The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

รายงานผลการดำเนินการตามพ.ร.บ.คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ.2562

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by ccpl.mol, 2020-07-17 05:23:37

รายงานผลการดำเนินการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. 2562

รายงานผลการดำเนินการตามพ.ร.บ.คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ.2562

คมุ้ ครารยองงาแตนรางผมงลพากนรพาใะนรร.ดศงาาช.�านบเ๒นปญั ๕นิ รกญ๖ะมา๒ตั รงิ
ระหวา่ งวนั ท่ี ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓

สารบญั หนา้



บทสรปุ ผ้บู ริหาร ๗

สว่ นท่ี ๑ ความเป็นมา ๑๒
๑๔
สว่ นท่ี ๒ ผลการด�ำเนินงาน ๑๕
ดา้ นนโยบาย (Policy) ๒๕
ด้านการปอ้ งกัน (Prevention) ๒๙
ด้านการบังคับใชก้ ฎหมาย (Prosecution) ๓๓
การคุ้มครองชว่ ยเหลอื (Protection) ๓๖
ด้านการมสี ว่ นร่วม (Partnership)
ขอ้ ท้าทาย

สารบญั ตาราง หน้า
๒๘
๒๙
ตารางที่ ๑ จำ� นวนคดคี า้ มนุษย์ ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๓ ๓๐
ตารางท่ี ๒ สถติ ผิ ู้เสยี หายจากการค้ามนษุ ย์ในกจิ การประมง ระหว่างปี ๒๕๖๒ - ๒๕๖๓ ๓๒
ตารางที่ ๓ สถิติการช่วยเหลอื ลกู เรอื ประมงไทยท่ตี กทกุ ขไ์ ด้ยากในต่างประเทศ ๓๒
ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๕๗ - ๒๕๖๓ ๓๓
ตารางที่ ๔ ข้อมูลการจ่ายประโยชนท์ ดแทนผู้ประกนั ตนทีเ่ ป็นแรงงานต่างดา้ ว
ปี พ.ศ. ๒๕๖๓
ตารางท่ี ๕ ขอ้ มูลการจ่ายประโยชน์ทดแทนผู้ประกนั ตนที่เป็นแรงงานตา่ งด้าว
ปี พ.ศ. ๒๕๖๓
ตารางที่ ๖ แรงงานประมงท่ีขึ้นทะเบยี นกองทุนประกันสุขภาพคนตา่ งดา้ ว
ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๓

สารบัญภาพ หน้า


ภาพท่ี ๑ การจดั อนั ดับสถานการณก์ ารคา้ มนุษยแ์ ละการจดั อนั ดับสถานการณ์ประมง ๑๐
ปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ๑๑
ภาพที่ ๒ การประกาศวาระแห่งชาติ และนโยบาย 5P ของรฐั บาล ๑๔
ภาพท่ี ๓ นโยบายกระทรวงแรงงาน ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓ ๑๖
ภาพที่ ๔ การให้สตั ยาบันอนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ ฉบับท่ี ๑๘๘ ๑๗
วา่ ด้วยการท�ำงานภาคประมง ค.ศ. ๒๐๐๗ ๑๘
ภาพท่ี ๕ การประชมุ คณะท�ำงานกำ� กบั และตดิ ตามการป้องกันและแกไ้ ขปัญหาแรงงาน ๑๙
ในภาคประมง ๒๓
ภาพที่ ๖ จำ� นวนแรงงานในภาคประมง ๒๔
ภาพที่ ๗ แสดงขนั้ ตอนการตอ่ ใบอนุญาตท�ำงานแรงงานตา่ งด้าว ๒๖
ภาพที่ ๘ แสดงการปรบั ลดคา่ ธรรมเนียมการน�ำเขา้ แรงงานตา่ งด้าวตามระบบ MOU ๒๗
ภาพท่ี ๙ แสดงการตรวจสขุ ภาพเพ่ือแสดงความพร้อมในการทำ� งานบนเรือประมง ๓๔
ภาพท่ี ๑๐ แสดงทต่ี งั้ ศนู ย์แรกรบั เขา้ ท�ำงานและสิน้ สุดการจา้ ง
และศูนย์ร่วมบริการชว่ ยเหลือแรงงานตา่ งดา้ ว
ภาพที่ ๑๑ แสดงแนวปฏบิ ตั ิการใช้แรงงานทด่ี ี (GLP)
ภาพที่ ๑๒ แสดงการตรวจเรือประมง ณ ศนู ยค์ วบคมุ การแจง้ เรือเขา้ - ออก (PIPO)
ภาพที่ ๑๓ แสดงการตรวจเรือประมงกลางทะเล
ภาพที่ ๑๔ แสดงกจิ กรรมภายใตโ้ ครงการ Ship to Shore Rights Project

รายงานผลการด�ำเนนิ การตามพระราชบัญญัติ
คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
บทสรุปผ้บู ริหาร

จากอดีตที่ผ่านมาปัญหาแรงงานต่างด้าวผิดกฎหมายลักลอบเข้ามาท�ำงานในประเทศไทย  ซ่ึงเป็น
แรงงานกลุ่มเสี่ยงที่ตกเป็นผู้เสียหายจากการบังคับใช้แรงงานและการค้ามนุษย์  โดยเฉพาะในอุตสาหกรรม
อาหารทะเล  และจากสภาพปัญหาดังกล่าว  ในปี  พ.ศ.  ๒๕๕๗  และ  ๒๕๕๘  กระทรวงการต่างประเทศ
สหรัฐอเมริกาประกาศปรับลดอันดับสถานการณ์การค้ามนุษย์ของประเทศไทยเป็นระดับ  Tier  3  และ
สหภาพยโุ รป (EU) ประกาศให้ “ใบเหลอื ง” กบั ประเทศไทยทไี่ มใ่ หค้ วามรว่ มมอื ในการตอ่ ตา้ นการทำ� ประมงทผ่ี ดิ กฎหมาย
ขาดการรายงาน และไรก้ ารควบคุม (IUU Fishing)

ต่อมา  เมื่อวันท่ี  ๓  เมษายน  ๒๕๕๘  รัฐบาล กระทรวงแรงงาน  ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วย
ภายใต้การน�ำของ  พลเอก  ประยุทธ์  จันทร์โอชา  จึงได้ รับผดิ ชอบหลกั “ดา้ นการปอ้ งกนั ” สนองตอบนโยบาย
“ประกาศให้การป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ รฐั บาล ภายใตย้ ุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี ดา้ นความมนั่ คง
เป็นวาระแห่งชาติ”  ท่ีทุกภาคส่วนจะต้องบูรณาการ แผนแมบ่ ทยอ่ ยการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาทมี่ ผี ลกระทบ
ท�ำงานร่วมกันอย่างจริงจัง  ภายใต้กรอบนโยบาย  5P ตอ่ ความมน่ั คง แผนปฏบิ ตั กิ ารดา้ นการปอ้ งกนั และแกไ้ ข
ไดแ้ ก่ ๑) ดา้ นนโยบาย (Policy) ๒) ด้านการป้องกัน ปญั หาการคา้ มนษุ ย์ พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐ โดยมเี ปา้ หมาย
(Prevention) ๓) ดา้ นการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย (Prosecution) ในการขจดั ปญั หาการคา้ มนษุ ยใ์ หห้ มดไปจากประเทศไทย
๔)  ด้านการคุ้มครองช่วยเหลือ  (Protection)  และ อย่างยง่ั ยืน และรกั ษาระดับ Tier 2 ใหไ้ ดใ้ นปี ๒๕๖๓
๕)  ดา้ นการมสี ว่ นรว่ ม (Partnership) ซง่ึ มกี ารบรู ณาการการแกไ้ ขปญั หากบั ทกุ ภาคสว่ นในรปู แบบ
ประชารฐั โดยเมอื่ วนั ท่ี ๓๐ มกราคม ๒๕๖๒ ไดใ้ หส้ ตั ยาบนั

SURINAME TIER RANKING BY YEAR

1

2

2 WL

3

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

รายงานผลการด�ำเนนิ การ 3

ตามพระราชบญั ญตั ิคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

อนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ ฉบบั ที่ ๑๘๘ เพอื่ เปน็ การตอ่ ยอดความสำ� เรจ็ กระทรวงแรงงาน
ว่าด้วยการท�ำงานภาคประมง ค.ศ. ๒๐๐๗ ต่อองค์การ ไดข้ บั เคลอื่ นการดำ� เนนิ งานตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครอง
แรงงานระหวา่ งประเทศ เพอ่ื ยกระดบั มาตรฐานการคมุ้ ครอง แรงงานในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  ร่วมกับหน่วยงาน
ดูแลแรงงานในภาคประมงให้เทียบเท่ามาตรฐานสากล ท่ีเก่ียวข้อง  โดยมีผลการด�ำเนินงานระหว่างวันที่  ๑๘
พรอ้ มตราพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พฤศจิกายน ๒๕๖๒ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ทสี่ ำ� คัญ
พ.ศ.  ๒๕๖๒  เพ่ือรองรับการอนุวัติการตามอนุสัญญาฯ ภายใตก้ รอบนโยบาย 5P ดงั นี้
สอดคล้องกับการจัดท�ำรายงานผลการด�ำเนินงาน
ป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ของประเทศไทย ๑.   ด้านนโยบาย  (Policy)
(TIP Report) และรายงานผลการดำ� เนนิ งานแกไ้ ขปญั หา
การท�ำประมงท่ีผิดกฎหมาย  ขาดการรายงาน  และ สร้างกลไกการขับเคล่ือนการด�ำเนินงาน
ไร้การควบคุม (IUU Fishing) จนเม่อื วันท่ี ๒๙ มิถนุ ายน โดยแต่งตั้งคณะท�ำงานก�ำกับและติดตามการป้องกัน
๒๕๖๑  กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา และแกไ้ ขปญั หาแรงงานในภาคประมง  (ทงปม.)  ตลอดจน
ประกาศผลการจัดอันดับสถานกาณ์การค้ามนุษย์ ออกกฏหมายล�ำดับรองเพื่อแก้ไขปัญหาแรงงานในภาค
ใหป้ ระเทศไทยดีขน้ึ ในระดับ Tier 2 จากระดับ Tier 2 ประมง
Watch List ในปี ๒๕๖๐ ตอ่ มา เม่ือวนั ท่ี ๒๐ มิถนุ ายน
๒๕๖๒  ประกาศให้ประเทศไทยอยู่ในระดับ  Tier  2 ๒.   ดา้ นการป้องกนั (Prevention)
เป็นปที ี่ ๒ ติดต่อกัน และเมื่อวนั ที่ ๒๖ มถิ ุนายน ๒๕๖๓
ประกาศใหป้ ระเทศไทยอยใู่ นระดบั Tier 2 เป็นปีที่ ๓ บรหิ ารจดั การแรงงานประมง  โดยในปจั จบุ นั
ติดต่อกัน  ในส่วนของการจัดอันดับสถานการณ์การท�ำ มีแรงงานในกิจการประมง รวมทั้งสนิ้ ๑๖๐,๙๕๐ ราย
การประมง เมือ่ วนั ที่ ๘ มกราคม ๒๕๖๒ สหภาพยโุ รป แบ่งเป็น  แรงงานไทย  จ�ำนวน  ๖๘,๗๑๗  ราย  และ
ได้ประกาศปลดสถานะใบเหลืองของภาคประมงไทย แรงงานต่างด้าว  จ�ำนวน  ๙๒,๒๓๓  ราย  โดยมีผล
นอกจากน้ี ประเทศไทยยงั ไดร้ บั การจดั อนั ดบั การพฒั นา การด�ำเนินงานส�ำคัญ  ได้แก่  ต่อใบอนุญาตท�ำงาน
ตามเป้าหมายการพัฒนาที่ย่ังยืนในกรอบสหประชาชาติ ออกไปอกี ๒ ปี จำ� นวน ๓๔,๕๙๐ คน สง่ เสรมิ การนำ� เขา้
(UN SDGs) อนั ดับที่ ๔๐ ของโลก เพิม่ ขึ้น ๑๙ อันดับ แรงงานประมง ตามระบบ MOU จำ� นวน ๑,๒๘๐ คน
จากปีที่แล้ว  และเป็นอันดับ  ๑  ของอาเซียน  ผลงาน ตรวจสุขภาพแรงงานต่างด้าวเพ่ือแสดงความพร้อม
ดังกล่าวข้างต้นเป็นเคร่ืองยืนยันให้เห็นถึงความส�ำเร็จ ในการท�ำงานบนเรือประมง จ�ำนวน ๙๒,๒๓๓ คน แก้ไข
ของการแก้ไขปัญหา  IUU  Fishing  การแก้ไขปัญหา ปัญหาผลกระทบจากสถานการณ์ไวรัสโควิด-๑๙
การค้ามนุษย์และการบังคับใช้แรงงานท่ีนานาชาติ ออกใบอนุญาตท�ำการประมงพาณิชย์ในน่านน้�ำไทย
ให้ความเช่ือม่ันต่อทิศทางความพยายามในการแก้ไข ในรอบปีการประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๓ - ๒๕๖๔  จ�ำนวน
ปัญหาของรัฐบาลไทย  อันส่งผลต่อภาพลักษณ์ที่ดี ๑๐,๒๐๒ ลำ� ออกใบอนญุ าตทำ� การประมงนอกนา่ นนำ้� ไทย
ของประเทศไทยในเวทนี านาชาติ จำ� นวน ๖ ลำ� จดทะเบยี นเรอื ขนถา่ ยสตั วน์ ำ้� นอกนา่ นนำ้� ไทย
จ�ำนวน  ๙  ล�ำ  ต่ออายุใบอนุญาตใช้เรือประมง  จ�ำนวน
๙,๕๗๕ ลำ�  จดั ตงั้ ศนู ยแ์ รกรบั เขา้ ทำ� งานและสนิ้ สดุ การจา้ ง

4 รายงานผลการด�ำเนินการ

ตามพระราชบัญญัติคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

เพ่ือจัดฝึกอบรมเตรียมความพร้อมให้กับแรงงาน ๔.   ดา้ นการคมุ้ ครองชว่ ยเหลอื (Protection)
ในกิจการประมงกอ่ นการทำ� งาน จำ� นวน ๑,๕๐๗ คน
จัดตั้งศูนย์ร่วมบริการช่วยเหลือแรงงานต่างด้าว  เพ่ือให้ ด�ำเนินการช่วยเหลือลูกเรือประมงไทย
ความช่วยเหลือแรงงานประมง  จ�ำนวน  ๑,๕๙๕  ราย ที่ตกทุกข์ได้ยากในต่างประเทศ  จ�ำนวน  ๓  ราย
และส่งเสริมให้สถานประกอบการน�ำแนวปฏิบัติ จ่ายสิทธิประโยชน์ทดแทนให้กับแรงงานต่างด้าว
การใชแ้ รงงานทด่ี ไี ปใช้ จำ� นวน ๑๓,๐๘๖ แห่ง ในกิจการประมงทะเล  กองทุนประกันสังคม  จ�ำนวน
๒,๐๖๘,๒๓๘  บาท  และกองทุนเงินทดแทน  จ�ำนวน
๓.   ดา้ นการบงั คับใช้กฎหมาย (Prosecution) ๑๔,๘๗๘,๙๙๖ บาท ขน้ึ ทะเบยี นกองทนุ ประกนั สขุ ภาพ
คนตา่ งดา้ ว จำ� นวน ๗๐,๘๖๗ คน และคมุ้ ครองผเู้ สยี หาย
ด�ำเนนิ การตรวจเรือประมง ณ ศนู ยค์ วบคุม จากการคา้ มนษุ ยใ์ นกจิ การประมงทะเล ในสถานคมุ้ ครอง
การแจ้งเรือเขา้ - ออก (PIPO) จำ� นวน ๓๗,๐๕๔ เทย่ี ว สวัสดิภาพผเู้ สยี หายจากการค้ามนษุ ย์ จ�ำนวน ๕ ราย
พบการกระทำ� ความผดิ ๙ ลำ� คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๐.๐๒๔
ที่พบการกระท�ำความผิด  ตรวจเรือประมงกลางทะเล ๕.   ดา้ นการมสี ว่ นรว่ ม (Partnership)
จ�ำนวน ๕๐๘ ล�ำ พบการกระท�ำความผิด ๒ ลำ� คดิ เป็น
ร้อยละ  ๐.๓๙  ท่ีพบการกระท�ำความผิด  นอกจากน้ี ร่วมกับสหภาพยุโรป  (EU)  และองค์การ
ด�ำเนินการจับกุมและด�ำเนินคดีผู้กระท�ำความผิด แรงงานระหว่างประเทศ  (ILO)  ด�ำเนินโครงการสิทธิ
ฐานค้ามนุษย์และบังคับใช้แรงงานในงานประมงทะเล จากเรอื สฝู่ ง่ั (Ship to Shore Rights Project) จนนำ� ไปสู่
จ�ำนวน ๓ คดี การใหส้ ตั ยาบนั พธิ สี ารสว่ นเสรมิ อนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงาน
ระหว่างประเทศ ฉบับท่ี ๒๙ ว่าดว้ ยแรงงานบังคบั และ
เพอ่ื เปน็ การตอ่ ยอดความสำ� เรจ็ อนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ ฉบบั ที่ ๑๘๘
กระทรวงแรงงานรว่ มกบั หนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ ง วา่ ดว้ ยการทำ� งานในภาคประมง รวมถงึ จดั ตง้ั ศนู ยอ์ ภบิ าล
ผู้เดินทางทะเลจังหวัดสงขลา  ตลอดจนร่วมกับ
ไดข้ บั เคลอ่ื นการดำ� เนนิ งาน กระทรวงแรงงานสหรฐั อเมรกิ า (USDOL) ดำ� เนนิ โครงการ
ตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงาน ATLAS  Project  เพื่อยกระดับการแก้ไขปัญหาการใช้
ในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒ ภายใตก้ รอบนโยบาย 5P แรงงานเด็ก  การใช้แรงงานบังคับ  และการค้ามนุษย์
เพื่อการเปล่ียนแปลงทย่ี ัง่ ยนื

