จัดทำโดย นายพงศธร ชื่นผล 650210184
คำ นำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เล่มนี้เป็นส่วน หนึ่งของกระบวนวิชา 100229 นวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการ เรียนรู้ยุคใหม่ (Innovation and Digital Technology for Learning in Modern Era) โดยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ที่ ได้จากเรื่อง นวัตกรรมเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อการเรียนรู้ ซึ่งมีเนื้อหาความรู้เกี่ยว กับเรื่อง ความหมายของนวัตกรรม เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ ประเภท ของนวัตกรรมทางการศึกษา วิวัฒนาการทางการศึกษา ประโยชน์ของ นวัตกรรมทางการศึกษาและตัวอย่าง เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่นำ มาใช้การ ศึกษา หากเกิดข้อผิดพลาดประการใดที่ เกี่ยวกับข้อมูล หรือทางภาษา ต้อง ขออภัยมา ณ ที่นี้และจะยินดีเป็นอย่างยิ่ง หากท่านจะสดวกให้คำ แนะนำ และข้อควร ปรับปรุง
สารบัญ ความหมาย 1 ประเภทของนวัตกรรม 4 วิวัฒนาการของนวัตกรรม 6 ประโยชน์ของนวัตกรรม 13 อ้างอิง 17
1
นวัตกรรม (Innovation) หมายถึง ความคิดและการกระทำ ใหม่ ๆ ที่ทำ ให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงไปสู่สิ่งที่ดีกว่าด้วยความจงใจรอบคอบ มุ่งเพิ่มประสิทธิภาพคุณภาพ รวมถึง แนวความคิดโดยผ่านการทดลองปฏิบัติก่อน กล่าวคือสิ่งใหม่ ๆ ที่ถูกคิดค้นหรือพัฒนาขึ้น และได้นำ มาใช้ ณ ที่แห่งใดแห่งหนึ่ง ช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้นแต่ไม่ตลอดไป ซึ่งรวมไปถึง เทคนิควิธีการต่าง ๆ ที่นำ มาใช้ในขณะนั้นด้วย เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) ตามรูปศัพท์เทคโน (วิธีการ) + โลยี (วิทยา) หมายถึงศาสตร์ที่ว่าด้วยวิธีการทางการศึกษา ครอบคลุมระบบการนำ วิธีการมา พัฒนาปรับปรุงประสิทธิภาพของการศึกษาให้สูงขึ้น เทคโนโลยีการศึกษาครอบคลุมองค์ ประกอบ 3 ประการ คือ วัสดุ อุปกรณ์ และวิธีการ สภาเทคโนโลยีทางการศึกษานานาชาติได้ ให้คำ จำ กัดความของเทคโนโลยีการศึกษาว่า เป็นการพัฒนาและประยุกต์ระบบเทคนิคและ อุปกรณ์ให้สามารถนำ มาใช้อย่างเหมาะสม เพื่อสร้างเสริมกระบวนการเรียนรู้ของคนให้ดีขึ้น (วรพจน์ นวลสกุล, 2563) นวัตกรรมการศึกษา (Educational Innovation) คือ การนำ สิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจจะเป็นความคิด วิธีการ หรือการกระทำ หรือสิ่งประดิษฐ์ขึ้น ทั้งในส่วนที่ไม่เคยมีมาก่อน หรือเป็นการพัฒนา ดัดแปลงจากสิ่งที่มีอยู่แต่เดิมให้ดีขึ้น โดยอาศัยหลักการ ทฤษฎี