Jaarverslag 2019 voor website

 










































-1-

Inhoudsopgave pagina 3
pagina 4
De bibliotheek bruist als nooit tevoren pagina 9
Lezen en Leren - Jeugd pagina 11
Lezen en Leren - Volwassenen pagina 14
Taalhuis Heiloo pagina 16
Media educatie volwassenen pagina 16
Informeren pagina 18
Cultuureducatie pagina 19
Ontmoeting pagina 22
Organisatie en Cijfers pagina 23
Samenwerking en Co-Creatie
Het jaar 2019 in cijfers

-2-

De bibliotheek bruist als nooit tevoren

Het is veel meer dan een plek waar alleen boeken uitgeleend worden.

De huidige bibliotheek Bibliotheken bieden steeds meer en steeds vaker diensten en activiteiten aan voor een
zet zich in voor de scala aan doelgroepen, bijvoorbeeld voor laaggeletterden, niet-digitaal vaardigen en
ontwikkeling van nieuwe Nederlanders.
individuen en de Mensen leren er omgaan met de computer, de digitale overheid, ze leren er de
samenleving. Nederlandse taal, bezoeken lezingen en tentoonstellingen, doen mee aan leesclubs,
Bibliotheken werken bezoeken er babycafés, taalcafés: ontmoeting en een leven lang leren zijn er ook
samen met onderwijs prioriteit.
en maatschappelijke
partners om iedereen Het is niet voor niks dat de overheid in 2019 heeft besloten de samenwerking tussen
de kans te bieden zich bibliotheken en een groot aantal uitvoeringsorganisaties te versterken in het project
te ontwikkelen naar ‘Digitale Inclusie, ondersteuning voor kwetsbare burgers’.
behoefte en vermogen.
‘Ongelooflijk belangrijk: lezen vergroot je wereld en laat je kennismaken met cultuur en
samenleving. Dat kan je deelname aan de maatschappij positief beïnvloeden.’

Jos van Kemenade
bij het 50 jarig bestaan van Bibliotheek Heiloo

Onverminderd blijft onze aandacht voor taalontwikkeling. Het bevorderen van
leesmotivatie en leesplezier bij kinderen. Eind 2019 bleek uit de meeste recente PISA-
test dat de leesvaardigheid onder middelbare scholieren sterk gedaald is. Dat is kwalijk
want een goede leesvaardigheid dient niet alleen het culturele, maar ook het
economische en maatschappelijke belang.

Eindigde Bibliotheek Heiloo in 2018 op de 15e plaats in de Top-20 Best presterende
bibliotheken van Nederland, in 2019 stegen we naar de 11e plaats.

Een resultaat dat we alleen hebben kunnen bereiken met de inzet van de
medewerkers, de vrijwilligers, het bestuur en de samenwerking met de gemeente en
andere organisaties. Vooral de fantastische steun van ‘onze’ ca. 140 vrijwilligers wil ik
extra benadrukken.

Jeanette Braam
Directeur

-3-

Lezen en Leren

Alle kinderen lid van de ‘Wie graag leest doet het meer en beter – en andersom
bibliotheek! Dat was
ook in 2019 het streven Lezen, leesvaardigheid en leesmotivatie hangen nauw samen. Iemand die
van de bibliotheken in gemotiveerd is om te lezen, besteed er meer tijd aan, wordt er beter in en raakt
Noord-Holland. daardoor nog gemotiveerder. Zo ontstaat een positieve spiraal. Kinderen die op
jonge leeftijd worden gemotiveerd om te lezen, zullen als volwassenen beter
Voorschoolse periode kunnen lezen, het meer doen en dit weer overbrengen op hun kinderen.’
0-4 jaar
Uit: Lees! Een oproep tot een leesoffensief
Ter ondersteuning bij een De Onderwijsraad
thema of project zijn 18
collecties uitgeleend. De Raad voor Cultuur
En 10 wisselcollecties ter
aanvulling van de Voor haar leesbevorderingsprogramma sluit Bibliotheek Heiloo aan bij het actieplan
collecties van kinderdag- Tel mee met Taal, geïnitieerd door de ministeries OCW, VWS en SZW. Onderdelen van
verblijven, peuterspeel- dit actieprogramma zijn Kunst van Lezen (0 tot 18 jaar) en Taal voor het Leven (18 tot
zalen en 100 jaar e.o.).
consultatiebureaus
Jeugd
Voorlezen tijdens
Nationale Voorleesdagen Het Jeugdbibliotheekwerk en de Bibliotheek op School (dBos) stonden in 2019 als
in 12 kinderdagverblijven hoogste prioriteit op de agenda van Bibliotheek Heiloo (Activiteitenplan 2019). De
speerpunten voor het jeugdbibliotheekwerk zijn: leesbevordering, basisvaardigheden
Inspiratieavond Nationale en het bereik onder de jeugd vergroten. Daar werken we aan met o.a. de volgende
Voorleesdagen voor 35 projecten:
pedagogische • BoekStart
medewerkers, gastouders • De Bibliotheek op School
en leerkrachten van groep • Mediawijsheid
1/2 en • Samenwerking
voorleesvrijwilligers
BoekStart
Het jaaraanbod van BoekStart voor de Kinderopvang bestaat uit collecties en
activiteiten die de pedagogisch medewerkers kunnen aanvragen bij de bibliotheek.
Vooral het voorlezen tijdens de Nationale Voorleesdagen is een graag gewilde
activiteit, maar ook weten de instellingen de bibliotheek goed te vinden voor boeken
die aansluiten bij de thema’s waarmee zij werken.

BoekStart speelde ook weer een grote rol in het actieprogramma van de gezamenlijke
Noord-Hollandse bibliotheken. De jeugdbibliothecarissen kwamen in 2019 een aantal
keren bij elkaar en werkten gezamenlijk verder aan 100% bereik onder de jeugd. Zo
werd er een checklist opgesteld voor een goede BoekStarthoek, en op elkaar uitgetest
als mystery guests. Een mooie vorm van intercollegiale interventie. In Heiloo leidde dit
tot een verbeterde website en plannen voor een nieuwe inrichting van de
BoekStarthoek.

BoekStart voor pasgeboren kinderen liep in 2019 achterstand op. Sinds de reorganisatie
van de gemeente in BUCH-verband werden er geen brieven meer aan de kersverse
ouders verstuurd. Dankzij de intensieve samenwerking met de GGD, de samenwerking
met voorschoolse instellingen en de eigen PR konden er gelukkig wel koffertjes
uitgereikt worden aan nieuwe baby-leden.

