆ เพิ่ม เช่น ท๊อฟฟี่มะละกอ มะละกอแผ่น ๒. หาผลไม้อื่นมาลองทำเป็นแยมโดยใช้สูตรเดิมเพื่อเปรียบเทียบรสชาติ ๓. ทำขายเพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัว

แผนการจัดประสบการณ์ประกอบโครงงาน ๒ เมนู แยมตำลำมะละกอ จำนวน ๓ แผน ประกอบด้วย - แผนการจัดประสบการณ์เรื่อง การปลูกมะละกอ - แผนการจัดประสบการณ์เรื่อง การตำส้มตำมะละกอ - แผนการจัดประสบการณ์เรื่อง การทำแยมมะละกอ

แผนการจัดประสบการณ์ประกอบโครงงาน ๒ เมนู แยมตำลำมะละกอ กิจกรรมเสริมประสบการณ์ เรื่องที่ 3 ธรรมชาติรอบตัว เรื่อง การปลูกมะละกอ ............................................................................................................................. ................................................... สาระสำคัญ มะละกอสุกเป็นผลไม้ที่มีรสชาติหวาน อร่อย และสามารถกินได้เลยไม่ต้องนำไปปรุงให้สุกแต่อย่างใด ที่ สำคัญเนื้อมะละกอสุกยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระอย่างเบต้าแคโรทีน วิตามินเอ วิตามินซี และสารอาหาร ต่าง ๆ อีกมากมาย จุดประสงค์ ๑. เพื่อให้มีพืชผักเพียงพอแต่การบริโภคในครัวเรือน ๒. เพื่อให้รู้จักวิธีการปลูกผัก ๓. มีอาหารที่ผลิตขึ้นมาเอง ทำให้ประหยัดค่าใช้จ่าย ๔. เกิดความรัก ความสามัคคี โดยการทำกิจกรรมร่วม ๕. ช่วยลดภาวะค่าครองชีพ สาระการเรียนรู้ 1. สาระที่ควรเรียนรู้ การปลูกมะละกอ 2. ประสบการณ์สำคัญ - การประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา - การเล่นและการทำงานร่วมกับผู้อื่น - การวางแผนตัดสินใจเลือกและลงมือปฏิบัติ - การแสดงความรู้สึกด้วยคำพูด วิธีดำเนินกิจกรรม 1. ครูแนะนำให้เด็กรู้จักอุปกรณ์ที่ใช้ในการปลูกผัก และเมล็ดพันธุ์ของมะละกอ พร้อมทั้งสังเกตรูปร่าง ลักษณะก่อนการปลูกให้เด็กๆ ทราบ 2. ครูเตรียมกระถางและดินไว้ให้เด็กตักดินใส่กระถางโดยใช้การแบ่งกลุ่ม ๓. ครูสอนเด็กร้องเพลงปลูกผัก และท่องคำคล้องจอง มะละกอ ๔. ครูสาธิตวีการปลูกตั้งแต่ต้นจนจบให้เด็กดู ๕. เด็กเริ่มลงมือทำโดยที่ครูดูแลอย่างใกล้ชิด ๖. เด็กและครูร่วมกันสรุปและสนทนาแสดงความคิดเห็นในผลงานของแต่ละกลุ่ม ๗. เด็กเก็บอุปกรณ์เข้าที่ให้เรียบร้อย ๘ แบ่งหน้าที่การดูแลรดน้ำพรวนผัด ๙. เด็กบันทึกผลการเจริญเติบโตเป็นระยะ

สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. กระถางปลูกผัก ๒. บัวรดน้ำ ๓. ช้อน ส้อมสำหรับพรวนดิน ๔. เมล็ดพันธุ์มะละกอ ๕. เพลงปลูกผัก /คำคล้องจอง มะละกอ ๖. ต้นอ่อนมะละกอ การประเมินผล สังเกตพฤติกรรมดังนี้ 1. สังเกตการร่วมกิจกรรม 2. สังเกตการสนทนาและตอบคำถาม 3. สังเกตการลงมือปฏิบัติและความรับผิดชอบ 4. สังเกตการเก็บของเข้าที่ กิจกรรมเสนอแนะ 1. ดูแลอย่างใกล้ชิด ๒. จัดแบ่งหน้าที่ในการดูแลรดน้ำต้นไม้เพื่อให้ทุกคนได้มีส่วนร่วม ๓. บันทึกผลเพื่อเปรียบเทียบการเจริญเติบโต เพลง ปลูกผักสวนครัว ช่วยกันปลูกผักสวนครัวๆ พรวนดินให้ทั่วปลุถั่วฝักยาว ข่าตระไคร้ มะกรูด มะนาว โหระพา กระเพรา น้ำเต้า ฟักทอง