ด้านนโยบาย ด้านการปอ้ งกนั
(Policy) (Prevention)

ดา้ นการมสี ว่ นรว่ ม ดา้ นการบังคับใชก้ ฎหมาย
(Partnership) (Prosecution)

ดา้ นการคมุ้ ครองชว่ ยเหลอื (Protection)

รายงานผลการดำ� เนนิ การ 5

ตามพระราชบัญญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

จากผลการด�ำเนนิ การตามพระราชบญั ญตั คิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
ดงั กลา่ วขา้ งตน้ ทำ� ใหแ้ รงงานในงานประมงไดร้ บั การคมุ้ ครองสทิ ธสิ อดคลอ้ งตามมาตรฐานสากล
ปอ้ งกนั การบงั คบั ใชแ้ รงงานและการคา้ มนษุ ยใ์ นงานประมง ซงึ่ เปน็ ไปตามนโยบายของรฐั บาล
รวมท้ัง  ยังส่งผลให้ความสามารถในการประกอบกิจการทะเลมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ทงั้ น้ี การด�ำเนนิ งานตามพระราชบญั ญตั ิฯ ดงั กลา่ ว ยังคงมขี อ้ ทา้ ทายและข้อเสนอเชิงนโยบาย
ที่จะน�ำไปสู่ความส�ำเร็จตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง
พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยการดำ� เนนิ งานจะตอ้ งยดึ กรอบนโยบาย 5P และเนน้ การบรู ณาการการทำ� งาน
ทเี่ ขม้ ขน้ และสมำ่� เสมอ รวมทงั้ ขยายการด�ำเนินงานให้ครอบคลุมอยา่ งเปน็ รปู ธรรมมากยิ่งขน้ึ
ดงั นี้

๑.   การก�ำหนดแผนปฏิบัติการประจ�ำปี  เพื่อส่งเสริมการคุ้มครองแรงงานในงานประมง

ทงั้ ในนา่ นน้�ำและนอกนา่ นน้�ำให้เกิดผลในทางปฏิบตั ิ

๒.   การกำ� หนดกลไกในการดำ� เนนิ งาน โดยแตง่ ตงั้ คณะทำ� งานกำ� กบั และตดิ ตามการปอ้ งกนั

และแก้ไขปัญหาแรงงานในภาคประมง  เพื่อขับเคล่ือนการด�ำเนินงานตามพระราชบัญญัติ
คมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ รวมถงึ วางบรรทดั ฐานในการคมุ้ ครองแรงงานประมง
ทงั้ แรงงานไทยและแรงงานตา่ งดา้ วใหไ้ ดร้ บั การชว่ ยเหลอื และไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชนต์ ามกฎหมาย
อย่างเท่าเทียม  โดยจัดท�ำคู่มือมาตรฐานการปฏิบัติงานช่วยเหลือลูกเรือประมงกลับจาก
ตา่ งประเทศ

๓.   การสร้างเครือข่ายความร่วมมือและผลักดันกลไกของหน่วยงานภาครัฐ  ให้สามารถ

ปอ้ งกนั การลกั ลอบการไปทำ� งานประมงในตา่ งประเทศไดอ้ ยา่ งเปน็ รปู ธรรม โดยเนน้ การดำ� เนนิ งาน
ในเชิงรกุ เพื่อป้องกนั ปญั หามากกวา่ การแก้ไขปญั หา

๔.   การเผยแพร่และประชาสัมพันธ์  เพ่ือสร้างการรับรู้เกี่ยวกับพระราชบัญญัติคุ้มครอง

แรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ อยา่ งต่อเนอ่ื ง โดยเฉพาะหนว่ ยงานภาครัฐทเ่ี กี่ยวข้องกับ
การบงั คับใช้กฎหมาย

๕.   การติดตามและประเมินผลการด�ำเนินงานตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน

ในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ พรอ้ มจดั ทำ� ขอ้ เสนอเชงิ นโยบายตอ่ คณะรฐั มนตรี ภายในเดอื นกรกฎาคม
ของทุกปี

6 รายงานผลการดำ� เนินการ

ตามพระราชบัญญตั ิคุม้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๑สว่ นที่ ความเปน็ มา

รายงานผลการด�ำเนินการตามพระราชบญั ญัติ
คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๑ ความเปน็ มาสว่ นที่



จากปัจจัยทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทยที่มีพื้นท่ีชายฝั่งทะเลเป็นจ�ำนวนมาก  ส่งผลให้ประชาชน
ชายฝง่ั ทะเลเลอื กประกอบอาชพี ประมง  ซงึ่ ในปจั จบุ นั ประเทศไทยจดั เปน็ ผสู้ ง่ ออกผลติ ภณั ฑท์ างทะเล
รายใหญ่อันดับ  ๓  ของโลก  และสร้างรายได้ให้กับประเทศอย่างมหาศาล  กว่า  ๙,๓๗๓  ล้านบาทต่อปี  เน่ืองจาก
อาชพี ประมงมลี กั ษณะการทำ� งานทห่ี นกั และมคี วามเสย่ี ง  แรงงานไทยสว่ นใหญจ่ งึ ปฏเิ สธงานดา้ นประมง  สง่ ผลใหเ้ กดิ
ปัญหาการขาดแคลนแรงงานในกิจการประมง  จึงมีการน�ำแรงงานต่างด้าวเข้ามาทดแทนจ�ำนวนมากน�ำมาสู่ปัญหา
ขบวนการสายนายหนา้ เถอ่ื น  ชกั ชวนหลอกลวง  และนำ� พาแรงงานตา่ งดา้ วขา้ มพรมแดนเขา้ มาทำ� งานแบบผดิ กฎหมาย
ซงึ่ เปน็ แรงงานกลมุ่ เสย่ี งทจี่ ะถกู บงั คบั ใชแ้ รงงานและถกู คา้ มนษุ ยใ์ นเรอื ประมง และจากสภาพปญั หาดงั กลา่ ว ในปี ๒๕๕๗
และ ๒๕๕๘ กระทรวงการตา่ งประเทศสหรฐั อเมรกิ าประกาศปรบั ลดอนั ดบั สถานการณก์ ารคา้ มนษุ ยข์ องประเทศไทย
เป็นระดับTier  3  โดยกล่าวหาว่ารัฐบาลไทยไม่ได้ปฏิบัติตามมาตรฐานข้ันต�่ำอย่างเต็มท่ีและไม่ได้ใช้ความพยายาม
อยา่ งมนี ยั สำ� คญั ทจี่ ะดำ� เนนิ การขจดั ปญั หาการคา้ มนษุ ยโ์ ดยเฉพาะการบงั คบั ใชแ้ รงงานอยา่ งกวา้ งขวางในอตุ สาหกรรม
อาหารทะเล ซ่ึงในปเี ดยี วกนั สหภาพยุโรป (EU) ประกาศให้ “ใบเหลือง” กบั ประเทศไทยที่ไม่ใหค้ วามรว่ มมือในการ
ตอ่ ต้านการท�ำประมงท่ีผิดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรก้ ารควบคมุ (Illegal, Unreportedand Unregulated
Fishing : IUU Fishing)

ภาพท่ี ๑ การจัดอนั ดบั สถานการณก์ ารคา้ มนษุ ยแ์ ละการจัดอนั ดับสถานการณป์ ระมง ปี พ.ศ. ๒๕๕๘

3พUS.ศA. ๒ปร๕ะ๕ก๘าศ จำ�นวนผู้เสยี หายแยกตามรปู แบบการค้ามนุษย์ ๑๒.๑ %
(เฉพาะอายตุ ำ�่ กว่า ๑๘) ๑๒.๑ %
TIER
๓๒๔ ๕๒ ๕๒ค้าประเวณี ขอทาน แรงงาน ๗๕.๗ %
E“ใUบปเหรละกือางศ IUU” ราย ราย ราย

Timeline การท�ำงาน ๔ ปี รัฐปลดใบเหลอื ง IUU ๘ ม.ค. ๒๕๖๒

๒๑ เม.ย. ๒๕๕๘ ๒๐ เม.ย. ๒๕๕๙ ๒๘ ม.ี ค. ๒๕๖๑ EU ประกาศ
ปลดใบเหลือง
ไทยได้รับใบเหลอื ง รฐั เริม่ แต่งตงั้ มปี ระชุมหารือรว่ ม การประมงไทย
ฐานะประเทศ คณะท�ำงาน IUU ชาวประมงพนื้ บา้ น อย่างเปน็ ทางการ
ทที่ �ำประมง โดยได้ปรบั ปรุง
ผิดกฎหมายฯ กฎหมาย พ.ร.ก.
เรือไทย

๑ เว็บไซตก์ ระทรวงพาณชิ ย์ http://tradereport.moc.go.th/DashBoard/Default.aspx
8 รายงานผลการดำ� เนินการ

ตามพระราชบญั ญตั ิคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพที่ ๒ จนเม่อื วันที่ ๓ เมษายน ๒๕๕๘ รฐั บาลภายใต้การน�ำของ พลเอก ประยุทธ์ จนั ทร์โอชา
จึงได้  “ประกาศให้การป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์เป็นวาระแห่งชาติ”  ที่ทุกภาคส่วน
จะต้องบูรณาการท�ำงานร่วมกันอย่างจริงจัง  ภายใต้กรอบนโยบาย  5P  ได้แก่  ๑)  ด้านนโยบาย
(Policy) ๒) ดา้ นการคมุ้ ครองชว่ ยเหลอื (Protection) ๓) ดา้ นการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย (Prosecution)
๔) ด้านการปอ้ งกนั (Prevention) และ ๕) ดา้ นการมสี ว่ นรว่ ม (Partnership)

การประกาศวาระแห่งชาติ และนโยบาย 5P ของรัฐบาล

Partnership ด้านความรว่ มมือ 5P Policy ด้านนโยบาย

การสร้างความร่วมมือระหวา่ งภาคีเครือขา่ ยภาครัฐ ภาคเอกชน พัฒนากลไกเชงิ นโยบายและการขบั เคล่ือนส่งเสริมกลไกทุกระดับ
และประชาสังคม ทัง้ ภายในและตา่ งประเทศ ขยายความร่วมมือ สร้างความรว่ มมอื ในระดับพนื้ ที่ ส่งเสริมการท�ำงานบนเครือขา่ ย
ระดบั ภูมภิ าค/นานาชาติ ประชาสมั พันธ์ และขยายผล ท้งั ในและต่างประเทศ บูรณาการและเชือ่ มโยงฐานขอ้ มูล
การด�ำเนนิ งานระหวา่ งภาคี พฒั นากลไกการเฝา้ ระวัง/การแจง้ เบาะแส

5 1

Prevention ดา้ นการป้องกัน Prosecution ดา้ นการด�ำเนนิ คดี

ลดปัจจัยเสีย่ ง สรา้ งความรู้ สร้างเครือขา่ ย สร้างความปลอดภยั ในสงั คม พัฒนาศกั ยภาพเจา้ หนา้ ท่ี
เฝา้ ระวงั พัฒนาระบบจัดการแรงงานขา้ มชาติ
ส่งเสรมิ ใหผ้ ู้ประกอบการมีส่วนรว่ ม 4 2 บรู ณาการขอ้ มูล พฒั นาระบบเครอื ขา่ ยด้าน กม.
การจดั สรรทรพั ยากรที่เหมาะสม
และมีระบบคมุ้ ครองชว่ ยเหลือพยานและผู้เสียหาย

3 สรา้ งกลไก การแจง้ เหตุจากประชาชนและเครอื ขา่ ย

Protection ด้านการคุ้มครองช่วยเหลอื

ปรบั ปรุงมาตรฐานสถานคุม้ ครองฯ พฒั นาศกั ยภาพเจ้าหนา้ ท่ี/องคก์ ร
สง่ เสริมหน่วยงานแบบครบวงจร จัดตงั้ สถานคุ้มครองฯ ของ NGO
พัฒนาระบบลา่ ม สรา้ งความปลอดภยั เจ้าหนา้ ที่
สง่ เสรมิ ให้ผเู้ สยี หายใหค้ วามรว่ มมอื ทางคดี

กระทรวงแรงงาน  ได้รับมอบหมายให้เป็น ดา้ นการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการคา้ มนษุ ย์ พ.ศ. ๒๕๖๑ -
หน่วยรับผิดชอบหลัก  “ด้านการป้องกัน”  สนองตอบ ๒๕๘๐ สอดคลอ้ งกบั นโยบายสำ� คญั ของกระทรวงแรงงาน
นโยบายรัฐบาล ภายใตย้ ุทธศาสตรช์ าติ พ.ศ. ๒๕๖๑ - ในปีงบประมาณ  พ.ศ.  ๒๕๖๓  โดยก�ำหนดให้เพิ่ม
๒๕๘๐ ดา้ นความมนั่ คง แผนแมบ่ ทยอ่ ยการปอ้ งกนั และ ประสิทธิภาพการป้องกันและแก้ไขปัญหาการบังคับใช้
แกไ้ ขปญั หาทม่ี ผี ลกระทบตอ่ ความมน่ั คง แผนปฏบิ ตั กิ าร แรงงาน  ปัญหาการค้ามนุษย์ด้านแรงงาน  และปัญหา

รายงานผลการด�ำเนนิ การ 9

ตามพระราชบัญญตั คิ ุม้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพท่ี ๓ การใชแ้ รงงานเดก็ ในรปู แบบทเ่ี ลวรา้ ย ซง่ึ มกี ารบรู ณาการการแกไ้ ขปญั หากบั ทกุ ภาคสว่ นในรปู แบบ
ประชารฐั อยา่ งต่อเน่อื ง ได้แก่ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงกลาโหม กระทรวง
เกษตรและสหกรณ์  กระทรวงสาธารณสุข  ส�ำนักงานต�ำรวจแห่งชาติ  กระทรวงการต่างประเทศ
กระทรวงการพฒั นาสังคมและความมน่ั คงของมนษุ ย์

นโยบายกระทรวงแรงงาน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓

นโยบายกระทรวงแรงงาน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๓

นโยบายส�ำคญั นโยบายเร่งด่วน

การเตรยี มความพร้อมรองรบั การเขา้ สสู่ งั คมผูส้ ูงอายุ ๑ การเรง่ รดั ปฏิรปู ก�ำลังแรงงาน (Workforce Transformation)
สง่ เสริมการจ้างและพฒั นาทกั ษะอาชีพที่เหมาะสม ๒ สง่ เสริมการน�ำเข้าแรงงานต่างด้าวตามข้อตกลงกับประเทศตน้ ทาง
๓ ยกระดบั รายไดส้ �ำหรบั แรงงานแรกเข้าท�ำงานให้สามารถด�ำรงชีพอยู่ได้
สง่ เสรมิ การมงี านท�ำที่มีคณุ คา่ (Decent Work)
ในคนทกุ กลุ่ม ทกุ ชว่ งวยั

ส่งเสริมและพฒั นาศกั ยภาพแรงงานไทย เพม่ิ ประสิทธภิ าพการป้องกนั และแก้ไขปัญหาการบงั คับใชแ้ รงงาน
ใหเ้ ดินทางไปท�ำงานตา่ งประเทศอยา่ งถกู ตอ้ ง ปัญหาการคา้ มนษุ ยด์ า้ นแรงงาน และปัญหาการใช้เด็กในรปู แบบทเ่ี ลวร้าย
มศี กั ดิศ์ รี เป็นท่ตี อ้ งการของตลาดแรงงานในตา่ งประเทศ

พฒั นาระบบประกันสงั คมและสิทธิประโยชน์ พัฒนารปู แบบ ตลอดจนสรา้ งกลไกการบรหิ ารจัดการแบบมีส่วนรว่ ม
สรา้ งหลักประกนั ความม่นั คงและคณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ีย่งิ ข้ึน ระหว่างเอกชน และหนว่ ยงานในสงั กดั กระทรวงแรงงานเพ่อื ยกระดับ
ใหแ้ ก่แรงงาน การให้บรกิ ารสาธารณะดา้ นแรงงานให้สะดวก รวดเรว็ และเปน็ ธรรม

ขับเคลื่อน Sefety Thailand ใชม้ าตรการทางกฎหมาย เพ่มิ ศกั ยภาพการท�ำงานของอาสาสมคั รแรงงานและบัณฑติ แรงงาน
สรา้ งเครือขา่ ยและสร้างวัฒนธรรมความปลอดภยั ย่งั ยืน เพอ่ื เป็นกลไกส�ำคญั ในระดับภมู ิภาคในการขบั เคล่ือนบรกิ ารสาธารณะ
ด้านแรงงาน

ขยายการบูรณาการเครือข่าย ส่งเสริม คมุ้ ครอง ยกระดบั การใหบ้ ริการประชาชนทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์
และพัฒนาทกั ษะฝมี อื แรงงานอิสระ ให้มอี าชพี มีรายได้ เพื่อให้สามารถเข้าภงึ บรกิ ารไดห้ ลากหลายชอ่ งทาง
มหี ลักประกันทางสงั คมและมคี วามปลอดภยั ในการท�ำงาน