-4-

Activiteiten voor
kinderen en hun
ouders:

62 Boekstartbaby’s
ingeschreven

52 Peuteruurtjes
(wekelijks) voor kinderen
en ca. evenveel
ouders/verzorgers

Voorstelling
tijdens de Nationale
Voorleesdagen
(?)bezoekers

7 Voorstellingen
Jeugdtheater Potitco

Baby-uurtjes met thema:
2 x Babymassage
2 x Sing in
Behalve leesbevordering
is ontmoeting van ouders
een belangrijk doel

VoorleesExpress:
2 x 10 gezinnen

5 extra
voorleesbijeenkomsten
voor alle gezinnen van de
Voorleesexpress, met
gemiddeld 4 kinderen en
hun gezin.

Afsluiting VoorleesExpress
2 voorstellingen met in
totaal 15 gezinnen.

Peuter-voorlezen
Deze wekelijkse activiteit is een leuk, interactief gebeuren. Gemiddeld zijn er 10
kleintjes. Vaak ook minstens zoveel begeleiders; ouders of grootouders.
Er is een vast clubje vrijwilligers, dat voorleest. De laatste vrijdag van de maand leest
een medewerker van de bieb voor, dan worden er een paar gebaren geoefend ter
ondersteuning van het woordbegrip. Waarna er wordt geknutseld of gespeeld met het
materiaal van de Speelotheek.
‘Topactiviteit van de bieb! De begeleiders genieten er ook enorm van’.

De Bibliotheek op School (dBos)
Op de Springschans en de Elckerlyc loopt het project dBos voor het tweede jaar. In
2019 kwam de Duif erbij, en hebben de leescoördinatoren en leesconsulenten van deze
drie scholen bij de bibliotheek de opleiding Open Boek (5 bijeenkomsten) gevolgd.

-5-

Primair onderwijs 4-12 Deze opleiding werd verzorgd door Liselotte Dessauvagie, leesbevorderaar pur sang, in
jaar samenwerking met Bibliotheek Haarlem.
De kinderen van deze drie scholen hebben ook een pasje ontvangen voor ‘thuisgebruik’
Groep 1-2 van de bibliotheek. Op de scholen van dBos zijn er lessen gegeven over de website van
Het huis van Harry Schoolwise, het opzoeken van informatie en het reserveren van boeken. De nadruk ligt
18 groepen vooral op leesbevordering en
boekpromotie.
Groep 3
De wolf, de eend en de Bij de inrichting van de
muis schoolbibliotheken is zoveel mogelijk
8 groepen rekening gehouden met de
uitgangspunten van het Makkelijk Lezen
Groep 4 Plein: frontaal presenteren en de
Schrijver op bezoek: aanwezigheid van makkelijk leesbaar
Fred Diks materiaal.
6 groepen 4 en 1 groep
3/4 Mediawijsheid
Met het project CoderDojo werken we heel bewust aan bevordering van
Groep 5 mediawijsheid, door thema’s te kiezen die voor de doelgroep (7-17 jaar) bijdraagt aan
Rijmen met robots het vergroten van digitale geletterdheid:
7 groepen en 2 groepen - CodeCombat (programmeertaal Python),
5/6 - Stop Motion,
- Minecraft,
De Boekenbakker - Scratch,
3 groepen - Sploder (arcade games).
Ook maakten we dankbaar gebruik van LAB out of the Box van ProBiblio, voor de
Groep 6 leskisten Bloxels, Ozobotjes en Micro:Bits. En werkten we mee (co-creatie) aan de
Kinderboekenweek nieuwe kisten Beeldmanipulatie en Fotografie en hebben deze getest op verschillende
Reis mee! scholen.
12 groepen 1 groep 5/6
De CoderDojo ’s worden georganiseerd door een vaste medewerker en uitgevoerd in
Groep 7 samenwerking met 5 vrijwilligers. Dit jaar waren er 13 CoderDojo ’s met in totaal 123
Bieb versus Google deelnemers. Ouders worden geacht in de buurt te blijven, maar liever nog: mee te
4 groepen 7/8 doen, te helpen waar nodig, en ondertussen zelf ook aan hun vaardigheden werken. De
ouderbetrokkenheid wordt hierdoor sterk vergroot.
Find it! Een werkstuk Datzelfde geldt bij het samen klooien, onze vaste activiteit in de schoolvakanties. Ook
maken daarbij zijn er steeds meer ouders die blijven en samen met hun kind de materialen
5 groepen 7 ontdekken en iets moois maken.
Ook voor de jongste kinderen is mediawijsheid een belangrijk thema. Binnen Noord-
Nederland leest! Junior Holland zijn mooie producten ontwikkeld om Kind&Media in de kinderopvang te
Borealis introduceren.
3 groepen 7 Nieuw in 2019 was het vloggen. Onze kinderdirecteur Lotta Sengers heeft vlogs
gemaakt over boeken en over onze activiteiten; deze zijn nog steeds via onze website
Groep 7/8 te zien. We hebben ook workshops vloggen gehouden voor kinderen en volwassenen,
Workshop voorlezen beginners en gevorderden, voor de bibliotheek en voor de vrijwilligersacademie (VIP).
5 groepen 7 In totaal 5 bijeenkomsten, 40 deelnemers.
4 groepen 8
Samenwerking
Groep 8 Om te zorgen dat kinderen en jongeren taal-en mediavaardig worden, werkt de
Voorleeswedstrijd bibliotheek nauw samen met de scholen (basis- en voortgezet onderwijs), de
11 groepen gemeente, de jeugdgezondheidszorg (JGZ), de kinderopvangorganisaties en andere
instellingen. In diverse programma’s speelt de bibliotheek, als specialist in
Games ontwerpen met leesbevordering, een centrale rol.
Bloxels
6 groepen 8 Samenwerking komt heel mooi naar voren in het project de VoorleesExpress. Dit
project richt zich op taalontwikkeling van kinderen die in een taalarme omgeving
Groep 1-8
Klassikaal lenen -6-
80 groepsbezoeken aan
de bibliotheek
Projectcollecties
47 collecties
7 Projecten

