CIPPA Model

การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ
โดยใช้เทคนิค CIPPA MODEL

ผู้สอน

อาจารย์ ดร.รัชกร ประสีระเตสัง

ก

คำนำ

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของ

รายวิชา วิทยาการจัดการเรียนรู้ 2 รหัส 5002509 เพื่อให้ได้

ศึกษาหาความรู้ในเรื่องการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการโดยใช้

เทคนิค CIPPA และได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับ

การเรียนรู้

ผู้จัดทำขอขอบพระคุณอาจารย์ ดร.รัชกร ประสีระ

เตสัง ที่คอยให้คำแนะนำในดารจัดทำหนังสือเล่มนี้ จนสำเร็จไป

ได้ด้วยดี

ผู้จัดทำหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้

อ่านหรือนักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่หากมีข้อ

แนะนำหรือข้อผิกพลากประการใดผู้จัดทำขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

คณะผู้จัดทำ

สารบัญ ข

เรื่อง หน้า

คำนำ ก
สารบัญ ข
ความหมายของวิธีการสอน 1
แบบ CIPPA Model 3
การจัดการเรียนรู้ 4
แบบ CIPPA Model 6
ลักษณะของการจัดการเรียน 8
การสอนแบบ CIPPA 9
ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียน 10
การสอนแบบ CIPPA 11
ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียน
ตามรูปแบบ CIPPA
บทบาทของผู้เรียนในการจัด
การเรียนการสอนแบบ CIPPA
ตารางสัมพันธ์บูรณาการ
ตัวอย่างแผนบูรณาการเรียนรู้
ด้วยเทคนิค CIPPA

1

ความหมายของวิธีการสอน
แบบ CIPPA Model

รูปแบบการสอนแบบซิปปา หมายถึง กระบวนการสอนที่


เน้นให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความคิด และการตัดสินใจอย่างเป็นระบบ


สามารถสร้างความรู้ค้นพบความรู้ได้ด้วยตนเอง นักเรียนมีบทบาท


มากในกิจกรรมการเรียนการสอน และผู้เรียนสามารถนำไปใช้ในชีวิต


ประจำวันได้
ทิศนา แขมมณี, 2542 เป็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้


เรียนเป็นสำคัญอีกรูปแบบหนึ่ง เป็นการเน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมใน

กิจกรรม การเรียนรู้ที่มีขั้นตอนชัดเจน เป็นแนวคิดที่ช่วยอำนวย


ความสะดวกแก่ครูในการจัดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไร


ก็ตาม ไม่สามารถจะนำการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบซิปปาไปใช้ กับ


ทุกสาระการเรียนรู้แต่ครูควรศึกษาวิธีการและเทคนิคการจัดการเรียน


รู้ที่หลากหลายเพื่อไม่ให้นักเรียนเบื่อหน่าย

C มาจากคำว่า Construct หมายถึง การสร้างความรู้


ตามแนวคิด การสรรค์สร้างความรู้ได้แก่กิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนมี


โอกาสสร้างความรู้ด้วยตนเอง ซึ่งทำให้ผู้เรียนเข้าใจและเกิดการเรียน


รู้ที่มีความหมายต่อตนเองกิจกรรมนี้ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางสติ


ปัญญา I มาจากคำว่า Interaction หมายถึง การปฏิสัมพันธ์


กับบุคคลและสิ่งแวดล้อมรอบตัว ได้แก่ กิจกรรมที่ผู้เรียนเกิดการ


เรียนรู้ จากการเข้าไปมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคล เช่น ครูเพื่อน ผู้รู้หรือ


มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม เช่น แหล่งความรู้และสื่อประเภทต่าง ๆ


กิจกรรมนี้ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางสังคม

2

P มาจากคำว่า Physical Participation หมายถึง

การมีส่วนร่วมทางกาย ได้แก่กิจกรรมที่ให้ผู้เรียนมีโอกาสเคลื่อนไหว

ร่างกายในลักษณะต่าง ๆ

P มาจากคำว่า Process Learning หมายถึง การ

เรียนรู้กระบวนการต่าง ๆ ที่เป็นทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต

ได้แก่กิจกรรมที่ให้ผู้เรียนทำเป็นขั้นตอนจนเกิดการเรียนรู้ทั้งเนื้อหา

และกระบวนการ กระบวนการที่นำมาจัดกิจกรรม เช่น กระบวนการ

คิด กระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการกลุ่ม กระบวนการแสวงหา

ความรู้เป็นต้น กิจกรรมนี้ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางสติปัญญา

A มาจากคำว่า Application หมายถึง การนำความรู้ที่

ได้เรียนรู้ไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ต่างๆ ได้แก่กิจกรรมที่ให้โอกาส

ผู้เรียนเชื่อมโยงความรู้ทางทฤษฎีไปสู่การปฏิบัติที่เป็นประโยชน์ใน

ชีวิตประจำวัน กิจกรรมนี้ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ได้

หลายอย่างแล้วแต่ลักษณะของกิจกรรม

3

การจัดการเรียนรู้
แบบ CIPPA Model

หลักการจัดการเรียนการสอนโมเดลซิปปา เป็นหลัก

ที่นำมาใช้จัดการเรียนการสอนแบบผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง เสนอ

แนวคิดโดย รองศาสตราจารย์ดร. ทิศนา แขมมณีอาจารย์ประจำ

ภาควิชาประถมศึกษาคณะครุศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีจุด

เน้นที่การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทั้งทาง

ร่างกาย สติปัญญา สังคม และอารมณ์หลักการจัดของโมเดลซิปปา

มีองค์ประกอบที่สำคัญ 5 ประการ ได้แก่

C (Construction) คือ ครูจัดกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนมีโอกาสสร้าง

ความรู้ด้วยตนเอง

I (Interaction) คือ ให้นักเรียนทำกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้

นักเรียนได้มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับบุคคลและแหล่งความรู้ที่หลาก

หลาย

P (Physical Participation) คือ จัดกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนได้

เคลื่ อนไหวร่างกาย

P (Process Learning) คือ จัดกิจกรรมที่ให้นักเรียนได้เรียนรู้

กระบวนการต่างๆ เช่น กระบวนการคิดกระบวนการแก้ปัญหากระบวน

การทำงานให้สำเร็จ

A (Application) คือ การจัดกิจกรรมที่ให้นักเรียนได้นำความรู้

ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

4

ลักษณะของการจัดการเรียน
การสอนแบบ CIPPA

การจัดกิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ควร

ออกแบบกิจกรรมโดยให้เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม

ทั้ง 4 ด้านคือ ทางด้านร่างกาย สติปัญญา สังคมและอารมณ์

1.เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมทางด้านกาย

(Physical Participation) คือ ให้ผู้เรียนได้มีโอกาสเคลื่อนไหว

ร่างกาย เพื่อช่วยให้ประสาทการรับรู้ของผู้เรียนตื่นตัวพร้อมที่จะรับ

ข้อมูลและการเรียนรู้ต่างๆ

2. เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางสติปัญญา

(Intellectual Participation) คือ ให้ผู้เรียนเกิดความเคลื่อนไหว

ทางสติปัญญา ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความจดจ่อในการคิด สนุกที่จะคิด

โดยเนื้อหาที่จัดเตรียมจะต้องไม่ง่ายและไม่ยากเกินไปสำหรับผู้เรียน

ดังนั้นผู้สอนจึงต้องหาประเด็นที่เหมาะสมกับวัยและความสามารถ

ของผู้เรียน เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนใช้ความคิดหรือลงมือทำสิ่งใดสิ่ง

หนึ่ง

3. เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางสังคม (Social

Participation) คือ ให้ผู้เรียนมี ปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับบุคคลหรือ

สิ่งแวดล้อมรอบตัว เพื่อที่จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถปรับตัวเข้ากับ