ซึง่ เม่ือวนั ที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๒ กระทรวง ใหเ้ ทยี บเทา่ มาตรฐานสากล พร้อมตราพระราชบัญญัติ
แรงงานไดใ้ หส้ ตั ยาบนั อนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงานระหวา่ ง คมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ เพอื่ รองรับ
ประเทศ  ฉบับที่  ๑๘๘  ว่าด้วยการท�ำงานภาคประมง การอนุวัติการตามอนุสัญญาฯ  สอดคล้องกับการจัดท�ำ
ค.ศ.  ๒๐๐๗  ต่อองค์การแรงงานระหว่างประเทศ รายงานผลการด�ำเนินงานป้องกันและปราบปราม
ณ นครเจนวี า ประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์ เปน็ ประเทศแรก การคา้ มนษุ ยข์ องประเทศไทย (TIP Report) และรายงาน
ในเอเชยี และเป็นประเทศท่ี ๑๔ ของโลก เพ่อื ยกระดบั ผลการดำ� เนนิ งานแกไ้ ขปญั หาการทำ� ประมงทผี่ ดิ กฎหมาย
มาตรฐานการคุ้มครองดูแลแรงงานในภาคประมง ขาดการรายงาน และไรก้ ารควบคุม (IUU Fishing)

10 รายงานผลการดำ� เนนิ การ

ตามพระราชบัญญตั คิ ้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพที่ ๔ การใหส้ ัตยาบนั อนสุ ญั ญาองค์การแรงงานระหวา่ งประเทศ ฉบบั ที่ ๑๘๘ วา่ ดว้ ยการทำ� งาน
ภาคประมง ค.ศ. ๒๐๐๗

จนเม่ือวันที่ ๒๙ มิถนุ ายน ๒๕๖๑ กระทรวง เพ่ิมขึ้น  ๑๙  อันดับจากปีท่ีแล้ว  และเป็นอันดับ  ๑
การตา่ งประเทศสหรฐั อเมรกิ า ประกาศผลการจดั อนั ดบั ของอาเซยี น ซึง่ เกิดจากความพยายามและความร่วมมอื
สถานการณ์การค้ามนุษย์ให้ประเทศไทยดีขึ้นในระดับ ของทุกภาคส่วนในรูปแบบประชารัฐ  ท่ีเน้นการพัฒนา
Tier 2 จากระดบั Tier 2 Watch List ในปี ๒๕๖๐ ตอ่ มา ประเทศท่ีมีความสมดุลระหว่างคนกับส่ิงแวดล้อม
เมอ่ื วนั ท่ี ๒๐ มิถนุ ายน ๒๕๖๒ ประกาศให้ประเทศไทย การลดความเหล่ือมล้�ำ  ภายใต้หลักปรัชญาเศรษฐกิจ
อย่ใู นระดบั Tier 2 เชน่ เดมิ และเมื่อวันที่ ๒๖ มถิ นุ ายน พอเพยี ง
๒๕๖๓  ประกาศให้ประเทศไทยอยู่ในระดับ  Tier  2 ผลงานดังกล่าวข้างต้น  เป็นเคร่ืองยืนยัน
เปน็ ปที ี่ ๓ ตดิ ตอ่ กนั ในสว่ นของการจดั อนั ดบั สถานการณ์ ใหเ้ ห็นถงึ ความสำ� เรจ็ ของการแกไ้ ขปญั หา IUU Fishing
การท�ำการประมง  เมื่อวันท่ี  ๘  มกราคม  ๒๕๖๒ การแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์และการบังคับใช้แรงงาน
สหภาพยุโรปได้ประกาศปลดสถานะใบเหลืองของภาค ที่นานาชาติให้ความเชื่อม่ันต่อทิศทางความพยายาม
ประมงไทย นอกจากนี้ ประเทศไทยยงั ไดร้ บั การจดั อนั ดบั ในการแก้ไขปัญหาของรัฐบาลไทย  อันส่งผลต่อ
การพัฒนาตามเป้าหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนในกรอบ ภาพลกั ษณ์ที่ดขี องประเทศไทยในเวทนี านาชาติ
สหประชาชาติ  (UN  SDGs)  อันดับที่  ๔๐  ของโลก

รายงานผลการดำ� เนนิ การ 11

ตามพระราชบัญญตั คิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๒สว่ นท่ี ผลการด�ำเนนิ งาน

๒ ผลการด�ำเนนิ งานส่วนที่



พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา
เมื่อวันที่  ๒๒  พฤษภาคม  ๒๕๖๒  และมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่  ๑๘  พฤศจิกายน  ๒๕๖๒

โดยก�ำหนดหน้าที่ของเจ้าของเรือและการปฏิบัติหน้าท่ีของแรงงานประมงให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล

เพื่อคุ้มครองสิทธิของแรงงานประมงและป้องกันการบังคับใช้แรงงานในงานประมงท่ีมีความแตกต่าง

จากการท�ำงานของลูกจ้างทั่วไป  เน่ืองจากมีความเสี่ยงภัยทางทะเลและมีระยะเวลาการท�ำงานที่ต่อเน่ือง

เปน็ เวลานาน อนั เปน็ การสง่ เสรมิ และเพมิ่ ความสามารถในการประกอบกจิ การประมงของประเทศ ขณะเดยี วกนั

เพอื่ เปน็ การอนวุ ตั กิ ารใหเ้ ปน็ ไปตามอนสุ ญั ญาองคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ ฉบบั ที่ ๑๘๘ วา่ ดว้ ยการทำ� งาน

ในภาคประมง ค.ศ. ๒๐๐๗ พระราชบญั ญัตคิ ้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๖ วรรคสี่

และประกาศกระทรวงแรงงาน  เร่ือง  การรายงานผลการด�ำเนินการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน

ในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  ก�ำหนดให้กระทรวงแรงงาน  จัดท�ำรายงานท่ีเกี่ยวข้องเสนอต่อคณะรัฐมนตรี

ภายในเดือนกรกฎาคม ของทกุ ปี

พระราชบัญ 5Pญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมงพ.ศ. ๒๕๖๒

กระทรวงสาธารณสขุ

C=90 M=30 Y=95 K=30

งกาอนงศสลิ ุขปศกกึรรษมา
กรมสนับสนนุ บรกิ ารสุขภาพ
กระทรวงสาธารณสขุ

กระทรวงแรงงาน ได้บรู ณาการการด�ำเนินงานตามพระราชบัญญัตคิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง
พ.ศ. ๒๕๖๒ รว่ มกบั กระทรวงการตา่ งประเทศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงคมนาคม กระทรวง
การพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์  กระทรวงสาธารณสุข  กองทัพเรือ  ศูนย์อ�ำนวยการรักษา
ผลประโยชนข์ องชาตทิ างทะเล สำ� นกั งานตำ� รวจแหง่ ชาติ และกรมสอบสวนคดพี เิ ศษ โดยมผี ลการดำ� เนนิ งาน
ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  ระหว่างวันที่  ๑๘  พฤศจิกายน  ๒๕๖๒ -
๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ทส่ี �ำคัญ ภายใตน้ โยบาย 5P ของรฐั บาล ดังนี้

รายงานผลการดำ� เนินการ 13

ตามพระราชบญั ญัตคิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๑.  ด้านนโยบาย (Policy)

๑.๑ การสร้างกลไกการนำ� นโยบายไปสกู่ ารปฏิบัติ

กระทรวงแรงงานสร้างกลไกการขับเคลื่อนการด�ำเนินงานตามพิธีสาร  ค.ศ.  ๒๐๑๔  ส่วนเสริม
อนุสญั ญาองคก์ ารแรงงานระหว่างประเทศ ฉบบั ท่ี ๒๙ วา่ ด้วยแรงงานบงั คบั ค.ศ. ๑๙๓๐ และอนสุ ญั ญา
องค์การแรงงานระหว่างประเทศ  ฉบับท่ี  ๑๘๘  ว่าด้วยการท�ำงานภาคประมง  ค.ศ.  ๒๐๐๗  โดยแต่งต้ัง
คณะท�ำงานก�ำกับและติดตามการป้องกันและแก้ไขปัญหาแรงงานในภาคประมง  (ทงปม.)  เพื่อขับเคลื่อน
การดำ� เนนิ งานตามพระราชบญั ญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
ภาพที่ ๕ การประชุมคณะทำ� งานก�ำกบั และตดิ ตามการปอ้ งกนั และแก้ไขปัญหาแรงงานในภาคประมง

ท้ังนี้  คณะท�ำงาน  ทงปม.  ได้มีการประชุมขับเคล่ือนและติดตามผลการด�ำเนินงานร่วมกับ
หน่วยงานที่เก่ียวข้องอย่างต่อเน่ือง  โดยมีผลการด�ำเนินงานส�ำคัญ  อาทิ  การติดตามการด�ำเนิน
คดกี รณชี ว่ ยเหลอื ลกู เรอื ประมงไทยกลบั จากประเทศโซมาเลยี  เมอื่ ปลายป ี ๒๕๖๒  การจัดท�ำคู่มือมาตรฐาน
การปฏิบัติงานช่วยเหลือลูกเรือประมงกลับจากต่างประเทศ  และการจัดท�ำรายงานผลการด�ำเนินงาน
ตามพระราชบัญญัติคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ ฯลฯ

14 รายงานผลการด�ำเนินการ

ตามพระราชบัญญัตคิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๑.๒ การแต่งตัง้ พนกั งานเจา้ หน้าที่ ในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ มอี ำ� นาจหนา้ ทใ่ี นการขนึ้ ไปบนเรอื
เพอ่ื ตรวจสอบสภาพของการทำ� งาน สภาพการจา้ ง และสภาพ
อาศยั อำ� นาจตามมาตรา ๔ แหง่ พระราชบญั ญตั ิ ความเปน็ อยู่ในเรือประมง หากพบการกระท�ำความผิด
คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ กระทรวง สามารถออกค�ำส่ังให้เจ้าของเรือปฏิบัติให้ถูกต้อง  หรือ
แรงงาน  กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  และกระทรวง มีค�ำสั่งเป็นหนังสือห้ามน�ำเรือออกท�ำการประมงจนกว่า
คมนาคม ไดอ้ อกกฎหมายลำ� ดบั รอง จำ� นวน ๔ ฉบบั  ๒ ๓ ๔ ๕ จะไดม้ ีการแก้ไขใหถ้ ูกต้อง
แตง่ ตง้ั ใหข้ า้ ราชการและพนกั งานราชการของสำ� นกั งาน ท้ังน้ี  กระทรวงแรงงาน  ก�ำหนดจัดฝึกอบรม
ปลดั กระทรวงแรงงาน กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน เพ่ือพัฒนาศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าท่ีตรวจเรือประมง
กรมการจดั หางาน กรมพัฒนาฝมี ือแรงงาน สำ� นักงาน ณ ศนู ยค์ วบคมุ เรอื เขา้  - ออก (PIPO) และตรวจเรอื ประมง
ประกนั สงั คม กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คง กลางทะเล ใหส้ ามารถบงั คบั ใชก้ ฎหมายวา่ ดว้ ยการคมุ้ ครอง
ของมนษุ ย์ กระทรวงสาธารณสขุ กรมการกงสลุ สำ� นกั งาน แรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ ได้มปี ระสิทธิภาพ
ปลดั กระทรวงการตา่ งประเทศ สำ� นกั งานตำ� รวจแหง่ ชาติ สูงสุด  โดยจะบูรณาการหลักสูตรการฝึกอบรมร่วมกับ
กองทพั เรอื ศูนย์อำ� นวยการรักษาผลประโยชน์ของชาติ กรมประมง และกองทพั เรอื ในปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๔
ทางทะเล  และกรมสอบสวนคดีพิเศษ  เป็นพนักงาน
เ จ ้ า ห น ้ า ท่ี ต า ม พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ คุ ้ ม ค ร อ ง แ ร ง ง า น

๒.  ดา้ นการป้องกนั (Prevention)

๒.๑ การบรหิ ารจดั การแรงงานประมง

พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง แห่งพระราชก�ำหนดการประมง  พ.ศ.  ๒๕๕๘  และ
พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๖ วรรคสอง และมาตรา ๘ ก�ำหนด ที่แกไ้ ขเพ่มิ เตมิ ซ่งึ ออกโดยกรมประมง และกรมเจ้าท่า
ให้จัดสวัสดิการให้กับแรงงานประมงตามกฎหมายอื่น นอกจากน้ี หน่วยงานท่เี ก่ยี วขอ้ งได้บูรณาการฐานขอ้ มูล
ท่ีเกีย่ วข้อง เพ่อื ให้แรงงานมคี วามพรอ้ มกอ่ นการทำ� งาน คนประจ�ำเรอื ลกู เรอื ประมง สญั ญาจ้าง หรอื ขอ้ มลู อืน่
บนเรอื ประมง โดยกระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสขุ ภายใตร้ ะบบการออกใบอนญุ าตใหท้ ำ� การงานในเรอื ประมง
และหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องได้ด�ำเนินการคุ้มครอง ตามมาตรา  ๒๘๕  ของกรมเจ้าท่า  เพ่ือประโยชน์
และจัดสวัสดิการให้แก่แรงงานประมงอย่างเท่าเทียม ในการบริหารจัดการแรงงานประมง  โดยในปัจจุบัน
ทั้งแรงงานไทยและแรงงานต่างด้าว  โดยก�ำหนด มีแรงงานในกิจการประมง  รวมทั้งส้ิน  ๑๖๐,๙๕๐  ราย
ให้แรงงานประมงทุกคนมีหนังสือคนประจ�ำเรือ แบ่งเป็น  แรงงานตา่ งดา้ ว  จำ� นวน  ๙๒,๒๓๓  ราย  และ
(Seaman  Book)  และหนังสือคนประจ�ำเรือส�ำหรับ แรงงานไทย จำ� นวน ๖๘,๗๑๗ ราย ทง้ั น้ี มผี ลการดำ� เนนิ งาน
คนตา่ งดา้ ว (Seabook) ตามมาตรา ๘๒ และมาตรา ๘๓ ทีส่ �ำคัญ ดงั นี้

๒ คำ� สง่ั กระทรวงแรงงาน ท่ี ๕๔๗/๒๕๖๒ เรื่อง แต่งตง้ั พนกั งานเจ้าหน้าท่ีตามพระราชบัญญัติค้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
๓ ประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง แบบบัตรประจำ� ตัวพนกั งานเจ้าหนา้ ทต่ี ามพระราชบญั ญัตคิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
๔ คำ� สง่ั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ท่ี ๒๙๐/๒๕๖๓ เรอื่ ง แตง่ ตงั้ พนกั งานเจา้ หนา้ ทตี่ ามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
๕ ประกาศกระทรวงคมนาคม เรือ่ ง แตง่ ตง้ั พนักงานเจ้าหนา้ ท่ีตามพระราชบญั ญัติคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

รายงานผลการดำ� เนนิ การ 15

ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพท่ี ๖ จ�ำนวนแรงงานในภาคประมง

๕๗.๓ % ๔๒.๗ %

แรงงานต่างด้าว ๙๒,๒๓๓ ราย
แรงงานไทย ๖๘,๗๑๗ ราย
รวม ๑๖๐,๙๕๐ ราย

๒.๑.๑ การต่อใบอนุญาตท�ำงานแรงงานประมง  ๓  สัญชาติ  กระทรวงแรงงาน
โดยกรมการจัดหางาน  ก�ำหนดมาตรการบริหารจัดการแรงงานต่างด้าว  ๓  สัญชาติ  (กัมพูชา
ลาว  เมียนมา)  ท่ีใบอนุญาตท�ำงานจะหมดอายุในวันที่  ๓๑  มีนาคม  ๒๕๖๓  และวันที่  ๓๐
มิถุนายน  ๒๕๖๓  โดยต่อใบอนุญาตท�ำงานให้อีก  ๒  ปี  มีแรงงานต่างด้าวต้องด�ำเนินการ
ตามบัญชีรายชื่อ  จ�ำนวน  ๑,๒๖๖,๓๕๑  คน  และมีแรงงานในกิจการประมงได้รับ
การต่อใบอนุญาตท�ำงานแล้ว  จ�ำนวน  ๓๔,๕๙๐  คน  ซึ่งเป็นมาตรการส�ำคัญที่ท�ำให้แรงงาน
ได้รับการคุ้มครองไม่ให้ถูกเอารัดเอาเปรียบจากนายหน้าในการเก็บค่าใช้จ่ายในการเดินทาง
และบรหิ ารจัดการ นอกจากนีไ้ ดก้ �ำหนดให้นายจ้างท�ำสญั ญาจา้ ง ๓ ภาษา ไวใ้ นฉบับเดียวกัน
(ภาษาของแรงงานตา่ งดา้ ว  ภาษาไทย  และภาษาองั กฤษ)  พร้อมส�ำเนาให้ลูกจา้ งเกบ็ รักษาไว้
๑  ฉบบั   ซง่ึ จะทำ� ใหแ้ รงงานตา่ งดา้ วทกุ คนไดร้ บั การคมุ้ ครองใหไ้ ดร้ บั คา่ จา้ งและสทิ ธปิ ระโยชน์
ตามกฎหมาย

16 รายงานผลการดำ� เนนิ การ

ตามพระราชบัญญตั คิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพท่ี ๗ แสดงขน้ั ตอนการตอ่ ใบอนุญาตท�ำงานแรงงานตา่ งดา้ ว

๑.

