หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ความปลอดภัยในชีวิต

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4

ความปลอดภยั ในชีวติ

บทที่ 1

ภยั ธรรมชาติ

1 ภยั ธรรมชาติ

ภยั ธรรมชาติ หมายถึง อนั ตรายต่างๆที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ และการ
เปล่ียนแปลงทางภมู ิคาสตร์ ท่ีเกิดข้ึนตามธรรมชาติ ซ่ึงมีผลกระทบต่อชีวติ และความเป็นอยู่
ของมนุษย์

ภยั ธรรมชาติที่พบในประเทศไทยที่นกั เรียนควรศึกษา มีดงั น้ี
1. ภยั แลง้

ภยั แลง้ หมายถึง ภยั ท่ีเกิดจากการขาดแคลนน้าในพ้ืนท่ีน้นั ๆ ติดต่อกนั เป็นเวลานาน เน่ืองจากฝนไม่ตก
ตามฤดูกาลจนทาใหเ้ กิดความแหง้ แลง้ ซ่ึงอาจเกิดไดจ้ ากหลายสาเหตุ ดงั น้ี

สาเหตุท่ีทาใหเ้ กิดภยั แลง้

การเปลี่ยนแปลงอณุ หภูมิของโลก

การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ

การตดั ไมท้ าลายป่ า ปรากฎการณ์เอลนีโญ

ภาวะเรือนกระจก ฝนแลง้ /ฝนทิ้งช่วง

การพฒั นาดา้ นอุตสาหกรรมอยา่ งไม่เหมาะสม

ภัยธรรมชาตทิ ี่พบในประเทศไทยทนี่ ักเรียนควรศึกษา มดี งั นี้

2. วาตภยั

วาตภยั หมายถึง ภยั ท่ีเกิดจากพายลุ มแรง แบ่งได้ 2 ชนิด คือ

1) พายหุ มุนเขตร้อน เป็นวาตภยั ซ่ึงสามารถทาความเสียหายไดร้ ุนแรงและเป็น

บริเวณกวา้ ง มีลกั ษณะเด่น คือ มีศูนยก์ ลางหรือท่ีเรียกวา่ ตาพายุ จะเกิดข้ึนในช่วงฤดูฝน
(เดือนกรกฎาคม-เดือนตุลาคม) เกิดข้ึนเหนือทะเลจีนใตแ้ ละมหาสมุทรแปซิฟิ กในเขต
ร้อน เม่ือพายหุ มุนเขตร้อนเคลื่อนตวั ข้ึนฝั่งจะทา
ความเสียหายในบริเวณที่เคล่ือนผา่ นเป็นอยา่ งมาก

พายหุ มุนเขตร้อนเกิดจากความกดอากาศต่ากาลงั แรงที่อยเู่ หนือน้าทะเล
เม่ือสภาวะเอ้ืออานวยกจ็ ะเกิดระบบหมุนเวยี นของลมในทิศทางทวนเขม็ นาฬิกาลมร้อน
จะลอยตวั สูงข้ึน ลมเยน็ จะพดั เขา้ หาศูนยก์ ลางความกดอากาศต่า อุณหภูมิลดลงทาใหเ้ กิด
เป็นเมฆและฝน ดงั ภาพ

พายหุ มุนเขตร้อนที่เกิดในมหาสมุทรแปชิฟิ ก
มีความรุนแรงหลายระดบั แต่ละระดบั มีชื่อเรียกต่างกนั ดงั น้ี

ประเทศไทยไดร้ ับผลกระทบจากพายหุ มุนเขตร้อนท่ีก่อตวั ในบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิ ก และพายุ
หมุนเขตร้อนซ่ึงก่อตวั ในมหาสมุทรอินเดีย เรียกวา่ ไซโดลน (Cyclone) ซ่ึงจะไม่เขา้ สู่
ประเทศไทยโดยตรง แต่จะก่อความเสียหายเม่ือเคลื่อนตวั เขา้ ใกลป้ ระเทศไทยทางดา้ น

ทิศตะวนั ตก

1) พายฤุ ดูร้อน เป็นวาตภยั ซ่ึงทาความเสียหายใหก้ บั ทรัพยส์ ินและชีวติ ไดเ้ ป็น
จานวนมากแมจ้ ะเกิดในบริเวณไม่กวา้ ง เกิดข้ึนในช่วงฤดูร้อน ก่อนเริ่มฤดูฝน (เดือน
มีนาคม-เดือนพฤษภาคม) พายฤุ ดูร้อนเกิดจากความกดอากาศสูงจากประเทศจีนปะทะ
กบั ความกดอากาศต่าของประเทศไทยตอนบน ทาใหเ้ กิดพายฝุ นฟ้าคะนอง ลมกรรโชก
แรง และฝนตกหนกั มกั เกิดในภาคเหนือ และภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ

ฟ้าผ่า เกิดจากการปล่อยประจุไฟฟ้าท่ี
สะสมอยใู่ นกอ้ นเมฆลงสู่ดิน โดยมาก
เมื่อเกิดพายฝุ นฟ้าคะนองมกั เกิด
ปรากฏการณ์ฟ้าผา่ เสมอ

ภยั ธรรมชาตทิ ี่พบในประเทศไทยทน่ี ักเรียนควรศึกษา มีดงั นี้
3. คล่ืนพายซุ ดั ฝัง

คล่ืนพายชุ ดั ฝั่ง คือ คล่ืนท่ีเกิดจากการยกตวั ของน้าทะเลนอกชายฝั่งเกิดข้ึนจาก
ความแรงของพายหุ มุนเขตร้อนที่เคล่ือนตวั เขา้ หาฝ่ัง

ภัยธรรมชาติทพ่ี บในประเทศไทยทนี่ ักเรียนควรศึกษา มดี งั นี้
4. อทุ กภยั

อุทกภยั หมายถึง ภยั และอนั ตรายที่เกิดจากสภาวะน้าท่วมหรือน้าท่วมฉบั พลนั
สาเหตุเกิดจากฝนดกหนกั ต่อเนื่องเป็นเวลานาน หรือเกิดจากการพงั ทลายของเข่ือนจาก
แผน่ ดินไหวหรือจากแรงระเบิดท่ีคนกระทา

ภยั ธรรมชาตทิ พ่ี บในประเทศไทยทน่ี ักเรียนควรศึกษา มดี งั นี้

5. โคลนถล่ม
โคลนถล่ม เป็นภยั ธรรมชาติท่ีเกิด

บริเวณเชิงเขา โตยอาจจะเป็นการถล่มของ
โคลน มีสิ่งอื่นๆปะปนมากบั โดลน เช่น น้า สิ่ง
ปฏิกลู ดินเปี ยก กอ้ นหิน ฝ่ นุ ผง เถา้ ภูเขาไฟ ซาก
ตน้ ไม้ หรือท่อนซุง เป็นตน้ ไหลมาตามช่องวา่ ง
ระหวา่ งดินตามความลาดชนั ของภูเขา

ภยั ธรรมชาติทีพ่ บในประเทศไทยทน่ี ักเรียนควรศึกษา มีดงั นี้
6. แผน่ ดินไหว

แผน่ ดินไหว คือ ภยั ธรรมชาติท่ีเกิดจากการสน่ั สะเทือนอยา่ งแรงใตพ้ ้นื ดิน
อาจเกิดจากการเคลื่อนท่ีของเปลือกโลกอยา่ งฉบั พลนั ภูเขาไฟระเบิด เหมืองถล่ม หรือ
การทดลองระเบิดนิวเคลียร์ไดพ้ ้ืนดิน

ภยั ธรรมชาตทิ พ่ี บในประเทศไทยทนี่ ักเรียนควรศึกษา มีดงั นี้
6. คลื่นสึนามิ

คลื่นสึนามิ คือ คลื่นขนาดใหญ่ซ่ึง
เกิดจากผลของแผน่ ดินไหวรุนแรงในทะเลหรือ
มหาสมุทร แลว้ เคล่ือนท่ีเขา้ สู่ชายฝั่งอยา่ ง
รวดเร็วและรุนแรง สร้างความเสียหายอยา่ ง
มากกบั ชีวติ และทรัพยส์ ิน

2 ผลกระทบท่ีเกดิ จากภยั ธรรมชาติ

ไดร้ ับบาดเจบ็ เกิดความพกิ าร เสียชีวิต
เจบ็ ป่ วยจากโรคต่างๆ เช่น โรคน้ากดั เทา้ จากน้าท่วม เป็นตนั
ธจผารลกรกภมรเกยชัะเิดกทาคติดบวิคทาวมี่เกาเมิสดเียสหียาหยาตย่อตส่อาทธราัพเสรกณยุขิดส์ภูปโินารโพสคภเ่ิรงคสกะื่อเบ่อชมสา่นโดรทน้าเรชง้าม่ปนทเรนี่ดอะินื่อหปงทิวาจาาไาตกกฟินกขฟโาร้าดคแเคปล็นนตอนั าหารเเเกกกิิิดดดคคควววาาามมมโเวคศติ รกกียเกดศงั รว้าล
เกิดอาชญากรรม การลกั ขโมย การพยาบาลไม่เพยี งพอ
เกิดความขาดแคลนอาหาร น้าดื่ม
การท่องเท่ียวซบเซา เศรษฐกิจตกต่า

