คู่มือการใช้งานศูนย์ข้อมูลทางสังคม

1

แ น ว คิ ด ก า ร จั ด ต้ั ง ศู น ย์ ข้ อ มู ล ทา ง สั ง ค ม
(Social Data Center)

ศูนย์ข้อมูล (Data Center) หมายถึง ศูนย์กลางของพื้นที่ที่ใช้เป็นที่ตั้งของ
ศูนย์คอมพิวเตอร์ที่มีระบบเครือข่ายสามารถส่งออกและรับข้อมูลจำนวนมากได้
Data Center ไม่ใช่เรื่องใหม่ และเป็นเรื่องที่ต้องพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้ทันตามยุคสมัยของ
ข้อมูลในแต่ละช่วง และให้การตอบรับรูปแบบของข้อมูลชนิดใหม่ ๆ อยู่เสมอ ในขณะที่ข้อมูลที่มี
จำนวนเพิ่มมากขึ้นจนกลายเป็นฐานข้อมูลสำคัญขนาดใหญ่ การใช้เทคโนโลยีเข้ามาจัดการ
ฐานข้อมูล จงึ เปน็ สง่ิ สำคัญทผี่ ู้ทม่ี ีขอ้ มลู นั้นควรศกึ ษาและทำความเข้าใจ

Data Centerเป็นหน่วยหนึ่งที่ใช้ในการบริหารจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data)
เพอ่ื ใชใ้ ห้เกดิ ประโยชน์ ดังนี้

1. การใชข้ อ้ มูลมาอธิบายปญั หาหรอื ปรากฏการณ์ (Descriptive Analytics)
2. พยากรณ์สิง่ ท่กี ำลังจะเกิดขนึ้ (Predictive Analytics)
3. วิเคราะห์และคาดการณ์ถึงผลลัพธ์เรื่องต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
(Prescriptive Analytics)

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) มีหน่วยงานในสังกัด
ประกอบด้วยส่วนราชการต่างๆ ได้แก่ สำนักงานรัฐมนตรี สำนักงานปลัดกระทรวงฯ
กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ กรมกิจการเด็กและเยาวชน กรมกิจการสตรีและสถาบัน
ครอบครัว กรมกิจการผู้สูงอายุ กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ การเคหะ
แห่งชาติ สำนักงานธนานุเคราะห์ และสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน โดยแต่ละหน่วยงานข้างต้น
มีระบบการบริหารจัดการข้อมูลกลุ่มเป้าหมายของตนเอง แต่ยังไม่มีการบูรณาการเชื่อมโยง
ข้อมูลถึงกัน จึงทำให้การสืบค้นประเด็นปัญหาหรือข้อมูลกลุ่มเป้าหมายต่างๆ ไม่สามารถทำได้
ครอบคลุมทุกมิติ ส่งผลให้มีข้อมูลที่จะใช้ในการตัดสินใจของผู้บริหารเพื่อพิจารณาวางแผน
จัดทำยุทธศาสตร์ แผนงาน โครงการ กิจกรรมต่างๆ อาจไม่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ไม่ตอบสนองต่อปัญหาหรือความต้องการของกลุ่มเป้าหมายที่สมควรได้รับความช่วยเหลือ
จงึ เป็นทม่ี าของศนู ย์ขอ้ มูลทางสังคมของกลมุ่ จงั หวดั

2

แ น ว คิ ด

ศนู ยข์ ้อมลู ทางสังคมของกลุม่ จงั หวัด เป็นแหลง่ ทีร่ วบรวม นำเขา้ และจัดเก็บ

ขอ้ มูลดา้ นสงั คมทั้งจากระบบสารสนเทศ ดา้ นสังคมของ พม. ขอ้ มลู ด้านสังคมจากหน่วยงานท่ี
เกี่ยวข้อง และ/หรือข้อมูลที่บ่งชี้ถึงสถานการณ์ทางสังคมที่เป็นสากลเป็นปัจจุบัน ทันต่อ
สถานการณ์ ครอบคลุมทั้งข้อมูลเชิงกลุ่มเป้าหมาย ข้อมูลเชิงประเด็น สถิติการให้บริการ
รวมทงั้ สถานการณท์ างสังคมอื่นๆที่เก่ียวข้อง และมกี ารเผยแพร่ขอ้ มลู นำข้อมลู ทางสังคมไปใช้
ประโยชน์ประกอบในการวางแผนงาน โครงการที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ โดยนำเสนอ
ข้อมูลในรูปแบบระบบฐานข้อมูลทางสังคมบนหน้าเว็บไซต์ของสำนักงานส่งเสริมและสนับสนุน
วชิ าการ 3 เช่น