ยื่น name list ทส่ี ถานท่ีจดั หางานจงั หวดั

๒. ใชŒระยะเวลาในการดําเนนิ การ ๕-๗ วัน
นัดหมายตรวจสุขภาพและคาํ นวณคา‹ ใชŒจ‹าย
ที่โรงพยาบาล ใชรŒ ะยะเวลาในการดําเนนิ การ ๓.
๕-๗ วนั

รบั ผลตรวจสุขภาพท่ีโรงพยาบาล พาคนตา‹ งดาŒ วไปตรวจสขุ ภาพทโ่ี รงพยาบาล
ใชŒระยะเวลาในการดําเนนิ การ ๓-๕ วัน
๔. ใชรŒ ะยะเวลาในการดาํ เนนิ การ ๑ วนั

ศนู ยบ รกิ ารเบด็ เสรจ็ (OSS)

๕.
นําแรงงานตา‹ งดŒาวเขŒารับบริการ
ตรวจลงตราวีซ‹า ที่ศนู ยบรกิ ารเบด็ เสร็จ (OSS)/
สถานท่ีท่ีจัดเตรยี มไวŒในพน้ื ท่ี

ยืน่ ขอใบอนญุ าตทํางาน
และทาํ บัตรประจาํ ตวั

สาํ เรจ็ ขนั้ ตอนการดาํ เนนิ งาน
สิ่งท่ีจะไดŒรบั หลงั เสร็จข้นั ตอน

๒ ป‚ ๑. วีซ‹า ๑ ป‚ (๓๑ มีนาคม ๒๕๖๔)
๒. ใบอนุญาตทาํ งาน ๒ ป‚ (๓๑ มีนาคม ๒๕๖๕)
๓. บตั รประจําตวั คนต‹างดาŒ วใบใหม‹

รายงานผลการดำ� เนนิ การ 17

ตามพระราชบัญญัติค้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๒.๑.๒ การสง่ เสรมิ การนำ� เขา้ แรงงานประมง (กมั พชู า ลาว เมยี นมา) อยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอื่ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ
ตามระบบ MOU กระทรวงแรงงาน โดยกรมการจดั หางาน กระบวนการน�ำเข้าแรงงาน  ภายใต้การปรับปรุงบันทึก
ปรับปรุงกระบวนการน�ำเข้าแรงงานต่างด้าวตามระบบ ขอ้ ตกลงวา่ ดว้ ยการจา้ งงาน (Agreement) โดยมขี อ้ สรปุ
MOU  (กัมพูชา  ลาว  เมียนมา)  โดยลดขั้นตอนและ การเจรจาในเบ้ืองตน้ ดังนี้
กระบวนการด�ำเนินงานฝ่ายไทยให้มีความสะดวกและ (๑) ให้มีการตรวจสุขภาพจากประเทศ
รวดเรว็ ยง่ิ ขนึ้   จากเดมิ   ๒๕  วนั ทำ� การ  ลดเหลอื   ๑๕  วนั ตน้ ทาง เพอื่ ใหม้ น่ั ใจวา่ แรงงานตา่ งดา้ วทจ่ี ะเขา้ มาทำ� งาน
ท�ำการ  และปรับลดค่าธรรมเนียมใบอนุญาตท�ำงาน มีสุขภาพร่างกายสมบูรณ์แข็งแรง  และป้องกันการ
คนต่างด้าว คา่ ธรรมเนยี มการตรวจลงตราวซี ่า ค่าตรวจ แพร่ระบาดของโรคตดิ ตอ่ รา้ ยแรง
สขุ ภาพ และยกเวน้ คา่ สมคั รกองทนุ เพอื่ การสง่ คนตา่ งดา้ ว (๒) ให้มีการตรวจสอบประวัติอาชญากรรม
กลับออกไปนอกราชอาณาจักร จากเดิม ๕,๔๐๐ บาท ของแรงงานตา่ งดา้ วในประเทศตน้ ทาง กอ่ นเดนิ ทางเขา้ มา
ลดเหลือเพียง  ๑,๙๐๐  บาท  ในปี  ๒๕๖๓  (ข้อมูล ทำ� งานในประเทศไทย
ณ วนั ท่ี ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓) มแี รงงานตา่ งดา้ วเขา้ มา (๓) ให้มีการน�ำเข้าแรงงานประมงเมียนมา
ท�ำงานตามระบบ  MOU  จ�ำนวน  ๑๗๙,๒๓๔  คน ตามระบบ MOU ผ่านศนู ย์แรกรบั เข้าทำ� งานและสิ้นสุด
เปน็ แรงงานในกจิ การประมงทะเล จ�ำนวน ๑,๒๘๐ คน การจ้างด้านเกาะสอง จังหวดั ระนอง
นอกจากนี้  ได้มีการประชุมเจรจากับประเทศต้นทาง

แผนภาพที่ ๘ แสดงการปรบั ลดคา่ ธรรมเนยี มการนำ� เขา้ แรงงานต่างด้าวตามระบบ MOU

รายการ คา่ ธรรมเนยี ม (บาท/คน)
เดิม ปจั จุบัน

คา่ ธรรมเนียมใบอนญุ าตท�ำงานคนตา่ งด้าว ๑,๘๐๐ ๙๐๐
ค่าธรรมเนียมการตรวจลงตรา (วีซา่ ) (ระยะเวลาไม่เกนิ ๒ ปี) ๒,๐๐๐ ๕๐๐
๕๐๐
ค่าตรวจสุขภาพ ๖๐๐ ยกเวน้
๑,๙๐๐
กองทนุ เพ่ือการส่งคนต่างด้าวกลับออกไปนอกราชอาณาจกั ร ๑,๐๐๐
อตั ราค่าธรรมเนียม
รวม ๕,๔๐๐
๖๔ทล่ี ดลง
กอ่ นปี ๒๕๕๘ ปี ๒๕๕๙ เป็นต้นไป
เปอรเ์ ซน็ ต์
ค่าธรรมเนยี ม ค่าธรรมเนียม
ค่าวีซ่า คา่ วีซา่ แรงงาน ๑.๘ แสนคน

ค่าตรวจสุขภาพ คา่ ตรวจสุขภาพ ลดค่าใช้จา่ ย
คา่ กองทนุ สง่ กลับแรงงานต่างดา้ ว
รวม ๑,๙๐๐ บาท ๖๒๗
รวม ๕,๔๐๐ บาท
พระราชก�ำหนด ๒๕๕๙ ล้านบาท
คา่ ธรรมเนยี ม คา่ เดนิ ทาง คา่ ทพ่ี กั คา่ ธรรมเนยี ม คา่ เดนิ ทาง คา่ ทพ่ี กั
คา่ อาหาร
คา่ อาหาร

18 รายงานผลการด�ำเนนิ การ

ตามพระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๒.๑.๓ การตรวจสขุ ภาพเพอื่ แสดงความพรอ้ ม ที่จะต้องตรวจ  ประกอบด้วย  วัณโรคในระยะอันตราย
ในการท�ำงานบนเรือประมง  กระทรวงสาธารณสุข โรคเรอื้ นในระยะตดิ ตอ่ โรคเทา้ ชา้ งในระยะทปี่ รากฏอาการ
ไดอ้ อกประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เรอื่ ง การตรวจสขุ ภาพ เป็นท่ีรังเกียจแก่สังคม  โรคซิฟิลิสในระยะท่ี  ๓  และ
และซ้ือประกันสุขภาพแรงงานต่างด้าว  พ.ศ.  ๒๕๖๒ โรคพษิ สรุ าเรอื้ รงั หรอื ตดิ สารเสพตดิ สำ� หรบั แรงงานประมง
ลงวนั ท่ี ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ก�ำหนดให้ตรวจ ตรวจหู และตาเพิม่ เพ่ือแสดงความพร้อมด้านสขุ ภาพ
สุขภาพและประกันสุขภาพให้แก่แรงงานต่างด้าวและ ในการทำ� งานบนเรอื ประมง โดยมจี ำ� นวนแรงงานประมง
ผู้ตดิ ตามทกุ ราย อยา่ งนอ้ ยปีละ ๑ ครัง้ โดยก�ำหนดโรค ตา่ งด้าวผา่ นการตรวจสุขภาพ รวม ๙๒,๒๓๓ คน

ภาพที่ ๙ แสดงการตรวจสุขภาพเพอ่ื แสดงความพรอ้ มในการท�ำงานบนเรอื ประมง

๒.๑.๔ การแก้ไขปัญหาผลกระทบจาก ๒๕๖๓ สามารถอยู่ในราชอาณาจกั รได้เป็นการชวั่ คราว
สถานการณ์ไวรัสโควิด-๑๙ ต่อแรงงานต่างดา้ ว อนุญาตท�ำงานและด�ำเนินการขั้นตอนตามประกาศ
จากสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ใหแ้ ลว้ เสร็จภายในวนั ท่ี ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ โดย
ไวรัสโคโรนา  ๒๐๑๙  (โควิด-๑๙)  กระทรวงแรงงาน สามารถท�ำงานไปพลางก่อนได้ โดยไดร้ บั ยกเวน้ ไม่ต้อง
ได้ก�ำหนดมาตรการป้องกันและช่วยเหลือเยียวยา ปฏบิ ตั ติ ามมาตรา ๖๘ แห่งพระราชก�ำหนดการบริหาร
แรงงานต่างดา้ วในกจิ การท่วั ไปและประมงทะเล ดงั น้ี จัดการการท�ำงานของคนต่างด้าว  พ.ศ.  ๒๕๖๐  และ
(๑) ด้านการปอ้ งกนั ทแ่ี กไ้ ขเพมิ่ เตมิ รวมถงึ ใหค้ นตา่ งดา้ วกลมุ่ นน้ั ใชบ้ ญั ชรี ายชอ่ื
(๑.๑) ชะลอการอนุมัติน�ำเข้าแรงงาน ความตอ้ งการจ้างแรงงานต่างด้าว ซง่ึ กรมการจดั หางาน
ต่างด้าว  ตั้งแต่วันท่ี  ๒๓  มีนาคม  ๒๕๖๓  เป็นต้นไป ออกให้  และใบอนุญาตท�ำงานฉบับเดิมเป็นหลักฐาน
จนกวา่ สถานการณจ์ ะกลบั เขา้ สภู่ าวะปกติ ในการแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่หรือนายทะเบียน
(๑.๒) ผ่อนปรนให้แรงงานต่างด้าว แทนใบอนญุ าตทำ� งานได้
สามารถอยใู่ นราชอาณาจกั รและทำ� งานไดต้ อ่ ไปจนถงึ ๓๐ (๑.๓) ตรวจสอบคัดกรองและเฝ้าระวัง
พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันท่ี ๑๕ การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา  ๒๐๑๙
เมษายน  ๒๕๖๓  โดยให้แรงงานต่างด้าวซ่ึงไม่สามารถ (โควดิ  - ๑๙)  กลมุ่ แรงงานตา่ งดา้ วในกจิ การประมงทะเล
ดำ� เนนิ การตรวจลงตราขอใบอนญุ าตทำ� งาน และจดั ทำ� / ณ ศนู ย์ควบคุมการแจ้งเรือ เขา้  - ออก (PIPO)
ปรับปรงุ ทะเบยี นประวตั ไิ ดท้ นั ภายในวนั ที่ ๓๑ มีนาคม

รายงานผลการด�ำเนินการ 19

ตามพระราชบัญญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

(๑.๔) ขอความรว่ มมอื สถานประกอบการ (๑) ลูกจ้างได้รับสิทธิประโยชน์ทดแทน
ท่ัวประเทศ  ประชาสัมพันธ์  และให้ความรู้แก่ลูกจ้าง กรณวี า่ งงานเนอื่ งจากมเี หตสุ ดุ วสิ ยั อนั เกดิ จากการระบาด
และผู้ประกันตนในสถานประกอบการเรื่องเช้ือไวรัส ของโรคติดตอ่ อนั ตรายในอตั รา รอ้ ยละ ๖๒ ของคา่ จ้าง
โคโรนา ๒๐๑๙ (โควดิ -๑๙) และใหป้ ฏบิ ตั ติ นตามคำ� แนะนำ� รายวัน (ไมเ่ กนิ ๙๐ วัน)
ของกระทรวงสาธารณสขุ อยา่ งเคร่งครัด (๒) ลูกจ้างได้รับสิทธิประโยชน์ทดแทน
(๑.๕) แจง้ มาตรการใหน้ ายจา้ งในสถาน กรณีว่างงานอันเนื่องจากได้รับผลกระทบจากสภาวะ
ประกอบการมีการคัดกรองลูกจ้างแรงงานต่างด้าว เศรษฐกจิ เพราะเหตถุ กู เลกิ จา้ งไดร้ บั ในอตั รารอ้ ยละ  ๗๐
เพอ่ื เฝา้ ระวงั การแพรร่ ะบาดของเชอ้ื ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ ของคา่ จา้ งรายวัน (ครง้ั ละไม่เกนิ ๒๐๐ วนั )
(โควิด-๑๙) ตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข (๓) ลูกจ้างได้รับสิทธิประโยชน์ทดแทน
(๑.๖) ป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อ กรณีว่างงาน  อันเนื่องจากได้รับผลกระทบจากภาวะ
ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ (โควดิ -๑๙) ในกลมุ่ แรงงานตา่ งดา้ ว เศรษฐกิจเพราะเหตุลาออกจากงานหรือสิ้นสุดสัญญา
โดยรว่ มมอื กบั สภากาชาดไทย กรมสนบั สนนุ บรกิ ารสขุ ภาพ จา้ งในอตั รารอ้ ยละ ๔๕ ของคา่ จา้ งรายวนั (ครงั้ ละไมเ่ กนิ
กระทรวงสาธารณสขุ ใหค้ วามรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั วธิ กี าร ๙๐ วนั )
ปอ้ งกนั โดยจดั ทำ� เอกสารเผยแพรเ่ ปน็ ภาษาของแรงงาน นอกจากน้ีได้ก�ำหนดหลักเกณฑ์วิธีการ
ต่างด้าว  สร้างความเข้าใจเรื่องมาตรการเยียวยา และเงื่อนไขให้ลดหย่อนการออกเงินสมทบของนายจ้าง
ลดผลกระทบ มอบส่ิงของบรรเทาทุกข์ มกี ระบวนการ และผู้ประกันตนกรณีการระบาดของโรคติดเช้ือไวรัส
คัดกรอง  และการกักตัวเอง  ๑๔  วัน  ตามท่ีกระทรวง โคโรนา ๒๐๑๙ (โควดิ -๑๙) ประจำ� งวดเดอื นมนี าคม -
สาธารณสุขก�ำหนด พฤษภาคม  ๒๕๖๓  ได้รับการลดหย่อนส่งเงินสมทบ
(๑.๗) รวบรวมรายชอื่ สถานประกอบการ ของนายจา้ งและผปู้ ระกนั ตนจากเดิมในอตั รารอ้ ยละ ๕
ที่มกี ารจ้างแรงงานตา่ งดา้ ว หรือสถานทีท่ ี่เปน็ กลุม่ เสี่ยง โดยก�ำหนดให้นายจ้างส่งเงินสมทบในอัตราร้อยละ  ๔
และจ�ำนวนแรงงานต่างดา้ วทกุ จังหวดั ท่วั ประเทศ และ และผปู้ ระกนั ตนมาตรา ๓๓ สง่ เงนิ สมทบในอตั รารอ้ ยละ ๑
แจ้งข้อมูลให้ศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาด ของคา่ จ้างผู้ประกนั ตน  สำ� หรบั ผ้กู นั ตนตามมาตรา  ๓๙
ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (โควิด-๑๙) ทราบ ส่งเงินสมทบในอัตราเดือนละ ๘๖ บาท
เพอ่ื ใชใ้ นการวางแผน ตรวจหาเชอ้ื ไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ (๓) การบริหารจัดการแรงงานต่างด้าว
(โควดิ -๑๙) ตามมาตรการปอ้ งกนั เชงิ รกุ รว่ มกบั อาสาสมคั ร ภายหลงั สถานการณ์โควิด-๑๙
สาธารณสขุ แรงงานตา่ งดา้ ว (๓.๑) ส่งเสริมการจ้างงานคนไทย
(๒) ด้านเยยี วยา ให้เข้าสรู่ ะบบการจา้ งงาน
(๒.๑) ให้บริการทางการแพทย์แก่ (๓.๒) การสกัดก้ันแรงงานต่างด้าว
ผู้ประกันตนที่ป่วยเป็นโรคโควิด-๑๙  ได้แก่  การตรวจ ลกั ลอบเขา้ เมอื งผิดกฎหมาย
คัดกรองหาเช้ือไวรัสโคโรนา  ๒๐๑๙  (โควิด-๑๙)  และ (๓.๓) จัดท�ำแผนการบริหารจัดการ
รักษาพยาบาลจนหายปว่ ย แรงงานต่างด้าวท่ีมีอยู่ในประเทศไทย  โดยผ่อนปรน
(๒.๒) ปรบั เพมิ่ สทิ ธปิ ระโยชนก์ รณวี า่ งงาน ใหแ้ รงงานตา่ งดา้ วอยใู่ นราชอาณาจกั รและทำ� งานไดต้ อ่ ไป
ให้แกผ่ ู้ประกันตนทง้ั ทเี่ ป็นคนไทยและคนต่างด้าว ดังน้ี จนถึงวนั ที่ ๓๐ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖๓ และผ่อนปรน