3 การปฏบิ ตั ิตนเพ่ือความปลอดภยั

จากภัยธรรมชาติ

เราควรเตรียมความพร้อมเพ่อื ความปลอดภยั จากภยั ธรรมชาติ ดงั น้ี
1. ติดตามรายงานสภาวะอากาศ และฟังคาเตือนจากกรมอุตุนิยมวทิ ยาอยเู่ สมอ
ศึกษาขอ้ มูลและรู้จกั สงั เกตลกั ษณะการเกิดของภยั ธรรมชาติ
2. ซ่อมแซมบา้ นหรือส่ิงก่อสร้างใหม้ ีความแขง็ แรงอยเู่ สมอ
3. เตรียมอาหารและส่ิงของท่ีจาเป็นใหพ้ ร้อมอยเู่ สมอ เช่น อาหารแหง้ อาหาร
สาเร็จรูป น้าสะอาด ยา ไฟฉาย แบตเตอร่ี วทิ ยุ พาหนะ เป็นดนั
4. เม่ือมีการแจง้ เตือนใหอ้ พยพ ตอ้ งรีบอพยพไปอยใู่ นท่ีท่ีปลอดภยั ทนั ที

3 การปฏิบตั ิตนเพ่ือความปลอดภยั
จากภัยธรรมชาติ

3 การปฏิบตั ิตนเพ่ือความปลอดภยั
จากภัยธรรมชาติ

บทที่ 02

สารเสพติด

เพราะเหตุใด วยั รุน่ จงึ เป็นวยั ทเ่ี สย่ี งต่อการตดิ สารเสพตดิ
การตดิ สารเสพตดิ ในวยั รนุ่ มกั มสี าเหตุมาจากอะไร

1 สาเหตุของการตดิ สารเสพตดิ

อยากรู้อยากเห็น อยากทดลอง อยากรู้วา่ สารเสพติดเป็นอยา่ งไร
เสพแลว้ จะติดจริงหรือไม่
เพ่ือนชักชวน กลวั เพื่อนไม่ยอมรับใหเ้ ขา้ กลุ่ม
ความเจบ็ ป่ วย ของร่างกายและจติ ใจ ผปู้ ่ วยที่มีอาการเจ็บป่ วย
เร้ือรัง ตอ้ งใชย้ าติดต่อกนั เป็นเวลานานจนทาใหต้ ิดยาน้นั ๆ

1 สาเหตุของการตดิ สารเสพตดิ

ส่ิงแวดล้อม อยใู่ นแหล่ง ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั สารเสพติด หรือหาได้
ง่าย
ปัญหาครอบครัว พอ่ แม่ทะเลาะกนั พอ่ แม่ไม่มีเวลาดูแลลูก
ความเช่ือที่ผดิ เช่ือวา่ การเสพสารเสพติด เป็นส่ิงท่ีเท่และเก่ง
ถูกหลอกลวง ใหก้ ินอาหารหรือดื่มน้าท่ีผสมสารเสพติดลงไป

2 ทกั ษะการสื่อสารให้ผู้อื่น

หลกี เลยี่ งสารเสพตดิ

ปัญหาสารเสพติด เป็นปัญหาท่ีสาคญั มากของครอบครัว และสงั คม ดงั น้นั เราจึงควรมี
ทกั ษะการสื่อสารใหผ้ อู้ ื่นหลีกเลี่ยงสารเสพติดในฐานะท่ีตนเองเป็นเยาวชนที่ไม่เสพสาร
เสพตวั ตอยิดา่ ง การปฏิเสธการเสพสารเสพ
ติด

2 ทกั ษะการส่ือสารให้ผู้อื่น

หลกี เลยี่ งสารเสพติด

ตวั อยา่ ง การปฏิเสธการเสพสารเสพติด

(ต่อ) มดควรจะพดู อยา่ งไร
ใหต้ ูนหลีกเลี่ยงการ
สูบบุหร่ี “ลองสิตนู วา่
สนุกหรือป่ าว” “อยา่
เลยตูน ครูบอกวา่ บุหรี่
เป็ นสารเสพติดที่มี
อนั ตรายต่อเรา” “อยา่
เลยตูน เดี๋ยวเราเล่น
เกมไม่ทนั กนั นะ”

2 ทกั ษะการสื่อสารให้ผู้อื่น
หลกี เลย่ี งสารเสพตดิ

ตวั อยา่ ง การชกั ชวนใหผ้ อู้ ่ืน
หลีกเลี่ยงสารเสพติด

THANK YOU