50+ leest voor opgroeien, en gebaat zijn bij een langere periode (20 weken) voorlezen in de
18 voorlezers x 8 Nederlandse taal. In 2019 hebben we twee seizoenen gedraaid van ieder 10
voorleessessies = 144 deelnemers.
voorleessessies De gezinnen worden geworven in samenwerking met het onderwijs, de kinderopvang,
1 startbijeenkomst en de GGD en logopedie. De voorlezers worden bereikt via de Vrijwilligerscentrale, onze
1 evaluatiebijeenkomst eigen nieuwsbrief en de Uitkijkpost. Voor de scholing wordt gebruik gemaakt van de
materialen van de VoorleesExpress en ProBiblio en wordt samengewerkt met
2 scholen exposeerden in deskundigen. In 2019 kwamen deskundigen van Koninklijke Kentalis ons uitleg geven
de bibliotheek over de taalontwikkeling bij jonge kinderen en wanneer er sprake is van een TOS. ?
Dankzij Lisa Hoeben, eerstejaars stagiaire Pedagogiek aan Hogeschool InHolland,
Voortgezet onderwijs konden we extra voorleesbijeenkomsten organiseren om de band tussen de gezinnen
PCC en de bibliotheek te verstevigen.
Biebescape
7 brugklassen

Buitenschoolse Lisa en het gezin van Lamek, haar voorleeskind.
activiteiten Enkele resultaten die we bereiken met de VoorleesExpress:

CoderDojo
10 x met 123 deelnemers

Voorlezen 3-7 jaar 40 x op
woensdagmiddag

Voorleesfeestje 12 x op
elke 1e woensdag van de
maand

Speelotheek
Wekelijks promotie
Speelotheek op
woensdagmiddag en
zaterdag

Lego-activiteit
2x 26 deelnemers

Buitenspeeldag

Wekelijks spreekuur
leesproblemen

Kinderjury
39 deelnemers
Boskinderen-speurtocht
28 deelnemers
Afsluiting met 26
deelnemers

Taal voor Thuis
2 scholen

Zomerklooien
6 bijeenkomsten x 12
deelnemers per keer

-7-

Kinderboekenweekfeest
Activiteitenmiddag
22 deelnemers

Herfstklooien
20 deelnemers

Recycle Sint Vraag aan voorleesvrijwilligers
34 deelnemers
In samenwerking met de GGD en het Sociaal Team van de gemeente Heiloo zijn in de
Vloggen Week van de Opvoeding allerlei activiteiten georganiseerd in de bibliotheek rond het
2x 16 deelnemers thema ‘Opvoeden is samenspel; opvoeden doe je niet alleen’. Voor het komende jaar
maken we weer een gezamenlijk programma.
Ziezo samenspel
4 deelnemers In samenwerking met Egon Bloem (Boskinderen), Irene Mulder (striptekenaar) en Lisa
Hoeben (stagiaire) konden kinderen een spannende Boskinderen speurtocht doen in
de bibliotheek, en deze afsluiten met een survivalactiviteit in de patio, waarbij zelfs
vuur werd gemaakt. Alle kinderen gingen met een zelfgemaakt amulet naar huis.

De bibliotheek bood ruimte aan het Mama Café van de Stichting Trefpunt. De 5
bijeenkomsten leverden niet het aantal geïnteresseerde bezoekers op waarop was
gehoopt en werd besloten om er mee te stoppen.

Het sociaal team van Heiloo organiseert regelmatig werklunches voor professionals in
het werkveld jeugd. Een informele lunch om met elkaar te delen wat er speelt.
Bibliotheek Heiloo is hier in 2019 bij aangesloten.

De cultuurcoördinatoren van de 10 basisscholen in Heiloo, de Muziek- en Dansschool
Heiloo en Bibliotheek Heiloo zijn met elkaar verenigd in de Abc-commissie. Samen
maken zij een cultureel programma waar alle scholen aan meedoen, en wat ervoor
zorgt dat kinderen kennismaken met alle verschillende kunstdisciplines.

40 jaar speelotheek
Met een feestelijke dag vierden we het 40 jarig bestaan van de speelotheek, waarvan
de laatste 5 jaar als onderdeel van de bibliotheek. Het werd een ware reünie met veel
oud-vrijwilligers, oudhollandse spellen, taartjes met logo, schminken en eigentijdse
activiteiten zoals een legoworkshop.

Voorleeskampioen:
Na een hele spannende voorronde mocht Fay Lock van de Elckerlyc zich
voorleeskampioen 2019 van Heiloo noemen. Er deden 10 kinderen mee, van wie 2 uit
het werkgebied van Bibliotheek Langedijk.

Voortgezet Onderwijs 12-18 jaar
Alle 7 brugklassen van het PCC kwamen naar de bibliotheek voor het programma: Bieb
Escape. Het leuke van dit programma is dat de leerlingen spelenderwijs de
mogelijkheden van de bibliotheek ontdekken, en goed gebruik moeten maken van de
catalogus om de opdracht te kunnen oplossen. Doordat we in kleine groepjes werken
en de klas in twee helften verdelen die tegen elkaar spelen, is elke leerling betrokken.

-8-

45 bezoekers Volwassenen
27 deelnemers
Het is de wettelijke taak van de bibliotheek om bij te dragen aan de persoonlijke
ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van het algemeen
publiek. De collectie is nog altijd een belangrijk middel om deze taak te
vervullen.

De collectie van Bibliotheek Heiloo bestaat voor het grootste deel uit boeken. Een
uitgebreid aanbod aan informatieve boeken, romans en boeken voor mensen met een
leesbeperking, dvd’s en luisterboeken. Ook kranten, tijdschriften, e-books, websites,
databanken en andere digitale bronnen maken hier deel van uit.

Verder organiseren we gedurende het hele jaar allerlei activiteiten voor leespromotie
en sluiten we aan bij landelijke leesbevorderingscampagnes, zoals: Boekenweek,
Nederland leest, Week van de Alfabetisering, Week van het luisterboek.

Informatie verstrekken over passende leesvormen is een belangrijke taak van de
bibliotheek.