20 รายงานผลการดำ� เนนิ การ

ตามพระราชบญั ญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ให้แรงงานต่างด้าวกลุ่ม  MOU  และแรงงานต่างด้าว ๒๖.๕ เมตรข้ึนไป หรือเรือทอ่ี ยู่ในทะเลเกินกว่า ๓ วนั
กลุ่มเช้าไป  -  เย็นกลับ  หรือตามฤดูกาล  สามารถอยู่ใน และเดินเรือออกไปนอกน่านน�้ำไทย  ต้องมีใบรับรอง
ราชอาณาจกั ร และทำ� งานไดต้ อ่ ไปจนถงึ วนั ที่ ๓๑ กรกฎาคม แรงงานประมง  เพ่ือแสดงว่าผ่านการตรวจสอบสภาพ
พ.ศ. ๒๕๖๓ ความเป็นอยู่และสภาพการท�ำงาน  เช่น  อายุข้ันต่�ำ
(๓.๔) จัดท�ำข้อมูลความจ�ำเป็นในการ ใบรับรองแพทย์  คุณสมบัติคนประจ�ำเรือ  ข้อตกลง
จา้ งแรงงานต่างด้าวในประเทศ การจา้ งงาน การคดั เลอื กและบรรจคุ น ชวั่ โมงการทำ� งาน
หรือการพักผ่อน  การจัดอัตราก�ำลังบนเรือ  ที่พักอาศัย
๒.๒ การบรหิ ารจดั การเรือประมง อาหารและน้�ำดื่ม  ความปลอดภัยและสุขภาพอนามัย
การสง่ ตวั กลบั การจา่ ยคา่ จา้ ง และสทิ ธปิ ระโยชนด์ า้ นสขุ ภาพ
กรมประมงและกรมเจ้าท่า  เป็นหน่วยงาน และสวัสดิการตามท่ีกฎหมายก�ำหนด  เป็นต้น  ข้อมูล
รั บ ผิ ด ช อ บ ห ลั ก ใ น ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร เ รื อ ป ร ะ ม ง ณ  วันท่ี  ๓๑  พฤษภาคม  ๒๕๖๓  ได้ออกใบรับรอง
เพ่ือให้เรือประมงมีความพร้อมในการท�ำการประมง แรงงานประมงแกเ่ รือ จ�ำนวน ๑๓ ลำ� เพ่ือแสดงวา่ ผ่าน
มสี ภาพแวดลอ้ มในการทำ� งานทปี่ ลอดภยั และมสี ขุ อนามยั การตรวจสอบสภาพความเปน็ อยแู่ ละสภาพการทำ� งานแลว้
ในการทำ� งานบนเรอื ประมงทด่ี ี ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั มาตรา ๕ นอกจากน้ี กรมประมงไดอ้ อกประกาศกระทรวง
มาตรา  ๑๐  วรรคสอง  มาตรา  ๑๓  และมาตรา  ๑๔ เกษตรและสหกรณ์ เรอื่ ง กำ� หนดขนาดเรอื ทไี่ มอ่ ยใู่ นบงั คบั
แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง ตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองแรงงานในงานประมง
พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยมผี ลการดำ� เนนิ งาน ดังนี้ พ.ศ. ๒๕๖๓ ประกาศ ณ วนั ที่ ๑๘ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓
๒.๒.๑ การออกใบอนุญาตท�ำการประมง โดยเรอื ประมงทมี่ ขี นาดตำ่� กวา่ สบิ ตนั กรอสสไ์ มอ่ ยใู่ นบงั คบั
และการต่ออายุใบอนุญาตใช้เรือประมง  กรมประมง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง
ได้ด�ำเนินการออกใบอนุญาตท�ำการประมง  ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๖๒ และประกาศกรมเจ้าทา่ ที่ ๒๑๖/๒๕๖๒
วันท่ี ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เรอื่ ง หลกั เกณฑ์ และวธิ กี ารกำ� หนดจำ� นวนแรงงานประมง
โดยไดอ้ อกใบอนญุ าตทำ� การประมงพาณชิ ยใ์ นนา่ นนำ้� ไทย สำ� หรับเรอื กลประมง ประกาศ ณ วนั ท่ี ๒๖ พฤศจกิ ายน
ในรอบปีการประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๓ - ๒๕๖๔  จ�ำนวน พ.ศ.  ๒๕๖๒  เพื่อก�ำหนดจ�ำนวนแรงงานประมงสูงสุด
๑๐,๒๐๒ ลำ� และใบอนญุ าตทำ� การประมงนอกนา่ นนำ�้ ไทย ของเรอื กลประมง โดยค�ำนึงถงึ ความปลอดภัย ลักษณะ
จ�ำนวน ๖ ลำ� โดยมีเรอื ประมงนอกนา่ นนำ้� ออกท�ำการ การปฏบิ ตั งิ านและกายภาพของเรอื ตามประเภทเครอ่ื งมอื
ประมงแลว้ จำ� นวน ๔ ล�ำ นอกจากน้ไี ด้จดทะเบียนเรือ ทใี่ ชท้ ำ� การประมงและสมั พนั ธก์ บั ขนาดตนั กรอสสข์ องเรอื
ขนถา่ ยสตั วน์ ำ�้ นอกนา่ นนำ�้ ไทย จำ� นวน ๙ ลำ� กรมเจา้ ทา่ เช่น  เรือประมงขนาด  ๑๐ - ๒๐  ตันกรอสส์  ประเภท
ไดด้ ำ� เนินการต่ออายุใบอนญุ าตใช้เรือประมง รวมท้ังสน้ิ เครื่องมืออวนลากแผ่นตะเฆ่ ใช้อตั ราก�ำลงั สูงสุด ๖ คน
๙,๕๗๕ ลำ� ประเภทอวนลากคู่  ใช้อัตราก�ำลังสูงสุด  ๑๕  คน  และ
๒.๒.๒ การออกใบรับรองแรงงานประมง ประเภทอวนล้อมจับ  ใช้อัตราก�ำลังสูงสุด  ๒๒  คน
กรมเจา้ ท่า ไดอ้ อกประกาศกรมเจ้าท่า ท่ี ๒๑๕/๒๕๖๒ เปน็ ตน้
เรื่อง  ใบรับรองแรงงานประมง  ประกาศ  ณ  วันที่  ๒๖
พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๕๖๒  โดยก�ำหนดให้เรือประมง
ที่อยู่ในทะเลเกินกว่า ๓ วัน และมีความยาวตลอดลำ� เรือ

รายงานผลการด�ำเนินการ 21

ตามพระราชบญั ญตั ิคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๒.๓ การดำ� เนินงานศนู ย์แรกรับ ๒.๔ การดำ� เนนิ งานศนู ยร์ ว่ มบรกิ าร
เข้าท�ำงานและสิน้ สุดการจ้าง ช่วยเหลือแรงงานต่างด้าว

กระทรวงแรงงาน  โดยกรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน  โดยกรมการจัดหางาน
ได้จัดตั้งศูนย์แรกรับเข้าท�ำงานและส้ินสุดการจ้าง จัดตั้งศูนย์ร่วมบริการช่วยเหลือแรงงานต่างด้าวตามมติ
ตามมตคิ ณะรฐั มนตรี เม่ือวันท่ี ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๙ คณะรฐั มนตรี เมื่อวันที่ ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๙ จำ� นวน
โดยนำ� รอ่ งในจงั หวดั ทอ่ี ยแู่ นวชายแดนประเทศเพอ่ื นบา้ น ๑๐ แหง่ โดยพจิ ารณาจากจำ� นวนแรงงานตา่ งดา้ ว ๓ สญั ชาติ
เมยี นมา ลาว และกมั พชู า จำ� นวน ๓ แหง่ (ตาก หนองคาย และแบ่งเป็นพ้ืนท่ีภาคกลาง  ๓  จังหวัด  (สมุทรสาคร
สระแกว้ ) ตอ่ มาในปี ๒๕๖๐ จดั ตง้ั เพม่ิ เตมิ จำ� นวน ๑ แหง่ สมุทรปราการ  ชลบุรี)  ภาคใต้  ๓  จังหวัด  (ระนอง
ในจงั หวดั มกุ ดาหาร ตามขอ้ เสนอของฝา่ ยลาวในการประชมุ สุราษฎร์ธานี  สงขลา)  ภาคเหนือ  ๒  จังหวัด  (ตาก
ระดบั วชิ าการลาว-ไทย ตอ่ มาปี ๒๕๖๒ จดั ตง้ั เพม่ิ เตมิ อกี เชียงใหม่)  และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ๒  จังหวัด
จำ� นวน ๑ แหง่ ในจงั หวัดระนอง เพ่ือส่งเสริมการนำ� เขา้ (นครราชสมี า และขอนแกน่ ) เพอ่ื บรู ณาการความรว่ มมอื
แรงงานประมงตามระบบ  MOU  กับประเทศเมียนมา กับองคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ (ILO) และองค์กร
จนกระท่ังปัจจุบันมีศูนย์แรกรับฯ  รวมท้ังสิ้น  ๕  แห่ง ภาคประชาสังคม  ในการให้ความช่วยเหลือคุ้มครอง
มีบทบาทหน้าที่ในการฝึกอบรมให้ความรู้แก่แรงงาน แก่แรงงานต่างด้าวท่ีประสบปัญหาจากการท�ำงาน
ตา่ งดา้ วทเี่ ขา้ มาทำ� งานตามระบบ MOU เพอ่ื ใหม้ คี วามพรอ้ ม ในประเทศไทย  โดยในปี  ๒๕๖๓  ให้ความช่วยเหลือ
ก่อนเขา้ มาท�ำงานในประเทศไทย เช่น กฎหมายวา่ ด้วย แรงงานต่างด้าว  จ�ำนวน  ๒๐,๒๓๖  คน  ในจ�ำนวนน้ี
การปอ้ งกนั และปราบปรามการคา้ มนษุ ย์ กฎหมายวา่ ดว้ ย เป็นกิจการประมงทะเลและแปรรูปสัตว์น้�ำ  จ�ำนวน
คุ้มครองแรงงาน  กฎหมายว่าด้วยการบริหารจัดการ ๑,๕๙๕ ราย นอกจากนี้ กรมการจดั หางานไดม้ คี วามรว่ มมอื
การทำ� งานของคนตา่ งดา้ ว รวมทัง้ ศาสนา วัฒนธรรม กบั องคก์ ารแรงงานระหวา่ งประเทศ (ILO) และองคก์ าร
และสังคม  ตลอดจนเป็นช่องทางการร้องทุกข์ร้องเรียน ระหวา่ งประเทศเพอื่ การโยกยา้ ยถน่ิ ฐาน (IOM) เพอื่ กำ� หนด
กรณีที่ถูกละเมิดสิทธิด้านแรงงาน  โดยในปี  ๒๕๖๓ แนวทางการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน
มแี รงงานตา่ งดา้ วผา่ นการฝกึ อบรม จำ� นวน ๑๗๙,๒๓๔ คน ในศูนย์ร่วมบริการช่วยเหลือแรงงานต่างด้าว  ให้มี
ในจำ� นวนนเี้ ปน็ แรงงานประมงผา่ นการอบรมดา้ นเกาะสอง ประสทิ ธภิ าพย่ิงขึน้
จงั หวดั ระนอง จำ� นวน ๑,๒๘๐ คน

22 รายงานผลการดำ� เนินการ

ตามพระราชบญั ญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพท่ี ๑๐ แสดงทตี่ งั้ ศนู ยแ์ รกรบั เขา้ ทำ� งานและสน้ิ สดุ การจา้ งและศนู ยร์ ว่ มบรกิ ารชว่ ยเหลอื แรงงานตา่ งดา้ ว

เชียงใหม่

หนองคาย
ขอนแก่น

มุกดาหาร

ตาก นครราชสมี า

สมุทรปราการ สระแก้ว
สมทุ รสาคร
ระนอง ชลบรุ ี
สรุ าษฎรธ์ านี

สงขลา

ศนู ย์รว่ มบรกิ ารช่วยเหลอื ศนู ย์แรกรบั เข้าท�ำงาน
แรงงานต่างด้าว (๑๐) และสิน้ สดุ การจา้ ง (๕)

รายงานผลการดำ� เนินการ 23

ตามพระราชบญั ญตั ิคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๒.๕ การสง่ เสรมิ ใหส้ ถานประกอบการ สภาพการจ้างและสภาพการท�ำงานในสถานประกอบ
นำ� GLP ไปใช้ กจิ การทัว่ ไปและประมงทะเล อนั เปน็ มาตรการป้องกนั
และคมุ้ ครองใหแ้ รงงานไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชนต์ ามกฎหมาย
กระทรวงแรงงาน  โดยกรมสวัสดิการและ ภายใต้มาตรการ  ๔  ไม่  ๖  มี  ได้แก่  ไม่ใช้แรงงานเด็ก
คุ้มครองแรงงาน  ได้ด�ำเนินมาตรการป้องกันปัญหา ไม่ใช้แรงงานบังคับ  ไม่เลือกปฏิบัติ  ไม่มีการค้ามนุษย์
การละเมดิ สทิ ธแิ รงงานและการคา้ มนษุ ยใ์ นกระบวนการ มรี ะบบการบรหิ ารจดั การแรงงาน มเี สรภี าพในการสมาคม
ผลิต  ตลอดห่วงโซ่การผลิต  ให้ปราศจากการละเมิด มโี อกาสแลกเปลยี่ นความเหน็ กบั นายจา้ ง มสี ภาพแวดลอ้ ม
สิทธิแรงงานเป็นการยกระดับคุณภาพชีวิตแรงงาน การทำ� งานทปี่ ลอดภยั มกี ารจดั การสขุ อนามยั และของเสยี
จึงร่วมกับหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องหน่วยงานองค์กร และมีสวัสดิการที่เหมาะสม  โดยข้อมูล  ณ  วันที่  ๓๑
นายจา้ ง องค์กรลูกจ้าง องค์กรพฒั นาเอกชนและภาคี มกราคม ๒๕๖๓ มีสถานประกอบกจิ การน�ำ GLP ไปใช้
เครอื ขา่ ย จดั ทำ� แนวปฏบิ ตั ิ สง่ เสรมิ ใหส้ ถานประกอบการ รวมยอดสะสม ๑๓,๐๘๖ แห่ง
น�ำแนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดี  (Good  Labour
Practices : GLP) ไปใชเ้ พ่อื เปน็ แนวทางในการปรบั ปรุง

ภาพที่ ๑๑ แสดงแนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดี (GLP)

คอื คําตอบของนายจŒาง
ช‹วยสราŒ งความเชื่อม่ันแก‹ค‹ูคาŒ

สถานประกอบกิจการร‹วมแสดงเจตจํานง
ปฏบิ ตั ิตามแนวปฏิบตั ิดาŒ นแรงงานทดี่ ี
(Good Labour Practices : GLP)

๑ ไม‹มี การใชŒแรงงานเดก็ (อายุตํา่ กวา‹ ๑๕ ป)‚ ๑ มี เสรีภาพในการสมาคมระหว‹างลูกจŒาง
๒ ไม‹มี การใชแŒ รงงานบงั คบั ๒ มี การเปดโอกาสใหŒลกู จาŒ ง
๓ ไมม‹ ี การเลอื กปฏบิ ัติ
๔ ไมม‹ ี การคาŒ มนษุ ย แลกเปล่ยี นความคดิ เหน็ กบั นายจาŒ ง

๓ มี สภาพแวดลŒอมการทาํ งานทปี่ ลอดภัย
๔ มี การใชŒสารเคมีอยา‹ งปลอดภยั
๕ มี การสง‹ เสริมใหลŒ กู จาŒ งซงึ่ เปšนเด็ก (อายุ ๑๕-๑๗ป)‚
๖ มี ระบบการจัดการสขุ อนามยั และการจัดการของเสีย