แบบบันทึกผลการประเมินกิจกรรมเสริมประสบการณ์ การปลูกมะละกอ วันที่...........เดือน.................................................พ.ศ. ................................ ที่ ชื่อ - สกุล รายการประเมิน หมายเหตุ ๑. การตบคำถาม การสนทนา การเล่า ๒. การกล้าแสดงออก ๓. การรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ๔. มารยาทในการฟังและพูด ๕. การสังเกต จำแนก เปรียบเทียบ ๖. การทำงานร่วมกับผู้อื่น ๗. ความสนใจในการเข้าร่วมกิจกรรม ๘. ความรับผิดชอบ ๑ เด็กชายธนกฤต นวมอารีย์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 2 เด็กชายธนสร หุ่นทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 3 เด็กชายกันตวิชญ์ มาศรีจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 4 เด็กชายสุทธิโชค วังบุญ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 5 เด็กชายจิรวิน เพชรป้อ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 6 เด็กชายกันตพิชญ์ จันทร์แสง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 7 เด็กชายชนาธิป นิรัญประดิษฐ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 8 เด็กชายคณวุฒิ อุดมภ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 9 เด็กชายทินภัทร ใจเย็น ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 10 เด็กหญิงนารา เงินคุณด้วง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 11 เด็กหญิงณัชชาพร กลิ่นจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 12 เด็กหญิงกวินธิดา ผิวทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 13 เด็กหญิงณัฎฐ์ชญา มหาวัตร ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 14 เด็กหญิงกันยาพร บุญแจ้ง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 15 เด็กหญิงภัคธีมา ไข่ทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 16 เด็กหญิงภัทรภร บุญมาแก้ว ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 17 เด็กหญิงณัฏฐณิชา อยู่สิงห์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 18 เด็กหญิงเพ็ญพิชชา วันสอน ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 19 เด็กหญิงพัชริยา เปรมใจ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ เกณฑ์การปะเมิน ๑ = ทำได้โดยครูคอยกระตุ้นเสมอ ลงชื่อ......................................ครูผู้ประเมิน ๒ = ทำได้โดยครูคอยกระตุ้นบางครั้ง (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ๓ = ทำได้ด้วยตนเอง ครูประจำชั้น อนุบาลปีที่ ๓/๔

แบบสรุปการเรียนรู้เรื่องการปลูกมะละกอ ผลการจัดกิจกรรมการปลูปต้นมะละกอ ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................. ...................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ................................................................................................................................................................................. .. ปัญหาและอุปสรรค ............................................................................................................... .................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ...................................................................................................................................... ............................................. ...................................................................................... ............................................................................................. ............................................................................................................................. ...................................................... ลงชื่อ...........................................ครูประจำชั้น (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ลงชื่อ................................................ (นายเดชาพัชร การกิ่งไพร) ผู้อำนวยการสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดภูเขาดิน)