บริบทต่างๆ การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น

5

4. เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทางอารมณ์

(Emotional Participation) คือ กิจกรรมที่ส่งผลต่ออารมณ์

ความรู้สึกของผู้เรียนจะช่วยให้การเรียนรู้นั้นเกิดความหมายต่อ

ตนเอง มักจะเป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับชีวิต ประสบการณ์และ

ความเป็นจริงของผู้เรียนโดยอาจเกี่ยวข้องกับตัวผู้เรียนทั้งทางตรง

หรือใกล้ตัวผู้เรียน

วิธีการที่จะจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับ CIPPA Model

สามารถทำได้โดยครูอาจเริ่มต้น จากแผนการสอนที่มีอยู่แล้ว และนำ

แผนดังกล่าวมาพิจารณาตาม CIPPA Model หากกิจกรรมตาม
แผนการสอนขาดลักษณะใดไป ก็พยายามคิดหากิจกรรมที่จะช่วย

เพิ่มลักษณะดังกล่าวลงไปหากแผนเดิมมีอยู่บ้างแล้ว ก็ควรพยายาม

เพิ่มให้มากขึ้น เพื่อกิจกรรมจะได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เมื่อทำเช่นนี้

ได้จนเริ่มชำนาญแล้ว ต่อไปครูก็จะสามารถวางแผนตาม CIPPA

Model ได้อย่างไม่ยากนัก

6

ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียน
การสอนแบบ CIPPA

โมเดลซิปปามีองค์ประกอบสำหรับการจัดการเรียนการ

สอนที่สำคัญ 5 ประการ ครูสามารถเลือกรูปแบบ วิธีสอน กิจกรรม

ใดก็ได้ที่สามารถทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามองค์ประกอบทั้ง 5

อีกทั้งการจัดกิจกรรมก็สามารถจัดลำดับองค์ประกอบใดก่อนหลัง

ได้เช่นกัน และเพื่อให้ครูที่ต้องการนำหลักการของโมเดลซิปปาไป

ใช้ได้สะดวกขึ้น รองศาสตราจารย์ดร. ทิศนา แขมมณีจึงจัดขั้นตอน

การสอนเป็น 7 ขั้น ดังนี้

1. ขั้นทบทวนความรู้เดิม เพื่อช่วยให้ผู้เรียนมีความพร้อมในการ

เชื่อมโยงความรู้ใหม่กับความรู้เดิมของตนกิจกรรมในขั้นนี้ได้แก่การ

สนทนาซักถามให้ผู้เรียนบอกสิ่งที่เคยเรียนรู้การให้ผู้เรียนเล่า

ประสบการณ์เดิม หรือการให้ผู้เรียนแสดงโครงสร้างความรู้เดิม

2. ขั้นแสวงหาความรู้ใหม่ เพื่อให้ผู้เรียนหาความรู้เพิ่มเติมจาก

แหล่งความรู้ต่าง ๆ

3. ขั้นศึกษาทำความเข้าใจความรู้ใหม่และเชื่อมโยงความรู้ใหม่กับ

ความรู้เดิม เพื่อให้ผู้เรียนสร้างความหมายของข้อมูลหรือ

ประสบการณ์ใหม่สรุปความเข้าใจแล้วเชื่อมโยงกับความรู้เดิม

กิจกรรมในขั้นนี้ได้แก่การให้ผู้เรียนใช้กระบวนการต่าง ๆ ด้วย

ตนเอง

7

4. ขั้นแลกเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจกับกลุ่ม เพื่ออาศัยกลุ่มเป็น