Informatiemiddag voor mensen met een visuele beperking
Op 26 februari organiseerde Bibliotheek Heiloo samen met Stichting Trefpunt een
Informatiemiddag voor mensen met een visuele beperking.
Diverse organisaties presenteerden zich en vertelden over de mogelijkheden die er zijn
voor deze doelgroep:
- Het Sociaal Team van Heiloo over vervoer en voorzieningen
- Het Trefpunt over het maandelijkse Oogcafé
- Sport-Z over aangepast sporten en bewegen
- Koninklijke Visio over advies en begeleiding
- Landelijk Loket Passend Lezen over diverse leesvormen
- Solutions Radio over gesproken TV-ondertiteling
- Bibliotheek Heiloo over de speciale collecties.
Er waren drie korte workshops te volgen over het gebruik van de Webbox,
spraakprogramma’s op tablet of telefoon. Verder werd de Daisy speler toegelicht en de
app voor het streamen van boeken.
Beat FM maakte een aardige impressie van de bijeenkomst:
https://www.youtube.com/watch?v=YV8zNpYK7Ao

Bibliotheek aan Huis
Al jaren biedt Bibliotheek Heiloo de service Bibliotheek aan Huis. In overleg met de
klant worden boeken bezorgd aan huis. Er wordt dankbaar gebruik gemaakt van deze
mogelijkheid. In 2019 bezorgden 12 vrijwilligers bij 27 leden boeken aan huis. Dat dit
bijzonder op prijs wordt gesteld blijkt uit de volgende reacties:
‘Waar heb ik het aan te danken dat u mij voorziet van boeken?’
‘Als u eens wist hoe aangenaam u mijn leven maakt met elke maand een stapel
boeken!’
Drie klanten van de Bibliotheek aan Huis hebben een hoge leeftijd: 100+, de oudste
klant is 102 jaar.

Bieb Express
Boeken aan huis bezorgd krijgen is natuurlijk fijn, maar meestal wordt dan wel het
struinen langs de kast en snuffelen bij de rekken gemist.
In samenwerking met Stichting Trefpunt is de BiebExpress gestart. Mensen die niet
meer zelfstandig naar de bibliotheek kunnen komen, worden opgehaald door de
BiebExpress. Bij de bibliotheek kunnen ze samen met de chauffeur/begeleider boeken
uitzoeken of aan de leestafel kranten of tijdschriften lezen. Ze drinken gezellig samen
een kopje koffie en worden na een uur weer thuis gebracht.

-9-

Bibliotheekcafé Vanaf mei 2019 rijdt de BiebExpress elke laatste woensdag van de maand en brengt 3 à
4 bezoekers mee.
De ochtenden worden
steeds door zo’n 10 1 oktober: Internationale dag voor de ouderen, voorleeslunch
deelnemers bezocht. Dit jaar werd voorgelezen bij de dagopvang van Woonzorgcentrum Overkerck. Dit jaar
schreef Maarten Spanjer een speciaal verhaal voor deze dag dat Hanny Kaan voorlas in
de huiskamer.
Verder wordt wekelijks voorgelezen door vrijwilligers bij de dagopvang van
Woonzorgcentrum De Loet en bij diverse huiskamers van Villa Westervenne.
De collectie voorleesverhalen en platenboeken van de Geheugenbibliotheek komen
daarbij goed van pas.

Bibliotheekcafé in woonzorgcentrum De Loet
Elke maand is er een Bibliotheekcafé in woonzorgcentrum De Loet. Bewoners, en
enkele buren uit de aanleunwoningen, schuiven aan om met elkaar een thema te
bespreken.
Vrijwilligers van de bibliotheek begeleiden deze activiteit. Zij brengen boeken mee met
informatie en verhalen, poëziebundels of fotoboeken. Ook wordt soms aan de
deelnemers gevraagd iets mee te nemen over het thema, bijvoorbeeld een gedicht,
foto of een voorwerp om te laten zien. Dat resulteert in boeiende gesprekken,
persoonlijke verhalen en herinneringen.
De thema’s sluiten vaak aan bij de acties van de bibliotheek zoals de jaarlijkse
Poëzieweek, de Boekenweek, Nederland Leest en de Maand van de Geschiedenis.
Verder is gesproken over Rembrandt en andere Hollandse meesters, etiquette en
omgangsvormen, Monumenten, Nederland en de zee en Hobby’s.
In de zomer is op verzoek van de activiteitenbegeleiding aangehaakt bij de feestelijke
vakantieweek voor de bewoners, met Frankrijk in de hoofdrol.

Internationale Vrouwendag 2019
Op 8 maart kwamen vrouwen uit verschillende landen samen om deze dag te vieren in
de bibliotheek van Heiloo. Voor de meeste vrouwen is Nederlands de tweede taal. Tine
den Hoed opende de avond met een toespraak over sterke vrouwen, waarna Ilsan
Soubaneh, acht jaar oud, een toespraak hield, geschreven door haar moeder. Ze wenste
alle vrouwen veel gezondheid en geluk. Ook dit jaar waren er verschillende workshops
georganiseerd, zoals gezonde voeding, armbanden maken en Engelse les. Julia van Tiel
had heerlijke hapjes gemaakt. De avond werd afgesloten met Zumba. Bianca Blom gaf
een spetterende les, die enthousiast ontvangen werd. Vervolgens werd er gedanst op
muziek uit alle landen. Zoals ook op vorige vrouwendagen gaven de vrouwen als
afsluiting van de avond rozen aan elkaar.

- 10 -

6 trajecten Taalhuis Heiloo

Wekelijks, met Mensen hebben dagelijks te maken met taal, rekenen en digitalisering. Maar dit
uitzondering van ligt niet iedereen. In Nederland hebben 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65
vakanties. jaar moeite met de Nederlandse taal. Tellen we 65-plussers en mensen met lage
760 deelnemers rekenvaardigheden mee, dan zijn het ruim 2,5 miljoen mensen. Zo’n 4 miljoen
mensen missen de digitale vaardigheden om om te gaan met de digitale
Wekelijks, met overheid.
uitzondering van de Beperkte basisvaardigheden vormen een barrière om zelfstandig mee te doen in
zomervakantie. onze maatschappij, online en offline.
518 deelnemers
Het Taalhuis is een samenwerkingsverband van lokale en regionale organisaties voor de
Taalcafé aanpak van laaggeletterdheid. Het Taalhuis heeft een doorverwijsfunctie naar formeel
52 bijeenkomsten 360 en non-formeel aanbod in de regio. Daarnaast biedt het Taalhuis diensten voor alle
deelnemers basisvaardigheden: lezen, schrijven, rekenen en omgaan met de computer.
Er zijn twee belangrijke doelgroepen:
Open Leer Centrum (OLC)
49 bijeenkomsten 133 - Mensen die Nederlands als tweede taal leren (NT2), en
deelnemers - Mensen die Nederlands als moedertaal hebben (NT1), maar die moeite hebben

met lezen en schrijven en daardoor vaak ook met andere vaardigheden.
Daardoor kunnen ze niet goed functioneren in onze maatschappij.
Het aanbod van het Taalhuis bestaat uit verschillende onderdelen.