แผนการจัดประสบการณ์ประกอบการโครงงาน ๒ เมนู แยมตำลำมะละกอ กิจกรรมเสริมประสบการณ์ เรื่องที่ 3 ธรรมชาติรอบตัว เรื่อง การตำส้มตำมะละกอ ............................................................................................................................. .................................................... สาระสำคัญ ส้มต ำมะละกอมีส่วนประกอบหลัก ๆ ได้แก่ มะละกอ มะเขือเทศ ถั่วฝักยำว พริกขี้หนูสด กระเทียม น ้ำตำลปี๊บ มะนำว น ้ำปลำ ซึ่งล้วนมีสรรพคุณทำงสมุนไพรไทยแทบทั้งสิ้น มะละกอ มีวิตำมินซี แคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก ช่วย ป้องกันและรักษำโรคหวัด โรคเลือดออกตำมไรฟันและใต้ผิวหนัง ช่วยไม่ให้แก่ก่อนวัย ท ำให้กระดูกและฟันแข็งแรง และ เป็นยำระบำยอ่อน ๆ จุดประสงค์ 1. เพื่อให้เด็กรู้จักอุปกรณ์และส่วนประกอบของการทำส้มตำ 2. เพื่อให้เด็กได้รู้จักการทำงานเป็นขั้นตอน 3. เพื่อให้เด็กฝึกทักษะการสังเกตสิ่งต่างๆและรู้จักการเปรียบเทียบของรสชาติ ที่ทำส้มตำ 4. เพื่อให้เด็กได้มีส่วนร่วมและได้ลงมือปฏิบัติจริง สาระการเรียนรู้ 1. สาระที่ควรเรียนรู้ การทำส้มตำมะละกอ 2. ประสบการณ์สำคัญ - การประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา - การเล่นและการทำงานร่วมกับผู้อื่น - ความสามารถในการคิดรวบยอด - การสนทนาโต้ตอบและเล่าเรื่องให้ผู้อื่นเข้าใจ วิธีดำเนินกิจกรรม ๑. เด็กและครูร่วมกันร้องเพลง ส้มตำ พร้อมกับแสดงท่าทางประกอบ ๒. ครูถามเด็กว่าเคยทานส้มตำหรือไม่ มีรสชาติอย่างไร และใส่อะไรบ้าง เด็กๆ อยากตำส้มตำ หรือไม่ ๓. ครูแนะนำวัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการตำส้มตำ พร้อมกับสาธิตวิธีการทำ พร้อมกับให้เด็กชิม รสชาติ ๔. ครูให้เด็กแบ่งกลุ่มและลงมือตำส้มตำ นำเสนอผลงานในจานส้มตำที่กลุ่มทำ บอกลำลับ ขั้นตอนการทำ ๕. เด็กและครูร่วมกันสรุปและสนทนาแสดงความคิดเห็นในผลงานของแต่ละกลุ่ม ๖. เด็กเก็บอุปกรณ์เข้าที่ให้เรียบร้อย

สื่อ/แหล่งเรียนรู้ ๑. มะละกอ พริก กระเทียบ ๒. ถั่วฝักยาว น้ำปลา น้ำตาล ๓. มะเขือเทศ มะนาว แครอท การประเมินผล สังเกตพฤติกรรมดังนี้ 1. การตอบคำถาม นำเสนอวิธรการทำส้มตำมะละกอ ๒. การร่วมกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น ๓. การเก็บของเข้าที่ กิจกรรมเสนอแนะ -

แบบบันทึกผลการประเมินกิจกรรมเสริมประสบการณ์การตำส้มตำมะละกอ วันที่...........เดือน.................................................พ.ศ. ................................ ที่ ชื่อ - สกุล รายการประเมิน หมายเหตุ ๑. การตบคำถาม การสนทนา การเล่า๒. การกล้าแสดงออก ๓. การรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ๔. มารยาทในการฟังและพูด ๕. การสังเกต จำแนก เปรียบเทียบ ๖. การทำงานร่วมกับผู้อื่น ๗. ความสนใจในการเข้าร่วมกิจกรรม ๘. ความรับผิดชอบ ๑ เด็กชายธนกฤต นวมอารีย์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 2 เด็กชายธนสร หุ่นทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 3 เด็กชายกันตวิชญ์ มาศรีจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 4 เด็กชายสุทธิโชค วังบุญ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 5 เด็กชายจิรวิน เพชรป้อ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 6 เด็กชายกันตพิชญ์ จันทร์แสง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 7 เด็กชายชนาธิป นิรัญประดิษฐ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 8 เด็กชายคณวุฒิ อุดมภ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 9 เด็กชายทินภัทร ใจเย็น ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 10 เด็กหญิงนารา เงินคุณด้วง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 11 เด็กหญิงณัชชาพร กลิ่นจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 12 เด็กหญิงกวินธิดา ผิวทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 13 เด็กหญิงณัฎฐ์ชญา มหาวัตร ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 14 เด็กหญิงกันยาพร บุญแจ้ง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 15 เด็กหญิงภัคธีมา ไข่ทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 16 เด็กหญิงภัทรภร บุญมาแก้ว ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 17 เด็กหญิงณัฏฐณิชา อยู่สิงห์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 18 เด็กหญิงเพ็ญพิชชา วันสอน ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 19 เด็กหญิงพัชริยา เปรมใจ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ เกณฑ์การปะเมิน ๑ = ทำได้โดยครูคอยกระตุ้นเสมอ ลงชื่อ......................................ครูผู้ประเมิน ๒ = ทำได้โยครูคอยกระตุ้นบางครั้ง (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ๓ = ทำได้ด้วยตนเอง ครูประจำชั้น อนุบาลปีที่ ๓/๔