ข้อมูลระบบสารสนเทศด้านสังคมของ พม. ได้แก่ ระบบข้อมูลแผนที่
ทางสังคม Social Map พม. (http://dbcenter.m-society.go.th) ระบบสารสนเทศด้านสังคม
(http://mis.m-society.go.th) รายงานสถานการณ์ทางสังคมจังหวัด รายงานความมั่นคง
ของมนษุ ย์ เปน็ ตน้

ข้อมูลด้านสังคมจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การนำเข้าข้อมูลจากระบบ
สารสนเทศด้านสังคมของหน่วยงานภายนอก เช่น ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.)
และข้อมูลพื้นฐานระดับหมู่บ้าน (กชช.2ค) ของกรมการพัฒนาชุมชน ข้อมูลประชากร
ของกรมการปกครอง ขอ้ มูลแรงงานจากสำนักงานสถิติแหง่ ชาติ เปน็ ต้น

ข้อมูลที่บ่งชี้ถึงสถานการณ์ทางสังคมที่มีตัวชี้วัดที่เป็นสากล
การนำเข้าข้อมูลจากระบบสารสนเทศจากหน่วยงานที่มีดัชนีการวัดที่เชื่อถือ เป็นที่ยอมรับ เช่น
ดชั นที นุ มนษุ ย์ Human Capital Index (ธนาคารโลก) ดชั นพี ฒั นามนุษย์ Human Development
Index (UNDP) ดัชนีความก้าวหน้าของคน Human achievement Index (สำนักงาน
คณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ) เป็นต้น

3

ศู น ย์ ข้ อ มู ล ท า ง สั ง ค ม ข อ ง ก ลุ่ ม จั ง ห วั ด
ส ำ นั ก ง า น ส่ ง เ ส ริ ม แ ล ะ ส นั บ ส นุ น วิ ช า ก า ร 3

สำนักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 3 (สสว.3) จัดทำศูนย์ข้อมูลทางสังคมของ
กลุ่มจังหวัดตามกรอบแนวความคิดดังที่กล่าวมาข้างต้น ซึ่งศูนย์ข้อมูลฯ เป็นส่วนหน่ึง
ของเว็บไซต์ สสว.3 ข้อมูลต่างๆ ภายในศูนย์ข้อมูลฯ มีการรวบรวมข้อมูลเพื่อเปรียบเทียบเปน็
รายจังหวัดในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ สสว.3 เพื่อสนับสนุนการจัดทำรายงานสถานการณ์
ทางสังคม และรายงานต่าง ๆ ให้สะดวกต่อการเข้าถึงแหล่งข้อมูลที่จำเป็นในรายงานต่างๆ
เสนอต่อผบู้ รหิ าร ซึ่งมีระบบการใช้งานดงั นี้

สว่ นที่ 1 สว่ นท่ี 2

สว่ นท่ี 3 สว่ นที่ 4

4

ระบบสารสนเทศด้านสังคมของ พม. ประกอบด้วย ระบบสารสนเทศ
ด้านสังคม SOCIALMIS ระบบแผนที่ทางสังคม SOCIALMAP ระบบข้อมูลด้านการค้ามนุษย์
ศูนย์ช่วยเหลือทางสงั คม สายด่วน 1300 ระบบฐานข้อมลู เดก็ และเยาวชน ระบบฐานข้อมูลสตรี
และครอบครัว ระบบฐานขอ้ มูลด้านผสู้ งู อายุ ฯลฯ ดังภาพทแี่ สดง