Taalmaatjestraject
Een vrijwilliger wordt gekoppeld aan iemand met een hulpvraag. Die kan te maken
hebben met taal, rekenen of digitale vaardigheden. Er wordt zoveel mogelijk maatwerk
geleverd: wat wil men leren of oefenen. Wekelijks minimaal een uur samen aan het
werk zolang dat nodig is, met een maximum van een jaar. Er zijn in 2019 6 nieuwe
koppels gestart met een aantal vrijwilligers van de Stichting Trefpunt Heiloo en van de
bibliotheek.

Samenspraak
Op donderdagmorgen oefent een grote groep de Nederlandse taal. De deelnemers,
voor wie Nederlands een tweede taal is, zijn verdeeld over verschillende niveaus zodat
de lessen goed aansluiten. Na de zomer is begonnen met een extra groep,
laagtaalvaardigen die meer persoonlijke ondersteuning nodig hebben. De vrijwilligers
besteden ook aandacht aan de Nederlandse samenleving.

(Voor)leesgroep
Al vanaf 2014 bestaat de wekelijkse (voor)leesgroep. Samen een boek voor
volwassenen in duidelijke taal lezen en bespreken. De boeken gaan over allerlei
onderwerpen en situaties die naast het oefenen met lezen ook ter sprake komen. Voor
laagtaalvaardige deelnemers is er een vrijwilliger die apart met hen leest op hun eigen
niveau.

Taalcafé en Open Leercentrum
Een wekelijkse inloop op een vast moment in de bibliotheek om te oefenen met
spreken, lezen en andere basisvaardigheden.
Op vrijdagmorgen komen mensen naar het Taalcafé om in een ongedwongen sfeer met
elkaar te praten en een kopje koffie te drinken. Er wordt gezamenlijk begonnen met het
bespreken van iets uit het nieuws of wat iemand zelf aandraagt. Verder is er tijd voor
een spelletje, in een kleiner groepje iets lezen of schrijven. Enthousiaste vrijwilligers
zorgen voor de begeleiding.
Op donderdagavond kunnen degenen die overdag werken binnenlopen. Oefenen met
programma’s op de laptop is mogelijk. Veel onderwerpen zijn op verschillende niveaus
beschikbaar, zoals gezondheid, digitale overheid, taal, omgaan met geld, inburgeren.

- 11 -

Tweewekelijks, met Samen lezen of een tekst bespreken, oefenen voor een examen met een van de
uitzondering van de vrijwilligers kan ook.
vakanties
Gemiddeld aantal Taal in beweging
deelnemers 19 per keer Tweewekelijks is op maandagmorgen een vrolijke noot te horen in de bibliotheek. Het
koor De BiebSingers o.l.v. Lonneke Lute zingt Nederlandstalige liedjes zoals Kleine Sjaak
50 bijeenkomsten 357 van Connie van den Bosch, Het tuinpad van mijn vader van Wim Sonneveld.
kinderen Voorafgaand aan het zingen besteedt Lonneke aandacht aan de tekst, de zanger en de
tijd waarin het uitkwam. De vaste groep deelnemers komt trouw voor het plezier in
zingen én elkaar ontmoeten.

HEMA VoorleesBieb
Naast de roltrap bij de HEMA in
winkelcentrum ’t Loo is op
woensdagmorgen de VoorleesBieb te
vinden. Vrijwilligers zijn er van 10.00 tot
11.00 uur om voor te lezen. Zelf even de
tijd nemen om met je (klein)kind een
verhaal te lezen kan ook. Een leuke plek
om kennis te maken met de bibliotheek.
De vrijwilligers geven ook informatie over
de activiteiten en mogelijkheden voor jong
en oud.
De samenwerking met de HEMA sluit mooi
aan bij de HEMA Foundation.

Puike prijzen voor ‘vergeetwoorden’.
De oproep van het Taalhuis Heiloo om
(bijna) vergeten woorden te melden,
leverde meer dan 70 woorden op! Deze
actie organiseerde het Taalhuis Heiloo
i.s.m. HEMA Heiloo om aandacht te vragen
voor het belang van taal tijdens de Week
van de Alfabetisering.
Te mooi om te vergeten. Sommigen
hadden er thuis al over nagedacht en
kwamen er speciaal voor naar het
winkelcentrum, maar toevallige
voorbijgangers hadden meestal ook direct
een mooi woord paraat. Voor de drie
meest bijzondere woorden was er een
aardige prijs. Mirjam van HEMA Heiloo en
Tine van Bibliotheek Heiloo reikten deze vrijdagavond 20 september uit. Winnaar was
de familie Ter Avert met het woord ‘uitspanning’, de heer Verschure werd tweede met
‘boezeroen’ en mevrouw Kempers won de derde prijs met ‘mieters’. Troostprijzen
gingen naar ‘te warskip’ (Westfries) van de heer Manshanden en ‘borstrok’ van familie
Dussel.

- 12 -

Huiswerkbegeleiding
Vrijwilligers ondersteunen vluchtelingjongeren bij hun huiswerk. De ouders kunnen die
ondersteuning vaak niet bieden. Van dinsdagmiddag tot en met vrijdagmiddag staan
vrijwilligers klaar voor deze huiswerkhulp. De jongens en meisjes willen op hun school
de top bereiken. Ze krijgen daarbij een extra zetje in de rug.
Voor de zomervakantie bleek dat alle huiswerkjongeren het schooljaar met succes
hebben afgerond. Iedereen slaagde, ging over of begon een nieuwe opleiding.
De bibliotheek stelt ruimte en materiaal ter beschikking.

- 13 -

155 bezoekers Media educatie volwassenen

4 x 6 of 8 bijeenkomsten In de bibliotheek kunnen mensen ook terecht om hun digitale vaardigheden te
26 deelnemers verbeteren. Zij worden geholpen met advies op maat, een cursus, een passende
collectie en vaak ook een-op-een begeleiding door een medewerker of een
vrijwilliger.