แบบสรุปการจัดกิจกรรมการตำส้มตำมะละกอ ผลการจัดกิจกรรมขนาดต่างๆ ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................. ...................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ................................................................................................................................................................................. .. ปัญหาและอุปสรรค ............................................................................................................... .................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ...................................................................................................................................... ............................................. ...................................................................................... ............................................................................................. ............................................................................................................................. ...................................................... ลงชื่อ...........................................ครูประจำชั้น (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................. ...................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ................................................................................................................................................................................. .. ลงชื่อ................................................ (นายเดชาพัชร การกิ่งไพร) ผู้อำนวยการสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดภูเขาดิน)

แผนการจัดประสบการณ์ประกอบการทำแยมมะละกอ กิจกรรมเสริมประสบการณ์ เรื่องที่ 3 ธรรมชาติรอบตัว เรื่อง การทำแยมมะละกอ ............................................................................................................................. ...................................................... สาระสำคัญ ผลิตภัณฑ์แยมมะละกอมีคุณค่าทางโภชนาการสูงเหมาะสำห รับคนรักสุขภาพ ควบคุมระดับน้ำตาล ผู้ป่วยไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจ เป็นต้น นอกจากนี้ การนำมะละกอมาทำแยมยังช่วยทำให้ยืดอายุการจัดเก็บนาน จุดประสงค์ 1. เพื่อให้สามารถบอกวัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำแยมมะละกอได้ 2. เพื่อให้บอกลำดับขั้นตอนของการทำแยมมะละกอได้ 3. เพื่อให้เด็กรู้จักการสังเกต เปรียบเทียบ ลักษณะของแยมกับแยมชนิดอื่นได้ สาระการเรียนรู้ 1. สาระที่ควรเรียนรู้ การทำแยมมะละกอ 2. ประสบการณ์สำคัญ - การประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา - การเล่นและการทำงานร่วมกับผู้อื่น - ความสามารถในการคิดรวบยอด - การสนทนาโต้ตอบและเล่าเรื่องให้ผู้อื่นเข้าใจ วิธีดำเนินกิจกรรม ๑. เด็กท่องคำคล้องจอง อาหารของเรา พร้อมกับแสดงท่าทางตามจินตนาการ ๒. ครูถามเด็กว่าเคยทานแยมหรือไม่ ทานที่ไหน อย่างไร มีรสชาติอย่างไร ๓. แยมที่เด็กๆ ทานเป็นแยมอะไร อร่อยหรือไม่ ๔. ครูพาเด็กๆ ทำแยมมะละกอ จากผลผลิตที่เด็กๆ ปลูก ทั้งแบบดิบ และแบบสุก ๕. ครูแนะนำวัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำแยมทั้ง ๒ ชนิด พร้อมกับสาธิตวิธีการทำ โดยให้เด็ก สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลง และสีของแยมทั้ง ๒ ชนิด ๖. ครูให้เด็กแบ่งกลุ่มออกเป็น ๒ กลุ่ม ทำแยมมะละกอสุก กับแยมมะละกอดิบ โดยมีครูคอย ดูแลอย่างใกล้ชิด ๗. เด็กและครูร่วมกันสรุปและสนทนาแสดงความคิดเห็นในผลงานของแต่ละกลุ่ม ๘. ครูให้เด็กทาแยมลงบนขนมปังแล้วนำไปอบ ก่อนนำมารับประทาน ๙. เด็กๆ ชิมรสชาติเปรียบเทียบแยมทั้ง ๒ ชนิด ๑๐. เด็กและครูสรุปความรู้ที่ได้จากการทำแยมมะละกอ ๑๑. เด็กเก็บอุปกรณ์เข้าที่ให้เรียบร้อย