เครื่องมือในการตรวจสอบความรู้ความเข้าใจ และขยายความรู้ความ

เข้าใจของตนให้กว้างขึ้น กิจกรรมนี้ได้แก่การให้ผู้เรียนแต่ละคนแบ่ง

ปันความรู้ความเข้าใจให้ผู้อื่ นรับรู้และให้กลุ่มช่วยกันตรวจสอบความรู้

ความเข้าใจซึ่งกันและกัน

5. ขั้นสรุปและจัดระเบียบความรู้เพื่อให้ผู้เรียนจดจำสิ่งที่เรียนรู้ได้

ง่ายกิจกรรมนี้ได้แก่การให้ผู้เรียนสรุปประเด็นสำคัญ ประกอบด้วย

มโนทัศน์หลักและมโนทัศน์ย่อย ของความรู้ทั้งหมด ทั้งความรู้เดิม
และความรู้ใหม่แล้วนำมารวบรวมเรียบเรียงให้ได้ใจความสาระสำคัญ

ครบถ้วน สะดวกแก่การจดจำ ครูอาจให้ผู้เรียนจัดเป็นโครงสร้าง

ความรู้ ( GraphicOrganizer ) ซึ่งเป็นวิธีการที่ช่วยในการจดจำ

ข้อมูลได้ง่าย

6. ขั้นแสดงผลงาน เพื่อให้โอกาสผู้เรียนได้ตรวจสอบความรู้ความ

เข้าใจของตนด้วยการได้รับข้อมูลย้อนกลับจากผู้อื่ น
กิจกรรมนี้ได้แก่การให้ผู้เรียนแสดงผลงานการสร้างความรู้ของตน

ด้วยวิธีการ ต่าง ๆ เช่น จัดนิทรรศการ จัดการอภิปราย แสดงบทบาท

สมมติเขียนเรียงความ วาดภาพ แต่งคำประพันธ์เป็นต้น และอาจมี

การจัดประเมินผลงานโดยใช้เกณฑ์ที่เหมาะสม

7. ขั้นประยุกต์ใช้ความรู้เพื่อฝึกฝนให้ผู้เรียนนำความรู้ไปใช้ใน

สถานการณ์ต่าง ๆ ให้เกิดความเข้าใจ และความชำนาญกิจกรรมนี้

ได้แก่การที่ครูให้ผู้เรียนมีโอกาสแสดงวิธีใช้ความรู้ให้เป็นประโยชน์ใน

เรื่องต่าง ๆซึ่งเท่ากับส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความคิดสร้างสรรค์ในระยะ

แรกครูอาจตั้งโจทย์สถานการณ์ต่าง ๆแล้วให้ผู้เรียนนำความรู้ที่มีมา

ใช้ในสถานการณ์นั้น

ผลที่ผู้เรียนจะได้รับจากการเรียน 8
ตามรูปแบบ CIPPA

ผู้เรียนจะเกิดความเข้าใจในสิ่งที่เรียน สามารถอธิบาย

ชี้แจง ตอบคำถามได้ดีนอกจากนั้นยังได้พัฒนาทักษะในการคิด

วิเคราะห์การคิดสร้างสรรค์การทำงานเป็นกลุ่ม การสื่อสาร รวมทั้ง

เกิดความใฝ่รู้ด้วย

CIPPA Model นอกจากจะเป็นรูปแบบการจัดการเรียน

การสอนแล้ว ยังสามารถนำไปใช้เป็นตัวชี้วัด หรือเป็นเครื่องตรวจ

สอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้ว่า กิจกรรมนั้นเน้นผู้เรียน

เป็นศูนย์กลางหรือไม่ โดยนำเอากิจกรรมในแผนการสอนมาตรวจ

สอบตามหลักCIPPAการจัดการเรียนการสอนแบบCIPPA

การจัดการเรียนการสอนแบบเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง

นั้นก็คือ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมี

ส่วนร่วมในกิจกรรมนั้น ทั้งทางร่างกาย สติปัญญา สังคมและ

อารมณ์

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม

นั้น มิใช่หมายความแต่เพียงว่าให้ผู้เรียนได้ทำกิจกรรมอะไรๆ ก็ได้ที่ผู้

เรียนชอบ กิจกรรมที่ครูจัดให้ผู้เรียนจะต้องเป็นกิจกรรมที่นำไปสู่การ

เรียนรู้ตามจุดประสงค์ที่ตั้งไว้และเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วน