ที่ได้ผ่านการทดลองวิจัยจน เชื่อถือได้ นำ มาใช้บังเกิดผลเพิ่มพูนประสิทธิภาพต่อการเรียนรู้ (อนล สวนประดิษฐ์, 2562) นวัตกรรมทางการศึกษา คือ สิ่งใหม่ ๆ ที่สร้างขึ้นมาเพื่อช่วยแก้ปัญหาเกี่ยวกับการจัดการ เรียนการสอนหรือพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่แนวคิด รูป แบบ วิธีการ กระบวนการ สื่อตาง ๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษาเพื่อนําเอาความคิดหรือวิธีปฏิบัติ ทางการศึกษาใหม่ ๆ มาใช้กับการศึกษา (พระมหาวีรวิชญ สัตตารัมย และคณะ, 2566) เทคโนโลยีการศึกษา (Educational Technology) เป็นการรวบรวมคำ ที่มีความหมายสองคำ คือ “เทคโนโลยี” และ “การศึกษา” “เทคโนโลยี” หมายถึง การนำ ความรู้หรือศาสตร์ต่าง ๆ มาประยุกต์เป็นระบบ เพื่อใช้ปฏิบัติในการแก้ปัญหา ส่วน “การศึกษา” หมายถึง การ เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมต่าง ๆ อันเนื่องจากประสบการณ์และพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป นั้นจะต้องเป็นที่ยอมรับของสังคม สภาเทคโนโลยีการศึกษานานาชาติ ได้ให้คำ จำ กัดความว่า เทคโนโลยีการศึกษาเป็นการ พัฒนาและประยุกต์ระบบเทคนิคและอุปกรณ์ ให้สามารถนำ มาใช้ในสถานการณ์ได้อย่าง เหมาะสม เพื่อเสริมขบวนการเรียนรู้ให้ดียิ่งขึ้น เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ศาสตร์ที่ว่าด้วยวิธีการทางการศึกษา ครอบคลุมระบบการนําวิธี การมาปรับปรุงประสิทธิภาพของการศึกษาใหสูงขึ้นด้วยเทคโนโลยีทางการศึกษา (กนกวรรณ กันนิล, 2565) 2
นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการ ศึกษา หมายถึง ความคิด วิธีการและ การกระทำ ทำ ที่เป็นสิ่งใหม่ๆ พัฒนาจาก การเรียนรู้เดิม จนเกิดความรู้ใหม่ๆหรือ ปรับปรุงที่มีประสิทธิภาพของการศึกษา โดยผ่านเทคโนโลยีต่างๆ ที่มาใช้อย่าง เหมาะสม(พงศธร ชื่นผล,2566) 3
4
ตามขอบข่ายของ การจัดการศึกษา 1.นวัตกรรมด้านหลักสูตร นวัตกรรมการเรียนการ สอน 2. นวัตกรรมสื่อการเรียน การสอน 3. นวัตกรรมการประเมิน ผล 4. นวัตกรรมการบริหาร จัดการศึกษา 5. ตามผู้ใช้ประโยชน์ โดยตรง 1.นวัตกรรมการจัดการ เรียนรู้ของครู 2.นวัตกรรมการเรียนรู้ ของผู้เรียน ตามลักษณะของ นวัตกรรม 1.ผลิตภัณฑ์สิ่งประดิษฐ์ ทางการศึกษาหรือสื่อ การเรียนการสอน 2.เทคนิควิธีการสอน รูป แบบหรือวิธีการจัดการ เรียนรู้ (กรรณิการ์ ภิรมย์รัตน์, 2566) 5
6