24 รายงานผลการดำ� เนินการ

ตามพระราชบญั ญตั ิคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๓. (ดPา้ rนoกsาeรcบuงั tคioบั nใ)ชก้ ฎหมาย ๓.๒การตรวจเรอื ประมงณศนู ยค์ วบคมุ
การแจ้งเรือเขา้ - ออก (PIPO)
กรมสวสั ดิการและคมุ้ ครองแรงงาน กรมการ
จัดหางาน  กรมประมง  กรมเจ้าท่า  ศูนย์อ�ำนวยการ กรมประมง กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน
รักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล  และส�ำนักงาน กรมการจัดหางาน  กรมเจ้าท่า  และศูนย์อ�ำนวยการ
ตำ� รวจแห่งชาติ ใหค้ วามส�ำคัญกบั การบังคบั ใชก้ ฎหมาย รักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล  บูรณาการตรวจ
เน่ืองจากเป็นมาตรการปราบปรามและป้องปราม เรือประมง ณ ศนู ย์ PIPO ตามมาตรา ๑๖ มาตรา ๑๗
ไม่ให้เจ้าของเรือกระท�ำความผิดและละเมดิ สทิ ธิแรงงาน แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง
ซ่ึงเป็นไปตามมาตรา  ๑๖ - ๒๐  แห่งพระราชบัญญัติ พ.ศ.  ๒๕๖๒  โดยด�ำเนินการตรวจเรือประมงพาณิชย์
คุ้มครองแรงงานในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  โดยมี ขนาด ๑๐ - ๒๙ ตันกรอสส์ ท่มี เี คร่ืองมือทำ� การประมง
ผลการดำ� เนนิ งาน ดังนี้ ประเภทอวนลาก อวนลอ้ ม และอวนครอบปลากระตัก
และเรอื ประมงพาณชิ ยข์ นาดตงั้ แต่ ๓๐ ตนั กรอสสข์ น้ึ ไป
๓.๑ ก�ำหนดหลกั เกณฑ์การตรวจ ทกุ เคร่อื งมือท�ำการประมง ผ่านการตรวจ ณ ศนู ย์ PIPO
เรอื ประมง รวมทง้ั สนิ้ ๓๗,๐๕๔ เทย่ี ว แรงงานประมง ๕๕,๔๐๑ คน
พบการกระท�ำความผดิ จ�ำนวน ๙ ล�ำ แรงงาน ๑๒๙ คน
กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน  ได้ออก ขอ้ หาไมจ่ ดั ทำ� เอกสารเกยี่ วกบั การจา่ ยคา่ จา้ ง ๓ ลำ� และ
ประกาศกระทรวงแรงงาน  เร่ือง  หลักเกณฑ์การตรวจ ไมจ่ ัดท�ำเอกสารหลกั ฐานเวลาพกั ๖ ลำ� กรมสวัสดกิ าร
เรือประมงหรือสถานที่ประกอบกิจการของเจ้าของเรือ และคุ้มครองแรงงาน  ด�ำเนินการตามพระราชบัญญัติ
ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ และท่แี ก้ไขเพ่ิมเตมิ โดย
พ.ศ. ๒๕๖๒ ประกาศ ณ วนั ที่ ๑๘ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ออกค�ำสั่งพนักงานตรวจแรงงาน  จ�ำนวน  ๙  ค�ำส่ัง
เพ่ือให้มีการบูรณาการในการปฏิบัติการร่วมกันและลด ซึ่งนายจา้ งได้ปฏิบตั ติ ามคำ� ส่ังถกู ตอ้ งท้ังหมดแลว้
ความซ�้ำซ้อนในการใช้อ�ำนาจของพนักงานเจ้าหน้าที่ นอกจากนี้  ได้ให้ความส�ำคัญกับการรักษา
ในการตรวจสอบสภาพของการท�ำงาน  สภาพการจ้าง มาตรฐานการปฏบิ ตั ิงานของศนู ย์ PIPO โดยกรมประมง
และสภาพความเปน็ อยใู่ นเรอื ประมง หากพบการกระทำ� ได้ร่วมกับหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง  ได้แก่  ศูนย์อ�ำนวยการ
ความผดิ เกีย่ วกับอายขุ ัน้ ต�ำ่ เวลาพัก สญั ญาจา้ ง อัตรา รกั ษาผลประโยชนข์ องชาตทิ างทะเล (ศรชล.) กรมเจา้ ทา่
ก�ำลัง  รายช่ือลูกเรือ  ที่พักอาศัย  ความปลอดภัยและ กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน และกรมการจดั หางาน
สขุ อนามยั ในการทำ� งานบนเรอื ประมง และสทิ ธปิ ระโยชน์ จัดท�ำคู่มือการปฏิบัติงานศูนย์ควบคุมการแจ้งเรือเข้า-
ด้านสุขภาพและสวัสดิการ  ให้ด�ำเนินการออกค�ำส่ัง ออก (PIPO Manual) พร้อมทง้ั ปรบั ปรุงคมู่ อื ใหท้ นั สมยั
เปน็ หนงั สอื ใหเ้ จา้ ของเรอื ปฏบิ ตั ใิ หถ้ กู ตอ้ ง โดยกรมประมง และสอดคล้องกับการปฏิบัติงานจริงทุกปี  เพ่ือใช้เป็น
หรือกรมเจ้าท่า  อาจมีค�ำสั่งเป็นหนังสือห้ามน�ำเรือ แนวทางในการปฏิบัติงานที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน
ออกทำ� การประมงจนกว่าจะได้มีการแก้ไขใหถ้ ูกตอ้ ง นอกจากนี้  ได้มีการซักซ้อมและติดตามการปฏิบัติงาน
ของเจา้ หนา้ ทปี่ ระจำ� ศนู ย์ PIPO ใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐาน
เดียวกัน  โดยชุด  Flying  Inspection  Team  (FIT)
ซง่ึ มี ศรชล. เปน็ หนว่ ยงานหลกั ในการดำ� เนนิ การรว่ มกบั
หน่วยงานสหวิชาชีพ  ปีละ  ๒  ครั้ง  ในรอบ  ๖  เดือน

รายงานผลการดำ� เนินการ 25

ตามพระราชบัญญตั ิคุม้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ภาพท่ี ๑๒ แสดงการตรวจเรอื ประมง ณ ศูนยค์ วบคุมการแจ้งเรือเข้า - ออก (PIPO)

ในระยะแรกพบว่า  เจ้าหน้าท่ียังไม่เข้าใจในแนวทาง ตำ� รวจแหง่ ชาติ กรมการปกครอง กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ
การปฏิบัติ ณ ศูนย์ PIPO ภายหลังจากการซกั ซ้อมและ และศนู ยอ์ ำ� นวยการรกั ษาผลประโยชนข์ องชาตทิ างทะเล
ติดตามการปฏิบัติงานดังกล่าว  ส่งผลให้การปฏิบัติงาน พร้อมก�ำหนดวันออกปฏิบัติงานตรวจเรือและแรงงาน
ของเจา้ หน้าทม่ี ปี ระสิทธิภาพมากขนึ้ โดยพบการกระทำ� ในเรอื ประมงกลางทะเล ตามจำ� นวนครัง้ หรอื เปา้ หมาย
ความผดิ ลดลงจากปี ๒๕๖๒ พบการกระท�ำความผดิ ท่ีจังหวัดก�ำหนด  โดยใช้เรือตรวจการประมงทะเล
รอ้ ยละ ๐.๐๔๕๖ และในปี ๒๕๖๓๗ พบการกระทำ� ความผดิ ขนาด  ๖๐  -  ๗๐  ฟุต  หากพบการกระท�ำความผิด
รอ้ ยละ ๐.๐๒๔ พนักงานเจ้าหน้าที่จะเป็นผู้ด�ำเนินการกล่าวโทษ
ตามกฎหมายที่เกย่ี วข้อง
๓.๓  การตรวจแรงงานในเรือประมง ผลการตรวจเรือประมงกลางทะเล  ระหว่าง
กลางทะเล วนั ที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓
รวม ๙๒ ครง้ั (แผน ๑๑๐ คร้ัง) เรือประมง จ�ำนวน
กรมประมง ไดจ้ ดั ตงั้ ศนู ยป์ อ้ งกนั และปราบปราม ๕๐๘ ลำ� แรงงานที่ได้รบั การตรวจ จ�ำนวน ๖,๖๘๒ คน
ประมงทะเลขึ้น  เพ่ือด�ำเนินการประสานคณะท�ำงาน แบ่งเปน็ แรงงานไทย ๒,๖๕๖ คน หรอื รอ้ ยละ ๓๙.๗๕
ระดับจังหวัด  ซึ่งประกอบด้วย  กรมการจัดหางาน ของแรงงานทไี่ ดร้ บั การตรวจ และแรงงานตา่ งชาติ ๔,๐๒๖ คน
กรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน กรมเจา้ ทา่ สำ� นกั งาน

๖ ผลการตรวจเรอื ประมง ณ ศนู ย์ PIPO ปี พ.ศ. ๒๕๖๒ จำ� นวน ๔๔,๓๒๒ ลำ� พบการกระทำ� ความผิด ๒๐ ล�ำ
๗ ผลการตรวจเรอื ประมง ณ ศนู ย์ PIPO ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ จ�ำนวน ๓๗,๐๔๕ ล�ำ พบการกระทำ� ความผิด ๙ ลำ�

26 รายงานผลการด�ำเนินการ

ตามพระราชบญั ญตั ิคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

หรอื รอ้ ยละ  ๖๐.๒๕  ของแรงงานทไ่ี ด้รบั การตรวจพบการกระทำ� ความผดิ จ�ำนวน ๒ คดี ๒ ราย ในขอ้ หา
ใชค้ นประจำ� เรอื ทำ� งานบนเรอื ประมงโดยไมม่ หี นงั สอื คนประจำ� เรอื (ตามพระราชกำ� หนดประมง พ.ศ. ๒๕๕๘
และที่แก้ไขเพมิ่ เติม)  การดำ� เนินคด ี ๑  คด ี อยูใ่ นช้ันพนกั งานสอบสวน และอีก ๑ คดี ไดเ้ ปรยี บเทียบปรบั
จำ� นวน  ๔๐๐,๐๐๐  บาท  ผู้กระทำ� ผดิ ยินยอมช�ำระตามกฎหมาย
ภาพท่ี ๑๓ แสดงการตรวจเรือประมงกลางทะเล

๓.๔  การเปรียบเทียบและดำ� เนินคดี กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน  เป็นกรรมการและ
เลขานุการ มีอำ� นาจในการพจิ ารณาเปรยี บเทียบ และ
กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน  ได้ออก แจง้ ผลการพจิ ารณาใหผ้ ตู้ อ้ งหาชำ� ระคา่ ปรบั ทส่ี ำ� นกั งาน
ประกาศกระทรวงแรงงาน เรอื่ ง หลกั เกณฑก์ ารเปรยี บเทยี บ สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานทั้งในส่วนกลางและ
ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง ส่วนภูมิภาค  หากผู้ต้องหาไม่ช�ำระค่าปรับภายในระยะ
พ.ศ. ๒๕๖๒ ประกาศ ณ วนั ท่ี ๑๘ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลาทกี่ ำ� หนด พนกั งานเจา้ หนา้ ทจี่ ะดำ� เนนิ การรอ้ งทกุ ข์
โดยก�ำหนดให้มีคณะกรรมการเปรียบเทียบในเขต กลา่ วโทษตอ่ พนักงานสอบสวนเพื่อดำ� เนนิ คดตี ่อไป
กรงุ เทพมหานคร และในสว่ นภมู ภิ าคจงั หวดั ละหนง่ึ คณะ
โดยมผี ูแ้ ทนส�ำนักงานอัยการสงู สุด เปน็ ประธาน ผแู้ ทน
ส�ำนักงานต�ำรวจแห่งชาติ  เป็นกรรมการ  และผู้แทน

รายงานผลการด�ำเนนิ การ 27

ตามพระราชบัญญตั คิ ุม้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๓.๕  การดำ� เนินคดีค้ามนุษย์ในกจิ การประมงทะเล

สำ� นกั งานตำ� รวจแหง่ ชาติ ไดจ้ ดั ตง้ั กองบงั คบั การปราบปรามการคา้ มนษุ ย์ เพอื่ ปอ้ งกนั และปราบปราม
อาชญากรรมทเี่ กย่ี วกบั การคา้ มนษุ ยท์ ว่ั ราชอาณาจกั รรวมทง้ั ความผดิ เกยี่ วกบั แรงงาน พบการกระทำ� ความผดิ
ฐานคา้ มนษุ ยใ์ นกจิ การประมง ระหวา่ งปี ๒๕๕๙ - ๒๕๖๓ ลดลงอยา่ งมนี ยั สำ� คญั โดยในปี ๒๕๕๙ มจี ำ� นวน
๒๓  คด ี ปี  ๒๕๖๐  จำ� นวน  ๗  คดี  ปี  ๒๕๖๑  จำ� นวน  ๖  คด ี ปี  ๒๕๖๒  จ�ำนวน  ๔  คดี  และป ี ๒๕๖๓
จ�ำนวน ๓ คดี ตามลำ� ดับ

ตารางที่ ๑ จ�ำนวนคดคี ้ามนษุ ย์ ระหวา่ งปี พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๓

ประเภทของการแสวงหาประโยชน์โดยมชิ อบ

ปี พ.ศ. รวม คา้ ส่อื ผลประโยชน์ ขอทาน แรงงาน แรงงาน ขดู รีด/
ประเวณี ลามก ทางเพศ เป็นทาส ประมง อ่ืนๆ
รูปแบบอืน่

๒๕๕๙ ๓๓๓ ๒๔๔ ๓ - - ๘ ๓๒ ๔๓ ๓

๒๕๖๐ ๓๐๒ ๒๔๖ ๗ ๒ - ๒๖ ๑๔ ๗ -

๒๕๖๑ ๓๐๔ ๒๔๙ ๔ ๕ - ๘ ๒๙ ๖ ๓

๒๕๖๒ ๒๘๘ ๑๕๘ ๑๕ ๑๒ ๓๓ ๙ ๓๑ ๔ ๒๖

๒๕๖๓ ๓๗ ๒๓ ๓ ๓ - - ๕ ๓-

กองคดีการค้ามนุษย์  กรมสอบสวนคดีพิเศษ ๓. คดีพิเศษที่  ๓๗/๒๕๖๓  กรมสอบสวน
เปน็ หนว่ ยงานรับผดิ ชอบในการปราบปราม การสืบสวน คดีพิเศษได้รับแจ้งข้อมูลจากองค์การยุติธรรมนานาชาติ
สอบสวนเปน็ คดพี เิ ศษ เพอ่ื ดำ� เนนิ คดกี บั ผกู้ ระทำ� ความผดิ (International Justice Mission : IJM) รอ้ งขอใหเ้ ข้า
เกีย่ วกับการค้ามนุษย์ โดยในปี ๒๕๖๓ พบการกระทำ� ช่วยเหลือผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ชาวเมียนมา
ความผดิ ฐานคา้ มนษุ ยแ์ ละบงั คบั ใชแ้ รงงานในประมงทะเล จำ� นวน ๕ คน ซง่ึ ถกู นายจา้ งแสวงหาประโยชนโ์ ดยมชิ อบ
มีจ�ำนวน ๓ คดี รายละเอยี ดดงั นี้ จากการบังคับใช้แรงงานภาคประมง  โดยมีการบังคับ
๑. คดพี เิ ศษท่ี ๑๔/๒๕๖๒ นายวนั นา รอม ขู่เข็ญ  ท�ำร้ายร่างกายให้ท�ำงาน  พร้อมกันนั้นมีการยึด
กับพวก หลอกลวงแรงงานชาวกัมพูชา จ�ำนวน ๑ ราย เอกสารส�ำคญั ประจ�ำตัวคนตา่ งด้าว สมุดบญั ชธี นาคาร
ไปบงั คบั แรงงานบนเรอื ประมงในนา่ นนำ้� สหพนั ธรฐั มาเลเซยี และนำ� ภาระหนม้ี าผกู มดั มใิ หห้ ลบหนี เจา้ หนา้ ทก่ี องคดี
ขณะนอ้ี ยูร่ ะหว่างการสอบสวน การคา้ มนษุ ยไ์ ดน้ ำ� หมายคน้ ของศาลจงั หวดั นครศรธี รรมราช
๒. คดีพิเศษท่ี ๘๑/๒๕๖๒ องค์การยตุ ิธรรม เข้าท�ำการตรวจค้นและยึดพยานหลักฐานจากสถานท่ี
นานาชาติ  (International  Justice  Mission  :  IJM) ประกอบกิจการของผู้ต้องสงสัย  ขณะน้ีอยู่ระหว่าง
รอ้ งขอใหเ้ ขา้ ชว่ ยเหลอื แรงงานชาวกมั พชู า จำ� นวน ๒ คน การสอบสวนเพ่มิ เตมิ
ทถี่ กู ชกั ชวนและนำ� พาลงเรอื ประมงทจี่ งั หวดั สมทุ รปราการ
และไปท�ำประมงต่อเน่ืองที่ประเทศอินโดนีเซีย  โดย
ถกู ทำ� รา้ ยรา่ งกาย ถกู บงั คบั ใหท้ ำ� งานและยดึ หนงั สอื เดนิ ทาง
และเป็นแรงงานขดั หน้ี ขณะนี้อย่รู ะหวา่ งการสอบสวน

28 รายงานผลการด�ำเนนิ การ

ตามพระราชบัญญตั คิ ้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๓.๖ จ�ำนวนผู้เสยี หายจากการค้ามนษุ ย์ในกจิ การประมงทะเล

จากการด�ำเนินงานปี  ๒๕๖๐  -  ๒๕๖๓  พบผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ในกิจการประมง  ลดลง
อยา่ งตอ่ เนือ่ ง โดยในปี ๒๕๖๓ มจี ำ� นวน ๕ ราย โดยจ�ำแนกรายสญั ชาติ รายละเอียดดังตาราง๘

ตารางที่ ๒ สถิติผ้เู สียหายจากการค้ามนษุ ย์ในกจิ การประมง ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๖๒ - ๒๕๖๓

ปี พ.ศ. สถิติผูเ้ สยี หายจากการคา้ มนษุ ย์ในกจิ การประมง (แรงงานประมง) (ราย)

๒๕๖๐ ไทย เมยี นมา กัมพูชา ลาว อื่นๆ รวม
๒๕๖๑
๒๕๖๒ ๑๒ ๑๓ ๐ ๐ ๒ ๒๗
๒๕๖๓
รวม ๘ ๒ ๔ ๐ ๐ ๑๔

