รายวิชาประวัติศาสตร์ 4 (ส22106) ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยสมัยอยุธยา เสนอ ครูญานี อนันตนาจ
กินข้าวอิ่มหรือยังจ๊ะเด็กๆ ยายจะได้ยกของหวานมาให้ทาน / อิ่มแล้วค่ะ อิ่มจนไม่อยากทานของหวานเลย / ใช่ค่ะ ไม่กินของหวานได้ไหม / ไม่ไดัสิจ๊ะ โบราณขอกว่ากินคาวไม่กินหวานสันดานไพร่เอาเป็นว่าเดี๋ยวยายยกมาให้นะ /
เอ๊ะ อย่างงี่ก็ได้หรอคะคุณยาย ว่าแต่ กินคาวไม่กินหวานสันดานไพร่ มันแปลว่าอะไรหรอคะ โห คุณยาย แบบนี้ไม่ดีเลย คนที่ไม่มีฐานะทางสังคมเสียใจแย่ / / มันเป็นคำ พูดของคนในสมัยก่อนที่เค้าพูดกันต่อๆมาจ่ะ ส่วนความหมาย คือการดูถูกผู้ที่ไม่ได้มีฐานะทางสังคมหรือคนที่มีศักดิ์เป็นบ่าวไพร่นะจ่ะ ยายก็ไม่รู้หรอกว่าใครเป็นคนคิดเป็นคนริเริ่ม ยายก็จำ ๆเค้ามา / /
งั้นพรุ่งนี้เดี๋ยวยายจะพาพวกเราไปศึกษา ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของอยุธยาที่อยุธยากัน / จะว่าไปภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของไทยเราเข้าใจยากจังเลยค่ะ โอเคค่ะ คุณยายใจดีที่สุดดด / วันนี้เราจะไปศึกษาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของอยุธยากันเนี่ย พวกหนูรู้ความหมายของภูมิปัญญาและวัฒนธรรมกันหรือยังคะ / /
ภูมิปัญญาหมายถึง ความรู้ ความคิด ความเชื่อ ความสามารถ ที่มาจากกลุ่มคนที่ใช้ชีวิตในสิ่งแวดล้อมต่างๆและพากันคิดค้นสิ่งที่จะพัฒนาให้คุณภาพชีวิต ของพวกเค้าดีขึ้นไม่ว่าจะได้มาจากการคิดค้นขึ้นมาเองหรือแลกเปลี่ยนกันกับต่างชุมชน ไม่รู้เลยค่ะ มันหมายความว่าอะไรหรอคะ / ส่วนวัฒนธรรมหมายถึง ระบบความเชื่อ ระบบคุณค่า และวิถีชิวิต อย่างเช่นการไหว้ อาหารไทย หรือแม้แต่การนับถือกันของเครือญาติก็ถือเป็นวัฒนธรรมจ่ะ / / ถึงแล้วจร้าเด็กๆ อยุธยาบ้านเกิดของคุณยาย วันนี้ยายจะพาพวกเรา มาเรียนรู้ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในสมัยอยุธยากัน /
ว่าแต่พวกหนูอยากรู้เรื่องอะไรเป็นเรื่องแรกดีคะ 1. ลักษณะทางภูมิศาสตร์และสิ่งแวดล้อมของอยุธยาและบรรดาหัวเมืองชั้น ในและชั้นนอกมีสภาพเหมาะต่อการเพาะปลูกและการค้าขาย / หนูอยากรู้ว่าปัจจัยและอิทธิพลในการสร้างภูมิปัญญา และวัฒนธรรมในสมัยอยุธยาคืออะไรหรอคะ / ปัจจัยที่สำ คัญก็มีเพียง 3 ปัจจัยหลักๆเท่านั้นแหละค่ะ นั่นก็คือ / /
2. ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรม ทางสังคม ในสมัยก่อนอยุธยา มีระบบการปกครองแบบศักดินา ที่ประกอบไปด้วย ชั้นชั้นนายและชนชั้นไพร่ ส่วนทางวัฒนธรรม ส่วนใหญ่นับถือศาสนา พราหมณ์-ฮินดู จ่ะ และสุดท้าย 3. การรับอิทธิพลจากภายนอก เนื่องจากอยุธยาในสมัยก่อน มีการติดต่อค้าขายกับต่างชาติ จึงได้รับเอาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมบางส่วน มาจากต่างชาติเพื่อนำ มาปรับใช้และพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นจร้า หนูยังงงๆอยู่เลยค่ะคุณยาย ยกตัวอย่าง ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมให้หนูหน่อยได้ไหมคะ ได้อยู่แล้วค่ะ งั้นยายขอยกตัวอย่าง ให้พวกหนูฟังในหลายๆด้านได้ไหมจ๊ะ / / / /