สื่อ/แหล่งเรียนรู้ ๑. มะละกอดิบ มะละกอสุก ๒. เกลือ น้ำตาล ๓. น้ำเปลา แบแซ ๔. เตาไฟฟ้า หม้อ และไม้พาย ๕. ขนมปัง พร้อมที่อบขนมปัง ๖. ขวดโหลสำหรับบบรรจุแยม การประเมินผล สังเกตพฤติกรรมดังนี้ 1. การตอบคำถาม นำเสนอวิธรการทำส้มตำมะละกอ ๒. การร่วมกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น ๓. การเก็บของเข้าที่ กิจกรรมเสนอแนะ ๑. นำผักและผลไม้ที่มีในท้องถิ่นมาทำเป็นแยม เช่น มะขามหวาน

บบบันทึกผลการประเมินกิจกรรมเสริมประสบการณ์การทำแยมมะละกอ วันที่...........เดือน.................................................พ.ศ. ................................ ที่ ชื่อ - สกุล รายการประเมิน หมายเหตุ ๑. การตบคำถาม การสนทนา การเล่า๒. การกล้าแสดงออก ๓. การรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ๔. มารยาทในการฟังและพูด ๕. การสังเกต จำแนก เปรียบเทียบ ๖. การทำงานร่วมกับผู้อื่น ๗. ความสนใจในการเข้าร่วมกิจกรรม ๘. ความรับผิดชอบ ๑ เด็กชายธนกฤต นวมอารีย์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 2 เด็กชายธนสร หุ่นทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 3 เด็กชายกันตวิชญ์ มาศรีจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 4 เด็กชายสุทธิโชค วังบุญ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 5 เด็กชายจิรวิน เพชรป้อ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 6 เด็กชายกันตพิชญ์ จันทร์แสง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 7 เด็กชายชนาธิป นิรัญประดิษฐ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 8 เด็กชายคณวุฒิ อุดมภ์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 9 เด็กชายทินภัทร ใจเย็น ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 10 เด็กหญิงนารา เงินคุณด้วง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 11 เด็กหญิงณัชชาพร กลิ่นจันทร์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 12 เด็กหญิงกวินธิดา ผิวทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 13 เด็กหญิงณัฎฐ์ชญา มหาวัตร ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 14 เด็กหญิงกันยาพร บุญแจ้ง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 15 เด็กหญิงภัคธีมา ไข่ทอง ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 16 เด็กหญิงภัทรภร บุญมาแก้ว ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 17 เด็กหญิงณัฏฐณิชา อยู่สิงห์ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 18 เด็กหญิงเพ็ญพิชชา วันสอน ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ 19 เด็กหญิงพัชริยา เปรมใจ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ เกณฑ์การปะเมิน ๑ = ทำได้โดยครูคอยกระตุ้นเสมอ ลงชื่อ......................................ครูผู้ประเมิน ๒ = ทำได้โยครูคอยกระตุ้นบางครั้ง (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ๓ = ทำได้ด้วยตนเอง ครูประจำชั้น อนุบาลปีที่ ๓/๔

แบบสรุปการจัดกิจกรรมการทำแยมมะละกอ ผลการจัดกิจกรรมการทำแยกมะละกอ ................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ........................................................................................................................................................................ ........... ........................................................................................................................ ........................................................... ปัญหาและอุปสรรค ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................. ...................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ลงชื่อ...........................................ครูประจำชั้น (นางมณัฐนันท์ สิงห์เส) ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ...................................................... ................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................. ...................................................... ............................................................................................................................................................ ....................... ลงชื่อ................................................ (นายเดชาพัชร การกิ่งไพร) ผู้อำนวยการสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดภูเขาดิน)

บรรณานุกรม https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/145362 มะละกอสุก ผลไม้สีส้ม ประโยชน์เพียบ http://little4kids.blogspot.com/2015/07/blog-post_7.html เพลงปลูกผักสวนครัว https://th.wikipedia.org/wiki/ มะละกอ https://health.kapook.com/view102918.html ประโยชน์ของมะละกอ ผลไม้สรรพคุณเด่น เป็นได้ทั้ง คาว-หวาน https://www.kroobannok.com/62998 ประโยชน์จากส้มตำ https://www.youtube.com/watch?v=QjGLvs41P2I คำคล้องจอง อาหารของเรา