กลุ่มโซฟิสต์ (450-350 ปี ก่อนคริสต์ศักราช) ยุคเริ่มแรกจนถึงปี ค.ศ. 1900 เริ่มปูพื้นฐานเทคโนโลยีและการสอน มีการใช้เทคโนโลยีพัฒนาประสบการณ์ เปิดโอกาสให้ผู้ฟังเสนอสิ่งที่ต้องการรู้ และบรรยายตามความต้องการของผู้ บรรยายหรือผู้ฟัง โสเครติส (ค.ศ .399-470) วิธีการสอนแบบ “Socratic Method” อเบลาร์ด (ค.ศ.1079-1142) โสเครติส (ค.ศ .399-470) แลนคาสเตอร์ (ค.ศ.1778-1838) วิธีการสอนที่เรียกว่า “Scholastic Method of Instruction” เริ่มปูพื้นฐานเทคโนโลยีและการสอน มีการใช้เทคโนโลยีพัฒนาประสบการณ์ เปิดโอกาสให้ผู้ฟังเสนอสิ่งที่ต้องการรู้ และบรรยายตามความต้องการของผู้ บรรยายหรือผู้ฟัง เริ่มการสอนระบบพี่เลี้ยง (Monitor System) คอมินิอุส (ค.ศ.1592-1670) - ใช้วิธีการสอนโดยเลียนแบบธรรมชาต - การเรียนการสอนควรเริ่มจากวัยเยาว์ ออกแบบให้เหมาะสมกับอายุ - ควรมีแบบเรียนที่มีภาพประกอบควบคู่ ไปกับการสอน - สอนในสิ่งที่นาไปใช้ในชีวิตประจาวันได้ - สอนตามลาดับความสาคัญก่อนหลัง - เนื้อหาการสอนแบบบรรยายและมี ภาพประกอบ - ไม่ควรลงโทษด้วยวิธีการเฆี่ยนตีเมื่อผู้ เรียนประสบความล้มเหลว 7
เปสตาลอสซี่ (ค.ศ.1746-1827) ต่อ ประยุกต์ หลักจิตวิทยามาใช้ในการสอน ด้วยการเน้นประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับ ตัวเลข รูปร่าง ชื่อและความคิด เฟรอเบล (ค.ศ.1782-1852) ผู้ริเริ่มการอนุบาลศึกษา โดยเน้นการ สอนให้มี กิจกรรม อิสระ ความคิด สร้างสรรค์ การเข้าสังคม และการ แสดงออกทางกาย ระบบการสอนของ เฟรอเบล จึงครอบคลุมเนื้อหาและ ประสบการณ์ ๓ ลักษณะ ได้แก่ เกมและ เพลง การก่อสร้าง รางวัลและอาชีพ แฮร์บาท (ค.ศ.1776-1841) ธอร์นไดค์ (ค.ศ.1874-1949) แลนคาสเตอร์ (ค.ศ.1778-1838) เป็นผู้เน้นทฤษฎีการสอน 4 ขั้น คือ (1) ความชัดเจน ในขั้นรับ ความรู้ใหม่ (2) การเชื่อมโยง ความรู้ใหม่กับความรู้เก่า (3) จัดระบบ คือ ขั้นรวบรวมแนวคิด หรือสรุป และ (4) วิธีการ คือขั้นของการ นาไปใช้” - กฎแห่งการฝึกหัดหรือกระทาซ้ำ - กฎแห่งผล - กฎแห่งความพร้อม เริ่มการสอนระบบพี่เลี้ยง (Monitor System) ดิวอี้และคิลแพทริก (ค.ศ.1859-1965) - ใช้วิธีการสอนโดยเลียนแบบธรรมชาต - การเรียนการสอนควรเริ่มจากวัยเยาว์ ออกแบบให้เหมาะสมกับอายุ - ควรมีแบบเรียนที่มีภาพประกอบควบคู่ ไปกับการสอน - สอนในสิ่งที่นาไปใช้ในชีวิตประจาวันได้ - สอนตามลาดับความสาคัญก่อนหลัง - เนื้อหาการสอนแบบบรรยายและมี ภาพประกอบ - ไม่ควรลงโทษด้วยวิธีการเฆี่ยนตีเมื่อผู้ เรียนประสบความล้มเหลว ยุค ค.ศ.1900 - ปัจจุบัน 8