ร่วมทั้งทางด้านร่างกาย สติปัญญา สังคม และอารมณ์จึงจะสามารถ

ทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี ดังนั้นครูที่จะสอนผู้เรียนโดยยึดผู้

เรียนเป็นศูนย์กลาง

9

บทบาทของผู้เรียนในการจัด
การเรียนการสอนแบบ CIPPA

1) บทบาทในการทบทวนความรู้เดิมและการมีส่วนร่วมในการ

แสวงหาข้อมูล ข้อเท็จจริง ความคิดเห็นหรือประสบการณ์ต่างๆ จาก

แหล่งความรู้ที่หลากหลาย เพื่อนำมาใช้ในการเรียนรู้

2) บทบาทในการศึกษาหรือลงมือกระทำกิจกรรมต่างๆเพื่อ

ทำความเข้าใจใช้ความคิดในการกลั่นกรอง แยกแยะวิเคราะห์

สังเคราะห์ข้อมูล ข้อเท็จจริง ความคิดเห็น ความรู้สึกหรือ

ประสบการณ์ต่างๆที่หามาได้และสร้างความหมายให้กับตนเอง

3) บทบาทในการสรุปและจัดระบบระเบียบความรู้ที่สร้างสรรค์

ขึ้นและแสดงออกในสิ่งที่ตนเรียนรู้เพื่อช่วยให้การเรียนรู้เกิดความ

คงทนและสามารถนำความรู้นั้นไปใช้ได้สะดวกขึ้น

4) บทบาทในการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้เพื่อช่วยให้การเรียนรู้

นั้นเกิดประโยชน์ต่อชีวิต นอกจากนั้นการประยุกต์ใช้จะช่วยตอกย้ำ

ความเข้าใจและสร้างความมั่นใจให้กับผู้เรียนในความรู้นั้นๆและ

การนำความรู้ไปใช้ยังก่อให้เกิดการเรียนรู้อื่ นๆเพิ่มเติมได้ด้วย

5) ในการดำเนินการตามบทบาทข้างต้น ผู้เรียนจำเป็นต้อง

แสดงพฤติกรรมต่างๆ ที่จำเป็นในการเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่น

9

ผักดี มีประโยชน์

ภาษาไทย
ท 4.1 ป.3/3 ใช้พจนานุกรม

ค้นหาความหมายของคำ

ภาษาอังกฤษ
ต 4.2 ป.3/1 ใช้ภาษาต่างประเทศ



เพื่อรวบรวมคำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง


ใกล้ตัว

คณิตศาสตร์ ศิลปะ
ค 2.1 ป.3/1 บอกความ
ศ 1.1 ป.3/6 วาดภาพถ่ายทอด

ยาวเป็นเซนติเมตร เลือก
ความคิด ความรู้สึก จากเหตุการณ์

เครื่องมือวัดที่เหมาะสม ชีวิตจริง โดยใช้เส้น รูปร่าง รูปทรง

สี และพื้นผิว

วิทยาศาสตร์
ว 2.2 ป.3/1 สำรวจทรัพยากรธรรมชาติ

และอภิปรายการใช้ทรัพยากรธรรมชาติใน

ท้องถิ่น

10

ตารางสัมพันธ์บูรณาการ
วิชาภาษาอังกฤษ ชั้น ป.3

11

ตัวอย่างแผนบูรณาการเรียนรู้
ด้วยเทคนิค CIPPA

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

เสนอ

อาจารย์ ดร.รัชกร ประสีระเตสัง

รายวิชา

วิชาวิทยาการจัดการเรียนรู้ 2
รหัสวิชา 5002509

ผู้จัดทำ

นางสาวเมษยาภรณ์ รัตนวิชัย 631505109

นางสาวพเยีย พันธ์แก่น 631505124

นางสาวน้ำหอม สว่างตา 631505207

นางสาวยลดา ปัสสาวะภา 631505209

นางสาวศรัณภรณ์ มั่งมีศรี 631505210