ขนั้ ตอนที่ 1

ขน้ั ตอนที่ 2

ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง

ตัวอย่าง ตวั อย่าง

5

ข้อมูลด้านสังคมจากหน่วยงานภายนอก ประกอบดว้ ยข้อมูลจากหน่วยงาน
ภายนอก ที่รวมเป็นข้อมูล 8 จังหวัด ในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ สสว.3 เช่น ข้อมูลประชากร
ข้อมูลบตั รสวัสดิการแห่งรัฐ ข้อมูลผู้ประสบปัญหาทางสงั คม ข้อมูลเงินอดุ หนุนเพื่อการเล้ยี งดู
เด็กแรกเกิด ข้อมูลแรงงาน ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) ฐานข้อมูลระดับหมู่บ้าน
ดัชนคี วามมัน่ คงของมนษุ ย์ และขอ้ มูลเชิงประเด็น ดงั ภาพทแ่ี สดง

ขนั้ ตอนท่ี 1

ขนั้ ตอนที่ 2

ตวั อย่างหนา้ สถติ ิประชากร ตวั อย่างหน้าสถติ ิเงนิ อุดหนนุ ฯ

ตัวอยา่ งหนา้ สถติ ิแรงงาน ตัวอย่างหนา้ ดัชนี
ความมน่ั คงของมนษุ ย์

6

ขอ้ มูลทบ่ี งชี้ถงึ สถานการณ์ทางสังคมที่มตี ัวชี้วัดเป็นสากล เปน็ หน้าที่เช่ือมโยง
ไปสู่เว็บไซต์เกี่ยวกับสถานการณ์ทางสังคม เช่น ดัชนีทุนมนุษย์ ดัชนีพัฒนามนุษย์
ดัชนีความก้าวหน้าของคน ศูนย์ข้อมูลยุทธศาสตร์ภาครัฐ ระบบบริหารจัดการข้อมูล
การพัฒนาคนแบบชี้เป้า (TPMAP) ดังภาพทแ่ี สดง

ขน้ั ตอนท่ี 1
ขนั้ ตอนท่ี 2

ตวั อย่างหนา้ ตัวอยา่ งหนา้
ดชั นที ุนมนุษย์ ดชั นีพัฒนามนษุ ย์

ตวั อย่างหนา้ TPMAP ตัวอยา่ งหนา้ ศนู ย์สารสนเทศฯ

7

แหล่งข้อมูล เพื่อความสะดวกในการเข้าถึงแหล่งข้อมูล สสว.3 ได้รวบรวม
แหล่งข้อมูลจากหน่วยงานภายนอกต่างๆ ที่ต้องใช้ข้อมูลในการประกอบการจัดทำรายงานต่างๆ
ไวภ้ ายในหน้านี้ เชน่ กรมการปกครอง สำนกั งานสถิติแห่งชาติ กระทรวงศกึ ษาธิการ สำนักงาน
สภาพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ กรมบัญชีกลาง เปน็ ต้น ดังภาพทแ่ี สดง

ขน้ั ตอนที่ 1

ขน้ั ตอนที่ 2 ตัวอย่างหนา้ เว็บไซต์
ด้านสุขภาพ

ตัวอยา่ งหน้าเว็บไซต์ ตัวอยา่ งหนา้ เวบ็ ไซต์
ด้านประชากร ด้านสทิ ธสิ วสั ดิการฯ

ตัวอย่างหน้าเว็บไซต์
ด้านการศกึ ษา

8

หนว่ ยงานในพื้นทรี่ ับผดิ ชอบ สสว.3 เพือ่ ความสะดวกในการติดตอ่ หนว่ ยงาน
ในเขตรับผิดชอบ ทั้งการเข้าถึงหน้าเว็บไซต์ของแต่ละหน่วยงาน พร้อมทั้งที่อยู่หน่วยงาน
เบอรโ์ ทรศพั ท์ โทรสาร และอเี มล ดงั ภาพทีแ่ สดง

ขน้ั ตอนที่ 2 ขน้ั ตอนที่ 1

ข้อมูลทั่วไปในเขตพื้นที่รับผิดชอบ สสว.3 ส่วนนี้จะมีข้อมูลทั่วไป
ของแต่ละจังหวัดในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ สสว.3 เช่น ประวัติความเป็นมาของจังหวัด
ขนาดพน้ื ท่ี การปกครอง การศึกษา เป็นต้น ดังภาพที่แสดง

ขน้ั ตอนที่ 1
ขน้ั ตอนท่ี 2

9

10

11