ภาคผนวก ภาพประกอบกิจกรรม โครงงาน ๒ เมนูแยมตำ ลำมะละกอ PAYAYA แยมมะละกอ ส้มตำมะละกอ

ส้มตำ ส้มตำ มะละกอ อร่อยจริงหนอ มะละกอ ส้มตำ มะละกอดิบ สับเป็นฝอย พริก กระเทียม นิดหน่อย ใส่ตำปนกัน ถั่วฝักยาว และเมือเทศ และปรุงพิเศษ หั่นใส่ส้มตำ เค็มหวาน เค็มหวาน เปรี้ยวนำ อร่อยเลิศล้ำ ส้มตำ มะละกอ http://www.nurserypsn.com/jlsep08.html คำคล้องจอง อาหารของเรา https://www.youtube.com/watch?v=QjGLvs41P2I อาหาร ของเรา ต้องเอา ใจใส่ กินผัก ผลไม้ กินไข่ กินนม กินเนื้อ กินปลา แทนยา ขมขม กินข้าว กินขนม อบรม เรื่องกิน กินของ ดีดี ที่มี วิตามิน และมี โปรตีน เลือก เถิดเอย เพลง ปลูกผักสวนครัว http://little4kids.blogspot.com/2015/07/blog-post_7.htm ช่วยกันปลูกผักสวนครัวๆ พรวนดินให้ทั่วปลุถั่วฝักยาว ข่าตระไคร้ มะกรูด มะนาว โหระพา กระเพรา น้ำเต้า ฟักทอง “ร ู ปทรงร ี ยาว ดบ ิ ขาว ส ุ กส ้ ม เน ื อ้หวานน่าชม รสกลมกล่อมด”ี

วิทยาศาสตร์ (Science) ๑. เทคโนโลยี (Technology) วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการปลูกต้นมะละกอ และทำอาหาร (ส้มตำ แยมมะละกอ) เช่น มีด เขียง เครื่องปั่นผลไม้ เต่าไฟฟ้า กระทะไฟฟ้า หม้อ ไม้พาย มะละกอ ขวด ครก สาก เป็นต้น ๒. วิศวกรรมศาสตร์ (Engineering) การคำนวณ และการออกแบบ เช่น การหั่นผัก สีสันอาหาร และการออกแบบโลโก้เป็นต้น ๓. คณิตศาสตร์ (Mathematics) ปริมาณน้ำหนักของอัตราส่วนที่ใช้ในการประกอบอาหาร หรือความลึกของหลุมและระยะห่างของ การปลูกต้นมะละกอ การเปรียบเทียบสี ระยะเวลาการทำ และความแรงของไฟ ๔. ศิลปะ (Art) การออกแบบโลโก้ผลิตภัณฑ์บรรจุแยมมะละกอ ๕. ภาษา (Language) การพูดเพื่อนำเสนอผลงาน การสนทนาและการตอบคำถาม ๖. ดนตรีและการเคลื่อนไหว (Music and movement) เคลื่อนไหวประกอบเพลง ปลูกผัก เพลงส้มตำ โดยใช้อุปกรณ์ประกอบการเคลื่อนไหว การออกแบบท่าทางตามจินตนาการ เป็นต้น