แหมม ปากหวานจริงๆเลยหลานยาย ได้เลยค่ะ เรื่องเล่าอยุธยาสนุกที่สุด / / ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยทางด้านการปกครอง การปกครองในสมัยนั้นมีความเชื่อว่า บ้านเมืองต้องมีพระมหากษัตริย์ และพระมหากษัตริย์ถือเป็นผู้มีอำ นาจสูงสุด และในสมัยนั้นยังมีความเชื่อเกี่ยวกับเทพ (สมมติเทพ) ทำ ให้เกิดความเชื่อว่า พระมหากษัตริย์ทรงเป็นสมมติเทพอันศักดิ์สิทธิ์ จึงทำ ให้ทุกคนมี ความเคารพและมองว่าพระมหากษัตริย์มีความศักดิสิทธิ จึงทำ ให้เกิดภูมิปัญญาและวัฒนธรรมในการจัดให้พระมหากษัตริย์ทรงมีที่ประทับสูงกว่าคนอื่นๆมีที่ประทับของส่วนพระองค์ ที่ไม่ปนกับคนทั่วไปและยังมีคำ ราชาศัพท์ที่ยังคงใช้จนถึงปัจจุบัน /
ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในการสร้างที่อยู่อาศัยคนส่วนมากจะอยู่อาศัยในที่ริมน้ำ หรือที่ราบลุ่มและอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ และเรือนจะแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะคือเรือนของขุนนางและเรื่องของไพร่เรื่องของขุนนางจะเป็นเรือนชั้นเดียวใต้ถุนสูงวัสดุแข็งแรงทนทานเรื่อง ของไพร่จะมีลักษณะเป็นแบบง่ายๆ มีชั้นเดียวหรือใต้ถุนเตี้ย ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยด้านการควบคุมกำ ลังคนในสมัยก่อนมีพระมหากษัตริย์เป็นมหาอำ นาจและจึงค่อยเเบ่งกลุ่มคน เป็นกลุ่มเล็กๆอีกทีโดยแต่ละกลุ่มจะมีหัวหน้าคอยควบคุมดูแลอีกทีและในสมัยนั้นยังมีกฎหมายที่ว่าหากบุคคลธรรมดาไม่ลง ทะเบียนกับหัวหน้าเพื่ออยู่ใต้ปกครองถือว่ามีความผิดและจะไม่ได้รับความคุมครองชีวิตหรือทรัพย์สินจากพระมหากษัตริย์ / /
ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในการปลูกฝังศีลธรรมให้กับสังคมสังคมไทยสมัยอยุธยาล้วนมีความศรัทธาต่อพุทธศาสนา อย่างเหนียวแน่นมีการพาลูกหลานไปทำ บุญที่วัดอยู่บ่อย และยังมีการนำ หลักธรรมคำ สอนมาปรับใช้ในชีวิต หรือแมัแต่มี การนำ มาแต่งเป็นหนังสือ อย่างเช่นหนังสือพระมาลัยหลวงที่เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรทรงนิพนธ์ขึ้น ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในการบำ บัดรักษาคนไข้การแพทย์แผนไทยสมัยอยุธยาถือได้ว่าเป็นอย่างหนึ่งในการแก้ปัญหา โรคภัยไข้เจ็บของผู้คนในสังคมโดยมีพื้นฐานมาจากความเชื่อความรู้ความคิดและการยอมรับร่วมกันของคนในสังคมจน สามารถตอบสนองสังคมในการแก้ไขปัญหาสุขภาพมาเป็นระยะเวลานานนับตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน / /
ภูมิปัญญาในการอยู่ร่วมกันท่ามกลางความหลากหลายทางสังคม เนื่องจากในสมัยก่อนมีการติดต่อค้าขายกับต่างชาติเป็นประจำ จึงต้องมีการรับเอาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของต่างชาติมา ปรับให้เข้ากลับการวิถีชีวิตของคนไทย เพราะอย่างนี้แหละจ๊ะ อยุธยาถึงมีพัฒนาการยาวนานถึง ๔๑๗ ปี ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยด้านศิลปกรรมศิลปกรรมไทยในสมัยอยุธยา ส่วนมากเป็นสิ่งก่อสร้างในพระพุทธศาสนาเนื่องจากคนไทยสมัยก่อนล้วนมีความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก ดังนั้นสิ่งก่อสร้างต่างๆจึงสร้างขึ้นอย่างสุดความคิดสุดฝีมือและใช้วัสดุที่ดีที่สุด เช่น เจดีย์ โบสถ์ วิหาร นอกจากนี้สิ่งก่อสร้างที่เกี่ยวข้องกับพระมหากษัตริย์เช่นพระราชวังพระที่นั่งต่างๆย่อมกระทำ ขึ้นอย่างสุดฝีมือเช่นเดียวกันเพราะเป็นสิ่งก่อสร้างสำ หรับองค์สมมติเทพ / /
ด.ช. ญาณาธร ศิรินนทร์ (3) ด.ญ. ฐิตาพร ชุปวา (21) ด.ญ. ณัฐนิชา เทพณรงค์ (22) ด.ญ. ภัทรนันธ์ ป้อมเปี่ยม (34) ด.ญ. อุรชา แย้มพลอย (40) สมาชิชิ ชิ ก ชิ กกลุ่ลุ่ลุ่มลุ่ 8