De activiteiten, die de bibliotheek op het gebied van media-educatie organiseert, zoals
Klik & Tik, Digisterker en het wekelijkse spreekuur zijn onderdeel van het Taalhuis en
horen ook bij de afspraken met de Belastingdienst.

Wekelijks ‘digitaal’ spreekuur
Veel mensen worstelen wel eens met vragen over hun smartphone, tablet of computer.
Deze vragen zijn meestal gemakkelijk en snel op te lossen. Iedere woensdagmorgen zijn
mensen met dit soort vragen welkom op het ‘digitaal’ inloopspreekuur.

Klik & Tik
Het programma Klik & Tik is een computerprogramma dat ontwikkeld is voor mensen
die weinig tot geen ervaring hebben met de computer en internet. Tijdens de
bijeenkomsten werkt ieder, onder begeleiding van een bibliotheekmedewerker, op
eigen niveau of gekozen onderdeel. Zo kan het zijn dat de ene cursist werkt met Klik &
Tik ‘de start’ (de eerste stappen zetten met een computer) en dat een andere cursist
oefent met het werken op de iPad. In 2019 is de module Klik & Tik ‘het internet op’
geheel vernieuwd. In deze module maakt men kennis met verschillende leuke en
handige websites en leert men stap voor stap hoe deze werken en wat je er zoal mee
kunt.

6 x 3 bijeenkomsten Digisterker, werken met de digitale overheid
30 deelnemers De cursus Digisterker is bedoeld voor mensen die gebruik willen gaan maken (of dit al
proberen) van de digitale overheid. Men leert gebruik te maken van de digitale diensten
Monitor Digitale die de overheid aanbiedt. Zo leren de cursisten hoe ze een DigiD aan kunnen vragen,
basisvaardigheden hoe ze deze moeten activeren en hoe ze kunnen beheren. Het werken met
Voordat de cursus mijnoverheid.nl is ook een belangrijk onderdeel van deze cursus. Ook wordt aandacht
Digisterker begon gaf 25% besteed aan nuttige websites waar iedereen gebruik van kan maken, bijvoorbeeld de
van de deelnemers aan websites van de Belastingdienst, de Sociale Verzekeringsbank, het UWV en de
dat het veilig voelt om gemeente Heiloo.
met de e-overheid te De Stichting Digisterker zorgt ervoor dat het cursusmateriaal altijd up-to-date is.
werken. Na afloop van de
cursus is dit percentage Belastingdienst
gestegen naar 73%. Voor mensen met vragen die betrekking hebben op de Belastingdienst hebben wij het
55% van de deelnemers Belastingspreekuur. Er kan een afspraak gemaakt worden met een belastingconsulent
aan Digisterker gaf aan die als vrijwilliger de vragen probeert te beantwoorden en eventueel kan helpen met
niet te weten hoe je een het invullen van formulieren. Ook is het mogelijk om digitaal aangifte te doen via een
veilig wachtwoord moet beveiligde digitale omgeving.
maken voor de e-
overheid. Aan het eind - 14 -
van de cursus gaf 91% van
de deelnemers aan dit
wel te weten!

8 Tabletcafé ‘s: Tabletcafé ’s
65 deelnemers Het tabletcafé is een gezellige samenkomst van mensen die elkaar verder op weg
helpen op de tablet of iPad. Ook komen mensen om ervaringen uit te wisselen en
6 workshops kennis te maken met nieuwe apps. Soms hangt er een thema vast aan een
36 deelnemers bijeenkomst. Zo hebben we dit jaar een bijeenkomst gehad over ‘Veilig internet’ en een
bijeenkomt met ‘de Biebapp’ als thema. Het tabletcafé wordt verzorgd door een
1 workshop medewerker van de bibliotheek en vrijwilligers. Zij kunnen specifieke vragen
6 deelnemers beantwoorden.
4 workshops
22 deelnemers Android tabletcursus in samenwerking met Nederland verbindt
Deze cursus wordt verzorgd door een vrijwilliger en 5 studenten van het ROC en bestaat
2 workshops uit 10 dagdelen.
12 deelnemers
Workshop WhatsApp
Deze workshop wordt verzorgd door onze vrijwilliger Pieter Rol. Hij helpt WhatsApp
gebruikers op weg om nog meer uit de app te halen. De workshop werd goed bezocht.
Een goede reden om deze in 2020 weer aan te bieden!

Workshop slimme iPhone-instellingen
Tijdens deze workshop geeft Pieter Rol uitleg over een scala aan instellingen die te
vinden zijn op de iPhone.

Workshop fotobeheer op de iPad
Tegenwoordig maakt men veel gebruik van de camera op de smartphone of iPad.
Tijdens deze workshop legt Pieter Rol uit hoe je foto’s en filmpjes het best kun beheren.

SeniorWeb
Bibliotheek Heiloo is aangesloten bij de landelijke vereniging SeniorWeb en zet zich in
voor de participatie en zelfontplooiing van alle senioren in de digitale samenleving. De
activiteiten die wij aanbieden staan ook vermeldt op de website van SeniorWeb.
Bibliotheek Heiloo is daar aangemeld als leslocatie.

- 15 -

35 bezoekers Informeren
50 bezoekers
9 bezoekers Activiteiten gericht op informatie en kennisdeling, zoals
voorlichtingsbijeenkomsten of informatieavonden over onderwerpen zoals
werk en inkomen, gezondheid, juridisch, maatschappelijke en
wetenschappelijke thema’s.

Noord-Korea, de verbeelde werkelijkheid
In de lezing nam Marc Roth de bezoekers mee naar het meest gesloten land ter
wereld. Voorafgaand aan de lezing werden een tweetal documentaires vertoond.

AD(H)D bij volwassenen
AD(H)D is een veel voorkomend gezondheidsprobleem en heeft niet alleen invloed op
het leven van de persoon in kwestie, maar ook op dat van de omgeving. Petra Tamis
vertelde over de behandelmogelijkheden en ging in op allerlei vragen. Haar verhaal
werd ondersteund door ervaringsdeskundige Mariëlle Witteveen.

Buitengewoon groen, de invloed van groen op onze gezondheid
Groen is de meest voorkomende kleur in de natuur. Overal ter wereld zorgen groene
planten, bomen en grassen voor ons voedsel, zuivere lucht, rust, energie en
geneeskracht. Eva Bakker (fysiotherapeut en andragoloog) vertelde over de bijzondere
grote invloed van groen op ons leven en welzijn.