กิจกรรมการเรียนรู้ผ่านโครงงาน เรื่อง ๒ เมนูแยมตำลำมะละกอ เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ช่วยส่งเสริมและ พัฒนาเด็กให้ได้เรียนผ่านการลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง จากการลงมือปฏิบัติ โดยเริ่มตั้งแต่การนำเมล็ดพันธุ์ มะละกอไปปลูก รดน้ำพรวนดินสังเกตการเจริญเติบโต จนให้ผลผลิต และนำมาทำเป็นอาหารที่นักเรียนรู้จักและ ชอบ โดยมีวิทยากรท้องถิ่นและผู้ปกครองร่วมให้การจัดกิจกรรมให้ความรู้กับเด็ก ๆ เป็นการศึกษาเรียนรู้จาก สถานที่จริง หรือจากแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ซึ่งพร้อมว่าเด็กให้ความสนใจและชอบกับการเรียนดีมากและจากการ สัมภาษณ์ นำเสนอชิ้นงานและตรวจผลงานของเด็กๆ ผนวกกับการทำอาหารกับ ๒ เมนูที่นักเรียนอยากรู้ คือส้มตำ มะละกอ และการทำแยม โดยนำมะละกอมาทำเป็นแยมที่นักเรียนชอบ บูรณาการสู่กิจกรรมหนูน้อยพอเพียงและ หน่วยการเรียนรู้ในหน่วยผักและผลไม้ไทย สู่การประกอบอาหาร ด้วยทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์สะเต็ม ศึกษา STEM ที่ประกอบด้วย ด้านวิทยาศาสตร์ (S) เทคโนโลยี (T) วิศวกรรมศาสตร์ (E) และคณิตศาสตร์ (M) ทำให้เด็กเกิดเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้ สามารถนำความรู้ที่ได้ไปถ่ายทอดบอกเล่าประสบการณ์ให้กับครองครัวและ บุคคลในชุมชนได้ ผู้ปกครองการชื่นชม ยอมรับกับการจัดการเรียนการสอน ผู้เรียนมีพัฒนาการที่เหมาะสมตามวัย ครบทั้ง ๔ ด้าน บทสะท้อนของผู้เรียนจากการทำกิจกรรมในครั้งนี้ น้องณิชา น้องจิว : ครูข้าหนูทำส้มตำเป็น หนูเคยทำที่บ้าน หนูและหนูก็ทานเผ็ดได้ค่ะ น้องต่อ : น้องต่อก็เคยกินครับ และต่อกินไม่ใส่พริก กินที่บ้านแม่ตำให้กินครับ น้องจูน จูน : หนูชอบกินแยม ตอนเช้ากินกับขนมปัง แล้วมะละกอจะทำแยมได้หรือเปล่าคุณครู น้องหนูดี : แม่เคยพาหนูทำแยม แยมสตอเบอรี่ค่ะ หวานๆ เปรี้ยวๆ สีแดงสวยดีค่ะ เด็กๆ ทุกคนในห้องเรียนชั้นอนุบาลปีที่ ๓/๔ : ที่บ้านของเราก็มีต้นมะละกอ หนูจะบอกแม่ทำแยม มะละกอ เหมือนกับที่คุณครูสอนทำวันนี้ค่ะ จะไม่ต้องซื้อแล้ว ขอบคุณค่ะคุณครู น้องพรอด์ : คุณครูครับมะละกอทำอย่างอื่นได้หรือเปล่า ถ้าได้ครูสอนผมและเพื่อนทำอีกนะครับ พวกผมชอบมากครับ บทสะท้อนของครูที่ปรึกษาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบโครงงานสะเต็มศึกษา (STEM EDUCATION)

ถอดบทเรียนด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประกอบโครงงาน ๒ เมนูแยมตำลำมะละกอ พอประมาณ - พอประมาณกับวัสดุและอุปกรณ์ ที่จะใช้ในการทำโครงงาน (ปลูกมะละกอ ส้มตำมะละกอ แยมมะละกอ) ชุดคนป่า พิมพ์ภาพ ฯ มีเหตุผล - ว่าจะต้องใช้ในปริมาณเท่าไร - ต้องใช้วัสดุนี้ไปทำอะไร ภูมิคุ้มกัน - การป้องกันตนเองให้ปลอดภัยจาก การใช้อุปกรณ์ในการทำโครงงาน - ยางมะละกอ ทำให้เสื้อผ้าเปื้อน ๒ เงื่อนไข ๓ ห่วง ความรู้ -ความรู้เรื่องการปลูกต้นมะละกอ - ขั้นตอนในการปลูก ดูแลรักษา เก็บเกี่ยว และการ แปรรูปอาหารจากมะละกอ - วัสดุและอุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ในการทำ คุณธรรม -การทำงานร่วมกับผู้อื่น - ความขยัน อดทน ซื่อสัตว์ มีระเบียนวินัย - ความรอบครอบในการทำงาน เศษฐกิจ - มีความเข้าใจในการเลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ อย่างถูกวิธีและคุ้มค่า - ทักษะในการทำงาน สังคม - รู้จักการทำงานร่วมกันกับผู้อื่น - เกิดความสามัคคีในหมู่คณะ - รู้จักแบ่งปันเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ วัฒนธรรม - เรียนรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่น ในการปลูกต้นมะละกอ และ การแปรรูปอาหารจากมะละกอ สิ่งแวดล้อม - ใช้วัสดุอย่างคุ้มค่าและถูกวิธี - ไม่เป็นปัญหากับสิ่งแวดล้อม ๔ มิติ