๒ ๑๓๐ ๐ ๖

๐ ๕๐๐ ๐ ๕

๒๒ ๒๑ ๗ ๐ ๒ ๕๒

๔. (กPาrรoคte้มุ cคtรioอnง)ช่วยเหลอื

กระทรวงการต่างประเทศ  กระทรวงแรงงาน อยา่ งไรกต็ าม ยงั พบวา่ มลี กู เรอื ประมงไทยในตา่ งประเทศ
และหน่วยงานทีเ่ กีย่ วขอ้ ง ดำ� เนนิ การคมุ้ ครองชว่ ยเหลือ ถกู ละเมดิ กระทรวงแรงงาน รว่ มกบั กระทรวงการตา่ งประเทศ
แรงงานประมงทีต่ กทุกขไ์ ด้ยากในต่างประเทศ ใหไ้ ดร้ บั ส�ำนักงานต�ำรวจแห่งชาติ  ศูนย์อ�ำนวยการรักษา
การชว่ ยเหลอื กลบั ประเทศไทย และไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์ ผลประโยชนข์ องชาตทิ างทะเล กระทรวงการพฒั นาสงั คม
ตามกฎหมาย ซงึ่ สอดคลอ้ งกบั มาตรา ๙ และมาตรา ๑๐ และความมนั่ คงของมนษุ ย์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสขุ
พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยมีผลการด�ำเนินงาน ดงั น้ี กรมสอบสวนคดพี เิ ศษและหนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ งจงึ จดั ทำ�
คู่มือมาตรฐานการปฏิบัติงานช่วยเหลือแรงงานประมง
๔.๑  จดั ทำ� คมู่ อื มาตรฐานการปฏบิ ตั งิ าน กลับจากต่างประเทศ  (SOP)  โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ
ช่วยเหลือแรงงานประมงกลับจาก เชื่อมโยงการท�ำงานร่วมกันให้ความช่วยเหลือลูกเรือ
ต่างประเทศ  (Standard  Operating ประมงไทยกลับจากต่างประเทศโดยก�ำหนดแนวปฏิบัติ
Procedure : SOP) ท่ีเป็นมาตรฐานเดียวกัน  ต้ังแต่ช่องทางการรับแจ้งเหตุ
การสง่ ตอ่ ขอ้ มลู การชว่ ยเหลอื สง่ กลบั การคดั แยกผเู้ สยี หาย
จากเหตกุ ารณก์ ารชว่ ยเหลอื ลกู เรอื ประมงไทย และการด�ำเนินคดีกับผู้กระท�ำความผิดฐานค้ามนุษย์
ในต่างประเทศ  กระทรวงการต่างประเทศมีผล การบงั คบั ใชแ้ รงงาน หรอื การละเมดิ สทิ ธแิ รงงานในเรอื ประมง
การดำ� เนินการชว่ ยเหลือลกู เรอื ประมงไทย ในปี ๒๕๕๙ เพ่อื ใหล้ กู เรอื ประมงไทยท่ตี กทุกขไ์ ดย้ ากในตา่ งประเทศ
จ�ำนวน ๒๔๓ คน ปี ๒๕๖๐ จ�ำนวน ๑๓๖ คน ปี ๒๕๖๑ ได้รับความชว่ ยเหลือใหก้ ลับประเทศไทยอยา่ งปลอดภัย
จำ� นวน ๗๙ คน ปี ๒๕๖๒ จำ� นวน ๖๙ คน และปี ๒๕๖๓ ไดร้ บั การคมุ้ ครอง และไดร้ บั สทิ ธติ ามกฎหมายอยา่ งรวดเรว็
จ�ำนวน ๓ คน จะเหน็ ไดว้ ่ามจี �ำนวนลดลงอยา่ งตอ่ เน่ือง

๘ ข้อมูลจากระบบฐานข้อมลู ของประเทศไทยดา้ นการดำ� เนินคดีและการชว่ ยเหลือผ้เู สยี หายจากการค้ามนุษย์ (E-AHT)
รายงานผลการดำ� เนนิ การ 29

ตามพระราชบัญญตั ิคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ขณะนี้อยู่ในระหว่างร่วมกันจัดท�ำมาตรฐานการปฏิบัติงานช่วยเหลือแรงงานประมงกลับจากต่างประเทศ
(Standard Operating Procedure : SOP) ดงั กลา่ ว

๔.๒ การช่วยเหลอื ลกู เรือประมงไทยทต่ี กทุกข์ไดย้ ากในต่างประเทศ

กรมการกงสลุ ดำ� เนนิ การชว่ ยเหลอื ลกู เรอื ประมงไทยทตี่ กทกุ ขไ์ ดย้ ากในตา่ งประเทศ ภายใตร้ ะเบยี บ
กระทรวงการตา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการใชจ้ า่ ยเงนิ อดุ หนนุ เพอ่ื ชว่ ยเหลอื คนไทยทตี่ กทกุ ขไ์ ดย้ าก  ในตา่ งประเทศ
พ.ศ. ๒๕๖๒ ระหว่างปี ๒๕๕๗ - ๒๕๖๓ รวมทงั้ สน้ิ ๒,๒๘๘ ราย ตามรายละเอียด

ตารางท่ี ๓ สถติ กิ ารชว่ ยเหลอื ลกู เรอื ประมงไทยทตี่ กทกุ ข์ไดย้ ากในตา่ งประเทศ ระหวา่ งปี พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๓

ปี พ.ศ. สถิตการชว่ ยเหลือลกู เรอื ประมงไทย (ราย) มัลดีฟส์ รวม
อินโดนีเซยี มาเลเซยี เมียนมา อิหร่าน โซมาเลยี เวยี ดนาม (ราย)
๒๕๕๗ -
๒๕๕๘ ๓๔ - - ๔ - - - ๓๘
๒๕๕๙ - - ๑,๗๒๐
๒๕๖๐ ๑,๗๑๔ ๖ - - - - -
๒๕๖๑ - ๒๑ ๒๔๓
๒๕๖๒ ๑๖๙ ๖๘ ๖ - - - - ๑๓๖
๒๕๖๓ ๔ - ๗๙
รวม ๖๖ ๓๒ ๓ - ๓๕ - ๒๑ ๖๙

๔๖ ๑๒ - - - ๓
๒,๒๘๘
๒๑ ๑๒ - ๑๔ ๑๘

๒ ๑- - -

๒,๐๕๒ ๑๓๑ ๙ ๑๘ ๕๓

ก. ประเทศอินโดนเี ซยี จำ� นวน ๒,๐๕๒ ราย ค. ประเทศเมยี นมา จำ� นวน ๙ คน ถกู จบั กุม
ส่วนใหญ่เป็นลูกเรือ/ไต้ก๋งเรือที่ถูกจับกุม  เน่ืองจาก ในขอ้ หารุกล้�ำน่านน้ำ�
กระทำ� ความผดิ รกุ ล้�ำนา่ นน้ำ� ท�ำการประมงผดิ กฎหมาย ง. ประเทศอหิ รา่ น จำ� นวน ๑๘ ราย สว่ นใหญ่
หรอื ลูกเรือท่ีตกค้างและอาศัยอย่ตู ามเกาะต่าง ๆ มีปญั หากบั นายจา้ งและไมไ่ ดร้ ับคา่ จ้างตามทตี่ กลงไว้
ข. ประเทศมาเลเซีย  จ�ำนวน  ๑๓๑  ราย จ. ประเทศโซมาเลยี จำ� นวน ๕๓ ราย ซง่ึ ทำ� งาน
ส่วนใหญ่เป็นลูกเรือประมงที่ถูกทางการมาเลเซียจับกุม บนเรอื ประมงผดิ กฎหมาย ไมไ่ ดร้ บั คา่ จา้ งตามทตี่ กลงกนั ไว้
ในข้อหาเข้าเมืองผิดกฎหมาย  เนื่องจากลูกเรือดังกล่าว และทนต่อสภาพการทำ� งานไม่ไหว
เดินทางเข้าประเทศมาเลเซยี โดยทางเรอื ประมง แตเ่ มื่อ ฉ. ประเทศเวยี ดนาม จำ� นวน ๔ ราย เรอื อบั ปาง
ทนสภาพการท�ำงานไม่ไหว  จึงหลบหนีข้ึนฝั่งและ ในตา่ งประเทศ
ถูกทางการมาเลเซียจับกุม ช. ประเทศมัลดีฟส์ จ�ำนวน ๒๑ ราย ท�ำงาน
บนเรือประมงผิดกฎหมายและถูกทางการมัลดีฟส์
จบั กมุ

30 รายงานผลการดำ� เนินการ

ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

๔.๓  การติดตามสิทธิประโยชน์ให้กับ ๔.๔  การจัดสิทธิประโยชน์กองทุน
แรงงานในต่างประเทศ เงินทดแทนและกองทุนประกันสังคม
แก่แรงงานประมง
กระทรวงแรงงานมีส�ำนักงานแรงงาน
ในต่างประเทศ  ๑๒  แห่ง  มีภารกิจในการส่งเสริม ส�ำนักงานประกันสังคม  ได้ออกประกาศ
การจา้ งแรงงานไทยในต่างประเทศทเี่ ป็นธรรม คมุ้ ครอง กระทรวงแรงงาน เรอ่ื ง การจดั สทิ ธปิ ระโยชนด์ า้ นสขุ ภาพ
ช่วยเหลือ  ให้ค�ำแนะน�ำ  และดูแลสิทธิประโยชน์ของ และสวัสดิการแกแ่ รงงานประมง ประกาศ ณ วนั ที่ ๒๖
แรงงานไทย โดยตรวจสอบสภาพการจา้ งและสญั ญาจา้ ง พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖๒ ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครอง
ใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมายแรงงานของประเทศผรู้ บั แรงงานไทย แรงงานในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  โดยก�ำหนด
โดยระหวา่ งวนั ท่ี ๑๘ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๒ - ๓๑ พฤษภาคม ให้เจ้าของเรือจัดให้แรงงานประมงได้รับสิทธิประโยชน์
๒๕๖๓ มีแรงงานไทยในตา่ งประเทศรอ้ งเรยี นเพอื่ ขอรบั ดา้ นสขุ ภาพและสวัสดกิ าร ดงั นี้
สทิ ธปิ ระโยชน์ จำ� นวน ๑,๕๐๔ คน โดยสำ� นกั งานแรงงาน (๑)  การคมุ้ ครองดา้ นสขุ ภาพอนั มใิ ชเ่ นอ่ื งจาก
ในต่างประเทศสามารถติดตามสิทธิประโยชน์ให้กับ การท�ำงาน
แรงงานไทยในต่างประเทศ  จ�ำนวน  ๑,๕๐๔  คน (๒)  เงนิ ทดแทนการขาดรายไดจ้ ากการเจบ็ ปว่ ย
(รอ้ ยละ ๑๐๐) เปน็ จำ� นวนเงนิ ทง้ั สนิ้ ๕๕,๙๓๒,๑๑๐ บาท หรอื ประสบอนั ตรายอันมใิ ชเ่ น่ืองจากการท�ำงาน
โดยจ�ำแนกตามประเภทการร้องเรียน  ๓  ล�ำดับแรก (๓) เงนิ ทดแทนกรณที พุ พลภาพอนั มใิ ชเ่ นอ่ื งจาก
ได้แก่ การท�ำงาน
(๑)  เงินบ�ำเหน็จ/บ�ำนาญชราภาพ  จ�ำนวน (๔)  เงินทดแทนกรณีตายอันมิใช่เน่ืองจาก
๑๓,๓๓๘,๘๒๖ บาท การทำ� งาน
(๒)  เงินประกันการท�ำงานครบสัญญาจ้าง โดยเจา้ ของเรอื จะตอ้ งจา่ ยเงนิ ทดแทน (๒) - (๔)
จำ� นวน ๑๒,๐๑๔,๔๗๐ บาท เจ้าของเรืออาจซื้อประกันภัยเพ่ือให้แรงงานได้รับ
(๓)  เงนิ ทดแทนกรณเี จบ็ ปว่ ย/อบุ ตั เิ หตุ จำ� นวน สทิ ธปิ ระโยชน์ดา้ นสวสั ดกิ ารแทนกไ็ ด้
๘,๖๘๐,๒๓๑ บาท นอกจากน้ี สำ� นกั งานประกนั สงั คมไดด้ ำ� เนนิ การ
ให้แรงงานในกิจการประมงทะเลได้รับสิทธิประโยชน์
สำ� นกั งานประกนั สงั คมไดด้ ำ� เนนิ การ จากกองทุนเงินทดแทน  (ประสบอันตรายหรือเจ็บป่วย
ใหแ้ รงงานในกจิ การประมงทะเล อันเนื่องจากการท�ำงาน)  ให้เป็นไปตามมาตรา  ๖
ไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์ แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง
จากกองทนุ เงนิ ทดแทน พ.ศ.  ๒๕๖๒  ซ่ึงเป็นมาตรการส�ำคัญที่จะท�ำให้แรงงาน
ตา่ งดา้ วทเี่ ขา้ มาทำ� งานในประเทศไทย มสี ภาพการทำ� งาน
สภาพความเป็นอยู่  และคุณภาพชีวิตที่ดี  โดยมีผลการ
ด�ำเนินงาน ระหวา่ งเดือนพฤศจกิ ายน ๒๕๖๒ - มนี าคม
๒๕๖๓ ดงั น้ี

กองทุนประกันสงั คม

(๑)  จำ� นวนผปู้ ระกนั ตนตา่ งดา้ วในกจิ การประมง
มจี ำ� นวนทงั้ สน้ิ ๑,๑๓๕ ราย แบง่ เปน็ เมยี นมา ๘๗๖ ราย
ลาว ๒๘ ราย กัมพูชา ๒๓๑ ราย

รายงานผลการด�ำเนนิ การ 31

ตามพระราชบญั ญตั ิค้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

(๒)  การจ่ายประโยชน์ทดแทนผู้ประกันตนท่ีเป็นแรงงานต่างด้าวทั้งหมด  จ�ำนวน  ๔๐๐  ราย
เป็นเงนิ ทงั้ สน้ิ ๒,๐๕๙,๒๓๘ บาท ดงั นี้

ตารางท่ี ๔ ขอ้ มลู การจ่ายประโยชน์ทดแทนผ้ปู ระกนั ตนทีเ่ ปน็ แรงงานตา่ งดา้ ว ปี พ.ศ. ๒๕๖๓

กรณี จ�ำนวนเงนิ (บาท)

เจ็บปว่ ย ๓๑๕,๕๐๔.๘๐
คลอดบุตร ๕๐๕,๒๑๖
ทุพพลภาพ ๑,๓๑๕
เสียชีวิต
สงเคราะหบ์ ตุ ร ๕๑๒,๕๙๔.๒๐
ว่างงาน ๑๕,๐๐๐

รวม ๗๐๙,๖๐๘
๒,๐๕๙,๒๓๘

กองทุนเงนิ ทดแทน

(๑)  จำ� นวนลกู จา้ งข้ึนทะเบยี นกองทุนเงนิ ทดแทนในกจิ การประมง มจี ำ� นวนทง้ั สน้ิ ๒๐,๗๘๕ ราย
แบ่งเป็น เมียนมา ๑๖,๖๔๔ ราย ลาว ๕๑๑ ราย และกัมพชู า ๓,๖๓๐ ราย
(๒) การจา่ ยเงนิ ทดแทน จำ� นวน ๙๒ ราย จำ� นวนเงนิ ๑๔,๘๗๘,๙๙๖ บาท แยกตามความรนุ แรง ดงั น้ี

ตารางท่ี ๕ ข้อมูลการจา่ ยประโยชนท์ ดแทนผู้ประกนั ตนทเี่ ป็นแรงงานต่างดา้ ว ปี พ.ศ. ๒๔๖๓

กรณี จ�ำนวน (ราย) จ�ำนวนเงนิ (บาท)

เสยี ชีวิต ๑๕ ๑๔,๐๘๗,๘๘๐
หยุดงานเกิน ๓ วัน ๔๔ ๔๐๖,๕๗๖
หยดุ งานไม่เกนิ ๓ วัน ๓๓ ๓๘๔,๕๔๐
๙๒
รวม ๑๔,๘๗๘,๙๙๖

๔.๕  การจดั สทิ ธปิ ระโยชนด์ า้ นประกนั สขุ ภาพ

กระทรวงสาธารณสุข  ได้ออกประกาศ แก่แรงงานต่างด้าวในกิจการประมง  สัญชาติเมียนมา
กระทรวงสาธารณสุข  เรื่อง  การตรวจสุขภาพและ ลาว กัมพูชา และเวยี ดนาม หรอื สญั ชาติอน่ื ท่ไี ม่ได้อย่ใู น
ประกันสขุ ภาพแรงงานต่างดา้ ว พ.ศ. ๒๕๖๒ ประกาศ ระบบประกันสังคม พร้อมผตู้ ิดตามทกุ ราย โดยกำ� หนด
ณ  วันที่  ๒๔  พฤษภาคม  ๒๕๖๒  โดยด�ำเนินการ ใหอ้ ยใู่ นระบบประกนั สขุ ภาพในชว่ งระยะเวลาไมน่ อ้ ยกวา่
จั ด สิ ท ธิ ป ร ะ โ ย ช น ์ ด ้ า น สุ ข ภ า พ แ ล ะ ส วั ส ดิ ก า ร ระยะเวลาท่ีอนุญาตให้อยู่ในราชอาณาจักรไทย
พร้อมให้การดูแลทางการแพทย์และสาธารณสุข และอนุญาตให้ท�ำงานเป็นการชั่วคราว  โดยระหว่าง

32 รายงานผลการด�ำเนินการ

ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ป ี พ.ศ.  ๒๕๖๐ - ๒๕๖๓  แรงงานประมงท่ีขน้ึ ทะเบยี นกองทนุ ประกนั สขุ ภาพคนตา่ งดา้ ว  รวมท้ังสน้ิ ๗๐,๘๖๗ คน
(ข้อมลู ณ วันที่ ๒๘ เมษายน ๒๕๖๓) ดงั นี้

ตารางที่ ๖ แรงงานประมงท่ขี ึน้ ทะเบยี นกองทนุ ประกนั สขุ ภาพคนต่างด้าว ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๓

ปี พ.ศ. จ�ำนวน กมั พชู า สญั ชาติ ลาว
แรงงานประมง
๒๕๖๐ ๑๗,๗๘๐ เมยี นมา ๗๕๔
๒๕๖๑ (คน) ๕,๖๐๐ ๔๓๙
๒๕๖๒ ๔,๒๗๐ ๑๕,๔๒๘ ๓๕๙
๒๕๖๓ ๓๓,๙๖๒ ๑,๗๕๘ ๖,๒๑๔ ๑๘๕
รวม ๑๒,๒๕๓ ๒๙,๔๐๘ ๑๐,๐๗๓ ๑,๗๓๗
๑๔,๗๐๒ ๘,๐๐๗
๙,๙๕๐ ๓๙,๗๒๒
๗๐,๘๖๗

๔.๖  การคุ้มครองผู้เสียหายจากการ เงนิ ชว่ ยเหลอื จากกองทนุ เพอื่ การปอ้ งกนั และปราบปราม
คา้ มนษุ ย์ การคา้ มนษุ ย์ และการส่งข้อมลู เบ้อื งต้นไปยงั หน่วยงาน
ประเทศตน้ ทาง เพอื่ ดำ� เนนิ การตามกระบวนการสง่ กลบั
การคุ้มครองช่วยเหลือผู้เสียหายจากการ
คา้ มนษุ ยใ์ นกจิ การประมงทะเล ทงั้ สญั ชาตไิ ทยและตา่ งชาติ ๕. ดา้ นการมีสว่ นร่วม
พรอ้ มผตู้ ดิ ตาม จำ� นวน ๑๑ ราย ระหวา่ งเดอื นพฤศจกิ ายน (Partnership)
๒๕๖๒ - พฤษภาคม ๒๕๖๓ ดังนี้
๑)  คุ้มครองช่วยเหลือผู้เสียหายสัญชาติไทย ๕.๑ รว่ มกบั สหภาพยโุ รปและองคก์ าร
จ�ำนวน  ๑  ราย  โดยให้การช่วยเหลือเป็นค่าครองชีพ แรงงานระหว่างประเทศ  ภายใต้การ
จำ� นวน ๓,๐๐๐ บาท จากกองทุนเพอ่ื การป้องกันและ ดำ� เนนิ โครงการสทิ ธจิ ากเรอื สฝู่ ง่ั (Ship
ปราบปรามการค้ามนุษย์  การช่วยเหลือด้านสุขภาพ to Shore Rights Project)
เน่ืองจากผู้เสียหายมีโรคประจ�ำตัว  และได้ประสาน
การทำ� บตั รประชาชนใหแ้ กผ่ เู้ สยี หายรายนี้ เรยี บรอ้ ยแลว้ โครงการสิทธิจากเรือสู่ฝั่ง  (Ship  to  Shore
ทั้งนี้  ผู้เสียหายฯ  ประสงค์จะเดินทางกลับภูมิล�ำเนา Rights Project) เปน็ ความร่วมมอื ขององคก์ ารแรงงาน
เมื่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส ระหวา่ งประเทศและกระทรวงแรงงาน ไดร้ บั การสนบั สนนุ
โคโรนา ๒๐๑๙ (โควดิ -๑๙) ดขี ึน้ งบประมาณจากสหภาพยโุ รป ระยะเวลาดำ� เนนิ โครงการ
๒)  คุ้มครองช่วยเหลือผู้เสียหายจากการ ๓ ปี (พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๒) เปน็ การสำ� รวจขอ้ มลู พนื้ ฐาน
คา้ มนษุ ยส์ ญั ชาตเิ มยี นมา จำ� นวน ๕ ราย พรอ้ มผตู้ ดิ ตาม เก่ียวกับสภาพการท�ำงานและสภาพความเป็นอยู่ของ
ซ่ึงเป็นภรรยา  และบุตร  อีก  ๕  ราย  รวมเป็นให้การ แรงงานประมงและแรงงานในกจิ การแปรรปู อาหารทะเล
คมุ้ ครอง ๑๐ ราย ท้ังน้ี ไดด้ �ำเนนิ การให้การช่วยเหลอื ครอบคลุมพ้ืนท่ี  ๒๒  จังหวัดชายทะเลของไทย  ข้อมูล
เข้ารับ  การคุ้มครองตามมาตรา  ๓๓  การขออนุญาต จากการส�ำรวจพบว่าสภาพการท�ำงานของแรงงาน
ให้อยู่ในราชอาณาจักร  ตามมาตรา  ๓๗  และการให้ ในอุตสาหกรรมการประมงและแปรรูปอาหารทะเล
ความช่วยเหลือตามสิทธิทางกฎหมาย  การสนับสนุน เปล่ียนแปลงไปในทิศทางที่ดีข้ึนเมื่อเปรียบเทียบกับ
ผลส�ำรวจปี  พ.ศ.  ๒๕๕๙  และโครงการนี้ได้ส่งเสริม

รายงานผลการดำ� เนินการ 33

ตามพระราชบญั ญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ใหก้ ระทรวงแรงงาน สามารถให้สัตยาบนั พธิ สี าร ปี ค.ศ. ๒๐๑๔ สว่ นเสริมอนสุ ัญญาฯ ฉบับที่ ๒๙ วา่ ดว้ ย
แรงงานบังคับ  ค.ศ.  ๑๙๓๐  และอนุสัญญาฉบับที่  ๑๘๘  ว่าด้วยการท�ำงานในภาคประมง  ค.ศ.  ๒๐๐๗
ตลอดจนสง่ เสริมการจัดตั้งศนู ย์อภบิ าลผู้เดินทางทะเลจงั หวัดสงขลา ร่วมกับ Stella Maris เพอ่ื ช่วยเหลอื
แรงงานประมงทะเลให้ได้รับสิทธิตามกฎหมาย
ภาพท่ี ๑๔ แสดงกจิ กรรมภายใตโ้ ครงการ Ship to Shore Rights Project

นอกจากนี้ องค์การแรงงานระหว่างประเทศได้จดั ท�ำ
ผลงานวจิ ยั ความกา้ วหนา้ เกยี่ วกบั แรงงานประมงและอาหารทะเล
ในประเทศไทย  เพื่อติดตามสถานะและการเปลี่ยนแปลงของ
สภาพการจา้ งงานหลงั การสำ� รวจในปี ๒๕๖๐ โดยแสดงใหเ้ หน็ ถงึ
สงิ่ ทเี่ ปลยี่ นแปลงไป รวมถงึ ความสำ� เรจ็ ทท่ี กุ ภาคสว่ นมสี ว่ นรว่ ม
ในการดำ� เนนิ การ เชน่ การจดั ระเบยี บแรงงานตา่ งดา้ วใหถ้ กู กฎหมาย
ผ่านระบบ  MOU  และการจ่ายค่าจ้างที่เพ่ิมขึ้น  ซึ่งองค์การ
แรงงานระหว่างประเทศจะน�ำตัวอย่างการด�ำเนินการท่ีดีของ
ประเทศไทยไปเผยแพรใ่ หป้ ระเทศอนื่ ๆ รบั ทราบ อยา่ งไรกต็ าม
ยังคงพบปัญหานายจ้างหักเงินเดือนลูกจ้าง  อุปสรรคในการ
ถอื ครองบตั รเอทเี อม็ และสญั ญาจา้ ง ซงึ่ แสดงใหก้ ระทรวงแรงงาน
เห็นว่ายังคงมีส่ิงท่ีต้องด�ำเนินการต่อ  โดยเฉพาะการส่งเสริม
การรบั ฟงั ความเหน็ ของแรงงาน และบทบาทผแู้ ทนของแรงงาน

๕.๒  ร่วมกับกระทรวงแรงงานสหรัฐอเมรกิ า ภายใตก้ ารดำ� เนนิ โครงการ
ATLAS Project

กระทรวงแรงงานมีความร่วมมือทางวิชาการกับกระทรวงแรงงานสหรัฐอเมริกา  (USDOL)
ภายใต้การด�ำเนินโครงการยกระดับการบังคับใช้กฎหมายแรงงานและกฎหมายอาญา  เพื่อแก้ไขปัญหา
การใชแ้ รงงานเดก็ การใชแ้ รงงานบงั คบั และการคา้ มนษุ ยเ์ พอ่ื การเปลยี่ นแปลงอยา่ งยงั่ ยนื (Attaining Lasting

34 รายงานผลการดำ� เนนิ การ

ตามพระราชบัญญัติคมุ้ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

Change for Better Enforcement of Labour and การเตรียมการเพื่อให้สัตยาบันอนุสัญญา
Criminal Law to Address Child Labour, Forced ดงั กลา่ ว จำ� เปน็ ตอ้ งมกี ารแกไ้ ข ปรบั ปรงุ กฎหมาย ระเบยี บ
Labour and Human Trafficking Project: ATLAS ขอ้ บงั คบั ตา่ ง ๆ ทเี่ กยี่ วขอ้ งใหม้ บี ทบญั ญตั ทิ ส่ี อดคลอ้ งกบั
Project)  โดยมีกรอบระยะเวลาด�ำเนินการระหว่าง อนสุ ญั ญาฯ ดังนั้น กรมสวสั ดิการและคุม้ ครองแรงงาน
ปี ๒๕๖๒ - ๒๕๖๖ ซงึ่ จะไดร้ บั การสนบั สนนุ ดา้ นวชิ าการ จงึ ไดด้ ำ� เนนิ การปรบั ปรงุ กฎหมายและพฒั นาแนวปฏบิ ตั ิ
และงบประมาณจากกระทรวงแรงงานสหรัฐอเมริกา ทเ่ี ก่ียวข้อง โดยมีความคบื หน้า ดงั น้ี
(USDOL) จำ� นวน ๗.๕ ลา้ นเหรยี ญสหรฐั ฯ เพอ่ื ดำ� เนนิ โครงการ ๑) รา่ งพระราชบญั ญตั แิ รงงานสมั พนั ธ์ พ.ศ. ....
ใน ๔ ประเทศ ได้แก่ ไทย (ประเทศนำ� ร่อง) ปารากวัย ผ่านความเห็นชอบในหลักการจากคณะรัฐมนตรีแล้ว
และอกี ๒ ประเทศ อยรู่ ะหวา่ งการพจิ ารณา โดยมอี งคก์ ร เมอ่ื วนั ท่ี ๕ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๒ เหตุท่ีทำ� ใหก้ ารพจิ ารณา
วินร็อค อนิ เตอร์เนชัน่ แนล (Winrock International) ร่างกฎหมายดังกล่าว  ใช้ระยะเวลาค่อนข้างยาวนาน
เปน็ ผดู้ ำ� เนนิ โครงการฯ ซงึ่ เมอ่ื วนั ที่ ๑๔ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๒ เนื่องจากมีการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเดิมท้ังฉบับ
Ms. Tanya Andrade ผจู้ ดั การโครงการ ATLAS และ ซึ่งมีเนื้อหาทั้งสิ้น  ๑๕๙  มาตรา  ท้ังน้ี  ส�ำนักงาน
เมื่อวนั ที่ ๖ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๓ Mr. Joyjit Deb Roy คณะกรรมการกฤษฎีกาและกรมสวสั ดิการและคุ้มครอง
รองประธานบริหาร  ฝ่ายโครงการระหว่างประเทศ แรงงานได้ด�ำเนินการตามกระบวนการที่ก�ำหนดไว้ใน
องค์กร  Winrock  International  ได้เข้าพบผู้บริหาร มาตรา  ๗๗  ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
กระทรวงแรงงาน เพอ่ื หารอื กรอบแผนงานในการดำ� เนนิ พุทธศักราช  ๒๕๖๐  และพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์
โครงการ จำ� นวน ๓ กจิ กรรม ไดแ้ ก่ (๑) การพฒั นากฎหมาย การจัดท�ำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์
(๒)  การบังคับใช้กฎหมาย  และ  (๓)  การประสานงาน ของกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๖๒ เพอื่ ความรอบคอบในการ
ที่มีประสิทธิภาพระหว่างหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย ออกกฎหมาย ซงึ่ จะสง่ ผลใหเ้ กดิ ระบบแรงงานสมั พนั ธท์ ดี่ ี
และหน่วยงานคุ้มครองทางสังคมท่ีเกี่ยวกับแรงงานเด็ก ระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง  เปิดโอกาสให้ทั้งสองฝ่าย
แรงงานบังคับ และการคา้ มนษุ ย์ ทง้ั น้ี องค์กร Winrock หาทางปรองดองกันได้มากข้ึน  ก่อให้เกิดความสงบสุข
International  อยู่ระหว่างจัดท�ำรายงานและแผนงาน แก่สังคมโดยรวม
สง่ ให้กระทรวงแรงงานเพอื่ พจิ ารณาอีกคร้งั ๒)  ร่างพระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจ
สมั พนั ธ์ พ.ศ. .... ไดผ้ ่านการพิจารณาของคณะกรรมการ
๕.๓ รว่ มกบั องคก์ ารแรงงาน พจิ ารณารา่ งกฎหมายของกระทรวงแรงงานเรยี บรอ้ ยแลว้
ระหว่างประเทศ ภายใตก้ ารส่งเสรมิ และจะน�ำเสนอคณะรัฐมนตรีเพ่ือพิจารณาเห็นชอบ
การรวมตวั และเจรจาต่อรอง ในหลกั การ กอ่ นเสนอสำ� นกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า
พิจารณาต่อไป
กระทรวงแรงงานมคี วามพยายามทจี่ ะใหส้ ตั ยาบนั
อนุสญั ญาองค์การแรงงานระหว่างประเทศ ฉบบั ที่ ๙๘
วา่ ดว้ ยการรวมตวั และการเจรจาตอ่ รอง โดยมบี ทบญั ญตั ิ
ในการให้ความคุ้มครองลูกจ้างจากการเลือกปฏิบัติหรือ
จากการกระท�ำอันไม่เป็นธรรมด้วยเหตุที่ลูกจ้างน้ันเป็น
สมาชกิ สหภาพแรงงานหรอื รว่ มกจิ กรรมตา่ ง ๆ อนั ชอบดว้ ย
กฎหมายของสหภาพแรงงาน

รายงานผลการดำ� เนนิ การ 35

ตามพระราชบัญญตั ิคุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒

ขอ้ ทา้ ทาย

จากผลการด�ำเนินการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒
ดังกล่าวขา้ งตน้ ทำ� ใหแ้ รงงานในงานประมงไดร้ ับการค้มุ ครองสทิ ธิสอดคลอ้ งตามมาตรฐานสากล ป้องกนั
การบังคับใช้แรงงานและการค้ามนุษย์ในงานประมง  ซึ่งเป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล  รวมทั้งยังส่งผล
ให้ความสามารถในการประกอบกิจการประมงทะเลมีประสิทธิภาพมากยิ่งข้ึน  ทั้งนี้การด�ำเนินงาน
ตามพระราชบัญญัติฯ  ดังกล่าว  ยังคงมีข้อท้าทายและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายท่ีจะน�ำไปสู่ความส�ำเร็จ
ตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานในงานประมง  พ.ศ. ๒๕๖๒  โดยการด�ำเนินงาน
จะต้องยึดกรอบนโยบาย  5P  และเน้นการบูรณาการการท�ำงานท่ีเข้มข้น  และสม่�ำเสมอ  รวมทั้ง
ขยายการด�ำเนินงานให้ครอบคลมุ อย่างเปน็ รปู ธรรมมากยิ่งขน้ึ ดงั น้ี

๑.   การก�ำหนดแผนปฏิบัติการประจ�ำปี  เพื่อส่งเสริมการคุ้มครองแรงงานในงานประมง

ท้ังในนา่ นน้�ำและนอกน่านน�้ำให้เกิดผลในทางปฏิบตั ิ

๒.   การก�ำหนดกลไกในการด�ำเนินงาน  โดยแต่งต้ังคณะท�ำงานก�ำกับและติดตามการป้องกัน

และแกไ้ ขปญั หาแรงงานในภาคประมง เพื่อขบั เคลอื่ นการด�ำเนนิ งานตามพระราชบัญญตั คิ มุ้ ครองแรงงาน
ในงานประมง  พ.ศ.  ๒๕๖๒  รวมถึงวางบรรทัดฐานในการคุ้มครองแรงงานประมง  ท้ังแรงงานไทยและ
แรงงานต่างดา้ วให้ไดร้ บั การชว่ ยเหลอื และไดร้ บั สิทธปิ ระโยชน์ตามกฎหมายอยา่ งเทา่ เทียม โดยจดั ท�ำคู่มอื
มาตรฐานการปฏิบัติงานช่วยเหลอื ลูกเรอื ประมงกลับจากต่างประเทศ

๓.   การสร้างเครอื ข่ายความรว่ มมอื และผลกั ดันกลไกของหน่วยงานภาครัฐ ใหส้ ามารถป้องกนั

การลักลอบการไปท�ำงานประมงในต่างประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม  โดยเน้นการด�ำเนินงานในเชิงรุก
เพ่ือปอ้ งกนั ปัญหามากกวา่ การแก้ไขปญั หา

๔.   การเผยแพร่และประชาสมั พันธ์ เพอ่ื สร้างการรับรเู้ ก่ยี วกับพระราชบัญญตั คิ ุ้มครองแรงงาน

ในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง โดยเฉพาะหน่วยงานภาครัฐทเี่ กย่ี วข้องกับการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย
การตดิ ตามและประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งานตามพระราชบัญญัติค้มุ ครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒
พรอ้ มจดั ทำ� ขอ้ เสนอเชงิ นโยบายต่อคณะรฐั มนตรี ภายในเดือนกรกฎาคมของทุกปี

๕.   การตดิ ตามและประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งานตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงานในงานประมง

พ.ศ. ๒๕๖๒ พร้อมจดั ทำ� ข้อเสนอเชงิ นโยบายต่อคณะรฐั มนตรี ภายในเดือนกรกฎาคมของทุกปี

36 รายงานผลการดำ� เนนิ การ

ตามพระราชบัญญัตคิ ุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ. ๒๕๖๒


Click to View FlipBook Version