Nederland Leest! Thema Duurzaamheid
Op zaterdag 2 november werd het ‘Huis van Duurzaamheid’, een informatiepunt over
duurzaam leven in Heiloo, geopend door wethouder Rob Opdam.
Het Huis van Duurzaamheid is een plek waar de inwoners van Heiloo terecht kunnen
voor informatie over duurzaamheid uit het dagelijkse leven. Van bewust
boodschappen doen tot energiebesparing. Met een aantal samenwerkingspartners,
zoals Heiloo Energie en Duurzaam Heiloo gaan we de programmering vorm geven.

In november werden verschillende activiteiten georganiseerd rond de thema’s
Levensstijl, Wonen, Mobiliteit en Afval&recycling.

- 16 -

24 deelnemers Excursie GP Groot
16 bezoekers Op 21 november was een rondleiding bij GP Groot georganiseerd: inzameling en
157 bezoekers recycling voor een uniek kijkje achter de schermen in de wondere wereld van afval. Het
programma startte met een presentatie over circulaire economie. Voorzien van
laarzen, helmen en hesjes volgde voor de bezoekers een rondleiding op de
duurzaamheidslocatie en in de sorteerinstallatie.

Klimaatverandering, het grote verhaal klein gemaakt
Martijn Smit hield een lezing over klimaatverandering. Zijn verhaal was mede
gebaseerd op het verhaal van Al Gore, bij wie hij in Seattle, in de zomer van 2017 een
training volgde. Na deze ervaring was hij zich meer dan ooit bewust van hoe mooi ons
ecosysteem in elkaar steekt en hoe groot de noodzaak is om dat in stand te houden.

Lezing Jan en Sanne Terlouw
Jan en Sanne Terlouw hielden op zondag 10 november een lezing in de volle aula van
het PCC schoolgebouw. Dat de lezing hier plaats vond was geen toeval. Dat was
vanwege het thema van Nederland Leest! En het duurzame karakter van de school.
Zowel Jan als Sanne benadrukten in hun lezing het belang van verhalen vertellen:
‘Blijf kinderen verhalen vertellen en prikkel hun fantasie’.

- 17 -

26 deelnemers Cultuureducatie
19 exposities
18 deelnemers Cultuureducatie maakt dat je jezelf en de wereld om je heen ontdekt. Zo
ontwikkel je je talent en creatieve vaardigheden. Je maakt kennis met
12 kunstenaars muziek, theater, dans en andere kunstuitingen.

In het kader van cultuuroverdracht en -educatie organiseert Bibliotheek Heiloo
culturele activiteiten en tentoonstellingen en participeert in tal van andere culturele
initiatieven in Heiloo.

Cursus Luisteren naar klassieke muziek
Deze cursus wordt verzorgd door Gert Floor, voorheen muziekbibliothecaris van
Bibliotheek Heiloo. Hij bespreekt tijdens zes bijeenkomsten de muziek van
verschillende componisten en de tijd waarin de stukken ontstonden.

Exposities
In de expositieruimte werden een 19-tal exposities gehouden van plaatselijke en
regionale kunstenaars. Deze exposities worden samengesteld door de
Kunstcommissie van de bibliotheek.

84e Boekenweek: Een portret van Remco Campert
Tijdens de Boekenweek organiseerde de bibliotheek een literaire avond over het
leven van Remco Campert. Mirjam van Hengel schreef de biografie ‘Een knipperend
ogenblik’, een portret over de man die al meer dan een halve eeuw het Nederlandse
literaire landschap kleurt.

Opening Kunstparade
De Kunstparade 2019 werd op 27
juni officieel geopend in de
bibliotheek in het bijzijn van de
deelnemende kunstenaars.
De opening werd feestelijk omlijst
door muziek van het gitaar duo
Camusto.
Tijdens de Kunstparade
exposeerden maar liefst 12
kunstenaars in de bibliotheek en
waren er optredens van
verschillende musici en dichters op
vrijdag, zaterdag en zondag.

ABC –project
Alle scholen, de Muziek- en Dansschool Heiloo en Bibliotheek Heiloo werken samen
in de ABC-werkgroep om alle leerlingen met cultuur in aanraking te brengen. Ieder
jaar staat een bepaald thema centraal.

- 18 -

Ontmoeting

De bibliotheek is van oudsher een laagdrempelige organisatie: iedereen is welkom en
bezoekers worden nergens toe verplicht.
Ontmoeting vindt op verschillende manieren plaats bij activiteiten die gericht zijn op
samenkomst.
Bijvoorbeeld bij het voorlezen voor peuters op de vrijdagochtend.
Of bij een tabletcafé, een lezing of een workshop.
Een belangrijke bijkomstigheid van deze bijeenkomsten is dat ze op een
ongedwongen manier voor contact zorgen met anderen.

61 deelnemers, Uit & Zo Heiloo 2019
24 optredens en diverse
activiteiten Tijdens deze 25e editie werden diverse optredens verzorgd vanuit het Heilooër
verenigingsleven. Optredens waren er van Septembre, Djembéband Don Diya Folie
en het Hiphop duo Sam en Falko.

- 19 -

Peuteruurtje:
Tabletcafé:
Workshop iPad en iPhone:

- 20 -

Organisatie en cijfers

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de ontwikkelingen in de organisatie en de
resultaten in cijfers.

Hoe de bibliotheek scoort ten opzichte van andere bibliotheekorganisaties.
In ons jaarverslag besteden we uiteraard veel aandacht aan de resultaten van
Bibliotheek Heiloo. Maar dat zegt niets over de waarde van onze prestaties. Sinds
jaren worden landelijk cijfers verzameld maar sinds kort worden deze vertaald in
overzichten gepubliceerd door de Koninklijk Bibliotheek. Daaruit blijkt dat in 2019
Bij welke bibliotheken in Nederland zijn de meeste inwoners lid? Heiloo op de 7e
plaats staat, bij Wat is de meest actieve bibliotheek? zelfs op de 6e plaats. Mede door
deze resultaten eindigden we in de Top-20 Best presterende bibliotheken van
Nederland op de 11e plaats. Wederom de hoogste score van een bibliotheek in
Noord-Holland.

Bestuur
De bestuurssamenstelling is als volgt:
• mevr. T. Herkes, voorzitter
• dhr. B. Langendam, penningmeester
• mevr. E.W. van Halem-Hespe, secretaris
• mevr. B. van den Broek, lid
• dhr. J.J.M. Welling, lid
• mevr. A. Visser, lid

In januari waren drie leden van het bestuur aftredend. Mevrouw Herkes en mevrouw
Visser zijn herbenoemd voor een nieuwe periode. Mevrouw. E.W. van Halem –
Hespe heeft afscheid genomen. Het bestuur is haar zeer erkentelijke voor haar
jarenlange inzet.

Het bestuur kwam in het verslagjaar diverse keren bijeen. Aan de orde kwamen
onder andere het functioneren van de bibliotheek, de accommodatie, samenwerking
binnen de federatie, lokale samenwerking met gemeente en partners en uiteraard
de financiële positie van de bibliotheek.

Medewerkers
In 2019 waren binnen de organisatie 11 medewerkers werkzaam. In oktober is
mevrouw T. Duijnhoven met pensioen gegaan en 1 medewerker is minder gaan
werken. Beide vacatures zijn inmiddels ingevuld.

Deskundigheidsbevordering medewerkers
Alle medewerkers hebben in het afgelopen jaar deelgenomen aan diverse
scholingsactiviteiten. Dit varieerde van teamtrainingen tot workshops, cursussen,
symposia of netwerkbijeenkomsten die aansluiten bij specifieke takenpakketten. Zo
zijn er cursussen gevolgd op het gebied van dementie, laaggeletterdheid, BHV,
reanimatie en AVG en Privacy in de bibliotheek.

Vrijwilligers
Het bibliotheekwerk wordt ondersteund door de inzet van ongeveer 140 vrijwilligers.
Zij hebben zeer uiteenlopende taken: van voorlezen op basisscholen tot klussen in de
bibliotheek, van bezorgen en weer ophalen van boeken bij mensen thuis tot
gastheer/-vrouw bij activiteiten, van het rondbrengen van de post tot het repareren
van stukgelezen boeken en het assisteren bij de speelotheek.
Ook zijn er zeer deskundige vrijwilligers voor spreekuren voor digitale problemen en
belastingvragen. En is er een enthousiaste Kunstcommissie die exposities
organiseren.

- 21 -

Stage
Bibliotheek Heiloo is een stageplek voor allerlei opleidingen. In 2019 hebben
voor een maatschappelijke stage: Sam Nijbacker van het Stedelijk Dalton College
Alkmaar en Dana de Boer van het Bonhoeffer College Castricum meegewerkt in de
bibliotheek. Voor een werkervaringsstage heeft Inge van Velzen een aantal uren
meegelopen.
Lisa Hoeben van Hogeschool in Holland heeft tijdens haar stage meegewerkt aan het
project Voorleesexpres.
Openingstijden
Om optimaal te kunnen functioneren is Bibliotheek Heiloo 40 uur per week geopend.
Daarnaast heeft de bibliotheek technische faciliteiten zoals een ringleiding, is de
bibliotheek toegankelijk voor mensen met een beperking, zijn er uitgebreide
zitmogelijkheden en is er ruimte voor lezingen, cursussen en vergaderingen en
bijeenkomsten van bijvoorbeeld leesclubs.

Samenwerking en co-creatie

Samenwerking met andere organisaties verbreedt het aanbod van de bibliotheek en
positioneert de bibliotheek steeds meer als ontmoetingsplek en centrum van
informatie in Heiloo. Diverse organisaties hebben de bibliotheek als thuisbasis voor
hun activiteiten en dienstverlening. Het VIP, Taalmaatjes en taalcoaches, Happy
Homework, huiswerkbegeleiding aan individuele leerlingen, Poëzieworkshops door
Margreet Schouwenaar, cursus striptekenen door Irene Mulder.
Sommige organisaties zijn betrokken bij de dienstverlening van de bibliotheek of
omgekeerd. Soms is de bibliotheek alleen faciliterend voor de activiteiten van
anderen.
Vermeldenswaardig is de waardevolle samenwerking met Stichting het Trefpunt, het
Sociaal team van de gemeente Heiloo. En in het kader van duurzaamheid Energie
Heiloo en Duurzaam Heiloo.

- 22 -

Het jaar 2019 in cijfers

Leden
In het afgelopen jaar is het aantal leden gestegen. Vooral het aantal
jeugdleden nam toe. Eind 2019 heeft de bibliotheek een
ledenwerfactie gehouden. Het effect hiervan zal pas het volgend jaar
zichtbaar zijn.
Uitleningen
Dit jaar is het aantal uitleningen iets toegenomen. Net als bij het aantal
leden nam het aantal uitleningen van jeugdboeken toe.
Wel dalen de cijfers verder van de uitleningen van dvd’s en cd’s. Dit
komt door ontwikkelingen als Spottify en Netflix. Van deze collectie
worden nauwelijks nog nieuwe exemplaren gekocht en zullen het
komend jaar weer verder worden afgebouwd.
e-books
Sinds 2014 kunnen leden van openbare bibliotheken e-books lenen. Elk
jaar komen er steeds meer leden met een e-bookaccount bij en
worden er meer e-books uitgeleend.
Op 31 december waren er 999 accounts en 475 mensen leenden
minimaal 1 e-book.

- 23 -

Bezoeken
Het aantal bezoeken aan Bibliotheek Heiloo is stabiel gebleven; 113.882.
Het aantal bezoekers aan de website is toegenomen. Het afgelopen jaar zijn er
15 nieuwsbrieven verstuurd aan 2.719 abonnees.

Aantal leden tot 18 jaar 2019 2018 2017
Aantal leden 18 jaar en ouder 3.870 3.746 3.749
Totaal aantal leden 3.422 3.468 3.516
Omvang collectie 7.292 7.214 7.265
Aantal uitleningen boeken 35.228 35.368 36.056
volwassenen
Aantal uitleningen boeken jeugd 73.136 75.165 79.692
Aantal uitleningen dvd’s
Aantal uitleningen cd’s 50.213 48.163 49.019
Aantal uitleningen e-boeken 1.524 1.462 2.319
Aantal uitleningen totaal 796 1.035 1.245
Aantal bezoekers bibliotheek 6.878 6.322 5.839
Bezoekers website 132.547 132.147 138.114
113.882 114.041 112.342
48.830 42.672 39.180

- 24 -