จากต้นมะละกอต้นเดียวที่มีในโรงเรียน สู่การขยายพันธุ์ผ่านโครงงานที่อยากรู้ เริ่มที่การสำรวจต้นมะละกอที่บ้านของตนเอง สอบถามวิธีการปลูกจากผู้ปกครอง

เรียนรู้ลักษณะ องค์ประกอบ ชื่อพันธุ์มะละกอ ท่องคำคล้องจอง ร้องเล่นเต้นประกอบเพลง “มะละกอ” และ “ส้มตำ”

ศึกษาแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ณ วัดภูเขาดิน ลักษณะและองค์ประกอบของต้นมะละกอ ราก ลำต้น ผล ดอก ใบ ลูกดก

ถึงเวลาลงมือปลูกมะละกอ พร้อมแล้วที่แปลงผัก จากเมล็ดเม็ดเล็กจิ๋ว สีน้ำตาลแข็ง กลายร่างเป็นต้นมะละกอ บรรจงปลูกดูแลรดน้ำเช้า-เย็น บันทึกผลเปรียบเทียบการเจริญเติบโต

ระหว่างมะละกอเติบใหญ่ เล่นสนุกสร้างสรรค์สร้างผลงานจากมะละกอ พิมพ์ภาพจากใบมะละกอ ดูลวดลาย ประดิษฐ์พวงกุญแจมะละกอ

สังเกต เปรียบเทียบ เรียงลำดับ สกัดสีจากใบมะละกอ

ระหว่างมะละกอเติบใหญ่ เล่นสนุกสร้างสรรค์ สร้างผลงานจากมะละกอ กิจกรรมสร้างสรรค์ ทุบสีสร้างภาพจากใบมะละกอ

ระหว่างรอมะละกอเติบใหญ่ เล่นสนุกสร้างสรรค์ สร้างผลงานจากมะละกอ กิจกรรมสร้างสรรค์ ฉีก ตัด ติด ปะภาพมะละกอ กิจกรรมสร้างสรรค์ ระบายสีภาพมะละกอ พร้อมกับเขียนคำใต้ภาพคำว่า “papaya”

ระหว่างรอมะละกอเติบใหญ่ เล่นสนุกสร้างสรรค์ สร้างผลงานจากมะละกอ กิจกรรมสร้างสรรค์ ปั้นดินน้ำมันรูปมะละกอ ผลงานของหนูสู่สายตาผู้ปกครอง ประกอบโครงานแยมตำ ลำมะละกอ

แยมมะละกอ โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ

พิสูจน์ความเหนียว เมื่อได้ที่ทิ้งให้เย็นก่อนบรรจุขวด โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ

ขนมปังปิ้งทาแยม หรือทาแยมกับนขมปังแล้วนำไปอบก็แสนอร่อย โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ

ขนมปังปิ้งทาแยมมะละกอร้อนๆ มาแล้วค่ะ เชิญพิสูจน์ความอร่อยกับหนูนะคะ โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ

โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ ส้มตำมะละกอ แนะนำวัสดุอุปกรณ์ สาธิตการตำส้มตำ...เปิดครกเรียกน้ำย่อย

โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ ส้มตำมะละกอ หนูขอชิมส้มตำคุณครู อร่อยจนต้องยกนิ้วให้ ถึงเวลาเจ้าตัวน้อยแสดงฝีมือ แซบนัว ดูลีลาก็รู้

โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ เปลี่ยนแม่ค้า มาท้าลอง ตำส้มตำยกครกกันเลย จ้าเลย ได้ ๓ ผ่าน อร่อย ถูกหลักอนามัย ไม่มีใครท้องเสีย

สรุปกิจกรรมและความรู้ที่ได้รับจากการทำโครงงานในครั้งนี้ โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ อ. ๓/๔ ภาคเรียน ที่ ๑ ประจำปี การศึกษา ๒๕๖๖

โครงงาน ๒ เมนู แยมตำ ลำมะละกอ มณัฐนันท์ สิงห์เส ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดภูเขาดิน)