GD&T Measurements by CMM

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบันไทย-เยอรมนั

รูปท่ี 4.3-2 การตรวจสอบความสมมาตรด้วยเคร่ือง CMM
รูปท่ี 4.3-3 การตรวจสอบความสมมาตรด้วยเคร่ือง CMM แบบมีการควบคุมทิศทาง

14/14

Thai-German InstituteThai-German Institute

สถาบันไทย-เยอรมัน

บทท่ี 5

ความเบี่ยงเบนจากการหมุนในแต่ละระนาบ (Circular Runout)



นิยาม
Circular Runout คือ สภาวะท่ีคา่ รัศมีของจุดบนพ้ืนผวิ ชิ้นงานในแต่ละระนาบของพ้ืนผวิ ท่ีเป็นระนาบ เพลาทรงกระบอก

ทรงกลมหรือรู มีระยะจากแกนดาต้มั อา้ งอิงเป็นระยะทางเทา่ กนั
ค่าความเบี่ยงเบนของ Circular Runout (Circular Runout deviation) คือ ค่า Circular Runout ที่ตรวจวดั ไดข้ องพ้ืนผวิ ที่

ถูกควบคุม
ค่าพิกดั ความเผอื่ ของ Circular Runout (Circular Runout tolerance) คือ ค่าความเบี่ยงเบนของ Circular Runout มากท่ีสุด

ที่สามารถยอมรับได้
ขอบเขตค่าพิกดั ความเผื่อของ Circular Runout (Circular Runout tolerance zone) จะประกอบดว้ ยวงกลม 2 วงร่วมศูนย์

กบั แกนดาต้มั อา้ งอิงและมีระยะห่างเทา่ กบั คา่ พิกดั ความเผอื่ ของ Circular Runout ที่ระบุไวใ้ นกรอบควบคุมรูปลกั ษณ์

แบบงาน

ความหมาย

รูปท่ี 13-1 การควบคมุ Circular Runout

เมื่อตรวจสอบความเบี่ยงเบนของ Circular runout ที่พ้ืนผิวของชิ้นงาน การกาํ หนดแกนดาต้มั อา้ งอิง จะสามารถกาํ หนด
ได้ 3 วธิ ี คือ

- การสร้างแกนดาต้มั จากเส้นแนวแกนท่ีมีความยาวเพยี งพอ
- การสร้างแกนดาต้มั จาก Co-datum

1/7

Thai-German InstituteThai-German Institute

สถาบันไทย-เยอรมนั

- การสร้างแกนดาต้มั ที่ดาต้มั ที่ 1 เป็นระนาบและดาต้มั ท่ี 2 เป็นแกน

ดาต้มั จาก 1 แนวแกน

ดาต้มั จาก Co-datum

ดาต้มั จากระนาบและแกน

รูปท่ี 13-2 การสร้างแกนดาตม้ั ของ Runout แบบต่างๆ

Circular runout จะเป็ นการควบคุมความเบี่ยงเบนของพ้ืนผิวชิ้นงานที่เป็ นผลกระทบจากรูปทรงและตาํ แหน่งในเวลา
เดียวกนั

2/7

Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

แบบงาน

กรณีท่ี 1
ชิ้นงานกลมและร่วมศูนย์

กรณีท่ี 2
ชิ้นงานไม่กลมแตร่ ่วมศูนย์
Thai-German Institute
กรณีที่ 3
ชิ้นงานกลมแตไ่ มร่ ่วมศูนย์

รูปท่ี 13-3 ความเบ่ียงเบนของชิน้ งานท่ีเกิดจากรูปทรงและตาํ แหน่ง

แบบงาน ความหมาย

รูปท่ี 13-4 Circular runout ของพืน้ ผิวท่ีตง้ั ฉากกบั แกนดาต้ัม

3/7

Thai-German InstituteThai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมนั

บทท่ี 5.2

ความเบีย่ งเบนจากการหมุนตลอดท้ังพืน้ ผวิ (Total Runout)



นิยาม
Total Runout คือ สภาวะที่ค่ารัศมีของจุดทุกจุดบนพ้ืนผิวทีม่ ีลกั ษณะเป็ นระนาบ เพลาทรงกระบอก ทรงกลมหรือรู มี

ระยะจากแกนดาต้มั อา้ งอิงเป็นระยะทางเทา่ กนั
ค่าความเบี่ยงเบนของ Total Runout (Total Runout deviation) คือ คา่ Total Runout ท่ีตรวจวดั ไดข้ องพ้ืนผวิ ท่ีถูกควบคุม
ค่าพิกดั ความเผื่อของ Total Runout (Total Runout tolerance) คือ ค่าความเบี่ยงเบนของ Total Runout มากท่ีสุดท่ี

สามารถยอมรับได้
ขอบเขตคา่ พิกดั ความเผอื่ ของ Total Runout (Total Runout tolerance zone) จะประกอบดว้ ยทรงกระบอก 2 ท่อร่วมแกน

กบั แกนดาต้มั อา้ งอิงและมีระยะห่างเทา่ กบั คา่ พิกดั ความเผอื่ ของ Total Runout ที่ระบุไวใ้ นกรอบควบคุมรูปลกั ษณ์

แบบงาน

ความหมาย

รูปท่ี 14-1 การควบคมุ Total Runout

เมือ่ ตรวจสอบความเบี่ยงเบนของ Total runout ที่พ้ืนผิวของชิ้นงาน การกาํ หนดแกนดาต้มั อา้ งอิง จะสามารถกาํ หนดได้
3 วธิ ี เช่นเดียวกบั Circular runout คือ

- การสร้างแกนดาต้มั จากเส้นแนวแกนท่ีมีความยาวเพยี งพอ
- การสร้างแกนดาต้มั จาก Co-datum
- การสร้างแกนดาต้มั ที่ดาต้มั ที่ 1 เป็นระนาบและดาต้มั ท่ี 2 เป็นแกน

4/7

Thai-German Institute ความหมาย

สถาบนั ไทย-เยอรมนั

แบบงาน

รูปท่ี 14-2 Total runout ของพืน้ ผิวท่ีตัง้ ฉากกบั แกนดาต้ัม

Thai-German Institute

5/7

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

6/7

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

7/7

Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

บทท่ี 6

รูปโครงร่างของเส้นใดๆ (Profile of a line)



นิยาม
Profile of a line คือ สภาวะที่จุดทุกจุดของเส้นโครงร่างบนพ้ืนผิวของชิ้นงาน อยใู่ นตาํ แหน่งเดียวกนั กบั พ้ืนผิวจริง

(True profile)
ค่าความเบี่ยงเบนของ Profile of a line (Profile of a line deviation) คือ ค่า Profile of a line ท่ีตรวจวดั ไดข้ องพ้ืนผิวที่ถูก

ควบคุม
ค่าพิกดั ความเผอื่ ของ Profile of a line (Profile of a line tolerance) คือ ค่าความเบี่ยงเบนของ Profile of a line มากท่ีสุดท่ี

สามารถยอมรับได้
ขอบเขตค่าพิกดั ความเผื่อของ Profile of a line (Profile of a line tolerance zone) จะประกอบดว้ ยเส้นโครงร่าง 2 เส้น ท่ี

ทาํ การ offset ออกจากเส้นโครงร่างบนพ้นื ผวิ จริง (True profile) และมีระยะห่างเท่ากบั ค่าพิกดั ความเผื่อของ Profile of a line ท่ี
ระบุไวใ้ นกรอบควบคุมรูปลกั ษณ์
Thai-German Institute
แบบงาน

ความหมาย

รูปท่ี 6.1-1 การควบคมุ Profile of a line

1/1

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

2/1

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

3/1

Thai-German InstituteThai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมนั

บทท่ี 6.2

รูปโครงร่างของพืน้ ผวิ ใดๆ (Profile of a surface)



นิยาม
Profile of a surface คือ สภาวะท่ีจุดทุกจุดบนพ้ืนผวิ ใดๆ อยใู่ นตาํ แหน่งเดียวกนั กบั พ้ืนผวิ จริง (True profile)
ค่าความเบี่ยงเบนของ Profile of a surface (Profile of a surface deviation) คือ ค่า Profile of a surface ที่ตรวจวดั ไดข้ อง

พ้ืนผวิ ท่ีถูกควบคุม
ค่าพิกดั ความเผื่อของ Profile of a surface (Profile of a surface tolerance) คือ ค่าความเบี่ยงเบนของ Profile of a surface

มากที่สุดที่สามารถยอมรับได้
ขอบเขตค่าพิกดั ความเผื่อของ Profile of a surface (Profile of a surface tolerance zone) จะประกอบดว้ ยพ้ืนผิว 2 พ้ืนผวิ

ที่ทาํ การ offset ออกจากพ้ืนผิวจริง (True profile) และมีระยะห่างเท่ากบั ค่าพิกดั ความเผื่อของ Profile of a surface ท่ีระบุไวใ้ น
กรอบควบคุมรูปลกั ษณ์

แบบงาน

ความหมาย

รูปท่ี 6.2-1 การควบคมุ Profile of a surface

ตาํ แหน่งของขอบเขตค่าพิกดั ความเผือ่ ของ Profile of a surface จะมีการจดั วางที่แตกต่างกนั ข้ึนอยกู่ บั การกาํ หนด
สัญลกั ษณ์ในจุดที่ตอ้ งการควบคุม

4/1

Thai-German Institute ความหมาย

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

แบบงาน

Thai-German Institute
รูปท่ี 6.2-2 การควบคมุ Profile of a surface แบบต่างๆ

แบบงาน ความหมาย

รูปท่ี 6.2-3 การควบคมุ พืน้ ผิวด้วย Profile of a surface

5/1

Thai-German Institute Thai-German Institute

สถาบนั ไทย-เยอรมัน

แบบงาน
ความหมาย

รูปท่ี 6.2-4 การควบคมุ พืน้ ผิวด้วย Profile of a surface

6/1