เปสตาลอสซี่ (ค.ศ.1746-1827) ต่อ ประยุกต์ หลักจิตวิทยามาใช้ในการสอน ด้วยการเน้นประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับ ตัวเลข รูปร่าง ชื่อและความคิด เฟรอเบล (ค.ศ.1782-1852) ผู้ริเริ่มการอนุบาลศึกษา โดยเน้นการ สอนให้มี กิจกรรม อิสระ ความคิด สร้างสรรค์ การเข้าสังคม และการ แสดงออกทางกาย ระบบการสอนของ เฟรอเบล จึงครอบคลุมเนื้อหาและ ประสบการณ์ ๓ ลักษณะ ได้แก่ เกมและ เพลง การก่อสร้าง รางวัลและอาชีพ แฮร์บาท (ค.ศ.1776-1841) ธอร์นไดค์ (ค.ศ.1874-1949) มอนเตสซอรี่ (ค.ศ.1870-1952) เป็นผู้เน้นทฤษฎีการสอน 4 ขั้น คือ (1) ความชัดเจน ในขั้นรับ ความรู้ใหม่ (2) การเชื่อมโยง ความรู้ใหม่กับความรู้เก่า (3) จัดระบบ คือ ขั้นรวบรวมแนวคิด หรือสรุป และ (4) วิธีการ คือขั้นของการ นาไปใช้” - กฎแห่งการฝึกหัดหรือกระทาซ้ำ - กฎแห่งผล - กฎแห่งความพร้อม มีวิธีสอนคือ จัด กิจกรรมให้เหมาะสมกับ ผู้เรียนแต่ละคน ให้ผู้เรียนมีอิสระและฝึก ใช้ประสาทสัมผัส ดิวอี้และคิลแพทริก (ค.ศ.1859-1965) กลุ่มพิพัฒนาการและเน้นการสอนแบบ แก้ปัญหา แนะนาแนวคิดใหม่ที่ว่า การ เรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ดีจากการกระทา สิ่ง แวดล้อม และการแก้ปัญหา ยุค ค.ศ.1900 - ปัจจุบัน 9
เลวิน (ค.ศ.1900-1947) ต่อ ศึกษาเรื่องแรงจูงใจบุคลิกภาพ จิตวิทยาสังคม และกลุ่มสัมพันธ์ สกินเนอร์ (ค.ศ.1947) เจ้าของทฤษฎีการวางเงื่อนไข แบบ อาการกระทา (Operant Conditioning) เป็นพฤติกรรมการตอบสนองต่อการ เสริมแรง ซึ่งแตกต่างกันไปตามชนิด ของการเสริมแรง 10
11
1) ประโยชน์สำหรับผู้ เรียน - มีโอกาสใช้ความ สามารถของตนเองใน การเรียนรู้อย่างเต็มที่ - ผู้เรียนมีโอกาสตัดสิน ใจในการเลือกเรียนตาม ช่องทางที่เหมาะกับ ความ สามารถของ ตนเอง - ทำให้กระบวนการเรียน รู้ง่ายขึ้น ลดเวลาในการ เรียนรู้ - ผู้เรียนมีอิสระในการ เลือก เรียนรู้ในทุกเวลา ทุกสถานที่ - ทำให้การเรียนมี ประสิทธิภาพมากขึ้น สามารถเรียนรู้ได้ทั้งใน แนวกว้างและแนวลึก - ช่วยให้ผู้เรียนรู้จักเสาะ หาแหล่งการเรียนรู้ - ฝึกให้ผู้เรียนคิดเป็น และสามารถแก้ปัญหา ด้วยตนเองได้ 2) ประโยชน์สำหรับผู้ สอน - ทำให้ประสิทธิภาพของ การสอนสูงขึ้น กระบวนการสอนง่ายขึ้น - ผู้สอนสามารถจัด กิจกรรมได้หลากหลาย มีเวลามากขึ้น - สามารถเพิ่มเนื้อหา และจุดมุ่งหมายในการ สอนมากขึ้น - ผู้สอนไม่ต้องใช้เวลา สอนทั้งหมดอยู่ในชั้น เรียนเพราะบทบาทส่วน หนึ่งผู้เรียนทำเอง - ผู้สอนสามารถแก้ ปัญหาความไม่ถนัดของ ตนเองได้ - ผู้สอนสามารถสอนผู้ เรียนได้เนื้อหาที่กว้าง และลึกซึ้งกว่าเดิม - ง่ายในการประเมิน เพราะการใช้เทคโนโลยี มุ่งให้ผู้เรียนประเมิน ตนเองด้วย 3) ประโยชน์ต่อการ จัดการศึกษา - สามารถเปิดโอกาสของ การเรียนรู้ได้อย่าง แท้จริง - ทำให้ลดช่องว่าง ทางการศึกษาให้น้อยลง - สามารถสร้างผู้เรียนที่มี ประสิทธิภาพมากกว่าเดิม - ทำให้การจัดการและ การบริหารเป็นระบบมาก ขึ้น - ทำให้ลดการใช้งบ ประมาณและสามารถใช้ งบประมาณที่มีอยู่ให้คุ้ม ค่า - สามารถแก้ปัญหา ทางการศึกษาได้หลาย ประการ 12
13
แอปพลิเคชัน หนังสือออนไลน์ ประเภท ตามขอบข่าย : นวัตกรรมสื่อการเรียนการสอน ตามผู้ใช้ประโยชน์โดยตรง : นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ของผู้เรียน ตามลักษณะของนวัตกรรม : ผลิตภัณฑ์สิ่งประดิษฐ์ทางการศึกษาหรือสื่อ การเรียนการสอน การใช้งาน แอพพลิเคชันสำ หรับอ่านหนังสือผ่านแพลตฟอร์มต่างๆบน โทรศัพท์มือถือ หรือเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ สามารถทำ ให้ผู้เรียน เรียนรู้ได้แม้ไม่ต้องมี หนังสือ ประโยชน์ -ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา -เก็บรักษาได้ง่าย ประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ ประหยัดค่าเก็บรักษา -ประหยัดการตัดไม้ทำ ลายป่า เพราะไม่ต้องตัดไม้มาทำ กระดาษ -ค้นหาข้อความได้ ยกเว้นว่าอยู่ในลักษณะของภาพ -อ่านได้ในที่มืด หรือแสงน้อย -ราคาถูกกว่าเนื่องจากไม่ต้องใช้กระดาษ 14
แบบจำ ลอง 3 มิติ ประเภท ตามขอบข่าย : นวัตกรรมสื่อการเรียนการสอน ตามผู้ใช้ประโยชน์โดยตรง : นวัตกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียน ตามลักษณะของนวัตกรรม : ผลิตภัณฑ์สิ่งประดิษฐ์ทางการศึกษาหรือสื่อ การเรียนการสอน การใช้งาน ดูโมเดล 3 มิติผ่านแอพพลิเคชัน สามารถหมุนได้ทั้งหมด 360 องศา เช่นการ มองโมเดลอวัยวะของสัตว์ชนิดต่างๆ ประโยชน์ -ช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจได้มากขึ้นผ่านการเห็นภาพแบบ 3 มิติจากภาพใน หนังสือที่เป็น 2 มิติ -สร้างความสนใจในตัวผู้เรียน -สามารถเห็นภาพต่างๆทำ ให้ผู้เรียน เรียนรู้ได้ไว 15
กล้องจุลทรรศน์ ประเภท ตามขอบข่าย : นวัตกรรมสื่อการเรียนการสอน ตามผู้ใช้ประโยชน์โดยตรง : นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ของผู้เรียน ตามลักษณะของนวัตกรรม : ผลิตภัณฑ์สิ่งประดิษฐ์ทางการศึกษาหรือสื่อ การเรียนการสอน การใช้งาน การจับกล้องและเคลื่อนย้ายกล้อง ต้องใช้มือหนึ่งจับที่แขนและอีกมือหนึ่ง รองที่ฐานของกล้องตั้งลำ กล้องให้ตรงเปิดไฟเพื่อให้แสงเข้าลำ กล้องได้เต็มที่ หมุนเลนส์ใกล้วัตถุ ให้เลนส์ที่มีกำ ลังขยายต่ำ สุดอยู่ในตำ แหน่งแนวของลำ กล้อง นำ สไลด์ที่จะศึกษามาวางบนแท่นวางวัตถุ โดยปรับให้อยู่กลางบริเวณที่แสงผ่าน ค่อยๆหมุนปุ่มปรับภาพหยาบให้กล้องเลื่อนขึ้นช้าๆเพื่อหาระยะภาพ แต่ต้องระวัง ไม่ให้เลนส์ใกล้วัตถุกระทบกับสไลด์ตัวอย่าง เพราะจะทำ ให้เลนส์แตกได้ ปรับภาพให้ชัดเจนขึ้นด้วยปุ่มปรับภาพละเอียด ถ้าวัตถุที่ศึกษาไม่อยู่ตรงกลางให้ เลื่อนสไลด์ให้มาอยู่ตรงกลางถ้าต้องการให้ภาพขยายใหญ่ขึ้นให้หมุนเลนส์ใกล้ วัตถุที่มีกำ ลังขยายสูงกว่าเดิมมาอยู่ในตำ แหน่งแนวของลำ กล้อง จากนั้นปรับ ภาพให้ชัดเจนด้วยปุ่มปรับภาพละเอียดเท่านั้น ห้ามปรับภาพด้วยปุ่มปรับภาพ หยาบเพราะจะทำ ให้ระยะของภาพ หรือจุดโฟกัสของภาพเปลี่ยนไป บันทึกกำ ลังขยายโดยหาได้จากผลคูณของกำ ลังขยายของเลนส์ใกล้วัตถุกับกำ ลัง ขยายของเลนส์ใกล้ตา ประโยชน์ -ช่วยให้ผู้เรียนสามารถมองเห็นสิ่งต่างที่เป็นของจริงและที่มีขนาดเล็กมากๆ ที่ตาเปล่ามองไม่เห็นได้ -ให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจเนื้อหาในการเรียนได้มากขึ้นผ่านการเห็นของจริง -ช่วยให้ผู้เรียนมีทักษะในการใช้งานกล้องจุลทรรศน์ที่สามารถต่อยอดใน อนาคตได้ 16
17
(วรพจน์ นวลสกุล, 2563) https://www.oar.ubu.ac.th/old/images/docs/techno/paper/adi-2.pdf (อนล สวนประดิษฐ์, 2562) http://dspace.bru.ac.th/xmlui/bitstream/handle/123456789/5675/%E0% B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%201.pdf? sequence=1&isAllowed=y (อรนุช ลิมตศิริ, 2543) http://old-book.ru.ac.th/e-book/t/TL745/tl745(tl645)-3.pdf (พระมหาวีรวิชญ สัตตารัมย และคณะ, 2566) https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JOB_EHS/article/view/269592 (กนกวรรณ กันนิล, 2565) https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jsa-journal/article/view/254894 https://eledu.ssru.ac.th/kannika_bh/pluginfile.php/37/course/summary/% E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%206 %20%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%81 %E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0 %B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8 %B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2.pdf https://cdn.fbsbx.com/v/t59.2708- 21/270778546_670389397659664_6037486876168516082_n.pdf/muti. pdf?_nc_cat=110&ccb=1- 7&_nc_sid=2b0e22&_nc_eui2=AeGglm9ePv7G0iZgWJQnMELUaX3NqT3Vm PVpfc2pPdWY9QwzGhnFmZWpls0V7l5_f0gkSvQCHtLOKXzHrTwxGH1P&_ nc_ohc=G4Fe0m4mebsAX_eGHM9&_nc_ht=cdn.fbsbx.com&oh=03_AdRx_ HKJjiIjIlU5skwjAYoQ3pFztddpzQZ4kqZr1TR2rA&oe=65733A93&dl=1 18
ปกหลัง นายพงศธร ชื่นผล 650210184 สาขาวิชาชีววิทยา email : [email protected]